Научная статья на тему 'РОЛЬ HELICOBACTER PYLORI В КОМОРБИДНОСТИ НЕРОТИЧЕСКОГО СИНДРОМА И ГАСТРОИНТЕСТИНАЛЬНОЙ ПАТОЛОГИИ У ДЕТЕЙ'

РОЛЬ HELICOBACTER PYLORI В КОМОРБИДНОСТИ НЕРОТИЧЕСКОГО СИНДРОМА И ГАСТРОИНТЕСТИНАЛЬНОЙ ПАТОЛОГИИ У ДЕТЕЙ Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
51
20
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Re-health journal
Область наук
Ключевые слова
дети / helicobacter pylori / гастроинтестинальный / нефротический синдром.

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Бобомуратов Турдиқул Акрамович, Рахманова Лола Каримовна, Самадов Абдуқаҳҳор Абдурахмонович

С целью изучения роли Helicobacter pylori при коморбидности нефротического синдрома и гастроинтестинальной патологии у детей под нашим наблюдением находились 126 детей в возрасте от 7 до 17 лет с различными клиническими вариантами нефротического синдрома. В результате исследования выявлено, что частота выявления Helicobacter pylori у детей при коморбидности нефротического синдрома с гастроинтестинальной патологией в значительной степени зависит от глубины поражения слизистой оболочки желудка и двенадцатиперстной кишки. Был обнаружен в 46 (71,8%) случаях гипертрофического и эрозивного гастрита и в 18 (28,2%) случаях поверхностных изменений. ХЕЛИК тест простой и информативный метод диагностики хеликобактерной инфекции при коморбидности нефротического синдрома и гастроинтестинальной патологии у детей.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Бобомуратов Турдиқул Акрамович, Рахманова Лола Каримовна, Самадов Абдуқаҳҳор Абдурахмонович

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «РОЛЬ HELICOBACTER PYLORI В КОМОРБИДНОСТИ НЕРОТИЧЕСКОГО СИНДРОМА И ГАСТРОИНТЕСТИНАЛЬНОЙ ПАТОЛОГИИ У ДЕТЕЙ»

РОЛЬ HELICOBACTER PYLORI В КОМОРБИДНОСТИ НЕРОТИЧЕСКОГО СИНДРОМА И ГАСТРОИНТЕСТИНАЛЬНОЙ ПАТОЛОГИИ У ДЕТЕЙ

Бобомуратов Турдицул Акрамович Рахманова Лола Каримовна Самадов Абдуца^^ор Абдурахмонович Ташкентская медицинская академия

С целью изучения роли Helicobacter pylori при коморбидности нефротического синдрома и гастроинтестинальной патологии у детей под нашим наблюдением находились 126 детей в возрасте от 7 до 17 лет с различными клиническими вариантами нефротического синдрома. В результате исследования выявлено, что частота выявления Helicobacter pylori у детей при коморбидности нефротического синдрома с гастроинтестинальной патологией в значительной степени зависит от глубины поражения слизистой оболочки желудка и двенадцатиперстной кишки. Был обнаружен в 46 (71,8%) случаях гипертрофического и эрозивного гастрита и в 18 (28,2%) случаях поверхностных изменений. ХЕЛИК тест - простой и информативный метод диагностики хеликобактерной инфекции при коморбидности нефротического синдрома и гастроинтестинальной патологии у детей.

Ключевые слова: дети, helicobacter pylori, гастроинтестинальный, нефротический синдром.

THE ROLE OF HELICOBACTER PYLORI IN THE COMORBIDITY OF NEPROTIC SYNDROME AND GASTROINTESTINAL PATHOLOGIES IN CHILDREN

In order to study the role of Helicobacter pylori in the comorbidity of nephrotic syndrome and gastrointestinal pathology in children, we observed 126 children aged 7 to 17 years with various clinical variants of nephrotic syndrome. As a result of the study, it was found that the frequency of detection of Helicobacter pylori in children with nephrotic syndrome comorbidity with gastrointestinal pathology largely depends on the depth of the lesion of the mucous membrane of the stomach and duodenum. It was found in 46 (71.8%) cases of hypertrophic and erosive gastritis and in 18 (28.2%) cases of superficial changes. HELIK test is a simple and informative method for diagnosing Helicobacter pylori infection in comorbidity of nephrotic syndrome and gastrointestinal pathology in children.

Key words: children, helicobacter pylori, gastrointestinal tract, nephrotic syndrom.

БОЛАЛАРДА НЕФРОТИК СИНДРОМ ВА ГАСТРОИНТЕСТИНАЛ ПАТОЛОГИЯЛАР КОМОРБИД КЕЧИШИДА HELICOBACTER PYLORIНИНГ РОЛИ

Болаларда нефротик синдром ва гастроинтестинал патологиялар коморбид кечганда helicobacter pylori ролини урганиш максадида нефротик синдромнинг турли клиник вариантлари билан 7 ёшдан 17 ёшгача булган 126 нафар болалар кузатувимиз остида булди. Тадкикот натижасидан маълум булдики, болаларда нефротик синдром ва гастроинтестинал патологиялар коморбид кечганда Helicobacter pyloriни аникланиш тезлиги куп жихдтдан меъда ва ун икки бармок ичак шиллик кавати шикастланиш чукурлигига боглик. Гипертрофик хдмда эрозив гастритларда юкори - 46 нафар (71,8%), юзаки узгаришларда 18 нафар (28,2%) х,олатларда аникланди. ХЕЛИК-тест болалардаги нефротик синдром ва гастроинтестинал патологиялар коморбид кечганда helicobacter pylori инфекциясини ташхислашнинг оддий ва информатив усули булиб, тиббий амалиёт учун кулай, беморни бирламчи текширув, динамик кузатув ва терапия самарадорлигини бах,олаш учун куллашга тавсия килинади.

Калит сузлар: бола, helicobacter pylori, гастроинтестинал, нефротик синдром.

Мавзунинг долзарблиги: Маълумки, болалардаги нефропатияларда иммунпатологик жараёнлар, гемостазиологик ва микроциркулятор бузилишлар, шунингдек иммундепрессантлар ва глюкокортикостероидлар билан узок вакт даволаш организмда хужайра мембраналарининг диффуз шикастланишига олиб келади, бу уринда гастроинтестинал шикастланишлар, яъни нефрогастроинтестинал синдром ривожланиши бугунги кунда жиддий эътиборни тортмокда [2,3,11]. Шу билан бирга, болалардаги нефротик синдром (НС) педиатриянинг долзарб мавзуларидан бири булиб, унинг ривожланиш механизмлари ва кучайиб бориш омиллари олимлар томонидан х,ар томонлама урганилмокда [1,4,8,9,10].

Овкат х,азм килиш ва айириш тизимларининг морфофункционал тавсилотларини тах,лил килиш уларнинг гистологик структураларининг ухшаш архитектоникаси, транспорт тизими, функционал бошкарилишининг ухшаш тамойиллари физиологик, микробиологик ва иммунологик жараёнларнинг умумийлиги хдкида хулоса килишга имкон беради. Шунга боглик х,олда иккала тизимнинг структур-функционал параллелиги патологик жараёнларнинг бир-бирига ухшашлигида хдм акс этади [5,6,7].

Куп х,олларда гастроинтестинал сурункали касалликларнинг келиб чикиши Helicobacter pylori (НР)нинг этиопатогенетик роли билан боглик булиб, нефротик синдром билан касалланган болаларда х,ам гастродуоденал соха аъзоларидаги клиник-морфофункционал узгаришларнинг Helicobacter pylori (Нр) билан богликлигини аниклаш тиббиётнинг долзарб масалаларидан биридир [12].

Ишнинг максади: болаларда нефротик синдром ва гастроинтестинал патологиялар коморбид кечганда helicobacter pylori ролини урганиш.

Тадкикот материаллари ва услублари. Бизнинг кузатувимиз остида нефротик синдромнинг турли клиник вариантлари билан 7 ёшдан 17 ёшгача булган 126 нафар болалар булди. Болалар уч гурух,га ажратилди. Болаларни гурух,ларга таксимлашда авваламбор нефротик синдромнинг клиник ва лаборатор хусусиятлари х,исобга олинди.

Биринчи гурух,ни нефротик синдромнинг гормонга сезгир (ГСНС) варианти билан 34

нафар.

Иккинчи гурух,ни гормонга боглик ва тез-тез кайталанувчи (ГБ ва тез-тез кайталовчи НС) варианти билан 54 нафар

Учинчи гурух,ни гормонга чидамли нефротик синдром (ГЧНС) билан 38 нафар болалар ташкил килди.

Назорат гурух,ни сурункали патологиялари йук, 32 нафар амалий соглом болалар ташкил килди.

Нефротик синдром ташхиси жахон стандартлари буйича (протеинурия 1г/м2/сут, гипоальбунемия 25 г/лдан кам, диспротеинемия, гиперхолестеринемия, периферик шишдан анасаркагача булган шишлар) ISKDC, APN [(1974-2002)] га асосланди. APN (Arbeitsgemeinchaft fur Paediatrisce Nephrology), ISKDC (International study of Kidney Disease In Children) (1974-2009) курсатмасига биноан, болалардаги нефротик синдром буйрак фаолияти сакланган холда биопсия утказилмасдан куйилади. Биз хдм кузатувимиздаги беморларга юкоридагиларга асосланиб клиник ташхисни шакллантирдик.

Helicobacter pylori билан инфицирланиш даражаси ХЕЛИК тест ёрдамида бахоланди. Бу усул нормал изотоп таркибли мочевина 12C 1Х,414Ш16О ни кабул килганидан кейин беморнинг огиз бушлигидаги завода аммиак концентрациясининг усишини бахолашга асосланган. ^абул килинган мочевина, ошкозонда НР мавжуд булса, уреазанинг таъсирида тезда гидролизланади, бу эса чикарилган нафас хавосида аммиакнинг интенсив хосил булиши ва унинг концентрациясини ошишига олиб келади. Дастлаб, нахорга хар бир беморнинг огиз бушлигидаги хдвода аммиакнинг фон концентрацияси аникланди. Бунинг учун беморнинг огиз бушлигидан аспиратор ёрдамида селектив хемосорбент билан тулдирилган шиша

индикатор найчаси оркали 2 литр хаво йигиб олинди. Сунгра текширилаётган бемор 15-20 мл дистилланган сувда белгиланган таркибли 500 мг мочевинани кабул килди ва сув билан огзини чайкади. Мочевинани кабул килгандан 2 дакика кейин 10 дакика давомида, худди шундай тарзда огиз бушлигидаги хавода аммиак концентрацияси кайта бахоланди. Мочевина кабул килингандан сунг индикатор найчадаги буялган устун узунлигининг ортишига караб бахолаш утказилди, бунда 1 мм устун узунлиги 0,3 мг/м3 га тенг.

Натижалар ва мух,окама. ХЕЛИК тест натижаларига кура, нефротик синдром фаоллик даражасига боглик холда ошкозон ва ун икки бармок ичакнинг шиллик кавати эндоскопик узгаришлари учраш тезлигини урганиш шуни курсатдики, касалликнинг фаол боскичида 126 нафар бемор болалардан 110 (87,3%) нафарида гастродуоденал соха аъзолари томонидан патологиялар кузатилди, шундан 78 (70,9%) холатда эндоскопик узгаришлар, биринчи гурух беморларда 8 (10,3%), иккинчи гурух беморларда 40 (51,3%), учинчи гурухда 30 (38,4%) холатда аникланди ва чукур узгаришлар 28 (16,7%) холларда кузатилди.

Чикарилган нафас хавосида аммиак концентрациясининг усиш даражаси кабул килинган мочевинанинг дозасига боглик булиб, доза канча юкори булса, усиш шунча куп булди. Ушбу карамликни бахолаш учун кунгилли беморларда мочевинанинг 200 мг, 500 мг, 1 г ва 2 дозада такрорий кабул килдириш оркали кайта тадкикотлар олиб борилди. 500 мг доза беморда бирор нохуш сезгисиз индикацион таъсирнинг сезиларли усишини таъминлайдиган минимал микдори эканлиги аникланди. Худди шу мочевина дозасини кайта кабул килиш аввалги натижаларни аник такрорлади. Шундай килиб, ХЕЛИК-тестини утказганда мочевина микдорининг аник дозаси-500 мг булиши мухим, чунки тест меъёрий курсаткичлари айнан шу микдор учун такдим этилди. Бошка мумкин булган омилларни, хусусан, озик-овкат махсулотларини тест натижаларига таъсирини истисно килиш учун тадкикотлар нахорга утказилди.

Диагностика мезонларини ишлаб чикиш, шунингдек, усулнинг сезгирлиги ва спецификлигини бахолаш учун биз томондан 7 ёшдан 18 ёшгача булган нефротик синдром билан касалланган 6 ойдан куп вакт давомида глюкокортикистероидлар кабул килган, меъда ва ун икки бармок ичакларда турли бузилишлар кузатилган 110 нафар бола текширилди ва ошкозон-ичак трактининг юкори кисмларида зарарланишнинг клиник ва эндоскопик белгилари аникланмаган 32 нафар бола назорат гурухини ташкил этди.

Назорат гурухидаги болаларда огиз бушлигидаги хавода аммиакнинг дастлабки концентрацияси С1 уртача 0,34±0,12 мг/м3, мочевина кабул килингандан сунг концентрациянинг уртача усиши ДС 0,09±0,02 мг/м3 да аммиакнинг концентрацияси С2 уртача 0,44±0,18 мг/м3 га тенглиги кайд этилди.

НР (-) манфий, нефротик синдром билан касалланган ва турли хил гастородуоденал патологияларга эга 46 нафар бемор болаларнинг огиз бушлиги хавосидаги аммиакнинг фон концентрацияси С1 уртача 0,36±0,18 мг/м3 ни ташкил этди. Мочевина кабул килгандан сунг, С2 уртача киймати 0,54±0,21 мг/м3, концентрациянинг уртача усиш киймати DC - 0,18±0,07 мг/м3 ни ташкил этди, бу назорат гурухининг курсаткичларидан кам фарк килди (Р>0,1).

НР (+) мусбат, нефротик синдром билан касалланган ва турли хил гастородуоденал патологияларга эга 64 нафар бемор болаларда аммиакнинг фон концентрацияси (С1) 0,47 мг/м3 ни ташкил этди, бу назорат гурухининг курсаткичларидан сезиларли фарк килди. Мочевина кабул килингандан сунг, аммиак концентрациясининг сезиларли усиши кайд этилди: С 2 - 1,71 мг/м3, DС - 1,2 мг/м3 ни ташкил этди. Назорат гурухи ва НР (+) мусбат беморлар орасидаги тафовут юкори ишончлиликка эга булди (Р<0,01) (жадвал).

Неф Жадвал ротик синдромда ХЕЛИК тест курсаткичлари M±m

N=142 А Ф К А У У Р

C1 С2 DC

Назорат гуруд, n=32 0,34±0,12 мг/м3 0,44±0,18 мг/м3 0,09±0,02 мг/м3 P>0,1

HP(-) манфий, n=46 0,36±0,18 мг/м3 0,54±0,21 мг/м3 0,18±0,07 мг/м3 P>0,1

HP(+) мусбат, n=64 0,47 мг/м3 1,71 мг/м3 1,2 мг/м3 Р<0,01

Изод: Р - фарклар назорат гурухи курсаткичиларига нисбатан адамиятли.

АФК- амиакнинг фон концетрацияси. АУУ-амиакнингуртача усиши Ci Мочевина кабул килишдан олдин АФК С2 Мочевина кабул килгандан сунг АФК ДС- Мочевина кабул килгандан сунг АУУ

Текширувимиздаги НС билан касалланган ва эндоскопик узгаришлар мавжуд булган 78 нафар болаларнинг 64 тасида ошкозон ва ун икки бармок ичак шикастланиши билан бирга Helicobacter pylori лаборатор тасдикланди. Helicobacter pylorinum кайд килиниш тезлиги ошкозон шиллик пардаси шикастланиш даражасига бевосита боглик булиб, гипертрофик ва эрозив гастритларда юкори - 46 нафар (71,8%), юзаки узгаришларда эса 18 нафар (28,2%) паст курсаткични ташкил этди. Хулосалар:

- болаларда нефротик синдром ва гастроинтестинал патологиялар коморбид кечганда Helicobacter ру1опни аникланиш тезлиги куп жидатдан меъда ва ун икки бармок ичак шиллик кавати шикастланиш чукурлигига боглик. Гипертрофик дамда эрозив гастритларда юкори -46 нафар (71,8%), юзаки узгаришларда 18 нафар (28,2%) долатларда аникланди.

- ХЕЛИК-тест болалардаги нефротик синдром ва гастроинтестинал патологиялар коморбид кечганда helicobacterpylori инфекциясини ташхислашнинг оддий ва информатив усули булиб, тиббий амалиёт учун кулай, беморни бирламчи текширув, динамик кузатув ва терапия самарадорлигини бадолаш учун куллашга тавсия килинади.

АДАБИЁТЛАР:

1. Жданова О.А. Глюкокортикостероидная терапия и физическое развитие детей со стероидчувствительным нефротическим синдромом: результаты ретроспективного исследования // ВСП. 2017. №4. -С.291-293

2. Каримджанов И.А., Исраилова Н.А. Хроническая болезнь почек у детей (обзор литературы) // Здоровье ребенка. 2017. №7.-С.832-835.

3. Ныркова П.А., Савенкова Н.Д. Исследования эффективности цитостатической терапии часто рецидивирующего, гормонозависимого и со стероидной токсичностью нефротического синдрома у детей // Нефрология. -2017.-№1.-С.30-40.

4. Обухова В.А., Длин В.В. Факторы риска часто рецидивирующего течения стероид-чувствительного нефротического синдрома у детей // Российский вестник перинатологии и педиатрии. — 2017. — Т. 59. — № 6 — С. 79-83.

5. Постников С.С., Г Рацианская А.Н., Костылева М.Н. Лекарственные поражения почек//Педиатрия им. Сперанского.-2016.-№4.-С.167-173

6. Kondoh, T., Ikezumi, Y., Yokoi, K., (...), Ito, T., Yoshikawa, T. Assessment of factors associated with mizoribine responsiveness in children with steroid-dependent nephrotic syndrome//Clinical and Experimental Nephrology .-2019.-23(9), с. 1154-1160

7. Mizutani, A., Fujinaga, S., Sakuraya, K., Hirano, D., Shimizu, T. Positive effects of single-daily high-dose mizoribine therapy after cyclophosphamide in young children with steroid-dependent nephrotic syndrome//Clinical and Experimental Nephrology -2019.-23(2), с. 244-250

8. Rakhmanova L.K., Savenkova N.D., Iskandarova I.R. Immuno- hematological risks of chronic kidney disease in children with limfatic diathesis//Journal of Xi'an Shiyu University, Natural Science Edition. ISSN: 1673-064X. 2020..Vol.16.ISSUE 10.P

9. Rakhmanova L.K., Karimova U.N., Israilova N.A. Peculiarities of immunity in neurotic syndrome in children with covid-19 against the atopic background// Turkish Journal of Phisiotherapy and Rehabilitation; 32 (2) ISSN 2651-4451 e- ISSN 2651-446X. 2021.P.4391-4394.297-311.

10. Rakhmanova L.K., Rakhmanov A.M. Risk factors for the development of kidney amiloidosis in children// New Day in Medicine; 6 (38/1) ISSN 2181-712X.EISSN 2181-2187.2021. P.194-200.

11. Schijvens, A.M., ter Heine, R., de Wildt, S.N., Schreuder, M.F. Pharmacology and pharmacogenetics of prednisone and prednisolone in patients with nephrotic syndrome//Pediatric Nephrology .-2019.-34(3), c. 389-403

12. Zachwieja, J., Silska-Dittmar, M., Zurowska, A., Rogowska-Kalisz, A., Ostalska-Nowicka, D. Multicenter analysis of the efficacy and safety of a non-standard immunosuppressive therapy with rituximab in children with steroid-resistant nephrotic syndrome// Clinical and Experimental Pharmacology and Physiology .-2019.-46(4), c. 313-321.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.