Научная статья на тему 'ПОЛИМЕР КОМПОЗИТ МАТЕРИАЛЛАРГА МЕХАНИК ИШЛОВ БЕРИШНИНГ ЗАРУРАТИ'

ПОЛИМЕР КОМПОЗИТ МАТЕРИАЛЛАРГА МЕХАНИК ИШЛОВ БЕРИШНИНГ ЗАРУРАТИ Текст научной статьи по специальности «Технологии материалов»

CC BY
149
16
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Scientific progress
Ключевые слова
ПКМ / детал / саноат / ишлов бериш / арматура / тола / PKM / detail / industry / processing / fittings / fiber

Аннотация научной статьи по технологиям материалов, автор научной работы — Юнусали Юлдашалиевич Хусанов, Рустамбек Давронбек Ўғли Тўхтасинов

Ҳозирги кунда машинасозликда полимер композит материалларга (ПКМ) мехник ишлов бериш долзарб бўлиб қолмоқда. Механик ишлов бериш, деталларнинг сифатини ошириш ва ишлаб чиқариш унумдорлигини оширишда ПКМ деталларнинг ўрни катта. ПКМ механик, физик ва химик хоссаларининг тузилиши туфайли кенг миқёсда тарқалишга эришдилар. Масалан, асосий кўрсаткич бўлган – қалинлик, эластиклик модули, шикастланишларга чидамлилиги, ўз хусусиятини йўқотмаслиги, хоссаларини сақлаб қолиши ва коррозион турғунлиги бўйича ПКМ -60° С дан +200°С гача ҳарорат доирасида алюмин қотишмалардан устун туради.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по технологиям материалов , автор научной работы — Юнусали Юлдашалиевич Хусанов, Рустамбек Давронбек Ўғли Тўхтасинов

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE NEED FOR MECHANICAL PROCESSING OF POLYMER COMPOSITE MATERIALS

Nowadays, mechanical processing of polymer composite materials (PKM) remains relevant in machine building. The role of PKM parts in machining, improving the quality of parts and increasing production productivity is great. PKM has achieved widespread distribution due to the structure of its mechanical, physical and chemical properties. For example, PKM is superior to aluminum alloys in the temperature range from -60 ° C to + 200 ° C in terms of thickness, modulus of elasticity, damage resistance, loss of properties, retention of properties and corrosion resistance.

Текст научной работы на тему «ПОЛИМЕР КОМПОЗИТ МАТЕРИАЛЛАРГА МЕХАНИК ИШЛОВ БЕРИШНИНГ ЗАРУРАТИ»

ПОЛИМЕР КОМПОЗИТ МАТЕРИАЛЛАРГА МЕХАНИК ИШЛОВ

БЕРИШНИНГ ЗАРУРАТИ

Юнусали Юлдашалиевич Хусанов Рустамбек Давронбек уFли Тухтасинов

Фаргона политехника институти Фаргона политехника институти

yunusali1987@mail.ru yunusali 1987@mail.ru

АННОТАЦИЯ

Хрзирги кунда машинасозликда полимер композит материалларга (ПКМ) мехник ишлов бериш долзарб булиб колмокда. Механик ишлов бериш, деталларнинг сифатини ошириш ва ишлаб чикариш унумдорлигини оширишда ПКМ деталларнинг урни катта. ПКМ механик, физик ва химик хоссаларининг тузилиши туфайли кенг микёсда таркалишга эришдилар. Масалан, асосий курсаткич булган - калинлик, эластиклик модули, шикастланишларга чидамлилиги, уз хусусиятини йукотмаслиги, хоссаларини саклаб колиши ва коррозион тургунлиги буйича ПКМ -60° С дан +200°С гача харорат доирасида алюмин котишмалардан устун туради.

Калит сузлар: ПКМ, детал, саноат, ишлов бериш, арматура, тола

THE NEED FOR MECHANICAL PROCESSING OF POLYMER COMPOSITE

MATERIALS

Yunusali Yuldashalievich Khusanov Rustambek Davronbek ugli Tukhtasinov

Fergana Polytechnic Institute Fergana Polytechnic Institute

yunusali1987@mail.ru yunusali 1987@mail.ru

ABSTRACT

Nowadays, mechanical processing of polymer composite materials (PKM) remains relevant in machine building. The role of PKM parts in machining, improving the quality of parts and increasing production productivity is great. PKM has achieved widespread distribution due to the structure of its mechanical, physical and chemical properties. For example, PKM is superior to aluminum alloys in the temperature range from -60 ° C to + 200 ° C in terms of thickness, modulus of elasticity, damage resistance, loss of properties, retention of properties and corrosion resistance.

Keywords: PKM, detail, industry, processing, fittings, fiber

Саноатнинг ривожланиши юкори физик-механик, теплофизик ва диэлектрик хусусиятларга эга булган композит материаллар кулланилишининг кенгайиши билан боглик.

Полимер композит материаллар (ПКМ) узида матрица билан юкори чидамли толалар тузилишини намоён этади. Матрица композитнинг яхлитлигини таъминлайди, махсулот шаклини ва арматурали толаларнинг бир-бирига нисбатан жойлашувини кайд этади, толанинг бир меъёрдаги огирлигини ва арматурали толалар кисмларининг бузилишида толанинг кайта таксимланишини таъминлаган холда композит хажми буйича ташки харакатланувчи кучланишни таксимлайди. Матрица сифатида эпкосид ва полиамид смолалардан фойдаланилади. Толалар графитдан, бордан, шишадан, кремний карбиддан ва сапфирдан ишлаб чикарилади.

ПКМ механик, физик ва химик хоссаларининг тузилиши туфайли кенг микёсда таркалишга эришдилар. Масалан, асосий курсаткич булган - калинлик, эластиклик модули, шикастланишларга чидамлилиги, уз хусусиятини йукотмаслиги, хоссаларини саклаб колиши ва коррозион тургунлиги буйича ПКМ -60° С дан +200°С гача харорат доирасида алюмин котишмалардан устун туради.

ПКМ орасида органик асосдагилари юкори чидамлилик ва Юнга модули воситасида арматураланган углерод толали смолага эга булади. ПКМнинг углерод толалар асосида кулланилиши -анаъанвий конструкцион материаллар билан ёнма-ён холатда инкор килиб булмайдиган афзалликлар: чидамлилик ва каттикликнинг юкори хусусиятлари; товушли ва тебранма таъсирларга бардошлилиги; ёриклар ривожланишини тухтатиш хусусиятлари; махсулотнинг коррозион тургунлиги; ишлов беришга кулайлиги ва бошкаларни таккослаш буйича шартлашилган конструкция массасини кискартирувчи самарали воситалардан биридир.

Нометалларни киркиш буйича тадкикотлар XIX асрнинг биринчи ярмида бошланган.

Нометалл материалларни киркиш назарияси металларга ишлов бериш назариясидан киркиш конунлари ва тадкикот усулларини узлаштириб олди ва уларни пластмасса, текстолит ва бошкаларга ишлов бериш амалиётига тадбик этди.

Ишлаб чикаришни турли тармокларида углепластиклардан фойдаланиш спектрининг кенгайиши уларга механик ишлов беришнинг самарали технологияларини ишлаб чикишни талаб этади.Асосий кийинчиликлар ПКМ нинг механик ишлов берилган сиртининг сифат параметрларини аниклаш имконини бера оладиган ишлов бериш усулларини тайинлаш методикасининг йуклиги билан хулосаланади.

Бугунги кунда ПКМ деталларга ишлов бериш сифатининг геометрик курсаткичларини пармалаш усули билан технологик жихатдан таъминлаш ва олдиндан айтиб бериш буйича тадкикотлар мавжуд эмас. Бу ишлов бериш мобайнида унинг янада юкорирок амалга ошишида белгиланган сифатни

таъминлаш максадида, шунингдек, жараёнларнинг унумдорлигини ошириш ва уларнинг технологик имкониятларини кенгайтириш йулларини кидириб топишда механик ишлов бериш жараёнларини тушунарли тарзда бошкаришга имкон бермайди.

Полимер композитцион материалларни механик ишлов бериш технологияларининг келажакдаги ривожланиши, сифатнинг ошиши ва ишлов беришнинг унумдорлиги факатгина механик ишлов бериш жараёнларининг функционал хусусиятлари ва уларда деталларга ишлов бериш сифатининг юзага келиши билан боглик асосий конуниятларини ифодаловчи назария асосидагина руй бериши мумкин. Юкорида курсатиб утилганлар бу ишни йулга куйиш учун дастлабки шарт сифатида курсатилади. Бунда асосий максад - ПКМ механик ишлов бериш жараёни назариясининг ривожланиши, ишлов беришнинг янги такомиллаштирилган усулларини ишлаб чикиш, ишлов бериш унумдорлиги ва сифатининг берилган параметларини технологик жихатдан таъминлаш хисобланади.

ПКМ дан ясалган деталлар ишлаб чикарилишининг ПКМ мухимлиги курсатилган, ПКМнинг мавжуд ва татбик этилган структуралари тахлил этилган. Технологик хусусиятларни куриб чикиш асосида саноат ташкилотларида ПКМдаги махсулотларга киркиш оркали ишлов бериш ва берилган адабиётлар буйича уларга ишлов беришни такомиллаштиришнинг асосий йуллари аникланган: -асбобнинг махсус геометриясини танлаб олиш негизида ПКМ даги ишлов берилаётган тешикларнинг сифатини ошириш.

ХУЛОСА

1. Хозирги вактда ПКМ деталлар ишлаб чикаришнинг куплаб йуллари мавжуд аммо, куп холларда юкори аникликдаги ва юкори сифатли юзаларга эга деталлар механик ишлов бериш усулида олинади. Бунда йуниб ишлаш энг кенг таркалган ва масулиятли ишлов бериш операцияларидан хисобланади.

2. Хозирги вактдаги маълум усуллар буюмлар олиш технологик жараёни нуксонларини бартараф килиш учун мулжалланган.

REFERENCES

1. Хусанов Ю. Ю., Мамасидиков Б. Э. У. ПОЛИМЕР КОМПОЗИТ МАТЕРИАЛЛАРНИ ПРАМАЛАШДА КИРИНДИ Х;ОСИЛ БУЛИШ ЖАРАЁНИ ТАДЖИК КИЛИШ //Scientific progress. - 2021. - Т. 2. - №. 1. - С. 95-104.

2. Fayzimatov B. N., Xusanov Y. Y. PROBLEMS OF GLASS SURFACE QUALITY FORMATION FOR MECHANICAL PROCESSING //Scientific-technical journal. -2018. - Т. 22. - №. 2. - С. 35-39.

3. Fayzimatov S. N., Xusanov Y. Y., Valixonov D. A. Optimization Conditions Of Drilling Polymeric Composite Materials //The American Journal of Engineering and

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 2 I ISSUE 2 I 2021

ISSN: 2181-1601

Technology. - 2021. - Т. 3. - №. 02. - С. 22-30.

4. Xusanov Y. Y., Valixonov D. A. O. G. L. POLIMER KOMPOZITSION MATERIALLARDAN TAYYORLANGAN DETALLARNI PARMALASHNI ASOSIY KO 'RINISHLARI //Scientific progress. - 2021. - Т. 1. - №. 6. - С. 11691174.

5. Xusanov Y. Y., Valixonov D. A. O. G. L. POLIMER KOMPOZITSION MATERIALLARDAN TAYYORLANGAN DETALLARNI PARMALASHNI ASOSIY KO 'RINISHLARI //Scientific progress. - 2021. - Т. 1. - №. 6. - С. 11691174.

6. Хусанов Ю. Ю., Анвархужаев Т. Б. У., Рахмонов С. Ш. У. СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ ТЕХНОЛОГИИ БОРИРОВАНИЕ СТАЛЕЙ ИЗ ОБМАЗОК ДЛЯ ПОВЫШЕНИЯ ЖАРОСТОЙКОСТИ И ИЗНОСОСТОЙКОСТИ //Scientific progress. - 2021. - Т. 2. - №. 1. - С. 1449-1454.

7. Хусанов Ю. Ю., Таштанов Х. Н. У., Сатторов А. М. МАШИНА ДЕТАЛЛАРНИ ПАРМАЛАБ ИШЛОВ БЕРИЛАДИГАН НОТЕХНОЛОГИК ЮЗАЛАР ТУРЛАРИ //Scientific progress. - 2021. - Т. 2. - №. 1. - С. 1322-1332.

8. Файзиматов Ш. Н., Абдуллаев Ш. М. ДОРНАЛАР ЁРДАМИДА КИЧИК УЛЧАМЛИ ЧУ^УР ТЕШИКЛАРГА ИШЛОВ БЕРИШ АНЩЛИГИ ВА САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШ //Scientific progress. - 2021. - Т. 1. - №. 6. - С. 851-856.

9. Fayzimatov S., Rubidinov S. DETERMINATION OF THE BENDING STIFFNESS OF THIN-WALLED SHAFTS BY THE EXPERIMENTAL METHODOLOGICAL METHOD DUE TO THE FORMATION OF INTERNAL STRESSES //International Engineering Journal For Research & Development. - 2021. - Т. 6. - №. 2. - С. 5-5.

10. Qosimova Z. M. Influence of The Design of The Rolling Roller on The Quality of The Surface Layer During Plastic Deformation on the Workpiece. - 2021.

11. Dostonbek V., Nizomiddin J., Jurabek S. EXPERIMENTAL AND THEORETICAL STUDIES OF THE PROCESS OF CUTTING POLYMER MATERIALS //Academicia Globe: Inderscience Research. - 2021. - Т. 2. - №. 05. -С. 485-490.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.