Научная статья на тему 'ШАХСИЙ ТАРКИБ ЎРТАСИДА МАЪНАВИЙ-МАЪРИФИЙ ВА ТАРБИЯВИЙ ИШЛАРНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ'

ШАХСИЙ ТАРКИБ ЎРТАСИДА МАЪНАВИЙ-МАЪРИФИЙ ВА ТАРБИЯВИЙ ИШЛАРНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ Текст научной статьи по специальности «Философия, этика, религиоведение»

CC BY
244
35
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
концепция / мафкуравий иммунитет / ватанпарварлик / бурчга садоқат / ифтиҳор / ижтимоий-сиёсий тарбия / жасорат. / concept / ideological immunity / patriotism / devotion to duty / pride / sociopolitical education / courage.

Аннотация научной статьи по философии, этике, религиоведению, автор научной работы — Камолов Бахромжон Исмоилжонович

Мақолада ички ишлар органлари ходимлари ўртасида маънавиймаърифий ишларнинг асосий мақсади ҳақида сўз бориб, унда аввало, ички ишлар органлари тизимида хизмат қилаётган барча ходимларнинг умумий дунёқараши, сиёсий онги, маънавий ва интеллектуал салоҳиятини юксалтириш, уларда ватанпарварлик, ғурур, ифтихор, касбига нисбатан садоқат ва юқори масъулият ҳисларини кўтариш, ходимларнинг маънавий-руҳий тайёргарлигини оширишда амалга оширилиш лозим бўлган чора тадбирлар юзасидан тавсиялар берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по философии, этике, религиоведению , автор научной работы — Камолов Бахромжон Исмоилжонович

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

IMPROVEMENT OF SPIRITUAL, EDUCATIONAL AND UPBRINGING WORK AMONG THE PERSONNEL

The article focuses on the main purpose of spiritual and educational work for law enforcement officers, first of all, to raise the general outlook, political consciousness, spiritual and intellectual potential of all law enforcement officers, instilling in them patriotism, pride, respect, professionalism and. Recommendations were made on the measures to be taken to provide high-quality services and increase the morale of staff

Текст научной работы на тему «ШАХСИЙ ТАРКИБ ЎРТАСИДА МАЪНАВИЙ-МАЪРИФИЙ ВА ТАРБИЯВИЙ ИШЛАРНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ»

ШАХСИИ ТАРКИБ УРТАСИДА МАЪНАВИИ-МАЪРИФИИ ВА ТАРБИЯВИИ

ИШЛАРНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ Камолов Бахромжон Исмоилжонович

Узбекистан Республикаси ИИВ Академияси магистратура тингловчиси https://doi.org/ 10.5281/zenodo.6779086 Аннотация. Мацолада ички ишлар органлари ходимлари уртасида маънавий-маърифий ишларнинг асосий мацсади %ацида суз бориб, унда аввало, ички ишлар органлари тизимида хизмат цилаётган барча ходимларнинг умумий дунёцараши, сиёсий онги, маънавий ва интеллектуал сало%иятини юксалтириш, уларда ватанпарварлик, гурур, ифтихор, касбига нисбатан садоцат ва юцори масъулият %исларини кутариш, ходимларнинг маънавий-ру%ий тайёргарлигини оширишда амалга оширилиш лозим булган чора тадбирлар юзасидан тавсиялар берилган.

Калит сузлар: концепция,мафкуравий иммунитет, ватанпарварлик, бурчга садоцат, ифтщор, ижтимоий-сиёсий тарбия, жасорат.

СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ ДУХОВНО-ПРОСВЕТИТЕЛЬСКИХ И ВОСПИТАТЕЛЬНЫХ РАБОТ СРЕДИ СОТРУДНИКОВ Аннотация. В статье акцентируется внимание на основной цели духовно-воспитательной работы для сотрудников правоохранительных органов, прежде всего, на повышении общего кругозора, политической сознательности, духовного и интеллектуального потенциала всех сотрудников правоохранительных органов, привитии им патриотизма, гордости, уважения, профессионализм и даются рекомендации о мерах, которые необходимо предпринять для оказания качественных услуг и повышения морального духа персонала.

Ключевые слова: концепт, идейный иммунитет, патриотизм, верность долгу, гордость, общественно-политическое воспитание, мужество.

IMPROVEMENT OF SPIRITUAL, EDUCATIONAL AND UPBRINGING WORK

AMONG THE PERSONNEL Abstract. The article focuses on the main purpose of spiritual and educational work for law enforcement officers, first of all, to raise the general outlook, political consciousness, spiritual and intellectual potential of all law enforcement officers, instilling in them patriotism, pride, respect, professionalism and. Recommendations were made on the measures to be taken to provide high-quality services and increase the morale of staff.

Keywords: concept, ideological immunity, patriotism, devotion to duty, pride, sociopolitical education, courage.

КИРИШ

Маънавият хасида суз кетганида, унда маънавият куп киррали тушунча эканлиги, у инсон фаолиятининг барча кирраларини, унинг яккол кузга ташланувчи зохирий ва яширин, ички рух,ий - ботиний томонларини х,ам камраб олиши эканлиги. Маънавият узи нима - деган саволга аник ва лунда жавоб топиш кийин. Унга х,ар хил, баъзан эса бир-бирига карама карши, ноаник саёз жавоб ва фикрлар билдирилган. «Маънавият» тушунчаси ва унинг тамойилларига узига хос изох, ва таърифлар бериб келинмокда. Бунга сабаб «Маънавият» тушунчаси кенг маънода жамият хдётидаги гоявий, мафкуравий, маърифий, маданий, диний ва ахлокий карашларни узида тула мужассам этган ижтимоий-

маънавий ходиса эканлигидир. Аслида маънавият - инсонни жамики бошка мавжудотлардан ажратиб турадиган энг бакувват маънавий-рухий омил хисобланади.

ТАДЦЩОТ МАТЕРИАЛЛАРИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

А.Эркаевнинг фикрича, «Маънавият - инсонинг ижтимоий - маданий мавжудот сифатидаги мохиятидир, яъни инсоннинг мехр-мурувват, адолат, тугрилик, софдиллик, виждон, ор-номус, ватанпарварлик, гузалликни севиш, завкланиш, ёвузликка нафрат, ирода, матонат ва шу каби куплаб асл инсоний хислатлари ва фазилатларининг узвий бирлик, муштараклик касб этган мажмуидир». М.Имомназаров дастлаб «Маънавият инсон калбидаги илохий нур...», -деб ёзган булса, кейинчалик «Маънавият - инсон калбида, кунгил кузгусида акс этган хакикат нуридир, дейилган таъриф дархакикат, суфиёна рамзий таърифдир, зотан бошкача таъриф бу чексиз мохиятни чеклаб куяди», -деб ёзади. Т. Махмудов «.Маънавият - инсонинг маълум даражадаги жисмоний, аклий, ахлокий ва рухий балогати ва дунёкарашини ифодаловчи тушунчадир», -деган таърифни беради.

Мамлакатимизда маънавий-маърифий ислохотларга давлат сиёсатининг устувор йуналишларидан бири сифатида каралади. Юртимизда маънавий-маърифий мухитни янада яхшилаш, асрлар давомида сайкалланиб келаётган анъана ва кадриятларимизни таргиб этиш борасида куплаб чора-тадбирлар амалга оширилмокда.

Барча сохалар сингари, ички ишлар органлари шахсий таркиби уртасида хам маънавий-маърифий ишларни сифат жихатдан янги боскичга кутариш, ходимларнинг билим савиясини янада ошириш, юксак маънавиятли, ватанпарвар, уз касбига садокатли ва фидойи ходимларни шакллантиришга алохида эътибор каратилмокда.

Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев раислигида 2021 йил 19 январь куни маънавий-маърифий ишлар тизимини тубдан такомиллаштириш, бу борада давлат ва жамоат ташкилотларининг хамкорлигини кучайтириш масалалари буйича йигилишда, «Агар жамият хаётининг танаси иктисодиёт булса, унинг жони ва рухи маънавиятдир, биз янги Узбекистонни барпо этишга карор килган эканмиз, иккита мустахкам устунга таянамиз. Биринчиси - бозор тамойилларига асосланган кучли иктисодиёт. Иккинчиси - аждодларимизнинг бой мероси ва миллий кадриятларга асосланган кучли маънавият», деб алохида таъкидлаб утдилар.

Биламизки, ички ишлар органлари ходимларининг кундалик хизмат фаолияти доимо фукароларнинг куз унгида булади, шу боис хар бир ходимдан юксак касб маданияти, чукур хукукий-сиёсий, маърифий билим талаб этилади. Афсуски, айрим ходимлар хизмат интизоми ва конунийлик талабларини купол равишда бузиб, халол, виждонли ходимларнинг самарали хизматларига соя солмокда.

Шу туфайли ходимларнинг садокат рухида тарбиялаш, ватанпарварлик хиссини янада кучайтириш, уларнинг маънавий оламини асраш ва маънавиятини юксалтириш хозирги куннинг долзарб масалаларидан бири булиб колмокда.

Янгиланаётган Узбекистонда ички ишлар органлари тизими хам кун сайин такомиллашиб бормокда. Президентимизнинг ички ишлар органлари ходимларига йуллаган табригида, «Агар давлат таянадиган асосий устун конун булса, унинг кучини амалда намоён этадиган энг самарали тизим бу - ички ишлар сохаси, десак, айни хакикат булади», дея эътироф этилгани, осойишталик посбонларини конун устуворлигини таъминлаш йулида янада фидойилик билан хизмат килишга ундайди.

Шу сабабли, давлатимиз рахбарининг 2021 йил 02 апрелдаги «Ички ишлар органларининг жамоат хавфсизлигини таъминлаш ва жиноятчиликка карши курашиш сохасидаги фаолиятини янада такомиллаштириш буйича кушимча ташкилий чора-тадбирлар тугрисида»ги 5050-сон карори билан «Ички ишлар органларида маънавий-маърифий ишларни ташкил этиш концепцияси» тасдикланди. Ушбу концепцияда ички ишлар органларида маънавий-маърифий ишларни самарали ташкил этиш тизимини янада такомиллаштириш, ходимларнинг маънавий салохияти ва мафкуравий иммунитетини кучайтириш, уларнинг онгида Ватан такдири хамда келажаги учун дахлдорлик туйгусини янада мустахкамлаш каби улуг максадлар уз аксини топган.

Ушбу карорга мувофик ички ишлар органларида маънавий-маърифий ишларни ташкил этиш концепциясини амалга ошириш доирасида куйидагилар белгиланди:

- ички ишлар органлари ходимларининг маънавий ва интеллектуал салохиятини юксалтириш ишлари «Ватанга ва халкка садокат билан хизмат килиш - олий бурчимиз!» концептуал гояси асосида ташкиллаштирилиши;

- ички ишлар органларининг ходимларида мамлакатда тинчлик ва осойишталикни таъминлаш, фукароларнинг хукук ва эркинликларини мухофаза килиш каби олий масъулият туйгусини шакллантириш максадида хар бир худудий ички ишлар органларида «ватанпарварлик бурчаги» ташкил этилиши;

- маънавий-маърифий ишлар ички ишлар органлари шахсий таркиби билан ишлаш сохасининг устувор йуналиши сифатида белгиланиши.

Ички ишлар органларида маънавий-маърифий ишларни ташкил этиш концепцияси ушбу сохадаги ишларнинг устувор йуналишлари ва асосий принциплари асосида ишлаб чикилган булиб, аввало, ички ишлар органлари тизимида хизмат килаётган барча ходимлар ва харбий хизматчиларнинг умумий дунёкараши, сиёсий онги, маънавий ва интеллектуал салохиятини юксалтириш, уларда ватанпарварлик, гурур, ифтихор, касбига нисбатан садокат ва юкори масъулият хисларини ошириш билан боглик вазифаларни белгилаб беради.

Концепция миллий ва халкаро хукук нормалари асосида ички ишлар органларида маънавий-маърифий ишларни самарали ташкил этиш тизимини янада такомиллаштириш, ходимларнинг маънавий салохияти ва мафкуравий иммунитетини кучайтириш, уларнинг онгида Ватан такдири хамда келажаги учун дахлдорлик туйгуларини мустахкамлаш билан боглик фаолиятнинг устувор йуналишларини акс эттиради.

Ички ишлар органлари ходимларнинг маънавий-рухий тайёргарлигини ошириш, фаол хаётий позицияси, интеллектуал салохиятини, Она Ватан такдирига булган масъулиятини мустахкамлаш, гоявий ва ахборот хуружларига карши иммунитетини кучайтириш, уларни фукаролик бурчи ва конституцион мажбуриятларини садокат ва фидойилик билан виждонан бажаришга йуналтириш буйича маънавий-маърифий ишларни ташкил этиш ички ишлар органларида маънавий-маърифий ишларни ташкил этиш концепциясининг асосий мазмунини ифодалайди.

ТАДЦЩОТ НАТИЖАЛАРИ

Амалга оширилаётган чора-тадбирлар ички ишлар органлари ролини ошириш, уларни хар бир ходим томонидан уз хизмат бурчи - «Халк манфаатларига хизмат килиш»ни сузсиз бажарадиган ижтимоий йуналтирилган профессионал тузилмага айлантириш имконини беради.

Ички ишлар органларида маънавий-маърифий ишларни олиб боришда тарбиявий ишларнинг хам ахамияти катта булиб, ватанпарварлик, ижтимоий-сиёсий, оилавий-маиший тарбия хамда якка тартибдаги тарбиявий чора-тадбирлардан иборат булади.

• ходимларни ватанпарварлик рухида тарбиялаш доирасида уларда Ватанга садокат, касбига нисбатан гурур хиссини шакллантириш, жамоат хавфсизлиги ва конун устуворлигини таъминлаш учун хар кандай хукукбузарликка карши курашишда шахсий масъулиятни оширишга каратилган комплекс чора-тадбирлар утказиб борилади;

• ижтимоий-сиёсий тарбия доирасида ходимларга ижтимоий-иктисодий ислохотлар, конунчилик хужжатлари, давлат дастурларининг мазмун-мохияти тизимли равишда етказиб борилади хамда уларда дунёда ва ён-атрофимизда содир булаётган глобаллашув жараёнларига нисбатан онгли муносабат ва фаол хаётий позиция шакллантирилади;

• маънавий-маърифий тарбия уз ичига миллий меросимизнинг тарихий илдизларини урганиш, Ватан озодлиги йулида кахрамонлик курсатган буюк аждодларимиз ва жасур замондошларимизнинг ибратли умр йулини кенг таргиб этиш тадбирларини камраб олиб, хизмат бурчини бажариш буйича катъий хаётий эътикодни карор топтиришга каратилади;

• оилавий-маиший тарбия доирасида ходимларнинг оила аъзолари билан узвий богликлигини таъминлаш, улар томонидан ходимларга касбий бурчини бажаришга рухий кумаклашишга каратилган тадбирлар утказилади;

• якка-тартибдаги тарбиявий ишлар ходимларда касб учун зарур булган шахсий фазилатларни шакллантиришга, уларни хизмат интизоми ва конунчиликка катъий риоя этишга йуналтиради.

Ички ишлар органларида тарбиявий йуналишда ходимларнинг онги ва тафаккурига кучли таъсир курсатадиган, калбига етиб борадиган, кайфиятини кутарадиган, янги марралар сари илхомлантирадиган хамда замонавий ахборот ва таргибот технологияларини куллаган холда таъсирчан рухда утказиладиган тадбирлар ташкил этилади.

Таргибот-ташвикот ишлари ходимларга мамлакатимизда амалга оширилаётган сиёсий, ижтимоий, иктисодий, маданий ишларнинг мазмун ва мохиятини тушунтириш, ички ва ташки сиёсатнинг тенденциялари хакидаги маълумотларни тизимли равишда етказиб боришдан иборат.

Психологик фаолият ходимларнинг рухий холатини кузатиш хдмда уларнинг шахсий фазилатлари ва жамоадаги муносабатларини касбий бурчини самарали бажаришга йуналтиришдан иборат.

Ижтимоий-хукукий фаолият ходимлар, фахрийлар ва уларнинг оила аъзоларининг хукуклари, эркинликлари ва конуний манфаатларини химоя килишга, уларга хар томонлама моддий ва маънавий кумаклашишга каратилган тадбирлардан иборат.

Маданий тадбирлар ходимлар онгида миллий маданиятимиз ва кадриятларимизга хурмат ва эхтиром хис-туйгуларини ошириш, юксак эстетик дид ва ахлокий меъёрларни шакллантириш, Узбекистон халкининг бой тарихи, маданияти, анъаналари ва урф-одатларига хурмат, миллий ва жахон маданиятининг энг яхши намуналарини оммавий тадбирлар (музей, театр, кино, истирохат боглари, концерт ва бошка тадбирларга ташрифлар) оркали сингдиришдан иборат.

Ватанпарварлик рухидаги тадбирлар - ходимларда Она Ватанга мухаббат, касамёдига хамда хизмат бурчига садокат туйгуларини шакллантириш оркали уларда

маънавий дунёкарашни юксалтириш, шунингдек, хар кандай вазиятда жамоат хавфсизлиги ва конунийликни таъминлаш, фукароларнинг хукуклари ва конуний манфаатларини химоя килиш билан боглик вазифаларни виждонан хамда сидкидилдан бажаришга тайёргарлигини ошириш хамда мустахкамлашга каратилган тадбирлар киради.

Ахлокий-психологик тадбирлар - ходимларда юксак одоб-ахлок ва рухий баркарорликни, шунингдек. хизмат ва кундалик хаётда хукукбузарликларнинг хар кандай куринишларига, шу жумладан коррупцияга нисбатан муросасизлик кайфиятини шакллантириш, фукаролар билан мулокот жараёнида касбий муомала маданиятига риоя килган холда хар кандай вазиятда узини ички ишлар органлари ходими деган юксак номга муносиб равишда намоён этиш, жамоада ишчанлик ва ижобий муносабат мухитини яратиш, узаро хамкорликни мустахкамлашга каратилган тадбирлар киради.

Хукукий тадбирлар- бу ходимларда хукукий онг ва хукукий маданиятни оширишга каратилган тадбирлардир. МУ^ОКАМА

Албатта бунинг барчаси ходимларни маънавиятини, ички дунёсини юксалтиришга каратилган. Шу каторда, юкоридаги йуналишлардан ташкари, ходимларни буюк аждодларимизнинг тарихий меросини урганиш, ходимларни маънавий оламини кенгайтириш, хаётий тажрибасини ошириш, тафаккурини, суз нуткини ривожлантиришнинг энг самарали тизими бу китобхонлик саналади. Давлатимиз рахбари Шавкат Мирзиёев томонидан китобхонлик маданиятини шакллантириш масаласи кун тартибига бежиз куйилмади. Инсон маънавий оламини бойитишда улкан таъсирга эга булган китоб хакида суз юритар экан, Президентимиз: «Китобсиз тараккиётга, юксак маънавиятга эришиб булмайди. Китоб укимаган одамнинг хам, миллатнинг хам келажаги йук» - деган сузлари ушбу жараён канчалик глобал эканлигини курсатиб турибди. ХУЛОСА

Ички ишлар органларида маънавий-маърифий ишларни амалга оширишнинг ягона тартибини белгилашдан асосий максад ходимларни Она Ватанга мухаббат ва хизмат бурчига садокат рухида тарбиялаш, уларни юксак инсоний ва маънавий-ахлокий сифатларга эга булган халкпарвар ходим даражасига етказиш, ходимларни ягона гоя асосида жипслаштирган холда онгига халк манфаатларига виждонан хамда сидкидилдан хизмат килиш - олий ва шарафли бурч эканлигини сингдиришдан иборатдир.

Бинобарин, маънавий-маърифий ишлар хар кандай машаккатли хизмат ортида юртимиз манфаати ва халкимизнинг фаровонлиги турганини хар бир ходим онгига хамда калбига сингдириш, шунингдек, ички ишлар органларини ахолига уз вактида ва сифатли ёрдам курсатадиган, халк манфаатларига хизмат килишни узининг мукаддас хамда олий бурчи деб биладиган ижтимоий йуналтирилган профессионал тузилмага айлантиришнинг асосий омили хисобланади.

Фойдаланилган адабиётлар

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 2 апрелдаги Ички ишлар органларининг жамоат хавфсизлигини таъминлаш ва жиноятчиликка карши курашиш сохасидаги фаолиятини янада такомиллаштириш буйича кушимча ташкилий чора-тадбирлар тугрисида" П^-5050-сон ^арори.

2.

3.

4.

5.

6. 7.

9.

Узбекистан Республикаси ИИВнинг 2021 йил 21 октябрь куни "Ички ишлар органлари маънавий-маърифий ишлар хизмати фаолиятини такомиллаштириш чора-тадбирлари тугрисида"ги 400-сон буйруги.

Ички ишлар органларининг кадрлар билан ишлаш фаолиятини такомиллаштириш -халк манфаатларига хизмат килишнинг мухим кафолати: Укув кулланма (иккинчи нашри) И. Исмаилов, Дж.Х.Юлдашев, Б.И.Эгамбердиев, М.Б.Комилов. Генерал-лейтенант Б.А.Матлюбовнинг умумий тахрири остида. - Т.: Узбекистан Республикаси ИИВ Академияси, 2021. - 170 б.

Мирзиёев Ш.М. Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халкимиз билан бирга курамиз. - Т., 2017 - 114-б.

Имомназаров М. Маънавиятимизнинг такомил боскичлари. Тошкент: Шарк, 1996. Махмудов Т. Мустакиллик ва маънавият.Тошкент: Шарк, 2001.

Мухаммадиев. Н.Э Ички ишлар органлари ходимларининг касб этикаси ва эстетик маданияти. Дарслик. - Т.Узбекистон Республикаси ИИВ Академияси, 2005. -300-б. Эркаев А. Маънавият - миллат нишони. Тошкент. Маънавият, 1997. http://www.lex.uz.

10. https://uza.uz/uz/posts/ichki-ishlar-organlari-khodimlari-va-fakhriylariga-24-10-2020.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.