Научная статья на тему 'Reflection of the tajiks contribution into the years of Great Patriotic war according to the academician Bobojon gafurov''s works'

Reflection of the tajiks contribution into the years of Great Patriotic war according to the academician Bobojon gafurov''s works Текст научной статьи по специальности «История и археология»

CC BY
1073
46
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ИСТОРИОГРАФИЯ ТАДЖИКИСТАНА / ПОМОЩЬ ФРОНТУ / ГЕРОИЧЕСКИЕ И ТРУДОВЫЕ ПОДВИГИ / ЗАЩИТА РОДИНЫ / МОБИЛИЗАЦИЯ НАСЕЛЕНИЯ / ПЕРИОДИЧЕСКАЯ ПЕЧАТЬ / HISTORIOGRAPHY OF TAJIKISTAN / AID TO THE FRONT / HEROIC AND LABOR FEATS / HOMELAND DEFENSE / POPULATION MOBILIZATION / PERIODICAL PRESS / ИЛМИ ТАЪРИХНИГОРИИ ТОҷИК / КОРНАМОИҳОИ ҷАНГӣ / КОРНАМОИҳОИ МЕҳНАТӣ / МУҳОФИЗАТИ ВАТАН / САФАРБАРКУНИИШАҳРВАНДОН / МАТБУОТИДАВРӣ

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Караев Фарход Курбанович

В статье анализируются вопросы историографии таджикского народа в годы Великой Отечественной войны, особенно роль академика Б. Гафурова в освещении героизма и подвигов сыновей Таджикистана на фронтах войны. Отмечается, что Б.Г. Гафуров выдающийся учёный таджикского народа является первым из историков, кто обратился к актуальной теме войны и показал подвиги сыновей таджикского народа на фронтах и в тылу. Подчёркивается, что его исследования отличаются от работ других учёных тем, что материалы взяты со слов героев войны и из материалов архива. Автор на основе рассмотренных источников приходит к заключению, что трудовой подвиг и отвага участников Великой Отечественной войны, борьба народов против захватчиков, т.е. гитлеровцев имеет большое зна чение.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Отражение вклада таджикистанцев в годы Великой Отечественной войны в трудах академика Бободжана Гафурова

The author of the article analyzes the issues dealing with the historiography of the Tajik people in the years of Great Patriotic War, especially the role of the academician B. Gafurov in the explication of heroism and feats of Tajikistan’s sons at the war fronts being taken into account as well. It is stressed that Bobojon Gafurov being the outstanding scientist of the Tajik people is one of the first historians, who appealed to the actual theme devoted to the war and proved to perform the feat of the Tajik people's sons both in the front and in the rear. The author lays an emphasis upon the idea that his research differs from another scholars ' works in reference to the fact that the materials associated with the words of war heroes and from the archive ones. Proceeding from the sources explored the author comes to the conclusion, that labor feat and bravery of Great Patriotic War's participants, the struggle of the people for life against the invaders i e. the Nazis are of great importance inclusive.

Текст научной работы на тему «Reflection of the tajiks contribution into the years of Great Patriotic war according to the academician Bobojon gafurov''s works»

УДK 9 (с53) 21 Ф.K.KAРAЕВ

ББK 63,3 (2т)122.1

ИНЪИKОСИ СAXМИ ТОЧЖОН ДAР FAЛAБAИ СОЛ^ОИ ^НГИ БУЗУРГИ BATAHH ДAР ОСОРИ AKAДЕМИK БОБО^ОН FAФУРОВ

Вожа^ои калидй: илми тaъpиxнигopии тчик, кopнaмoиx,oи цянгй, кopнaмoиx,oи мex,нaтй, мyx,oфизaти Baтaн, caфapбapкyниишa^pвaндoн, мaтбyoтидaвpй.

Мycaллaм aCT, ки x,ap pyxдoд 6o xycycиятxoи худ дap xoтиpaи шал^и гyнoгyн такши бopизe мeгyзopaд. Якe aз хдмин гyнa вoк;eaxoи хузтангези caдaи мoзй Чднги Бyзypги Baтaнии шл^и 1941-1945 мax,cyб мeшaвaд. To кунун дoгxoи ^нги xoнyмoнcyз aз дилу дидaи шал^и oн шл^ нapaфтaacт. X,aзopoн - xдзop фapзaнди шу^и capзaмини пax,нoвapи mуpaвй бaxpи дифoи Baтaни xem бa ^бад^и чднг paфтa, ч,oнamoнpo к;ypбoн кapдaaнд. Аз pyз^oи aввaли чднги xoнyмoнcуз мapдyми mуpaвй чун як тaн бaxpи дифoи Baтaн aз тaч,oвyзи ;yввa^oи axpимaнй бa no xeCTa, чй дap apcaи нaбapд вa чи дap arç^rox, гаму^^и oлии к;axpaмoнй зox,иp нaмyдaaнд.

А^ли ;aлaм низ aз pyзx,oи aввaли mypyи ^нг 6o x,ap вacилa кopнaмoиx,oи ^arnï вa мex,нaтии фapзaндoни диëpи xyдpo дap ин шлад вacф мeнaмyдaнд. Якe aз хдмин гyнa мyappиxoни вapзидa вa pox,бapoни хдзбии oн голхри мудхдш Б.F.Faфypoв бyд.Зикpи ин нyктa мухдм acr, ки тamaккyл вa инкиmoфи илми тaъpиxнигopии точ,ик дap oн голхри пypomyб 6o нoми ин aбapмapди бyзypги чaxoнй пaйвaнд дopaд. Хoтиppacoн бoяд кapд, ки дap тули ин голхри мудх,иш Б.F. Faфypoв вaзифaи Koтиби aввaли хдзби кoммyниcти Toчикиcтoнpo бap yxдa дomт. Дap юлхри Чднги Бyзypги Baтaнй Бoбoч,oн Faфypoв дap бoбaти caфapбapкyнии шaxpвaндoни чyмxypй бa ^бхди ч^г вa тaxкими arç^rox, xизмaти биcëp кaлoнepo бa coмoн pacoнидaacт.

Б.F.Faфypoв дap бapoбapи вaзифaи мacъyлиятнoки x,избиpo бap yxдa дomтaн хдмчун мyappиxи тaвoнo бa тax,кики тaъpиxи миллaти aзизaш вa тax,ияи acapx^ илмй, илмии oммaвй мamгyл myдa, aз бoби кopнaмoиxoи ^нгии фapзaндoни шу^и xaл;и точик бap зидди иcтилoгapoни aчнaбй вa x,aммacлaкoни o^o acapy мa;oлa^oи зиëдepo бa тaбъ pacoнидaacт. ^мти acocии фaъoлияти илмй вa тaд;и;oтии Б.F.Faфypoв бa тax,кики тaъpиxи xaлки xem, кopнaмoиx,oи ^arnï вa мex,нaтии maxpвaндoни чyмxypй дap ин голхри пypomyб paвoн кapдa myдa буд. X,aмзaмoн Бoбoчoн Faфypoв бa хдйш capвapи ч,yмxypй дap ин голхри пypomyби ^нг axли илму aдaбpo бapoи мyбopизa бap зидди дyшмaн x,идoят мeнaмyд.

^шних^*^ зиëди acocнoк вa бaмaвpиди ин maxcияти бapч,acтaи фapx,aнгй вa чa^oнигapдидa aз ^ниби axли илму фapx,aнг дacтгиpй мeëфт. Ахли илму aдaб фaъoлияти э^дии xyдpo бa ин голхри пypoшyб мyтoбик coxтa, aз бoби кopнaмoиx,oи ^нгй вa мexpaтии фapзaндoни xaлки xem як ;aTOp acapy дocтoни бaлaндгoя эм^ нaмyдaнд.

Якe aз вocитax,oи acocии тapгибy тamви; дap ин голхри пypomyб мaтбyoти дaвpй бa хдшб мepaфт.Б.Faфypoв тaвaccyти мaтбyoти чyмxypй вa yмyмииттифoкй бapoмaд кapдa, кopнaмoиxoи ^нгии фapзaндoни xaл;и xempo дap х^бу зapбxoи чднг бa ^х^дан мyappифй мeнaмyд.

Taъpиx гyвox, acт, ки якe aз мyx,opибax,oи бyзypгy maдидтapини Чднги Бyзypги Baтaнй мyxopибaи нaзди Мacкaв мax,cyб мeшyд.Дap кaтopи x,aзopoн x^op maxpвaндoни кишвapи пax,нoвapи Шypaвй дap мyxopибa бa xoтиpи мyxoфизaти дили мaмлaкaти Сoвeтxo - maxpи бapxд; к;axpaмoнoни Мacкaв фapзaндoни xaл;и точик низ фaъoлoнa иmтиpoк нaмyдa, кopнaмoиxoи бeмиcлy мoнaнди ^нгй ниmoн мeдoдaнд. Аз бoби ч,oнфидoиx,oи фapзaндoни тoч,икиcтoнй дap мyxopибaи нaзди Мacкaв Б.F. Faфypoв мaкoлaepo 6o нoми «Taмoми ;yввa бapoи mикacт дoдaни дymмaн» (2, 8-9) бa тaбъ pacoнд. Мyaллиф дap мaкoлa кaйд мeнaмoяд, ки <^ap paфти х^бу зapбxoи хунини ин юлхри пypomyб мaфxyми Baтaн вa вaтaндopй кaлби x,ap як шaxpвaнди ин дaвлaти cytfxxoxy cyлxpapвappo ниcбaт бa xaлкy Baтaни xem бoз хдм кaвитap нaмyдa буд. Хaл;и точик вa yмyмaн тaмoми шa^pвaндoни ин киmвapи cyttxxoxy cyлxдapвap бa xoтиpи oзoдй, бa нoми Baтaн бa ^бхд мepaфтaнд» (2,9). Хдмчунин Б.F.Faфypoв cax^ мex,нaткamoни чyмxypиpo дap дap кopи ^мъ нaмyдaни мaблaг бapoи фoнди мyдoфиa вa 6o oзyкa тaъмин нaмyдaни

чдбхд 6o дaлeлxoи бapчacтa ниmoн дoдaacт.

Мухдккик aз бoби кopнaмoиx,oи ^нгии capбoзoни mуpaвй дap ^ифзи nornax™ киmвapи

mypaвй Мacкaв мyлoxизa^oи шoиcтaи тa^cин poндa, бap^a;, чунин xyioca мeнaмoяд, ки мa^з

шикасти фашистони истилогар дар остонаи дили кишвари Советхо дар рафти Ч,анги Бузурги Ватанй сабаб гардид. Рох,барияти давлати шуравй тамоми к;уввах,ои х,арбй ва иловагии худро бахри дифои маркази давлати хеш равона сохта буданд. Москва барои хар як аскару афсари бонангу ори шуравй майдони ;ахрамонй ба хисоб мерафт. Аз чумла, яке аз хамин гуна мухофизони пойтахти давлати шуравй корманди заводи шароббарории шахри Истаравшан, гирандаи аввалин ордени Ленин аз байни точикон Мухаммадй Иброхимов мебошад (5;9;11;12). Бобочон Гафуров аз боби корнамоихои ин фарзанди шучои хал;и хеш сухан ронда, ;айд менамояд, ки ман шод хастам, ки махз дар остонаи пойтахти давлати Шуро - шахри Маскав фарзанди баруманди точик Мухаммадй Иброхимови Истаравшани корнамоихои шоён нишон дод (8). Дар ин харбузарб ;ахрамони точик чанде аз автомошинахою танкхои душманро зада, аз кор баровард. Барои ин шучоати чангиаш бо Укази Президиуми Совети Олии СССР фарзанди часури хал;и точик М. Иброхимов бо ордени Ленин сарфароз гардонда шуд. Бобочон Fафуров тад;и;оти худро аз боби корнамоихои М. Иброхимов давом дода,дар китоби навбатии худ, ки дар хам;аламй бо Н. Н. Прохоров бо номи «Хал;и точик дар мубориза барои озодй ва истиклолияти Ватани худ» - ро соли 1944 ба табъ расонд (5;8). У чоннисорихои яке аз нахустин фарзандони точикро, ки барха; бо мукофоти олии Ватан сарфароз гардонида шудааст, ба ;алам дода, таъкид кардааст, ки хар кадом сарбози кишвари шуравй дар хифзи механи азизи худ ба сони Мухаммадй омода хастанд. Муаррихи забардаст Бобочон Гафуров дар баробари ин чанговари истаравшанй боз часорат ва чонбозихои фарзандони дигари фарзона ба монанди: Рахмат Назаров, сардори (взводи) хадамоти тиббй-санитарй, старшина Бурй Абдурахимов, Сайдулло Гулов, Холи; Носиров, Рачаб Аноров, Рахим Рузиев, Шарофуддин Хушва;тов, Рачаб Маматов, Эргаш Рузиев, Х,очй Кобилов, Саид;ул Турдиев, Туйчй Эрйигитов ва дигаронро, ки дар ин чанги хонумонсуз бахри дифои Ватан сарбаландона, соди;она, садо;атмандона бо шучоат хизмат карда буданд, дар навиштахои худ васф менамуд.

Тасвири хамачихатаи корнамоихои чангй ва мехнатии шахрвандони чумхурй дар солхои чанг яке аз самтхои асосии фаъолияти илмии академик Б. Гафуров гардида буд. Мусаллам аст, ки соли

1942 алангаи оташи ин чанги бесоби;а худудхои аврупоии Иттиходи Шуравиро фаро гирифта буд. Рохбарияти давлат захираю имкониятхои харбиро бахри боздоштан ва тадричан баргардонидани ;уввахои душман сафарбар карда буданд. Дар ибтидои он сол ахли ;алами Точикистон мачмуаи илмиеро бо забони русй бо номи «Кори мо ха; аст, душман торумор карда мешавад» (6) бо забони русй ба табъ расонд, ки дар он ма;олаи калонхачми Б. Гафуров бо хам;аламии Н. Прохоров тахти унвони «Муборизаи хал;и точик бар зидди госибон ва истилогарони бегона» чойи асосиро ишгол менамуд. Муха;;и;и пуркор дар ин мавзуъ тад;и;оти худро давом дода, ма;олаи номбурдаро мукаммал сохта, дар асоси маводи бадастомада ма;олаи навбатии худро бо номи «Тамоми ;увва бахри торумори душман» (2) ба забони точикй ва хам ба забони русй пешкаши хонандагон гардонд. Корнамоихои фарзандони хал;и матин муаррих ва рохбари захматкаши Точикистонро ба эчоди пайваста рухбаланд мекарданд. Ин буд, ки соли

1943 дар хамкорй бо Н. Прохоров китоби навбатиеро ба номи «Хал;и точик дар мубориза барои Ватани советй» аз нашр баровард.

Бобочон Fафуров кушиш менамуд, ки ба ;ахрамонихои чанговарони точик дар набардхо бахои ха;;онй дода, манзури хамагон гардонад. Соли 1944 Б. Fафуров ва Н. Прохоров асареро мунташир намуданд, ки дар он ма;оми назарраси точикон дар майдонхои чанг ва захмати сокинони чумхурй барои таъмини сарбозон бо хурок, сару либос ва сахми ахли зиё дар бобати баланд бардоштани рухияи чангии аскарони шуравй маълумоти ;иммати илмиро манзур мекард (8, 219-236). Инчунин, дар ин рисола мехнати фидокоронаи мардуми а;ибгох, ки дар рушди и;тисодии кишвар на камтар аз чанговарон ;ахрамонихои беназир мекарданд бо далелхои шайъй тавсиф мегардид (8 , 219-236).

Масъалахои рушди мактабу маориф, бехтар намудани таълиму тарбия, тайёр намудани мутахассисони пуртачриба, рушди фарханг ва гайра дар асари дигари Бобочон Fафуров бо номи «Ташкилоти партиявй ва масъалахои маданй», ки он низ соли 1944 нашр гардида буд, мавриди баррасй ;арор гирифта буданд (6, 3-47).

Бояд ёдовар шуд, ки тад;и;оти зикршудаи олимони точик дар ин солхо нахустин тад;и;оти илмй махсуб мешавад, ки аз боби корнамоихои чангй ва мехнатии шахрвандони Точикистон бахс

мекунанд. Б. Гафуров дар тад;и;оти хеш аз боби ёрии мехнаткашони Точикистон ба фонди мудофиа маълумоти да;и;у мушаххас оварда, собит менамояд, ки кумак хеле назаррас мебошад. Аз он чумла, ;айд мекунанд, ки «то 17 январи соли 1943 танхо барои таъсиси колоннаи танкии Колхозчии Точикистон» 61 миллион сум пули на;д чамъоварй карда шуд (9, 219-253). Муаллиф аз боби кумаки мехнаткашони Точикистон ба чабха сухан ронда, кайд менамояд, ки дар ибтидои соли 1944 мехнаткашони Точикистон барои таъсиси Эскадриляи Точикистони Советй» 20 миллион сум чамъ карда, ба фронт фиристода шуд. Кисмати асосии асар ба корнамоихои чангии шахрвандони чумхурй дар майдонхои харбузарби Чанги Бузурги Ватанй бахшида шудааст (5, 196).

Бобочон Fафуров дар сессияи илмии Филиали точикистонии АИ ИЧ,ШС, ки он бори нахуст дар Сталинобод 24-уми апрели соли 1944 баргузор гардида буд, дар мавзуи мубрами руз бо номи «Гузаштаи бои хал;и точикро омузем» маърузаи пурмух,тавое намуда, таъкид менамояд, ки муаррихон бояд дар асархои хеш сахми чавонмардони точикро дар Чанги Бузурги Ватани таргиб намоянд. Инчунин сахми мардуми мехнаткашро, ки дар он солхо бо садо;ат барои а;ибгох мехнат мекарданд, инъикос намоянд (7, 16-20).

Бобочон Fафуров дар баробари таълифи асархои бунёдй боз дар сахифахои матбуоти даврй, яъне дар мачаллаву рузномахои умумииттифо;ию чумхурй ма;олахои пур;иммати илмии хешро дар солхои Чанги Бузурги Ватанй ба монанди «Таджикистан - фронту» (1, 25-30), «Все силы на разгром врага» (2, 8-9), «Из опыта пропагандисткой и агитационной работы в Таджикистане» (3, 39-43), «О воспитании кадров» (4, 15-18), «Анъанахои ;ахрамононаи хал;и точик» (10, 8-9) ба нашр мерасонад.

Асархои бунёдй, илмй - оммавй ва ма;олахои дар рузномаву мачаллахои даврй таълифнамудаи Бобочон Fафуров дар солхои чанг барои баланд бардоштани хисси ватандустии чавонон, часорат, матонату шучоат, ватандорию ватанпарастй ва хифзи марзу буми Ватан метавонад имрузхо низ на;шу таъсири муассире дошта бошанд.

Тад;и;отхои ба сомонрасонидаи устоди варзида дар он солхои мудхиш дар баланд бардоштани хисси ватандустии хал;и точик ма;оми бузургро бозидаанд.

Х,амин тари;, Бобочон Гафуров яке аз чехрахои тобонтарини илму ирфон ва яке аз рохбарони пуртачрибаи чумхурй дар ин солхои ноором бисёр хизматхои бузургро ба сомон расонидааст. Хизматхои арзандаи эшонро ба инобат гирифта, Х,укумати Шуравй 5 январи соли 1944 уро бо ордени Ленин сарфароз гардонд.

Дар мачмуъ асархои илмй ва бунёдии академик Бобочон Гафуров рочеъ ба Ч,анги Бузурги Ватанй ахамияти таърихй доранд. У тавонист аз руи тафаккур ва шуури волои худ то андозае ;ахрамонихои фарзандони далеру шучои точикро, ки дар набардхои чангй нишон додаанд, инъикос намояд.

ПАЙНАВИШТ:

1. Гафуров, Б.Таджикистан-фронту/Б.Гафуров//Известия.-1941.-№4.-С.25-30.

2. Гафуров, Б.Все силы на разгром врага/Б.Гафуров//Коммунист Таджикистана.-1942.-№5.-С.8-9.

3. Гафуров,Б.Из опыта пропагандистской и агитационной работы в Таджикистане/Б. Гафуров//Пропагандист.-1943.-№18 .-С.39-43.

4. Гафуров, Б.О воспитании кадров./Б.Гафуров//Партийное строительство.-1943.-№17-18.-С.15-18.

5. Гафуров,Б.Г.Таджикский народ в борьбе за свободу и независимость своей Родины. Очерки из истории таджиков и Таджикистана/Б.Г.Гафуров,Н.Прохоров.-Сталинабад: Таджгосиздат,1944.-212 с.

6. Гафуров,Б.Парторганизация и вопросы культуры/Б.Гафуров//В помощь партработнику. Сб.материалов.-Вып.2.-Сталинабад:Таджикгосиздат,1944.-С.3-4-47.

7. Гафуров,Б.Глубже изучать богатое историческое прошлое таджикского народа/Б.Гафуров //Труды Таджикского филиала АН СССР.-Т 21.-Сталинабад,1945.-С.16-20.

8. Fаффоров,У.Алломаи замон (Аз рузгор ва корнамоии илмии академик Б. Fафуров)/У. Fаффоров.-Хучанд:Вароруд,1998.-400 с.

9. Fафуров,Б.Точикон ва талошхои таърихии онхо барои озодии ватан.(Очеркхо аз таърихи точикон ва Точикистон)/Б^афуров,Н.Прохоров.-Душанбе:Адиб,-2012.-256 с.

10^афуров, Б. Анъанах,ои цахрамононаи халк;и точ,ик/Б^афуров//Точ,икистони сурх.-1943.-6 ноября.-С.8-9.

11.Набиев, В.Политическая и организаторская деятельность Бободжона Гафурова в годы Великой отечественной войны/В.Набиев,З.Кабилов//Развитие исторических и общественных наук в период независимости Таджикистана. - Душанбе: Ирфон, 2015. - С. 49-50.

12.Шарифов,Ш.Академик Бобоч,он Fафуров ва тарбияи хдрбй-ватандустй дар сол^ои Ч,анги Бузурги ватанй/Ш.Шарифов//Рушди илмх,ои таърих ва ч,омеащиносй дар замони сох,ибистщлолии Точ,икистон.-Душанбе:Ирфон,2015.-С.126-128.

REFERENCES:

1. Gafurov,B.Tajikistan edge/B.Gafurov//Izveztiya.-1941.-№4.-P.25-30.

2. Gafurov,B.An forces to defeat the enemy/B.Gafurov//Communist of Tajikistan.-1942.-P.8-9.

3. Gafurov,B.From the experience of advocacy and campaighing work in Tajikistan/B.Gafurov// Propagandist.-1943.-№18.-P.39-43.

4. Gafurov,B.On the training of cadres/B.Gafurov//Party building.-1943.-№ 17-18.-P.15-18.

5. Gafurov,B.Tajik people in the struggle for freedom and independence of their homeland. Sketches from the history of tajiks and Tajikistan/B.Gafurov,N.Prohorov.-Stalinabad: Tadjgosuzdat,1944.-212 p.

6. Gafurov,B.Partorganization and cultural issues/B.Gafurov//To help Party officials. Materials collection.-vjlume,№7.-Stalinabad:Tajgosizdat,1944.-P.3-47.

7. Gafurov,B.Learning deeper the rich historical past of tajik people/B.Gafurov//Trudi An USSR Taj.-1945/voL XXI.-Science in Tajikistdn.-Stalinabad,1945.-P.16-20.

8. Gafforov,U.Allomai zamon(From the biography and science work of academian B.Gafyrov).-U.Gafforov.-Khuland:Varorud,1998.-400 p.

9. Gafurov,B.Tajik people in the light for free dom and Independence for the motherland (Historical essay of tajik people and Talikistan)/B.Gafurov,N.Prohorov.-Dushanbe:Adib,2012.-256 p.

10.Gafurov,B.The traditional feats of Tajik people/B.Gafurov//Red Tajikistan.-1943.-6 November.-P.8-9.

11.Nabiev,V.Political and organizational activities B. Gafurov in the Great PatrioticWar/V.Nabiev, Z.Kabilov//Pevelopment of historical and social science in the period of independence of Tajikiston.Dushanbe:Irfon,2015.-P.49-50.

12. Sharifov,Sh.B.Gafurov and military training and patriotist in the period of Great Patriotic War /Sh.Sharifov//Pevelopment of historical and social science in the period of independence of Tajikiston. Dushanbe:Irfon,2015.-P.126-128.

Отражение вклада таджикистанцев в годы Великой Отечественной войны в трудах академика Бободжана Гафурова

Ключевые слова: историография Таджикистана, помощь фронту, героические и трудовые подвиги, защита Родины, мобилизация населения, периодическая печать.

В статье анализируются вопросы историографии таджикского народа в годы Великой Отечественной войны, особенно роль академика Б. Гафурова в освещении героизма и подвигов сыновей Таджикистана на фронтах войны.

Отмечается, что Б.Г. Гафуров - выдающийся учёный таджикского народа является первым из историков, кто обратился к актуальной теме войны и показал подвиги сыновей таджикского народа на фронтах и в тылу. Подчёркивается, что его исследования отличаются от работ других учёных тем, что материалы взяты со слов героев войны и из материалов архива.

Автор на основе рассмотренных источников приходит к заключению, что трудовой подвиг и отвага участников Великой Отечественной войны, борьба народов против захватчиков, т.е. гитлеровцев имеет большое зна чение.

Reflection of the Tajiks Contribution into the Years of Great Patriotic War According to the Academician Bobojon Gafurov^s Works

Key words: historiography of Tajikistan, aid to the front, heroic and labor feats, Homeland defense, population mobilization, periodical press

The author of the article analyzes the issues dealing with the historiography of the Tajik people in the years of Great Patriotic War, especially the role of the academician B. Gafurov in the explication of heroism and feats of Tajikistan's sons at the war fronts being taken into account as well

It is stressed that Bobojon Gafurov being the outstanding scientist of the Tajik people is one of the first historians, who appealed to the actual theme devoted to the war and proved to perform the feat of the Tajik people's sons both in the front and in the rear.

The author lays an emphasis upon the idea that his research differs from another scholars' works in reference to the fact that the materials associated with the words of war heroes and from the archive ones.

Proceeding from the sources explored the author comes to the conclusion, that labor feat and bravery of Great Patriotic War's participants, the struggle of the people for life against the invaders i. e. the Nazis are of great importance inclusive.

Маълумот дар бораи муаллиф:

Караев Фар^од Курбонович, номзадиилщои таърих, дотсентикафедраи таърихихащи тоцики Донишгоуи миллии Точикистон (Чущурии Точикистон, ш. Душанбе) E-mail: karaev.farhod@mail.ru.

Сведения об авторе:

Караев Фарход Курбанович, кандидат исторических наук, доцент кафедры истории таджикского народа Таджикского национального университета (Республика Таджикистан, г. Душанбе), E-mail: karaev.farhod@mail.ru.

Information about the author:

Karaev Fahod Kurbanovich, candidate of historical sciences, Associate Professor of the department of the history of the Tajik nation under the Tajik National University (Republic of Tajikistan , Dushanbe), E-mailkaraev.farhod@mail.ru

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.