Научная статья на тему 'ПЕДАГОГИК ТАЪЛИМ ИННОВАЦИОН КЛАСТЕРИНИНГ АМАЛДАГИ ТАТБИҒИ'

ПЕДАГОГИК ТАЪЛИМ ИННОВАЦИОН КЛАСТЕРИНИНГ АМАЛДАГИ ТАТБИҒИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
86
26
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
таълим кластери / таълим-тарбия / тасвирий санъат / иқтидорли талаба / табақалаштирилган таълим / тўгарак. / образовательный кластер / образование / воспитание / изобразительное искусство / одаренный студент / дифференцированное образование / кружок.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Султанов Хайтбой Эралиевич

Мақолада янги технологияларнинг пайдо бўлиши билан юзага келган вазиятда талабаларга таълим-тарбия бериш сифатини ошириш йўллари ҳамда воситаларини излаб топиш, талаба-ёшлар таълим-тарбияси учун қўшимча шароитлар яратиш муаммоларини ечиш мақсадида институтда жорий этилган таълим кластери модули ва технологиялари орқали иқтидорли талабаларни ижодкорликка қизиқтириш масалалари ҳақида гап боради. Шунингдек табақалаштириб таълим беришга асосланган илмий ва ижодий тўгараклар, талабаёшларни ижодкорликка йўналтиришни мақсад қилган “Ижодий устахона” машғулотлари фаолияти ёритиб берилади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ПРАКТИЧЕСКОЕ ПРИМЕНЕНИЕ ИННОВАЦИОННОГО КЛАСТЕРА ПЕДАГОГИЧЕСКОГО ОБРАЗОВАНИЯ

Статья посвящена комплексному исследованию поиска путей и средств повышения качества обучения студентов в условиях появления новых технологий, привлечения талантливых студентов к творчеству через модуль и технологию образовательного кластера, внедренную в институте для решения проблемы создания дополнительных условий для обучения студентов. Также особое внимание уделено организовации научных и творческих кружков на основе дифференцированного обучения, занятий «Творческая мастерская», основанных на ориентации студентов к творчеству.

Текст научной работы на тему «ПЕДАГОГИК ТАЪЛИМ ИННОВАЦИОН КЛАСТЕРИНИНГ АМАЛДАГИ ТАТБИҒИ»

Султанов Хайтбой Эралиевич,

Чирчик, давлат педагогика институти "Тасвирий санъат" кафедраси доценти

ПЕДАГОГИК ТАЪЛИМ ИННОВАЦИОН КЛАСТЕРИНИНГ АМАЛДАГИ ТАТБИFИ

УУК: 37.013.46

СУЛТАНОВ Х.Э. ПЕДАГОГИК ТАЪЛИМ ИННОВАЦИОН КЛАСТЕРИНИНГ АМАЛДАГИ ТАТБИ¥И

Маколада янги технологияларнинг пайдо булиши билан юзага келган вазиятда талабаларга таълим-тарбия бериш сифатини ошириш йуллари х,амда воситаларини излаб топиш, талаба-ёшлар таълим-тарбияси учун кушимча шароитлар яратиш муаммоларини ечиш максадида институтда жорий этилган таълим кластери модули ва технологиялари оркали иктидорли талабаларни ижодкорликка кизиктириш масалалари х,акида гап боради.

Шунингдек табакалаштириб таълим беришга асосланган илмий ва ижодий тугараклар, талаба-ёшларни ижодкорликка йуналтиришни максад килган "Ижодий устахона" машFулотлари фаолияти ёритиб берилади.

Таянч суз ва тушунчалар: таълим кластери, таълим-тарбия, тасвирий санъат, иктидорли талаба, табакалаштирилган таълим, тугарак.

СУЛТАНОВ Х.Э. ПРАКТИЧЕСКОЕ ПРИМЕНЕНИЕ ИННОВАЦИОННОГО КЛАСТЕРА ПЕДАГОГИЧЕСКОГО ОБРАЗОВАНИЯ

Статья посвящена комплексному исследованию поиска путей и средств повышения качества обучения студентов в условиях появления новых технологий, привлечения талантливых студентов к творчеству через модуль и технологию образовательного кластера, внедренную в институте для решения проблемы создания дополнительных условий для обучения студентов.

Также особое внимание уделено организовации научных и творческих кружков на основе дифференцированного обучения, занятий «Творческая мастерская», основанных на ориентации студентов к творчеству.

Ключевые слова и понятия: образовательный кластер, образование, воспитание, изобразительное искусство, одаренный студент, дифференцированное образование, кружок.

SULTANOV KH.E. PRACTICAL APPLICATION OF THE INNOVATIVE PEDAGOGICAL EDUCATION CLUSTER

The article is devoted to a comprehensive study of the search for ways and means of improving the quality of student learning in the context of the emergence of new technologies, attracting talented students to creativity through the module and technology of the educational cluster, introduced at the institute to solve the problem, andl creating additional conditions for teaching students.

Also special attention is paid to organized scientific and creative circles on the basis of differentiated education, the «Creative workshop» class based on the direction of students to creativity.

Key words and concepts: education cluster, education, upbringing, fine arts, gifted student, differentiated education, circle.

Кириш. Жамиятимизда ривожланишининг чукур ижтимоий ва ик,тисодий узгаришлар руй бераётган бугунги кунида янги технологиялар-нинг пайдо булиши, ракобатбардошликка булган талабнинг кучайишига олиб келмокда. Бутун дунё микёсида руй бераётган кескин узгаришлар, гло-баллашувлар натижасида хар бир сохада вужудга келаётган муаммоларнинг туFри ечимини топиш-нинг узи катта муаммо булиб колмокда. Шу жум-ладан таълим тизимидаги мавжуд муаммолар хам бутун дунё хамжамияти томонидан хал этилиши зарур булган долзарб масалалардан биридир.

Тарак,к,иётнинг хозирги боск,ичида талабаларга таълим-тарбия бериш сифатини ошириш йуллари ва воситаларини излаб топиш замонавий педа-гогиканинг ортга суриб булмайдиган долзарб вазифаларидан бири хисобланади. Чунки, таълим, илм-фан хар к,андай жамият, миллат ва дав-латнинг келажагини белгилаб берадиган, унинг тарак,к,иётига хизмат к,иладиган мухим омил булиб хизмат килади. Узбекистонда олиб борилаётган таълим сохасидаги ислохотлар бевосита унинг демократик, бозор муносабатларига утиш жараёни билан биргаликда амалга оширилмокда. Талаба-ёшлар таълим-тарбияси учун кушимча шароитлар яратишга к,аратилган комплекс чора-тадбирларни уз ичига олган бешта ташаббусни амалиётга татбик, этиш, жумладан талаба-ёшларни маданият ва санъатга жалб к,илиш, талаба-к,изларнинг кас-бий куникмаларини ривожлантириш1 борасида юртимизда кенг куламдаги ислохотлар амалга оширилмокда. Бундан ташк,ари "Ёшларга оид давлат сиёсати" туFрисидаги Конунида курсатиб утилганидек, ёшларни жисмоний, рухий ва интеллектуал ривожлантириш, хамда хар томонлама талантли ва к,обилиятли ёшларни куллаб кувватлаш ва раFбатлантириш2 ёшларга оид давлат сиёсати-нинг асосий йуналишларидан бири этиб белги-ланган.

Тадцицотнинг мацсади. Ушбу тадк,ик,отда талаба-ёшлар таълим-тарбияси учун кушимча шароитлар яратиш муаммоларини ечиш мак,садида институтда жорий этилган таълим кластери модули ва технологиялари орк,али ик,тидорли талабаларни ижодкорликка к,изик,тириш масалалари, янги тех-нологияларнинг пайдо булиши билан юзага кел-

1 Узбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 8 октябрдаги ПФ-5847-сон Фармони билан тасдик,ланган "Узбекистон Республикаси олий таълим тизимини 2030 йилгача ривожлантириш концепцияси".

2 "Ёшларга оид давлат сиёсати" туFрисидаги Конун 2016 йил 14 сентябрь.

ган вазиятда таълим кластерини амалиётга татбик, этишда эришилган натижаларини ёритиб бериш мак,сад к,илиб белгиланган.

Мавзуни урганилганлик даражаси. Мамлака-тимизда педагогик таълим кластери ва унинг амалиётга татбики муаммоси алохида тадк,ик,от объ-екти сифатида кейинги йилларда урганилмокда. Хусусан, таълим кластери педагогикамизда интеграция ва узлуксизлик билан боFлик1 янги инно-вацион йуналиш хамда унинг амалиётга татбик, к,илиниши педагогик таълимда рак,обатбардош кадрлар тайёрлаш омили эканлиги F.И.Мухамедов, Ш.К.Мардонов, Ш.Ботирова, Х.Султанов, С.Тоштемирова, Н.Кошанова, К.Махмудовларнинг тадк,ик,отларида муайян даражада ёритилган3.

Мацоланинг илмий мо^ияти таълим тизи-мимизда интеграция жараёнлари ва таълимни бошк,ариш билан боFлик1 муаммоларни хал к,илишга к,аратилган янги ёндашув - педагогик таълим инновацион кластерини амалиётга татбик, этиш ва унинг афзалликлари тасвирий санъат пред-мети мисолида илмий нук,таи назардан асослаш мазкур илмий тадк,ик,отнинг фанидаги мохиятини ташкил этади.

Тадцицот объекти. Тадк,ик,от объекти сифатида узлуксиз таълим тизимида, хусусан, педагогика институтлари тасвирий санъат ва мухандислик графикаси йуналишида мавжуд муаммоларга кластер ёндашуви орк,али ечим топиш белгиланди.

Тадцицот усуллари. Тадк,ик,отда тахлилий-статистик, к,иёсий-так,к,ослаш, моделлаштириш, кузатиш, лойихалаштириш методларидан фойда-ланилди.

Натижалар ва амалий мисоллар. Касбий таълим ва фан минтак,а маданияти интегратор-лари ролини уйнайдиган олий таълим муассаса-лари худудларнинг инновацион ривожланишида алохида урин тутади. Аввалги тадк,ик,отларимизда таъкидлаганимиздек, хозирги пайтда ОТМ, махаллий хокимият идоралари ёки бошк,а таълим муассасаларининг кластер хамкорлигига восита-чилик к,илиш, ёрдам бериш ва куллаб-кувватлаш каби имкониятлардан ок,илона фойдаланиши жуда мухим4.

3 Ходжамкулов У.Н. Педагогик таълим инновацион кла-стерининг илмий-назарий асослари. / Педагогика фан-лари доктори (Doktor of Science) илмий даражасини олиш учун тайёрланган диссертация. - 2020. - Б. 9.

4 Султанов Х.Э. Узлуксиз таълим тизимида педагогик таълим инновацион кластерининг зарурияти // «Замонавий таълим" илмий-амалий оммабоп журнали, 2020. №8. - Б. 16-23.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 5 (102)

Педагогика институти тасвирий санъат йуналишига умумий урта таълим мактаб укувчилари билан бир каторда, тасвирий санъат сохасида етарли даражада ижодий тайёргарликка эга булган махсус санъат мактаблари битирувчи-лари хам укишга киришади. Уз-узидан маълумки ОТМдаги укув дастурлар тасвирий санъат буйича х,ар хил тайёргарликка эга булган барча талабалар билим даражасини бирдек камраб ола олмайди. Натижада, махсус мактаблардан келган укувчилар учун бу дастурлардаги вазифалар укув жараёнида аввалги узлаштирган билимларини яна такрорлаш холати булиб колади.

Биз педагоглар асосан узлаштира олмаган талабалар билан купрок шуFулланиб, уларни узлаштирувчи талабалар сафига тортишга харакат киламиз. Бунда купинча билими юкори, ижодий соха буйича маълум даражадаги тайёргарликка эга булган, ижодий тажрибаси бор талабалар эътибордан четда колади. Уларда "бу вазифани аввал бажарганман", "мен учун бу вазифалар жуда осон" деган тушунчалар оркали, баъзилари вазифани хафсаласизлик билан бажаришади, ёки уму-ман бажармасдан охирги соатларда атрофидаги бадиий мактабни курмаганлар даражасида бажа-риб "кутулдимми?" деб топширган холатлари хам учраб туради. Рангтасвир ёки каламтасвирнинг умумий савиясига нисбатан бахоланадиган бу жараёнда тажрибали педагог хам кандай йул тути-шини билмай кийналади.

Бунинг устига педагогика олий таълим муасса-саларидаги укув жараёнида битта гурухда талаба сони нисбатан куп, яъни: 25 дан 30 тагача экан-лиги хам педагогнинг талабалар билан индивидуал шуFулланишлари учун кийинчилик туFдиради. Агар гурух иккига булинган такдирда хам укитувчи 12-13 та талаба билан ишлаши керак булади. Бун-дай шароитда иктидорли талаба уз-узидан эътибордан четда к,олиши аник,. Албатта, оддий "иши" учун аъло бахо олган иктидорли талабада олдинга караб харакат килиш, ижодий изланиш хусусият-лари йил сайин суниб боради. Педагогика ОТМла-рида узок муддат ишлаган тажрибали педагоглар фаолиятида шундай холатлар хам кузатил-ганки, ОТМга киргандан кейин Республикамизда узининг ижодий салохияти билан ажралиб тура-диган Беньков номидаги бадиий билим юртини битириб келган энг иктидорли укувчилари хам ижоддан узоклашиб, оддий мактаблардан келган укувчилар даражасига тушиб колиши ва аксинча, оддий умумтаълим мактабларидан келиб (алохида эътибор хамда олаётган билимларининг улар учун

янгилиги, узлаштиришга булган кизикишлари сабаб) ижодий сохада юкори натижаларга эриш-ганлари хам куп кузатилган.

Бунинг устига куш мутахассислик булганлиги сабабли умумий дарс соатлари иккита: тасвирий санъат ва чизмачилик сохаларига булинган. Бун-дай шароитда мутахассислик фанларини утишда уз-узидан кискариш холатини сезмаслик мумкин эмас. Бунинг устига касбий юклама хисобланган укув-услубий, илмий-тадкикот, маънавий-маърифий топширикларни бажариш учун етарли вакт топа олмаётган профессор-укитувчилар учун натижа бермайдиган кушимча машFулотлар утиш хам малол келиши аник. Мана шундай шароитда муаммонинг ечимини топиш масаласи анчадан бери мутахассисларни кийнаб келади.

Шундай муаммоларнинг оптимал ечимини топиш максадида институтимизда жорий этил-ган таълим кластери модули ва технологиялари-дан кенг фойдаланилмокда. Факат укув дастурлари оркалигина таълим самарадорлигига эришиш-нинг имкони йуклиги сабабли, узлаштира олмаган талабалар учунгина эмас, балки, иктидорли талабалар учун хам кушимча машFулотлар таш-кил этишни максадга мувофик деб хисоблаймиз. Бу машFулотларни кандай ташкил этиш мумкин? Бу жараёнга талабаларни, нафакат талабалар, балки уз хохиши, фидойилиги ва масъулият билан ёндашадиган профессор-укитувчиларни кандай жалб киламиз? - деган саволлар тугилади. Бун-дай холатда шундай йул тутиш керакки, талаба хам педагог хам машгулотга уз хохиши билан келсин ва машгулотдан талаба узи учун мухим булган бирор нарса урганган холда мамнун уйига кайтсин. Педагог уз шогирдининг ютугидан, мехнати самарасидан коникиб, келажакдаги касбий ва хаётий фаолиятида узини эплаб кета оли-шига ишонч хосил килсин. Хафта давомида шу машгулотни кутиб яшасин. Бундай мухитни яратиш учун кандай омилларга таяниш мумкин? Аввало мана шу масалани урганишдан бошлаймиз.

Бизнинг фикримизча, куйидаги омиллар тала-бани уз хохишига кура машгулотга етаклайди:

талабаларни кизиктирадиган омиллар:

• машгулот мавзуларининг ранг-баранглиги ва кизикарлилиги;

• машгулотда талабанинг узи эришган ютукдан кунгли тулиши;

• бунданда яхши натижага эриша оламан деган ишончнинг хосил килиниши;

профессор-укитувчини кизиктирадиган омил-лар:

• кизикадиган талабалар билан ишлаш;

• уз мехнатининг самарасини тезкор равишда куриш;

• шогирдининг ютутидан турурланиш, унинг келгуси фаолияти истикболли булиши учун пой-девор куйишда узининг муносиб хиссасини кушганлигидан коникиш хосил килиш.

Юкоридаги сабабларга таянган холда иннова-цион технологияларини куллаш оркали иктидорли талабалар кобилиятини янада ривожлантириш кафедрада педагогик таълим кластерини амали-ётга татбик этиш доирасида амалга оширилади. Бунинг учун максимал шарт-шароитлар яратиб бериш тасвирий санъат ва мухандислик графи-каси йуналишининг асосий вазифалари каторига киритилган. Тасвирий санъат кафедрасида ушбу вазифаларни амалга ошириш, талабаларнинг узларининг кучидан фойдаланиб мавжуд муам-моларнинг ечимини топишга каратилган "Талабалар ижодиёти" клуби ташкил этилди. Бу клуб-нинг асосий максади:

- талабаларнинг ижодий фаоллигини оши-риш;

- уларда уз фаолиятини ривожлантириш максадида мустакил равишда изланиш учун мотивация хосил килиш;

- турли илмий, ижодий йуналишларга кизиккан талабаларни бир максад йулида бир жамоага бириктириш, жамоавий вазифаларни хамкорликда ечиш куникмаларини шаклланти-риш;

- укув-услубий, илмий-тадкикот ва маъна-вий маърифий ишларда, педагогик таълим инно-вацион кластери хамкорлигини амалиётга жорий этишда кафедра фаолиятига як,индан кумак бериш-дан иборат.

Клубнинг вазифалари:

• х,ар хил йуналишда фаолият курсатаётган тугараклар фаолиятини мувофиклаштириш, уларга амалий ёрдам курсатиш;

• кургазмалар, танловлар хамда кувноклар ва зукколар мусобакалари уюштириш;

• узлуксиз таълим тизимида фаол ва тезкор узаро алок,ани йулга куйишда кафедра жамоасига кумаклашишга жалб килиш;

• талабаларнинг буш вак,тини мазмунли ташкил этиш;

• талабалар хаётида мавжуд муаммоларни аниклаб уларни бартараф этишга ёрдам бериш;

• талабаларнинг билим олиш жараёнини илмий жихатдан тадкик килиш;

• ик,тидорли талабаларни хорижий ва республика курик танловларига, фан олимпиадаларига тайёрлашда кафедра жамоасига кумаклашиш;

• иктидорли талабаларни х,ар томонлама куллаб-кувватлаш, уларни бошкаларга намуна килиб курсатиш;

• талабаларни кушимча касб-хунар эгал-лашга кизиктириш, уларни тадбиркорлик куникмалар шакллантиришга йуналтириш;

• булажак укитувчиларда ижодий ва мустакил фикр юритиш куникмаларини ривожлантириш, укувчиларнинг кобилиятлари ва кизикишларини хисобга олган холда дарсларни замонавий талабларга мос равишда т^ри ташкил этиш буйича мактаб укитувчиларининг фикрини урганиш.

Клуб фаолияти йулга куйилгандан кейин кафедрада "Билим-билимга ишласин" тамойили асо-сида "Ургатиб-урганамиз" лойихаси дастури ишлаб чикилди. Бу лойихада "Талабалар ижодиёти уюш-маси" клуби таркибида ташкил этилган педаго-глар рахбарлигидаги илмий ва барча ижодий тугараклар хамда талабалар рахбарлик киладиган мини тугараклар фаол иштирок этишди. Натижада:

а) талабалар учун:

• талабалардаги илмий тадк,ик,от ва ижодий жараёнга булган кизикишлари ошди;

• касбий махорат шакллана бошлади;

• тугаракларга мактаблардан келаётган укувчилар сони ошди;

• ижодий танловлар, фан олимпиадалари-даги совринли уринлар сони ортди;

• талабалар орасида Узбекистан БА ёш ижодкорлар уюшмаси аъзолари сони купайди;

б) укитувчилар учун эса:

• талабаларни мустакил ишлашга йуналтириш натижасида улар билан ишлаш осон-лашди;

• укув-услубий, илмий тадкикот, маънавий-маърифий ишларини бажариш учун вактлари тежалди.

Талабаларнинг узлари асосий ташкилотчи ва иштирокчи булган бундай жараёнда тугараклар уртасидаги узаро ракобат мухити шаклланди. Бу айникса байрамлардаги тадбирлар, хар хил ижодий кургазмаларда яккол узини намоён эта бошлади. Уюшмадаги тугаракларнинг фаоллашиши натижасида талабалар томонидан яратилган ижодий ишлар сони кескин усди. Лекин, бу билан хам бутун талабалар контингентини камраб олишнинг хеч хам иложи йук. Улар орасида баъзи тортинчок, иктидори бор-у, узига ишончи йук, аудитория-

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 5 (102)

даги вазифаларни яхши уддалайди, аммо узи учун уни "оддий вазифа" деб билади, "мен бу йулни босиб утганман", аудиториядаги вазифалар илгари бадиий мактаб курмаганларга тегишли деб уйлайдиган талабалар хам куп.

Баъзи талабаларда техник ишлаш махорати кучли, натурадан ишлаш, тайёр расмдан кучиришда унчалик кийналмайди лекин ижо-дий фикрлаши, тасаввури суст, мустакил ижодий иш килиш учун кучи етмайди. Тан олиш керак, бу купрок педагогика олийгохларининг тасви-рий санъат йуналишларида куп учрайдиган холат. Бир неча йиллардан буён ечилмай келаётган мана шундай муаммоларни урганиш натижасида уз-узидан иктидорли талабаларни кашф килиш, бошланFич билимларни хисобга олган холда табакалаштириб билим беришга асосланган "Ижодий устахона" машFулотларини ташкиллаштиришга туртки булди. Иктидорли талабалар билан ишлаш максадида бундай машFулотларга ижодкорлик кобилиятларини тарбиялаш учун етарли билимга эга булган профессор-укитувчилар жалб этилди. Шундай тажрибали устозлар кумагида талабалар-нинг интеллектуал салохияти ва кобилият имко-ниятларини билим олишга йуналтириш ишлари олиб борилади.

Бу машFулотлар оркали:

- илмий-ижодий ишларни бажариш жараё-нида мустакил фикрлаш, ижодий тафаккур килиш, ашёларда ишлашни урганиш, назарий билимла-рини амалда татбик этиш;

- мустакил билим олиш, ижодкорлик, яратувчанлик фаолиятига йуналтириш ва уз сохасидаги энг сунги замонавий билим ва таж-рибаларни пухта эгаллаш хусусиятларини шак-ллантиришга эришишни максад килинади.

Бундай машFулотлар давомида кафедранинг барча иктидорли, чукур билим олишга интила-диган талабалари бир жойда, бир аудиторияда анъанавий машFулотлардан фарк килувчи мав-зуларда биргаликда ижод килишади. Масалан: 8-март халкаро хотин-кизлар байрами арафасида 1-2-3-курсда тахсил оладиган иктидорли талабалар "Аёл борки - дунё бор" мавзусида график ва рангтасвир композицияларидан иборат ижодий расмлар ишлашди.

Бундай машFулотларда танланган мавзу буйича материаллар туплаш, ижодий изланиш, эскизлар килиш учун бир хафта муддат берилади. Худди шундай х,ар хафта тажрибали устозлар томо-нидан (талабалар томонидан берилган таклиф-лар хам шунинг ичида) янги ва кизикарли мав-

зулар тавсия этилади, шу мавзулар ичидан энг кизикарлиси талабалар томонидан танланади. Бу машFулотларда укитувчилардан кура талаба-ларнинг ташаббускорлигига кенг имкониятлар берилади. Энг тажрибалилари бошка талаба-ларга маслахат беради, педагог кузатувида ишдаги ютук камчиликлари мухокама килинади. Бу ерда укитувчининг одатий дарс машFулотларидаги каби доимий талабаларнинг ёнида булишга катта эхтиёж йук. Бунинг устига машFулотлар жуда кизикарли булганлиги сабабли баъзи укитувчилар кичик ва тезкор этюдлар бажариш мумкинлигини сезиб, узлари хам шу аудиторияда талабаларга кушилиб ишлаш истаклари пайдо була бошлади.

Бажарилган ижодий ишлардан кургазмалар уюштириш, уларни институт бинолари ва талабалар турар жойларини бадиий безаш сифатида фойдаланиб келинмокда. Бу эса талабалардаги уз касбий сохасига булган фахр туЙFусини шаклланти-ради. МашFулотларда ижодкорликка кизиктириш билан бирга ижодий танловлар, фан олимпиа-даларида катнашиш учун тайёргарлик жараёни хам кечади. Шундай тадбирлар оркали иктидорли талабаларга устозлар ва институт рахбарияти томонидан тезкор эътибор каратилишига эриши-лади, уларни маънан ва рухан раFбатлантирилиб борилади.

Яна шуни хам таъкидлаб утиш мумкинки, шундай иктидорли талабаларимиз томонидан яратил-ган 200 дан ортик ижодий ишлари институтимиз-нинг янги талабалар турар жойини безатиш учун совFа килинди.

Кафедрада ташкил этилган "Илмий тафаккур" илмий тугараги фаолиятини урганар эканмиз факат ижодий эмас, балки, илмий жабхада хам юкори натижаларга эришилганлигини кузатамиз. Тугарак уз фаолиятини бошлагандан кейин талабаларнинг илмий маколалари, тезислари Республика ва хори-жий журналлар, конференцияларда чоп этилиш даражаси икки бараварга ошди. Бундан ташкари талабаларни илмий тадкикот ишлари ва ижодкорликка кизиктириш максадида кафедрада "Ижодий академия" илмий-оммабоп журнали ташкил этилди. Журналда талабаларининг илмий ва илмий-оммабоп маколалари, ибратли хикоялари, шеърлари хамда ижодий ишлари чоп этилади. Бу журналда талабалар учун расмий илмий журнал-ларда макола чоп этишдан олдин уз имконият-ларини синаб куриш боскичи булади. Худди шу маколалар кейинчалик савияси баланд илмий маколаларга айланади.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 5 (102)

Хулоса.

Табакалаштириб таълим беришга асосланган илмий ва ижодий тугараклар, талаба-ёшларни ижодкорликка йуналтиришни максад килган "Ижодий устахона" машFулотлари оркали тала-баларда:

- мустакил фикрлаш, ижодий тафаккур килиш, тасаввурини ошириш, ашёларда ишлашни урганиш, назарий билимларини амалда татбик этиш куникмалари ривожлантирилади;

- ижобий ракобат мух,ити яратилади;

- илмий ва ижодий фаолият учун мотивация х,осил булади.

- барча курс талабаларининг ижодий х,амкорлиги йулга куйилади;

- узаро х,амкорлик натижасида таълим ва тарбия кластерининг максадли фаолияти амалга оширилади.

- ёш педагог-рассомларнинг уз танлаган касбига кизикиши ва педагогик мах,оратларини ошириш учун шарт-шароитлар яратилади,

касбий билимларни пухта эгаллаш учун раFбатлантирилади.

Тавсиялар.

Тадкикотнинг хулосаларига таянган х,олда куйидаги амалий таклифлар киритилмокда:

• "Талабалар ижодиёти" клуби, илмий ва ижодий тугараклар, табакалаштириб таълим беришга асосланган "Ижодий устахона" машFулотлари фаолиятига илмий жамоатчилик эътиборини жалб килиш;

• мавзу доирасида олиб борилаётган илмий тадк,ик,от ишларининг самарадорлиги ва куламини ошириш;

• педагогик таълим инновацион кластери доирасида тасвирий санъат таълим йуналишининг узига хос специфик хусусиятларидан туFри фой-даланган х,олда кушимча машFулотларни ташкил этиш буйича тавсиялар ишлаб чик,иш мумкин деб уйлаймиз.

Адабиётлар руйхати:

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 8 октябрдаги ПФ-5847-сон Фар-мони билан тасдикланган "Узбекистон Республикаси олий таълим тизимини 2030 йилгача ривожлантириш концепцияси".

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

2. "Ёшларга оид давлат сиёсати" тугрисидаги Конун 2016 йил 14 сентябрь.

3. Ходжамкулов У.Н. Педагогик таълим инновацион кластерининг илмий-назарий асос-лари. / Педагогика фанлари доктори (Doktor of Science) илмий даражасини олиш учун тай-ёрланган диссертация. - 2020. - Б. 277.

4. Султанов Х.Э. Узлуксиз таълим тизимида педагогик таълим инновацион кластерининг зарурияти // "Замонавий таълим" илмий-амалий оммабоп журнали, 2020. №8, -Б. 16-23.

5. Sultanov Kh.E. Innovation technology clusters use of technology in illustration /International Journal of Psychosocial Rehabilitate//- Vol. 24, Issue 04, 2020 ISSN: 1475-7192: - 3877;

6. Sultanov Kh.E., Sobirov S.T., Marasulova I.M. Theoretical basis of cluster approach in fine arts education / Journal of Critical Reviews// Vol 7, Issue 9, 2020: - p 109.;

7. Султанов Х.Э. Талабаларнинг ижодий кобилиятларини ривожлантириш учун тасвирий санъат машFулотларида инновацион технологиялардан фойдаланиш // "Замонавий таълим" илмий-амалий оммабоп журнали, 2016.Т. №11 - Б.-59-65;

8. Байметов Б.Б., Султанов Х.Э., Муратов Х.Х. Психологические основы активизации творческих способностей студентов в процессе практических занятий. // "Вестник науки", 2019, 1 (7), 67-71;

9. SK Eralievich, MI Mukhamatsultonovna, BI Saidazimovich, AR Turgunovich, The Need for Creation of a Cluster of Pedagogical Innovations in the System of Continuous Education / International Journal of Psychosocial Rehabilitation// Том 24 №5 -2020: - ст. 6586-6591;

10. Байметов, Б.Б., Собиров С.Т., Исматов У.Ш. Проблемы профессионально-педагогической подготовки учителей изобразительного искусства. // "Вестник науки", 2019, 1 (7), 63-66.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.