CC BY
8УДК: 026/ 027 (575.3) (09)
РУШДИ тТОБХОНА^ОИ ТОЧ^ИСТОН ДАР ДАВРАИ ИСТЩЛОЛИЯТ
Мехроч KGМИЛGB
Институти таъpих, бостоншиносй ва маpдyмшиносии ба номи А. Дониши Академияи илмхои Ч,yмхypии Точикистон
Раванди ташаккул ва pyшди китобхонахои Точикистонpо даp давpаи истиклолияти давлатии кишваpамон метавон ба ду давpа таксим каpд: давpаи якум-солхои чанги шахpвандй ва маpхилаи баpкаpоpшавй (солхои 1991-2002); давpаи дуюм-солхои pyшд (2003-2G16).
Давpаи якуми сохтмони китобхонахои мамлакат даp шаpоити чанги шахpвандй чаpаëн гиpифт.Вокеахои нохуши ибтидои солхои 90-уми асpи ХХ ба хаëти осоиштаи халк, пешpафти иктисоддат, pyшди илму фаpханги чyмхypй заpбаи сахти халокатбоpе pасонд. Диккати одамони синну сол ва касбу коpи мухталиф аз китобхониву донишандузй дyp гашт.Ноpасоии захиpахои моддиву маънавй ба пешpафти коpи китобхонахо, ки даp низоми умумии фаpханг макоми махсyсpо ишFOл мекунанд, монеа эчод каpд. Илова баp ин, пас аз пошхypии Иттиходи Шypавй низоми воpидотy содиpоти китоб ба чyмхypй мачpои хyдpо дигаp каpд. Хонандагон низ ба китобхона кам меомаданд. Соли 1994 аз шуъбаи нигахдоpии китобхо ба толоpи умумии хониш, толоpи хониши илмхои дакик, абонементи байни китобхонахо ва дигаp шуъбахои китобхона хамагй 73742 адад адабдат дода шудааст. Ин pакам соли 1995-38060 ададpо ташкил дод, ки нисбат ба соли 1994-35680 адад кам мебошад [2, 2].
Боиси таассуф аст, ки солхои баъдичангй даp баъзе манотики чyмхypй аз чониби ашхоси алохида тасаppyф намудани бинои китобхонахо ва онхоpо хамчун манзили зисту нуктаи савдо истифода каpдан, мушохида каpда мешyд.«Даp хамон солхо аксаpи китобхонахо даp бинохои номувофик фаъолият мекаpданд, ба таъмиpy таpмим ниëз доштанд ва чавоб^йи одитаpин талаботи нигохдоpии китобу хизматpасонй набуданд. Додисахои Fайpимаксаднок ва Fайpиконyнй истифода бypдани бинохо ва худуди онхо ба мушохида меpасид. Даp хусуси тачхизоти замонавии фаъолият, технологияи мyосиpи иттилоотию маъpифатй, дастpасй ба компютеpy интеpнет хочати гап хам набуд»[7].
Ин ва дигаp сабабхои айниву зехнй боис шуданд, ки даp чyмхypй на танхо шyмоpаи китобхонахо ва теъдоди китобхои ба захиpаи онхо воpидшаванда кам шуданд, балки сатхи китобхонй низ поëн фаpомад.
Давpаи дуюми таъpихи сохтмони китобхонахои Точикистонpо (солхои 2003-2016) метавон давpаи эхë ва pyшди хаëти сиëсй, ичтимоиву
иктисодй ва фаpxангй даp мамлакат ном бypд. Рушди yстyвоpи чyмxypй ба Хукумати мамлакат имкон дод, ки ба pyшди фаpxанги миллй, аз чумла фаъолияти китобхонаxо таваччyxи хоса зоxиp намояд. Даp ин давpа, заминаи меъëpивy xyкyкии китобхонаxои мамлакат такмил ёфт, каpоpy конущои нав ва консепсияву баpномаxои давлатй маpбyт ба соxаи китобдоpй кабул шуданд, баpои азнавсозй ва бyнëди китобхонаxо аз Xисоби бучети давлат маблаFxои заpypй чудо шуданд.
Кабули Kдpоpи Хукумати Ч,yмxypии Точикистон «Даp боpаи беxтаp намудани вазъи Китобхонаи миллии Ч,yмxypии Точикистон ба номи Абулкосим Фиpдавсй» №361 аз 14 августи соли 2003 ва даp pобита ба ин ба тасвиб pасидани Амpи Пpезиденти Ч,yмxypии Точикистон даp боpаи чудо намудани 200 xазоp сомонй, аз чониби Хукумати шаxpи Душанбе чудо шудани 173 xазоp сомонй баpои таъмиp, таквияти фаъолият ва беxтаp гаpдонидани вазъи Китобхонаи миллии Ч,yмxypии Точикистон ба номи Абулкосим Фиpдавсй мусоидат намуданд [17, 20].
Баxpи ичpои сyпоpиши мазкyp «аз чониби мутахассисони соxа тамоми самтxои фаъолияти китобдоpй мавpиди таxлили амик ва xамачониба каpоp дода шуд. Таxлил собит намуд, ки базаи моддй-техникии китобхонаxо, таpбияи китобдоpон, вазъи хизматpасонй ба хонандагон, чаpаëни коpxои илмй-таxкикотии соxаи китобдоpй, xачм ва таpкиби фонди китобхонаxо, pобитаи гyногyнпаxлyи байналмилалй даp ин ^а чавобгуйи талаботи чомеаи тозаистиклоли Точикистон нест» [9].
Тибки талаботи каpоpи Хукумат ду баpномаи давлатй: «Баpномаи pyшди фаъолияти китобдоpй даp Ч,yмxypии Точикистон баpои солxои 2006-2015» ва «Баpномаи pyшди Китобхонаи миллии Ч,yмxypии Точикистон ба номи Абулкосим Фиpдавсй баpои солxои 2006-2015» таxия шуд ва баxpи татбики ощо аз xисоби бучети давлат 7 миллиону 310 xазоpy 200 сомонй пешбинй гаpдид.
Аз чумла, бо максади мyстаxкам намудани заминаи моддию техникии китобхонаxои мамлакат тибки накшаи чоpабиниxои «Баpномаи pyшди фаъолияти китобдоpй даp Ч,yмxypии Точикистон баpои солxои 2006-2015» аз xисоби маблаFxои пешбинигаpдида «даp мачмуъ 608 xазоp сомонй чудо гаpдида, бинои 59 китобхона, аз чумла 7 китобхона даp шаxpy ноx,ияxои Вилояти Мyхтоpи Кyxистони Бадахшон, 8 китобхона даp вилояти СyFд, 16 китобхона даp вилояти Хатлон, 6 китобхона даp шаxpy ноxияxои тобеи чyмxypй таъмиp шуд. Баpои таъмини китобхонаxои чyмxypй бо тачxизот, аз чумла мебелу чевощо, дастгоxxои нyсхабаpдоpй, аудиовизуалй, системаxои шамолдщй ва чангкашй, pафxои китобмонй, компютеpxо 423 xазоpy 240 сомонй маблаF чудо шуда, ба сypатxисоби шyъбаxои фаpxанги шаxpy ноxияxо интикол гаpдид» [12]. Хамзамон, даp доиpаи баpномаи мазкyp ташкили «Коpвони китоб» ч^ати таъмини китобхонаxои мамлакат бо китобxои тозанашp мусоидат намуд. Ин коpвон аз соли 2007
инчониб 1405 xазоp нусха китобpо ба маблаFи 1588801,10 сомонй pойгон ба китобхонаxои шаxpy ноxияxо таксим намудааст [1S, 31].
Даp давpаи дуюми сохтмони китобхонаxо заминаи моддиву техникии китобхонаxои мамлакат то андозае беxтаp гаpдид. Аз чумла, даp ноxияи Рашт 3 бинои китобхона бутед гаpдида, китобхонаи деxаи Хаpангони Болои ноxияи Ваpзоб, китобхонаи маpказии шаxpи РоFyн ба бинои нав ^чонида шуда, бинои китобхонаи маpказй ва филиалxои № 4,5,6,7-и ноxияи Шаxpинав ба маблаFи 15 xазоp сомонй, китобхонаи «Дустии халкxо»-и шаxpи Ноpак ба маблаFи 45000 сомонй, филиалxои китобхонаи маpказии ноxияи Ваxдат ба маблаFи 8 xазоp сомонй, китобхонаи маpказй ва филиали № 65-и ноxияи Хypосон, бинои китобхонаxои деxоти Пилдони миëна, Чолболоти ноxияи Ч^тател, китобхонаxои маpказии шаxpи Душанбе, ноxияxои Рошткалъа, Ванч таъмиp гаpдиданд [16, 13-14].
Баъди кабули «Баpномаи pyшди фаъолияти китобдоpй даp Чyмxypии Точикистон баpои солxои 2006-2015» (с.2005) ва «Баpномаи компютеpкyнонии китобхонаxои давлатию оммавй даp Чyмxypии Точикистон баpои солxои 2011-2013» (с. 2010) «даp китобхонаxои кишваp дигаpгyнии зиëд ба вучуд омад. Тули панч соли охиp бинои беш аз 50 китобхонаи навоxии дypдаст таъмиpy тачдид гаpдида, бо pафи китобмониву мебел тачxизонда шуданд. Даp ноxияxои Восеъ, Балчувон ва баъзе навоxии дигаpи кишваp 20 китобхонаи наву замонавй сохта ба истифода дода шуданд» [14].
Илова баp ин, даp давpаи pyшди сохтмони китобхонаxои Точикистон баъзе китобхонаxо тавассути соxиб шудан ба бypсxои хypд имкони беxтаp намудани заминаи моддиву техникиpо пайдо каpданд. Масалан, соли 2002 бо ташаббус ва дастгиpии Институти «Чомеаи Кушод»-и Точикистон даp назди Китобхонаи вилоятии ба номи Садpиддин Айнии минтакаи Куло6 Маpкази иттилоотй ба фаъолият шypyъ каpд. Баъдтаp, даp соли 2004 тибки баpномаи «Фаpxанг ва санъат», ки аз чониби xамин ташкилот таxти унвони «Чоpй намудани технологияи иттилоотй-коммуникатсионй» пешниxод шуд, китобхона соxиби бypс (гpант) гаpдид. Даp натича, ба китобхона 2 компюте^ 1 пpинтеp ва 1 дастгоxи нусхаафзой дода шуд. Инчунин, баxpи амалй гаpдидани «Баpномаи pyшди фаъолияти китобдоpй даp Чyмxypии Точикистон баpои солxои 2006-2015» бо дастгиpии Хукумати вилояти Хатлон ба китобхона боз 9 компютеp дода шуд. Соли 2007 китобхона ба шабакаи байналмилалии Интеpнет пайваст гаpдид [11, 17-18].
Соли 2007 Асосгyзоpи сyлxy ваxдати миллй-Пешвои миллат, Пpезиденти кишваp Эмомалй Раxмон xангоми сафаp ба ноxияи Мастчоx даp баpобаpи таваччyx намудан ба pyшди иктисодиëт, ба пешpафти фаpxанги ноxия, аз он чумла китобхонаxо низ маpок зоxиp намуданд. Бо икдоми Саpваpи давлат баpои таъмиpy таpмими китобхонаxо 300 xазоp сомонй маблаF чудо каpда шуд, ки бо ин маблаF китобхонаи бачагона,
китобхонаи марказй ва 15 филиалхои он аз таъмири хушсифат баромаданд. Соли 2010 дар асоси «Барномаи рушди иктисодиву ичтимоии нохияи Мастчох барои солхои 2008-2015» як филиал-китобхона дар мавзеи наздисархадии нохия бунёд карда шуд [11, 71-72]. Дар нохдяи Кухистони Мастчох бошад, бо маблаггузории Вазорати фарханги Ч,умхурии Точикистон китобхонахои дехаи Пастигав ва бачагонаи дехаи Худгифи Боло аз таъмири чорй бароварда шуда, бо тачхизоти замонавй таъмин карда шуданд [9].
Китобхонахои системаи марказонидашудаи шахри Чкалов (холо Бустон) дар асоси мувофикаи пешакии тарафайн байни Макомоти ичроияи хокимияти давлатии шахри Чкалов ва КД «Востокредмет» санаи 29-уми майи соли 2009 бо ^арори №162-и Мак,омоти ичроияи махаллии хокимияти давлатй ба махзан 30732 адад китобхои гуногунсоха аз мувозинаи КД «Востокредмет» ба мувозинаи бахши фархангии Макомоти ичроияи хокимияти давлатии шахри Чкалов гузаронида шуд, хамчун китобхонаи оммавии системаи Вазорати фарханг таъсис ёфт.[11, 62].
22-юми июли соли 2011 дар арафаи чашнхои 100-солагии устод Мирзо Турсунзода ва 20-умин солгарди Истиклолияти давлатии Ч,умхурии Точикистон бо ташрифи Асосгузори сулху вахдати миллй-Пешвои миллат Эмомалй Рахмон бинои Китобхонаи марказии шахри Турсунзода ба истифода дода шуда бо пешниходи Президенти Точикистон китобхонаи мазкур ба номи шоири зиндаёд устод Мирзо Турсунзода номгузорй гардид. [13, 85-87].
10-уми августи соли 2011 бо иштироки Асосгузори сулху вахдати миллй-Пешвои миллат, Президенти кишвар Эмомалй Рахмон дар арафаи чашни 20-солагии Истиклолияти давлатии Ч,умхурии Точикистон Китобхонаи оммавии вилояти Хатлон ба номи Шамсиддин Шохин расман мавриди истифода карор дода шуд. Китобхона дорои беш аз 100 хазор нусха адабиёти илмй, бадей, сохавй ва бачагона мебошад.[13, 32-33].
Бо Фармони Президенти мамлакат аз 27-уми июли соли 2011, тахти № 1093 Муассисаи давлатии "Китобхонаи миллии Точикистон" таъсис ёфт, ки муассиси он Дастгохи ичроияи Президенти Ч,умхурии Точикистон мебошад.Маросими ифтитохи бинои нави Китобхонаи миллй дар арафаи чашни байналмилалии Навруз, 20-уми марти соли 2012 бо иштироки Асосгузори сулху вахдати миллй-Пешвои миллат, Президенти Ч,умхурии Точикистон Эмомалй Рахмон баргузор гардид. [6, 83-85].
22-юми сентябри соли 2015 дар шахраки Х,исор Асосгузори сулху вахдати миллй-Пешвои миллат, Президенти Ч,умхурии Точикистон Эмомалй Рахмон китобхонаи марказии нохияро расман мавриди истифода карор доданд.Китобхонаи марказй дорои 40 толори хизматрасониву китобнигохдорй ва хучраи корй буда, дар онхо 38 компютер васлу насб шудаанд. [5].
Имpyз даp чyмхypй 151 муассисаи типи нав, аз чумла 83 гимназия (61 гимназияи давлатй, 22 гимназияи Fайpидавлатй), 68 литсей (60 литсейи давлатй, 8 литсейи Fайpидавлатй) фаъолият мекунанд. Дамзамон, даp ин давpа 9 адад мактаби пpезидентй баpои хонандагони болаëкат бyнëд ва мавpиди истифода каpоp дода шуд. Даp давpони истиклолият шyмоpаи муассисахои тахсилоти олии касбй низ афзуда, аз 13 адад ба 38 адад pасид
[1G].
Даp давpони истиклол аз чониби Дукумати чyмхypи, бахусус Асосгyзоpи сулху вахдати миллй-Пешвои миллат, Пpезиденти Ч,yмхypии Точикистон Эмомалй Рахмон чихати бyнëди китобхонахои нави замонавй ва таъмин намудани фонди онхо бо адабиëти навтаpин тадбиpхои мушаххас андешида шуданд. Аз чумла, Пpезиденти мамлакат аз хисоби фонди захиpавии хеш бахpи мyкаммалгаpдонии фонди Китобхонаи миллй бо китобу pyзномахои тозанашpи ватанию хоpичй, истифодаи хонандагони он аз пойгоххои иттилоотии хоpичй 543 586 хазоp сомонй чудо намуданд. Ба ин маблаF Китобхонаи миллй 9615 нусха китоб аз Россия, Англия, Олмон ба забонхои pyrä, англисй, фаpонсавй, немисй, аpабй хаpидоpй намуд. Илова баp ин, тибки нишондоди «Баpномаи pyшди Китобхонаи миллии Ч,yмхypии Точикистон ба номи Абулкосим Фиpдавсй баpои солхои 2006-2015» даp давоми солхои 2006-2011 бахpи мyкаммалгаpдонии фонди Китобхонаи миллии Ч,yмхypии Точикистон ба номи Абулкосим Фиpдавсй бо маблаFи 304165,36 сомонй 12989 нусха адабжти тозанашpи сохахои гуногун, аз чумла 54 нусха дастхатхо хаpидоpй каpда шудаанд. Дамзамон, даp доиpаи татбики нишондодхои Баpномаи мазкyp 89297 сомонй баpои обуна ба 464 номгуйи pyзномавy мачаллахои ватанй ва 87 номгуйи матбуоти хоpичй, инчунин паpдохти хизмати почта чихати интиколи китобхо бахpи таъмини чаpаëни мубодилаи байналмилалии китоб масpаф гаpдидааст [1, 1].
Бо максади тахкими заминаи моддиву техникй, таъмиp ва таъмини коpшоямии бинохои китобхонахои мамлакат, хаpидоpии асбобу анчом, тачхизоти техникй, баpномахои компютеpй, чопи маводи илмй-методй ва таълимй баpои китобдоpон, аз хисоби маблаFхои «Баpномаи pyшди фаъолияти китобдоpй даp Ч,yмхypии Точикистон баpои солхои 2GG6-2G15» то соли 2015 даp мачмyъ 4 млн. 230 хазоpy 32 сомонй масpаф гаpдидааст [20, 31]. Илова баp ин, танхо даp давоми 5 соли охиp даp чyмхypй 13 китобхонаи оммавй бyнëд ëфт ва аз хисоби саpчашмахои гуногун бинои 305 китобхона таъмиp гаpдид [8].
Бо вучуди ин дастоваpдхо, даp коpи китобхонахои кишваp ханyз хам камбудихои чиддй ба назаp меpасанд.Масалан, натичаи тахкики фаъолияти китобхонахои минтакахои гуногуни чyмхypй, ки аз чониби ходимони илмии шуъбаи китобшиносй, китобхонашиносй ва библио^афишиносии Пажyхишгохи илмй-тадкикотии фаpханг ва
иттилоот ба сомон pасид, начандон хуб аpзëбй шудааст. Таxкикоти доиpшyда нишон дод, ки «аксаpи китобхонаxои деxот ба xоли худ вогузошта шуда, аз чониби xyкyматxои маxаллй дастгиpие намебинанд ва як кисми ин китобхонаxо таъмиpталаб ва кисми дигаp даp биноxои мактаб, хонаи шаxpвандон ва дигаp чойxо ичоpанишинанд. Даp ноxияxое, ки зиëда аз 100 деxа доpанд xамагй аз 25 то 35 китобхона амал менамояд, ки аз он 70% аxолии деxот бебаxpаанд.Китобхонаxои амалкунанда аз ч^ати таъмини мутахассис, китобxои нав, тачxизот, дастpасй ба иттилоот ба талаботи замони мyосиp чавобгy нестанд» [3, 16-17]. «Даp вилояти СyFд-116, Хатлон-145, ВMКБ-49, шаxpy ноxияxои тобеи чyмxypй-109 китобхона таъмиpталаб буда, мутаносибан 7, 21, 27, 33 китобхона даp xолати садамавй каpоp доpанд. Илова баp ин, даp вилояти Хатлон-92 китобхона, СyFд-59 китобхона, ВMКБ-39 китобхона, шаxpy ноxияxои тобеи чyмxypй-117 китобхона бинои мустакил надошта, даp биноxои истикоматй ва дигаp ташкилоту мyассисаxо чойгиp шудаанд» [12].Даp ноxияxои Тавилдаpа (xоло Сангвоp), Даpвоз, Mастчоx ва баъзе ноxияxои дигаp «то xол аз сабаби надоштани бинои асосй кисме аз китобхонаxо даp хонаxои истикоматй чойгиp шyдаанд.«Баpномаи компютеpкyнонии китобхонаxои давлатию оммавй даp Чyмxypии Точикистон баpои солxои 2011-2013» низ пyppа ичpо нашуд. Myтаассифона, даp ин муддат ба xамаи китобхонаxои кишваp танxо 220 компютеpy 280 пpинтеp хаpидоpй шуд ва ин xам аз Xисоби маблаFи баpнома.Mасъyлини вилоятxо баpои анчоми ин ^p чоpаxои заpypй наандешиданд»[14].То имpyз даp деxаxои Шулмаки Чамоати деxоти Бокй Раxимзода, Myлло-Баpоти Чамоати Чафp, Калъаи Сypх ва маxаллаи Саpипyли Чамоати шаxpаки Fаpми ноxияи Рашт китобхонаxо таъсис наëфтаанд [4].
Даp давpони истиклол баpои ташаккул ва pyшди китобхонаxои Точикистон заминаxои мусоид фаpоxам омад.
АДАБИЁТ
1. Бойгонии чоpии Китобхонаи миллии Точикистон [Mатн]: маълумот оид ба татбики «Баpномаи pyшди Китобхонаи миллии Чyмxypии Точикистон ба номи Абулкосим Фиpдавсй баpои солxои 2006-2015».-С.1.
2. Бойгонии чоpии Китобхонаи миллии Точикистон [Mатн]: xисоботи муфассали шуъбаи нигаxдоpии китоби Китобхонаи миллии Чyмxypии Точикистон ба номи Абулкосим Фиpдавсй (солxои 1991- 2010).-С. 2.
3. Бypиев, K., Mypодй, M. Китоб ва таъсиpи он даp ташаккули фаpxанги насли навpас ^атн] // Паëмномаи фаpxанг.-2G15.-№1 (29).-С. 16-17.
4. Зайниддин, Х. Китоб xамнишини ман ва мо // Чyмxypият.-2G16.-29 ноябp.
5. Ифтитоxи Осоpхона, Китобхона ва Кохи фаpxанг даp ноxияи Хисоp [Mатн] [Mанобеи электpонй].-Низоми дас^ас^ http:// khovar.tj/2015/09/iftito-i-osorhona-kitobhona-va-kohi-far-ang-dar-no-iyai-isor/
6. Комилзода, Ш. Китобхонаи миллии Точикистон [Mатн]: диpyз ва имpyз: дастypи таълимй баpои мактабxои олй /Myxаppиp K.Бypиев.-Душанбе: ^фон, 2015.-С. 83-S5.
7. Мерганов, Д. Татбики барнома самар меорад, ба шарте ки камбудидои ин раванд сари вакт рафъ гарданд [Матн] // Садои мардум.-2013.-1 июл.
8.Орумбекзода, Ш. Фарданг чавдари дастии миллат аст [Матн] // Ч,умдурият. -2016.-12 август.
9. Охунзода, С. Кудистони Мастчод: дастоварддо назаррасанд [Матн]: оид ба рафти ичрои Барномаи давлатии рушди фаъолияти китобдорй дар Ч,умдурии Точикистон барои солдои 2006-2015 // Ч,умдурият.-2014.-5 июн.
10. Саид, Н. Маориф ва илми Точикистон дар давраи истиклолият//Маорифи Точикистон .-2016.-№9.-С. 17-18.
11. Сарватдои иттилоотии китобхонадои Ч,умдурии Точикистон ва накши ондо дар рушди иктисодиёт, инноватсия ва маърифати чомеа: маводи Конфронси умумичумдуриявй.-Душанбе: Бебок, 2015. - 112 с.
12. Сафар, М. Рушди фаъолияти китобдорй [Матн] // Ч,умдурият.-2013.-13 июл.
13. Ташкили маъхаздои электронй дар китобхонадои Точикистон: маводи Конфронси умумичумдуриявй.-Душанбе: Бебок, 2015.-116 с.
14. Файзалй, Ф. Барнома пурра ичро нашуд.Чаро? [Матн]: оид ба рафти ичрои «Барномаи давлатии рушди фаъолияти китобдорй дар Ч,умдурии Точикистон барои солдои 2006-2015» ва «Барномаи давлатии компютеркунонии китобхонадои давлатию оммавй дар Ч,ум^урии Точикистон барои солдои 2011-2013» // Ч,умдурият.-2013.-24 октябр.
15. Х,исобот дар бораи фаъолияти Вазорати фарданги Ч,умдурии Точикистон дар соли 2003 ва самтдои минбаъдаи кори он дар соли 2004 [Матн].-Душанбе: Матбуот, 2004.-С. 20.
16. Х,исобот дар бораи фаъолияти Вазорати фарданги Ч,умдурии Точикистон дар соли 2006 ва самтдои минбаъдаи кори он дар соли 2007 [Матн].-Душанбе: Матбуот, 2007.-С.13-14.
17. Х,исоботи Вазорати фарданги Ч,умдурии Точикистон оид ба фаъолият дар соли 2013 ва самтдои минбаъдаи пешрафти он дар соли 2014 [Матн].-Душанбе: Матбуот, 2014.-С. 15.
18. Х,исобот оид ба фаъолияти Вазорати фарданги Ч,умдурии Точикистон дар соли 2015 ва самтдои афзалиятноки рушди сода дар соли 2016 [Матн].-Душанбе: Истеъдод, 2016.-С.31.
РУШДИ КИТОБХОНАДОИ ТОЧИКИСТОН ДАР ДАВРАИ ИСТИЦЛОЛИЯТ
Дар макола бо истифода аз маводи омории Вазорати фарданги Чумдурии Точикистон ва дигар муассисаву ташкилот, вазъи вокеии таърихи рушди китобхонадо дар даврони истиклол мавриди омузиш карор гирифта, чараёни инкишоф ва тагйирёбии рушди шабакаи китобхонадо мувофики таснифоти китобдорй ва мукаррароти содавй тадкик шудааст.
Калидвожадо: китобхона, рушд, шабака, истщлол, барнома, компютер, интернет, заминаи моддиву техники, тац^изот.
РАЗВИТИЕ БИБЛИОТЕК ТАДЖИКИСТАНА В ПЕРИОД НЕЗАВИСИМОСТИ
В статье на основе статистических материалов Министерства культуры Республики Таджикистан и других учреждений и организаций изучено реальное
состояние истории развития библиотек в период независимости. Также проводится анализ процесса развития и трансформирования сети библиотек в контексте библиотечной классификации в соответствии с профилем библиотеки.
Ключевые слова: библиотека, развитие, сеть, независимость, программа, компьютер, интернет, материально-техническая база, оборудование.
THE DEVELOPMENT OF LIBRARIES OF TAJIKISTAN IN THE PERIOD OF INDEPENDENCE
In article on the basis of statistics of the Ministry of Culture of the Republic of Tajikistan and other institutions and organizations studied real history of the library development in the period of independence. Also was conducted the analysis of the process of development and transformation of libraries in the context of library classification in accordance with the profile of the library.
Key words: library, development, network, independence, program, computer, Internet, material and technical basis, equipment.
Маълумот дар бораи муаллиф: Медроч Комилов-аспиранти Института таърих, бостоншиносй ва мардумшиносии ба номи А. Дониши АИ Ч,Т. Тел.: (+992) 985932343, E- mail: mekhrochkomilov@gmail.com
Сведения об авторе: Мехродж Комилов - аспирант Института истории, археологии этнографии им. А. Дониша АН РТ. Тел.:(+992) 985932343, E-mail: mekhrochkomilov@gmail.com
Information аbout the author: Mehroj Komilov-postgraduate of the Institute of History, Archeology and Ethnography named after A. Donish, AS RT. Тел.: (+992) 985932343. E-mail: mekhrochkomilov@gmail.com
