RAQAMLI TA’LIMDA BO’LAJAK BOSHLANG’ICH SINF O’QITUVCHILARIDA TA’LIM JARAYONINI BAHOLASHNI TAKOMILLASHTIRISH Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARF MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

RAQAMLI TA'LIMDA BO'LAJAK BOSHLANG'ICH SINF O'QITUVCHILARIDA TA'LIM JARAYONINI BAHOLASHNI TAKOMILLASHTIRISH. Samatova Muborak Kaxxorovna

Guliston davlat universiteti Psixologiya va ijtimoiy fanlar fakulteti o'qituvchisi muboraksamatova 153@ gmail .com https://doi.org/10.5281/zenodo. 10036813

Annotatsiya. Maqolada hozirgi kundagi hayotimizning barcha jabhalarini raqamlashtirish, jumladan,maktabgacha va boshlang'ich ta'lim integratsiyasida raqamli texnologiyalarning o'rni, bo'lajak kadrlarni tayyorlashda raqamli texnologiyalarning o'rni, zamonaviy ta'limning muammolari ko'rilgan.

Maktabgacha ta'lim va boshlang'ich ta'lim integratsiyasida raqamli texnologiyalarni joriy etishningijobiy va salbiy tomonlari, maktabgacha ta'limning xususiyatlari va imkoniyati, maktabgacha ta'limda vaboshlang'ich ta'limda raqamli texnologiyalar ahamiyati, ulardan oqilona va samarali foydalanish talablarikeltirilgan Maqolada hozirgi globallashuv davrining muhim ehtiyoji hisoblanmish maktabgacha va boshlang'ich ta'lim yoshidagi bolalarning bilim faolligini, dunyoqarashini va motivatsiyasini oshiruvchi zamonaviy o'quv jarayoni vositasi sifatida axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va raqamli texnologiyalarni qo'llash nazariyasi va metodologiyasining dolzarb muammolari muhokama qilinadi.

Hozirgi sharoitda zamonaviy maktab o'z kasbiy faoliyatida axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish bo'yicha bilim vako'nikmalarga ega bo'lgan, yaxshi shakllangan axborot-kommunikatsiyakompetentsiyasiga (AKM) ega bo'lgan o'qituvchilarga muhtoj.

Ta'lim va tarbiya jarayonida raqamli texnologiyalarni qo'llash maktabgachayoshdagi bolalar yutuqlarining kafolatlari va keyinchalik maktabda muvaffaqiyatli o'qish kafolatlari haqida so'z yuritilgan.

Kalit so'zlar: ta'lim, kadrlar, axborot kommunikatsion texnologiyalar, raqamli texnologiya,

kognitivfaoliyat,, germenevtika, boshlang'ich ta'lim, raqamlilashtirish.

Аннотация. В статье рассматривается цифровизация всех аспектов нашей жизни сегодня, в том числе роль цифровых технологий в интеграции дошкольного и начального образования, роль цифровых технологий в подготовке будущих кадров, проблемы современного образования.

Представлены положительные и отрицательные стороны внедрения цифровых технологий при интеграции дошкольного образования и начального образования, особенности и возможности дошкольного образования, значение цифровых технологий в дошкольном образовании и начальном образовании, требования к их рациональному и эффективному использованию. В статье Актуальные проблемы теории и методологии использования информационно-коммуникационных технологий и цифровых технологий как инструмента современного образовательного процесса, повышающего познавательную активность, мировоззрение и мотивацию детей дошкольного и младшего школьного возраста, что считается обсуждаются важные потребности эпохи глобализации.

В современных условиях современной школе необходимы учителя, обладающие знаниями и навыками использования информационно-коммуникационных технологий в своей профессиональной деятельности, имеющие хорошо сформированную информационно-коммуникативную компетенцию (ИОК).

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARF MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

Использование цифровых технологий в процессе обучения и воспитания детей дошкольного возраста обсуждаются гарантии успеваемости и гарантии успешной учебы в школе.

Ключевые слова: образование, кадры, информационно-коммуникационные технологии, цифровые технологии,познавательная деятельность, герменевтика, начальное образование, цифровизация.

Abstract. The article examines the digitization of all aspects of our life today, including the role of digital technologies in the integration of preschool and primary education, the role of digital technologies in the training offuture personnel, and the problems of modern education.

The positiv e and negativ e aspects of the introduction of digital technologies in the integration ofpreschool education and primary education, the characteristics and possibilities of preschool education, the importance of digital technologies in preschool education and primary education, requirements for their rational and effective use are presented in the article. Current problems of the theory and methodology of using information and communication technologies and digital technologies as a tool of the modern educational process that increases the cognitiv e activity, worldview and motivation of children of preschool and primary education age, which is considered an important need of the era of globalization, are discussed.

In the current conditions, a modern school needs teachers who have knowledge and skills in the use of information and communication technologies in their professional activities, who have well-formed information and communication competence (IEC).

Use of digital technologies in the process of education and upbringing of children of preschool age the guarantees of achievements and the guarantees of successful study at school are discussed.

Keywords: education, personnel, information and communication technologies, digital technology, cognitive activity, hermeneutics, primary education, digitization.

Hozirgi kunda ta'limni axborotlashtirishning yo'nalishlaridan bin ta'lim jarayoni sub'ektlari uchun sharoit yaratish, jamiyatda tobora ko'payib borayotgan ma'lumotlardan: ma'lumotlar bazalari, elektron arxivlar, ma'lumotnomalar, ensiklopediyalardan erkin foydalanishiga ko'maklashish, shuningdek faol foydalanish, talabalar shaxsini shakllantirish jarayonida axborotkommunikatsiya texnologiyalari.

Axborotlashtirish muammolarini hal qilish uchun bolalikdanoq axborotkommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish ehtiyojlari va imkoniyatlarini shakllantirish zarur. Shu sababli, bizning fkrimizcha, jamiyatni axborotlashtirishning asosiy yo'nalishi boshlang'ich maktabdir.

Shu munosabat bilan zamonaviy boshlang'ich sinf o'qituvchisining kasbiy kompetensiyasi zamonaviy mikroprotsessor va kompyuterlar asosida amalga oshiriladigan axborotni to'plash, izlash, to'plash, saqlash, ishlab chiqarish, qayta ishlash, uzatish va undan foydalanish bo'yicha maxsus bilim va ko'nikmalarsiz mumkin emas. Shunday qilib, raqamli texnologiyalar o'qituvchilarning ta'lim sifatini baholash kompetentsiyasining ajralmas qismi bo'lishi kerak.

Tahlil davomida biz quyidagi qarama-qarshiliklarni aniqladik: davlat va jamiyatning bo'lajak o'qituvchilarning raqamli texnologiyalarni shakllantirishga bo'lgan ehtiyoji va bu jarayonni har tomonlama va eksperimental qo'llab-quvvatlashning yo'qligi o'rtasida boshlang'ich sinf o'qituvchilarining o'z kasbiy faoliyatida axborotkommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish zarurati va ularni oliy pedagogik ma'lumot olish bosqichida tayyorlash uchun

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARF MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

pedagogik shartsharoitlarning yetarli darajada rivojlanmaganligi o'rtasida boshlang'ich sinflarda o'quv jarayonini AKT asosida o'quv-uslubiy ta'minlashni rivojlantirish zarurati va boshlang'ich sinf o'qituvchilarining ATK darajasining etarli emasligi o'rtasida.

Ushbu qarama-qarshiliklar biz ko'rib chiqadigan bo'lajak boshlang'ich maktab «Zamonaviy dunyoda ilm-fan va texnologiya»nomli ilmiy-amaliy konferensiya o'qituvchilarining ta'lim sifatini baholash kompetensiyalarini takomillashtirishni o'rganishning dolzarbligini oldindan belgilab beradi. O'zbekiston bugungi kunda rivojlangan davlatlar qatori raqamli davrga o'tmoqda va bu bilan bog'liq o'zgarishlar aksariyat hollarda, ishlab chiqarish sohalarida, uy-joy kommunal xo'jaligida, savdo va boshqa sohalarda aniq ko'rinmoqda. Hozirgi kunda biz o'z hayotimizning asosiy qismini virtual dunyoga o'tkazayapmiz: kompyuter, noutbuk, planshet, smartfon va boshqa moslamalar. Biz u yerda suhbatlashamiz, do'stlar orttiramiz, ishlaymiz, fotosuratlar almashamiz, taassurotlar, fikrlarimizni bo'lishamiz, o'yinlardan foydalanamiz, tomoshabop flmlar ko'ramiz, "like"lar bosamiz, ma'lumotlar joylashtiramiz. Axborot resurslarining barcha toifadagi fuqarolar hayotiga - yosh bolalardan tortib,nafaqaxo'rlargacha kirib borganligi axborot texnologiyalari zamonaviy jamiyatni qiziqtirgan barcha muammoni hal qilishga qodir degan fikrni shakllantiradi.

Zamonaviy raqamli texnologiyalar butun dunyo bo'ylab barcha ta'lim muassasalarini rivojlantirish uchun yangi vositalarni taqdim etadi. Raqamlashtirish,o'rganilgan saboq va bilimlarni almashish uchun imkoniyatlar yaratib, odamlarga ko'proq ma'lumot olish va kundalik hayotlarida yaxshi qarorlar qabul qilish imkoniyatini beradi. Yaqin kelajakda ta'lim muhitida raqamlashtirish bilan bog'liq katta o'zgarishlar yuz beradi. Kadrlar tayyorlashda elektron ta'lim tizimi yangi imkoniyatlar va yangi vazifalarni yaratmoqda [8 - 30]. Asosiy imkoniyatlar qatoriga ta'limga oid muammolarni hal qilish, ta'lim shaklini tanlashni kengaytirish, bilimlarni uzatish vositalarini ko'paytirish kiradi. Raqamli texnologiyalarning zamonaviy ta'limdagi o'rni va rolini anglash zarurati maktabgacha va boshlang'ich ta'lim metodikasi va didaktikasi sohalaridagi zamonaviy tadqiqotlarda o'z aksini topishi kerak. Hozirgi kunda maktabgacha va boshlang'ich ta'lim integratsiyasida raqamli texnologiylarni qo'llash muammolari kelgusida rivojlanish strategiyasini va unga yo'naltirilgan yo'nalishni tanlash bilan bog'liq izlanishlarga sabab bo'ladi. Kelajakda raqobatdosh ta'lim va tadqiqot modeliga o'tish uchun raqamli transformatsiya dasturi allaqachon ishlab chiqilishi kerakligi aniq.

Elektron ta'lim tizimining muammolarini ikkita sinfga bo'lish mumkin: hozirgi (o'tish davri) va immanent. Bugungi kunda ta'lim tizimining raqamli texnologiyalarga tez kirib borishi axborot makonida taqdim etilayotgan ko'p narsalarni jiddiy tahlil qilish va pedagogik asoslash uchun asos yaratmoqda. Ushbu maqolaning maqsadi ta'limjarayonini raqamli rivojlantirishning ustuvor yo'nalishlarini, ularning afzalliklari va tahdidlariga asoslangan holda aniqlashdir, raqamli texnologiyalarni maktabgacha va boshlang'ich ta'lim tizimidailmiy asoslangan holda amalga oshirish zarurati gipotezasi asosida tahlil qilish.

Ta'lim muhitini raqamlashtirish turli shakllarda amalga oshirilishi mumkin: - mavjud o'quv materiallarini, shu jumladan ma'ruzalar, prezentatsiyalar, darsliklar, mustaqil ish uchun topshiriqlarni va bilimlarni boshqarish vositalarini elektron muhitni tarjima qilish o'qituvchi va bola-o'quvchi o'rtasidagi o'zaro aloqalar uchun interaktiv elektron muhitni shakllantirish, shu jumladan o'qituvchilar uchun elektron sinflar yaratish, veb-seminarlar, munozarali forumlar o'tkazish va hk. - yangi turdagi o'quv vositalarini yaratish: elektron darsliklar, elektron muammoli kitoblar, video ma'ruzalar, elektron topshiriqlar bazasi, kompyuter o'yinlari; - elektron muhit imkoniyatlaridan foydalangan holda ta'limning tubdan yangi shakllarini yaratish - axborotni

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARF MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

xayoliy uzatish spektrini kengaytirish, rolli o'yinlar jarayonida turli vaziyatlarni modellashtirish, raqobatbardosh o'yinlarga taqlid qilish va hokazo - sun'iy intellect imkoniyatlarini o'quv jarayoniga tadbiq qilishdir.

2019-yilning 29-aprel kuni O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "O'zbekiston Respublikasi xalq ta'limi tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini rivojlantirish to'g'risida" Farmoni e'lon qilindi. Farmonda keltirilishicha, 2019-2021-yillar davomida respublikaning har bir hududida bosqichmabosqich STEAM (fan, texnologiya, injenering san'at va matematika) yo'nalishlariga ixtisoslashtirilgan" Prezident maktablari"ni tashkil etish vazifasi belgilab qo'yildi. Konsepsiya doirasida belgilangan vazifalarni bajarish orqali O'zbekiston Respublikasining xalq ta'limi tizimini 2030-yilgacha rivojlantirishda STEAM fanlarni va tanqidiy fikrlash, axborotni mustaqil izlash va tahlil qilish kompetensiyalari va malakalarining rivojlanishiga alohida urg'u berishni hisobga olgan holda, zamonaviy innovatsion iqtisodiyot talablariga javob beradigan umumta'lim dasturlari va yangi davlat ta'lim standartlari joriy etiladi. Shuni nazarda tutgan holda ushbu maqolada ona tili ta'limida STEAM yondashuvini qanday amalga oshirish to'g'risida mulohaza yuritamiz. STEAM Amerikada ishlabchiqilgan yondashuv bo'lib, o'quvchilarning fan, texnologiya, injenering, san'at va matematika fanlariyoki bir-biriga bog'liq boshqa turdosh fanlarning o'zaro integratsiyasi asosida amalga oshiriladi.

STEAMo'quvchilarda muammolarni keng qamrovli tushunish, ijodiy fikrlash, muhandislik yondashuv, tanqidiy fklash, ilmiy metodlarni tushunish va qo'llash hamda dizayn asoslarini tushunish kabi muhim xususiyatlar va ko'nikmalarni rivojlantirishga yordam beradi. STEAM maktab dasturlariga qo'shimcha sifatida qo'llaniladi. 7-14 yoshdagi o'quvchilarning muttasil ravishda o'tkaziladigan mashg'ulotlarga qiziqishlarini orttiradi.

Mamlakatimiz uchun ta'limni raqamlashtirishning asosiy tahdidi global ta'lim muhitining asosini topishdir. Ushbu tahdid bir necha omillar natijasida amalga oshirilishi mumkin: jahon bozoriga kirishning kechikishi; mahsulot sifati etarli emasligi til to'sig'i maktabgacha va boshlang'ich ta'lim tizimi mutaxassislarining raqamli texnologiyalardan foydalanish ko'rsatkichining pastligi; til bilish ko'rsatkichining pastligidir. Hozirgi kunda rus va ingliz tilidagi bolalar uchun mo'ljallangan rivojlantiruvchi interaktiv tizimlar, komputer o'yinlari, multimedia maxsulotlari juda ko'p, tilni bilgankishi esa ulardan bemalol foydalanishi mumkin. Yuqorida aytib o'tilganlarga asoslanib ta'kidlash joizki,raqamli texnologiyalarni joriy etish maktabgacha va boshlang'ich ta'lim tizimini rivojlantirish uchun juda muhimdir, ammo shu bilan birga ularni amalga oshirishda ilmiy asoslangan yondashuvni shakllantirish zarur.

Hozirgi kunda mamlakatimizda ham ushbu soha rivoji uchun bir qancha loyihalar amalga oshirilmoqda. O'zbek tilidagi bolalar uchun bo'ljallangan rivojlantiruvchi, yangi bilim beruvchi electron portallar yaratilmoqda. Maktablarimizning boshlang'ich sinf darsliklariga ilova tarzida electron multimedia darslari taqdim etilgan va ulardan dars jarayonlarida samarali foydalanilmoqda [1, 7]. Ta'lim makonini raqamlashtirishga o'tish zarurati bir necha omillar bilan izohlanadi. Birinchidan, bugungi kunda deyarli barcha o'quvchilar raqamli mahalliy avlodga mansub bo'lib, ular yangi texnologiyalarni kundalik hayotida qo'llashga katta moyilligini namoyish etishmoqda. Ayniqsa, bu IT va Internet texnologiyalariga, shuningdek ularni nafaqat professional sohada, balki ijtimoiylashuv va aloqa uchun ham qo'llashga tegishli.

Shunday qilib, raqamlashtirilgan ta'lim tizimidan foydalanish maktabgacha va boshlang'ich ta'lim o'quvchilarining kelajakda raqamlashgan jamiyatga kirishishi uchun maqsadli auditoriya a'zosi bo'lishi uchun tayanch bo'lib xizmat qiladi. Bu, albatta, maktabgacha ta'lim

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARF MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

tashkilotining va maktabning ta'lim bozoridagi raqobatbardoshligini oshirishga, qo'shimcha qiymat yaratishga va bolalarni jalb qilishga olib keladi. Bu birinchi navbatda raqobatbardoshlikni oshiradi; Ikkinchidan ta'lim jaraonini jahon standartiga moslashtiradi. Bunday sharoitda shaxsni shakllantirish avvalgi an'anaviy usullardan tubdan farq qiladi, bu globallashayotgan axborot makonida uni maktabgacha boshlang'ich ta'lim integratsiyasida tatbiq qilishning sifat jihatidan yangi modelini ishlab chiqishni, hozirgi sharoit uchun zarur bo'lgan va ularg mos keladigan mutlaqo yangi usullarini o'zida jamlagan metodik ishlarni shakllantirishni talab qiladi.

Bo'lajak boshlang'ich sinf o'qituvchilarining raqamli texnologiyalardanfoydalana bilishi kasbiy kompetensiyaning tarkibiy qismi sifatida qaraladi, uboshlang'ich maktabning o'ziga xos xususiyatlarini, shuningdek, AKTning o'ziga xosligi va tabiatini hisobga olgan holda, kasbiy muammolarni hal qilishda AKTdan foydalanish imkonini beruvchi kompetensiyalar majmuasidan iborat vaboshlang'ich maktabda qo'llaniladi.

Tashkiliy (axborot-kommunikatsiya makonini tashkil etish, ta'lim sifatini baholash kompetensiyalarini shakllantirish uchun ilmiy, uslubiy va dasturiy vositalarning elektron bazasini yaratish), pedagogik (shaxsga yo'naltirilgan, tizimli, faoliyat va malakaga asoslangan yondashuvlar; o'quvchilarning raqamli ta'limini shakllantirish jarayonining tuzilishi va mazmuni bo'lajak boshlang'ich sinf o'qituvchilarining ta'lim sifatini baholash kompetensiyalarini shakllantirishjarayonida kognitiv va axborot-kommunikatsiya faolligini oshirishga qaratilgan ilmiy-texnikaviy, uslubiy va instrumental vositalardan foydalanish), o'qitish shartlari.

Oliy pedagogik ta'lim tizimida bo'lajak boshlang'ich sinfo'qituvchilarining ta'lim sifatini baholash kompetensiyalarini shakllantirish: Ta'lim sifatini baholash kompetensiyalarining tarkibiy qismi sifatida talabalarning raqamli kompetensiyalarini shakllantirish jarayonining samaradorligini monitoring qilish va baholash ta'minlanadi.

Maqsadga erishish va gipotezani sinab ko'rish uchun quyidagi tadqiqot vazifalarini qo'yish va hal qilish kerak edi: psixologik-pedagogik adabiyotlarda bo'lajak boshlang'ich sinf o'qituvchilari ta'lim sifatini baholash kompetensiyalarini shakllantirish muammosining ishlanma darajasini va real amaliyotda bo'lajak boshlang'ich sinf o'qituvchilari raqamli kompetensiyalarining shakllanish darajasini ochib berishdir.

"Boshlang'ich sinf o'qituvchisi" (motivatsion-ehtiyoj, operativ

faollik,kognitivkognitiv,nazorat-tuzatish, fan-pedagogik o'qituvchi) malakasiga ega bo'lgan pedagogika oliy ta'lim muassasalari talabalarini shakllantirish xususiyatlari, mohiyati va mazmunini aniqlash, mazmun va aks ettiruvchi-prognostik komponentlar) oliy pedagogik ta'lim tizimida bo'lajak boshlang'ich sinf o'qituvchilari raqamli baholashni shakllantirishning tashkiliy -pedagogik shartlarini aniqlash va tajriba-sinovdan o'tkazish bo'lajak boshlang'ich sinf o'qituvchilari MKMning shakllanish darajasini aniqlashning mezon-baholash apparatini ishlab chiqish oliy kasb-hunar ta'limi tizimida o'quvchilar, bo'lajak boshlang'ich sinf «Zamonaviy dunyoda ilm-fan va texnologiya» nomli ilmiy-amaliy konferensiya o'qituvchilarini shakllantirish bo'yicha ilmiy-uslubiy tavsiyalar ishlab chiqish.

A.M.Karavaeva [3] ta'kidlaganidek, axborot va kompyuter texnologiyalaridan foydalanish nafaqat o'quvchilarning rivojlanishini qo'llab-quvvatlabgina qolmay,balki ularning ta'limga bo'lgan motivatsiyasini, o'qishdagi o'zaro ta'sirini ham oshiradi. Shunday qilib, talabalarning malakasini oshirish omili sifatida uquyidagi muhim afzalliklar bilan tavsiflanadi:

1) o'quv jarayoni mazmunining usullari, texnologiyalarini takomillashtirish;

2) har bir o'quvchiga individual yondashish orqali ta'lim jarayoni samaradorligini oshirish;

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARF MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

3) o'qituvchi va talaba o'rtasidagi ta'lim jarayonida o'zaro munosabatlarning yangi shakllarini, shu jumladan masofaviy ta'limni tashkil etish va takomillashtirish;

4) o'qituvchi tomonidan ham, ta'lim muassasasi ma'muriyati tomonidan ham o'quv jarayonini boshqarish vositalarini takomillashtirish;

5) o'quvchilar shaxsini har tomonlama rivojlantirish va faollik darajasini oshirishga ko'maklashish;

6) talabalarning mustaqil ishi va o'z-o'zini tayyorlash darajasini sezilarli darajada oshirish;

7) talabalarning ilmiy-tadqiqot va qidiruv faoliyatini tashkil etish va takomillashtirish;

8) ilgari o'rganilgan materialni takrorlash va mustahkamlash imkoniyati;

9) biznes yoki rolli o'yin shaklida, shu jumladan masofaviy formatda turli xil o'quv vaziyatlarini yaratish;

10) o'quv ma'lumotlarini izlash va tanlash va uni amaliy qo'llash ko'nikmalarini shakllantirish va takomillashtirish;

11) talabalar bilimining oraliq yoki yakuniy nazorati natijasida ob'ektiv baho olish, masalan, elektron test orqali;

12) Virtual laboratoriyalar, simulyatorlar va boshqalar orqali turli jarayonlarni modellashtirish imkoniyati;

13) "o'qituvchi - talaba", "o'qituvchi - o'quvchining ota-onasi" o'rtasida o'z vaqtida doimiy aloqani tashkil etish;

14) muayyan fan sohasida ham, darsdan tashqari mashg'ulotlarda ham o'quvchilarning ijodiy ko'nikma va malakalarini rivojlantirish va takomillashtirish, masalan, mahorat darslarini tomosha qilish orqali sevimli mashg'ulotlarini shakllantirish;

15) Virtual ko'rgazmalar, muzeylar va boshqalarga tashrif buyurish orqali o'quvchilarning estetik madaniyatini oshirish;

16) turli axborot manbalaridan (elektron kutubxonalar, ilmiy maqolalar, «Zamonaviy dunyoda ilm-fan va texnologiya» nomli ilmiy-amaliy konferensiya darsliklar va boshqalar) ta'lim maqsadlarida foydalanish imkoniyati.

Shunday qilib, tahlillar shuni ko'rsatdiki, ta'lim jarayoniga axborot va kompyuter texnologiyalarini joriy etish va ulardan foydalanish ta'lim, o'z-o'zini tarbiyalash, kasbiy o'sish va ijodiy rivojlanish uchun kuchli rag?bat yaratadi va rivojlantiradi, ham talabalar, ham o'qituvchilarning malakasini oshiradi.

REFERENCES

1. Abdullayeva Q. va b. O'qish kitobim. 2- sinf, T., 2021.

2. Abdullayeva Q., va boshqalar "Savod o'rgatish darslari" T., "O'qituvchi", 1996

3. Abdullayeva Q. va b. 2- sinfda o'qish darslari. T., 2014.

4. Azizxo'jayeva N. N. Pedagogik texnolofiyalar va pedagogik mahorat. Toshkent. 2016.

5. Abdullayeva Q. va b. Ona tili. T., "O'qituvchi ", 2020.

6. Bo'ri Ziyamuhammedov, Mamarajab Tojiyev. Pedagogik texnoloya zamonaviy o'zbek milliy modeli. Toshkent. 2019.

7. «Kitobim - oftobim». Toshkent, «O'qituvchi», 2018- yil.

8. Xalikova U.M. (2020). Maktabgacha ta'lim muassasalarida axborot kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishning dolzarbligi. Интернаука, 13-2, С. 78-79.

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARF MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

9. Khalikova U.M. (2020). Information and communication technology (ICT) in preschool education. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. 10:4, pp. 87710. Евстафьев И.А. Преимущества и проблемы внедрения информационных технологий в образование и науку / И.А. Евстафьев // Материалы XI Международной студенческой научной конференции «Студенческий научный форум» [Электронный ресурс]. -Режим доступа: https://scienceforum.ru/2019/article/2018010193

11. Зеленецкая Л.П. Применение информационно - коммуникационных технологий в образовании / Л.П. Зеленецкая // Молодой ученый. - 2020. - №18 (308). - С. 498-499 [Электронный ресурс]. - Режим доступа: https://moluch.ru/archive/308/69449/

12. Караваева А.М. ИКТ в образовании: преимущества, трудности и вопросы организационного развития / А.М. Караваева // Образование и наука в России и за рубежом. - №16. - 2019 [Электронный ресурс]. - Режим доступа: https://www. gyrnal. ru/statyi/ru/1914/

13. Мендель В.В. Аспекты использования информационно-компьютерных технологий в образовательном процессе / В.В. Мендель, О.А. Тринадцатко // Современные проблемы науки и образования. - 2020. - №2 [Электронный ресурс]. - Режим доступа: http://scienceeducation.ru/ru/article/view?id=29755