Научная статья на тему 'Ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасалари ўқувчи-қизларини оилавий ҳаётга тайёрлаш муаммолари'

Ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасалари ўқувчи-қизларини оилавий ҳаётга тайёрлаш муаммолари Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
844
121
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
урф-одатлар / одоб меъёрлари / оилавий ҳаёт / никоҳ олди омиллари / репродуктив саломатлик / оилавий ҳаётга етуклик / эрта оила қуриш / customs and traditions / ethics / family life / premarital factors / reproductive health / marriage maturity / early marriage

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Назарова Ф. Т.

Мақолада ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасалари ўқувчи-қизларини бўлажак оилавий ҳаётга тайёрлаш масалаларига, жумладан, «Оила психологияси» фани доирасида ўқувчиқизларнинг соғлом моддий-маънавий дунёқарашини шакллантириш, уларга репродуктив саломатлик тўғрисида маълумот бериш, уларни оилавий мулоқотга тайёрлаш, эрта оила қуришнинг салбий асоратлари каби муаммоларга тўхталиб ўтилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PROBLEMS OF FEMALE-PUPIL EDUCATING AT SECONDARY-SPECIAL EDUCATIONAL INSTITUTIONS FOR FAMILY LIFE

The article deals with the training of girls at secondary special and professional education institutions for family life namely, the formation of the materialthe moral world view within the «Family Psychology» discipline. Attention is paid to the preparation of girls for family relationships, the transmission of information on reproductive health and the negative impact of early marriage.

Текст научной работы на тему «Ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасалари ўқувчи-қизларини оилавий ҳаётга тайёрлаш муаммолари»

34 КАСБИЙ ТАЪЛИМ / ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ ч_/

Назарова Ф.Т.,

Сирдарё вилояти Гулистон тиббиёт коллежи укитувчиси

урта махсус, касб-хунар таълими муассасалари укувчи-^изларини

оилавий хаётга тайёрлаш муаммолари

НАЗАРОВА Ф.Т. УРТА МАХСУС, КАСБ-ЦУНАР ТАЪЛИМИ МУАССАСАЛАРИ У^УВЧИ-^ИЗЛАРИНИ ОИЛАВИЙ ЦАЁТГА ТАЙЁРЛАШ МУАММОЛАРИ

Маколада урта махсус, касб-х,унар таълими муассасалари укувчи-кизларини булажак оила-вий х,аётга тайёрлаш масалаларига, жумладан, «Оила психологияси» фани доирасида укувчи-кизларнинг соFлом моддий-маънавий дунёкарашини шакллантириш, уларга репродуктив сало-матлик туFрисида маълумот бериш, уларни оилавий мулокотга тайёрлаш, эрта оила куришнинг салбий асоратлари каби муаммоларга тухталиб утилган.

Таянч суз ва тушунчалар: урф-одатлар, одоб меъёрлари, оилавий х,аёт, никох, олди омилла-ри, репродуктив саломатлик, оилавий х,аётга етуклик, эрта оила куриш.

НАЗАРОВА Ф.Т. ПРОБЛЕМЫ ПОДГОТОВКИ УЧЕНИЦ СРЕДНЕСПЕЦИАЛЬНЫХ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ УЧРЕЖДЕНИЙ К СЕМЕЙНОЙ ЖИЗНИ

В статье рассматриваются вопросы подготовки учениц учреждений среднеспециального и профессионального образования к семейной жизни, а именно - формирование материально-нравственного мировозрения в рамках предмета «Семейная психология». Обращено внимание на подготовку девочек к семейным отношениям, ознакомление их с такими проблемами как репродуктивное здоровье и отрицательные последствия раннего вступления в брак.

Ключевые слова и понятия: обычаи и традиции, этические нормы, семейная жизнь, добрачные факторы, репродуктивное здоровье, брачная зрелость, ранние браки.

NAZAROVA F.T. PROBLEMS OF FEMALE-PUPIL EDUCATING AT SECONDARY-SPECIAL EDUCATIONAL INSTITUTIONS FOR FAMILY LIFE

The article deals with the training of girls at secondary special and professional education institutions for family life - namely, the formation of the material- the moral world view within the «Family Psychology» discipline. Attention is paid to the preparation of girls for family relationships, the transmission of information on reproductive health and the negative impact of early marriage.

Keywords: customs and traditions, ethics, family life, premarital factors, reproductive health, marriage maturity, early marriage.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2016, 10

Ч.

%ар бир жамият, миллат, халцнинг уз урф-одатлари, ахлоц ва одоб меъёрлари мавжуд. Жамият аъзолари, ота-оналар, уцитувчиларнинг олдидаги энг муцим вазифалардан бири миллий урф-одатлар, ахлоц ва одоб цоидаларини ёш ав-лодга сингдириш ва шу йул билан келажак авлодга етказиб беришдир.

Хозирги даврда комил инсоннинг шаклла-ниши ва жамиятда муносиб урнини топиши узига хос хусусият ва имконият, конуниятларга эгадир. Буларнинг шаклланиши эса оиладан бошланади.

Оила таълим-тарбиянинг бошланFич ме-ханизми булиб хизмат килади: унда таълим-тарбия, шахслараро муносабатлар, миллий анъана ва кадриятлар, урф-одатлар хамда иж-тимоий муаммоларнинг келиб чикиши, уларни батараф этиш чора-тадбирлари урганилади. Шунингдек, оила укувчи-кизларни миллий урф-одатлар асосида мустакил оилавий хаётга тайёрлашда мухим урин тутади.

Узбекистон Республикаси биринчи Прези-дентининг 2016 йил 9 февралдаги «СоFлом она ва бола йили» Давлат дастури туFрисида»ги ПК-2487-сон карорида хам оила ва оилавий муносабатлар, оналик ва болаликни мухофаза килишга алохида эътибор берилган1.

Дастурнинг устувор вазифалари килиб оила, оналик ва болаликни мухофаза килиш, никохга кираётган шахсларнинг никохдан ол-дин тулик тиббий курикдан утишини таъмин-лаш учун тиббиёт ходимларининг масъулия-тини кучайтириш, шу асосда тугма ва ирсий касалликлар сонини камайтириш, мустахкам оила куриш ва соFлом фарзанд туFилиши учун никохдан олдин тиббий курикдан утишнинг мухимлигини ахоли кенг катламлари онгига сингдириш, ахолининг тиббий маданиятини ошириш, хомиладор аёлларнинг соFлиFини саклаш, оилаларда соFлом маънавий мухит, хусусан, узаро хурмат-эхтиром, эр-хотин урта-сида, ота-оналар билан фарзандлар, кайнона-келин уртасида мехр-окибат рухини шакллан-тириш, киз болаларни - булажак оналарни жисмонан соFлом ва интеллектуал ривожлан-

1 Узбекистон Республикаси Президентининг 2016 йил

9 февралдаги «СоFлом она ва бола йили» Давлат дастури туFрисида»ги ПК.-2487-сон карори. // Узбекистон Республикаси конун хужжатлари туплами, 2016 й., 7-сон, 62-модда.

ган тарзда вояга етказиш, уларнинг замонавий билимлар ва касб-хунарга эга булишларини таъминлаш, хаётда муносиб урин эгаллаш-лари, келажакда соFлом ва мустахкам оила куришларида асосий шарт хисобланган хаётга булган мустахкам нуктаи назар ва мустакил фикрлашни шакллантириш кабилар белгилан-ган.

Академик лицей ва урта махсус, касб-хунар коллежлари укув дастурларига кири-тилган «Узбекистон Конституцияси», «Хукук-шунослик», «Оилашунослик», «Тарих», «Маъ-навият асослари», «Эстетика», «Шахс ва жамият» хамда «Оила психологияси» каби фанлари оркали хам укувчи-кизларни булажак оилавий хаётга хукукий, маънавий-ахлокий ва психологик жихатдан тайёрлаш масалаларига алохида эътибор берилган.

«Оила психологияси» фани доирасида укувчи-кизлар:

- соFлом моддий-маънавий дунёкараши, репродуктив билим ва маданияти шаклланти-рилади;

- оилавий мулокотга тайёрланади ва рУзFор тебратиш, оиладаги саранжом-саришталик ва оила иктисодиётини туFри юритиш, оила бюджети ва унинг таксимоти, тежамкорликка ургатилади;

- уларнинг хукукий билим ва хукукий ма-даниятлари оширилади;

- оила ва унинг хусусиятлари, эр-хотиннинг оиладаги хукук ва мажбуриятлари, оилавий низолар ва уларнинг келиб чикиш сабаблари, ажралиш ва унинг окибатлари, жинсий хаёт психогигиенаси ва жинсий хасталиклар пси-хопрофилактикаси, кутилмаган хомиладорлик олдини олишнинг ижтимоий-психологик хусусиятлари, эрта оила куришнинг салбий асо-ратлари, хомиладорлик даврининг узига хос-лиги ва бу даврда оила аъзоларининг булажак онага булган муносабатлари туFрисида маъ-лумотлар тасдикланган укув режа асосида 29 соат давомида берилади.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2016, 10

Xap биp киз кeлaжaкдa мaликa 6Улиш op3y-cидa юpaди. Бу - тaбиий. У нaфaкaт Узи учун, бaлки кeлaжaкдa бyлaжaк туpмуш УpтoFи

- Luox, фapзaндлapи шax1зoдa булиши учун ^aM мaликaлик дapaжacигa эpишиши шapт. Аммo энг мaшx1уp мaликaлap ^aM туFилиши билaнoк мaликa булиб кoлмaгaн. Улap xaë™ дaвoмидa куп нapcaлapни ypгaниб, oлгaн билимлapини yзлaштиpиш вa улapгa aмaл к.илиш^ xapa^ килгaнлap1. Дeмaк, бугун-ги кун кизлapи yзлapини бyлaжaк oилaвий xaë^a ceкин-acтaлик билaн тaйëpлaб бopиш-лapи дapкop. Бу йyлдa улap oилaвий xaë^a eтуклик, oилa ^иш caбaблapи, oилa куpгунгa кaдap биp-биpини тaнишлик (йигит-киз) муд-дaти вa шapт-шapoитлapини билишлapи, бyлFуcи oилaвий х^т xaкидa тacaввуpлapгa эгa бyлишлapи лoзим.

Оилaвий хaëтгa eтуклик дeгaндa киз бoлa-нинг вoягa eтиши, opгaнизмининг тyлaкoнли coFлoм булиши, coFлoм фapзaнд кypa oлиш, хукукий жихaтдaн бaлoFaтгa eтиш ëшигa (18 ëш) eтиш, хукукий жихaтдaн oилa куpиш, фap-зaнд кypиш, oилacи oлдидaги хукук вa мaж-буpиятлapини aнглaй oлиши, узини вa oилa aъзoлapини мoддий жихaтдaн муcтaкил тaъ-минлaй oлиши, oилaвий хaëтдaги уз poллapи-ни ^ллик, xoтинлик, кeлинлик, oнaлик) aнг-лaши вa тyFpи ижpo этиши, axлoк мeъëpлa-pигa pиoя этиши, мacъулиятли булиши, oилa-вий xaë^a юз бepaдигaн вoкea-хoдиcaлapни тyFpи бaхoлaй oлиши, муpaккaб вaзиятлapдaн oкилoнa чикиб кeтa oлиши, бoшкaлapнинг xoхиш-иcтaклapи, кeчинмaлapини тушунa oлиши, шaxcлapapo мунocaбaтлapгa киpишa oлиши кaбилapни тушунaмиз. Бундaй eтук-ликлap aйpимлapининг ëш чeгapaлapи бул^, Koлгaнлapининг чeгapacи йук.

Мacaлaн, ëшлapнинг aйpимлapи 18-19 ëшидaëк oтa-oнacи oилacидaн иктиcoдий муcтaкилликкa эpишиши мумкин, бoшкaлapи эca 25-30 ëшлapидa xaM oтa-oнaлapининг мoддий ëpдaмидaн фoйдaлaнaдилap2. Бaъзи-лap 40 ëшдaн oшиб xaM иктишдий eтукликкa eтишмacлиги, яъни узи вa oилa aъзoлapини мoддий жиxaтдaн тaъминлaй oлмacлиги, oилa

1 Пoлтaeвa Ф. Кичик хшимгэ iviaoaxa^ap. - Т.: «Янги acp aвлoди», 2002. -З-б.

2 Шoумapoв F.Б., Xaйдapсв И.О., СoFинoв НА., Акpaмoвa Ф.А., Сoлиxoвa Г., Ниëзмeтoвa Г. Оилa пcиxoлoгияcи. 5-нaшp.

- Т.: «Шapк», 2013 йил. -126-б.

aъзoлapигa бoкимaндa булиб яшaши xaм мумкин.

Xap биp фукapo 18 ëшгa тулиши билaн Kaтop xукуклapгa эгa бyлaди. Оилa кoдeкcи-нинг 3-6o6, 15-мoддacигa кypa эpкaклap 18 ëшдaн, aëллap 17 ëшдaн никoxдaн yтишлapи мумкин3.

Биpoк, пcиxoлoглap тaвcияcигa кypa ни-Xoятдa эpтa (16-17 ëшдa) oилa куpиш мaкcaдгa мувoфик эмac. Киз бoлa 17, бaъзaн 16 ëшдa xaм oнaлик, уй бeкaлик вaзифaлapини бaжapa oлиши мумкин, лeкин бу билaн уни oилaвий xaëтгa xap тoмoнлaмa тaйëp дeя oлмaймиз.

Бу э^ уз нaвбaтидa туpли ^лбий xoлaтлapгa oлиб кeлaди.

Биринчидан, 16-17 ëшли кизнинг жи^ ми xaли oFиp ишлapни бaжapишгa тaйëp бyлмaйди.

Иккинчидан, кизлap бу ëшдa мaънaвий жиxaтдaн xaм oилa мунocaбaтлapигa тaйëp бyлмaгaнликлapи caбaбли yзлapини aдeквaт бaxoлaй oлмaйдилap.

Учинчидан, ëш туpмушгa чик^н ^лин-лapнинг шу ëшдa xoмилaдop булиши тoc cуяк-лapи eтapли pивoжлaнмaгaни учун xaвфли-диp. Бу э^ туFиш вaктидaги муpaккaбликлap-ни кeлтиpиб чикapaди.

Туртинчидан, бу ëшдa кизлapнинг билим oлиши, кacб э^и булиши вa мexнaт килиш учун кулaй ëш xиcoблaнaди, биpoк туpмуш Kуpгaндaн кeйин бунинг имкoнияти бyлмaйди.

Бешинчидан, уз кaдpи, xукуклapи вa узини-узи xимoя килиш тушунчaлapини aнг-лaб eтмaгaн, жинcий вa peпpoдуктив мaдaни-яти тyлa шaкллaнмaгaн ëш кизлapнинг биpop кacб-xунap эгaллaмacдaн, билим oлмacдaн, мутaxaccиcликкa эгa бyлмacдaн oилa куpиши улapнинг кaйнoтa, кaйнoнa вa эpлapигa иктиcoдий жиxaтдaн кapaм xoлдa яшaшлapигa caбaб бyлaди.

Oлтинчидан, ëшлapнинг oилaвий xaëтгa тaйëp эмacлиги улap opacидa aжpaлишлap co-нининг кyпaйишигa oлиб кeлмoкдa (aжpaлиш-лap дacтлaбки бeш йил дaвoмидa pyй бepaди).

Дeмaк, юкopидaгилapни инoбaтгa oлгaн Xoлдa кизлapнинг эpтa туpмушгa чикишлapи мaкcaдгa мувoфик эмac, дeб xиcoблaймиз.

3 Узбeкиcтoн Рecпубликacи Оилa кoдeкcи. - Т.: «Адс-лaт», 2007.

ЗAMOНAВИЙ TAЪЛИM / COBPEMEHHOE OБPAЗOВAНИЕ 2016, 10

Ч.

Маслахатимиз, доимо уз устингизда иш-ланг, укинг, урганинг ва изланинг. Турмуш урток танлашда шошилманг ва адашманг.

Яна бир маслахатимиз: хаётдан завкланиб яшашни урганинг! Бунинг учун:

- хар кунги таомномангизга мева ва сабза-вотлардан кушинг. Витаминлар иммунитетни яхшилайди ва сизга тетиклик рухини баFиш-лайди;

- ишдан чарчасангиз вактингизни кизFан-май дам олишга имкон топинг. Узингизга тетиклик баFишловчи машкларни бажаринг;

- кечкурун мирикиб дам олишга харакат килинг. Эрталаб узингизни яхши хис киласиз;

- «Купрок кулинг - умрингиз узок булади» шиорига амал килинг. Асосийси эса кулги толиккан асабларингизнинг тинчланишига ёр-дам беради;

- ёмон фикрлардан йирокрок булиб, хаётдан завкланишга харакат килинг.

Агарда узингизнинг оилавий хаётга маъ-навий тайёрлигингиз ёки турмушга чикишга тайёрлигингизни билмокчи булсангиз, мах-сус психологик тестлардан фойдаланишингиз мумкин (тестларни илова киламиз).

Киз боланинг оилавий хаётда бахтли булиб кетиши нафакат унинг узи, балки оиласи, атроф-мухит, махалла, билим масканлари-да берилаётган билим ва куникмаларга хам боFликдир. Киз бола катталарнинг угитларига кулок солса, адабиётлар мутолаа килса ва оила куришдек мухим вазифага масъулият билан караса, албатта уз хаётининг маликаси-га айланади. Бу масалани хал этишда бизнинг фикримизча, «Оила психологияси» фанининг укув режадаги соат хажмини хам ошириш ло-зим. Фан соатининг оширилиши уз навбатида мавзулар мазмуни кенгайтирилишига, укувчи-кизлар билан купрок мулокотда булишга олиб келади.

Дарсдан ташкари вактларда укувчи-кизлар билан турли мавзуларда сухбатлар уюшти-риш, турли тегишли соха мутахассислари билан учрашувлар ташкил этиш, улар билан психоконсультация ишларини олиб бориш хам максадга мувофикдир.

Илова 1

«Нико^га маънавий тайёргарлик» тести

Текширилаётган одам куйидаги келтирил-ган 16 та савол ва тасдикларнинг хар бири-га берилган жавоблардан бирини, яъни уз карашларига мос келганини танлаб жавоб бе-риши керак.

Бунда: бутунлай кушиламан - 5 балл, кушиламан - 4 балл, бирор нарса дейиш кийин

- 3 балл, кушилмайман - 2 балл, мутлако кушилмайман 1 балл сифатида бахоланади.

1. Агар одамлар оила-оила булиб яшашни бас килсалар, унда хаёт нихоятда жозибасиз булиб колган булар эди.

2. Оилавий хаётнинг яхши булишида махсус билимлардан кура омаднинг ахамияти катта-дир.

3. Эрта бошланган жинсий хаёт нафакат соFликка, балки булажак оиланинг муваффа-киятига хам катта зиён келтиради.

4. Агар турмуш УртоFи билан юмшок му-носабатда булинса, унинг холати эътибор-га олинаверса, унга ачинилса, хамдардлик килинаверса, уз кузлаганингга эришиш жуда кийин булади.

5. Топширилган ишни охиригача бажариш

- мен учун бурчдир.

6. Ота-оналар ва уларнинг вояга етган фар-зандлари билан буладиган низолар бартараф килиниб булинмайдиган мукаррар низолар-дир.

7. Мен уз тенгдошларим билан буладиган низоларни бартараф эта оламан.

8. Хотин (эр) олдида уз одатларидан кайтиш ёки уларни узгартириш керак эмас, чунки бу тобеликка олиб келади.

9. Хар ким уз бахти яратувчисидир, деган ибора оилавий хаётга бутунлай тааллуклидир.

10. Мен оила купрок хаётдан кониккан-ликка олиб келишига ишонаман.

11. Агар одамда эзгулик, хушмуомалалик бор булса, демак оилавий хаёт учун жуда куп нарса бордир.

12. Агар оилавий хаёт худди орзу килин-гандек яхши ташкил килинмаётган булса, унда хеч кандай чора унинг бузилишининг олдини

1 Шоумаров ^Б., Хайдаров И.О., СоFинов НА., Акрамова Ф.А., Солихова Г., Ниёзметова Г. Оила психологияси. 5-нашр.

- Т.: «Шарк», 2013. -233-238-б.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2016, 10

ололмайди, шунинг учун яхшиси ажрашган маъкул.

13. Мен доимо ота-онамни тушунишга х,аракат киламан, агар уларнинг талаблари х,ак,лигига ишонсам, уларга буйсунаман.

14. Кишининг айрим бепарволиги ва енгил-таклиги, х,атто оилавий х,аётни мустах,камлайди х,ам.

15. Кимки узини оилавий х,аётга тула тайёр-ман деса, тезда узини кайта бах,олашига туFри келади. Чунки доимо ниманидир урганиш ва узида ниманидир узгартиришга туFри келади-ган нарсалар мавжуд.

16. Карама-карши жинс вакиллари билан мулокотда булар экан, одамга узини атай хуш-муомала ва сертакаллуф тутишнинг зарурати

йук.

Натижаларни цайта ишлаш

Тасдикларнинг юкоридаги руйхатдаги тартиб ракамлари буйича ток ва жуфт ра-камли тасдиклар буйича олинган баллар йиFиндилари алох,ида-алох,ида х,исоблаб чикарилади.

С1 - ток номерлар йиFиндиси;

С2 - жуфт номерлар йиFиндиси.

Натижа куйидаги формула буйича аник-ланади:

32+С1-С2

К=-х 100%

64

Агар топилган сон, яъни К 50% дан кам булса, шахснинг оилавий х,аётга маънавий тайёргарлиги паст даражада булади.

Агар К 50% дан куп булса, оилавий х,аётга маънавий тайёргарлик уртача ва юкори даражада булади.

«Турмушга чицишга тайёрмисиз?» тести

(Кизлар учун тест)

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Ёшларнинг оила деб аталмиш мукаддас даргохда яхши яшаб кетишлари куп жих,атдан уларнинг оилавий х,аётга жисмоний, маънавий, иктисодий, ижтимоий, психологик тайёргарлик х,олатларига х,ам боFлик. Узингизни бу жих,атлардан урганиб олмокчи булсангиз, ушбу тестнинг саволларини диккат билан укиб чикиб, уларга берилган жавоблардан узингизга маъкулини танланг ва узингизни билиб олинг.

1. Турмуш курганингиздан кейин уз касбин-гизни саклаб коласизми?

а) 1-фарзанд туFилгач, ишга кайтаман;

б) бунга астойдил х,аракат киламан;

в) йук, менинг ишим кониктирмайди.

2. Фарзанд куришни хох,лайсизми?

а) энг ками 2 нафар;

б) йук;

в) турмуш УртоFим хох,лагани учун.

3. Давраларда турмуш УртоFингиз бошка аёл билан кизикаётганини сезиб колсангиз нима килар эдингиз?

а) бошка кишига ёкишга х,аракат киламан;

б) жанжал чикараман;

в) бу килиFи мени ажаблантиради, лекин мен сездирмасликка х,аракат киламан.

4. Сиз рашкчимисиз?

а) х,а;

б) унчалик эмас;

в) уз турмуш УртоFимга ишонаман деб уйлайман.

5. Жанжаллашиб колганда ким паст келади?

а) мен;

б) у;

в) бир марта, у бир марта мен.

6. Сиз ширин таомлар пиширишни яхши биласизми?

а) бундай булиш учун укиб олиш керак;

б) факат бир неча таомларнигина;

в) пиширишни жуда-жуда севаман.

7. Булажак турмуш УртоFингиздан яшира-диган сирларингиз борми?

а) йук;

б) баъзан;

в) баъзи бир нарсалар борки, мен улар х,акида айтишга уяламан.

8. Сизнинг турмуш УртоFингиз футбол ишкибози булса-чи?

а) бу кизикишни йукотишга х,аракат киламан;

б) у томошага кетганида мен уз севган машFулотим билан шугулланаман;

в) узим х,ам ишкибоз булиб оламан.

9. Ота-онангиз никох,и кандай?

а) чидаса буладиган;

б) аъло даражада;

в) ажрашишган.

10. Сизнингча, турмуш УртоFингиз ишга шунFиб кетиши мумкинми?

а) х,а;

б) унинг ишлари билан кизикмайман;

в) мансаб х,аётда унча керак эмас.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2016, 10

Ч.

11. «Мода» деган тушунча борасида сизлар-да хар хил карашлар булса, сиз нима килган булардингиз?

а) ён берар эдим;

б) рози булардим;

в) карашларини узгартиришга харакат килардим.

12. «Синаш никохлари»га муносабатингиз кандай?

а) рози булмас эдим;

б) бир-бирларини янада якинрок урганиш деб тушунаман;

в) бу хакда бирон нима дея олмайман.

13. Сизнингча аёл киши турмуш куришдан олдин бошка эркаклар билан учрашиб юрган булса, яхшими ёки ёмонми?

а) менимча бу керак;

б) йук;

в) вазиятга караб.

14. Турмуш уртоFингиз бошка аёл билан учрашаётганини билиб (сезиб) колсангиз, ке-чирар эдингизми?

а) х,а;

б) йук;

в) вазиятга караб.

Тест натижаларини ба^олаш

Тест натижалари та^лили

14-23 балл. Балки вакт утиши билан сиз хаётга булган нуктаи назарингизни, дунёка-рашингизни узгартирарсиз. Хозирча сизлар-нинг ораларингизда низолар булиб тура-ди, чунки сиз узингизнинг булажак турмуш уртоFингизга ургана олмайсиз. Асосан сабр-токатли булинг, келгусида уз турмуш УртоFингизга ён беришга одатланишга харакат килинг.

24-32 балл. Сиз учун турмушга чикиш би-роз эртарокдир. Бу борада бироз етили-шингиз лозим. Балки узингизнинг турмушга тайёргарлигингиз борасидаги иккиланишин-гиз бежиз эмас. Умуман никох, хар доим хам ажралиш эмас. Сиз турмуш УртоFингизни ту-шунасиз. Балки хаётда сизга хаётий тажриба, уз кучингизга ишонч етишмаётгандир. Агар уз хатти-харакатларингизни назорат килиб бор-сангиз, сиздан яхши турмуш урток чикишига имкониятингиз бор. Купрок укинг, бу билим-лар купрок сизга куч кушади, узингизни касб-хунарга йуналтиринг - бу сизнинг мустакил булишингизга ёрдам беради.

33-47 балл. Сизга «ха» деган одам бахт-лидир. Сизнинг никохингизда кора булутлар пайдо булмайди (сизнинг иштирокингизда, яъни сиз туфайли эмас, албатта). Лекин бу сизнинг кизикишларингиздан воз кечишин-гизни англатмайди. Сиз жуда аклли, фаро-сатли одамсиз. Бу фазилатларингиз турмуш УртоFингизнинг шахсий кизикишларига ёрдам беради. Шунинг билан биргаликда Сиз уз мустакиллигингизга эришасиз.

Савол жавоб 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

а 2 3 2 1 2 1 3 1 2 1 3 3 2 2

б 3 1 1 2 1 2 2 3 3 2 2 1 1 1

в 1 2 3 3 3 3 1 2 1 3 1 2 3 3

Адабиётлар:

1. Узбекистон Республикаси Оила кодекси. - Т.: «Адолат», 2007.

2. Узбекистон Республикаси Президентининг 2016 йил 9 февралдаги «СоFлом она ва бола йили» Давлат дастури туFрисида»ги ПК-2487-сон карори. // Узбекистон Республикаси конун хужжатлари туплами, 2016 й., 7-сон, 62-модда.

3. Полтаева Ф. Кичик хонимга маслахатлар. - Т.: «Янги аср авлоди», 2002.

4. Шоумаров F.Б., Хайдаров И.О., СоFинов Н.А., Акрамова Ф.А., Солихова Г., Ниёзметова Г. Оила психологияси, 5-нашр - Т.: «Шарк», 2013.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2016, 10

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.