Научная статья на тему 'РЕСПУБЛИКАДА ОЗИҚ-ОВҚАТ ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШНИНГ ХУҚУҚИЙ АСОСЛАРИ'

РЕСПУБЛИКАДА ОЗИҚ-ОВҚАТ ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШНИНГ ХУҚУҚИЙ АСОСЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
9
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
Озиқ-овқат саноати / инвестиция / импорт / модернизация / техник ва технологик қайта жиҳозлаш / лойиҳалар / рақобатбардош / экспорт / айланма маблағ / ставка / истеъмолчи / қўшилган қиймат занжири / имтиёзли давр / технопарклар / аккредиация / инженер-технолог / маркетолог / дизайнер ва халқаро стандартлар.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Баҳодиржон Шермуҳаммадович Шермуҳаммадов

Мақолада, Ўзбекистон ҳудудларда бандлик дастурлари босқичма–босқич амалга оширишнинг содда методларини илмий-амалий жиҳатидан тадқиқот ўтказиб, амалиётга тавсиялар ишлаб чиқилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по экономике и бизнесу , автор научной работы — Баҳодиржон Шермуҳаммадович Шермуҳаммадов

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «РЕСПУБЛИКАДА ОЗИҚ-ОВҚАТ ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШНИНГ ХУҚУҚИЙ АСОСЛАРИ»

РЕСПУБЛИКАДА ОЗЩ-ОВЦАТ ХАВФСИЗЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШНИНГ

ХУЦУЩЙ АСОСЛАРИ Баходиржон Шермухаммадович Шермухаммадов.

Фаргона давлат университети ректори, педагогика фанлари доктори, профессор.

https://doi.org/10.5281/zenodo.10927734

Аннотация. Мацолада, Узбекистон цудудларда бандлик дастурлари босцичма-босцич амалга оширишнинг содда методларини илмий-амалий жиуатидан тадцицот утказиб, амалиётга тавсиялар ишлаб чицилган.

Калит сузлар: Озиц-овцат саноати, инвестиция, импорт, модернизация, техник ва технологик цайта жщозлаш, лойщалар, рацобатбардош, экспорт, айланма маблаг, ставка, истеъмолчи, цушилган циймат занжири, имтиёзли давр, технопарклар, аккредиация, инженер-технолог, маркетолог, дизайнер ва халцаро стандартлар.

Аннотация. В статье с научной и практической точки зрения исследованы простые методы поэтапной реализации программ занятости в регионах Узбекистана, а также разработаны рекомендации для практики.

Ключевые слова: Пищевая промышленность, инвестиции, импорт, модернизация, техническое и технологическое перевооружение, проекты, конкурентоспособные, экспорт, оборотный капитал, ставка, потребитель, цепочка добавленной стоимости, льготный период, технопарки, аккредитация, инженер-технолог, маркетолог, дизайнерские и международные стандарты.

Abstract. In the article, simple methods of step-by-step implementation of employment programs in the regions of Uzbekistan were researched from a scientific and practical point of view, and recommendations for practice were developed.

Keywords: Food industry, investment, import, modernization, technical and technological re-equipment, projects, competitive, export, working capital, rate, consumer, added value chain, preferential period, technological parks, accreditation, engineer-technologist, marketer, designer and international standards.

Сунгги йилларда Республикада озик-овкат саноатини ривожлантириш, сохага инвестиция маблагларини жалб килиш ва экспорт фаолиятини куллаб-кувватлаш буйича амалга оширилган чора-тадбирлар натижасида озик-овкат махсулотларини ишлаб чикариш хажми 6,1 миллиард А^Ш долларидан ва уларнинг йиллик экспорти хажми 510 миллион А^Ш долларидан ошди.

Шунингдек, охирги уч йилда импорт урнини босувчи 75 турдаги 289,9 миллион А^Ш доллари микдоридаги озик-овкат саноати махсулотлари ишлаб чикарилиши таъминланиб, импорт хджми 7,4 фоизга камайди. Республика саноатида озик-овкат саноати улуши 14 фоиздан 16,6 фоизга ошди.

Кейинги беш йилда саноат махсулотлари ишлаб чикариш фаолиятини куллаб-кувватлашнинг самарали механизмларини жорий этиш, мавжуд кувватларни модернизация килиш, техник ва технологик кайта жихозлаш, янги лойихаларга инвестицияларни жалб килиш, бозорда ракобатбардош махсулотлар турини янада кенгайтириш, импорт урнини босувчи махсулотлар ишлаб чикаришни диверсификация килиш хисобига юкори кушилган кийматли махсулотлар ишлаб чикариш хажмини 1,5 бараварга ва экспорт курсаткичларини 2 бараварга ошириш максадида Республикада озик-овкат хавфсизлигини таъминлашнинг

кушимча чора-тадбирлари тугрисида Узбекистан Республикаси Президентининг 2024 йил 16 февралда ПФ-36-сонли фармони чикди.

Фармонда озик-овкат саноати ва кишлок хужалиги махсулотларини кайта ишлаш сохасини ривожлантириш буйича инвестиция лойихаларини молиялаштириш учун:

а) «Узбекистон Республикаси кишлок хужалигини модернизация килиш» лойихаси доирасида жалб килинган маблаглар хисобидан 80 миллион А^Ш доллари ва «Чорвачилик сохасини ривожлантириш» хамда «Чорвачилик сохасини баркарор ривожлантиришни молиялаштириш» лойихалари доирасида жалб килинган маблаглар хисобидан 40 миллион А^Ш долларини йуналтириш буйича Жахон банки ва Франция тараккиёт агентлиги билан келишувга эришилганлиги маълумот учун кабул килиниши тайинланган;

б) ^ишлок хужалиги вазирлиги, Иктисодиёт ва молия вазирлиги, Инвестициялар, саноат ва савдо вазирлиги, тижорат банклари билан биргаликда:

2024 йил 1 июлга кадар «Мева-сабзавотчилик тармогида кушилган киймат занжири яратишни ривожлантириш» лойихдси доирасида жалб килинган 100 миллион А^Ш долларини озик-овкат йуналишидаги лойихаларни молиялаштиришга йуналтириш масаласини Япония халкаро хамкорлик агентлиги (ЛСА) билан келишиши тайинланган;

^айд этиб утилган халкаро молия институтларидан жалб килинган маблаглар хисобидан 45 миллион А^Ш долларини белгиланган тартибда озик-овкат махсулотлари ишлаб чикарувчи хамда экспорт килувчи корхоналарни айланма маблаглар билан таъминлашга йуналтириши тайинланган.

Хужжатда шундай тартиб урнатилганки, унга кура:

а) Халкаро молия институтлари маблаглари хисобидан 220 миллион А^Ш доллари микдоридаги маблаглар 2024 йил 1 мартга кадар тижорат банкларига йуналтирилади. Бунда тижорат банклари томонидан йиллик Марказий банк асосий ставкасидан 4 фоизлик пункт юкори ставкада (шундан банк маржаси 4 фоиз) миллий валютада:

Озик-овкат йуналишидаги, сохада махсулот етиштиришдан тортиб уни истеъмолчига етказиб беришгача булган кушилган киймат занжирини яратишга каратилган лойихаларни молиялаштириш учун — 10 йил муддатга 3 йиллик имтиёзли давр билан;

Айланма маблаглар учун — 18 ой муддатга 6 ойлик имтиёзли давр билан имтиёзли кредитлар ажратилади;

б) Экспорт килувчи корхоналарни янада куллаб-кувватлаш максадида 2024 йил 1 мартдан бошлаб Экспортни куллаб-кувватлаш жамгармаси ресурслари хисобидан озик-овкат махсулотини экспорт килувчи корхоналарга экспортолди ва экспорт билан боглик савдо операцияларини молиялаштириш учун 2 йил муддатгача улар томонидан охирги 12 ой давомида экспорт хажми:

100 минг А^Ш долларидан 1 миллион А^Ш долларигача булганда — 100 минг А^Ш долларигача;

1 миллион А^Ш долларидан 2 миллион А^Ш долларигача булганда — 1 миллион А^Ш долларигача;

2 миллион А^Ш долларидан 4 миллион А^Ш долларигача булганда — 2 миллион А^Ш долларигача;

4 миллион А^Ш долларидан ортик булганда — 3 миллион А^Ш долларигача молиявий ресурслар ажратилади.

Бунда:

Молиявий ресурслар йиллик 4 фоиз ставкадан (шундан 2 фоизи банк маржаси) ошмаган микдорда такдим этилади;

Экспорт килувчилар томонидан айланма маблаглар олингандан сунг келгуси йилда экспорт хажми камида 20 фоизга ошмаган такдирда, имтиёзли кредит тижорат кредити сифатида кайта расмийлаштирилади;

в) Озик-овкат махсулотларини кайта ишловчи саноат корхоналари ва экспорт килувчилар томонидан хорижий давлатларда савдо уйи ва дуконларини ташкил этиш учун алохида карорларсиз йилига 50 минг А^Ш долларигача маблагни хорижий хисоб ракамларга утказишга рухсат берилади.

Фармонда Самарканд, Сирдарё, Сурхондарё, Тошкент, Хоразм ва Фаргона вилоятлари хокимликлари ^ишлок хужалиги вазирлиги, Инвестициялар, саноат ва савдо вазирлиги, Иктисодиёт ва молия вазирлиги билан биргаликда уч ой муддатда кичик саноат зоналари таркибида озик-овкат саноати технопаркларини ташкил этиш юзасидан асосланган таклифларни ишлаб чикиб, тегишли карорларни куриб чикиш учун тегишинча халк депутатлари вилоят Кенгашларига киритиши тайинланган.

Бунда:

Молиялаштириш манбаи сифатида хорижий молия институтлари маблаглари, тугридан-тугри хорижий инвестициялар, тижорат банкларининг кредит ресурслари хамда тадбиркорларнинг уз маблагларини белгилаш;

Озик-овкат саноати технопаркларида амалга ошириладиган асосий фаолият дастурларини ишлаб чикиш;

Тадбиркорлик субъектлари учун озик-овкат саноати технопаркларида бевосита ва ракамли хизматлар курсатиш тизимини жорий этиш;

Халкаро ва махаллий мутахассисларни жалб этган холда, ёшларни касбга хамда озик-овкат махсулотларини мустакил тайёрлашга ургатиш майдончаси ташкил этишни назарда тутиши тайинланган.

Хужжатда белгиланганки:

а) Кичик саноат зоналари учун татбик этилган имтиёзлар улар таркибида ташкил этилган озик-овкат саноати технопаркларига хам жорий килинади;

б) Кичик саноат зоналари таркибидаги озик-овкат саноати технопаркларида амалга ошириладиган инвестиция лойихалари учун ажратиладиган ер участкалари буйича маблаглар электрон онлайн аукцион савдолари голиблари томонидан уч йил давомида тенг улушларда тулаб берилади;

в) 2024 йил 1 январдан:

Халкаро аккредиация форуми (IAF) томонидан куп томонлама тан олиш битимига киритилган озик-овкат махсулотларини ишлаб чикариш ва етказиб бериш занжирида халкаро сифатни бошкариш тизимини жорий килиш хамда зарур булган ускуна ва лаборатория жихозларини харид килиш билан боглик харажатларнинг 50 фоизи, лекин 500 миллион сумдан ошмаган микдорда субсидиялар ажратилади;

Йиллик тушумида тайёр озик-овкат махсулотлари экспортидан тушум улуши камида 30 фоизни ташкил киладиган хамда хар йили 1 миллион доллардан ортик хажмдаги экспортни амалга оширувчи махаллий корхоналар томонидан инженер-технолог, маркетолог, дизайнер ва халкаро стандартлар буйича хорижий мутахассислар жалб килинганда, уларга хисобланган иш хакининг 30 фоизи, бирок мехнатга хак тулашнинг энг кам микдорининг 10 баробаридан куп булмаган кисми коплаб берилади.

Бунда, мазкур кичик банддаги тадбирларни молиялаштириш манбаи этиб Виночиликни ривожлантириш жамгармаси маблаглари белгиланади.

^ишлок хужалиги вазирлиги манфаатдор вазирлик ва идоралар билан биргаликда 2024 йил 1 мартга кадар, халкаро сифатни бошкариш тизимини жорий килиш, озик-овкат саноати учун зарур булган лаборатория ускуналарини харид килиш билан боглик харажатларни хамда инженер-технолог, маркетолог, дизайнер ва халкаро стандартлар буйича хорижий мутахассисларни жалб килиш харажатларининг бир кисмини коплаб бериш тартибини ишлаб чикиб, Вазирлар Махкамасига киритиши тайинланган.

Фармонда Бош вазир уринбосари, Инвестициялар, Саноат ва савдо вазирлиги, ^ишлок хужалиги вазирлиги ва тижорат банклари билан биргаликда бир ой муддатда озик-овкат саноати ва кишлок хужалиги махсулотларини кайта ишлаш сохасини ривожлантириш буйича 2024 йилда амалга ошириладиган инвестиция лойихаларининг манзилли руйхатини тасдикланиши тайинланган.

Хужжатда куйидагилар тасдикланган:

Узбекистон Республикасининг озик-овкат хавфсизлиги ва соглом овкатланишни таъминлашнинг 2030 йилгача мулжалланган стратегияси;

Узбекистон Республикасининг озик-овкат хавфсизлиги ва соглом овкатланишни таъминлашнинг 2030 йилгача мулжалланган стратегиясида белгиланган вазифаларни амалга ошириш буйича «йул харитаси»;

Узбекистон Республикасида озик-овкат хавфсизлиги ва соглом овкатланишни таъминлашнинг 2030 йилгача мулжалланган стратегиясининг максадли индикаторлари;

Узбекистон Республикасида 2024-2028 йилларда озик-овкат саноатини янада ривожлантириш буйича чора-тадбирлар дастури тасдикланган.

Фармонда стратегиянинг устувор йуналишлари этиб куйидагилар белгиланган:

Озик-овкат хавфсизлиги ва соглом овкатланишни таъминлаш хамда ахолининг барча катламлари соглом ва фаол хаёт кечириши учун табиий, молиявий ва моддий ресурслардан фойдаланишнинг самарали иктисодий ва экологик бошкарув тизимларини жорий килиш;

Эркин бозор иктисодиёти тамойилларига асосланган механизмлар оркали стратегик ахамиятга эга кишлок хужалиги ва озик-овкат махсулотлари хамда уларнинг хомашё захираларини яратиш;

Озик-овкат хавфсизлиги ва соглом овкатланишни таъминлаш жараёнида табиий ва техноген офатлар, глобал сиёсий ва иктисодий инкирозлар, пандемия, харбий амалиёт ва бошка ходисаларнинг салбий таъсири окибатида юзага келиши мумкин булган хавф-хатарларни аниклаш, бахолаш ва бошкариш, шунингдек, хабардор килиш ва мониторинг платформасини яратиш;

Ижтимоий химояга мухтож ахолини озик-овкат махсулотлари билан таъминлаш учун ижтимоий химоя миллий тизимларини такомиллаштириш ва уларнинг баркарорлигини таъминлаш;

Жамоатчиликни кенг жалб килган холда озик-овкат махсулотларининг хавфсизлик курсаткичларини назорат килиш, соглом овкатланиш тамойиллари ва уларга риоя килиш амалиётларини кенг таргиб этиш.

Хужжатда Узбекистон Республикаси кишлок хужалигини ривожлантиришнинг 2020-2030 йилларга мулжалланган стратегиясини амалга ошириш буйича мувофиклаштирувчи кенгаш:

Стратегияда белгиланган устувор вазифаларнинг уз вактида, тулик ва сифатли бажарилиши ва бу борадаги курсаткичларга эришиш устидан доимий мониторинг юритиш ва натижаларнинг халкаро рейтингларда акс эттирилиши буйича зарур чора-тадбирларни белгиланиши тайинланган;

Икки ой муддатда Стратегиянинг хар бир асосий йуналиши буйича етакчи махаллий ва хорижий мутахассислардан иборат таркибда доимий ишловчи ишчи гурухларни халкаро молия ташкилотлари, хорижий хукумат ташкилотлари ва бошка донорлар грантлари, шунингдек, конунчилик хужжатлари билан такикланмаган бошка манбалар хисобидан иш хаки ва бошка туловларни белгилаган холда шакллантириш чораларини куриши тайинланган;

Стратегия ва «йул харитаси» ни амалга оширишга каратилган норматив-хукукий хужжатлар лойихалари уз муддатида ва сифатли ишлаб чикилиши хамда белгиланган тартибда киритилиши устидан таъсирчан назоратни таъминланиши тайинланган;

Х,ар чоракда Стратегия ва «йул харитаси» буйича бажарилган ишлар юзасидан Узбекистон Республикаси Президенти Администрациясига ахборот такдим этиб бориши тайинланган.

Белгиланганки, ^ишлок хужалиги вазирлиги Стратегияни ва «йул харитаси» ни амалга ошириш доирасида Мувофиклаштирувчи кенгашнинг ишчи органи хисобланади хамда унинг фаолиятини тахлилий ва ташкилий жихатдан таъминлайди.

Фармонда ^ишлок хужалиги вазирлиги, Ракамли технологиялар вазирлиги, Статистика агентлигига:

2025 йил якунига кадар озик-овкат хавфсизлиги ва истеъмоли сохасида салохиятни баркарор ривожлантириш, хавф-хатарларни аниклаш, бахолаш, бошкариш ва мониторингини юритиш хамда хавф-хатарлар тугрисида эрта хабардор килишни ташкил этиш максадида яхлит идоралараро Миллий ахборот платформасини ишлаб чикиши тайинланган;

2025 йил 1 мартга кадар кишлок хужалиги ва озик-овкат махсулотлари хамда уларнинг бозордаги нарх-наволари тугрисидаги доимий, ишончли ва аник маълумотлар билан таъминлайдиган «Электрон агросаноат бозори» ахборот тизимини ишга тушириб, Миллий ахборот платформаси билан интеграциясини таъминланиши тайинланган.

Хужжатда ^ишлок хужалиги вазирлиги, Иктисодиёт ва молия вазирлигига:

Ахолининг озик-овкат хавфсизлигини ва ички бозорларда нархлар баркарорлигини таъминлаш учун Вазирлар Махкамаси хузуридаги Макроиктисодий ва худудий тадкикотлар институти хамда Узбекистон Республикаси Президенти Администрацияси хузуридаги Иктисодий тадкикотлар ва ислохотлар маркази билан биргаликда асосий импорт килувчи мамлакатларда ички бозорлардаги нархлар динамикаси, махсулот етиштириш прогнозлари, уларнинг узгаришлари буйича тахлилий маълумотлар базасини шакллантириш хамда хар чорак якуни билан Вазирлар Махкамаси ва Узбекистон Республикаси Президенти Администрациясига киритиб бориши тайинланган;

2024 йил 1 мартга кадар озик-овкат махсулотларини саклаш, ташиш инфратузилмасини замон талаблари асосида ривожлантириш ва мавжудларини модернизация килиш дастурини Вазирлар Махкамасига киритсин. Бунда, дехкон бозорларида махсулотларни бевосита етиштирувчилар томонидан истеъмолчиларга сотиш буйича алохида расталарни ташкил этиш хамда озик-овкат махсулотларининг саклаш имкониятларини яратиш инобатга олиниши тайинланган.

Фармонда ^ишлок хужалиги вазирлиги Камбагалликни кискартириш ва бандлик вазирлиги, Иктисодиёт ва молия вазирлиги билан биргаликда озик-овкат саноатини хомашё билан кафолатли таъминлаш максадида ижтимоий дафтарларга кирган фукароларга ва дехкон хужаликларига ажратилган ерлардан самарали фойдаланиш, озик-овкат махсулотлари етиштиришга кизикишини ошириш ва махсулотларни харид килиш имкониятларини кенгайтириш буйича махсус дастур ишлаб чикиб, 2024 йил 1 апрелга кадар Вазирлар Махкамасига киритиши тайинланган.

Хужжатда ^ишлок хужалиги вазирлиги Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси хамда Сув хужалиги вазирлиги билан биргаликда 2024 йил 1 сентябрга кадар:

Озик-овкат хавфсизлигини таъминлашда мухим ахамиятга эга булган асосий сабзавот экинларининг серхосил, касалликларга ва кургокчиликка чидамли махаллий навларини яратиш, уларнинг уругчилигини ташкил этиш хамда ички бозорни махаллий уругликлар билан таъминлаш дастурини;

Глобал иклим узгаришига мослашиш хамда мавжуд ресурслардан унумли фойдаланиш максадида сув таъминоти ёмон булган ва лалми ерларда мойли экинлар ва бошка озик-овкат экинлари хамда чорва озука экинларини тупрокка «ноль» ишлов бериш (No-Till) технологияси асосида етиштириш дастурини;

^ишлок хужалиги ривожланган мамлакатлар тажрибасидан келиб чикиб тупрокнинг шурланиш даражасини пасайтиришда шур ювиш тадбирини биологик усулларга алмаштириш юзасидан таклифларни Вазирлар Махкамасига киритиши тайинланган.

Фармонда Камбагалликни кискартириш ва бандлик вазирлиги Иктисодиёт ва молия вазирлиги хамда Ёшлар ишлари агентлиги билан биргаликда 2024 йил 1 мартга кадар ижтимоий дафтарларга кирган фукароларга озик-овкат махсулотларини бозор нархларида харид килиш имкониятларини кенгайтириш хамда ёшларни озик-овкат махсулотлари етиштиришга кизикишини ошириш буйича махсус дастур ишлаб чикиб, Вазирлар Махкамасига киритиши тайинланган.

Хужжатда Солик кумитаси Иктисодиёт ва молия вазирлиги, ^ишлок хужалиги вазирлиги билан биргаликда кадокланган усимлик ёгини ракамли маркировкалаш буйича тажриба лойихасини амалга оширишни назарда тутувчи карор лойихасини 2024 йил 1 декабрга кадар Вазирлар Махкамасига киритилишини таъминланиши тайинланган.

Мазкур фармоннинг ижросини самарали ташкил килишга масъул ва шахсий жавобгар этиб Бош вазир уринбосари, кишлок хужалиги вазири хамда инвестициялар, саноат ва савдо вазири белгиланиши тайинланган.

Фармон ижросини мухокама килиб бориш, ижро учун масъул идоралар фаолиятини мувофиклаштириш ва назорат килиш Узбекистон Республикаси Бош вазири зиммасига юкланиши тайинланган.

Бундан илхомланиб Фаргона Давлат Университетининг барча илмий жамоаси, профессор-укитувчилари, талабалари, айникса Аграр факультети жамоаси Узбекистон Республикасида озик-овкат хавфсизлигини таъминлашга доир барча хукукларини, дехкончилик технологияларини, яни фермер хужаликлари, томарка хужаликларни иш юритиш илгор тажрибаларни илмий асосида урганиш ва унинг ахоли уртасида хаётга тадбик этиш муаммоларини бартараф этишда ёрдам бериши ва кумаклашиши мамлакатимизда озик-овкат таъминотини етказиб беришига улкан хисса кушиш керак.

REFERENCES

1. Узбекистон Республикада озик-овкат хавфсизлигини таъминлашнинг кушимча чора-тадбирлари тугрисида Узбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 16 февралда ПФ-36-сонли фармони.

2. Узбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 22 декабрдаги «Озик-овкат ва кишлок хужалиги сохасида ислохотларни тадкик килиш, стратегик режалаштириш хамда бошкариш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тугрисида» ги П^-58-сонли карори.

3. Узбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 1 мартдаги «^ишлок хужалигида сувни тежайдиган технологияларни жорий этишни янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тугрисида» ги П^-144-сонли карори.

4. Узбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 28 майдаги «Еаллани етиштириш ва сотишда бозор тамойилини жорий этишнинг кушимча чора-тадбирлари тугрисида» ги П^-262-сонли карори.

5. Узбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 10 сентябрдаги «Дехкон хужаликлари ташкил этишни куллаб-кувватлаш оркали ахоли даромадларини ошириш буйича кушимча чора-тадбирлар тугрисида» ги П^-373-сонли карори.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.