Научная статья на тему 'СОХТОРШИКАНИИ ЗУҲУРИИ ТУРШЕЗӢ ДАР ТАЛМЕҲ'

СОХТОРШИКАНИИ ЗУҲУРИИ ТУРШЕЗӢ ДАР ТАЛМЕҲ Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
36
16
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЗУҲУРИИ ТУРШЕЗИ / СОХТОРШИКАНИ / ТАЛМЕҲ / ГАЗАЛ / ШЕЪР / САНЪАТИ БАДЕИ / ОШНОИЗУДОИ / ДОСТОН / АСОТИР / қИССА / ШИГАРДИ АДАБИ / ОБРАЗ / АДАБИЁТ

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Шарипов Шариф Рахмонович

Талмеҳсозии Зуҳури дар газал мавриди таҳқиқ қарор гирифтааст, ки бо роҳи корбурд ва омезиши ду шигарди адаби: ошноизудои ва сохторшикани сурат гирифтааст, мавриди таҳқиқ қарор ёфтааст. Таъкид мегардад, ки шоир маҳз ба хотири такмил додани завқи адабии хонанда ва аз ибтизол берун кашидани талмеҳоти муқаррари ва зарурати балоги сохтори талмеҳро шикаста, ба шеър умқ бахшида, талмеҳоти илҳоқи, вале тозаро эҷод кардааст, ки бо ирҷои матни асл зеҳни хонандаро дар муқобили талмеҳи илҳоқи (гайриасли) мегузорад, то хонандаи тезҳуш аз манзари дигар - номукаррар ба талмеҳ назар дӯхта, ба матлаби шоир огоҳ шавад. Дар мақола панҷ навъи талмеҳ: дини, ҷугрофи, асотири, достони ва таърихи оварда шудааст. Шоир дар 686 маврид дар газал аз онҳо корбурд дошта, ки маъмултаринашон дини ва достонист. Зуҳури дар натиҷаи сохторшикани аз талмеҳи муқаррари талмеҳи истиори офаридаст, ки дар густураи адабиёти форсии тоҷики бесобиқа нест. Аммо вежагии сохторшикании Зуҳури дар талмеҳ дар он зуҳур кардааст, ки шоир дар ҳама маврид ба ҳар як ашхос ва ё қиссаҳои устуравию таърихи аз зовияи омезиши ин ду шигард дар талмеҳ назар андӯхтааст.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

INNOVATIONS INTRODUCED BY ZUHURI TURSHEZI INTO THE STRUCTURE OF ALLUSION AS A FIGURE OF SPEECH (TALMEKH)

The author investigates the methods of inventing allusion in a gazel by Zuhuri resorting to two literary devices, those of estrangement and destruction. It is underscored that in order to better aesthetic taste of readers the poet destroys the structure of allusions liberating them from outdated forms and commonplaces, thus he solves artistic goals of his own. Deconstructing of stereotyped allusions entails new senses the formers acquire. Referring readers to archaic patterns the poet uses the device of estrangement, so the allusion based on a rooted sample is presented in an utterly new light causing an intensified aesthetic perception with those who enjoy Turshezi's creation. The author adduces five varieties of allusions: religious, geographic, mythological, historical, legendary ones. Zuhuri used them in his gazels in 686 cases, legendary and religious allusions being mostly widely spread. As a result of deconstructing the structure of allusion the poet transforms an ordinary historical figure of speech into a metaphorical one; the event being unprecedented in the history of the Persian-Tajik poetry. The peculiarity of the device of deconstruction applied by Zuhuri Turshezi lies in remaking his material with the help of the literary devices of estrangement and deconstruction.

Текст научной работы на тему «СОХТОРШИКАНИИ ЗУҲУРИИ ТУРШЕЗӢ ДАР ТАЛМЕҲ»

10 01 00 АДАБИЁТШИНОСЙ 10 01 00 ЛИТЕРАТУРОВЕДЕНИЕ 10 01 00 LITERARY CRITICISM

10 01 03 ЛИТЕРАТУРА НАРОДОВ СТРАН ЗАРУБЕЖЬЯ 10 01 03 LITERATURE OF FOREIGN COUNTRIES PEOPLES

УДК 821.0 ББК 83.3

СОХТОРШИКАНИИ Шарипов Шариф Рахмонович, н.и.ф., дотсенти ЗУХУУРИИ ТУРШЕЗЙ кафедраи забони тоцикй ва цуццатнигории Академияи ДАР ТАЛМЕХ идоракунии давлатии назди Президенти Цумцурии Тоцикистон (Тоцикистон, Душанбе)

НОВОВВЕДЕНИЯ Шарипов Шариф Рахмонович, канд. филол. наук, доцент

ЗУХУРИ ТУРШЕЗИ В каф. таджикского языка и документации Академии

СТРУКТУРУ ФИГУРЫ государственного управления при Президенте

АЛЛЮЗИЯ (ТАЛМЕХ) Республики Таджикистан (Таджикистан, Душанбе)

INNOVATIONS INTRODUCED Sharipov Sharif Rakhmonovich, candidate of philological BY ZUHURITURSHEZI INTO sciences, Associate Professor, head of the department of the

THE STRUCTURE OF Tajik language and documentation attached to the Academy of ALLUSION AS A FIGURE OF State Administration under the Auspices of Tajikistan SPEECH (TALMEKH) Republic President (Tajikistan, Dushanbe)

E-MAIL: ssssharif@mail.ru

Калидвожа^о: Зуцурии Туршезй, сохторшиканй, талмец, газал, шеър, санъати бадей, ошноизудой, достон, асотир, цисса, шигарди адабй, образ, адабиёт

Талмецсозии Зуцурй дар газал мавриди тацциц царор гирифтааст, ки бо роци корбурд ва омезиши ду шигарди адабй: ошноизудой ва сохторшикани сурат гирифтааст, мавриди тацциц царор ёфтааст. Таъкид мегардад, ки шоир мацз ба хотири такмил додани завци адабии хонанда ва аз ибтизол берун кашидани талмецоти муцаррарй ва зарурати балогй сохтори талмецро шикаста, ба шеър умц бахшида, талмецоти илцоцй, вале тозаро эцод кардааст, ки бо ирцои матни асл зецни хонандаро дар муцобили талмеци илцоцй (гайриаслй) мегузорад, то хонандаи тезцуш аз манзари дигар - номукаррар ба талмец назар духта, ба матлаби шоир огоц шавад. Дар мацола панц навъи талмец: динй, цугрофй, асотирй, достонй ва таърихй оварда шудааст. Шоир дар 686 маврид дар газал аз онцо корбурд дошта, ки маъмултаринашон динй ва достонист. Зуцурй дар натицаи сохторшиканй аз талмеци муцаррарй талмеци истиорй офаридаст, ки дар густураи адабиёти форсии тоцикй бесобица нест. Аммо вежагии сохторшикании Зуцурй дар талмец дар он зуцур кардааст, ки шоир дар цама маврид ба цар як ашхос ва ё циссацои устуравию таърихй аз зовияи омезиши ин ду шигард дар талмец назар андухтааст.

Ключевые слова: Зухури Туршези, деструкция, аллюзия, газель, стих, художественные средства изображения, отстранение, мифология, кисса

Исследуются способы изобретения Зухури аллюзий в газели, что происходит с помощью двух литературных приёмов: отстранения и деструкции. Подчеркивается, что

поэт с целью усовершенствования эстетического вкуса читателей, освобождения обыденных аллюзий от устаревших форм и в связи с художественными задачами разрушает их структуру. Путём деконструкции стереотипных аллюзий поэт придаёт им новые смыслы. Отсылая читателя к архаическим образцам аллюзии, поэт использует приём отстранения, в связи с чем шаблонная аллюзия предстаёт совершенно по-новому и тем самым усиливает эстетическое восприятие читателя. Приводятся пять разновидностей аллюзии: религиозная, географическая, мифологическая, легендарная и историческая. Зухури использовал их в своих газелях в 686 случаях, наиболее распространенными из них являются легендарные и религиозные аллюзии. В результате деконструктирования структуры аллюзии Зухури превращает обычную историческую аллюзию в метафорическую, что является беспрецедентным в истории персидско-тоджикской поэзии. Особенность применения Зухури приёма деконструкции заключается в том, что он обрабатывает свой материал с помощью литературных приёмов отстранения и деконструкции.

Key-words: Zuhuri Turshezi, destruction, allusion, gazel, verse, artistic means of depiction,

estrangement, mythology, kissa

The author investigates the methods of inventing allusion in a gazel by Zuhuri resorting to two literary devices, those of estrangement and destruction. It is underscored that in order to better aesthetic taste of readers the poet destroys the structure of allusions liberating them from outdated forms and commonplaces, thus he solves artistic goals of his own. Deconstructing of stereotyped allusions entails new senses the formers acquire. Referring readers to archaic patterns the poet uses the device of estrangement, so the allusion based on a rooted sample is presented in an utterly new light causing an intensified aesthetic perception with those who enjoy Turshezi's creation. The author adduces five varieties of allusions: religious, geographic, mythological, historical, legendary ones. Zuhuri used them in his gazels in 686 cases, legendary and religious allusions being mostly widely spread. As a result of deconstructing the structure of allusion the poet transforms an ordinary historical figure of speech into a metaphorical one; the event being unprecedented in the history of the Persian-Tajik poetry. The peculiarity of the device of deconstruction applied by Zuhuri Turshezi lies in remaking his material with the help of the literary devices of estrangement and deconstruction.

Азбаски талмехот баёнгари асотиру бовархо, фархангу таърих ва одобу а^оид ва ба зиндагии инсонхо марбут аст, наметавонад, ки аз такрору дуборагуй ичтиноб гирад ва асотиру таърих барои хамаи шоирон хамчун сарчашмаи ишорашаванда яксон хизмат менамоянд. Пас, ин чо хунар ба пешвози шоир меояд, то дар такрори талмехот харфи нав эчод кунад ва бо истифода аз вожахои калидии як талмех маъноии мачозй офарад ва бо кинояи комилан чадид ба маъно ва дар мачмуъ, ба шеър рангу буи дигар ато бахшад [2, 136; 3, 127; 4, 103; 5, 178; 6, 129].

Зухурй аз хамин гуна шоирон аст, ки бо хунари адабй ва истифодаи шигардхои махсуси шеърии худ на танхо ба он хусусият ва нуктахои хоси асотир ва таърих ишора кардааст, ки онхо аз нигохи соири шуаро пинхон мондаанд, балки хаммонади «навнавис», «тозапардоз» ва ё «бозофарин» хамрохи талмехшавандаи хеш сафар мекунад ва гохо гуишхоеро ба ^иссаву достон меафзояд, ки «гарди такрор» аз чехраи онхо зудуда шуда, нав менамоянд ва дар эхсоси мо дарки тоза меафкананд.

flap hh pocTO, rnonp gap TanMexoT hh3 murapgu coxTopmHKaHHpo 60 6acoMag 6a Kop rupu^Ta, 60 oh kh a3 hhkoth acnu ^ucca, gocTOHxou acoTupuro ^axpaMoHH Ba TatpuxH, py3ropu amxocu Matpy^ oroxuu KoMHn gopag, OHxppo ^acgaH 60 xacoucu gyp a3 acn gapMeoMe3ag [11, 34; 12, 104], kh gap Ha3apu xoHaHgau Hoorax hh coxTopmHKaHH, kh ^y3tu unxo^HH TanMex acT, acn MeHaMoag [2, 136; 3, 127; 4, 103; 5, 178; 6, 129]. Eo oh kh ^uccau rocy$ (a) gap rycTypau aga6u ^opcuu to^hkh aKe a3 Matpy^TapuH Ba cepmyMopTapuH TanMex acT [7, 25; 10, 152], oHpo ^uxaTH H^ogau MaTna6 xap aK moup 6o ryHau xyg, 3aB^H aga6H ucra^oga Kapga, MatHHH To3a o^apugaacT. HyHornH, 6a nuHgopu Y.Fa^opoBa TanMexoT 6ap gocToHH rocy^ (a) gap geBoHH KaMonu Xy^aHgH xa$T MaBpugu MatHu6aHgH: gacr6ypHH 3aHoHH Mucp, .3t^y6 Ba nupaxaHH Mcy$, 6aHTH эxзoнн .3t^y6, ^ypyxTamaBuu Mcy$, 3aMoHH gap nox Ba gap 3HHgoH 6ygaHH Mcy$, nupaxaHgapuu 3ynaHxo Ba ^o3u6au um^H 3ynaHxopo ^aporup 6yga, gap xap MaBpug umopaxou 3apu$H moup o6umxyp a3 acnu puBoaT gopaHg [4, 113-116]. 3yxypH hh3 a3 hh gocToH, kh MaHmau ^yptoHH gopag, gap Fa3anueTH xyg 67 MapoTu6a TanMex coxTa, gap xaMa MaBpug coxTop mHKacTa, Bogop HaMyga, kh gap mapxu a6eTam xoHaHga a3 paB3aHaxou Ma^o3y TaMcun Ba TatBHn guga aHgy3ag. Arap a3 hh gugrox 6a Fa3anueTH moup Ha3ap KyHeM xaM, 6em a3 TaKanny^e HecT Ba HaMeTaBoHag «MymKHnKymo»-H TanMexu hh 6aHTxo 6omag. flap 6aHTH 3epuH 6a «mapTH Kopg» xapuga mygaHH 6em a3

TaxaHronu aga6uu moup Ha6yga, gap acnu gocToH hh HyKTa MaB^yg HecT Ba ^uxara H^ogau ^a33o6y («paHrHH KapgaHH caBgou Myxa66aT TaBaccyra TypyH^y TeF») paHrHHHH ^ucca («mapTH Kopg») upoa mygaacT:

Ea wapmu Kopd №cy$po 3ynauxo Mexapud a3 xyd, TypyH^y mespo H03aM, hu pamun Kapda caedopo [13, 25]. AcnaH, rocy$ 6a KaMonu xycH Matpy^uaT gopag Ba th6^h osth 31 cypau «rocy$»-H KyptoHH KapuM (cypau 12) xycHH to 6a ^oecr, kh 3aHoHH MucpH a3 fosth MaxBH

^aMonu y myga, gacTOHH xyg 6ypugaHg Ba ypo Ha ogaMH, 6anKH ^apumTau rupoMH nHHgomTaHg Ba gap acocu capnamMaxou gurap XygoBaHg «xycH»-po o^apug Ba gyHHM Kapgy aK ^ucMampo 6a TaMoMH ogaMH Ba ^hcmh gurapampo 6a aK xygu gog [11, 34; 12, 104].

Ammo 3yxypH gap 6aHTH 3ep 6o hh ^ucca 6o H^ogau «gy onaM Mcy^po 6a ^HMaTH aK ^unBa (MaH3yp ^unBau Matmy^a) xaMnoa acT» To6umxou gurap 6axmugaacT. «flatBHH Fa6HH 3ynaHxo» H^ogau cyg 6ypgaH Ba e 3h£h KapgaH gap MaBpugu xapugy^ypym acT, kh 3ynaHxo gap caBgou um^H gomT Ba hh ^o MaH3ypu moup «^aBo6u gatBHH hh Fa6H» acT:

ffy omm №cy$u mo ^UMamu hk ymea Mexoyad, Ku Megynd ^aeo6u da^euu sa6HU 3ynauxopo [13, 56].

E:

№cy$ a3 3uHdoH Haeeapda 6ypyH Caupu 6ogy 6ycmoH au6 acm, au6 [13, 45]. ffloup 6o arou xacoucu To3a 6a TanMex nenHgarH Ba My6xaMHH oHpo 6a By^yg oBapga, kh gap Ma^Myt, HaBte coxTopmuKaHucT. flap 6apo6apu xu^3H naxopny6aH gocToH 3yxypH a^3ou oh Ba e xucnaTH maxcuaTH oHpo TaBpe 6o ^anaMH 3aB^H aga6H gurapryH KapgaacT, kh 6o By^ygu Matpy^uaTH 3Hegu gocToH Ba MatnyM 6ygaHH acnu oh 6a xoHaHga, goMaHau hh gurapryHH 6epyH a3 Map3 ry3omTa, «Ha^H3a»-H gocToHpo nagug oBapgaacT. HyHoHHH, gap 6aHTH 3ep «To3anapgo3H»-h moup 6a namM Mepacag, kh gap acnu ^ucca hh ryHa xonaT - 3epcoTyp mygaHH Ka^H Mcy^ umopa Harapguga, Ma^o3aH a3 fosth xycH paH^ 6ypgaHH ypo u^oga KapgaacT. Tupu yycHem Ka$u №cy$po 3epcomypu 6ypudaH Kapdacm [13, 78].

Ба маънои мачозй талмех шyдaни ЮсуФ дар ашъори Зуцурй: Кашид Юсуфи Яъцуб дил ба чоуи зацан, Чунин ки печиши зулфи ту дар расан тобест [13, 132]

Анцариб аст, ки дил Юсуфи чоуи зацан аст, Mадади бахт бибин тавции габгаб шудааст [13, 136].

Ишц дар юсуффурyшû чун баророяд дукон, Аз барои гармбозорû Зулайхо оташ аст [13, 133].

4û гам, Юсуф, чунин, гу, сер мебош, Намак бар хонаш аз сузи Зулайхост [13, 127].

Ситти Юсуф худ ба кунце рафта буд, Бегуноyû боз дар зиндон чарост? [13, 129]

Цинси худ Юсуф агар бурд ба паскучаи Mиср, Сабаб он буд, ки бе зевари тамгои ту монд [13, 416].

Бар души ишц гошияи сити уусни туст, Гаштû савору шуурати Юсуф пшда шуд [13, 400].

Нарасидû ба цимати аввал, Mуфти Юсуф, ки дар замони ту нест [13, 125]. Тиб^и ривоят нафаси Исо (а) чонбахш буда, ба густурдагй талмехи мазкур дар адабиёти мо корбурд дорад [11, 34; 12, 104]. Зухурй сохтори ин талмехро мувочехи тaFЙир карда, эъчози Масехоро дар му^обили «накхати чайб» ва «дуои лаб»-и маьшу^ ночиз донистааст. Пас, бадехист, ки дар ин абёт мухотабхо - Юсуф (а) ва Исо (а) на хамон пaЙFOмбaронaнд, ки маъруфияти мазхабию таърихй доранд, балки нишони тaFЙири сохтории куллияти талмехест, ки чихати ифодаи матлаби шоир мубаддали истиора шудааст. Дар ин гуна истиорахое, ки бар асоси талмех офарида шудаанд, вуруди шоир ба мазомини абёт тавассути талмех буда, ба василаи сохторшикании талмех ба ифодаи матлаб судури истиоравй додааст.

Дар замони ту Mасеyо хицил аз уикмати хеш, Тоби андууи ту болиннщи уар таб шудааст [13, 140].

Дуо дар уасрати дашном мемирад, лабе бикшо, Гиреу шав, гу, нафас дар сина эъцози Mасеyоро [13, 31].

%ар дам кунад Mасеyо цоне ба цисми худ нацл, Рузе, ки атри цайбаш таувили бод бошад [13, 420].

Дар тани мурда ба дашном кашид цон, чû ацаб, Ки лабаш равнаци эъцози Mасеyо бибарад [13, 322].

Mасеy чоки гиребони бехудони туро,

Руфу ба риштаи Mарям наметавонад кард [13, 418].

Эъцози Mасеyо натавонад уунаре кард, То нащати цайби ту уаводор набошад [13, 417].

Сад Mасеyо ба ацз муътарифанд, Дарди моро куцо давост уариф [13, 443].

3yxypH gap 6aHTx,0H 3ep Hmopa 6a «6eMopgop0»-H Haprucu (namMH) y Kapga, 60 umopau «6a Ha^acH Macexo HamyKy^TaHH gunu 6eMopu raM» 6a Ha^acu pyxa$3ou Hco (a) a3 Maraapu HaB (coxTopmHKaHH) HHrapucTaacT:

^yMna Mypdandy n^oye poyu nypcum eo naKapd, Hyn Maceyo napгиcam yap гyma cad 6eMop domm [13, 141].

Wyd a6ac cabuu ma6u6on, dunu 6eMopu saMam W^yKpmmay, ku 6a anfyocu Maceyo namyKy$m [13, 142].

^on6axmuu Macey na6ydacm on vpdap,

Xym naKyame maMony ca6o 6apгиpи$maanд [13, 422].

Xokohhh fflapBOHH gap MaBpugu TanMex a3 CynaHMoH (a) 6ugyHH TapTu6 gap coxTopu TanMex orox,0Ha gacT Me6apag Ba CynaHMoHpo «6exoTaM» yHBOH MeKyHag Ba hh gap MaBpugecT, kh xoTaM gap hh ^ucca me a3 Ma^xyMxou KanugucT: X,acm dap гemu CynauMon cad ya3op, Mk CynauMonpo n^un ^cmeM, necm [16, 704].

MyxTamaMH KomoHH HH3 6ap oh acT, kh CynaHMoH a3 K;axTH 06 amymTapu xygpo MaKugaacT: Eydand deey dad yaMa cepo6y MeMaKud, XomaM 3u ^ymu o6 CynauMonu Kap6ano [8, 50].

Baxmuu Eo^h^h HH3 gap TanMexu (a) a3 6exapugopuu y cyxaH ry^TaacT, kh gap

acn 6ap acapu 3e6oTapuH maxcu onaM 6ygaHH (a) ganenu cepxapugopTapuH 6ygaHH hh

naHF0M6ap acT:

№cy$e 6yd, eane yeц xapudop nadomm,

Aeean on Kac, ku xapudop mydam, Man 6ydaM [1, 76;].

Xp$H3H fflepo30 HH3 ^apMygaacT:

3a6onu Myp 6a Oca$ dapo3 гammy paeocm, Ku xoцa xomaMU ^aM eea Kapdy 6o3 na^cm [17, 94].

Hh gap xonecT, kh Myp gap acnu gocTOH Ha 6a Oca$ - Ba3upu CynaHMoH, 6anKH 6a xygu CynaHMOH (a) cyxaH Meryag Ba gap hh nanpaHru gocTOH ^ohh Tapguge HecT. Ammo fflepo30 coxTopu ^ucca muKacTa, 6a Oca^am Huc6aT gogaacT.

A3 hh ^o, coxTopmuKaHHH 3yxypH gap TanMex nagugau To3a HecT, aMMo to 6a ^oecT, kh aroH TanMex gap Fa3anueTH moup 6epyH a3 hh murapg HaMoHgaacT. Be^aruu coxTopmuKaHHH 3yxypH gap TanMex gap oh 3yxyp Kapga, kh moup gap xaMa MaBpug 6a xap sk amxoc Ba e ^uccaxou ycTypaBuro TatpuxH a3 3obhsh gugu omHou3ygoH Ha3ap aHgyxTa, 6o oMe3umu hh gy murapg gap TanMex 3exHH xoHaHgapo, kh a3 acnu TanMex oroxuu KoMun gopag, gap My^o6unu TanMexu unxo^K, kh Maxcynu Ta6tH Ho3yKH moup acT, ^apop Meguxag.

flap MaBpugu Xu3p, kh HaMogu pox6apH Ba xugosT acT, 3yxypH 6o Ma^o3 «Xu3ppo MyxTo^u (Mypgau) gamHoMH Macexou (kh gamHoM 6a Macexo HH3 xoc HecT) MaH» ry^Ta, ^ycTy^yu Xu3ppo, kh hhcoh gap Ta^aKKypu ycTypaH napBapum Meguxag, to 6o gyou y xo^aTH xygpo 6apoBapga HaMoag, a3 KoxunH goHucTa, «$apoxpaBK»-po 6o «TaHrpaBH»-H pox6ap (umopa 6a pox6apuu Xu3p) My^o6un ry3omTa, Ha xygpo gap cypoFH Xu3p, 6anKH ypo gyH6onarupu xyg ^apop goga, MatHou To3a o^apuga, coxTopu TanMexpo gurapryH KapgaacT: Capfyu Man Kau Kynad, ap Xu3p dyoe dopad? Xyd ny Man Mypdau damnoMU Maceyou Man acm [13, 163].

Ba:

3u Koyunucm 6a dyn6onu Xu3p afymodan,

Tу худ фарохравu, гоми роубар танг аст [1З, бЗ].

Е:

Хазор бор фитодаст Хизр дунболам,

Mацоли уамрауиву фурсати сурог куцост [1З, 195]?

Ba ë:

Дар уалци Хизр гашта гиреу оби уасрате, Донистааст мурданам аз орзуи кист [1З, 55] Соxтоpшикaнии Зух^й дap Tarnex^ Xrop бa вдддест, ки arap тиб^и мaъpифaти иcломй Xизp бa инcон тaлaби мaдcyд эхдо кyнaд, дap Faîam шоиp дyнболaгиpи rçaxpaмони лиpикиcт. Taлмexоти иcтиоpии Зyxypй (aгap чунин ифодa мумкин бошaд) aï достонхои мaншaи шapиaтдоштa нa ифодaи тapки aдaби шapъй, бaлки мyбтaнй бap зapypaтxои бaлоFиcт: Аз Хизр нест ташнаи дарди ту зистан, Бемории гамат ба Mасеуо намерасад.

Замини водии гам Хизр барнаметобад, Tарици гум шудан ин цо ба роупоU нест [1З, бЗ].

Tашнаи водии мууаббати у Чашмаи Хизрро сароб гирифт [1З, бб].

Оламе цон ку, ки дар ишцат тани мурдан кунам, Хизр пиндорад ба олам зиндагонU кардааст [1З, 81]. Оби Xrop оби xaëт бyдa, xиммaтy иpодa бap му^обили Иcкaндap Xизppо човидошгй бaxшид, ки о^о дap aдaбиëти точик «оби xaйвон», «оби Сикaндap», «оби бarçо», «оби зи^дат» Ba «оби xaëт» низ ном мeбapaнд [1, 52], ки Зyxypй бa он xycycиятxои дигap -кaбобкyнaндaгй, ЧУШОНЙ xaмpоx кapдaacт:

Tарсам дар оби Хизр, ЗууурU, шавU кабоб, Tафmондили ту моуии Уммони оташ аст [1З, б?].

Бирав, эй Хизр, хоуам гирди ин саргашmагU гардам, Бихоб, эй бахт, моро дидаи бедор мебояд[1З, 2б?]. Tamex Воми^у Узpо:

Эй хуш он дил, ки кунад захми мууаббат харцаш, Tани Вомиц уама дил гашт, ки Узро бибарад[1З, 2б9].

Гуши Вомиц достони зулфи худро нашнавад,

Хуш аз магзаш ба буи цаъди Узро руфтаанд[1З, 2?0].

Taлмexоти дигapи cоxтоpшикaнонaи Зyxypй бо иcтифодa номи Мaнcypи Х^лоч: Mансур ба дор гашт розU, Пиндошт, ки пояи дигар нест [1З, б8].

Ишц хуш дори баланде насб кард, Цурми Mансур ин, ки уарфаш буд паст [1З, б9]. Зyxypй гохе xyд Ba ë мaьшyrça Ba гохо acxоби тapиrçaтpо бap шaxcиятxои доcтонй, ycтypaвй Ba caмбyлxои мyтaдовил фоич) pyчxон додa, дap тaлмexот тaшбexот Ba ниcбaти киноëтpо воpид кapдa, бaд-ин Bacraa дap тapчexи xyд, пиpони тapиrçaт Ba rçaxpaмони лиpикй бо тaлмexшaвaндa «ошной» мезудояд. Чунончи, дap бaйти зep pyтбaи Мaнcypи Хaллочpо мaтлaби xyд поëн гyзоштa, бapои «пойдоpй»-aш доpи ypо Hyp№ гyфтaacт: Tалоши рутбаи Mансурро уиммат намедорам,

Xydo $ypcam duyad, ando3u onuMamna6e dopaM[13, 551].

Ë:

none a3 nom Mancyp ornmap ôyead, ramma Kypcu a3 6apou nouu dopaM dopu y[13, 612]. 3yxypn xyMopo, kh MyprH caogaT 6yga, coau xym6axTuo$ap gopag, gap 6aHTxou 3ep 6a «ryn6oHru 30f»-h xem gap My^o6un ry3omTa, gap 6apo6apu «a3 coau 30F Ba cuëx6axTHH xyg xyMOH o^apugaH» Ba «a3 ycTyxoHH xyg 6a xyMo MarçoMH caogaTMaHumn gogaH» coxTopu TanMex muKacra, MatHuxou T03ap0 u^oga KapgaacT:

rapduda 6axmu mupa yyMown 3U fyappu umy, rupad yyMOû 6a гyn6onгu 3osu mo [13, 57].

Hacu6u daernmuën un cuëy6axmuu Man, KynaM 3u cohu xemam yyMou, 3os кyцocm [13, 70]

XyMOwnmap 3u omuy Kucm, omuy, XyMopo ycmyxonu mo yyMo Kapd[13, 323].

Eapnamo6ad corn 6orn yyMo 6ap mopu Kac, Tupa6axmon гym 6ap гyn6onгu 3osu xyd 3anand[13, 336]. TanMexoTH gurapu FaMpuogHH 3yxypn 6o ucTH^oga a3 xyMo: Coh гуcmуpдa yyMo fyuKpu muKope dopaM, MenuyaM mybMa 6a Hamyn 3u 6o3u mypo [13, 58].

Coh 3u namu mopaKaM 6apnapadam 3u 6ony nap, Eaxm 6a $apvflM ap Kynad 6on$umon yyMoupo [13, 59].

Cauëdu oyynm capu mo 3ad yyMo 3u 6ac, EapyaM^UKanda doMu my a3 dona nyp mydacm [13, 71 ]. ffloup um^H xygpo a3 Myxa66aTH nexpaxou gocTOHH - Oapxogy Ma^HyH 6onoTap ry3omTa, Ma^HyHpo gap My^o6unu «nyxTau umrç»-H xyg xom goHucTaacT: KynaM dap umy MaKma6xonau xyd Kyyy yoMynpo, EuëMy3aM mapuyu omuyu ®apyody Ma^ynpo [13, 60].

Ba:

rapdud Eecymynu yaeac capnaгyn 3u Man, Сaeгanдu ayrn umy 6a ®apyoduu Man acm [13, 72].

XoMe 6a o$mo6u dapy damm Kau na3ad? Ma^yn aгapнu cyxm, na a3 eoduu Man acm [13, 72].

Ë kh:

Ea dapcu umyy ^nyn 6yd ufyoda a3 Ma^yn,

Kynyn yaeorn 6a Man гamma, fyopcïï, apa6ucm [13, 73].

ffap nauu umyu capoMad MedaeaM,

a3 0apyod, a3 Man KoKyn acm [13, 74].

Ky cadou memau ®apyod dap Kyyy KaMap,

Fyrnyrn зanцupu Man dap KyHaey 6ap3an 6uMond [13, 286].

Ea ea3nu Eecymyn MeoHM afayn dap dapyndopu,

Агap 0apyodpo 6o Man maeon dap umk canyudan[13, 608].

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Xyлоcaбapоpиxои шо^, ки мyIaaллщ бa ин ë он ^ccaßy доcтон Ba ë Kaxpa^™ тaлмexиcт, шигapди дигapи xyнapии ^о ифодa кapдa, xонaндapо водоp мeнaмояд, ки пaxлyи дигap бa тaъpиx Ba ydypa бингapaд Ba дapкy бapдошти тозae aз он нигох доштa бошaд.Чyнончи, Зyxypй дap бaйти зep дap иpтибот бa достони тaк;appyби Шиpин бap Фapxод бap он xyлоca pacидaacт, ки Гулгун - acпи дap тacaллyти Ш^ин ^apоpдоштa, бо тaвонe, ки дошт, xapгиз фypy нaмeмонд, вaлe caбaби фypypeзии он дap тaкpиби Ш^ин бap Фapxод бyдaacт:

Бо чунон тобу тавон Гулгун фуру мондан надошт, Хешро Ширин ба ин тацриб бар Фаруод баст [13, ?5].

Ba ë:

Сарпанцаи Фаруод набуд обилапарвар,

Ширин кафи ашке ба намудор фиристод [13, 384].

Зaбони тeшaи Фapxод, ки xоpо мeтapошид, дидгохи шо^ то бa имpyз «тaьнaтapош»-и Xycpaви Пapвeз ad:

Забони тешаи Фаруод уамчунон тез аст, Хануз таънатарош аз барои Парвез аст [13, ?б].

Зи Куукан бишунав уарфи арзиши Гулгун, Бауои як сари муяш уазор Шабдез аст [13, ?б].

Зyxypии Typшeзй гохо ду тaлмexpо, ки бо xaм ^тибо™ тaьpиxй Ba ë ycтypaвй доpaнд, дap як бaйт ишоpa мешмояд, ки бо иcтифодa эчоз чaнд мaтлaбpо дap пaйвaнди xaм ибpоз доштaacт. Чунончи, дap бaйти зep Афлотyнpо, ки устоди Apadyd Ba Apady устоди Иcкaндap ad, ишоpa нaмyдa, «caдди иcкaндapй»-pо бо «xaчpи бутон» Ba «xикмaти aфлотyнй»-pо бо «ишд» дap му^обил гyзоштaacт:

Дар рауи уацри бутон садди Сикандар коуест, Карда дар гушаи гам ишц сад Афлотунро [13, б1].

Taлмexи Зyxypй rçиccaи «Пapвонa Ba шaмь» ^xara дacтëбй бa зaбони тозa Ba дapичaи зaбон воpид шyдaн бa мaьнои Ba хоили xapaкот кapдaни aшëи бечон ad, бa

миcли бaйти зep, ки aз шaмь тaвaccyти «шyьлa» дap тapкиби «дacтy бaFaл кapдaн» «ошной» зyдyдa, бa он xacиcaи тав бaxшидaacт, ки cифaти acлии «шaмь» дyp ad. Парвонаи афсурдаам, уммед, ки шамъе Бо шуъла кунад дасту багал болу парамро [13, б2].

Аз чониби дигap, пapвонaи aфcypдapо мeтaвон бо шyьлaи нимcyзи шaмь шaбex кapд, чунонки Хофиз дap бaйти зep мaнзyp aз пapвонa шyьлaи отaшpо мaдди нaзap доштa: Чашми занбури асал парвонаеро диду гуфт К-оцибат ишци ту моро хонавайрон мекунад[1 ?, 144].

Ду тaлмex дap як бaйт:

Чоки цайбам кард товон бар руфу гар бахяро, Сузани Исо набудаш, риштаи Марям надошт [13, ??].

Дap бaйти боло тaлмex Мapям Ba бa cypaти pyxe бa Мapям зох^ шyдaни Hipara ad, ки божи боpвapии y Ba тaвaллyди Ига (a) гapдидa, «дaми Hipara киноя aз дaми илоxиd» [1S, 49-50; 1, 34], ки дap aдaбиëти точик бо ишоpоти <фухуллох» Ba «pyxyлrçyддyc» низ ëд шyдaad. Чунончи, Хо^онии Шapвонй гyфтaad: На руууллоу дар ин дайр аст, чун шуд Чунин даццолфеъл ин дайри мино [13, 49].

Ba Хофизи Шepозй фapмyдaad:

Файзи рууулцуддус ар боз мадад фармояд,

flu^apoH yaM 6uxyHaHd, oh hu Maceyo Mernpd [1, 62].

TanMexu cy3aHH Hco hh3 gap aga6ueTH to^hk Matpy^ 6yga, umopa 6a xaMoH cy3aHecT, kh gap rupe6oHH nu6ocu namMHHaam e$T myg Ba My^u6u gap ocmohh naxopyM ^apop e^TaHam ramT [1, 72]. Cy3aHH Hco pumTa HagomT, aMMo pumTau MapaM u6opau coxTau 3yxypuH Typme3H 6yga, 6a MatHou xygu Hco, kh pumTau ^ohh Mogap - MapaM acT Ba gap TaHocy6u cy3aH э^og mygaacT.

TanMex a3 ouHa, kh gap ry3amTa ouHa a3 oxaH (caH^anguxuH oxaH) coxTa Memyg: OuHa 6a cauqamapu saM dod 3yyypu, Эмuн 3u daMu aumy fiapog acm duxu mo [13, 50].

Akc yap - yo HaKyHad ymeampu, Eemmap ounayo зaнгopucm [13, 78].

3u xyd 6apxe3, mo aKcam dapafimad, Tyu зaнгopu uh ouna, 6apxe3 [13, 410].

OuHa - ucTuopau TatBunH a3 gun Ba ouHa 6a MatHou xa^u^H.

rapHu ouna 6a mamxucu Hafiac MeopaM, 3ypu myfioH 6a myu oy KamudaH dopad [13, 237].

Cauqaxe 6yd a3 H^oy ounau paemaHduxoH, CuHau mopuKu yohoh maxmau зaнгop 6yd [13, 379].

3yxypH ^uxaTH H^ogau MaTna6u ho6 Ba FyH^oumu aHgema gap ^ona6xou moupoHau TapKu6xo gap Fa3anueTH xyg a3 ouHa (95 MapoTu6a), Xu3p (80 MapoTu6a), Kat6a (46 MapoTu6a), rocy$ (39 MapoTu6a), Oapxog (36 MapoTu6a), flaKaH (29 MapoTu6a), 3ynaHxo (28 MapoTu6a), Macexo (26 MapoTu6a), Hun (25 MapoTu6a), H,aMxyH (25 MapoTu6a), fflupuH (24 MapoTu6a), fla^na (22 MapoTu6a), Mucp (21 MapoTu6a), MaHcyp (21 MapoTu6a), HaHnK (20 MapoTu6a), Ymmoh (16 MapoTu6a), napBH3 (15 MapoTu6a), HpaM (14 MapoTu6a), Kyn3yM (14 MapoTu6a), X^uHg/XuHgycTOH (12 MapoTu6a), XyTaH (11 MapoTu6a), ^aHHaT (7 MapoTu6a), flopo (7 MapoTu6a), Hhh (7 MapoTu6a), CuKaHgap (7 MapoTu6a), XypocoH (5 MapoTu6a), Cyxo (5 MapoTu6a), H,aMmeg (5 MapoTu6a), Ae3 (5 MapoTu6a), Eo6yn (4 MapoTu6a), Eo6ynueH (4 MapoTu6a), KaHtoH (4 MapoTu6a), OapugyH (4 MapoTu6a), KamMup, Ko6yn, A^noTyH Ba H6poxuMmox (ceMapoTH6arH), Typ, Xhto Ba KppyH (gyMapoTH6arH) Ba 3axxoK, fflepo3, EaHrona, Hc^axoH, OypoT, Mhho, Apa^oT, Ap^aHr, Hpo^, Hco Ba fflonyp (aKMapoTH6arH) ucra^oga KapgaacT.

A3 pa^aMxou 6ono MatnyM acT, kh TanMexco3HH 3yxypH acocaH TaBaccyTH ouHa, Xu3p, Kat6a, rocy$, Oapxog, flaKaH, 3ynaHxo, Macexo, Hun, H,aMxyH, fflupuH, fla^na, MaHcyp, HaHnK cypaT rupu^Ta, 6o By^ygu oh kh эtтн^ogн gHHHH MycTaxKaM gomT, gap Fa3anueTam TaBaccyTH homh MyxaMMag (c) Ba AnH (p) TanMex HacoxTaacT.

TanMexoTH Fa3anueTH mouppo, kh Myaccupuro nypMa3MyHHH Fa3anueTH ypo 6emTap rapgoHugaaHg, MeTaBoH 6a ^hcmxoh 3epuH gacTa6aHgH HaMyg:

1. fluHH: Xu3p, Kat6a, Mcy$, Macexo, Hco, KopyH, Mhho, Apa^oT.

2. HyFpo^H: flaKaH, Mucp, X^HHg, XyTaH, Hhh, XypocoH, KamMup, Ko6yn, EaHrona, Hc^axoH, OypoT, Hpo^, Eo6yn.

3. AcoTupH: H,aMmeg, ^apugyH, 3axxoK.

4. flocToHH: rocy$, Oapxog, 3ynaHxo, fflupuH, naHnH, napBH3, fflonyp

5. TatpuxH: A^noTyH, CuKaHgap, flopo.

Храмин минвол, шеваи дигари бaëни матлаб ва тафхими андешахои Зухурй, ки боиси чаззобият ва Fинои бештари шеъри y гардида, корбурди бобасомади талмехот ва бахрагирй аз ишороти таърихист. Шоир дар заминаи корбурди талмехот аз ашхоси таърихй ва ^иссаву ривоëт тасвир, намод, самбул-образи нав ва бад-ин васила мазмуни тоза офарида, чихати барчаста нишон додани матлаб аз талмехоти барчастаи адабй суд чустааст. Шоир то чое андаруни талмехот ба сифати ^ахрамони лирикй сафар карда, гохо рузгори худро низ бо хаводис ва ашхоси маъруфи талмехшаванда хамнишин сохта, аз чониби дигар пахлухои мутанаввеи замони зиндагонии хешро нозукона ба ^алам додааст. Агар аз нигохи Кубро Рахбари Ч,иранда ба талмехоти Зухурй дидаи тах^и^ андузем, шоир таодули талмехиро риоят карда ва кушиши тарчехи талмехиро накарда [9, 224; 14, 186: 15, 174], таносуби тачассуми асотир ва таъриху мавзеоти чyFрофии исломию эронй ва Faйриэрониро нигох доштааст. Аз корбурди талмехоти фаровон дар Faзaлиëти шоир пайдост, ки у аз во^еоти таърихй, ^иссаву хикоëти асотирй, рузгори ашхоси маъруфи адабию динй огохии комил дошта, ба василаи талмех Faзaлaшро барозандагй бахшида, орояи адабии мазкур ба яке аз омилхои мухимми ангезиши зав^и адабии шоир табдил гардида, сувари xaëли Зухуриро рангинтар намудааст. Вежагии сохторшикании Зухурй дар талмех он аст, ки шоир ба талмехоти худ аз зовияи диди ошноизудой назар андухта, бо омезиши ду шигард: сохторшиканй ва ошноизудой, ки мубтанй бар заруратхои бaлоFиaнд, дар талмех зехни хонандаро дар мдани ду талмех: асл ва илхо^й тарбият медихад.

Ба пиндори мо, такрори му^аррарии талмехот ва аз замон ба замон инти^ол ëфтaни пайранги аслии достонхои асотирй ва ë ^ахрамонию таърихй, ашхоси маъруф, боиси якрангии зав^ ва хунари адабй гардида, то хадде малоли хотири адибон шудааст. Чунончи, чаро хамора аз Хусрав ва ë Ширин бояд гуфт? Чаро дар тамоми марохили таърихи адабдат бояд аз Искандар ва Хизр талмех офарид? Пас, ногузир адибон, аз чумла Зухурй чихати ифодаи матлаб ва тозагии бaëн ба сохторшикании талмехот (дур аз зехн) ру овардаанд, ки дарво^еъ, талмехро аз ибтизоли таърихй берун кашида, ба шеър ум^ бахшида, талмехоти илхо^й, вале тозаро эчод кардаанд, ки бо ирчои матни асл зехни хонандаро дар му^обили талмехи илхо^й (Faйриaслй) мегузорад, то хонандаи тезхуш аз манзари дигар - номукаррар ба талмех назар духта, ба матлаби шоир огох шавад. Ва хамин матлаби шоир на асли ^исса ва ë ривояту достон, ки борхо хондаему шунидаем, балки ифодаи истиории он аст, ки дар заминаи талмех - ишора ба ашхоси маъруф ва ë достону ривоят барчастагии пайранги адабиро инъикос намуда, талмехро ба сифати сохтори ифодаи истиора ба кор гирифтаанд ва то андозае аз матни пинхони шоир овоз медиханд. Аз ин чо, дар талмехоти Зухурй, ки онхоро метавон аз чихати мазмун ба панч ^исм: динй, чyFрофй, асотирй, достонй ва таърихй дастабандй намуд, пурра талмехоти истиорй чaрaëн дорад.

Дар даврахои гуногуни таърихи адабдат шоирони точик чихати дурй аз такрори талмех ë аз корбурди онхо канора чустаанд ва ë аз асотиру таърихи соири фархангхо вом гирифтаанд, ки талмехи достон ва ë ^иссахои хал^у миллатхои дигар як навъ тозагии адабию хунарии ашъорашонро таъмин намудааст. Аммо бархе аз адибон бо назардошти маъруфияти ^иссаву достон ва ашхоси таърихй, ки ба зехни хонанда дер боз ошност, ба сохторшикании талмехоти кухна ру оварданд, ки дар заминаи он аносири талмех огохона тaFЙир хурд ва талмехии истиорй ба вучуд омад, ки Зухурии Туршезй яке аз пештозони чунин сохторшиканй дар талмех - мубтанй бар заруратхои бaлоFист. Зухурии Туршезй кушидааст, ки махз ба василаи шигарди сохторшиканй - зарурати бaлоFй талмехро дар

гунаи хос тачассум намуда, хонандаро водор намояд, ки ба он аз равзанаи тозаи адаби

назар андухта, бардошти комилан чадиди зав^ию адаби дошта бошад.

Пайнавишт:

1. Абдуманнон, Насриддин. Фаруанги мушкилоти адабиёт (номаи мухтасар). - Хуцанд: 1992. - 116 с.

2. Акрами, Мууаммадризо. Истиорауои таъвилй дар газали Бедили Деулавй. Китобмоуи "Адабиёт". - №19, паёпайи 133. Обони 1387.—С.75-83.

3. Бобобеков А.М. Талмеу дар шеъри Цатрон//мац.Паёми Донишгоуи миллии Тоцикистон.-Душанбе: Лингвопарк, 2013, -№ 4(65). - С.126-128.

4. Fаффорова Умеда. Талмеуот бар достони Юсуф (а) дар ашъори Шайх Камоли Хуцандй// Маводи конференсияи байналмилалии "Камоли Хуцандй: ташаккули адабиётшиносй ва равобити адабй". (Хуцанд, 28-29.10.2016.) - С.113-118.

5. Fуломй, Муцоуид. Буд ва намудуои "маънй" ва "мазмун" дар сабки уиндй//Фунуни адабй. -№4(17). - 1395. - С.177-190.

6. Зеунй, Турацул. Санъати сухан. -Душанбе: Адиб, 2007. - 400 с.

7. Цавим, Абдулцайюм. Баррасии ашъори Камоли Хуцандй аз назари вижагиуои забонй ва корбурди саноеи бадеъ ва баён//Маводи конференсияи байналмилалии "Камоли Хуцандй: ташаккули адабиётшиносй ва равобити адабй". (Хуцанд, 28-29.10.2016.) - С.24-30.

8. Кошонй, Мууташам. Девон. - Исфауон: Маркази тауцицоти роёнаи цоимия. - 438 с.

9. Циранда, Кубро Раубар. Талмеу дар адабиёти форсй// Паёми Донишгоуи миллии Тоцикистон. - 2005. - №1. - С.220-224.

10. Мавлонова Мутриба. Симоуои асотирй, достонй ва циссауои динй дар талмеуоти Шайх Камоли Хуцандй // Маводи конференсияи байналмилалии "Камоли Хуцандй: ташаккули адабиётшиносй ва равобити адабй". (Хуцанд, 28-29.10.2016.) - С.150-155.

11. Маумудй, Умедвор Алй, Нуриён, Саидмаудй, Фишоракй, Мууаммад. Баррасии талмеу ва ицтибоси мазомини Куръонй ва ауодиси набавй дар маснавии "Нуу сипеур"-и Амир Хусрави Деулавй//Фунуни адабй. -№2(19). - 1396. - С.77-98.

12. Хусайнпаноуй, Фардин, Аумадй, Саидасъад Шайх. Забон, истиора, уацицат (баррасии нацши истиора дар таквини сохторгаройй) //Фунуни адабй. -№2(19). - 1396. - С. 102-123.

13. Туршезй, Зууурй. Девони газалиёт. Бо тауциц ва тасуеуи дуктур Асгари Бобосолор/ Зууурии Туршезй. - Теурон: Китобхона, музей ва маркази асноди мацлиси Шурои исломй, 1390. - 1622 с.

14. Шарипов, Ш.Р. Хусусиятуои хоси газалиёти Зууурии Туршезй//мац.Паёми Донишкадаи забонуо.-Душанбе: Лингвопарк, 2017, -№ 1(25). -). - С.81-91.

15. Шарипов, Ш.Р. Равишуои ошноизудой дар газалиёти Зууурии Туршезй//мац.Паёми Донишкадаи забонуо.-Душанбе:Лингвопарк, 2017, -№ 2-3(26-27). - С.40-52.

16. Шарвонй, Хоцонй. Девон. Бо тасуеу ва таълицоти Алии Абдурасулй. - Марв. -995 с.

17. Шерозй, Х^офиз. Куллиёт. Мураттиб ва муаллифи сарсухан Ц.Шанбезода. - Душанбе: Ирфон, 1983. - 746 с.

18. Шонй, Алираззоц. Кисоии Марвазй. - Теурон: Тиргон, 1384. - 80 с.

Reference Literature:

1. Abdumannon, Nasriddin. The Dictionary of Literary Difficulties. - Khujand, 1992. - 116pp.

2. Akrami, Muhammadrizo. Metaphor in Bedil Dehlavi^s Gazels. "Adabiyot" (Literature) Monthly Book Survey. - 1387 hijra. Aban, # 19(133). - pp. 75 - 83.

3. Bobobekov A.M. Allusion in Katran^s Poems // Bulletin of Tajik National University. -Dushanbe: Linguopark, 2013, #4 (65). - pp. 126 - 128.

4. Gafforova Umeda. Allusions to Yusuf s Kissa in the Conference "Kamol Khujandi: Formation of Literary Criticism and Literary Ties". (Khujand. 28-29 October, 2016). - pp. 113 -118.

5. Gulomi, Mujohid. "Bud" and Varieties of "Motives" and "Content" in Indian Style // Literary Disciplines. 1395 hijra, #4 (17). - pp. 117 - 190.

6. Zehni, Turakul. Artistic Means of Expression. - Dushanbe: Man-of-Letters, 2007. - 400 pp.

7. Kavim, Abdulkayum. Analysis of Kamol Khujandi's Poems under the Angle of Language Difficulties and Artistic Means Usage. //Materials of the International Conference "Kamol Khujandi: Formation of Literary Criticism and Literary Ties " (Khujand, 28-29 October, 2016). - pp. 24 - 30.

8. Koshoni, Muhtasham. Divan. - Isfahan: Markazi tahkikoti royonai kormiya. - 438 pp.

9. Djiranda, Kubo Rohbar. Allusion in Persian Literature // Bulletin of Tajik National University. 2005, #1. - pp. 220 - 224.

10. Mavlonova, Mutriba. Mythical dastan Images and Religions Tales in Sheikh Kamol Khujandi's Allusions // Materials of International Conference "Kamol Khujandi: Formation of Literary Criticism and Literary Ties" (Khujand, 28-29 October, 2016). - pp. 150 - 155.

11. Mahmudi, Umedvor Ali; Nuriyon; Saidmahdi; Fishoraki, Muhammad. Analysis of Allusions and Borrowings with Koranic Sense and Prophetic Hadises in Amir Khusrav Dehlavi^s Mesnevi "Nine Heavenly Spheres" // Literary Disciplines. 1396 hijra, #2 (19). - pp. 77 - 98.

12. Khusaynpanohi, Fardin, Ahmadi, Saidasad Sheikh. Language, Metaphor, the Truth. // Literary Disciplines. 1396 hijra, #2 (19). - pp. 102 - 123.

13. Turshezi, Zuhuri. Divan of Gazels. Under the editorship of Dr. Asgar Bobosolor // Zuhuri Turshezi. -Tehran: Library, Museum and Archive of Madjlis (Islamic Council). 1390 hijra. -1622pp.

14. Sharipov Sh.R. Peculiarities of Zuhuri Turshezi's Gazels // Bulletin of the Institute of Languages. - Dushanbe: Linguopark, 2017, #1 (25). - pp. 81 - 91.

15. Sharipov Sh.R. Methods of Estrangement in Zuhuri Turshezi's Gazels // Bulletin of the Institute of Languages. - Dushanbe: Linguopark, 2017, ## 2 - 3 (26 - 27). - pp. 40 - 52.

16. Sharvoni, Hokoni. Divan. Under the editorship of Ali Abdurasuli. - Marv (without indication to place and time of the edition). - 995 pp.

17. Sherozi, Khafiz. Compositions. Compilation and preface by Dj. Shanbezoda. - Dushanbe: Cognition, 1983. - 746pp.

18. Shoni, Alirazzok, Kisoi Marvazi. - Tehran: Tirgon, 1384 hijra. - 80pp.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.