CC BY
6for a certain order to study foreign languages on the basis of all technologies. Regarding specific mobile and multimedia technologies, the teacher can apply a project method, which includes a number of procedures and steps for the preparation of voting activities based on the selected mobile and multimedia technology or the function of organizing language aspects and special dialogue works. In addition, educational activities of students based on mobile and multimedia technology can occur in the classroom and extracurricular time. Due to the objectives of the training and the degree of language training of students, the degree of project procedure of the audience can be varied.
The author notes that among all available mobile and multimedia technologies, which are in the position of experience, study and verification, modern video camera connection with the Internet is constantly necessary and useful, because on their basis it is possible to establish a process of cooperation between the teacher, students and students. The use of these technologies in the learning process within the framework of the language project is based on one of the above technologies. In addition, students used the network video resources (e.g. Skype) with the video signal in the process of implementation of the project.
Keywords: relevance, meaning, mobile and multimedia technologies, students, learning foreign languages, mobile and multimedia tools, technology application, network video tools, training, cooperation between teachers and students.
Сведения об авторе:
Шарипов Хуршед Алихонович - ассистент Кулябского государственного университета им.А.Рудаки. Адрес:735360,РТ, г.Куляб, ул. С.Сангова-16. Тел.: (+992) 918488703.
About the author:
Sharipov Khurshed Alikhonovich - Assistant of Kulob State University named after A. Rudaki. Address:735360, Tajikistan, Kulyab city, S.Sangov-16 str. Phone: (+992) 918488703.
МАФХ,УМ ВА ХУСУСИЯТ^ОИ АСОСИИ ТЕХНОЛОГИЯИ ПЕДАГОГИИ МУОСИР
Нозимов Т.К,., Саидов М.В.
Донишгоуи давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С. Айни
Дар замони муосир ба лугати педагогй мафх,уми технологияи педагоги чои мустах,камро ишгол кардааст. Аммо фах,мидан ва истифодаи он ахдмияти хосаро талаб менамояд.
• Технология - ин мачмуи услубх,ое, ки дар ин ё он фаъолият истифода мешаванд, масалан дар х,унар, санъат (аз лугати тафсирй)
• Технологияи педагогй - мачмуи механизмх,ои психологй-педагогй, ки дастаи махсус ва кисматбандии шаклх,о, методх,о, рохдо, услубх,ои таълимиро муайян менамоянд; он асбобу анчомиташкилотй-методии раванди педагогй мебошад.
• Технологияи педагогй - техникаи пурмазмуни бавучудоварандаи раванди таълимй мебошад.
• Технологияи педагогй - тавсифи раванди ноилшавии натичах,ои банакшагирифташудаи таълим аст.
• Технология - ин санъат, х,унар, майорат, мачмуи методх,ои коркард ва ивази х,олат аст.
• Технологияи таълим - ин кисми равандиимураккаби системаи дидактикй мебошад
• Технологияи педагогй - ин модели хдматарафа андешакорона сохташудаи фаъолияти педагогии муштаракона оид ба банакшагирй ва гузаронидани раванди таълим бо таъмини мух,ити озод барои хонандагон ва омузгор аст.
• Технологияи педагогй - ин методи системавии ташкил додан, амалан истифода намудан ва муайян сохтани тамоми раванди омузиш ва азхудкунии донишх,о бо назардошти манбаъх,ои техникй ва инсонй ва таъсири мутакобилаи онх,о х,исобида мешавад, ки он бех,таргардонии шаклх,ои таълиму тах,силро ба максад гузоштааст.
• Технологияи педагогй мацмуи системавй ва тартиби кори хдмаи воситах,ои шахсй, асбобй ва методиро мефах,монад, ки барои расидан ба максадх,ои педагогй истифода мешаванд.
Мувофики фах,миши мо технологияи педагогй чамъбасти пурмазмун мебошад, ки ба худ маъних,ои хдма таърифх,ои муаллифони (сарчашмах,ои) гуногунро кашидааст.
Мафхуми "технологияи педагогй"-ро метавон бо се чихат пешкаш намуд.
1) илмй: технологияхои педагогй - як сохаи илми педагогист, ки максадхо, таркиб ва методи таълим ва банакшагирии равандхои педагогиро меомузад ва инкишоф медихад;
2) равандй - тавсифй, тавсифи (алгоритми) раванд, мачмуи максадхо, таркибхо, методхо ва воситахо барои ноилшавии натичахои банакшагирифтаи таълим;
3) равандй - амалй: бавучудоварии раванди технологй (педагогй), кор кардани хама воситахои педагогии шахсй, асбобй ва методй.
Х,амин тавр, технологияи педагогй х;амчун илме, ки ро^^ои аз х;ама оцилонаи таълимро тах;циц менамояд ва х;амчун системаи воситахо, цонунх;о ва муназзим^ое, ки дар таълим истифода мешаванд ва инчунин ба сифати раванди х<ациции таълим амал менамояд.
Мафхуми "технологияи педагогй" дар тачрибаи таълимй аз руи се дарачаи бо хам тобеъ ба кор бурда мешаванд:
1) Дарачаи умумипедагогй (умумидидактикй): технологияи умумипедагогй (умумидидактикй, умумитарбиявй) раванди таълимии томи минтакаи чорй, муассисаи тахсилотиро дар зинаи муайяни омузиш тавсиф медихад. Аз ин чо технологияи педагогй хаммаънои системаи педадогист: ба он мачмуи максадхо, таркибхо, воситахо ва методхои таълим, алгоритми кори субъектон ва объектони раванд дохид мешаванд.
2) Дарачаи медотии (фаннии) шахсй: технологияи педагогии фаннии шахсй дар мазмуни "методикаи шахсй" истифода бурда мешавад, яъне, хамчун мачмуи методхо ва воситахо барои бавучудоварии таркиби муайяни таълиму тарбия дар доираи як фан, синф, омузгор (методикаи омузонидани фанхо, методикаи таълими гароматшуда, методикаи кори омузгор, тарбиятгар).
3) Дарачаи махаллй (модулй): технологияи махаллй, технологияи цузъ^ои алохцдаи раванди таълиму тарбия, ичро намудани вазифахои алохидаи дидактикй ва тарбиявиро ифода мекунад. (технологияи намудхои алохидаи фаъолият, ташаккули мафхум, тарбияи хусусиятхои шахсии алохида, технологияи дарс, азхудкунии донишхои нав, технологияи такрор ва назорати маводхои дарсй, технологияи корхои мустакилона ва хоказо).
Нацшаи технология - тасвир ё сурати тахминии технологияи раванд, такимкунии он ба чузъиётхои кории алохида ва ишорати алокамандихои мантикии байни онхо.
Харитаи технология - тавсифи раванд дар шакли кадам ба кадам, зина ба зина пайдархамии амалхо (асосан дар шакли чадвал) бо нишондоди воситахои истифодашаванда.
Тобишх,ои истилох,от. Дар адабиёт ва тачрибаи корй дар мактабхо истифодаи мафхуми технологияи педегогй хдмчун муродифи мазмуни системаи педегогй роич аст. Чй тавре ки аллакай дар боло кайд карда шуд, мазмуни система назар ба технология васеъ аст ва худи субъектон ва объектони фаъолияти таълимй дар бар мегирад.
Мазмуни дарачахои технологияи педагогии фаннии шахсй ва мщаллй бо мафхуми методикаи таълим пура ихота карда мешавад; тавофути байни онхо аз фикру мулохизахо вобаста аст. Дар технологияхо бештар кисматхои равандй, микдорй ва хисобй ифода карда шудаанд, дар методикахо бошад чихатхои максаднокй, пурмазмунй, сифатнокй ва гуногунамалй. Технология аз методика бо азнавхосилнокй, устувории натичахояш ва надоштани бисёр "агар" (агар омузгори боистеъдод, агар кудакони кобилиятдор, агар волидони хуб...). Омехтакунии технологияхо ва методикахо ба он оварда мерсонанд, ки баъзан методикахо ба таркиби технологияхо медароянд, ва гохо баръакс, ин ё он технологияхо ба таркиби методикаи таълим.
Инчунин истифодаи истилох-ярликхои аз чихати илм нодурустро во хурдан мумкин аст, ки мазмунашон бо якчанд технологияхо мустахкам шудаанд. (усули коллективии таълим, методи Шаталов, система Палтишев, педагогикаи валдорфй ва гайрахо.) Афсус, бартарафсозии хатохои истилохй, ки фахмиданро мушкил мегардонад, гайриимкон аст.
Сохтори технологияхои педагогй. Аз ин бармеояд, ки технология бо раванди таълим зич алокамандй дорад - бо фаъолияти омузгор ва хонанда, бо сохтор, воситахо, методхо ва шаклхои он. Барои хамин ба сохтори технологияи педагогй дохил мешаванд:
а) асоси гоявй (консептуалй);
б) кисми пурмаънои таълим:
- максади таълим - умумй ва конкретй;
- таркиби маводи таълим;
в) кисми равандй - раванди технологй:
- ташкил додани раванди таълим
- методх,о ва шаклх,ои фаъолияти таълимии мактаббачагон;
- методх,о ва шаклх,ои кори омузгор;
- фаъолияти омузгор оид ба идоракунии раванди омузиши мавод;
- ташхиси раванди таълим
Меъёрх,ои технологи. Х,ар як технологияи педагогй бояд баъзе аз талаботх,ои (меъёрх,ои технологЗй) методологии асосиро конеъ гардонанд.
Консепсияноки. Х,ама технологиями педагогй бояд дорои гояи муайяни илмй бошанд: фалсавй, психологй, дидактикй ва чамъиятй-педагогй ва барои расидан ба максадми таълимй асоснок карда шуда бошанд.
Системаноки. Технологияи педагогй бояд хдма аломатми системаро ба худ дошта бошад: мантик, раванд, робитаи мутаносибии хдмаи кисмми он, комилй.
Идоравшавандаги имконияти максадгузорй, банакшагирй, лоихдкашии раванди таълим, ташхиси кадам ба кадам, тагъирдих,ии воситам ва методм бо максади ислох,и натичамро дар назар дорад.
Таъсирноки. Технологиями педагогии муосир дар шароитми ракобатй мавчуд хдстанд ва бояд аз руи натича таъсирбахш ва аз руи харочот муносиб бошанд, ба даст овардани стандарти муайяни таълимиро кафолат дихднд.
Азнавх,осилнокй зимнан имконияти истифодаи (такрор, аз нав мсил намудани) технологиями педагогиро дар дигар муассисами тах,силоти хдмнавъ дар назар дорад.
Технология ва таркиби тах,силот. Дар замони мзира дар педагогика тасаввурот оид ба ягонагии кисматми пурмазмун ва равандии системаи тах,силот (максадм, таркиб, методм, шаклм ва воситами таълим) тасдики худро ёфтааст. Дар раванди такмил ва инкишофдих,ии технологиями педагогй, кисматми онм зинами гуногуни дигаргуншавиро зох,ир менамоянд: асосан чанбами равандии таълим тагъир меёбанд, таркиб бошад танм аз чихдти сохтор, таксимот, мантик шакл дигар менамоянд. Илова бар ин, таркиби тах,силот хдмчун чузъи мух,ими технологияи тах,силот кисми равандии онро муайян мекунад, вале агар метод чиддй тагъир дода шавад ба тагьироти кулли максадм, таркиб ва шаклм оварда мерасонад. Х,амин тавр, кисмми равандй ва таркибии технологияи тах,силот якдигарро хеле хуб инъикос менамоянд.
Байни онм боз як кисмати гайримустаким - воситаи мух,имтарини дидактикй -китоби дарсй, ки дар муайянсозии таркиби тах,силот, кисми равандии технология ва бавучудоварии мутах,иддии онм накши арзандаро мебозад. Солми охир дар кишвари мо микдори зиёди китобми гуногуни дорои дахдо технологиями педагогй эчод мешаванд. Пас метавон гуфт, ки сифати таълим дар оянда баланд хохдд шуд.
Технология ва хунар. Як технологияро одамони гуногун метавонанд аз руи дастур ва эчодй каму беш диккаткорона ичро намоянд. Инчо бечуну чаро омили шахсии ичрокунанда накш мебозад, ки хусусиятми азхудкунии мавод, таркиб ва мунтазимии фаъолияти хонандагонро ба назар мегирад. Албатта, натичами гуногунро интизор шудан мебояд, аммо то хддди акал максадми технологй аз ним зиёд ба даст оварда мешаванд. Ба хдмин тарик, технологияи кор гайримустацим бо хислатми ашхосй ифода меёбанд, на ин ки бо онм муайян карда мешаванд.
Манбам ва кисмми таркибии технологиями нави педагогй. Х,ар як технологияи педагогии муосир чамбасти дастовардми илм ва тачрибаи педагогй, якчояшавии чузъиёти анаъанавии тачрибаи гузаштаро бо чузъиёти аз тарафи чамъияти муосир ташаккулёфта, чамъияти инсонпарвар ва демократй ифода мекунанд. Манбам ва чузъиёти таркибии он технология инх,оянд:
- Исколоти куллии ичтимой ва тафаккури нави педагогй;
- Илмх,ои педагогй, психологй, ичтимой;
- Тачрибаи педагогии пешкадам;
- Тачрибах,ои гузашта, дар дохил ва хоричи кишвар;
- Педагогикаи халкй (Этнопедагогика)
АДАБИЁТ
1. Атутов П.Р. Технология ва та^сили муосир // Педагогика. - 1996. № 2. Афанасев В.Г.
Системанокй ва чомеа. - М" 1980.
2. Бабанский Ю. К. Муносибгардонии раванди таълим. - М., 1977.
3. Беспалко В. П. Педагогика ва технологиями инкишофии таълим. - М., 1989.
4. Беспалко В. П. Ч,амъи технологиями педагогй. - М., 1989.
«5. Бордовский Г. А., Извозчиков В.А. Технологиями нави таълим: 6. Масъалахои терминологй // Педагогика. - 1993. - № 5.
СОВРЕМЕННАЯ ПЕДАГОГИЧЕСКАЯ ТЕХНОЛОГИЯ КОНЦЕПТА И ОСНОВНЫХ ОСОБЕННОСТЕЙ
В статье исследуются основные принципы и особенности новой педагогической технологии в общеобразовательных школах.
Авторы используя слову «современную технологию» в своей статье, оценивают его как науку, которая может исследовать наиболее рациональные способы обучения, а также как систему средств, законов и порядков, которые можно использовать в обучении.
Ключевые слова: технология, среднее общеобразовательное учреждение, средства, действующее законодательство в системе образования, процесс, принцип, метод, смысл, исследование.
CONCEPT AND MAIN PECULIARITIES OF MODERN PEDAGOGICAL TECHNOLOGY
The article explores principle and main conditions and peculiarities of new pedagogical technology in secondary comprehensive schools.
Authors using "modern technology" phrase in their article, has evaluated it as a science which can research the most rational ways of teaching and as a system of means, laws and orders which can be used in teaching.
Keywords: technology, secondary comprehensive institution, means, legislation in force in the system of education, process, principle, method, meaning, research.
Сведение об авторах:
Нозимов Т.К. - старший преподаватель кафедры общая психология Таджикского государственного педагогического университета имени Садриддина Айни. Тел.: (992) 904128171;
Саидов М.В. - кандидат педагогических наук, доцент, заведующий кафедрой общей психологии Таджикского государственного педагогического университета имени Садриддина Айни
About the authors:
Nozim T.K - Assistant, Chair of the General Psychology of the Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Ayni. Те1: (+992) 904128171.
Saidov M.V. - Candidate of Pedagogical Sciences, Docent, Head of the Chair of General Psychology of Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Ayni
ДАР РУ^ИЯИ Э^ТИРОМИ Х,УНАРХ,ОИ МАРДУМЙ ТАРБИЯ НАМУДАНИ НАСЛИ НАВРАС
Сафарова М.Д.
Пажщишго^ирушди маориф ба номи А. Цомй
Дар Паёми навбатии Асосгузори сулху вахдати миллй- Пешвои миллат, Президенти Чумхурии Точикистон мух,тарам Эмомалй Рах,мон ба Мачлиси Олии Чумхурии Точикистон омадааст: " Бо мацсади таращй додани сощи сайё^й, муаррифии шоистаи имконият^ои сайёуии мамлакат ва фарщнги миллй дар арсаи байналмилалй, инчунин, цалби сармоя ба инфрасохтори сайёуй пешнщод менамоям, ки соли 2018 дар кишвар Соли рушди сайёуй ва цунарцои мардумй эълон карда шавад".
Соли рушди сайёхй ва хунархои мардумй эълон гардидани соли 2018 зарурй ва саривактй
дар эхё намудани анъанахои кухнаи миллй ва муаррифии боигарии маданй-маънавии миллат мебошад. Паёми навбатй мо омузгоронро водор менамояд, ки оид ба табиат, чойхои таърихй ва хунару анъанахои кадимии миллат ба насли наврас накша чорабинй тартиб дода, маълумоти пурраю фарогир пешниход намуда, онхоро дар рухияи ифтихор ва худшиносии миллй тарбия намоем ва мехру мухаббати онхоро ба хунархои мардумй бедор намоем.
Хонандагону донишчуён дар асоси таъкиду огохкунихои намояндагони адабиёти классикии точик бояд дарк намоянд, ки хунархои мардумй ва устохои хунарманд дар тамоми давру замон сазовори хурмату эхтироми беандозаи халку давлат буданд. Кори устой ва хунармандй дар навбати аввал кори бошараф ва хунарманд шахсияти хоксор
