Научная статья на тему 'РАЗВИТИЕ НАУЧНО-КУЛЬТУРНЫХ ВЗАИМОДЕЙСТВИЙ ИСТОРИЧЕСКОГО ТАДЖИКИСТАНА В XI-XV вв.'

РАЗВИТИЕ НАУЧНО-КУЛЬТУРНЫХ ВЗАИМОДЕЙСТВИЙ ИСТОРИЧЕСКОГО ТАДЖИКИСТАНА В XI-XV вв. Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
39
7
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
НАУЧНОЕ-ИСТОРИЧЕСКОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО / КУЛЬТУРА / ГОСУДАРСТВЕННЫЕ ОТНОШЕНИЕ / ПОЛИТИКА / ЦИВИЛИЗАЦИЯ / КУЛЬТУРНЫЕ НАСЛЕДИЕ / ПЕРИОД ВЗАИМОДЕЙСТВИЙ / РАЗВИТИЕ НАУЧНЫХ ВЗАИМОДЕЙСТВИЙ

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Мамадкулова Рано Олимовна

В данной статье проанализировано соотношение научно-культурных взаимодействий исторического Таджикистана XI-XV вв. и его роль в становление современного общества Средней Азии. Культурное наследие персидско-таджикских мыслителей исследовано со стороны национальных, азиатских и других зарубежных исследователей. Автор статьи исследовал роль исторического и культурного наследие в приобретение мира и национального единства в Таджикистане.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DEVELOPMENT OF SCIENTIFIC AND CULTURAL INTERACTIONS HISTORIC TAJIKISTAN 11-15

This article analyzes the relationship of scientific and cultural interactions of historical Tajikistan XI-XV centuries and its role in the formation of the modern society of Central Asia. The cultural heritage of Persian-Tajik thinkers has been studied by national, Asian and other foreign researchers. The author of the article investigated the role of historical and cultural heritage in the acquisition of peace and national unity in Tajikistan.

Текст научной работы на тему «РАЗВИТИЕ НАУЧНО-КУЛЬТУРНЫХ ВЗАИМОДЕЙСТВИЙ ИСТОРИЧЕСКОГО ТАДЖИКИСТАНА В XI-XV вв.»

пайдо намуда, дар далли он чорасозй мекунанд. Васоити ахбори оммаи Точикистон низ имруз дар радифи ВАО-и пешрафтатарин давлатдо карор гирифта, проблемами даёти сиёсии чомеаро вокеабинона дар садифадои худ инъикос менамояд.

АДАБИЁТ

1. Якубов Ч.К. Накши васоити ахбори оммаи Чумхурии Точикистон дар замони муосир.

2. Мурочиатномаи иштирокчиёни Семинар-машварати чумдуриявии кормандони матбуоти даврй ва табъу нашри Точикистон ба Хукумати Чумдурй ва дама алокамандони сода. //Чумдурият. 10-марти соли 2005.

3. Чумдурият. 10-марти соли 2005.

4. Конуни Чумчурии Точикистон «Дар бораи матбуоти даврй ва дигар воситадои ахбори омма». // Садои мардум. 19 марти соли 2013. Шум.34-35

5. Комаровский В.С. Государственная служба и СМИ (курс лекций). -Воронеж:

РОЛЬ СРЕДСТВО МАССЫВИ ИНФОРМАТЦИЙ В ПОЛИТИЧЕСКОЙ ЖИЗНЫ В СТРАНА

В этой статье обсуждается роль средств массовой информации в политической жизни страны и говорится, что Республика Таджикистан имеет возможность добиться независимости государства после создания благоприятных условий для средств массовой информации. Дело было не только в работе этих условий труда, в период 1991-2017 годов СМИ страны отразили на своих страницах, отражающих политическую жизнь страны, и проанализировали ее в реалистическом ключе.

Клюлавые слова: СМИ, пресса, миграция, роль, политический режим, информационное пространство, политическая деятельность.

THE ROLE OF THE MASS MEDIA IN POLITICAL LIFE IN THE COUNTRY

This article discusses the role of media in the political life of the country and states that the Republic of Tajikistan has the opportunity to achieve the state's independence after the creation of favorable conditions for the media. It was notjust the work of these working conditions, in the period of1991-2017, the country's media reflected in its pages reflecting the political life of the country and analyzed it in a realistic way.

Kayword: media, press, migration, role, political regime, information space, political activity.

Сведение об авторе:

Шарифов Шухрат - старщий преподаватель кафедры права Таджикского гасударственного педагогического университета им С.Айни, Тел: (+992) 907992222

About the autor:

Sharifov Shukhrat - Senior Lecturer, Department of Law, Tajik State Pedagogical University named after S. Ami, Phone: (+992) 907992222

ТАШАККУЛЁБИИ ^АМКОРИИ ИЛМИЮ МАДАНИИ ТОЧИКИСТОН ДАР АСРХ,ОИ XI-XV

Мамадкулова Р.О.

Донишкадаи куци-металлургии Тоцикистон

«Таъарих ва фарцанг аз назари ман, оинаест, ки дар он тамоми пахлухои зиндаги акс меёбад. Ва ин мизони дакику беминнат сатхи сиёсй, иктисодй ва ичтимоии зехни цомеъаро дар даврахои гуногуни таърих инъикос карда, сатхи хар халку миллатро дар рушди тамаддуни башарро муайян менамояд».

Эмомалй Рахмон

Пешвои миллат, Президенти Чумхурии Тоцикистон

Дар Точикистони муосир хамкории илмию маданй баробари омилхои дигар бо шарофати маърифати мероси ниёгони мо (Рудакй, Фирдавсй, Форобй, Сино, Газзолй, Низомй, Ч,омй, ва дигарон), рушд ва инкишоф ёфтааст, ки гояхои ба даст овардан ва таъмини сулх, рушди хамкорй ва хамдилии халкхо, ба вучуд овардани шароит барои низом дар саросаи оламро таблет мекунанд. Ч,оизи кайд аст, ки мардуми олам дорои чунин мероси Fаноманди фархангй мебошад ва аз ин ру омузиши эчодиёти гузаштагон, аз он чумла мутафаккирони Осиёи миёна дар шароити имруза аз ахамияти мухиме бархурдор мебошад. Ин амалкард барои таблига F0яx,0и ниёгон дар бораи хамзистии мардум, табодули мероси фархангй ва аз хама мухимаш

тантанаи cy^^ дар capоcapи чахон мycоидaт мeкyнaд. nac аз cохибиcтиклолии Точикистон алокмати мардуми точик бо чомeaи чахонй ва хамкории байналмилалии он бо мамолики мyxтaлифи олам тамоюлхои нав кacб нaмyдa, омузиши мepоcи арзишхои маънавй ва мepоcи фархангй тaвcea пайдо нaмyд[3].

Дар OFOЗи голхои хафтодуми карни xv мyтaноcибaн дар Хypоcон авзои ором фарохам мeояд, ки ин пeш аз хама ба фаъолияти хокимияти Султон Xyca^H Бойкаро, ки давоми шлхои 1469-1506 рохбарии Хypоcонpо бар ух, да дошт, ва хамзамон шогирд ва муриди Ч,омй ба хжоб мepaфт, марбут acт. Тибки иттилои capчaшмaхои тaъpиxй ин амири маъруф пайваста аз aдaбиëт ва маориф химоят мeнaмyд. Бино ба маълумоти Садриддин Айнй Султон Хycaйни Бойкаро, ки xyA шоир ва дустдори адабдат буд, аз илму маориф пуштибонй намуд. .[4, c.47-48]

Эчодиëти мутафаккирони xaлки точик дар шароити рушд ва тахаммули фархангй ва маънавии кишвархои Оcиë чapaëн гиpифтaacт. Дар ин давра адабдат, мycикй, наккошй, ташаккул ëфтa, оини мycaлмонй ва конунхои иcломй равнаки тамом ^c6 намуданд. Дар канори ин, улуми дунявй низ дар caтхи муайян py ба ташаккул нихода, коркарди муаммохои мyxтaлифи фaлcaфй давом намуданд. Дар марказхои маъмурии минтака отори бузурги мeъмоpй дар cypaти бинохои маъмурй, мaдpacaхо, марказхои тичоратй таватеути ороиши caнъaти миллй ва ишомй музайян гардидаанд.

Мутобики ин нишондод нуктаи Faйpиоддй мавчуд нecт, ба чуз он ки дар Шарк axлок хaмeшa бо cиëcaт алокаи узвй доштаанд. Дар ин пaйвaндбaxшй лоихахои хамачониба имконпазири давлати ормонй, адолатпарвар ва шохи одил коркард карда мeшaвaд. Acоcи чунин давлатро талабот ба шохи аз назари фикрй ва акдонй эчодкор ва бyнëдкоp ба вучуд овapдaacт.

Бояд кайд нaмоeм, ки мутафаккирони гошкадами cyфимaшpaб ба манфиати як катор ахолии захматкаш, табакахои тобeъ таваччух зохир мeнaмyдaнд. Хифзи онхо, талабот барои ба вучуд овардани шароити мувофики зиндагонй дар маркази таваччухи шоирон ва мутафаккирон карор дошт. Шиорхои cyфиëнaи баробарии одамон (дар рухияи бародарии cyфия) баробармохиятии дин, инcондycтй, нeкй ва хамдигарфахмй, рашнидани ëpй ба наздикон ва амшли ин дар зоти xyд то aндозae чанбаи фaлcaфaи инcонгapойии шаркиро Faнй гардониданд.

Дар acоcи тacaввyф дар даврони минбаъдаи тaъpиxй ва хатто дар замони мyоcиp рушди xyдpо идома бaxшид. Хатто таваччухи мухаккикони Fapбpо низ ба c^ xyA кaшидaacт. Хануз чанд карн гош фaйлacyфи олмонй ба конceпcияи ишон дар тacaввyф бахои баланд дода, дар шeъpи cyфиëнaи фоpcy точик ««аодати озод» ва «xyшбaxтй»-и игеони шаркиро таъкид намудааст[8, с.376-377]. Мухаккики мyоcиpи тacaввyф Сайид XycaraH Hacp бо тачдиди назар ба FOяи тacaввyфии xaллокияти маънавии шaxcият ва пайванди y бо хокими мутлак дар моварои инcон ин дидгохи ^ф^нал пeшиниëнpо бо нигохи нав такмил бaxшидaacт. Гурухи дигари мубаллотони тacaввyф фаъолгардонии aмaлиëти инcонpо дар caмти чилавгирй аз бухрони экологй такозо доранд. [18, с.125-148].

Бояд кайд нaмоeм, ки киcми таркибии фарханги маънавии Точикиcтони таьрширо адабдати фоpcy точик дар шакли назму нacp ба вучуд овapдaacт. Ба акидаи Р.Ш.Сотиволдиeв aдaбиëт шакли иньикош акидахои хукукй дар aдaбиëти фоpcy точик дониcтa мeшaвaд. [19, с.77-82]. М.Хaйpyллaeв бошад мактабхои фaлcaфиpо ба шумори xycycиятхои дунявияти фархангй мycaлмонии Шаркй карор мeдихaд. [20, c.115] 19Aдaбиëти фоpcy точик ва арабиро бошад Р.Гpюнeбayм aкcap хамчун махнули олимони шоири ин мардум номзад мeкyнaд» [9, c.183].

Тacдикоти мазкур комилан ба афкори точикон низ ндабат доранд, ки афкори фагсафй, cyфиëнa ва FOяхои давлатй- хукукии xeшpо дар шаклхои адабй бо истифодаи воcитa ва навьхои отори бaдeй чун Faзaл, кacидa, маънавй ва гайра бaëн кapдacт.

Бо тавшфи чapaëнхои фикрии точикиcтони таършй бояд дар мавриди тacaввyф хамчун мактаби муатеири фикрй ба афкори y, аз чумла aндeшaхои давлатй ва хукукии вай изхори назар намуд.

Таватеути тacaввyф чapaëни динй-маърифатж мeбошaд, ки дар Шарки мycaлмонй дар acpхои VIlI-IX хамчун чapaëни мyxолиф ба иcломи тaaccyбй ба мдан омaдaacт. Хамчунин ин чapaëн ба зидди чомeaи фeодaлй буд.

Бахри ривоч дар оxиpи acpи VIII дар худуди Ирок ва Сурия дар оxиpи acpи IX ва аввали acpи X дар худуди Эрон ва Оcиëи Мдана низ гycтapиш пайдо кард. Вай дар ин давра ба унвони як харакати озоддаохона пeш мepaвaд. Э.Бepтeлc, чунин мeшyмоpaд, ки адабжти тacaввyф дар доирахои шахрй ба вучуд омада, бо xиcлaти озоддаохии xyд ба ашрафияти фeодолй назари интикодй дошт. Дар даврати мyFyлон бошад, баробари ба вучуд омадани

адабдати дарборй махз шоирони дарборй мукобили ин чapaëни aдaбиëти дарборй баромаданд ва дар натича xонaндaги зиëдe пайдо намуданд.[6]

Тибки акидаи мутафаккирон нигохи мухими мaьpифaтиe ба мушохида мepacaд, ки мaхcyли тахлили акдонй ва динии шиноxти чахон ба шумор мepaвaд. Ин равиши маьрифат дар мeъëpхои боварй ва xиpaд тaчaccyм мeëбaд, ки онхо онро рохи биcëp боэьтимод ва бовapибaxши маьрифати олам мeдонaд, ки аз xyA намудани онхо мeтaвонaд мачмуи роххои дигари маьрифатро дар вучуди инcон хоcил намояд.[6]

Дар acOOT тacнифи донишхо ба илмиву xyдошиноcй, фaлcaфaй ва динй Чомй ба назарияи дугонагии хакикат наздик мeшaвaд, ки аз фaлcaфaи арабизабони Форобй ва Ибни Рушд бокй мондааст. Ин FOяpо хaмacpи y Aлишepи Навой низ иcтикбол нaмyдaacт. Чунин равиш хамзамон дар чaхоншиноcии ишомй тaчaccyми бapчacтa дорад. Ба ахамияти илм дар ^урьон гуфта шудааст: «Худо оноepо, ки аз мисти Шумо имон овардаанд ва OroepO, ки ба онхо илм ато шудааст юа мартабахо баланд кунад»[7, c.65]) Aфкоpи Aбдypaхмони Чомиро низ мeтaвон аз ин нуктаи назар барраОТ намуд. Aз ин py, ба ин aндeшaи М. Рачабов нaмeтaвон розй шуд, ки навиштааст: мутафаккирон ба мукобили дугонагй мeбapояд ва онро гумрохй мeшyмоpaд>»[15, c.124]. Aзчвмлa Чомй ба олимон дар чомea макоми xOcae таьйин мeкyнaд. Дар китоби «Бахористон» чунин афкори Чунайдро дар ин бора мeовapaд[14, c.43]: «Сайид- ут-тоифа Чунайд, кaддиca cиppyхy мeгyяд...: cyxaнони машота дар илму маьрифат pоcиx лaшкapecт аз лашкархои Худои таьоло ба кишвари хар дил, ки азимат тобад, м^олифони нaфcy хаворо руй дар хазимат ëбaд».[16. c.333.] Мутаффакир инчунин xyлоcaи диниe мeбapоpaд, ки бар acOOT он дар рузи киëмaт аз бандаи xyд мeпypcaд, ки Oë y ба ин ë он олимро мeшиноcaд. Дар cypara поcyxи мycбaт гирифтан гунохони y бaxшидa мeшaвaд. [17, c.43]

Омузиши эчоджти мутафаккирони точик дар даврони баьд аз шуравии Точикистон кобили ахамият мeбошaд, зepо дар ин давра мархилаи aзxyдкyнии арзишхои кухани миллй, чустучуи роххои ташаккули чамьиятй, ки ба дacтовapдхои тачрибахои чахонй ва cyннaтхои миллй- фархангии оид ба хамкории илмй acOc мeëбaнд, фарохам омaдaacт. Хамкории илмию адабиро дар худуди Оcиëи мдана гузаштагон, хамзамонон ва ояндагони y acоcхои ташаккули дар шуури чамьиятй баходихии мутамаддин ба давлатро заминагузорй намуданд. Бо шарофати таквияти онхо дар афкори адабии фоpcy точик хамкории илмию фархангй ба шфати зухуроти иcтикpоpи муфид ва дорои ахамияти OTëOTpO ба миëн овард. Бавижа, тacaввypоти дур рафтан аз маьрифати давлат хамчун падидаи ахамияти илми дошта воcитaи адолат дар чомea бахри инcоният зухур ëфт. Дар чунин марзи FOявй дар таъриш мардуми точик FOяи тафаккури миллро ба миëн овард, ки дар замони мо тaвaccyти арзишхои фархангию тамадунни такмил ëфт. Xycycиятхои xоcи афкори хукукии мутафаккирони фоpcy точик дар баходихии хакикй на танхо ба илм, балки ба тамаддун (тaвaccyти FOяхои адолат, ичрои хатмии чамъият, тартиботи одилонаи тобeони конун, алокамандии дучонибаи илму маданият ва f.) ифода мeëбaд, ки имруз ба талаботи давлати миллии Точикиcтон амалан чавобгу мeбошaнд.

Барои тахкики мepоcи адабии мутафаакрирони фоpcy точик дар чодаи хамкории илмию маданй фaйлacyфон, мyappиxон, aдaбиëтшиноcон ва дигар гурухи мухаккикони Оcиëи мдана ва дигар давлатхои xоpичй таваччух зохир намудаанд. Хануз дар замони xyд xовapшиноc Е.Э.Бepтeлc дар як катор acapхои xeш бо назардошти бappacии зиндагиномаи мутафаккирони фоpcy точик ба тахлилу бappacии мepоcи адабии онхо низ пapдоxтaacт[6, c.45] Тахлили умумии эчодиëти олимон оид ба хамкории илмию маданй дар китоби маъруфи «Точикон»-и Бобочон Faфypов низ ба мушохида мepacaд, ки rnxycr бо номи «Тaьpиxи мyxтacapи xar^ точик» ба дacти чоп рашда буд.[10, c.87.]

Aфкоpи ниëгони фоpcy точик дар caмти хамкории имй як катор мухаккикон дар заминаи таваччух зохир намудаанд ва хатто ба онхо бахри тахкик capдaфтapи aдaбиëти yзбeк Aлишepи Навой изхори назар намудаанд. Дар ин тахкикот аз назари аввал мacьaлaи муношбатхои дучонибаи Чомй ва Навой, инчунин caмтхои алохидаи эчодиëти ин мухаккикон ба риштаи тахлилу бappacй карор дода шудаанд.[11, c.234.] Aфкоpи фaлcaфии Aбдypaхмони Чомй мавзуи мeхвapии таьлифоти гурухи фaйлacyфонpо ба вучуд овардааст. Тахлили умумии афкори фагсафии y дар пажухишоти фaйлacyфи маъруфи точик A.M.Бaхоyддинов карор гиpифтaacт. Фагсафаи Чомй дар pиcолaи М.Рачабов тахлилу барраот шудааст[14, c.89]

Дар acOOT capчaшмaхои тaьpиxй дустии ин xarexO аз дaвpae огоз гардид, ки туркон ба Оcиëи Маркази cap дароварданду бо точикон тадричан каробат пайдо намуданд. Aз ин py, acpxO боз xaлки точик бо бародарони yзбeкy киргиз ва казоку туркман пaxлy ба пaxлy зиста, пояи дустиро мycтaxкaм мeнaмоянд ва дар гаму шодии якдигар шариканд

Тaьpиx гувохи он acт, ки барои мо точикон pобитaxои дустона ва мycтaxкaми абади бо Узбeкиcтон талаботи замон ва xaм ба мaнфиaтxои мардуми xapдy кишвар нигаронида

шyдaacт. Ду кишвapи бa хдм дуст бо xaмa дyшвоpиxои доxилии огози cоxибиcтиклолиaш нигоx нaкapдa, дap cоxaи cиëcaти xоpичи фaъолонa вa ву^яти бештap aмaл менaмояд, ки ин бa aфзyдaни нуфузу эътибоpи бaйнaлxaлкии он мycоидaт мекyнaд. Taxкими paвобит вa xaмкоpи бо мaмлaкaтxои Ocиëи Mapкaзи бapои чyмxypии мо axaмияти мyxим доpaд. Аз ин л^оз, тaxлилy омузиши мyноcибaтxои фapxaнгии ^чи^агон бо Чyмxypии Узбекиcтон дap зaмони имpyзa кaдaми дигapе бapои боз xaм мycтaxкaм кapдaни мyноcибaтxои фapxaнги вa pивочëбии он мебошaд.

Myноcибaтx,ои x,aмчaвоpии ^^^^to^ Узбекиcтон, ки бо aнъaнaxои биcëpacpaи дycтию бapодapии xaлкxои узбеку точик acоc ëфтaacт, дap дaвpaи иcтиклолият бa мaчpои cифaтaн нaв воpид гapдид. Mиëни 4yHxypm Tочикиcтон вa Чyмxypии Узбекиcтон то и^уз зиëдa яз 70 carn.nx^ xaмкоpи бя имзо pacидaacт, ки он оид бя чaнбaxои гуногуни xaмкоpиxои иктиcоди, cиëcи вя фapxaнги мебошaд.

Хaмкоpиxои дучонибяи фapxaнгии ин ду дявлят дap пояи меъëpxои бaйнaлмилaли бя мaнфиaтxои тapaфaйн бя pоx мондя шyдaacт. Бояд кяйд нaмоем, ки cолxои cоxибиcтиклолияти мдани 4yHxypMH Tочикиcтон вя Чyмxypии Узбекистон дap aкcap бaxшxои фapxaнги xaмкоpиxои cyдмaнди дучонибя cypaт гиpифтa, xycra тaфоxyми xaмcояги мyкappap гapдид.

Дap год^ои оxиp мacъaлaxои тяъмини paфтyомaди бемaмонияти мapдyм бя кишвapxои якдигap, тяшкили pyзxо, xaфтaxо вя чaшнвоpaxои мyштapaк, пaxши бapномaxои мaxcycи pa,n,ra вя телевизион бешyбxa, мyноcибaт вя xaмзиcтии точикону yзбекxоpо тяквият мебaxшaд.

Дap дaвpони nac яз cоx,ибиxтиëpй Cозишномaи фapxaнгие, ки миëни Чум^ии Tочикиcтон вя Чyмxypии Узбекиcтон 26 мapти cоли 1992 бя тacвиб pacид, бо мaкcaди pyшди xapчи бештap вя тaxкими минбяъдяи мyноcибaтxои xaмкоpии мявчудя, дap pyxияи дустии янъянявии xaлкxои точику узбек, ки pешaxои чaндинacpaи тaъpиxи вя умумият дap cоxaи фapxaнгy янъянот доpaнд, зяминяи мycоид фapоxaм овapд.

Baзоpaти фapxaнги ин ду кишвap xaмacолa paвобити фapxaнгиpо гycтapиш бaxшидa, дap pиштaxои гуногун яз pyи тякозои cозишномaxо вя кapоpдодxои тapaфaйни бя имзоpacидa, икдом мевapзaд.

Някши ду cозишномaе, ки бяъди иcтикpоpи cyлx вя pизоияти милли дap ^чик^гон бя тacвиб pacид, нaтичaxои нaзappacpо бя вучуд овapд чоизи кдйд acт.

АзчумгаЛ. Cозишномa миëни Хукумяти Чyмxypии Tочикиcтон вя Хукумяти 4yHxypm Узбекиcтон оид бя xaмкоpиxо дap cоxaи фapxaнг вя бaшapдycти, ки 4 - уми янвapи шли 1998 дap шaxpи Tошкент бя мувофикя pacидaacи вя яз 16 моддя ибоpaт acт.

Myтобики тозишномяи мaзкyp дap acоcи иcтифодaи янъяня вя pешaxои тaъpиxи вя кядимяи xaмкоpиxои xap ду кишвap инкишофи минбяъдяи paвобитpо дap cоxaи фapxaнг муяйян нaмyдaacт, ки он бя гycтapиши aлокaxои бяйнидявляти вя гяни гapдонидaни фapxaнги ин xaлкxо мycоидaт менямояд.

2.Axдномaи дycтии ябяди мдани Чyмxypии Tочикиcтон вя Чyмxypии Узбекистон. Ин axдномa cоxaxои гyногyнpо дapбap гиpифтa, caнaи 15 - уми июни шли 2000 - ум дap шaxpи Душянбе бя имзо pac^Aa, яз 21 моддя ибоpaт acт.

Дap acоcи бянду моддaxои cозишномaxои зикpшyдa то ин вякт як кaтоp чоpaбиниxои мyxими фapxaнги бя янчом pacид. Яке яз тaдбиpxои м^име, ки дap ин мудлят cypaт гиpифт, ин бapгyзоpии Рyзxои фapxaнгии Чyмxypии Tочикиcтон дap Чyмxypии Узбекиcтон буд. Чоpaбинии мaзкyp 30 - юми июни шли 1998 бapгyзоp гapдидa, дap он здадя яз 300 нaфap нямояндягон яз чумляи олимон, шоиpон, нaвиcaндaгон вя дигap xодимони фapxaнг яз чyмxypии мо шиpкaт доштянд.

^л^ои оxиp вязъи илму фapxaнг вя caмтx,ои мapбyтaи он бо дacтгиpии xaмaчонибaи Хукумяти Чyмxypии ^чи^отен py бя бех,буди меовapaд. Бо гох^и шyкpонa яз cyлxy вя^дяти човидон вя paxнaмоиx,ои Acоcгyзоpи cy^y вях.дяти миллй -Пешвои миллят, Пpезиденти Чум^урти ^чи^отен Эмомялй Рях,мон я^ли зда вя фapxaнги кишвap хдмешя кушиш бap он доpaнд, ки беx,тapин cymai^^ милливу ячдоди вя нямуня^ои олии caнъaтy ^yнapи чaxониpо омузянд, pивочy paвнaк дихднд мядяният, фapxaнги ячдоди вя caнъaти волои миллии xyдpо низ бя чяхондан мyappифи кунянд.

АДАБИЁТ

1. Ряхмонов Э.Ш. Tочикиcтон: дях, cоли истиклолият вaxдaти миллй вя бyнëдкоpй. чилди 2. - Душянбе: Иpфон, 2001. - C. 7 - 31; 123; 400 - 402.

2. Суханронии Президента Чумхурии Точикистон Асосгузори сулху вахдати милли-пешвои миллат, Эмомали Рахмон дар хамоиши чумхуриявИ бахшида ба 1310-солагии Имоми Аъзам.// Народная газета. №7 от 18.02.2009 с.

3. АйнИ С. Алишер НавоИ. - Сталинобод. 1948. С.47-48.

4. Арипов М.К. Соцальная утопия как течение общественно-философский мысли в Ср-ней Азии. Ташкент 1989.с.82

5. Ал-Джунайд Багдади (910)-Назариётчии суфиён.-1979 .Д.-342 сах.

6. Бертельс Е.Э. Джами. Таджикиздат, 1949; Роман об Александре. - М., -Л.,-432 с.

7. Богоутдинов А.М. Очерки по истории таджикской философии. Таджикгосиздат.1961.-321 с.

8. Гегель. Соч. Т. 12. С.376-377.

9. Грюнебаум Г.Э. Основные черты арабо-мусульманской культуры. Статьи разных лет. М., 1981. С.183.

10. Fафуров БГ. Точиикон.-Душанбе.-702 сах.

11. Захидов В. Мир идей и образов Алишера Навои. - Ташкент,1961., Рустамов Э.Р. Узбекская поэзия в первой половине XV века. - М., 1963. Бабаев Х. Государственно-правовые взгляды Алишера Навои. Автореф. кандидат юридических наук. - Ташкент, 1975 и др.

12. Саидов З. Таджикистан - надёжный партнёр в международных отношениях. - Душанбе: Авасто, 2003. - С. 69 - 72.

13. Соличонов Н. Арзишхои фархангИ ва фархангиён. - Хучанд: Ношир, 2005. - С. 10 - 34.

14. Раджабов М.Р. Абдурахман Джами и таджикская философия XV века. - Душанбе, 1968.-456 с.

15. Раджабов М. Газели С. 124

16. ЧрмИ Абдурахмон. Осор. Ч,.7.//Бахористон. Душанбе. Адиб 1989. С. 333.

17. ЧрмИ Абдурахмон. Бахористон, Душанбе, Адиб, 1989-С.430.

18. О современном суфизме см.: Философия народов Средней Азии и борьба идей. - Ташкент, 1988. С.125-148

19. Сативалдыев Р.Ш. Политическая и правовая мысль раннесредневекового мусульманского Востока (на примере «Кабуснаме», «Сиасетнаме», «Синдбаднаме»). Душанбе, 1999. С.77-82.

20. Хайруллаев М. Фараби. Эпоха и учение. - Ташкент. 1976. С.115.

РАЗВИТИЕ НАУЧНО-КУЛЬТУРНЫХ ВЗАИМОДЕЙСТВИЙ ИСТОРИЧЕСКОГО ТАДЖИКИСТАНА 11-15

В данной статье проанализировано соотношение научно-культурных взаимодействий исторического Таджикистана XI-XV вв. и его роль в становление современного общества Средней Азии. Культурное наследие персидско-таджикских мыслителей исследовано со стороны национальных, азиатских и других зарубежных исследователей. Автор статьи исследовал роль исторического и культурного наследие в приобретение мира и национального единства в Таджикистане.

Ключевые слова: Научное-историческое сотрудничество, культура, государственные отношение, политика, цивилизация, культурные наследие, период взаимодействий, развитие научных взаимодействий.

DEVELOPMENT OF SCIENTIFIC AND CULTURAL INTERACTIONS HISTORIC TAJIKISTAN 11-15

This article analyzes the relationship of scientific and cultural interactions of historical Tajikistan XI-XV centuries and its role in the formation of the modern society of Central Asia. The cultural heritage of Persian-Tajik thinkers has been studied by national, Asian and other foreign researchers. The author of the article investigated the role of historical and cultural heritage in the acquisition ofpeace and national unity in Tajikistan.

Key words: Scientific and historical cooperation, culture, state relations, politics, civilization, cultural heritage, period of interactions, development of scientific interactions.

Сведение об авторе:

Мамадкулова Рано Олимовна - Ассистент кафедры гуманитарных и социальных наук Таджикский горно-металлургический институт E - mail: nehan nehan @mail.ru Тел (+992) 927060085 About the autor:

Mamadkulova Rano Olimovna - Assistant to the Department of Humanities and Social Sciences Tajik Mining and Metallurgical Institute E - mail: nehan nehan @ mail.ru Tel (+992) 927060085

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.