ПЕРИОДИЧЕСКОЕ ИЗДАНИЕ "ВАН-ТОСП" Текст научной статьи по специальности «История и археология»

ИСТОРИЯ

«ЧиЪ-SnU^.» ^mpphpm^mhp

Umpqujmh U.id-.

ZZ ЯПП tqmmiinipjmh JihumJiinnLw. /Ziujmuinmh, bplimh/

sargsyansuren@yandex.ru

4^nnpn2 pmnhp ZmjmummhJ UnmgJh Zmhpm^hmnLpjnrh, dmUm^, Zmj Umhtfmhmqpm^mh ftmU^m^mp 4nLum^gnrpjm.h, «4mh-Snu^» ^m2mnhmphpp

Периодическое издание "Ван-Тосп"

Саргсян С. Т.

Институт истории НАН РА (Армения, Ереван)

sargsyansuren@yandex.ru

Резюме: "Ван-Тосп" начал издаваться с 1911 гшода в Ване под редакцией Ованеса Авагяна. В 1912 г. издание стало официальным органом Васпураканского отделения Армянской Конституционной партии Рамкавар. С этого момента начинается новый этап в истории издания.

В период обсуждения Армянского вопроса, в качестве официального органа Рамкаваров "Ван-Тосп" выступал с позиций умеренных требований. С ноября 1915 года издание "Ван-Тоспа" перешло в Тифлис, где главным редактором стал Тигран Назарян, а ответственным секретарем Артак Дарбинян. В сложившихся условиях газета каждодневным упорным трудом пыталась "зарубцовывать" раны и последствия Геноцида во всех слоях армянского общества.

После провозглашения независимости Армении, в 1919 г. газета начала издаваться в Ереване, а 24 сентября 1919 года она переименовалась в "Айреники дзайн" (Голос Отечества). Главным редактором стал Артак Дарбинян, под руководством которого газета посвятила себя делу установления демократических устоев в стране.

Ключевые слова: Первая Армянская республика, пресса, Армянская Конституционная Партия рамкавар, официальный орган газета "Ван-Тосп"

Periodical "Van-Tosp"

Sargsyan S.T.

Institute of History of NAS of RA (Armenia, Yerevan)

sargsyansuren@yandex.ru

Abstract: "Van Tosp" began publishing in 1911 in Van edited by Hovhannes Avagyan. In 1912, the edition became the official body of the Vaspurakan branch of the Armenian Constitutional Ramkavar Party. From this moment a new stage in the history of the publication begins.

During the discussion of the Armenian question, as an official body of the Ramkavar, "Van-Tosp" spoke from the standpoint of moderate demands. From November 1915, the "Van-Tospa" edition was transferred to Tiflis, where Tigran Nazaryan became the chief editor, and Artak Darbinyan, executive secretary. Under current conditions, the newspaper tried to heal the wounds and consequences of the Genocide in all sectors of Armenian society with everyday hard work.

After the independence of Armenia was declared, in 1919 the newspaper began to be published in Yerevan, and on September 24, 1919 it was renamed "Ayreniki Dzine" (Voice of the Fatherland). The chief editor was Artak Darbinyan, under whose leadership the newspaper dedicated itself to the establishment of democratic principles in the country. Keywords: The first Armenian Republic, the press, the Armenian Constitutional Party of Ramkavar, the official organ the newspaper "Van-Tosp"

ZmjmummhJ UnmgJh Zmhpm^hmnrpjmh qnjnrpjmh phpmgpnrJ Jmjp hmjphhJpnttf in^ju mhumb nmU^m^mp tfmtfnqJ opqmhhhp hm2^n^ Zmj tfnqn^pqm^mh l Umhtfmhmqpm-^mh ftmU^m^mp ^nLum^gnLpjnrhhhpp nmtf-^m^mphhpJ mpUhjmhmj l mplUSmhmj hmm-

^m&hhph hh) «tfnqn^nrpq» l «tfnqn^pqJ A.mjh» phpphpJh qnrqmhhn ^mplnp qhpm^mmmpnr-pjnrh nrhhp hml Zmj Umhtfmhmqpm^mh nmtf-^m^mp ^nLum^gnrpjmh ^m2mnhmphpp «4mh-Snu^»:

L2hüp, np «Чшй-Snu^p» np^hu qpшЦшü, q^mшЦшü, hшuшpшЦшЦшü-pшцшpшЦшü, ЦpnüшЦшü phpp (hhшшqш]nLÜч Ц^ишйщш, 2шpшpшЦшü, hnop]ш U ш]^й) u^uh]_ t iniju mhuühi 1911 p. ЧшйиЫ^ Zn^hшüühu U^q^-ü^ ^UpшqpшщhmnlpJшtfp: Sшpphp mшp^üh-p^ü phpp^ ^Upшq^pühp hü hqh]_x t- U^q-^üp, Ч. U^шшLP (Üшh^ÜJШü), U. ^шlnJшüp, Zn^üшÜJШüp, U. dшUЦnJшüp, U. "шpp^ü-]шüp, Ч- ^шщ^ЦJШüp, U. U^hm^uJШüp: U^qpntü щшшши^шЬшшт müophüü tp U^-tfnü tfшUЦn¿]шüp, ^иЦ шpшnüшшhppч Яшqшp tшpnLp]nLÜ]шüp: ßшцшpшЦшü ^pшqшpÀm-pjniüühp^ U ^tfpшq^pühp^ фnфn^üшü цшш-^шпп^ t üшU «Чшü-Snuщ»-^ pn^ü-

^^ipjn^p:

ß-hppü Unmg^U (Чш^ niühp

pü^fc^^ qpшЦшü-pшüшu^pшЦшü, щшшйш-шqqшqpшЦшü pünijpp: fà-hppnitf mщшqp^nlü t^ü цшшüшq^шшЦшü hhшшqnшnLp]nLÜühp, npnügnitf LnLuшpшü^nLÜ t^ü Чш^Чшищ^-pшЦшü^ hhpшuшЦшü шüg]ШLp, ПLpшpшnL ^hmntp^ü цшшünLp]nLÜp, ühpЦшJшg^nlü oшшp áшüшщшphnpqühp^ ^^иш

шpdhpш^np hni^hpp qpшüg йши^:

Ujq ^u^ü phU npUt hш]шшpшpnLp]nLÜ ^цшф uшЦшJÜ 1912 p. ^hpghp^ü phppnitf mщшqp^ш& üjniphp^ pn^шüqшЦnlpJnlü^g шЦühш]ш hpUnitf t, np phppp ^pÀ.h]_ t ^ш] UшhUmüшqpшЦшü ^^ш^п^-

]шü ^jun^hmU4 ЧшuщnlpшЦшü^

2P2ШüшЦ^ цш2шnüшphpppч шpUüшшhш] tfmш^npшЦшü Ъ2шü ^^np^ü^ ^üpшqpш-цhшnLp]шüp: Uju p^^ü^g t]_ u^u^ntü t щшpphpшЦшü^ цшшünLp]шü ünp 2P2ШÜD:

Uum^шüшpшp phppnitf u^uhg^ü iniju mhuühi pшцшpшЦшü pünijpp üjniphp: "^ш^ gnitf hшmЦшщhu 2шш t^ü ZUft4-^ü püqq^-ЦnшшЦgnlpJnlüühp^ U qpшüg hüpш-Цш ш^ ^nnijgühp^ hшugh^ü шшpphp шн^-ühpn^ püüшqшшnLpJnLÜ щшpnLÜшЦnц hpш-щшpшЦnlUühpp:

Lnp 2P2шЬnlü шnшüÀüшünltf t hшшЦш-^hu 1913 p, hniü^u^ S-^ü iniju mhuш& phpp^ 16 t^üng 20-pq hшüшpp, npü ш^п^^^Ь ü^p^b tp «96^ LUtUSU4Lbrnh mшuühl-

1 ЧпшmЦgпlpJmü шJpпq2шЦшü щmmUnlpJm.üp sh'u

UшpquJШü U., .^j UшhUшüшцpшЦшü nmUЦm4mp

ЦпшmЦgm.pJПlü. 190S-1921 pp., b., 2009:

hopüшUЪшЦ^ü»2: «"h^ qшppnüp», «Ъшhш-mшЦühp^ü», «nu^ ^nmp», «fà-nnig^ hfr?n-qnipjniüühp», «1S96-^ ^up», «Zni2hp 1896tü» U hpшщшpшЦnlUühpnltf hhq^üшЦühpp ^Ц^&п^ hü h^nitf 1S96 p. Цшmшp^ш& шpJnl-üшф qh^phpp, uшЦшJÜ n^ Ü^ШJÜ ^hü hnLuш-hшш^nLÜ Цшmшp^ш&^g, ШJLU шüüЦnLÜ Цnpn-^n^ uhqtfhjn^ шшшüühpp фnpЛ.nLÜ hü hnL2hL, np hnLuшhшm^hl_ ^hrnp ШJL hшpЦш^np t qшuhp pшqhL Цшшшp^шЬ^g, np^huq^ qpшüp шцшqшJnLÜ ^ЦpЦü^hü:

1912 p. tшJЦшЦшü hшpg^ ^hpшpшgüшb 2P2ШünLÜ «Чшü-Snuщp» phpUu шpUüшшhшj ^pшЦшünLpJшü ühg шUЪüшшЦm^ qш^шnш-Цшü цшpphpшЦшüü tp, npp щшpphpшpшp шüqpшqшnünLÜ tp ШJq Cüq-hшünLp шnüшüp, nшüЦш^шpühpp qhtf t^ü hhqшфn^шЦшü Цшй шцuшшüpшЦшü h^ntjp-ühp^ü3 U цш2шцшünLÜ t^ü 0UÜШÜJШÜ dnqn-^ntpqühp^ hhs hшJ püшЦ¿nLpJшü ^шцшц U шüшpJnLÜ qшpqшgüшü qшqшфшpp: PüшЦш-üшpшp phppü tL tp hшüqhu qшL^u ^шфш^np цшhшÜ2Ühpn^: «Чшü-Snuщp» ЦnqüüшЦ^g tp hшuшpшЦnLpJшü шuш^^шüшЦшü qшpqшg-üшüp, «qtü qüшLn^ шütü шhuшЦ ЬшJpшhh-qntp^LÜühpnt, npnüf Ш2tü Цпг^ш^ ph àш^tü ü^Uünjüü t»4: ^hpp^ hhq^üшЦühpp püüшqш-rnntü t^ü pnjnp üpшüg, n^php UpUüшJШü tшJШUШШÜnLÜ ung^L^qtf t^ü pшpnqnLÜ U qrnüntü t^ü, np ШJÜшhq шnшJdü ШJq qшqш-фшpühpp dшüшüшЦш^phц t^ü U ^üшu^g pшg^ npUt oqntrn ^t^ü Цшpnq phphL: ^шш-Цшцhu шüшhunLpJшü tfhg ühpdhLn^ ung^ш-L^uшшЦшü rnhuntpjnLÜp4 üpшüp qrnüntü t^ü, np шpUüшшhшJ ^pшЦшünLpJшü ühg püüntp-jnLÜ Цшpnq hü pnüh]_ Цшц^шшL^uшшЦшü Цшpqhpp:

1913 U hшmЦшщhu 1914 p^шЦшüühp^ hшüшpühpü nшnLUüшu^phфu цшpq hpUntü t, np «Чшü-mnuщü» шüpnq2n^^ü qqntü tp шpUüшшhшJnLpJшü qшpЦhpшЦp: ^hppp üjnL-php tp шцшqpnLÜ hшJnLpJШü qi^^ü op op^ ^шшgnq ^шшüqш^np qшpqшgnLÜühp^ йш-u^ü: SqnünLpJшü U u^ü nL щшш^p ^numnttf-ühp^ü rnntpp Цn^hpü nL hnpqnpühpp 2шpnLÜшЦ^nLÜ t^ü hшüшp^g hшüшp: ^шp-

2 Sh'u «4mü-Snu^», S hniü^ 1913, p^^ 20:

3 Sh'u tUU, ф. 4033, g. 7, q. 11, p. 1-2, ümU «^шЦ», 13. IV.1917:

4 Sh'u «4rnü-Snu^», 15 hniü^u^ 1913:

phpm^müjü mju 2P2münLl hmrnnt^ tjü Jpm-^müntpjmü nhmL qqmgnqnLpjnLüp, hpjspnLp-fhpj ^numnLJühpjü l,

mUhüm^mplnpp, hmjnLpjmü qnjnLpjmüü u^mnümgnq ^mmüqjü qJJmqpm^hinL hmlmp Jüpüm^m2rn^münLpjmü qnp&Jü ^mmpmum LjühjnL qqmgnqnLpjnLüp: ^hppü mjq 2P2münLl Jp tghpntJ Jh& shq tp hmrn^mgüntJ hpjs-pnLpphpj hmjmhmjmb qnp&hjm^hp^J, qnjm-mlJmü hmlmp mplUmmhmjnLpjmü Jqmb ^mjpmpj l mqmsnLpjmü nLqjühpj npnüntJ-ühpj LnLumpmülmüp:

Ь qh^, jpm^müntpjmüp ¿J hmdm^mrnmu-^müntJ mjü ^üqnLjp, np <«1914 p. pnü^mfc mnmgjü hmlm2^mphmjjü ^mmhpmqJJ nL hmjnLpjmü Uh&mqnLjü qdpm^mnLpjmü" Uh& hqhnüj hhmlmüpn^ «^mü-Snu^ü» mndmlm-üm^ qmqmphg inLju mhuühjnLg»5: bpm^müntJ

1914 p. LnLju t rnhuh]_ phppj Jüü hmlmp, Ju^

1915 p." ЧшünLJч np^hu hnopjm phpp" hp^nt l fà^|JunLj mpqhü" hjüq hmlmp (hmlhümjü qh^u ihq hmgnq^hg qürnh^ mjqpmüp, Ju^ ph tlj hmlmpühp inLju rnhuh^ hü mjq 2P2münLl, Jhüp ¿qjrnhüp, um^mjü hqm& фшuшhpp ^n-untJ hü mjü imujü, np mlhümjü hm^müm-^müntpjmJp mjqpmüü t inLju rnhuh^): Cüq npntJ, pm^m^mü hmpnturn pn^müqm^ntpjntü ntüj hmm^m^hu 1915 p^m^müj hnLüjuj 30-jü LnLju mhumb pj^ 13(105) hmlmpp: «Op^mü ^mhmügühpp», «U^pntumj uqntpjntüp ЧшüJ Jhg», «^mu^nLpm^müp Jh& mqhsjg hhsn» «4mpJJp mljup» ^hpümqphpn^ bm^m^ntü hpm^mpm^ntJühpj hhqjüm^ühp b. .^rnnt-üjü, b. Чшpqшü]шüp, üntphüp l UjnLuühpp mmmJühpp gm^Jg uhqJhjn^, um^mjü Jpm^m-ünLpjmü qqmgnqntpjntüp ^npgühjn^, фnp-AmJ hü dnqn^pqjü hnLju ühpmp^h]_ m^mqmjj ü^mmJmJp, m^phjnL nL mpmphjnt ^npn^p ^^npgüh^ ünLjüju^ mjq qd^mpmqnLjü ^mjJmü-ühpntJ: Unopjm qd^mpntpjntüühpp ühp^m-jmgühjn^4 Ummümü2hL qpmüp hmqpmhmphjnL nLqjühpp:

1915 p. m2ümüp nmJ^m^mpühpp, ^JФlJ-untJ Ahnümlm^ hü iJünLj jphüg «Чш^ Snu^» ^m2snümphppj hpmmmpm^Umüp, um^mjü üjntpm^mü untq ^J^m^p pntq ¿j

5 Sh'u ¿mj ^mpphpm^mü JmlnL^j ^mrnllnLpjnLü 19001922, h. 2, t2 648:

rnm^ju müJjgm^hu ^mqJm^hp^h^ hpmsm-pm^ntpjntüp: ^jJntJ hü ^ntum^gntpjmü Ulh-pj^mjj 2Pgmüm^jü, npshqjg ^mrnmu^mü hü urnmüntJ ijmjü hp^nt mlju müg: Ujü¿ Ulh-pj^mjjg ntqmp^^mb qpmlp shq ^hmuühp, ftnumn^jg üjntpm^hu oqüntJ hü nmJ^m^mp Sjqpmü ^jntpjntü^jmüp l shqj nmJ^m^mp-ühpp: 1915 p. Unjbipbpjü ^ntum^gntpjmü ^m2snümphpp «Чшü-Snuцp», np ^mrnhpmq-ij щшш^шпп^ mndmJmüm^ qmqmph^ tp intju mhuüh^ntg, jppl hmumpm^m^mü, pmqm-pm^mü, qpm^mü 2mpmpmphpp, «jppht jp фш^uшшЦшü hqpmjpm^jgühpnt opqmü» u^uhg ^hpmhpmmmpm^^b^ fà^ijuniJ6: ^hp-pp rn^mqp^ntJ tp «ъцп^ш» rn^mqpmrnmüp: Uju ^mhjg u^umb ihp ^mpbjpn^ u^u^ntJ t phppj "bnp 2P£müj hp^pnpq фп!]д:

^hppj qi^m^np ^üpmqjpü tp Sjqpmü Lmqmpjmüp, ju^ ^mmmu^mümrnntü4 Up-шшЦ ^mppjüjmüp: Uju 2P2müntU t 2njntJ phppj qhqhgj^ A-lm^npntUp: Umuüm^npm-^hux mlhümu^qpjg «Pn^müqm^ntpjntü» ^hp-rnmnntpjmlp nqg hmimpj üjntphpj ^hpüm-qphpj ühp^mjmgntlp: ^mpphpm^müü ntühp «^ipmqpm^mü», «^pm^mü hp^hp», «Umlnq», «Lhppjü rnhuntpjntü», «Uprnmpjü rnhuntp-jntü», «Cmpmpm^mü ^nrphp», «¿mjrnmpmpnt-pjntüühp», «ujl l Uqp» ^mjntü ^npmqphpp:

«^mü-Snu^j» mnmgjü hmimpj mnmg-ünpqnqntl ühp^mjmg^ntl tjü ^mpphpm^müj ü^mrnm^ühpp: ^pmüp tjü4 m) «¿pqhh^nq» hmjphüjpj in^jpühpj rnm^jg Lu^.nq шш-nm^müpj ^j^ü nL pnqnpp hmugüh^ m2^mphj hmjntpjmüp l üpm pn^np pmph^mlühpj nL p2ümljühpj «irnpjü nL upsjü»: «Чшü-Snu^p» ^jrnj Ljüj pnLppmhmjnLphmü шш-nm^müpühpj hmjh^jü, üpm rnmügmüpühpj mpAmqmüpp, ju^ üpm ismulhnlmü ^hürn-pnüp, ü^mmm^mqpnLl tjü phppj hpmsm-pm^j^ühpp, püqhmüpm^hu ihp mqqmjjü ^¡müpp l «imuüm^npm^tu rnm^^mhmj hmpgp ^jrnj ljüj»7: p) «4n^mumhmjnLphmü mngl ^mpqh^ rnm^^mhmjhpj mqmsmqpnL-phmü qnpbnLl nnLumhmj pn^np ^nLum^-gnLpjLüühpnL l ^m^hpnL nLühgmb pmgmum-^mü qhpp (hü^m^hmüühp, qm2üm^gm^müühp,

6 ¿UU, ф. 424, g. 1, q. 43, t2 1, sh'u üml Umpqujmü U., ü2^. ш2^., t2 146: ^hppj ^JpmqpnLpjmü hmughü tp" ^n^n^Jüu^mjm ^nq. 41, Ju^ hhnm^nuj hmlmpp" 16-90

7 Sh'u ^mppjühmü U., ü2^m2^. t2 336:

Ü2m^^üühp...»S: "mpp^üjmüü püqqbnitf t, np ^mmmu^mümm^nipjniü^g qhpb t^ü tfüm-ini «^nppmp^i püЦhp^шpшЦшüühpp (ung^m^-qhU^pmmühpp U ung^шl_-hhцшфn^шЦшüüh-pp), npnüp uЦqp^g qhtf t^ü nniumhmjhpni U^mtfmniphmüp pppmhmj 2mpdtfmü tfhg»9: Um, ^ü^hu ^pm^mtfp Ü2hi t hmj UmUm^ q^шшЦ fr. Pmpuhqjmüp10, hhmUmüp tp mjü pmü^, np qmnümgmb ni hniumhmm^mb, npn2 mpUtfrnmhmj nmU^m^mp qnpb^ühp, тфш! ^mh^ü qh^php^ pmptf m^m^npnipjniüühp^ mqqhgnipjmü ühppn hpphtfü h^tfüm^np, hp-phtfü ti müm^mgnijg tfhqmqpmüpühp t^ü üpЦшJшgünlü pшqшpшЦшü tfjniu nidhp^ U ЦnluшЦgnlpJnlüühp^ hmugh^ü: q) Umuüm^n-pm^hu ^mpqhi ^mmmu^mümm^nip-

jniüp «ЧшtfшmpшЦшü 2mpdümüx pnippmhm-jniphmü q^niü ^mjpmb müüm^püpmg mqtrn^ü tftg»11: Lpmüp Цшp&hu m^pmpnq t^ü münitf mjü ЦшpUnp hmüqmtfmüpp, np Цшйш-^npшЦшü 2mpdümüp tfmuüm^hi t^ü ümU mji pшqшpшЦшü nidhp, mjq p^nitf ümU ^phüp4 nmU^m^mpühpp U hhsn mjü niühgm^ ÜmU qpшЦшü Ü2ШüшЦnLpJnLÜ. ЧшuцnlpшЦшü^ hmjnipjmüp фpЦhg pümgügniü^g U 2шш mü-qmtfühp ^m2s^mühg mpUtfrnmhmj qmqpm-Цшü qmüq^mbühp^ü ppqшЦшü hmpÀ.m^itf-ühp^g: q) «^n^munitf m^mummümb tfnm 250 hmqmp p^ippmhmj qшqpшЦшüühp^ gm^h-pniü mp^mqmüq qmnümi U qmptfmü фüш-phi»12: Uju^üpü4 nmU^m^mpühpp üщшmшЦ niüh^ü UmUm^ ü^gngn^ Цn^ЦшuшhшJnlpJшü imjü qmüq^mbühp^ü ühpqpm^hi qшqpшЦш-ünipjmü oqünipjmü qnpbnitf:

«^mü-Snu^» mnmg^ü hmtfmp^ mnmgünp-qnqnitf Ü2^niJ tp ÜmU, np «mm^mhmjnipjmü nq2шЦ^qüшü nqg ^mmmu^mümm^nipjniüü pü^nitf t hp^mpnipphp^ ^pm»13: np «Чш^ Snu^»-ü ^ppU büniüq p^ippmhmj ^pm^üni-phmü U hmimmmp^tf mimüqm^mh Чшünlü hpшшшpшЦnlnq «^mü-Snu^^-^ü4 p^ippm-hmjniphmü A.mjüp, üpm mmnm^müpühp^ hm-

S Sh'u ünijü rnhqniJ:

9 Sh'u ünijü rnhqniJ:

10 Sh'u tmj щшpphpшЦшü йшйпц^ ^mmdnipjniü 19001922, h. 2, t2 650:

11 Sh'u "mpp^ühmü U., Ü2^.m2^. t2 337:

12 Sh'u ünijü rnhqniJ:

13 Sh'u «^mü-Snu^», 29 ünjhtfphp^ 1915p.:

jh^ü, üpm UsmuUhntfmü Цhüшpnüp püqhmü-pm^tu mm^mhmj hmpgp Ц!^^»14:

Cmpniüm^in^ ünijü nqn^ «Opnimü urn^-^nqm^ü ^mhmÜ2Ühpp» hnq^mb^ hhq^üшЦ U. U^ümujmüp Ü2niJ t, np mjü áqümdmUp, np^ mügüniü hü hmjhpp, mhm^np t U

pm^rnnpn2: U^шdшtfшüшЦ qpmüp «^npA.m-ü2müühp hü mühmmm^ü Цшй mqqmj^ü Цhшüphpnl üt2»15: thq^üm^ op^m q^m^np ^mhmÜ2 t hmümpniü qpmupmnipjniüü ni pmpnipjniüp, np^huq^ hümpm^np i^ü^ ^mh-^mühi ghqmu^münipjniü^g hpm2pn^ фppЦ-^mb hmjnipjmü phЦnpühp^ü:

UpUürnmhmj ü2müm^np üшш^npшЦшü Ч. ^m^^^jmüü ti «"nipu hЦhp Цш^шpqшЦшü 2P2mqb^g» bm^miniü hnq^mbniü gm^n^ mp-^mümqphin^, np «bmüp ^qümdmü t hmj mqq^ hmümp» Цп^ tp müniü pninp^ü ^ЦnpgühL hnqni Цnpn^p, qmqmphi hm^mrnmi ЦhqЬ pшphЦшü-ühp^ u^ü ^nurnniüühp^ü U hqpшЦшgünlü. «dшüшüшЦü t qnipu qmi mü^hp2 ^ouphp^ Цш^шpqшЦшü 2P2mqb^g U nid^ü nid hшЦшqphL»16:

bpЦpnpq фnlLnlü «Чшü-Snuцp»

ühpЦшJшgphL t ümU mnm2^ü m2^mphmümp-püpmgpp, UpUürnjmü tmjmurnmü^ mqm-rnmqp^mb 2P2müühp^ ^jmüpp, фpЦ^шb mpUürnmhmjnipjmü rnhqm^npümüü ni npphp^ ^mrnu^mpümüü niqq^mb hшJЦшЦшü U osmp püЦhpnlpJnlüühp^ qnpbniühnipjniüp: Uju 2P2müniü цшpphpшЦшüp ЦшpUnphL t hmj dn-qn^pq^ hpЦnl hmrn^mbühp^ фn^шqшpA. ám-üm^niüü ni ühp^hgniüp, шЦш^^ ^mjpmp üqh[ qpmüp ^mpmpnq pшqшpшЦшü nidhp^ qhü:

U^ü^ mjq Цшüш^npшЦшü 2mpdniüp püüm-qmsnq nшüЦш^шpühpp (mpqhü шUшЦшü dшüшüшЦ üpmüp hpmdmp^hi t^ü Umhümüm-qpшЦшü ^üpümü^müniü^g) hшJЦшЦшü Цпшп-pm&ühpü uЦu^hLnlü qniqpüpmg ЦшpnlЦ фп-^hg^ü ^phüg ^hpmphpüniüpp U npn2hg^ü um-smphi Цшüш^npшЦшü 2mpdümüü ni Ahnümp-Цhg^ü qnpЬüшЦшü pmqhp: 1915p. hniü^u^ü tUЛЧ Uühp^ЦшJ^ ümhmüqmj^ü ^mp^nipjniüp Цn^ЦшuшhшJnLpJшü Цшüш^npшЦшü 2mpd-ümüü Ш2шЦghLnl üщшmшЦn^ üшüшЦ-2P2Ш-phpшЦшün^ q^üniü t ^p шЦnlüpühp^ü: Uju-

14 Sh'u ünijü mhqniJ:

15 Sh'u ünijü mhqniJ:

16 Sh'u «Чшü-Sпuщ» 29 ünjhtfphp^ 1915p.:

шhq ^n¿ tp mp^nLl qpmlm^mü l шд hüm-pm^np Uj2ngühp hmüqmüm^h]_, Jü¿^hu üml JшpшшЦшü ^iphp hm^mpmqph^ l nLqmp^h^

bpkJp17:

ftml^m^mpühpj 2P2münLl ünp hnLjuhp t mppümgünLl ЧшüJ ^hpmqpm^nLlp: Lpmüg l U^m^m^müühpj üm^mAhnünLpjmJp 1915 p. uhцшhlphpJ ^hp2jü ß^jJunLj шhqJ t nLÜh-ünLl ^nphpqm^gnLpjnLÜ, npjü Umuüm^gnLl hü «U2m^J» ^nqljg ¿. Unmphymüp, ^пф^ unpühp Иш. Um^mujmüp, bqj^jmüp, ^Ьшш-^mü qnLimjJ müqml U. ^m^m2müjmüp, nml^m^mpühpjg" U. b^mpjmüp, ¿. O-nLjnLl^-jmüp, цpnфhunp UJümujmüp, ¿. 4mpm^müp, Л. ¿n^ümüjmüp l nLpj2Ühp: U]uшhq npn2^nLl t ^mqlh^ ^hpmqpm^mb ЧшüJ l

цш2шnüшЦшü hшшnLЦ impljü, npj hu^n-qnLpjmüp цJшJ hüpmp^hjü üml mpl^m-hmj UjnLu qpm^mb шшpш&pühpp: Ujü цшш-ünLl t «¿ШJШUШШÜJ Чhpш2Jüшg jmüAüm-dnqn^» münLÜp (шJunLhhшUч ¿Ч£)18: Shqh-^mgühjn^ mjq imujü «^mü-Snu^p» qpnLl tp, np uшhq&^ш& hmüAümdnqn^J üцшшшЦü t «m2m^gh^ pjLppmhmj Jшш^npшЦшüühpJüч hmjphüjfj ^hpm2jünLphmü unLpp qnp&Jü»19:

¿ИЛЧ qh^m^mpühpü mjq ophpjü m^J^ 2фnLlühpJ Uh2 tjü Иш^ ^n^mumhmjnLpjmü шшpphp 2P2müm^ühpj l qnp&J¿ühpj hhш,

npj qi^m^np üцшшшЦü tp «pppmhmj фш^u-

шшЦшünLphшü hmimp oqünLphmü Uj2ngühp фüшphl_p»20: «Uhp müh^jpp l mqmqmü» ^hp-jnL&m^mü mnm2ÜnpqnqnLl «^mü-Snu^p» qpnLl tp, np uшhq&^ш& ^mjlmüühpnLl hmjnL-pjmü pnjnp ^m^hpp ^шр t müqnL^ Ш2^ш-шшüpn^ u^Jmgühü ^hpphpp: «U2^шшшüp» muhjn^, hnq^m&mqjpp цшшЦhpшgünLl tp mjü^JuJ qnpbnqnLpjnLÜühp, Jü¿^jujp tjü opjüm^4 odmüqm^h^ qjnLqmgjnLpjmüp шüшh-unLpjmü ^hpm^müqülmü qnpbnLl, pmgh^ q^pngühp l lшшшq uhpüqjü qшuшJшpшЦhL hmjphümujpnLpjmü nqn^, qmpqmgüh]_ 1ш-InL^ü nL qpm^münLpjnLÜp, mp&mp&h]_ hnqlnp hmjphüjfj, mjujüfü" hmj dnqn^pqm^münL-

17 Sh'u «"ïïmjpmp», Pnuшnü, 23 qhЦшhlphpJ, 1958:

18 Sh'u «"ïïmjpmp», Pnuшnü, 23 qhЦшhlphpJ, 1958p., üml ^mppjühmü U., Ü2^. Ш2^., t2 340:

19 Sh'u «^mü-Snu^», 29 ünjhlphpJ, 1915p.:

20 Sh'u ^mppjühmü U., Ü2^. Ш2^., t2 340:

pjmü qшqшфшpp, - mhm ihp mühjjpü nL шцшqшü,-hqpшфшЦnLl t hhqjüm^p21:

^hppp l^m^hu Jp t2hpnLl pmpApmg-ünLl tp üml qmqpm^müühpj ^Jám^J hmpgp UpUhymü ¿ш]шuшшünLl, ЛnLuшuшшüJ шшpphp ^mjphpnLl l gnLjg шшLJu, np Цш-шшp^nLl hü npn2m^J pmj]_hp. pmg^nLl hü q^pngühp, nppmüngühp, 2h2Ш^nLl t mlhpj-^mhmjnLpjmü фJüшüuшЦшü ih&mpmüm^ oq-ünLpjnLÜp l, püqhmüpm^hu, pnjnp üцшuшш-lшшnL]g impijüühpj qnpbnLÜhnLpjnLÜp: Яш-^m^mü lшüpшЦpЦJш ^nLumpmü^nLl tp ЧшüJ l 2P2m^m qjnLqhpj ^jmüpp, ^hpmqmpAmb hmjnLpjmü qpnLpjnLÜp, üpmüg ^mpjpühpp l mjL hmpghp:

«Чшü-Snuцp» hmám^ tp müqpmqmnünLl mlhpj^jmü ijujnühpühpjü l 2Ünphm^m^nLp-jmlp lшшüшÜ2nLl tp üpmüg Цшшшpш& hjpm^J lшpqшфpЦJ¿ ш2^шшшüppч hшш-^m^hu nppm^üml qnpbnLl: Cüqqb^nLl tp imuüm^npm^hu mlhpj^jmü ü2müm^np qn^-шnpühp fthjün^quj, nLj^unüj l Uhpfm^üj qnpbnLÜhnLpjnLÜp, üpmüg ^müqm^mnnLpjnL-üp hmjhpj jnLpmpmü^jnLp hm2nqnLpjmü qh^-pnLl, Ju^ dnqn^pqj ophmum^mü pn^hühpjü üpmüg ujpmjjp, hnqшшшp ^hpmphplnLÜpp: «bpp шшáЦшhш] qmqpm^münLpjLÜp pшфnLhgшL, Ulhpj^mjj impqmutpühpp ¿in-nmgmü qmjü Jp p2^mnnLphmü Uh2, - qpnLl t «Чшü-Snuцp»,- Ju^njü hmüqmüm^hgjü ^n2np qnLimpühp l hшшnLЦ цшш^JpшЦnLphшü Up jmüAüh^n^ ^p^hgjü»22: bu^ hpp

u^u^hg qmqpm^müühpj ^hpmqmpAp hmjph-üjp, ^hpmhj2jmL ijujnühpühpp mülj2m^hu «^шpuЦшuшшütü hqühp qühjn^ hp^Jpp lшgnLgJü l u^umü pmdüh^ qjnLqmgjnLphmü, ^m^h^nL hmimp hmj mqqj шplшшp Jp ^hü-uшшпL hnqj hhш»23: Ь qh^ üЦшшhüp, np ijujnühpühpj qhp^üqjpp pn^npn^jü шд tp l mjü qnLpu t Uhp hhшшppppnLp]шü 2P2müm^-ühpjg: Яш^ np üpmüp hш]шüцшuш qqmjj pmji_hp mphgjü, mü^J^h^J t l ijmüqmimjü mpdmüj qp^шшшüpJ:

1915 p. uhцшhlphpJü ^JфLJunLl qnLlmp-^nLl t Uj2^nLum^gm^mü ^nphpqmdnqn^ (Ujü¿ mjq mjq^juj Uj2^nLum^gm^mü dnqn^

21 Sh'u «Чшü-Snuщ», 6 qhЦшhlphpJ, 1915 p.:

22 Sh'u «^mü-Snu^», 12 hnLÜJuJ, 1916p.:

23 Sh'u ünLjü шhqnLJ:

qniümp^hi tp 1915 p. ümj^u^ 20-^ü Ui_hp-umüqp^mjniü), npshq ümuüm^npm^hu hpü-¿m^jmüühp^ hhm ¿^ hm2nq^niü qшqpшЦшünl-pjmü hmpgniü hmümÄ.mjünipjmü qmi: UшЦшJÜ nm^m^mpühpp hpphp hmümqnpbm^nipjmü hnijup ¿t^ü Цnpgünlü: U^h^ü, müqpmqmn-ümin^ h^üüm^üqp^ü, «Чшü-Snuщp» qpniü tp, np pnippmhmj qшqpшЦшüühpü ^pm^niüp niühü Чn^ЦшuшhшJ ^mrnqmüm^npühp^g шЦüЦшLhL, np ^hp2^üühpu ^phüg hmpgp щшш-2má Цhpщn^ ^mpÄpmgühü ftniumummü^ ^hшшЦшü qniümjniü: "m ümuüm^npm^hu ^hpmphpniü tp U. ^m^m2müjmü^ü, np^ hhm nm^m^mp qnpb^¿ühp^ ühb ümup ünm hmpmphpnipjniüühp^ üh2 t^ü24:

«Чшü-Snuщp» hpp uЦuhg hpшmшpшЦ^hL ß^i^uniü, mji h^üüm^üq^pühp^ 2mppniü ЦшpUnp hmümphg pnqnphi mjü^u^ ^ümüm-ЦшLnlpJшü qhü, np nniumhmj ümш^npшЦш-ünipjmü ühb ümup qmp^g ^ ^hp mmpmbhi tp mpUümmhmjhp^ ^pm, ^mhhin^ ^p A.hnpniü üpmüg шqшшшqpшЦшü 2mpdümü qhЦш^ш-pnipjmü ühümm^pnipjniüp25: ^шpphpшЦшüp qpniü t, np hpphüü mpUümmhmjhp^ £шЦш-rnmq^pp müop^ühi hü Цn^ЦшuшhшJ mjü^^u^ qnpb^¿ühp, npnüp ¿hü ^ümghi hmjng qmm^ni-pjniüp, ünLJÜ^uЦ hmjhphü ^nuhi, qphi ni Цшp-qmi: b^ püшЦшü t, np mjq^u^ühpp ¿щ^т^ ЦшpnqшüшJ^ü hшuЦшüшL op^m щшhшÜ2Ühpp U püpnühi щшmüшЦшü hmüqmümüpühpp:

ZшmЦшщhu щшmhpшqü^ qd^mp rnmp^-ühp^ü, ^ü¿щhu üjniu ЦnluшЦgnlpJnlüühp^, ШJÜщhu ti nm^m^mpühp^ U üjniuühp^ ü^U U^2ЦnLuшЦgшЦшü шühшüqnlpdnqшЦшünlp-jniüp nidhqmüniü tp: ЧnLuшЦgшЦшü щш2шп-ümphpphpniü ü^üjmüg hmugh^ü mühmpqm^g щ^mшЦühp^ щшЦшu ¿tp qqmg^niü: «Чш^ Snuщ^» püümqmmnipjniüp h^üüшЦшünlü niqq^mb tp t3 "m2üm^nipjmü qhü: Cüqqp-bhüp mjü hmüqmümüpp, np nm^m^mpühpp püümqmmnipjmü p^pm^ t^ü qmpÀphi n¿ ph "m2üm^nipjmüü püqhшüpшщhu, mji üpm qnp&hllШЦhpщ^ ü^ 2mpp qpuUnpniüühp: Umu-üш^npшщhu, püümqmm^niü t^ü ШJÜщ^u^ pшgшuшЦшü hpUnijpühp, ^¿щ^^р t^ü gnigmüninipjniüp, фшпшu^pnlpJnlüp, mühü

24 Sh'u U^mqjmü 4-., U^pmjhi 'ÏÏШЩШ2ШÜJШÜ^ hшuшpшЦшЦшü-pшqшpшЦшü qnpbniühnipjniüp, h., 2009, t2 27:

25 Sh'u «Чшü-Snuщ», 4 uhщmhüphp^, 1916:

^ü¿ ^phüg ^hpmqphini üninigpp, hЦhqhgnl üЦшmüшüp mühmpqm^g ^hpmphpüniüpp, шühшüqnlpdnqшЦшünlpJnlüp üjniu ЦпшшЦ-gnipjniüühp^ üЦшmüшüp U mjiü:

«"nipu hЦhp Цш^шpqшЦшü 2P2mü^g» hnq^mbniü Чшpqшü ^шщ^ЦjШüp hmjnipjmü Цpш& müqnii mшпшщшüpühp^ hmümp ühqp^ pmd^ü tp hшmЦшgünlü ümU hmj ЦnluшЦ-gnipjniüühp^ü ni üpmüg qnpbniühnipjmüp: thq^üшЦp qrnüniü tp, np hшpЦш^np t «oqm^hi müghm^ фnpЛ.шnnlp^lüühp^g U A.hnp рш2^ h^ü u^miühp^g4 gnlgшqpшЦшü hinjpühp U шühшüqnLpdnqшЦшünLp^LÜ, pmjg n¿ qnpbni-ühinpjmü ü^2ng^g»26: Uju^üpü4 hhq^üшЦp ЦnqüüшЦ^g tp шЦш^^ щшJpшp^ ЦnluшЦgш-Цшü ümprnm^mpnipjmüp U qhü tp gnigmün-inipjmüp: ^rnühin^, np hmj dnqn^pq^ £шЦш-rnmq^pp ^mphü ЦшqüшЦhpщ^шЬ ümp-

ü^üühpp, hhq^üшЦp gnijg tp rnm^u, np üümü ЦшqüшЦhpщnlpJnlüp щ^ш^ ^ü^ qhünЦpш-шшЦшü, шqшшшЦшü pünijp^, np^ üщшшшЦp ¿щ^ш^ ^ü^ hшuшpшЦnlpJШü mpq^ Цшnnlg-^mbp^ фnфn^nlpJnlüp, ^ü¿щhu mjq mphi t^ü hmjng üh2 qnp&nq ü^ pmü^ ЦnluшЦgnlpJnlü-ühp, npnüf hш^шЦünlpJnlü niüh^ü hmj dnqn-^pq^ mqqmj^ü ^pm^niüpühpp «dhnp ^qhinig qms hhqm2P2hi üpm ung^шLшЦшü Цшpqh-pp»27: thq^üшЦ^ ЦшpЬ^pn^ hmj dnqn^pq^ mühimüh^ ^^^шЦтй hшpЦш^np tp oqsm-qnp&hi pninp ^m^hp^ hümpm^npnipjniüühpp4 üm^ mqq^ qnjnipjniüü шщшhn^hLnl hmümp, np ung^шLшЦшü ^hpшфn^nlpJnlüühp^ Цn¿h-pp (npnügn^ hmüqhu t^ü qm^u U

ЦnluшЦgnlpJnlüühpp) dшüшüшЦш^phщ t^ü U шщшqшJ^ ^üq^p: tnq^mbmq^pp qmrnmqmp-sniü tp ümU üpmüg, n^php mqqmj^ü ^üq^p-ühpniü npqhqpniü t^ü ¿hqnp q^ppnp^niü: UJqщ^u^ühpp «mpdmü^ hü ^np^ü mphmümp-hmüp^», pmü^ np фшЦтй hü ^phüg m¿phpp ¿mp^p^ qhü Цп^^т фn^шphü U «pшlшЦш-ümüniü hü ü^mjü püümqmrnhin^»:

tUft ЦnluшЦgnlpJnlüü 2шpnLÜшЦnLÜ tp шпш2 üqhi hmühpm2^nipjmü U hmümqnp-ЬшЦgnlpJШü ^üq^pp: «Чшü-Snuщp» hpшщш-pшЦnlü t U. ЭnщшÜJШü^ hmjrnü^ üшüшЦp, npn^ üm Цn¿ tp müniü pninp ЦnluшЦgnlpJnlü-ühp^ü «шпdшüшüшЦ ünnmümi ^há ni Цп^^ U

26 Sh'u «Чшü-Sпuщ», 29 ünjhüphp^, 1915:

27 Sh'u ünijü rnhqniü:

hmlhpm2fcnLh]_ qmplmüh^nL ^hpphpp»28: Лш1-^m^mpühpp qшünLl tjü üml, np pmgj ^ni-um^gnipjniüühpjg, Jphüg nLdhpp ^шр t ijm^nphü üml pmphqnp&m^mü impijüühpp: Uju mnnitfn^ «^mü-Snu^p» qpnil tp. «Hiüjüp pmqlmpj^ qmqpm^mü impijüühp: bqpmj-pm^mü oqünipjiüp, ЯшpnLJ ЦnlJшtühpp l 4mümüg, Opjnpqmg l mjj pmqlm^juj ijni-pjiüühp, mih^mgmb qtn oшшp impijüühp, npnüp pnjnpü tj ünjü üщшшшЦJ ^p bmnmjhü»29 l ^n¿ tp münil IJm^np^hL l hmlm^UphL qpmüg ш2^шшшüpp:

«^mü-Snu^nitf» «¿mj^m^mü hmpgjü 2nip2» hhшшpppJp ^hpLni&m^mün^ ¿ИЛЧ-J hümpüm^ Чшpqшü ^m^J^jmüp hhшшqшpA hmjmgp qghjn^ ¿mj^m^mü hmpgj mügmb niqni фш" фnpAnLl tp ^hpшJlшuшш^nphL mjü: UpшшhшJшhLn^ nmll^m^mpühpj шhuш-Цhшühpü mjq hmpgnil, hnq^m&mqjpp ijm-ü2müm^ ¿tp qJшnLl h^pn^m^mü qj^müm-qJшnLp]шü qhpp ¿mj^m^mü ^üqpnitf. pmgmp-Am^nphü ¿tp mpqmpmgünil l qшшшщшp-ШП11 üpm lJ2шlшnLpJnLÜp mjq hmpgnil, mjj фnpÀnLl tp mlhü Jü¿ шhuühL Jp шhqJ ni dmllmüm^J hшlшшhpuшnLl: «4mphjJ t± püüшqшшhL oшшp qJ^шüшqJшnLphшüp qj-UhLni hmjhpj pmjjp», hmpgünil tp ^m^J^-jmüp, l Jüpü tL цшшшu^шünLl, np mjq ophpjü ^mphjj tp, pmjg mjü dmllmüm^ (ljü¿l hqhnüp-ü.ü.) ¿tp ^mpnq hmj dnqn^nipqp niühümj m^hjj pmqmpm^mü JlшuшnLp]nLÜ l qni2m^hL hhnm^np mqmqmü. «¿t± np dnqn-^nipqühpü tL niühjü Jphüg шüфnpAnLphшü 2p2müühpp, npnüg lt2 üpmüg qnp&mb mpmpp-ühpp ^mphjj ¿t ¿шф^ ]hшшqш] шшpJühpJ ¿шфпф>30, - qpnil tp hhqjüm^p: ¿nq^m&m-qjpp gnijg tp шш!^ üml, np hhшшqш шшpJühpJü hmjhpü mpqhü hmlnq^hgjü, np b^pn^mü ¿tp фpЦhLnL Jphüg, pmjg püqq&nitf tp üml, np «üpm (b^pn^mjj-ü. U.) ump-uшфü tp ijmjü, np mpqhLnil tp pnippjü imhmgni ^hp2jü hmp^m&p hmugühjni hmj dnqn^pqj qj^jü»31:

^m^J^jmüp ¿tp ihqmqpnil ^nqnu Lni-pmpjü h^pn^m^mü hp^pühpjü pmphünpn-qnilühpj hmlmp qjlhjni hmlmp, qшühLnф

28 Sh'u «^mü-Snu^», 7 фhшp4шpJ, 1916:

29 Sh'u «^mü-Snu^», 21 фhшp4шpJ, 1916:

30 Sh'u «^mü-Snu^», 24 hniü^mpj, 1916:

31 Sh'u ünijü шhqnLJ:

np «mjü ¿tp ^mpnq ^ümum^mp hhшUшüp niühümj l ^mpnq tp ünjüju^ npn2 oqnLШ phphj, hpt ¿Ljütp щшшhpшqtfp»: üm^mjü hhqjüm^J mjü hnnhшhuшЦшü hmpgjü, ph «np hmüámphqp ^mpnq tp qni2m^hj, ph JшшLШ-^mü ni pmj^mühmü цшшhpшqlühpJg ]hшn] hm2npq шшpJü цJшJ pnü^hp günpp qmpAmb püqhmünip цшшhpшqlp l ^nippjmü Jp Ahn-phpp цJшJ qшühp pnjnpn^Jü шqшш» (шh'u ünijü шhqnLl), ^mphjj t ^uшшhшpшp щш-шшu^шühL, np hhüg Oulmüjmü umhlmüm-qpnipjmü 2P2münil, hшшЦшщhu Uqmümjj ЦnшnpшЬJg hhшn шpUlшшhш] hmumpm^ni-pjmü lh2 шplшшш^np^nLl tp mjü lшш]ünLp-jniüp, np hhшшqш шqhшühpJg фpЦ^hLnL hm-imp üm^ шühpшdh2Ш tp qmp^ шшL Jüpüm-щш2ШщшünLpJшüp l m^m^Jühj uhфшЦшü nidhpjü: ¿hüg nml^m^mpühpj 2P2münil (hшшЦшцhu ^mu^nipm^mügj-U.U.) ijmjü qqmjj p^n^ qnpbj¿ühp mpqhü hmüqhj tjü mjq lшpJü l Ahnümlni^ hqhj Jüpüшцш2шцш-ünipjmü qnpbjü: Cmpniüm^hLn^ phlmü, hh-qjüm^p gm^n^ tp Ü2nil, np qJ^шüшqJшш-^mü qnp&niühnipjmlp шшp^hLn^ l <«Цшпш-^mpnipjniüühpjü nnlшüшJЦ mnmphLnipjiü-ühp ^hpmqphjn^», ihüp innmgmüp «nidhpj Jpm^mü hmpmphpnipjiüp» l фn^шüшЦ nq-2шlJш hm2^mp^Jü m^m^Jühjni l ^шшüqш-^np mp^mbm^üqpnipjniüühpj lh2 ¿l^ü^ni, шnLpp ш^hgJüp qqmglniüpühpjü, ^mqlm-^hp^hgjüp ^mlm^npm^mü ^Jphp l фnpAh-gjüp шцuшшJpnLp]nLÜ pmpApmgühj:

UJфnфhLn^" ^m^J^jmüp hqpm^mgünil tp. ш) UpUJш]шü ¿ш]шuшшünLJ m^umlpm-^mü 2mpdnilühp hmjhpj ^nqljg mlhüljü qnjnipjniü ¿hü niühghj. qm pnippm^mü ^nqlj, üpm qJ^шüшqJшnLp]шü uшhqЬшЬü tp, hmjh-pp 2mümghj hü qjlhj ijmjü Jüpüшцш2шцш-ünipjmü pnippm^mü hmjmbmüpühpj ni hшpuшшhшpnLJühpJ qhl, p) Ju^ Jü¿ ^hpm-phpnil tp ^mlm^npm^mü 2mpdlmüü ni hmj-^m^mü Цnшnpш&ühpJü, шщш hhqjüm^ü Jpm^mgjnphü qшünLJ tp, np « ihp щшpшpü tp ^nLuшфhL p2Ümlniü nplt mnjp ühp^mjm-ümjnig l qnpbhj bmjpmjhq m¿mLP2niphmlp, pmjg mjq^tu ¿uшшg^hg: Uqlni^n^, gnjgn^, umhlmüjg mjü ^nqlj ^Jám^p hm2nij ¿mnüh-jn^, jmjü ^nphpqm^gniphmü ¿hüpmp^mb qnp& Ahnümp^nihg l hmüqhgphg ЦшшшpnLшЬ

^pnqniphmüp»32: U^Uünijü dшüшüшЦ hhq^-üшЦp 2h2sniü tp, np Цnшnpшbühpp rnhq^ t^ü niühümini ümU шüЦш^ ^hpmh^2jmi hmüqm-ümüpühp^g, щшpqшщhu «ühp шщpшpü tp mnmihi qqoü l^ühi, npp ¿hqmi»: Ujushq щhшp t üЦшшhL, np nm^m^mpühpü ^phüg püüm-qmsnipjmü üh2 ünnmüniü t^ü, np hmjnipjmü áшЦшшшq^pp n¿ ph hmjhpü ni üpmüg цп1-uшЦgnlpJnlüühpü t^ü rnüop^üniü, mji ühb sh-pnipjniüühpü ^phüg pшqшpшЦшü 2mhm^üq-pnipjniüühpn^: Shpnipjniüühp, npnüg ^qá^ü t püЦünlü ühp dnqn^pq^ü hmumb ühbmqnijü qdpm^snipjniüp:

Чhp2nlü ^шщ^Цjшüp, npщhu hhsmqm qnpbniühnipjmü A.U, шпш2шpЦnlü tp mpU-üsmhmjhp^ü ni mpUhimhmjhp^ü qnpbhi smpphp niqqnipjniüühpn^, mju^üpü, «bpЦp^» qnp-bhp^ üh2 mnm2ünipjniüp pnqü^ mpUüsm-hmjhp^ü, ^Ц Чn^Цшunlüч mpUhimhmjhp^ü, «shqmg^ü mih^ Ц^üшüшp mhqmüpp»: b^ um müpnq2 tUft ЦnluшЦgnlpJшü шhuшЦhшü tp mjq 2P2müniü:

L2hüp, np üЦшш^ niühümin^ hmj mqqmj^ü 2mpdümü hшüqhщ ftnluшЦшü ЦшJupnlpJшü P2ÜшüшЦшü pшqшpшЦшünlpJnlüpч «Чш^ Snuщp» шqшшшqpшЦшü hnijuhp Цшщ^ UpUüsjmü tmjmusmü^ nnluшЦшü qpm^ümü hhs: ^hppp hm^msmghi hp^spnipphp^4 pmphünpnqniüühp ^pmqnpbhini ^nusniüüh-p^ü, ühpЦшgphL t üpmüg ühpp^ü U mpsmp^ü pшqшpшЦшünlpJnlüp, qшшшщшpшhL hшJЦш-Цшü Цnшnpшbühp^ qшqшфшpшЦшü üm^m-щшшpшuшnlpJnlüp U hшJЦшЦшü hmpg^ ini-bniüp шhuhll hmjhp^ щшJpшp^ üh2: Г^Ц Ф^ф-i^ujmü 2P2müniü «Чшü-Snuщp» hmüqhu t hЦhL ^ppU шpUüшJШü tшJШuшшü^g фш^uшшЦшü-ühp^ шpшшhшJШ^¿, ühb шhq hшш-

ЦшgphL qhnUu Чшünlü üümgmb hmjhp^ p2^mn ^^шЦ^, mpUhymü tшJШuшшünlü hшuшшш-^mb ^mühg^ühp^ ^jmüp^ iniumpmüümüp, фnpЛ.hL t ЦшqüшЦhpщ^шb pünijp hmqnpqhi qшqpшЦшüühp^ü oqünipjniü gnijg шш1п1 qnp-b^ü, pшgшhшJшhL Чшü^ 2P2müniü пnluшЦшü hpшüшüшшшpnlpJшü hшЦшhшJЦшЦшü шpш-ümqp^mbnipjniüp:

^hppp nq2niühg «ühb U mümpjniü ni pninp dnqn^nipqühp^ü шqшшnlpJnlü» phpmb33 1917

32 Sh'u ünijü шhqпlü:

33 tUU, ф. 4033, g. 5, q. 310, p. 6:

p^шЦшü^ фhшp^шpJШü hhqшфn^nlpJnlüp U Ш2шЦgnlpJnlü hшJШühg «й^шЦ op^üm^np fy^münipjniü» tfшüшüшЦш^np Цшпш^шpnL-pjmüp: ßüüшqшшhg «ФnlppшhшJШuшшü^ ümu^ü» ^nphpqmj^ü qhЦphшpч qшühlnф np Цnpbшüüшü hqp^ü Цшüqüшb U ^p hmjphü^p^g шpшшpu^nq ni Цnшnp^nq hmj dnqn^pq^ hmümp m^hinpq t qmnüniü mqqmj^ü ^üpün-pn2ümü ^pm^niüpp: tшJЦшЦшü hmpg^ ^hp2~ üшЦшü inibniüü mnü¿hi t Uüшшüш^ pmqm-pшЦшünlpJшü, hmj qшшp pn^U^jmü Цшпш-^mpnipjmüp hmüqmümünphü ühpЦшJшgühlnl U ^hp2^ü^u Цnqü^g püpnünqnipjniü qшühlnl hhш:

Pmg^ «Lhpp^ü шhunlpJnlü», «^шшр^ шhunlpJnlü», «CшpшpшЦшü iniphp», «Um-ünq», «UjiUmjip» Ü2ШшЦшü pmd^üühp^g, phppü niühghi t ümU qpшЦшü, q^шшЦшü U hшuшpшЦшЦшü hpЦшüuJШ hm^hi^mb (1919 p^шЦшü^ü):

1918 p. ümj^u^ 28-^ü hп¿шЦ^hg tшJШuшш-ü^ Unm2^ü hшüpшщhшnlpJnlüp: 1918 p. hni-l^u^ 17-^ü Uqqmj^ü ^nphnipqü ni tt Цшпш-^mpnipjniüp fà^i^u^g шhqшфn^hg^ü tm-Jшuшшü, np^ hhшUшüpn^ hmj pшqшpшЦшü ^jmüp^ Цhüшpnüp qmpÀ.m^ bpUmüp: Uuш^-ámümpmp ünpшuшhqb hшüpшщhшnlpJшü ümjpmpmqmp шhqшфn^^hg^ü n¿ ü^mjü pmp^pmqnijü ^2^münipjmü ni qnpbmq^p ümpü^üühpp, mjiU hmj ЦnluшЦgnlpJnlüühpü ni üpmüg щш2шnüшЦшü hpшшшpшЦnlpJnlü-ühpp: 1919 p. bpUmü шhqшфn^^hg ÜmU tUft ЦnluшЦgnlpJnlüü ni üpm щш2шnüшphpp «Чшü-Snuщp», npü шü^шüшфn^hg U 1919 p. uhщшhüphp^ 24-^g uЦuhg iniju шhuühL «tmjmummh^ Ämjü» mü^müp: ^üpmq^pü tp UpшшЦ "mpp^üjmüp, pqpшЦgnlü t^ü mpU-üшшhшJ ü2müm^np 2шш qnpb^¿ühp: ^hpp^ qhpшЦш ^üq^pühpü t^ü UpUüшшhшJШu-шшüp U шpUüшшhшJ qшqpшЦшünlpJШü h^ü-ümhmpghpp, шпшphLnlpJnlüpч ühpЦшJшgühL bqhnü^ dшüшüшЦ hp^шpnlpphp^ qnpbmb qmqmünipjniüühpp, щш2ШщшühL tшJШuшш-üp ^nipp^mj^g шÜ2ШшhlnL qшqшфшpp, ^hp hmühi ^2^nq ЦnшшЦgnLpJшü qnpbmb u^mi-ühpp шpUüшшhшJhp^ ^üqpniü U hnqmi üpmüg phЦnpühp^ qnjnipjmü ümu^ü: ^hpp^ ^qhmiü tp hmjphü^p^ hpЦnl hшш^шbühpp шhuühL «шqшш U müpnq2mgmb», npшhq Цhшuшшш^^ «пшüЦш^шp dnqn^pqшщhшш-

ЦшЬ ^рш^шЦшрд»: hшpgnLJ рЬр-

рр шU^hpшщшhпphU щш2тщшипШ Ьр ^пцпи Ъпършр фш2Ш]^ иптЬдпЫиЬрр Ь пг.иЬр шрЬ-ршцшршЦшЬ ЦпциЬпр^пШ: И2^ш-шшЦдЬ^ Ьи шpЬJmшhшJ ^шкш^^шЬ

иЬр и. иш^п]шЬр, Ъ. ^шЦпр]шЬр, И. ишриш-цЬш]шир, Л. Сшш^пр]шЬр Ь пър^иЬр:

И^Ь^шдЬЬир, пр Л.ш]Ьр»

2шрпъишЦЬд щчи шЬиЬЬ^ и^и^Ь Ипш^^и hшUpшцhшпLр]шU шЬЦпШр: