казакстан археологиясы № 4 (6) 2019 УДК 902.904 https://doi.org/10.52967/akz2019.4.6.146.153
РЕСЕЙ АКАДЕМИЯЛЬЩ АРХЕОЛОГИЯСЫНЫЦ 100 жылдыгына АРНАЛГАН «ЕУРАЗИЯНЬЩ К0ШПЕЛ1 ИМПЕРИЯЛАРЫ АРХЕОЛОГИЯЛЫК ЖЭНЕ ПЭНАРАЛЬЩ ЗЕРТТЕУЛЕР Т¥РГЫСЫНАН» атты
еуразия даласыныц ортагасырльщ археологиясыныц IV хальщаральщ
КОНГРЕСС! ТУРАЛЫ
© 2019 ж. А.С. ЖYнiсханов
2019 жылдыц 14-21 кыркуйеп аралыгында Ресей Федерациясыныц Бурят Республикасыньщ астанасы Улан-Удэ каласындагы Ресей гылым академиясынын Сiбiр бвлiмшесiнiн Моцголтану, буддология жэне тибетология институтында «Ресей академиялык археологиясыныц 100 жылдыгына арналган «Еуразияныц квшпелi империялары археологиялык жэне пэнаралык зерттеулер т^ргысынан» такырыбында Еуразия даласыныц ортагасырлык археологиясыныц IV халыкаралык конгресс болып вттi. Еуразия даласыныц археологиясына арналган конгресс - iргелi гылыми зерттеулердiц корытындыларын талкылып, талдауга арналган жиын. Конгресс теракты тYPде ^йымдастырылып келе жаткан iрi гылыми ю-шара. ДэстYрлi тYPде вткiзiлiп отырган конгресс ж^мысына Казакстан, Ресей, Монголия, Кытай, Кыргызстан, Франция, ¥лыбритания, Венгрия жэне т.б. алыс жэне жакын шетелдерден барлыгы 217 баяндама келiп тYCтi.
Конгресске ^сынылган баяндамалар далалык археологиялык зерттеу нэтижелерiмен таныстыру, археологиялык материалдар мен жазба деректерi негiзiнде Еуразия даласында калыптаскан квшпелi мемлекеттердiц элеуметпк, экономикалык жэне саяси катынастарын аныктауга багытталган.
ТYЙiн свздер: археология, Далалык империялар, квшпелшер, археологиялык зерттеулер, пэнаралык зерттеулер, калалык мэдениет, ритуалды кешендер
2019 жылдыц 16-21 кыркYЙек аралыгында Ресей Федерациясыныц Бурят Республикасыныц астанасы Улан-Удэ каласындагы РFА СБ Моцголтану, буддология жэне тибетология институты, РFА Тарих, археология жэне Киыр Шыгыс халыктарыныц этнография институты, Татарстан Республикасы FА-ныц А.Х. Хали-ков атындагы Археология институты, Казан федералды университет^ Э.Х. Марг^лан атындагы Архео-
логия институты, ЮНЕСКО-ныц Халыкаралык Орталык Азияны зерттеу институты, Моцголтанушылардыц халыкаралыкассоциациясы,Моцголия Fылым академиясыныц Тарих жэне этнология институты, Моцголия Fылым академиясыныц Археология институты, Бурят Республикасыныц Бшм жэне гылым министрлт, Бурят Республикасыныц Мэдениет министрлш, Бурят Республикасыныц ¥лттык музей жэне «Отан тари-
ЖушсхановА.С. Ресей академияльщ археологиясыньщ 100 жылдыгына арналган «Еуразияныц кeшпелi империялары археологиялы; жэне пэнаралы; зерттеулер т^ргысынан»...
IVКонгресске щатысушылар. ©PFA СБ Моцголтану, буддология жэне тибетология институты
Participants of the 4th congress ©Institute for Mongolian, Buddhist and Tibetan Studies of the Siberian Branch of the Russian Academy of Sciences
хы» ^орыныц ^иымдастыруыменен РFА СБ Моцголтану, буддология жэне тибетология институтында «Ресей академияльщ археологиясыньщ 100 жылдыгына арналган «Еуразияныц кeшпелi империялары археологиялыщ жэне пэнаралыщ зерттеулер т^ргысынан» та^ырыбында Еуразия даласыныц ортагасырлыщ археологиясыныц IV халыщаралыщ конгрессi болып eттi (IV Международный конгресс средневековой археологии евразийских степей «Кочевые империи Евразии в свете археологических и междисциплинарных исследований», посвященного 100-летию российской академической археологии).
Еуразия даласыныц ар-хеологиясына арналган конгресс - iргелi гылыми зерттеулердщ ^орытындыларын тал^ылып, талдау-га арналган жиын. Теракты тYрде 2009 жылдан берi ^Иымдастырылып келе жащан конгресс алгаш рет ез ж^мысын 2009 жылы РесеИдiц Татарстан Республикасындагы Ш. Мар-джани атындагы Тарих институтында бастаган болатын, содан кетни жылдары б^л конгресс ж^мысы 2012 жылы Барнаулда (Ресей) жэне
2017 жылы Владивостокта (Ресей) езшщ зацды жалгасын тапты. Ецщ мше Еуразияныц ортагасырлы; ар-хеологиясына арналган IV конгресс ез ж^мысын Бурят Республикасыныц астанасы Улан-Удэ ;аласында етюзш отыр.
Конгресстщ басты ма;сат-тарыныц б1р1 еуразия даласынныц тарихын археологиялы; жэне пэнара-лы; т^ргыдан зерттеу юшщ бYгiнгi жагдайы, болашагы жэне багыттары туралы тYсiнiктердi ;алыптастырып, зерттеудiц жаца парадигмаларын аны;тауда.
Конгресс ж^мысына Казахстан, Ресей, Монголия, Кытай, Кыргызстан, Франция, ¥лыбритания, Венгрия жэне т.б. алыс жэне жа;ын шетелдерден барлыгы 217 баяндама келiп тYCтi.
Конгресс ж^мысыныц ба-рысында бiр пленарлы; жиналыс ^йымдастырылып, 6 секциялы; ж^мыс келес багыттар бойынша eткiзiлдi: 1. Городская культура степной евразии (Далалъщ еуразияныц щалалыщ мэдениет1); 2. «Погребальные и ритуально-культовые памятники кочевников Евразии (Еуразия квшпел1лер1нщ жерлеу жэне гурыптыщ-культт1к ескертюштер1); 3. «Духовная и художественная куль-
тура народов Евразии по археологическим и письменным источникам» (Еуразия халъщтарыныц руха-ния жэне материалдъщ мздениетг археологиялъщ жэне жазба ес-керткштер! бойынша); 4. «Реконструкция экономических, социально-политических процессов в кочевых империях и на их перифериях» (Квшпелг империялар мен шеткерг аймащтардагы экономикалъщ, элеу-меттж-саяси Yдерiстердi рекон-стркуциялау); 5. «Трансконтинентальная коммуникация: взаимодействие и трансформация культур, идей и технологий» (Трансконтитентал-ды байланыс: мэдениеттердщ, ой-птрлердщ жэне технологиялардыц взара эрекеттестiгi жэне трансформациясы); 6. «Древняя и средневековая история Евразии в исследованиях школьников и студентов» (Ощушылар мен студенттердщ
зерттеулергндегг Еуразиянъщ ежелг1 жэне ортагасырлар тарихы).
Конгресс ж^мысыныц
шымылдыгын кутгьщтау сeздерiмен аш^ан Моцголтану, буддология жэне тибетология институтыныц директоры Б.В. Базаров, Татарстан республикасыныц FA А.Х. Халиков атындагы Археология институтыныц директоры А.Г. Ситдиков жэне Бурят Республикасыныц Бшм жэне гылыми министршщ орынбасары Г. Фомицкаялар ез сездервде Конгре сс гылыми зерттеу ж^мыстарыныц нэтижелерi баяндалып, Еуразияныц кене м^раларын зерттеу юшде алдагы гылыми багыттар ^андай багытта жылжу ^ажетплшн ай^ындайтын гылыми iс-шара екендiгiне баса назар аудара отырып, конгресс ж^мысына табыс тiледi.
Пленарлыщ мэжiлiсте алгаш-^ы болып сез алган т.г.д., PFA
Пленарлъщ мэжжс. ©PFA СБ Моцголтану, буддология жэне тибетология институты
General session
©Institute for Mongolian, Buddhist and Tibetan Studies of the Siberian Branch of the Russian Academy of Sciences
ЖушсхановА.С. Ресей академияльщ археологиясыньщ 100 жылдыгына арналган «Еуразияныц кeшпелi империялары археологиялык жэне пэнаралык зерттеулер тургысынан»...
корреспондент MYmcoi, Н.Н. Крадин «1шК Азия тарихында халъщтар мен империялардъщ динамикасы: мегажобаны ЖYзеге асырудыц алгашщы щорытындылары» атты езшщ баяндамасында мегажоба аясында жYзеге асырылып отыр-ган iс-шараларFа токталып, 6y-гiнгi ^нге дейiн кандай накты нэтижелерге кол жетюзгецщктерш баяндады. Жалпы жобаныц непзп максаты Iшкi Азия халыктарыныц тарихи дамуыныц к¥рылымдык динамикасын кешендьпэнаралык зерттеу болып табылады. Жобаны жYзеге асыру Yшiн археологиядан бастап деректану, фольклористика сиякты Fылым салаларын камтып, алдаFы максаттарFа жету Yшiн 10 мiндет койылFан. АлFа койылFан максаттар мен мiндеттердi жYзеге асыру Yшiн жоба Yлкен Yш бeлiмге бeлiнген. Бiрiншi бeлiм «Археология жэне пэнаралык зерттеулер» деп аталады, б^л бeлiм хронологиялык т¥рFыдан Еуразияныц ежелгi жэне ортаFасырлык тарихын камтиды. Бeлiмнiц накты Fылыми баFыты Iшкi Азия халыктарыныц материалдык жэне рухани мэдениеттерiнiц генезисi жэне даму динамикасы болып табылады. Екiншi бeлiм «Этнология, элеуметтiк антропология жэне политология» деп аталады, аталмыш бeлiмде ортаFасырлар мен жаца замандаFы Iшкi Азияныц элеуметтiк динамикасы мен этномэдени дамуына назар аударылFан жэне соцFы Yшiншi бeлiм «Дштану, философия жэне деректану» деп аталады, б^л бeлiмнiц де зерттеу хронологиясы ортаFасырлар мен жаца заманды камтиды.
Н.Н. Крадиннщ жетекшш-гiменен жYзеге асырылып отырFан жобаны орындау Yшiн МоцFOлтану, буддология жэне тибетология инс-титутыныц базасында Археология,
этнология жэне антропология зертханасы к¥рылып, барлыFы 36 Fылыми кызметкер жобаны орындауFа тартылFан. Олардыц шш-де 1 академик, 1 PFA корреспондент-мYшесi, 9 Fылым докторы, 16 Fылым кандидаты, 4 аспирант жэне 5 магистрант бар.
Жылына 10-нан асса далалык Fылыми зерттеу экспедицияларын ¥ЙымдастырFан жобада, 2017-2019 жылдар аралыFында барлыFы 36 далалык экспедиция жYргiзiлген. Соныц нэтижесiнде 5 монография, web of science базасына кiретiн журналда 17 макала, РИНЦ базасына кiретiн журналдарда барлыFы 81 макала жариялашан.
Н.Н. Крадин (Ресей, Владивосток) eз баяндамасында жоба аясында аткарылып отырFан ж^мыстарына жалпылама шолу жасап eiri. Жоба аясында х^н империясыныц бYгiнгi кYнге дейiнгi белгш жалFыз каласы Иволгинское калашынында жацаданзерттеуж¥мыстарынжYргiзiп, А.Г. Давыдова жасаFан зерттеулер мен Fылыми т^жырымдамаларды кайта карастыруда. Археологиялык зерттеулер казiргi уакытта пэнаралык сипат ала бастауынан зерттеу ж^мыстарыныц басым бeлiгi радиокарбон анализш жасау, металоспектрометрия, теракты изо-топтарды аныктауFа баFытталып отырFандыFын атап eiri. Сондай-ак, сeзiнiц соцында жобаныц толыкканды нэтижесi жобамен аттас ^жымдык монографияда баяндалатындыFын атап eni.
Н.Н. Крадиннен кешн баянда-ма жасаFан Pесейдегi ¥лы Петр атындаFы антропология жэне этнография музешнщ (Кунсткамера) директоры А.В. Головнев «Жи-нактылык теориясындаFы номодо-логия» атты баяндамасында эт-
нографтардьщ квшпелшердщ
кешу YДерiстерiн ^ркеудщ жаца эдiстерiн мецгергецщгш свз етп. БYгiнгi бiзде ^олданыста жYрген JPS трэкерлер, бейнекамералар жэне дрондар квшпелшердщ ^озгалыс динамикасын тiркеп, тYрлi К^рылгылардыц квмегiмен оларды визуализациялау ар^ылы кешпелi вмiрдщ ^озгалыс динамикасын квре алатындыгымызды, ол вз кезегiнде квшпелi халыщтардыц дэстYрлi дYниетанымдарын терещрек тYсiну мYмкiндiгiне жол ашатындыгын атады.
Marsone Pierre (Франция, Париж) взшщ баяндамасында Iшкi Моцголияда 1974 жылы табылган Кидандар дэуiрiмен мерзiмделетiн бiтiктас туралы свз ^озгады. Пиэр Марссонныц айтуы бойынша б^л бiтiктаста ауыз екi тiлдi ^олданыстагы ^ытайтшшщ эпиграфикада квршюшщ ец квне Yлгiлерiнiц бiрi. Бiтiктаста Кидандардагы неке байланыстары, ^алыцмал мвлшерi туралы мэлiметтер берiлген, сондай-а^, 940 жылы Кидан мемлекетiнде кYшi жойылган сорорат (Каза^ хал^ындагы балдыз алу салты) салты туралы да айтылып вткен.
А.Г. Ситдиков (Татарстан, Казан) баяндамасында Еуразияныц ортагасырлыщ квшпелшершщ архео-логиясын зерттеу юнде ^азандыщ археологтардыц ж^мыстарына то^-талып, археологиялыщ зерттеу ж^-мыстарыныц багыттарын баяндап, Казан археологтарыныц Еуразияныц ортагасырлыщ м^раларын зерттеу iсiне ^ос^ан Yлестерiне жан-жакты токталды.
Б.Э. Байтанаев (Казахстан, Алматы) 2013 жылы Шыгыс Казахстан облысы Yржар ауданы территориясында жол салу кезiнде табылган, гылыми жэне гылыми-квпшiлiк эдебиетке <^ржар хан-
шайымы» атауымен енген ескертюш туралы, кешендi зерттеу барысында табылган кшм Yлгiлерiне жасалган реконструкция туралы баяндады. <^ржар ханшайымыныц» алгаш^ы реконструкциясын жасаган ^аза^-стандыщ реставратор Крым Алтын-бековтыц реставрациясында кет-кен кемшiлiктерге топтала оты-рып, Бауыржан Эбшуты взiнiц реконструкциясын ^сынды.
Конгресс ж^мысыныц екiншi
секциялыщ отырыстар вз ж^-мыстарын бастады. Жогарыда айтып вткенiмiздей, секцияльщ отырыстар негiзгi алты багыт бойынша жYр-гiзiлдi. Секцияда баяндалган та-^ырыптар далалыщ археологиялыщ зерттеу нэтижелерiмен таныстыру, археологиялыщ материалдар мен жазба деректерi негiзiнде Еуразия даласында ^алыптас^ан квшпелi мемлекеттердiц элеуметтiк, эконо-микалыщ жэне саяси ^атынастарын аныщтауга багытталган баянда-малардан т^рды. Сондай-а^, конференция ж^мысында б^аралыщ туризмнiц ^атты ^ар^ынмен да-муы салдарынан археологиялыщ ескерткiштердiц б^зылу мэселесi де ^озгалды.
Конгресс ж^мысында ^аза^-стандыщ галымдар тврт баянда-ма ^сынды. Бiрiншi баяндама Б.Э. Байтанаевтыц Пленарлыщ мэжь лiстi о^ыган баяндамасы. Екiншi баяндама А.А. Н^ржанов «Городская культура степной Евразии» (Далалыщ Еуразияныц щалалыщ мэдениет1) атты № 1 секция ж^мысында «Религиозный синкретизм и этнознаковые функции материальной культуры средневековых городов Юго-Восточного Казахстана» та^ырыппен бершген баянда-масын ^сынды. Баяндамада далалыц вркениет пен далалыщ вркениеттердiц тогысар торабында орналас^ан,
ЖушсхановА.С. Ресей академияльщ археологиясыньщ 100 жылдыгына арналган «Еуразияныц кeшпелi империялары археологиялык жэне пэнаралык; зерттеулер тургысынан»...
еркениетаралыщ диалогтыц тYзелуiне ыкпалдасып элемдш дiндер мен халыктык дiни-наным сешмдердщ езара YЙлесiм тапкан eцiрi Казакстанныц ощуспк-шыиыс тер-риториясында б.д. VI-VIII ff. яFни ежелгi туркшердщ мемлекетплш орнаFан уакытта орын алFан тарихи-мэдени Yдерiстерге баFа берiлдi.
Конгресс аясындаFы калFан екi баяндама «Погребальные-ритуально-культовые памятники кочевников Евразии» (Еуразия кешпелтертщ жерлеу жэне гуръттъщ-кулъттт ескертюштер1) атты № 2 секция ж^мысында баяндалды. ¥жымдык ¥CынылFан макаланы баяндаFан А.С. ЖYнiсханов «Курганы с "усами" Восточного Казахстана» атты баяндамасында Семей каласыныц эюмшшк территориясына карасты аумакта сощы жылдары жYргiзiлген жYЙелi зерттеу жрмыстары нэтижесiнде зерттелiнген "м^ртты" оба тура-лы баяндады. бYгiнге дейiн
семантикалык мэнi мен кызмет толыкканды ашылмаFан "м^ртты" обалардыц археологиялык т¥рFыдан тын жаткан аймактардан табы-лып, Fылыми айналымFа енпзшш жаткан соны материалдар, осы ке-шендер туралы актандактарымызды толыктыратындыFы айтылып eттi.
Казакстандык Fалымдар та-рапынан жасалFан сонFы баяндама Э.Р. Усманова мен С.В. Захаров «Кулът горы: мифологема и исторические свидетельства (восточная провинция Улуса Джучи)» такырыбын^ы баян-дамалары болды. Баяндамада Жошы ^лысыныц шыFыс шекарасындаFы ¥лытау eлкесiндегi Едте тауыныц басында т¥рFан культтiк мэш бар обаныц т¥рFызылуынын та-рихи алFышарттарын сипатта-са, Алтын шокы тауыныц Yстiне салынFан кешеннiн Аксак Темiрдiн
Токтамыска карсы жорыFы кезiнде пайда болFандыFын, пэнаралык зерттеулер нэтижесшде оныц жылу беретiн к¥рылыс нысандары ретiнде жэне екiншi жаFынан кептеген халыктардыц дiни-мифологиялык жYЙелерiнде кенiнен тараFан элемдiк таудыц кeрiнiсi ретiнде карастырып баFалауFа болатындыFын атап eттi.
Конгресс аясында пленарлык мэжшс пен секциялык оты-рыстармен катар, тарихи-мэ-дени мацызды iс-шараларда ^йымдастырылды. Солардыц бiрi, Бурят Республикасыныц ¥лттык музейiнде «Гунны. Империя степей» (Хунну. Тайны исчезнувших цивилизаций)» («FYндар. «Далалъщ Империя». ^ундар. Жогалган вркениеттер щупиясы)) атты гарме ж^мысыныц ашылу салтанаты eттi. ^рмеге Бурятия территориясынан эр жылдары Иволгинское калашыиы мен корымынан табылFан жэне таFы да баска дэуiрiмен мерзiмделетiн ескерткiштерден табылFан жэдiгерлер KOЙылFан. Кeрмеге койылFан жэдiгерлердiн iшiнде F¥ндардыц ат-арбасыныц элементтерi кон-гресске катысушылардыц Yлкен KЫЗЫFуШЫЛЫFЫH тудырды.
Сондай-ак, ^йымдастыру алка-сы конгресске катысушылар Yшiн F¥ндардын Иволга калашыFана ар-найы Fылыми тур ^йымдастырды. Иволга калашыиы эзiрге осы каланы зерттеушi Н.Н. Крадиннщ пшршше F¥ндардын жалFыз белгш калашыиы. БYгiнгi кYнге дейiн F¥ндардыц калашыFы деп танылып келген орын-дар, кайта зерттеу ж^мыстырыныц нэтижесшде кала емес, дши-ритуалдык кызмет аткарFан орындар екендiгi аныкталып отыр. Зерттеу ж^мыстары кeрсеткендей калашыкта халык eте тыFыз орналаскан, топографиялык туиршм нэтижелерi
бойынша ^алашыщта кешелер ай^ын кершедг Экiнiшке орай, ^алашыщ федералды мацызы бар тарихи-мэдени м^ра ескерткiшi ^атарына кiргенiменен,ескерткiшантропогендiк факторлардыц нэтижесiнде б^зылып жат^андыгы бай^алады.
Конгресс ж^мысыныц ^оры-тынды отырысында келесiдей ^сы-ныстар айтылды:
1. Еуразия даласыныц ортага-сырльщархеологиясыньщVконгpессiн 2021 жылы Алматы ^аласындагы Э.Х. Марг^лан атындагы Археология институтында eткiзу;
2. Конгресс атауын «Палео-метал-ортагасыр дэуiрлерiндегi Еуразия даласы археологиясыныц конгресс» деп езгерту.
Автор туралы мэлiмет:
ЖYнiсханов Айдын Сееталщлы - археология жэне этнология магистр^ «Назарбаев Университет» дербес бшм беру ^йымы, Кдзак-тш жэне тYркiтану департаментшщ окытушы ассистент (Н^р-С^лтан, Казахстан); aidyn. zhuniskhanov@ nu.edu.kz
О IV МЕЖДУНАРОДНОМ КОНГРЕССЕ СРЕДНЕВЕКОВОЙ АРХЕОЛОГИИ ЕВРАЗИЙСКИХ СТЕПЕЙ «КОЧЕВЫЕ ИМПЕРИИ ЕВРАЗИИ В СВЕТЕ АРХЕОЛОГИЧЕСКИХ И МЕЖДИСЦИПЛИНАРНЫХ
ИССЛЕДОВАНИЙ», ПОСВЯЩЕННОГО 100-летию РОССИЙСКОЙ АКАДЕМИЧЕСКОЙ АРХЕОЛОГИИ
А.С. Жунисханов
14-21 сентября 2019 года в стенах Института монголоведения, буддологии и тибетологии Сибирского отделения Российской академии наук прошел IV Международный конгресс средневековой археологии евразийских степей «Кочевые империи Евразии в свете археологических и междисциплинарных исследований», посвященного 100-летию российской академической археологии. Конгресс, посвященный археологии Евразии, стал крупной международной научной площадкой, где обсуждаются и анализируются итоги фундаментальных исследований. На конгрессе было представлено 217 докладов ведущих ученых Казахстана, России, Монголии, Китая, Кыргызстана, Франции, Великобритании, Венгрии и др. зарубежных стран.
Представленные доклады направлены для ознакомления с итогами полевых археологических исследований, реконструирование на основе археологических материалов и письменных источников социальных, экономических и исторических взаимоотношений кочевых государств, сформировавшихся на просторах Евразии.
Ключевые слова: археология, Степные империи, кочевники, археологические исследования, междисциплинарные исследований, городская культура, ритуальные комплексы
ABOUT THE IV INTERNATIONAL CONGRESS OF MEDIEVAL ARCHEOLOGY
OF EURASIAN STEPPES "NOMADIC EMPIRES OF EURASIA IN ARCHAEOLOGICAL AND INTERDISCIPLINARY STUDIES", DEDICATED TO THE 100th ANNIVERSARY OF RUSSIAN ACADEMIC ARCHEOLOGY
A. Zhuniskanov
On September 14-21, 2019 the IV International Congress of Medieval Archeology of Eurasian Steppes, nomadic empires of Eurasia in archaeological and interdisciplinary studies dedicated to the 100th anniversary of Russian academic archeology, was held at the
MyHÏcxaHoeA.C. Peceft aKageMHMti; apxeoioraactiHLiR 100 xtugtiraHa apHairaH «Eypa3HaHtiR Kemneii HMnepnaiapti apxeoioraaiLi; xsHe nsHapaiti; 3epTreyjiep TypFLictmaH»...
Institute for Mongolian, Buddhist, and Tibetan Studies. The congress devoted to archeology of Eurasia has become a large international scientific platform where the results of basic research were discussed and analyzed. Two hundred and seventeen reports of leading scientists from Kazakhstan, Russia, Mongolia, China, Kyrgyzstan, France, Great Britain, Hungary, and other foreign countries were presented to Congress. Presented reports are aimed at capturing the results of field archaeological research, reconstruction based on archaeological materials and written sources of the social, economic and historical interaction of nomadic states formed in Eurasian steppe.
Keywords: archaeology, steppe empires, nomads, archaeological research, interdisciplinary research, urban culture, ritual complexes
About the Author:
Zhuniskhanov Aidyn. Teaching assistant of the Department of Kazakh language and Turkic studies, Nazarbayev University, Nur-Sultan, Kazakhstan; aidyn. zhuniskhanov@nu. edu. kz
Ma;ajia Typaibi a;napaT / Hн^оpмaцпa o cTaTbe / Information about the article. ^apnaiayra ;a6biigaHgbi / npHHHTa k пy6ïïнкaцнн / Accepted for publication: 25.09.2019.