Научная статья на тему 'ПРОФЕССИОНАЛ ТАЪЛИМ ТИЗИМИДА SMART ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИ ЖОРИЙ ЭТИШ'

ПРОФЕССИОНАЛ ТАЪЛИМ ТИЗИМИДА SMART ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИ ЖОРИЙ ЭТИШ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
49
18
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Электрон таълим ресурслари / компетенция / индивидуал ёндашув / компьютер / мультимедия / самарадорлик / ахборот коммуникация тех-нологиялари. / e-learning resources / competence / individual approach / computer / multimedia / efficiency / information and communication technologies.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Расулмухамедов, Мухамадазиз Махамадаминович, Азимов, Абдулхай Абдулатиф Ўғли, Ғаффаров, Нуриддин Ёрқин Ўғли

Мақолада профессионал таълим тизимини замонавий андозалар асосида такомиллаштириш ва ривожлантириш мақсадида реал ва вертуал таълим муҳитида SMARTтехнологияларидан фойдаланишнинг долзарб муам-моалари ёритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

INTRODUCTION OF SMART TECHNOLOGIES IN PROFESSIONAL EDUCATION SYSTEM

The article discusses current issues of using SMART technologies in real and virtual learning environments in order to improve and develop the system of professional education on the basis of modern standards.

Текст научной работы на тему «ПРОФЕССИОНАЛ ТАЪЛИМ ТИЗИМИДА SMART ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИ ЖОРИЙ ЭТИШ»

ПРОФЕССИОНАЛ ТАЪЛИМ ТИЗИМИДА SMART ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИ ЖОРИЙ ЭТИШ

Расулмухамедов Мухамадазиз Махамадаминович

ф.-м.ф.н., доцент, Тошкент Давлат транспорт университеты Транспортда ахборот тизимлари ва технологиялари кафедра мудири;

mrasulmuxamedov@list.ru Азимов Абдулхай Абдулатиф Угли Тошкент Давлат транспорт университети Транспортда ахборот тизимлари ва технологиялари кафедра

ассистенти; азимовабдулхай ¡915@гмаил.сом Гаффаров Нуриддин Ёркцн Угли Тошкент Давлат транспорт университети МАТ -1 гурууи 2-курс магистр талабаси; mrgaffarov28@gmail.com

АННОТАЦИЯ

Мацолада профессионал таълим тизимини замонавий андозалар асосида такомиллаштириш ва ривожлантириш мацсадида реал ва вертуал таълим мууитида SMARTтехнологияларидан фойдаланишнинг долзарб муам-моалари ёритилган.

Калит сузлар: Электрон таълим ресурслари, компетенция, индивидуал ёндашув, компьютер, мультимедия, самарадорлик, ахборот коммуникация тех-нологиялари.

ABSTRACT

The article discusses current issues of using SMART technologies in real and virtual learning environments in order to improve and develop the system of professional education on the basis of modern standards.

Key words: e-learning resources, competence, individual approach, computer, multimedia, efficiency, information and communication technologies.

Мамлакатимизда таълим тизимида хам тубдан ислохотлар амалга оширилмокда. Бу уз вактида таълим тизимимизда жахон мехнат бозорида ракобатбардош кадрларни тайёрлаш асосий максад деб белгиланган. Амалга оширилаётган кенг куламли ислохотлар, хусусан иктисодиёт тармокларига киритилаётган инновацион технологик жараёнлар, тадбиркорлик фаолияти ва

кичик бизнесни куллаб - кувватлашнинг ёндашувлари натижасида яратилаётган янги технологик иш уринлари ёш икктидорли кадрларини тайёрлашни таккозо этади. Инсоният ракамли дунёда фаолият курсатар экан, компьютерлар, интернет, мобиль телефонлар, алока, ижтимоий тармоклар - буларнинг барчаси инсониятнинг доимий хаёт тарзига айланиб бормокда. Бугунги кунда замонавий ахборот-коммуникация технологияларга педагогик фаолият хамда касбий компетентликнинг ажралмас кисми устувор йуналиши сифатида каралмокда. Эндиликда инсоният электрон ресурслардан шунчаки ахборот манъбаси сифатида эмас, балки интерфаол мухитда улардан акл билан фойдаланишни максад килиб куймокда. Бу жадал янгиланиб бораётган ахборот коммуникация технологиялари имкониятларидан мулокот даражасида фойдаланиш, маълу-мотларни кайта ишлаш ва кайсидир маънода одам урнида "уйлаш"га мажбур килишни талаб килади. Бундай "аклли", инсон билан мулокот килувчи ва ургатувчи электрон ресурсларни яратиш ута долзарб ва машаккатли иш булиб, уни яратишга бутун дунёнинг энг малакали мутахассислари имкониятларини бирлаштиришни такозо килади. Бу йуналишда куйилган салмокли кадамлардан бири бу таълим сохасида дунё буйича амалга оширилиши бошланган Smart технологиялари лойихасини келтириш мумкин.

Smart технологиялари (ёки аклли таълим) - бу очик ахборот ресурслари ёрдамида интерактив вертуал мухитда амалга ошириладиган мослашувчан ва индувидуаллаштирилган янги глобал таълим технологиясидир. Унинг энг асосий хусусияти унинг бутун дунё микёсида амалга оширилиши ва хаммага бирдек ахборот олиш ва кенг таълим олиш имкониятларининг яратилишидир.

Smart технологиялари таълим мухити уз навбатида унинг катнашчиларидан бутун таълим жараёнини, фойдаланилаётган метод ва технологияларни янгилаш ва бир тизимга келтиришни такозо этади.

Бугунга келиб, ахборот коммуникация технологияларини пухта эгаллаган укувчи билимни нафакат синфхонада укитувчидан, балки исталган жойда, интернетдаги бошкка фаол билим манбалардан хам олиш имкониятларига эга булди. Шу билан бирга, хозирда кулланилаётган таълимнинг педагогик ва ахборот коммуникация технологиялари укитувчининг таълим жараёнидаги ролини узгартирмокда. Укитувчининг роли энди факат билим манбаи эмас, балки билим олишга йуналтирувчи ва бу жараённи бошкарувчиси сифатида намоён булмокда. Бу уринда интерфаол технологияларнинг кулланиши укувчиларнинг узи хам билимларни бир-бирларига узатиш ва янгиларини

шакллантириш манбаи сифатидаги ролини оширмокда. Бундан ташкари, сунгги йилларда укувчи ёшларнинг Twitter, Facebook каби ижтимоий тармокларни ишгол килганликлари ва турли кизикишлар, хусусан таълим олиш буйича уз уюшмаларини тузиб, фаол мулокот килаётганликлари, яъни узаро кенг мулокот, таълим мухитининг яратилганлиги мазкур таълим тизимига булган кизикишни орттирмокда. Smart технологиялари таълим мухити воситалари хам кун сайин узгариб бормокда. Энди исталган жойдан интернетга уланиш имкониятининг яратилганлиги, мобиль коммуникация воситалари, "аклли" доска, "аклли" экран ва таълимнинг бошка "аклли" техник воситаларининг пайдо булиши ва кун сайин такомиллашиб бориши Smart технологиялари таълим мухитида фаол билим олиш нуфузини янада оширмокда.

Бу уз навбатида билим манбаи сифатида китоб билан бир каторда ундан анча афзалликларга эга булган фаол, кулай ва мобиль таълим мазмунига булган эхтиёжни келтириб чикармокда. Буни биргина китоб ва интернетда жойлаштирилган маълумотлар, таълим мазмуни хажмларини таккослаш оркали хам англаб етиш мумкин. Интернетда жойлаштирилган ва кун сайин, соат сайин карралаб ошиб бораётган веб ресурслардаги маълумотлар, яъни билим-лархазинасидан окилона фойдаланиш, интернет кулайликлари ва техник имко-ниятларидан тулаконли фойдаланиш бугунги куннинг долзарб вазифасига айланган.

Профессионал таълим тизимида Smart технологияларини таълим тизимига жорий этиш буйича ишлар жадал олиб борилмокда. Хусусан,

республикамизда профессионал таълим тизими таркибий структурасининг дунё андозаларига мос равишда узгартирилиши ва компетенциявий ёндашувга асосланган давлат таълим стандартларига утиши бу йулда куйилаётган кадамлардир. Шунингдек, энг замонавий ва инновацион ахборот коммуникация технологияларига асос-ланган, кенг форматли сенсорли электрон доскалар, компьютерлар, укувчилар планшетлари, лазерли принтер, ракамли видеокамера ва бошка АКТ жихозларидан иборат Smart синфхона урнатилди.

Мазкур Smart технологияларини келажакда мамлакатимиз профессионал таълим тизимига жорий этиш буйича куйидаги чора-тадбирларни амалга ошириш максадга мувофик булади:

— технологик янгиланишга ажратилган вакт 2020-2025 йиллар - жуда киска. Шу боис, "тезкор старт" усулини куллаш, яъни Smart технологиялари таълим мухити талабларини урганиб чикиш ва мамлакатимиз таълим тизимига жорий этишни тезлаштириш;

— Smart технологиялари содда ва кулай, чукур АКТ саводхонликни талаб килмайди;

— янги ва кушимча маълумотларни киритиш, ахборотни бойи-тиб бориш, эскирган маълумотларни янгиси билан алмаштириш имкони мавжуд;

— дастур ёзилган дисклар учун автоматик созламаларни яратиш имконияти;

— республикамизда турли фанлардан электрон ресурсларни дунё андозаларига мос, мувофиклаштирилган ва тизимли равишда яратишни йулга куйиш хамда имкони борича бошка давлатлар билан хамкорликда умумий таълим мухитига мослабяратиш (бугунги кунда тил муаммоси кун тартибида турмаяпти, чунки бу хал килинган муаммо);

— дунё буйича яратилган бошка очик ресурсларни кайта яратмасдан, уларнинг энг макбулларини таржима килиш ва мослаштириш хамда таълим жараёнига жорий килиш;

— таълим муассасаларини Smart технологиялари таълим мухити техник воситалари билан таъминлашни жадаллаштириш.

REFERENCES

1. Джураев Р.Х., Тайлаков Н.И Создание электронных учебников: теория и практика. - Т.: Узбекистон миллий энциклопедияси, 2007. - 1992 с.

2. Дебердеева Т. Х. Новые ценности образования в условиях информационного общества //Инновации в образовании. 2005. №3. С. 5 - 12.

3. Тихомиров В. П., Тихомирова Н. В. Smart-технологиялари: новый подход к развитию образования //http://www.eleamingpro.ru/forum/topics/smart-технологиялари.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.