Научная статья на тему 'Peculiarities of lipid exchange in liver pathology in children'

Peculiarities of lipid exchange in liver pathology in children Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
43
9
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
СОңғЫ ЖЫЛДАРЫ БАЛАЛАРДА ЛИПИДТЕР / ДЕТИ / БОЛЕЗНИ ПЕЧЕНИ / ХОЛЕЦИСТИТ / ЛИПИДНЫЙ СПЕКТР

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Алиманова М.У., Туреханова А.А.

Нарушения содержания фосфолипидов и свободных жирных кислот в сыворотке крови могут служить дополнительными критериями при диагностике хронического холецистита у детей, а также показанием к назначению эссенциальных фосфолипидов в схеме лечения.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ОСОБЕННОСТИ ОБМЕНА ЛИПИДОВ ПРИ ПАТОЛОГИИ ПЕЧЕНИ У ДЕТЕЙ

Қан сарысуының фосфолипидтердің қанығу деңгейінің төмендеуі, ультрадыбыстық өзгерістердің болуы, өт қабының қабатының тығыздалуы созылмалы холециститтің болуына қосымша диагностикалық критерий болып табылады. Түйінді сөздер: балалар, бауыр аурулары, холецистит, липид спектрлері.

Текст научной работы на тему «Peculiarities of lipid exchange in liver pathology in children»

Vestnik KazNMU №1-2018

G.T. Asilbekova

International Kazakh-Turkish University them. H.A. Yassaui

SOCIO-MEDICAL PROBLEMS OF IRON-DEFICIENCY ANEMIA AMONG CHILDREN AND ADOLESCENTS

(LITERATURE REVIEW)

Resume: When IDA children are pale, languid, to all indifferent. There is a headache, dizziness, darkening in the eyes, there may be fainting. Characteristic for this disease, dyspnea and heart palpitations appearing or intensifying with physical exertion. There may be pain in the region of the heart, muscle weakness. The skin becomes dry, the nails break and break, often there are problems with the hair - they begin to fall out, split. There are changes in taste and smell, children often get sick for a long time. Keywords: anemia, children, iron deficiency anemia, social, medicine.

ЭОЖ 612.015.3-053.2:612.015.32

М.У. Алиманова, А.А. Туреханова

Х.А.Ясави атындагы халъцаралыц цазац-турк университетi

БАЛАЛАРДА БАУЫР ПАТОЛОГИЯЛАРЫ КЕЗ1НДЕ ЛИПИДТЕР АЛМАСУЫНЫН, ЕРЕКШЕЛ1КТЕР1

К,ан сарысуыныц 0oc0OAunudmepdi^ цаныгу децгейтщ твмендеуi, ультрадыбыстыц взгерiстердiц болуы, вт цабыныц цабатыныц тыгыздалуы созылмалы холециститтщ болуына цосымша диагностикалыц критерий болып табылады. Tyüíhóí свздер: балалар, бауыр аурулары, холецистит, липид сneктрлeрi.

бзекпшп. Соцгы жылдары балаларда липидтер алмасуыныц бузылыстарымен байланысты

гепатобилиарлы жуйенщ ауруларына шалдыгудыц курт есуде, атап айт;анда еттеп холестероз [ЭХ], алкогольаз май стеатогепатозы (АМСГ). Бала кезшдеп патологияныц бул тYрi аз зерттелген жэне практикалы; дэр^ерлерге аса белгш емес [1].

Ересектер мен балалардыц арасында АМСГ жэне ЭХ ;алыптастыру ;ауш болып: семiздiк, ;ант диабетi, метаболикалы; синдром, атерогендi гиперхолестеринемия, атеросклероз, артериалды гипертония табылады. Ересектер арасында атерогендi дислипидемияныц ЖYрек-;ан тамырлары жэне гепатобилиарлы; екi аурулардыц кец ау;ымын Yйлестiре отырып, тутас агзаныц зат алмасу процессiнiц Yлкен проблемасы екенi белгiлi. Балалардагы ет жолдарын за;ымдануы ;абыну жэне бас;а да зат алмасудагы бузылулармен тыгыз байланысты. Липидтердщ метаболизмi тура;ты тYPде езгер^терге ушырап, холестаз жэне де бас;а да еттiц тYрлi патологияларына экеледi [2.3]. Зерттеу ма^саты. Дислипидемия аясында гепатобилиарлы аурулардыц диагностикасы мен алдын-алуды жа;сарту Yшiн липидтер алмасуыныц параметрлершщ езгеру Yлгiлерiн зерттеу.

Зерттеу деректерi мен эдiстерi. Зерттеуге ата-аналарыныц ру;сатымен ерiктi а;паратты; келiсiм бойынша 25 бала алынды. Барлы; зерттелiнгендер саны 25, 2 жастан 14 жас;а дешн, олардыц iшiнде 11 ул бала жэне 14 ;ыз бала ;урады. Балалардыц орташа жасы 8,73 ± 0,85 тец болды. Барлы; зерттеуге алынган нау;астардагы бауырдыц функционалды жагдайын ба;ылауга созылмалы холециститтiц емдеу жэне диагностика хаттамаларына сэйкес зерттеу ЖYргiзiлiп, трансабдоминальды

ультрадыбысты «Toshiba Aplio 500» аппаратында зерттеу ЖYргiзiлдi.

Сонымен ;атар, ;анныц сарысуында липидтi метаболизмнщ жай-KYЙiн аны;тау Yшiн жалпы холестерин (ЖХ), триглицеридтер (ТГ) жэне жогары тыгыздьщтагы липопротеиндi холестерин (ЖТЛХ), фосфолипидтер (ФЛ), бос май ;ышк;ылдары (БМЦ) аны;талды. Зерттеу нэтижесi жэне талдау. Балаларга арналган майларга деген ;ажеттыж белоктыц ;ажеттшпнен асып кетедi, б1ра; ол кемiрсуларf'а ;араганда темен. 8мiрдiц бiрiншi жартысында балага 6,3 г / кг дене салмагыныц, екiншi жартысында 5,5 г / кг-ны алуга болады. Акуыздардыц, майлардыц жэне кемiртектердiц оцтайлы ара ;атынасы емiрдегi алгаш;ы 3 айда 1:3:6 жэне ;осымша тама; енiмдерiн енгiзгеннен кейiн - 1:2:4 тец. 1 жастан ас;ан балаларга 1 кг дене салмагыныц майларына ;ажеттшп 1-3 жас;а дейiн бiртiндеп азайып 4,3 г тец болады, 3-7 жыл - 3,7 г, 7-11 жыл - 3 г, 11-14 жыл - 2,5 г, 14 жастан ас;ан - 2 г тец. Белок, май жэне кемiрсулар арасындагы байланыс ересектер децгешне байланысты езгередi (1:1:4). Зерттелiнген балалардыц кепшшп ;алыпты дене дамуы мен орташа дене салмагы (ОДС) мэндерше ие болды: 17,54 ± 0,75 кг/м2. Созылмалы холециститпен ауыратын балаларда ОДС керсеткiштерi бас;алармен салыстырганда жогары 25 кг/м2 тец болды. Зерттеудеп балалардыц 100%-да анамнезiнде ЖYрек-;антамыр патологиясы немесе гиперхолестеринемиясыныц бiрiншi жэне екiншi

дэрежедегi туыстары бар екендiгi ^ркелдь Трансабдоминальды ультрадыбысты; зерттеуге сэйкес, бауырдагы эр тYрлi езгерiстер аны;талды: бiркелкi емес эхоструктура (50%), ет жолдарыныц кецеюi (92,9%), гепатомегалия (35,7%), тамыр ;абыргаларыныц ;алыцдауы жэне тыгыздалуы (28,6%).

Кесте 1 - Зерттеуге алынган балалардагы липидтердiц к8рсеткiштерi (n = 25)

Керсетгаш Дислипидемия-ныц диагностикалык; критери1 Отбасылык; гиперхолестеринемия, [n = 25) Бауырдыц гликогенд1 ауруы [n = 25) Созылмалы холецистит, (n = 25)

Жалпы холестерин, ммоль/л > 4,8 5,37 ± 0,52 [100%) 4,59 ± 0,82 (45,5%) 3,82 ± 0,11 (0%)

Триглицеридтер, ммоль/л > 1,32 1,58 ± 0,28 (12,5%) 3,09 ± 0,63 (63,6%) 0,91 ± 0,06 (0%)

Вестник Ка^НМУ №1-2018

Холестерин ЖТЛХ, ммоль/л < 1,0 1,09 ± 0,16 (6,7%) 1,09 ± 0,11 (27,3%) 1,19 ± 0,04 (4,8%)

Бос май к;ышк;ылдары, ммоль/л > 0,8 0,42 ± 0,08 (0%) 1,02 ± 0,11 (88,9%) 0,49 ± 0,03 (6%)

Фосфолипидтер ммоль/л < 2,47 2,09 ± 0,15 (0%) 3,69 ± 0,72 (0%) 2,49 ± 0,10 (45,0%)

1 кестеге сай барлык; зерттелшушыер арасында жогары тура;ты гиперхолестеринесия аны;талды, сонымен катар, ЖТЛП холестериннщ мэнi де 79,1% курады. Бул гипертриглицеридттердiц жецiл дэрежес деп те атауга болады.

Созылмалы холециститпен ауыратын балаларда (1 сурет) холестериннщ жэне оныц ;ан сарысуындагы фракцияларыныц курамында еш;андай ауыткулар жок;. Олар сарысуыныц ;анык;тыру децгейiнiц твмендеуiмен сипатталады. Белгiлi ФЛ эндогендi ет ;ышк;ылымен бiрге холестериннiц ерiгiштiгiн камтамасыз етед^ олардыц мазмуны, эдетте, ет келуше пропорционалды турде азаяды. Цанныц сарысуындагы ФЛ каныгу децгейi шегiндiлердiц калыптастыру Yрдiсiн керсетедi жэне балалардагы

созылмалы холецистит ушш косымша критерийлердiц бiрi болып табылады.

Цорытынды. Цан сарысуыныц ФЛ ;аныгу децгейiнiц твмендеуi, ультрадыбысты; взгерiстердiц болуы, ет ;абыныц ;абатыныц тыгыздалуы созылмалы холециститтiц болуына ;осымша диагностикалы; критерий болып табылады. 8Х Yшiн тэуекел тобына ультрадыбысты; жэне липидт метаболизм бузылыстарында етпелi гиперхолестеринемия жэне ТЖЛП холестериндi мэндерi тYрiндегi ет ;абыныц ;абыргасында езгерiстер бар балалар жатады. Бауыр гликогены бар балалардагы ;ан сарысуындагы БМЦ-ныц жогары мэндерi ;айталама гематопатияны керсете алады.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Семенова О. В., Жукова Л. И. Диффузное утолщение стенки желчного пузыря, выявляемое при эхографии у детей с заболеваниями желчевыводящей системы // Вестник ВГМУ. - 2005. - №3. - С. 88-96.

2 Зиатдинова Нелли Валентиновна, Адельшина Э. Н., Маланичева Т. Г. Частота и структура заболеваний органов пищеварения у детей дошкольного возраста // ПМ. - 2011. - №48. - С. 188-195.

3 Шкуринская М. П., Сизых Т. П. Болезни желчевыводящих путей у детей: современное состояние вопроса и роль санаторно-курортного лечения // Сиб. мед. журн. - Иркутск: 2004. - №8. - С. 53-59.

М.У. Алиманова, А.А. Туреханова

Международный Казахско-турецскийуниверситет имени Х.А. Ясави

ОСОБЕННОСТИ ОБМЕНА ЛИПИДОВ ПРИ ПАТОЛОГИИ ПЕЧЕНИ У ДЕТЕЙ

Резюме: Нарушения содержания фосфолипидов и свободных жирных кислот в сыворотке крови могут служить дополнительными критериями при диагностике хронического холецистита у детей, а также показанием к назначению эссенциальных фосфолипидов в схеме лечения.

Ключевые слова: дети, болезни печени, холецистит, липидный спектр.

M.U. Alimova, A.A. Turehanova

Khoja Akhmet Yassawi International Kazakh-Turkish University

PECULIARITIES OF LIPID EXCHANGE IN LIVER PATHOLOGY IN CHILDREN

Resume: Violations of the content of phospholipids and free fatty acids in the serum can serve as additional criteria for the diagnosis of chronic cholecystitis in children, as well as indications for the appointment of essential phospholipids in the treatment regimen. Keywords: children, liver diseases, cholecystitis, lipid spectrum.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.