Научная статья на тему 'ПЕДАГОГ РАҲБАРНИНГ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИГИ ВА ПЕДАГОГИК МАҲОРАТИ'

ПЕДАГОГ РАҲБАРНИНГ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИГИ ВА ПЕДАГОГИК МАҲОРАТИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
428
176
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
раҳбар / педагогик маҳорат / бошқарув маданияти / компетенция / корпоратив маданият. / руководитель / педагогическое мастерство / управленческая культура / компетенция / субординация / корпоративная культура.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Кенжабоев Абдусалим Эркабоевич, Кенжабоева Дилафруз Абдусалимовна

Мақолада таълим-тарбия жараёнини намунали ташкил этишда раҳбарнинг роли, педагогик маҳорати ҳамда касбий маданияти ҳақида фикр юритилади. Таълим муассасаси раҳбари компетенцияси турлари ва таснифлари илмий-методик жиҳатдан очиб берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ПРОФЕССИОНАЛЬНАЯ КОМПЕТЕНТНОСТЬ И ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ МАСТЕРСТВО РУКОВОДИТЕЛЯ – ПЕДАГОГА

В данной статье речь идет о роли руководителя в организации образцового учебновоспитательного процесса, его педагогическом мастерстве и профессиональной культуре. Также с научно-методической точки зрения раскрываются виды и классификации компетенции руководителя образовательного учреждения.

Текст научной работы на тему «ПЕДАГОГ РАҲБАРНИНГ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИГИ ВА ПЕДАГОГИК МАҲОРАТИ»

Кенжабоев Абдусалим Эркабоевич

Термиз Давлат университети "Педагогика" кафедраси доценти, педагогика фанлари номзоди Кенжабоева Дилафруз Абдусалимовна,

Сурхондарё вилоят халк таълими ходимларини кайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш х,удудий маркази "Тилларни укитиш методикаси" кафедраси укитувчиси

ПЕДАГОГИК РА^БАРНИНГ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИГИ ВА ПЕДАГОГИК МАДОРАТИ

УДК: 37.01

КЕНЖАБОЕВ А.Э., КЕНЖАБОЕВА Д.А. ПЕДАГОГ - РАЦБАРНИНГ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИГИ ВА ПЕДАГОГИК МАЦОРАТИ

Маколада таълим-тарбия жараёнини намунали ташкил этишда рах,барнинг роли, педагогик мах,орати х,амда касбий маданияти х,акида фикр юритилади. Таълим муассасаси рах,бари ком-петенцияси турлари ва таснифлари илмий-методик жих,атдан очиб берилган.

Таянч суз ва тушунчалар: рах,бар, педагогик майорат, бошкарув маданияти, компетенция, корпоратив маданият.

КЕНЖАБОЕВ А.Э., КЕНЖАБОЕВА Д.А. ПРОФЕССИОНАЛЬНАЯ КОМПЕТЕНТНОСТЬ И ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ МАСТЕРСТВО РУКОВОДИТЕЛЯ - ПЕДАГОГА

В данной статье речь идет о роли руководителя в организации образцового учебно-воспитательного процесса, его педагогическом мастерстве и профессиональной культуре. Также с научно-методической точки зрения раскрываются виды и классификации компетенции руководителя образовательного учреждения.

Ключевые слова и понятия: руководитель, педагогическое мастерство, управленческая культура, компетенция, субординация, корпоративная культура.

KENJABOYEV A.E., KENJABOYEVA D.A. PROFESSIONAL COMPETENCE AND PROFESSIONAL SKILLS OF THE HEAD-TEACHER

In the article is discussed the manager's role in the educational process organization, his/her pedagogical skills and professional culture. Also, from the scientific and methodological points of view, there is revealed the types and classification of the manager's competencies for educational institution.

Key words and concepts: manager, headmaster, pedagogical skills, managerial culture, competence, subordination, corporate culture.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2020, 10 (95)

Кириш.

Мактабда таълим-тарбия жараёнини наму-нали ташкил этиш учун замонавий менежмент тамойилларига асосланган бошкаришнинг янги ёндашувлари ва усулларини куллаш зарур.

Замонавий талабларга жавоб берувчи сифатли таълим хизматларини таъминлаш жараёнида барча ходимларнинг фаол ишти-рок этиши талаб килинади. Жамоа аъзолари томонидан кабул килинаётган карорларда таълим хизматларини фаоллаштиришнинг барча жих,атлари намоён булиб бориши лозим. Шу маънода менежментнинг асосий концепциясини тушуниш, уни куллаш усул-лари, шакллари, воситаларидан мактаб дирек-тори тулик хабардор булиши жуда мух,им.

Бугунги кунда фан-техника ривожланиши умумтаълим мактабларида олиб борилади-ган катта ислох,отлар таълим-тарбиянинг маз-мунини узгартиришни, шунингдек, таълим тизимини бугунги замон талаблари асосида бошкаришни талаб этмокда.

Бугунги таълим иштирокчилари бундан 10 йил олдинги таълимий дунёкарашдан, узларининг укувчиларига таълимга булган муносабатларини янгича фикрлаш ва мулокот килиш билан оркали ташкил этмокдалар. Демак, бугунги педагог ходимларни бошкаришда янгича услубга эга булган х,ар томонлама рах,барлик компетентлигини узида мужассамлаштирган шахс бошкаришини жамиятнинг узи талаб этмокда.

Рах,бар кадрларни, хусусан рах,барлик ишларига эндигина тайинланаётган бино-барин х,али бу сох,ада зарур тажриба, мала-кага эга булмаган ёшларимизни, рах,бар ва рах,барлик бобида улар кандай масалаларга эътибор килиш керак булган вазифалари фик-рлашни максад килиб шу максадни амалга ошириш учун методик йуналишларни ёш рах,барларга тавсия килишга х,аракат килдик.

Мавзунинг долзарблиги.

Мустакиллик йилларида халк таълими сох,асида бошкариш тизимида республика рах,барлари х,ам маориф тизимини урганиб тах,лил этилганда, жамоа билан рах,бар уртасида кескин зиддиятлар, низолар мавжуд-лигини аникладилар.

Бугунги кунда куплаб мактаб дирек-торлари эски авторитар усулда мактабни бошкаришмокдалар. Булар уз навбатида умумтаълим мактабларида таълим-тарбия ишлари ривожига салбий таъсир курсатмокда.

Мамлакатимизда ёшлар тарбияси уларнинг х,ар томонлама ривожланиши, интеллектуал жих,атдан салох,иятли булиши, замонавий мак-табларни ташкил этиш, уларни бугунги замон талаблари асосида бошкариш вазифаларига давлат сиёсати даражасида караб келмокда.

Узбекистон Республикаси Президенти Шав-кат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаат-номасида "Мамлакатимизда илм-фанни янада равнак топтириш, ёшларимизни чукур билим, юксак маънавият ва маданият эгаси этиб тар-биялаш, ракобатбардош иктисодиётни шак-ллантириш борасида бошлаган ишларимизни жадал давом эттириш ва янги, замонавий боскичга кутариш максадида мен юртимизда 2020 йилга "Илм, маърифат ва рацамли иктисодиётни ривожлантириш йили"1, деб ном берилиши таклиф этилди.

Мактабда таълим-тарбия жараёнини мукаммал ташкил этиш учун замонавий менежмент (бошкариш) тамойилларига асосланган бошкаришнинг янги ёндашувлари ва усуллари х,акида йулланган мурожаатнома-сида таъкидлаб утилган.

Бугунги кунда давлатимиз томонидан кабул килган карорларда жумладан, Пре-зидентимиз Ш.Мирзиёевнинг 2019 йил 23 август куни халк таълими ходимлари билан булган телемулокотда бугунги кунда макта-бларда олиб борилиши лозим булган дол-зарб вазифалар х,акида фикр юритилиб, мак-табнинг обрусини кутариш, уларни замонавий ахборот воситалари билан х,амда дарс-ликлар билан таъминлаш "бугунги мактаб укитувчиларининг обрусини кутариш, мактабни "сиз" деб тилга олиш ва шу билан бир каторда умумтаълим мактабларини креатив-лик асосида бошкариш"2 х,акида тухталди.

1 Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси. // "Халк сузи" газетаси 2020 йил 25 январдаги сони.

2 Шавкат Мирзиёев. Халк таълими тизимини ривожлантириш тизмини ривожлантириш педагогнинг мала-касини ва жамиятда нуфузини ошриш,ёш авлод маъна-виятини юксалтириш масалаларига баFишланган нутки. 2019 йил 23 август. "Новости Узбекистана". Газета

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2020, 10 (95)

Илмий мyaммoнинг цуйилиши.

Уз вактида Ш^к мутафаккиpлаpи хам pаxбаpликнинг yзига xoc xуcуcиятлаpи хакида фикp юpитганлаp. Жумладан, IX-X аcлаpда яшаб yтган буюк файлаcуф Абу Наcp Фаpo-бий Узининг '^зил oдамлаp i^xp^' аcаpида pаxбаpликнинг узига xoc жиx1атлаpи хакида фи^ юpитган. Абу Наcp Фаpoбий уз а^-pида "Жамиятда адoлат ypнатиш, шаxаp дав-латни бoшкаpиш йyллаpи, шаxаp x1oкими кандай булиш лoзимлиги, pаxбаp учун заpуp булган xиcлатлаp" хакида кимматли фи^-мулoxазалаp кeлтиpилган.

Абу Наcp Фаpoбийнинг фикpича "pаxбаp учун энг мухими - бу дoнишмандлик"1, дeя эътиpoф этган.

Бугунги кунда баpча шхада ишлаpни oлиб бopувчи oлимлаp таълим мeнeжмeнтининг биp ^op узига xoc xуcуcиятлаpига эга экан-лигини таъкидламoкдалаp. Жумладан, Xoд-жаeв Б.Х. куйидаги фикpлаpни ифoдалайди:

- таълим мeнeжмeнтини "ма^дта мувoфик1лик" cyзи билан аникланадиган маъ-навий yлчoвга эга;

- таълим мeнeжмeнти - бу фан ва ^нъат, чунки бунда инcoнлаp ypтаcидаги yзаpo мунo-cабатлаp катта poль уйнайди;

- мeнeжмeнт мазмунида уз а^ини топа-диган шаxc, давлат ва жамият манфаатлаpига Узаpo диалeктик биpлик жамoатчиликнинг фаoл катнашуви;

- таълимни бoшкаpишда жамoатчилик-нинг фаoл катнашуви2.

Нocиpoв А. куйидаги фикpлаpни баëн этади:

- Раxбаp кoмпeтeнцияcи туpлаpи;

- "1. Стандаpт кoмпeтeнция - ушбу фаo-лиятга oид дoимий ва oдатий вазифалаpни бажаpа oлиш кoбилияти;

- Z. Аcocий кoмпeтeнция - ушбу фаoли-ятга oид иннoвациoн вазифалаpни бeлгилай oлиш ^билияти;

- 3. Етаpли кoмпeтeнция - ^C6 фаoлия-тининг янги туpлаpини яpата oлиш кoбилияти.

- 4. ^бий кoмпeтeнция - пeдагoгика ва пcиxoлoгияга oид билимлаpга эга булиш, уз

1 Абу Наcp Фаpoбий. Фoзил oдамлаp u^xp^ - ^ш^нт: А.K1oдиpий нoмидаги "Халк мepocи" нашpиëти, 1993. 204-бeт.

2 Xoджаeв Б.Х. Умумий пeдагoгика назаpияcи ва амали-

ëти. - T.: "Санъат cтандаpт", ZO17. - 17Z-173 бeт.

у^ида ишлаш yкувчилаpда мoтивацияни шак-ллантиpишдан ибopатдиp"3.

Д.Teмиpoв таълим муаccаcаcи фаoлиятини cамаpали бoшкаpишнинг куйидаги тамoйил-лаpи узвийлиги аcocида ташкил этишни тав-cия килади:

1. Онг ва фарлият биpлиги. Ушбу тамoйил pаx1баpнинг таълим муаccаcаcи бoшкаpувига oид билимлаpни yзлаштиpишни ва амалий фаoлиятда куллаши.

Z. Tаълим муаccаcаcини бoшкаpишнинг илмий ва foявийлиги. Мазкуp тамoйил бoшкаpувда юкcак Foявийлик х,амда илмий аcocланган кoидага мувoфик бoшкаpилади.

3. Tаълим муаccаcалаpида бoшкаpувнинг изчил ва узвийлиги. Ушбу тамoйил pаx1баpлаp cамаpадopлигининг диалeктик xаpакатда каcб этишини англатади.

4. Tаълим_муаccаcаcида_pаx,баp

бoшкаpувнинг гуманитаp xуcуcиятлаpига эга эканлиги. Маз^ тамoйил ижтимoий фаoлият нeгизида умумжамият манфаатлаpи билан шаxcий манфаатлаp уЙFунлигини ифoдалайди.

5. Tаълим муаccаcалаpини бoшкаpишга xаp тoмoнлама (кoмплeкc) тизимли ëндашув. Ушбу тамoйил узида таълим муа^ам xoдим-лаpини биp ижтимoий фаoлият биpлашти-pади.

6. Tаълим муаccаcалаpини бoшкаpуви-нинг муайян, аник ма^адга йyналтиpил-ганлиги. Мазкуp тамoйил таълим муа^а-cаcининг ижтимoий x1аpакатдаги фаoли-яти йyналишлаpидан кeлиб чиккан xoлда xаpакатлаpнинг ташкил этиши билан изox1ланади.

7. Tаълим муаccаcаcини бoшкаpишда таълим жаpаëни cуx,батлаpи фикpи ва муcтакилликлаpини, шунингдeк, шаxcий xуcу-cиятлаpини таъминлаш. Ушбу тамoйил пeда-ror жаpаëн иштиpoкчилаpи фаoлиятини иштиpoкчилаpини ташкил этади, автopитаp бoшкаpувнинг инкop этилиши ва дeмoкpатик бoшкаpувга утишини кypcатади.

8. Tаълим муаccаcалаpини бoшкаpишда дeмoкpатик тамoйиллаpнинг уcтувopлиги. Ушбу тамoйил бoшкаpувда xoдимлаp шаxcини

3 Нocиpoв А. Раx1баpнинг каебий кoмпeтeнтлиги, пeда-^гик маxopати ва бoшкаpув маданияти. I "Tаълим мeнeжмeнти" жуpнали. ZO13 йил. №6, Z бeт.

ЗAMОНABИЙ TAЪЛИM / СОВРЕМЕННОЕ ОБPAЗОBAНИЕ ZOZO, 1O (9S)

хурмат килиш, хукук ва максадларига дахл этмаслик кобилиятини акс эттиради"1.

Максад. Педагогика сохасидаги рахбар компетентглиги ва махоратига оид илмий манбаларни тахлил этиш ва мавзу юзасидан таклифлар киритиш.

Асосий к,исм.

Биз юкорида таълимни бошкариш тизи-мида замонавий таълим муасссасаларининг бошкарилиши хакида фикр юритдик.

Педагогик фаолиятда бошкариш деб, педа-гогик жараённи режалаштиришни ташкил этиш, раFбатлантириш натижаларини назо-рат килиш ва тахлил килиш тушунилади. Демак, "бошкариш" сузи бугун модернизация килиниб "менежмент" сузи билан бойитилди.

"Менежмент" мавжуд мукаммал имко-ниятларни максимал натижаларга эришиш максадида муассаса, ходим ёки гурухда таъ-сир этиши, улар билан хамкорлик килиш жараёнидир.

Менежмент одамлар билан бевосита ва чамбарчас боFлик жараён булиб жамоа пайдо булиши билан юзага келиб, аъзолар манфаа-тини химоя этишга хизмат килади.

Менежмент шахснинг куйидаги узига хос хусусиятларини ажратиб курсатади;

Мехнатга ижодий ёндашиш;

- жамоада хамкорликка асосланган иш услубларини жорий килиш;

- бозор иктисодиёти шароитида сифатли таълим хизматларини таклиф этиш;

- менежмент ёрдамида касбий жихатдан юкори малакали мутахассислар шаклланти-рилади, максадларни аниклаб, унга эришиш воситаларини юзага келтириш йули билан уларни бошкаради.

- мехнатга ижодий ёндашиш;

- жамоада хамкорликка асосланган иш услубларини жорий килиш;

- бозор иктисодиёти шароитида сифатли таълим хизматларини таклиф этиш2.

Узбекистон Республикаси жумладан Сур-хондарё вилояти халк таълими бошкармасига карашли 26 та мактабларнинг таълим тизи-

1 Темиров Д. Таълим муассасаларини бошкаришда педагогик тамойиллар узвийлиги. / "Таълим менеж-менти" журнали. 2013 йил, №6 сон. 95-96 бетлар.

2 Ходжаев Б.Х. Умумий педагогика назарияси ва амали-ёти. - Т.: "Санъат стандарт", 2017. - 172-173 бет.

мини бошкаришда бир катор ижобий ва сал-бий куринишлар мавжуд.

Менежмент коидаларига риоя килиб ишлаётган замонавий мактаб рахбарлари бугунги таълим сохасидаги ислохотларни хис этиб, бошкаришда замонавий компетент-лик коидалари асосида ишни ташкил этиб кучли инструктив етакчилик, аник белгилан-ган максад, укувчилардан кутилётган ижобий натижалар, укиб-урганиш ва ургатиш учун зарурий мухит, укувчилар ва синфларни дои-мий кузатиш, оила, мактаб, махалла хамкорлик алокаларини мустахкамламокдалар. Янги илмий изланишлар обод махалла, обод уй ва намунали оила ташаббуси асосида рахбарлик ишларини ташкил килмокдалар.

Баъзи мактаб рахбарларининг педаго-глар билан рахбарлик ишларида тажрибалари етишмаслиги сабабли таълимий ва тарбиявий ишларни ташкил килишда эскича бошкарув усулида иш олиб бормокдалар.

Бу эса уз навбатида келажак тарбиясига салбий таъсир килмокда. Хар бир муассаса-нинг уз ички тартиб коидасини акс эттирувчи баркарор мухити бор. Бу рахбарнинг кандай иш ташкил кила олганидан дарак беради.

"Бошкарув маданияти бу - маъмурий-ижтимоий ва рахбарнинг психологик жараён муваффакиятли амалга оширишдаги профессионал ва ишчанлик сифатлари синтезидир"3.

Юкоридаги фикрлардан келиб чикиб хулоса сифатида "Рахбар" деган номга эга булган хар бир шахс уз ташки киёфаси, мада-ний кийиниши, талабчанлиги, билими, таш-килотчилиги билан атрофдагиларга хамиша ибрат намуна булмоFи лозим"4.

Бугунги кунда умумтаълим ташкилотла-рини бошкаришда "Менежмент" сузи хакида кискача маълумот беришни жоиз деб билдик.

Узбекистон Республикаси умумтаълим мактабларида фаолият олиб бораётган рахбарлар кандай булиши керак. Биз ушбу назарий методик максад хакида суз юритар эканмиз, узимизнинг куп йиллик педагогик тарFиботларимиз, кузатишларимиз, тахлил ва

3 К,одиров У.Д. Укитувчиларинг психологик компетен-циясига доир айрим мулохазалар. / "Замонавий таълим" журнали. № 4. 2015 йил. 7 бет.

4 Кодиров У.Д. Укитувчиларинг психологик компетен-циясига доир айрим мулохазалар. / "Замонавий таълим" журнали. № 4. 2015 йил. 7 бет.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2020, 10 (95)

савол жавобларимиз оркали олган маълумот-ларга таяниб "Замонавий рах,бар узи кандай булиши керак" деган саволга жавоб беришга х,аракат килдик:

• узида мустакил фикр булиши, мустакил карорлар чикара олиши;

• х,ар бир рах,барда замонавий илм-савия ва ташкилотчилик куникмаларининг булиши;

• жамоавий вазифаларни бажаришда мактабда фаолият олиб борувчилар билан х,амкорликни ташкил кила олиши;

• уз атрофига ёш мутахассисларни туплай олиши ва уларга педагогик, методик, маслах,атлар бера олиши;

• узгалар фикрини эшита олиш мада-ниятига ва муомала маданиятига эга булиши, керак деб уйлаймиз.

Мамлакатимизда бошкарув конунлари илдизлари узок утмишга, жумладан, Амир Темур уз даврида "Темур тузуклари" яъни уз даврининг бошкарув кодекси инсонпарвар-лик Fоялари ва бошкарув демократик рух,и билан суFорилган. Демак, бугунги бошкарув тизимининг бош максади жамиятни адолатли, демократик услубда бошкариш вазифасини амалга оширишдан иборат.

Биз юкорида таъкидлаган фикрлар давоми сифатида бугунги мактаб рах,барларининг компетентлиги йуналишидаги баъзи кам-чиликлари х,акида х,ам касбдошлар билан фикрлашмокдамиз буларга куйидаги камчи-ликларни киритиш мумкин;

- мактабда бошкарув ишларининг талаб даражасида эмаслиги;

- фидойилик, ижодкорлик, билимдон-лик, илмийлик, креативликнинг етишмаслиги;

- х,укукий маданият ва саводхонликнинг пастлиги;

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

- адолатлилик, х,алоллик ва инсофлилик-нинг етишмаслиги;

- ижодий ва ижтимоий фаолиятнинг етишмаслиги;

- иш жараёнида мах,аллийчилик ва уруF-аймокчиликнинг устуворлиги;

- методик бирлашмаларга эътибор бер-маслиги, ташаббускорлик ва тадбиркорлик-нинг йуклиги.

- мактаб жамоа ишларини ходимларга нотуFри таксимлаш ва назоратнинг пастлиги;

- касбий ва илмий тажрибага эга эмас-лиги;

- уз атрофига соFлом кишиларни туплай олмаслиги;

- уз манфаатини бошкалар манфаатидан устун куйиши.

Келтирилган камчиликларни бартараф этиш максадида муаллифларнинг куп йиллик педагогик шахс сифатида куйидагиларни тав-сия этамиз;

1. Бугунги рах,бар уз мутахассислигини билган олий маълумотга эга булган камида беш йиллик педагогик мах,оратга эга булиши максадга мувофик.

2. Бугунги рах,бар изланувчан, яратув-чан, янгиликка интилувчан булиши, педагогик жамоага урнак булиши.

3. Педагогик рах,бар урнини педагогик, психологик, методик малакасини доимо оши-риб бориши зарур.

4. Педагог рах,бар оила, мах,алла ва мактаб уртасида ^амкорликни таъминлаши зарур.

5. Бугунги рах,бар укитувчилар ва укувчиларга х,амда уларнинг ота-оналарига одоб-ахлок нормалари асосида мулокот маданиятига эга булиши зарур.

6. Мактаб ва туман микёсида буладиган маънавий-маърифий тадбирлар, фан кеча-лари ва фан олимпиядаларида бош - кош булиши.

7. Педагогик рах,бар фидойилик масъу-лятлилик, жамоа манфаати йулида жонкуяр, узгаларга талабчан ва намуна булиши лозим.

8. Рах,бар сезгир булиши жамоатчи-ликни эртанги кунга ишонтириши ва янги ислох,отлар сари эргаштира олиши лозим.

9. Бугунги бозор иктисодиёти шароитида жамиятимизда ва бутун дунёда булаётган х,ар кандай вокеаларга нисбатан туFри фикрлашни ургата олиш кобилиятига эга булиши.

Хулоса сифатида шуни таъкидлаш лозимки, куп йиллик тажрибалар мактабда таълим-тарбиянинг туFри йулга куйилиши, таълим муассасаларининг обру-эътибори укитувчиларнинг ижодкорлик фаолият-лари ва билим олиш самарадорликларининг булиши куп жи^атдан мактаб рах,барларининг ма^орати ва компетентлилик сифатларига боFлик.

Умуман олганда, таълим муассасасидаги мувафаккиятлар рах,барнинг ижрочилар

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2020, 10 (95)

мex1натига 6Ул^н мyнocабатидан канчалик манфаатдopликлаpини англата билиш ^билиятига ceзилаpли даpажада бoFликдиp.

Замoнавий pаx1баpнинг мух,им бoшкаpyв макcади y3 xoдимлаpини аxлoкий х,амда юкcак даpажага кyтаpиши yлаpни маънавий жих,атдан coFлoм жамoага айлантиpишдан

ибopат. Бу э^ пeдагoгик йyналишда узлук-cиз таълим тизимини бoшкаpишда cамаpа-дopликка эpишиш, таълим мyаccаcалаpи-нинг фаoлиятини яхшилаш ва узлу^из таълим тизимини бoшкаpишда х,амда маънавий-маъpифий ишлаpни cамаpали ташкил этишда аcocий вазифалаpдан биpи ^и^бланади.

Адабиётлар руйхати:

1. Узбeкиcтoн Рecпyбликаcи Пpeзидeнти Шавкат Миpзиëeвнинг Олий Мажлиcга Мypoжаатнoмаcи. 2020 йил 24 янваpь.

2. Миpзиëeв Ш.М. Халк таълими тизимини pивoжлантиpиш пeдагoгнинг мала-каcи ва жамиятда нуфузини oшиpиш, ёш авлoд маънавиятини юкcалтиpиш ма^ла-cига баFишланган 2019 йил 23 авгу^да халк xoдимлаpи билан килган тeлeмyлoкoти. - Нoвocти Узбeкиcтана 2019 йил 24 авгycт. Газeта.uz.

3. Абу Наcp Фаpoбий. Фoзил oдамлаp шахри. - Toшкeнт: А.K1oдиpий нoмидаги "Халк мepocи" нашpиëти, 1993. 204^т.

4. Xoджаeв Б.Х. Умумий пeдагoгика назаpияcи ва амалиёти даpcлиги. - T.: "Санoат-cтандаpт", 2017. - 174-175 бeтлаp.

5. Koдиpoв У.Д. Укитувчининг пcиxoлoгик кoмпeтeнцияcига oид айpим мyлox1азалаp. I "Замoнавий таълим" жypнали, № 4. 2015 йил, 7^т.

6. Нocиpoв А. Раx1баpнинг каcбий кoмпeтeнтлиги, пeдагoгик мах^ати ва бoшкаpyв маданияти. I 'Таълим мeнeжмeнти" жypнали. 2013 йил. № 6. 2^т.

7. Teмиpoв Д. Tаълим мyаccаcалаpини бoшкаpишда пeдагoгик тамoйиллаp узвий-лиги. I 'Таълим мeнeжмeнти" жypнали. 2013 йил. №6 coн. 95-96 бeтлаp.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ I СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2020, 10 (95)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.