Научная статья на тему 'ТАСВИРИЙ ФАОЛИЯТ МАШҒУЛОТЛАРИДА ЎЗБЕКИСТОН ХАЛҚ РАССОМИ МАЛИК НАБИЕВ АСАРЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ'

ТАСВИРИЙ ФАОЛИЯТ МАШҒУЛОТЛАРИДА ЎЗБЕКИСТОН ХАЛҚ РАССОМИ МАЛИК НАБИЕВ АСАРЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ Текст научной статьи по специальности «Искусствоведение»

CC BY
48
12
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
ташаббус / ижод / поэзия / интеллект / миллийлик / картина / initiative / creativity / poetry / intellect / nationality / kartina.

Аннотация научной статьи по искусствоведению, автор научной работы — Таджибаев С.С.

Ушбу мақолада Ўзбекистонда ёшларни санъат билан шуғулланишларига қаратилган эътибор, хусусан, Ўзбекистон халқ рассоми Малик Набиевнинг ижодий фаолиятини мактабгача таълим тизимида ўрганиш бўйича фикр ва мулоҳазалар ёритилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

USE OF WORKS BY PEOPLE'S ARTIST OF UZBEKISTAN MALIK NABIEV IN FINANCIAL ACTIVITIES

In this article, the attention is paid to young people engaged in art in Uzbekistan, in particular, views and comments on the study of the creative activity of the people's artist of Uzbekistan Malik Nabiev in the system of preschool education

Текст научной работы на тему «ТАСВИРИЙ ФАОЛИЯТ МАШҒУЛОТЛАРИДА ЎЗБЕКИСТОН ХАЛҚ РАССОМИ МАЛИК НАБИЕВ АСАРЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ»

ТАСВИРИИ ФАОЛИЯТ МАШГУЛОТЛАРИДА УЗБЕКИСТОН ХАЛЦ РАССОМИ МАЛИК НАБИЕВ АСАРЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ

Таджибаев С.С.

АДУ Мактабгача таълим методикаси кафедраси катта укитувчиси https://doi.org/10.5281/zenodo.6628753 Аннотация. Ушбу мацолада Узбекистонда ёшларни санъат билан шугулланишларига царатилган эътибор, хусусан, Узбекистон халц рассоми Малик Набиевнинг ижодий фаолиятини мактабгача таълим тизимида урганиш буйича фикр ва мулоуазалар ёритилган.

Калит сузлар: ташаббус,ижод, поэзия,интеллект,миллийлик, картина.

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ПРОИЗВЕДЕНИЙ НАРОДНОГО ХУДОЖНИКА УЗБЕКИСТАНА МАЛИКА НАБИЕВА В ИЗОБРАЗИТЕЛЬНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ Аннотация. В данной статье уделяется внимание вовлечению молодежи в искусство в Узбекистане, в частности, отражены мысли и комментарии народного художника Узбекистана Малика Набиева по изучению творческой деятельности в системе дошкольного образования.

Ключевые слова: инициатива,творчество, поэзия,интеллект,национальность, картина.

USE OF WORKS BY PEOPLE'S ARTIST OF UZBEKISTAN MALIK NABIEV

IN FINANCIAL ACTIVITIES Abstarct. In this article, the attention is paid to young people engaged in art in Uzbekistan, in particular, views and comments on the study of the creative activity of the people's artist of Uzbekistan Malik Nabiev in the system of preschool education. Keywords: initiative,creativity, poetry,intellect,nationality, kartina.

Болалар гузаллик, нафосат, расм, ижод ва хаёлот оламида яшамоцлари шарт!

В.Сухомлинсий

КИРИШ

Х,акикатан х,ам агар биз буюк педагог В.Сухомлинскийнинг юкоридаги фикрларини тах,лил киладиган булсак, унинг замирида бегубор болалик, Ватан келажаги ва равнаки куз олдимизда намоён булади.

Мух,тарам президентимиз Ш.М.Мирзиёев ташаббуси билан 2019 йил 19 мартда илгари сурилган "Ёшларимизга булган эътиборни янада кучайтириш, уларни маданият, санъат, жисмоний тарбия ва спортга кенг жалб этиш, ёшларда ахборот технологияларидан фойдаланиш куникмаларини шакллантириш, юртимиз ёшлари уртасида китобхонликни таргиб килиш, хотин-кизлар бандлигини таъминлаш тугрисида"ги 5 та мух,им ташаббуснинг биринчи банди айнан биз, тасвирий санъат фани мутахассислари олдига масъулиятли вазифаларни куяди.

Бу жараёнда таълим тизимининг бош бугини х,исобланган мактабгача таълим тизимининг х,ам уз урни бор.

Узбекистон Республикаси Президентининг "2017-2021 йилларда мактабгача таълим тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тугрисида"ги карори кабул килинди. Шу карор билан тасдикланган "Мактабгача таълим тизимини янада

такомиллаштириш буйича 2017-2021 йилларга мулжалланган дастур"нинг асосий максади, вазифалари ва йуналишлари каторида илгор хорижий тажрибани хисобга олган холда болаларни хар томонлама интеллектуал, ахлокий, эстетик ва жисмоний ривожлантириш шароитларини яратиш белгиланган.

ТАДЦЩОТ МАТЕРИАЛЛАРИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

Мактабгача таълимнинг вазифаси болаларни халкнинг бой миллий, маданий-тарихий мероси ва маънавий ахлокий жихатдан тарбиялаш: болаларда миллий ватанпарварлик хисларини шакллантириш, мактабгача ёшдаги болаларда билим олиш эхтиёжини, укишга интилиш мойилликларини шакллантириб, уларни мунтазам равишда таълим жараёнига тайёрлаш, болаларнинг тафаккурини ривожлантириш, узининг фикрини мустакил ва эркин ифодалаш малакаларини шакллантириш, болаларнинг жисмоний ва рухий соглигини таъминлашдан иборат.

Мактабгача таълим муассасаларининг бирламчи йуналиши мактабгача ёшдаги болаларни бадиий-эстетик тарбиялаш хисобланади. Бу йуналишнинг самараси эстетик йуналишнинг барча воситаларини (театр, мусика, бадиий адабиёт, расм чизиш, аппликация) комплекс тарзда кулланилгандагина аник булади. Мактабгача таълим ташкилотларида утиладиган «Тасвирий фаолият» машгулотлари болаларга бериладиган эстетик тарбия масалаларини ечишда катта ахамиятга эга. Чунки тасвирий фаолият уз хусусиятига кура бадиий фаолият хисобланади. Мактабгача ёшдаги болалар шугулланадиган бадиий фаолиятнинг хар бир тури хам умумий эстетик таъсирдан ташкари узининг махсус таъсир кучига эга.

Ушбу масалаларни ечиш учун булгуси мактабгача таълим ташкилотчилари етарли даражада билим, куникма ва малакаларга эга булишлари зарур.

ТАДЦЩОТ НАТИЖАЛАРИ

Мактабгча таълим йуналишида фаолият юритаётган тарбиячилар укув режасида "Мактабгача ёшдаги болаларни тасвирий санъат асарлари билан таништириш" номли мавзу мавжуд булиб, бунда асосан тасвирий санъат назарияси хакида маълумотлар берилади.

Ушбу мавзуни утиш жараёнида Узбекистон халк рассоми Малик Набиев асарларидан фойдаланиш катта ахдмиятга эга булиб, болаларни тасвирий санъат оркали ватанпарварлик, аждодлардан фахрланиш ва улардан урнак олиш хиссиётлари ривожлантирилади. Чунки Малик Набиевнинг хар бир асарида юкоридаги фикрлар узгача рух, таъсирчан ва миллий колоритни узида мужассам этган.

Уйгониш дарининг буюк рассоми Леонардо да Винчи таъбири билан айтилган: "Тасвирий санъат куз бтлан куриладиган поэзиядир. Поэзия эса уциб эшиттириладиган тасвирий санъатдир!" жумласи айнан Малик Набиевнинг "Бобур портрети"да уз аксини топган. (1-илова).

"Толе йуки жонимга балолиг булди, Х,ар ишники айладим хатолиг булди. Уз ерни куйиб Х,инд сори юзландим,

SCIENCE AND INNOVATION 2022

№ 2

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL

ISSN: 2181-3337

E paö, HeTaHHH, He ro3 Kapo^HF öy.ngH?...

Ymöy nopTpeTHH umgarn «apaeHuga paccoM Ha^aKaT Tapux, öa.nKH EoöypHHHr agaöuH ^aonuaTHHu xaM TynHK ypraHuö HHKKaH^uru nopTpeTHHHr MyBa^^aKH^T^H HHKKaHnHrHHHHr acocugup.

Ymöy acap opKa^u TOMomaöuH EoöypHHHr mox öy^caga, amaraH MamaKKarau Ba 3HgguaT.nH xaeTH, yHgaru BaTaH cofhhhhhh xhc KH.nagH.

Ma^HK HaöHeB u^oguga TapuxuH «aHp Ba TapuxuH maxc^apHHHr nopTperaapu a^oxuga ypuH эra.п.пaнgн.

ffly ypuHga "CnmaMeH Ky3FonoHH", "EepyHHH nopTpeTH" , "ÄMHp TeMyp" nopTperaapuHH paccoM H^oguHHHr энг capa KapTHHa^apu gecaK Myöo^aFa öy^MangH.

EyroK coxhökhpoh ÄMHp TeMypHH эc.пaraнga Ky3 o^gHMH3ra KyHugaru KapTHHa HaMoeH öy^agu: (2-unoea). Äc^uga paccoM u^oguga ÄMHp TeMyp nopTpeTH öurra эмac, hkkh xh^ ycnyöga um^aHraHugaH Kynnu^HK xaöapgop эмac.

1990-95 HH^^apga hh3omhh hom^h TomKeHT gaB^aT negarorHKa HHcTHTyTH (xo3upru T^l lY)ga yKuö ropraH gaBp^apuMH3ga ycTo3 Ma^HK HaöueB öu^aH ynpamyB yTKa3H^raHga, aHHaH ÄMHp TeMyp cHHMo.napHHH apaTH^um «apaeanapu xaKuga maxcaH y3H cy3^aö öepraH эgн.

eh3 2-H^oBaga KypumHMH3 MyMKHH öy^raH coxhökhpoh chhmoch hkkhhhh BapuaHT xucoö^aHuö, paccoMHHHr э.п.пнк HH^gaH opTHK h^mhh H3^aHHm^apHHHHr caMapacu geHHmuMH3 MyMKHH.

PaccoM öy gaBp HHuga Typ^u gaB^aT^apgaru apxHB Ba KyTyöxoHa^apgaru h^mhh Ba TapuxuH Mat^yMoxnapHH ypraHgu. ÄMHp TeMyp cHHMo.napHHH

Tax^un KH^gu Ba y3HHHHr gacraaöKH KapTHHacuHH yma BaKTgaru 'TynHcroH" «ypHa^uga HaMoHum KH^gu. (3-unoea).

PaccoMHHHr TatKHg^amuna, ymöy nopTpeT öyHHHa Typ^H Kapam Ba ^HKpnapra acocnaHuö, opagaH öup hh^ yTran hkkhhhh

H^oBaga KypcaTH^raH "ÄMHp TeMyp" nopTpeTHHH KeHr oMMara

HaMoHum KH^agu Ba öy acap öapnara MatKyn Ke^agu.

KeHHHna^HK ymöy acapra acoc^aHraH xo^ga coxuöKupoHHHHr 660 HH^^Hru MyHocaöaTH öu^aH TomKeHT, CaMapKaHg Ba fflaxpucaö3ga xaHKa^Tapom h^xom ^aööopoB ToMoHHgaH MoHyMeHTan xaHKa^^ap öapno этн.пgн. MY^OKAMA

fflaxcuH Ta^puöagaH Ke^uö HHKKaH xo^ga myHH TatKHg.nam «oh3kh, aHpuM MaKTaörana Tat.nHM TamKH.noT.napHga ^aonuaT ropuTaeTraH Tapöuanunapga "Eo^a^apHH TacBupuH caHtaT acap^apu öu^aH TaHumTupum" MaB3ycu öyHHHa Ha3apuH Ba aMa^HH öu^HM^ap goupacugaru KoMneTem\nHK eTap^u gapa^aga эмac. EyHgaH mapouTga TapöuaHH y3 ycTuga MycTaKH^ um^aö, Y3öeKHcTOH xa^K paccoM^apu xaeTH Ba ^aonuaT^apuHH

урганиб боришлари, бу борада айникса Узбекистон халк рассоми Малик Набиев ижодидан фойдаланиш максадга мувофик х,исобланади. ХУЛОСА

Юкорида баён этилган маълумотлардан келиб чиккан х,олда хулоса киладиган булсак, Узбекистон халк рассоми Малик Набиев ижодий фаолияти , унинг яратган асарлари буйича куплаб ижобий фикр ва мулох,азалар айтиш мумкин.

Энг асосийси эса узбек миллий тасвирий санъатига устоз колдириб кетган асарларнинг мазмун-мох,иятини юртимиз келажаги булган ёш авлодга тула-тукис етказиш биз педагогларни олдида турган мух,им вазифа х,исобланади.

Фойдаланилган адабиётлар Узбекистон Республикаси Президентининг "2017-2021 йилларда мактабгача таълим тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тугрисида"ги N П^-2707 карори 29.12.2016 й.

С.Таджибаев. Тасвирий фаолиятга ургатиш фани буйича маъруза матнлари. Андижон-2020

3. arboblar.uz сайти

4. natlib.uz сайти

1.

2.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.