Научная статья на тему 'TALABALARNING AXBOROT VA KONSTRUKTIV KOMPETENTSIYASINING LOYIXALASH IMKONIYATLARI'

TALABALARNING AXBOROT VA KONSTRUKTIV KOMPETENTSIYASINING LOYIXALASH IMKONIYATLARI Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
5
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
axborot-kommunikativ kompetensiya / konstruktiv kompetensiya / pedagogik loyihalash / ta’lim samaradorligi / innovatsion o‘qitish texnologiyalari / talaba / maktabgacha ta’lim. / информационно-конструктивный подход / техническое образование / инновационные технологии / информационная компетентность / практические навыки / проектирование / симуляция.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — M.U. Olamova

maqolada texnika oliy o‘quv yurtlarida o‘quv materiallarini imitatsionvariativlik asosida o‘qitish texnologiyalari va ularning ta’lim jarayonidagi o‘rni tahlil qilinadi. axborot-kommunikativ va konstruktiv kompetensiyaning o‘quv jarayoniga qo‘llanishi talabalar bilim darajasining oshishiga yordam beradi.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

OPPORTUNITIES FOR DESIGNING STUDENTS' INFORMATION AND CONSTRUCTIVE COMPETENCIES

в статье рассматриваются технологии обучения и проектирования информационно-конструктивной компетенции студентов в образовательном процессе технических вузов, с акцентом на инновационные технологии и их применение в формировании практических навыков. в частности, анализируются возможности использования информационно-компетентностного подхода для улучшения обучения в технических дисциплинах.

Текст научной работы на тему «TALABALARNING AXBOROT VA KONSTRUKTIV KOMPETENTSIYASINING LOYIXALASH IMKONIYATLARI»

Ilmiy-nazariyvametodikjurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY Original paper

TALABALARNING AXBOROT VA LOYIXALASH IMKONIYATLARI

© M.U. Olamova1H 1Farg'ona davlat universiteti, Farg'ona, O'zbekiston

Annotatsiya

KIRISH: maqolada texnika oliy o'quv yurtlarida o'quv materiallarini imitatsion-variativlik asosida o'qitish texnologiyalari va ularning ta'lim jarayonidagi o'rni tahlil qilinadi. axborot-kommunikativ va konstruktiv kompetensiyaning o'quv jarayoniga qo'llanishi talabalar bilim darajasining oshishiga yordam beradi.

MAQSAD: tadqiqotning asosiy maqsadi - texnika oliy o'quv yurtlarida o'quv materiallarini imitatsion-variativlik yondashuvi yordamida o'qitish samaradorligini oshirish, talabalarni amaliy ko'nikmalarga tayyorlashda innovatsion texnologiyalardan foydalanishning afzalliklarini aniqlash va axborot-kommunikativ kompetensiyaning rivojlanishiga hissa qo'shishdir.

MATERIALLAR VA METODLAR: tadqiqotda axborot-kommunikativ kompetensiya va konstruktiv kompetensiyaning o'quv jarayoniga qo'llanishi bo'yicha ilmiy adabiyotlar tahlil qilindi. o'quv materiallarining samarali taqdimoti, ularning maqsadga muvofiqligi va talabalarning faolligini oshirish uchun zarur metodologik yondashuvlar o'rganildi.

MUHOKAMA VA NATIJALAR: natijalar axborot-kommunikativ va konstruktiv kompetensiya yondashuvi yordamida talabalarning o'z bilimlarini tizimli ravishda yangilab borishi va amaliy ko'nikmalarini rivojlantirishda katta ijobiy ta'sir ko'rsatganini ko'rsatdi. tadqiqotda keltirilgan natijalar, o'quvchilar bilim darajasining sezilarli darajada oshgani va samaradorlikning ortgani haqida ma'lumot beradi.

XULOSA: tadqiqot natijalari, texnika oliy o'quv yurtlarida axborot-kommunikativ va konstruktiv kompetensiyalarni loyihalash orqali ta'lim jarayonining samaradorligini oshirish va uni amaliyotga yaqinlashtirish mumkinligini tasdiqladi. bunday yondashuv talabalar uchun yangi bilim va ko'nikmalarni olish imkoniyatlarini yaratadi.

Kalit so'zlar: axborot-kommunikativ kompetensiya, konstruktiv kompetensiya, pedagogik loyihalash, ta'lim samaradorligi, innovatsion o'qitish texnologiyalari, talaba, maktabgacha ta'lim.

Iqtibos uchun: Olamova M.U. "Talabalarning axborot va konstruktiv kompetensiyasining loyihalash imkoniyatlari". // Inter Education & Global Study. 2024. №9(1). B.315-323.

ISSN 2992-9024 (online) 2024, №9(1)

KONSTRUKTIV KOMPETENTSIYASINING

ВОЗМОЖНОСТИ ПРОЕКТИРОВАНИЯ ИНФОРМАЦИОННОЙ И КОНСТРУКТИВНОЙ КОМПЕТЕНЦИИ СТУДЕНТОВ_

© М.У. Оламова1И

©intereduglobalstudy.com

2024, ISSUE 9(1)

ISSN 2992-9024 (online) 2024, №9(1)

Nmiy-nazariyvametodikjurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY 1Ферганский государственный университет, Фаргана, Узбекистан_

Аннотация

ВВЕДЕНИЕ: в статье рассматриваются технологии обучения и проектирования информационно-конструктивной компетенции студентов в образовательном процессе технических вузов, с акцентом на инновационные технологии и их применение в формировании практических навыков. в частности, анализируются возможности использования информационно-компетентностного подхода для улучшения обучения в технических дисциплинах.

ЦЕЛЬ: основная цель исследования — повысить эффективность обучения учебным материалам в технических вузах с использованием информационно-конструктивного подхода, а также выявить преимущества использования инновационных технологий для формирования информационно-конструктивной компетенции у студентов.

МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: в исследовании был проведен анализ научной литературы по методам информационно-конструктивного обучения и их применению в образовательном процессе по техническим направлениям. рассмотрены педагогические подходы, обеспечивающие эффективное освоение учебных материалов и развитие компетенций, связанных с информационными технологиями.

ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: результаты исследования показали, что использование информационно-конструктивного подхода способствует повышению уровня знаний студентов в области современных образовательных технологий. эффективность обучения увеличивается за счет активного применения инновационных технологий и методов, таких как проектирование и симуляция.

ЗАКЛЮЧЕНИЕ: результаты исследования подтвердили, что использование технологий обучения на основе информационно-конструктивного подхода в технических вузах может значительно повысить эффективность образовательного процесса, сделав его более практико-ориентированным и инновационным.

Ключевые слова: информационно-конструктивный подход, техническое образование, инновационные технологии, информационная компетентность, практические навыки, проектирование, симуляция.

Для цитирования: Оламова М.У. «Возможности проектирования информационно-конструктивной компетенции студентов». // Inter Education & Global Study. 2024. №9(1). С. 315-323.

OPPORTUNITIES FOR DESIGNING STUDENTS' INFORMATION AND CONSTRUCTIVE COMPETENCIES_

© Ma'mura U. Olamova1®

1Fergana State University, Fergana, Uzbekistan_

©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 9(1)

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _

Annotation

INTRODUCTION: the article analyzes the technologies of teaching educational materials based on the information-constructive approach in technical universities and their role in the educational process. the study explores how information and constructive competencies can be developed through innovative teaching methods.

AIM: the main objective of the study is to improve the effectiveness of teaching educational materials in technical universities using the information-constructive approach and to identify the advantages of using innovative technologies in preparing students for practical skills, particularly in the context of information competence.

MATERIALS AND METHODS: the study involved analyzing scientific literature on information-constructive teaching technologies and their application in the educational process in technical fields. it explores how pedagogical project design can enhance the teaching process, fostering students' skills in information processing and problemsolving.

DISCUSSION AND RESULTS: the results showed that applying the information-constructive approach in teaching various technical subjects significantly improved students' knowledge levels and practical competencies. this approach was particularly effective in developing students' ability to work with diverse information sources and apply them in real-world scenarios.

CONCLUSION: the study results confirmed that applying information-constructive teaching technologies in technical universities can make the educational process more effective, improving students' ability to analyze, organize, and utilize information in practical applications.

Keywords: information-constructive approach, technical education, information competence, practical skills, pedagogical project design, innovative teaching technologies, educational effectiveness.

Hozirgi vaqtda ta'lim tizimida yuz berayotgan tub o'zgarishlar talabalarning yuqori darajadagi kasbiy tayyorgarlikka ega raqobatdosh mutaxassis sifatida shaxsini rivojlantirish uchun alohida ahamiyatga ega. Har qanday davlatni iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishida yuksak malakali kadrlar muhim o'rin tutishi hech kimga sir emas. Bu borada bizning davlatimizda ham salmoqli ishlar olib borilmoqda. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "2022-2026-yillarga mo'ljallangan yangi O'zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to'g'risida"gi farmonining 39-moddasida - Maktabgacha ta'lim tizimida ta'lim sifatini yangi bosqichga olib chiqish ko'zda tutilgan[1].

Pedagogik loyihalash, ta'lim jarayonining samaradorligini oshirishda muhim vositadir. Ushbu yondashuv orqali ta'lim jarayonini rejalashtirish va tashkil etish, axborot-konstruktiv kompetentsiyani shakllantirish va rivojlantirish imkoniyatlari mavjud.

For citation: Ma'mura U. Olamova (2024) 'Opportunities for designing students' information and constructive competencies in technical higher educational institutions', Inter Education & Global Study, (9(1)), pp. 315-323. (In Uzbek).

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _

Pedagogik loyihalash yordamida ta'lim jarayoni yanada tizimli, maqsadga muvofiq va samarali bo'ladi, bu esa bo'lajak tarbiyachilarning bilim va ko'nikmalarini oshirishga xizmat qiladi.

Jahon ta'lim tizimida turli fan sohalari bo'yicha mustaqil izlanishlar olib borish, pedagog kadrlarning fasilitator, "kouch" va "supervisor" o'rinlarini egallashi, yoshlarni yangiliklar yaratishga yo'naltirish masalasi dolzarb ahamiyat kasb etmoqda. Xalqaro miqyosda belgilangan "butun hayot davomida sifatli ta'lim olishga imkoniyat yaratish" konsepsiyasida tadqiqotchilik faoliyatiga taraqqiyotning muhim belgisi sifatida qaralib, uning tashabbuskor, kreativ va yuqori intellektli raqobatbardosh kadrlar tayyorlash omili ekanligi e'tirof etilmoqda.

Ta'lim darajasini faoliyat sohasi, talaba o'z mustaqilligini ko'rsatish imkoniyatiga ega bo'lgan vaziyatlar soniga qarab baholash mumkin. Ta'limning asosi sifatida kompetensiyaga asoslangan yondashuv kognitiv faoliyat maqsadini ta'kidlash usuli. U bo'lajak tarbiyachiga kerakli axborot manbalarini tanlash, maqsadga erishish yo 'llarini belgilash, natijalarni baholash, o'z faoliyatini tashkil etish, boshqa talabalar bilan hamkorlik qilish imkonini beradi. Kompetensiya — bu shaxsning o'z faoliyatini samarali bajarish uchun zarur bo'lgan bilim, ko'nikma va qobiliyatlarning majmuasidir. Bu nafaqat texnik yoki kasbiy ko'nikmalarni, balki muammolarni hal qilish, qaror qabul qilish va o'z-o'zini boshqarish qobiliyatlarini ham o'z ichiga oladi. Ta'lim jarayonida kompetensiyaga asoslangan yondashuv, nazariy bilimlarni amaliy ko'nikmalar bilan birlashtirishga yordam beradi. Bu yondashuv talabalarga haqiqiy hayotdagi vaziyatlarda muvaffaqiyatli bo'lish uchun zarur bo'lgan qobiliyatlarni rivojlantirishga imkon beradi[3].

Adabiyotlar tahliliga ko'ra: kompetentsiya-bu shaxsning o'z faoliyatiga so'zsiz ijobiy munosabatda bo'lgan shaxsiy tajribasi, bilimlari, ko'nikmalari, ko'nikmalariga asoslangan muayyan vazifalarni hal qilishga tayyorligi; pedagogik kompetentsiya - bu muvaffaqiyatli pedagogik faoliyat uchun zarur bo'lgan kasbiy va shaxsiy fazilatlar, bilimlar, ko'nikmalar, vakolatlar to'plami; axborot kompetentsiyasi-bu shaxsning shaxsiy tajribasi, bilimlari, ko'nikmalari, turli xil ma'lumot manbalari bilan ishlash ko'nikmalariga asoslangan axborot texnologiyalaridan foydalangan holda muayyan muammolarni hal qilishga tayyorligi; talabalarning pedagogik axborot kompetentsiyasi - bu bo'lajak pedagoglarning shaxsiy tajribasi, bilimlari, ko'nikmalari, turli xil ma'lumot manbalari bilan ishlash ko'nikmalariga asoslangan axborot texnologiyalaridan foydalangan holda kasbiy amaliyotga yo'naltirilgan vazifalar doirasini hal qilishga tayyorligi.

Kompetensiya umumiy ma'noda shaxsning kasbiy va shaxsiy rivojlanishi uchun zarur bo'lgan ko'nikmalarni ifodalaydi, konstruktiv kompetensiya esa bu ko'nikmalarni ta'lim jarayonida qanday qilib yangilash va rivojlantirish mumkinligini ko'rsatadi. Ta'lim jarayonida, konstruktiv kompetensiya yordamida o'quvchilar yoki talabalar o'z bilimlarini faol ravishda yaratadi va yangilaydi, bu esa ularning umumiy kompetensiyalarini oshiradi. Demak, konstruktiv kompetensiya, kompetensiyaning dinamik rivojlanishini ta'minlaydi.

Shuningdek, A.R.Xodjabaevning ilmiy ishlarida mehnat va kasb ta'limi tarbiyachilarsi o'quv-metodik ta'minotining pedagogik asoslari ishlab chiqilgan va ularni

Ilmiy-nazariyvametodikjurnal ISSN 2992-9024 (online)

Научно-теоретический и методический журнал 2024, №9(1)

Scientific theoretical and methodical journal

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

amaliyotda qo'llash yo'llari ko'rsatib berilgan. Bo'lajak tarbiyachilar shaxsini shakllantirish va tayyorlash jarayonini ta'minlovchi qator omillar majmuasi va shart-sharoitlari aniqlangan hamda asoslangan, o'quv-tarbiya jarayoni tizim sifatida tavsiflangan[4].

U.N.Nishonalievning tadqiqotlarida mehnat ta'limi tarbiyachilarlarini axborot kompetentligi turli tarixiy davrlarga bo'lib o'rganilgan hamda bo'lajak pedagog shaxsining innovatsion sifatlari tadqiq etilgan[5]. Pedagoglarni tayyorlash jarayonida bu masala dolzarb ahamiyat kasb etadi va pirovard natija bo'lajak pedagoglarning axborot kompetentligini rivojlantirishga borib taqaladi.

Axborot kompetentsiyasi (Information Competence) axborotlarni izlash, baholash, qayta ishlash, hamda ulardan samarali foydalanish qobiliyatini anglatadi. Bu kompetentsiya bugungi kunning axborot texnologiyalari bilan boyitilgan dunyosida katta ahamiyatga ega.

Axborot kompetentsiyasi — bu shaxsning axborotni izlash, baholash, tahlil qilish, va undan samarali foydalanish qobiliyatidir.

Maktabgacha ta'lim tizimida axborot va konstruktiv jarayonlarni loyixalashda axborot kompetentsiyasining ahamiyati muhim rol o'ynaydi. Axborot kompetentsiyasining bir necha turini ko'rib chiqamiz.

1-rasm. Axborot kompetentsiyasining turlari.

Axborotni qidirish va topish kompetentsiyasi. Zarur axborotni turli manbalardan (kitoblar, ilmiy maqolalar, internet, kutubxonalar) izlab topish qobiliyati.

Axborotni tahlil qilish va baholash kompetentsiyasi. Topilgan axborotning ishonchliligi, dolzarbligi va to'g'riligini baholash, manbalar orasidan eng mosini tanlash qobiliyati.

©intereduglobalstudy.com

2024, ISSUE 9(1)

Ilmiy-nazariyvametodikjurnal ISSN 2992-9024 (online)

Научно-теоретический и методический журнал 2024, №9(1)

Scientific theoretical and methodical journal

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

Axborotni qayta ishlash va tizimlashtirish kompetentsiyasi. Axborotni sintez qilish, tizimlashtirish va ma'lum maqsadlar uchun moslashtirish qobiliyati.

Axborotni taqdim etish kompetentsiyasi. Axborotni og'zaki, yozma yoki grafik shaklda boshqalarga samarali tarzda etkazish qobiliyati.

Axborot xavfsizligi kompetentsiyasi. Axborotni himoya qilish, shaxsiy va maxfiy ma'lumotlarni xavfsiz saqlash qobiliyati.

Raqamli axborot kompetentsiyasi. Raqamli texnologiyalar yordamida axborotni topish, qayta ishlash, saqlash va taqdim etish qobiliyati.

Axborotni yaratish va innovatsion foydalanish kompetentsiyasi. Axborotdan yangi bilimlar va yangiliklar yaratishda foydalanish qobiliyati.

Axborotni boshqarish kompetentsiyasi. Axborot resurslarini samarali boshqarish, axborot oqimini tashkil etish va boshqarish qobiliyati.

Axborot kompetentsiyasining turlari bir-birini to'ldiradi va axborotni boshqarish jarayonida turli bosqichlarni ifodalaydi. Shaxs axborotlarni qidirish orqali ma'lumotlarni topadi, tahlil qilish orqali ularning sifatini baholaydi, taqdim etish orqali boshqalarga yetkazadi va foydalanish orqali amaliy vaziyatlarda qo'llaydi. Bu turlar axborot kompetentsiyasining umumiy mohiyatini tashkil qiladi va uning samarali ishlatilishini ta'minlaydi.

2-rasm. Axborot kompetentsiyasining asosi.

Izlash- Axborotlarni topish va ularga kirish imkoniyatini olish. Bu jarayon axborot manbalarini aniqlash va kerakli axborotni topish usullarini o'z ichiga oladi.

Baholash- Topilgan axborotlarning ishonchliligini va ahamiyatliligini aniqlash. Axborot manbalari va kontentning sifatini baholash.

Qayta ishlash: Axborotlarni tahlil qilish va qayta ishlash. Bu axborotlarni o'zlashtirish va kerakli shaklga keltirish jarayonini anglatadi.

©intereduglobalstudy.com

2024, ISSUE 9(1)

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _

Foydalanish: Axborotlardan samarali foydalanish. Bu axborotlarni taqdim etish, ulardan xulosa chiqarish va ularni amaliyotga tatbiq etishni o'z ichiga oladi.

Axborot kompetentsiyasi shaxsning o'qish, ishlash va jamiyatda faol ishtirok etishi uchun muhim bo'lgan qobiliyatlarni rivojlantiradi. Bu kompetentsiya insonlarga zamonaviy axborotlar dunyosida muvaffaqiyat qozonishlari uchun zarur vositalarni beradi.

Zamonaviy jamiyatda u yoki boshqa mamlakatlarning rivojlanish darajasini nafaqat uning texnik holati, balki oliy ta'lim muassasalarida tayyorlanayotgan mutaxassislar kasbiy kompetentligini ham belgilaydi.

S.Sodiqovning o'zining ilmiy tadqiqot ishida maktablarida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini (AKT) ta'lim jarayoniga integratsiya qilishning turli jihatlarini o'rgangan[6].

Bizning fikrimizcha, bu yondashuv ta'lim sifatini oshirishda katta ahamiyatga ega, chunki AKT ta'lim jarayonini yanada interaktiv, qiziqarli va samarali qiladi. Tarbiyachilarlar va o'quvchilarning texnologik savodxonligini oshirish orqali, ta'lim jarayonini modernizatsiya qilish imkoniyatlarini yaratadi. Biroq, texnologiyalarni ta'limga integratsiya qilishda yuzaga keladigan texnik va metodik qiyinchiliklarni ham inobatga olish muhimdir. Bu muammolarni hal qilish uchun amaliy yechimlar va qo'llanmalar ishlab chiqish, ta'limdagi AKTni yanada samarali qo'llashga yordam beradi.

O.B.Zaytseva mazmunli va aniq ta'rifni bergan: "axborot kompetentsiyasi-bu yangi axborot texnologiyalaridan foydalangan holda turli xil ma'lumotlar bilan ishlash bo'yicha nazariy bilim va amaliy ko'nikmalarni birlashtirish natijasida erishilgan murakkab individual psixologik holatdir" [7]

D.S.Yermakov axborot kompetentsiyasini rivojlantirishning funksiyalarini ma'lumotlarni izlash, tahlil qilish, yaratish va taqdim etish qobiliyatlarini rivojlantirish orqali ta'riflaydi. U bu funksiyalarni shaxsning axborotdan samarali foydalanish qobiliyatlarini oshirishga qaratilgan muhim jihatlar sifatida ko'rsatadi. D.S.Yermakovning ishlari, axborot kompetentsiyasini rivojlantirish jarayonida ko'nikmalar va qobiliyatlarni mukammallashtirishni muhim vazifalar sifatida ajratadi [8]. Konstruktiv fikrlash ko'nikmalari, axborotlarni maqsadga muvofiq tarzda qayta ishlash va yangi yechimlar topishda yordam beradi. Bu ko'nikmalar orqali talabalar va mutaxassislar yangi g'oyalar ishlab chiqish, mavjud metodlarni takomillashtirish va innovatsion yondashuvlarni qo'llash imkoniyatiga ega bo'ladilar. Bo'lajak tarbiyachilar uchun konstruktiv fikrlash, o'quv jarayonida samarali va ijodiy yondashuvlarni qo'llashni o'rganishda muhim ahamiyatga ega.

Pedagogik loyihalash ta'lim jarayonining samaradorligini oshirishda muhim rol o'ynaydi. Ushbu yondashuv ta'limni rejalashtirish, tashkil etish va baholash jarayonlarini yanada samarali va maqsadga muvofiq tarzda amalga oshirish imkonini beradi.

Pedagogik loyihalash, ta'lim jarayonida maqsadli, tizimli va ijodiy yondashuvni ta'minlaydi. Bu yondashuv orqali ta'lim jarayoni aniq rejalashtiriladi, o'quv materiallari va metodikalar tanlanadi va tarbiyalanuvchilarning ehtiyojlariga moslashtiriladi. Pedagogik

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _

loyihalash yordamida tarbiyalanuvchilarning bilim va ko'nikmalarini yaxshilash, ularning motivatsiyasini oshirish va ta'lim sifatini oshiradi.

Pedagogik loyihalash ta'lim jarayonini samarali tashkil etishda muhim vositadir. Bu yondashuv orqali o'quv dasturlari, o'quv materiallari va metodikalar aniq maqsadlar asosida tanlanadi va rejalashtiriladi. Bo'lajak tarbiyachilar uchun axborot-konstruktiv kompetentsiyani shakllantirishda, pedagogik loyihalash orqali zamonaviy texnologiyalar, interaktiv metodikalar va o'quv materiallari tizimli tarzda qo'llaniladi.

Pedagogik loyihalash axborot-konstruktiv kompetentsiyani rivojlantirish uchun keng imkoniyatlarni taqdim etadi. Loyihalash jarayonida axborot resurslarini to'g'ri tanlash, ularni ta'lim jarayoniga moslashtirish va tarbiyalanuvchilarning aktiv ishtirokini ta'minlash imkoniyati mavjud. Bu kompetentsiyalarni rivojlantirish orqali bo'lajak tarbiyachilar axborotni samarali tahlil qilish, konstruktiv fikrlash va pedagogik muammolarni innovatsion usullar bilan hal qilish ko'nikmalarini egallaydilar[9].

Talabalarning axborot va konstruktiv kompetentsiyasini loyihalash imkoniiyatlari ta'lim jarayonida ularning professionallik darajasini oshirish va muammolarni samarali hal qilishga yordam beradi. Axborot kompetentsiyasi, talabalarning ma'lumotlarni izlash, tahlil qilish va ulardan samarali foydalanish qobiliyatini o'z ichiga oladi. Konstruktiv kompetentsiya esa, ular tomonidan muammolarni yaratish va yechish, kreativ fikrlash va innovatsiyalarni amalga oshirishni o'z ichiga oladi. Talabalar uchun axborotni qidirish, tahlil qilish va samarali qo'llashni o'rgatishni amalga oshirishda internet resurslari, ma'lumotlar bazalari va boshqa axborot manbalaridan foydalanish qobiliyatini rivojlantiradi. Talabalarga axborotlarni to'g'ri va samarali boshqarish, muhim ma'lumotlarni ajratib olish va tartibga solishni o'rgatish zarur. Axborotni izlash va tahlil qilishda zamonaviy texnologiyalar va dasturiy ta'minotlardan foydalanishni o'rgatish[10].

Axborot va konstruktiv kompetentsiyalarni rivojlantirishda o'qituvchilar va mentorlarning qo'llab-quvvatlashi muhim ahamiyatga ega. Ular talabalar uchun zaruriy resurslar va qo'llanmalarni taqdim etishi, shuningdek, amaliy mashg'ulotlar o'tkazishi kerak. Talabalarga real muammolar bilan ishlash imkoniyatlarini yaratish, ularni amaliyot orqali o'rgatish va tajriba orttirishga yordam berish zarur.

O'quv jarayonida zamonaviy texnologiyalardan foydalanish, masalan, elektron ta'lim platformalari va virtual laboratoriyalar, talabalar uchun axborot va konstruktiv kompetentsiyalarni rivojlantirishda muhimdir. Ushbu xulosa, talabalarning axborot va konstruktiv kompetentsiyalarini rivojlantirish bo'yicha loyihalashning asosiy imkoniyatlarini ko'rsatadi va ularni ta'lim jarayonida samarali qo'llash uchun zarur bo'lgan qadamlarni belgilaydi.

ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES

1. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "2022-2026-yillarga mo'ljallangan yangi O'zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to'g'risida"gi 28.01.2022 yildagi PF-60-sonli Farmoni. https://lex.uz/uz/docs/-5841063

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _

2. Di lorom Xomidova MAKTABACHA TA'LIMDA PEDAGIK JARAYONLARNI LOYIHALASHTIRISH. o'quv qo'llanma Namangan-2023yil.

3. Samaridin Barakayevich Qorayev. KOMPETENSIYAVIY YONDASHUVGA ASOSLANGAN TA'LIMNING ASOSIY JIHATLARI. Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor: 0.89. VOLUME 3 | ISSUE 1 | 2022

4. Ходжабоев А.Р. Учебно-методический комплекс подготовки учителей трудового обучения. Метод. реком. - Т.: УзНИИПИ, 1989. - 93 с.

5. Нишоналиев У.Н. Формирование личности учителья и трудового обучения. Проблемы и проспективы. - Т.: Фан, 1990 - 85 с.

6. I.Soliyev "Bo'lajak boshlang'ich sinf o'qituvchilarining axborot kompetentligini rivojlantirish" Ped. Fan. Fal. Dok.(PhD) dissertasiyasi, 2023 yil.

7. Зайцева, О.Б. Информационная компетентность учителя образовательной области «Технология» [Текст]. / О.Б. Зайцева. // Педагогика. - 20 0 4 .-№ 7 .-С . 17-23.

8. Ермаков, Д.С. Информатизация образования и информационная компетентность учаьцихся [Текст]. / Д.С. Ермаков. // Народное образование. - 2 0 0 9 .-№ 4 .-С . 158-163.

9. U.M. XALIKOVA MAKTABGACHA TA"LIMDA PEDAGOGIK JARAYONLARNI LOYIHALASHTIRISH METODIKASI. O'QUV QO'LLANMA. "FAN VA TA"LIM" NASHRIYOTI BUXORO 2022

10. N.Saidova "Bo'lajak boshlangich sinf o'qituvchilarining axborot - kommunikativ kompetentliligini rivojlantirish" Ped. Fan. Fal. Dok. (PhD) dissertasiyasi, 2023 yil.

MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]

Olamova Ma'mura Umarovna, o'qituvchi [Оламова Мамура Умаровна,

преподователь], [Ma'mura U. Olamova, teacher]; manzil: Farg'ona shahri, Murabbiylar

ko'chasi, 19-uy, [адреc: Г. Фергана, ул. Мурабийлар, д. 19.], [address: City of Fergana,

19 coach Street.]

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.