Научная статья на тему 'ПЕДАГОГИК ЖАМОАНИНГ ЎЗИГА ХОСЛИГИ'

ПЕДАГОГИК ЖАМОАНИНГ ЎЗИГА ХОСЛИГИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
114
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
педагогик фаолият / педагоглар жамоаси / ижтимоий муносабат / йўналтириш / фаоллаштириш / ўқитувчи / ижодкор / семинар-дар¬слар / ролли дарслар / амалий уйинлар / наватор ўқитувчилар / учрашувлар. / pedagogical activity / team of pedagogues / social attitude / guidance / activation / teacher / creator / seminar-lessons / role-playing lessons / practical houses / innovative teachers / meetings.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Sh. Axmedova

Мақолада педагогик фаолиятида ўқув-тарбиявий жараённи бошқариш педагогик жамоа фаолиятини ташкиллаштириш орқали амалга оширилиши ва таълим муассасини бошқаришнинг асосий объекти педагогик жамоа деб ёндашган. Ижтимоий бошқарувнинг асосий моҳияти педагоглар фаолиятини йўналтириш ва педагоглар фаолиятини фаоллаштириш жараёнига ургу берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

CHARACTERISTICS OF THE PEDAGOGICAL TEAM

In the article, the management of the educational process in pedagogical activity is carried out by organizing the activities of the pedagogical team, and the main object of management of the educational institution is the pedagogical team. The main essence of social management is the process of directing the activities of pedagogues and activating the activities of pedagogues.

Текст научной работы на тему «ПЕДАГОГИК ЖАМОАНИНГ ЎЗИГА ХОСЛИГИ»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

ПЕДАГОГИК ЖАМОАНИНГ УЗИГА ХОСЛИГИ Ахмедова Шоирахон Билалхановна

АВПЯМУММ "Аник ва табиий фанлар методикаси" кафедраси катта укитувчиси

https://doi.org/10.5281/zenodo.7229314 Аннотация. Мацолада педагогик фаолиятида уцув-тарбиявий жараённи бошцариш педагогик жамоа фаолиятини ташкиллаштириш орцали амалга оширилиши ва таълим муассасини бошцаришнинг асосий объекти педагогик жамоа деб ёндашган. Ижтимоий бошцарувнинг асосий мощяти педагоглар фаолиятини йуналтириш ва педагоглар фаолиятини фаоллаштириш жараёнига ургу берилган.

Калит сузлар: педагогик фаолият, педагоглар жамоаси, ижтимоий муносабат, йуналтириш, фаоллаштириш, уцитувчи, ижодкор, семинар-дарслар, ролли дарслар, амалий уйинлар, наватор уцитувчилар, учрашувлар.

ХАРАКТЕРИСТИКА ПЕДАГОГИЧЕСКОГО СОСТАВА Аннотация В статье управление образовательным процессом в педагогической деятельности осуществляется путем организации деятельности педагогического коллектива, а основным объектом управления образовательным учреждением является педагогический коллектив. Главной сущностью социального управления является процесс направления деятельности педагогов и активизации деятельности педагогов.

Ключевые слова: педагогическая деятельность, коллектив педагогов, социальная позиция, руководство, активизация, педагог, творец, занятия-семинары, ролевые занятия, практические дома, педагоги-новаторы, встречи.

CHARACTERISTICS OF THE PEDAGOGICAL TEAM Abstract. In the article, the management of the educational process in pedagogical activity is carried out by organizing the activities of the pedagogical team, and the main object of management of the educational institution is the pedagogical team. The main essence of social management is the process of directing the activities of pedagogues and activating the activities of pedagogues.

Key words: pedagogical activity, team of pedagogues, social attitude, guidance, activation, teacher, creator, seminar-lessons, role-playing lessons, practical houses, innovative teachers, meetings.

КИРИШ

Фан-техника тараккий этиб, ижтимоий муносабатлар мазмуни ахборотларга тобора бойиб бораётган, фан оламидаги янгиликлар, психология-педагогика фани ривож топаётган бир даврда укитувчиларнинг уз устида мустакил равишда ишлашлари, малакаларини ошириб боришлари, мустакил изланиш куникмасига эга булиш ва ижодкор булишларини талаб килади.

Узбекистон Республикасининг «Кадрлар тайёрлаш Миллий дастури»да белгилаб куйилганидек, х,ар жихдтдан баркамол, мустакил фикрловчи ёшларни тарбиялаш учун бугунги кун укитувчиси сиёсий, илмий-методик ва умумпедагогик савия, уз ишига ижодий ёндашиш, уз бурчига нисбатан фидоий булишга богликдир.

Укув-тарбиявий жараённи бошкариш педагогик жамоа фаолиятини ташкиллаштириш оркали амалга оширилади. Шу сабабли таълим муассасини бошкаришнинг асосий объекти педагогик жамоа х,исобланади.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

МЕТОД ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Ижтимоий бошкарувнинг асосий мохияти икки асосий масалани ечишга каратилади:

1. Педагоглар фаолиятини йуналтириш.

2. Педагоглар фаолиятини фаоллаштириш.

Биринчи масалани хал килиш учун бошкарув субъекти ходимлар фаолиятини талаб этиладиган йуналишга солувчи маълум дастурни ишлаб чикишни амалга оширади. Иккинчи масалани хал этиш учун шахснинг хиссий-эхтиёж сохасидаги талабларини (моддий ва маънавий, жамоадаги ижтимоий-психологик мухитни яхшилаш, мехнатни ташкиллаштиришнинг самарали йулларини ишлаб чикиш) рагбатлантиришни кондирувчи имтиёзли шароитлар яратилади.

Педагогик фаолиятни фаоллаштиришда бошкарув дастурининг сифати, яъни аниклиги, реал шароитга асосланганлиги, пировардида юкори натижа бериши, ишланганлик даражаси хам мухим ахамиятга эга булади. Х,ар бир сохага оид дастурлар алохида хусусиятларга эга булади, бирок уларнинг барчасида куйидаги конуниятлар кузатилади: бажариладиган иш кай даражада купрок ижодий мехнатни талаб килса, жамият шу даражада инсонпарварлашиб ва демократлашиб боради, чеклашлар кай даражада кам булса ташаббус билан ишлаш даражаси шунча ортиб боради.

Республикамиз хукумати таълим сохасида уртага куйяётган вазифаларни бажариш куп жихатдан педагогик жамоага боглик. Янги иктисодий сиёсатга утиш шароитида таълим-тарбиядан кузланган максадга эришиш вазифаси асосан педагогик жамоа зиммасига юклатилган. Бу уз навбатида укув муассасасини бошкарадиган рахбарнинг фаолияти билан бевосита богликдир. ^айси укув муассасасида ички ва ташки тназорат яхши йулга куйилган булса, уша таълим масканида таълим-тарбия ишлари хам изчил булади. Педагоглар жамоаси ишини системали назорат килиш бир томондан хар бир педагогнинг уз иши учун масъулиятини оширади хамда уз ишида камчиликларни вактида аниклаш ва тузатиш имконини беради. ТАДЦЩОТ НАТИЖАСИ

Таълим муассаси ишини хар жихатдан тугри ташкил килиш, унинг самарадорлиги натижаси гаровидир. Бу эса жамоа мехнати жараёнларини окилона йулга куйишни такоза этади. Бинобарин, ёшларни тарбиялаш куплаб кишиларнинг умумий мехнати жараёнида хал килинар экан, демак бу мехнатнинг муваффакияти куп жихатдан уларнинг кучлари канчалик тугри йуналтирилганлигига, максадлар бирлиги ва харакатлар мувофиклиги кандай таъминланаётганлигига богликдир. Акс холда биргаликда килинаётган жамоа мехнатининг самарадорлиги пасайиб кетиши мумкин. Максадларни тушуниш бирлигини амалга чикариш, сунгра бу максадларга эришиш жараёнида узаро алокаларни таъминлаш мактабни бошкаришнинг мухим вазифаси булиб, бу вазифанинг пировард натижаси асосан рахбарнинг фаолиятига боглик.

Таълим муассасасини бошкаришда:

1. Тизимни ташкил этишни ишлаб чикиши, тадкикот, лойихалаш ишларини йулга куйиб иш тартибини белгилаши, шошма-шошарликка йул куйилмаслиги.

2. Амалий иш бажаришнинг белгиланган тартибда ва тизимга мувофик бажарилаётганини текшириш.

БС1ТЖСТ АЖБ ЖЖОУАТЮЖ

ЮТЕКМАТЮМАЬ 8С1ЕОТ1Р1С ГОШМАЬ УОШЫЕ 1 188иЕ 7 иШ-2022: 8.2 | КБК 2181-3337

3. Иш меъёрининг бузилишига йул куймасликни, кийинчилик ва тусикларни

уз вактида бартараф этилишини кузатиши ва шу сингари бошка мууим ишларни амалга ошириши лозим.

Демак, таълим муассасаси рахбари иш фаолиятини 4 боскичга ажратиб курсатиш мумкин:

1. Олинган ахборот асосида карор кабул килиш. Ишнинг вазифаларини ва йуналишларини белгилаш. Маълум объектив маълумотларни тахлил килиш ва умумлаштириш. Якин истикболли режаларни белгилаш. Ишнинг мавжуд хакикий ахволини белгилаш, уларни таккослаш, имконият даражаларини хисобга олиш, вариантларни танлаш, муассасанинг ривожланиш йулини белгилаш ва бошкалар.

2. Тегишли янги карорларнинг асосий гояларини уларни ижро килувчиларга тунутириши, олинган маълумотларга асосан ишни куриб чикиб, камчиликларни тузатиши, бу вазифаларни амалга оширишда укув-трабияга оид тадбирларни амалга ошириши, кадрлар танлашдан тугри фолйдаланиши ва хоказолар.

3. Таълим-тарбия жараёнининг хдкикий ахволи тугрисида доимий ишончли маълумотлар олиб туриши, давлат дастурларини бажарилишини, талабларда ягоналикка эришилишини назорат килиши, укитувчилар ва бутун жамоанинг хисоботларини эшитиб бориши ва бошкалар.

4. Фавкулодда юзага келган камчилик ва нуксонларни , тусикларни бартараф этиши, интизомга оид сухбатлар ташкил килиши, шикоят ва илтимос билан келган ота-оналарни кабул килиши, муассасани бошкаришнинг асосий вазифаларидан чалгитмайдиган ишлар ва топширикларни бажариши ва хоказолар.

МУ^ОКАМА

Х,ар укув йилининг охирида педагоглар жамоаси фаолияти якунлари муайян шаклда аникланади ва бахоланади. Бу иш бундан кейинги ишларнинг ташкил этувчиси ва бошланиши булиб хизмат килади. Педагог укув йили охирида килинган барча ишлардан олинган натижаларни солиштириб у ёки бу методларнинг канчалик мухим эканлигига бахо бериши ва шу асосда тажриба туплаши, уз ишини такомиллаштириб бориши мумкин. Йил давомида педагоглар жамоасида мухокама килиш учун барча педагогларнинг бир хилдаги тушуниши мумкин булган принципиал масалаларни куйиб бориш хам яхши натижа беради. Жамоа рахбари маънавият-маърифат ишларининг кундалик ахволини, машгулотларга, сухбатларга, мажлисларга, турли мавзулардаги йигилишларга кириш хамда ота-оналар, талабалар, педагоглар билан доимий сухбатлар утказиш оркали урганиб боради ва айрим жузъий камчиликларни йул-йулакай тузатиб боради.Шундай килиб, жамоанинг рахбари ва жамоа аъзоларининг фаоллигисиз, таълим-тарбия беришда самарали натижаларга эришиб булмайди. Шу сабабли таълим муассасаси рахбари доимо уларнинг кучига таянган холда иш юритиши ва улар билан мунтазам равишда алокада булиб туриши зарур.Умуман олганда, рахбар ходимга тарбиявий таъсир курсатар экан, Г.Сальенинг куйидаги сузларини ёдда тутиши фойдадан холи эмас: «Шуни унутмангки, хамма учун мос андоза йук. Биз, хаммамиз - турли тоифадамиз ва муаммоларимиз хам турлича». Таълим-тарбия ишларига янгича муносабат мустакиллик, маънавият негизи асосида хукумат карорларида таълим ислохатларида олимлар ва ижодкор укитувчиларнинг изланишларида уз аксини топмокда. ХУЛОСА

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Фан ютукларини ва илгор тажрибани укитувчиларнинг ишга доим сингдириб бориш жараёни, укитувчи мехнати самарадорлигини ошириш хам педагогик жараённи илмий асосда ташкил этиш хисобланади. Педагогларга илмий-амалий конференцияда чикиб сузлаш,доклад килиш, газета, журналлар учун илмий маколалар тайерлаш вазифаси топширилади. Агар хар бир укитувчи ижодкор булса, семинар-дарслар, ролли дарслар, амалий уйинлар, наватор укитувчилар билан учрашувлар утказса. Уз ишига жон-дили билан ёндашса, унинг укувчилари нафакат дарсга, келажакка кизикишлари, интилишлари ортади, онги тиниклашади. Бу эса педагогик жараённинг юксалишига олиб келади.

REFERENCES

1. Узбекистон Республикасининг Конституцияси. -Тошкент: Узбекистон, 2011.

2. Мирзиёев Ш.М. ^онун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш-юрт тараккиёти ва халк фаровонлигининг гарови. Узбекистон Республикаси Конституцияси кабул килинганининг 24 йиллигига багишланган тантанали маросимдаги маъруза. 2016 йил 7 декабрь- Тошкент, Узбекистон, 2017. 48-б.

3. Мирзиёев Ш.М. Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халкимиз билан бирга курамиз. Мазкур китобдан Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2016 йил 1 ноябрдан 24 ноябрга кадар ^оракалпогистон Республикаси,вилоятлар ва Тошкент шахри сайловчилари вакиллари билан утказилган сайловолди учрашувларида сузлаган нутклари урин олган.-Тошкент, Узбекистон, 2017. 488-б.

4. Бондаревская Е.В. Теория и практика личностно ориентированного образования. - Ростов-на-Дону: РГПУ, 2000.

5. Очилов М., Очилова Н. Укитувчи одоби. - Т.: Укитувчи, 1997.

6. Подласый И. П. Педагогика. - М.: ВЛАДОС, 2010.

7. Ишмухдмедов Р.Ж. Инновацион технологиялар ёрдамида таълим самарадорлигини ошириш йуллари. - Т.: ТДПУ, 2005.

8. Узбек педагогикаси антологияси. 1 жилд // Тузувчи-муаллифлар: КДошимов, С.Очил - Т.: «Укитувчи», 1995.; 2 жилд // Тузувчи-муаллифлар: С.Очил, КДошимов. - Т.: «Укитувчи», 1999.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.