CC BY
124
А.А. АВРАМЕНКО*, И.Н. ШУХТИНА**, В.В. ШУХТИН**, К.О.ШАРИПОВ***, Д.Ш.ЖЕТПИСБАЙ***, Р.Ф.ЯХИН***
П.Могила атындагы Черномор мемлекетт!к университет!, Николаев цаласы* Одесса улттыц медицина университетi, Одесса цаласы** С.ЖАсфендияров атындагы Казац улттыц медицина университету Алматы цаласы ***
СОЗЫЛМАЛЫ 1Ш КАТУ БАЙЦАЛАТЫН НАУЦАСТАРДА СОЗЫЛМАЛЫ НЕАТРОФИКАЛЬЩ ГАСТРИТТЩ К0Р1НУ ЖИ1Л1Г1
ТYЙiн: Созылмалы iш ;ату кец таралуы жэне пациенттердiц элеуметтiк белсендтгшщ T0мендеуiне байланысты 03eKTi медицинальщ-элеуметтш мэселе болып табылады.
Созылмалы колостаз 0HepKaci6i дамыган мемлекеттерде жиi кездеседi, жумыс;а ;абшетт ересектердiц 25-50%, ал жас шамасы эр TYрлi балалардыц 15-35% ш ;атудан зардап шегедi.Созылмалы ш ;ату 0мiр суру сапасын т0мендете,щ, сондай-а; тiк iшек ауруларын: пролапс, анальды; сызаттар, геморраидальды веналардыц кецеюш тудыруы мумюн. Олардыц салдарынан шектен ;ан кету, энкопрез, iш босататын препараттардыц арты; M0лшерiнен лаксативтi ауру дамиды.
Созылмалы iш ;атудан 5-31 жыл бойы зардап шеккен, 69 нау;асты кешендi тексеру нэтижелерi талданды, бул нау;астарда iш ;ату уза;тыгы 3 куннен 7 кунге дешн. Пациенттердiц жас аралыгы 42- 62-ге дейiн (орташа жасы 49,4 ± 1,73 года); ер адамдар саны - 43 (62,3%), эйел адамдар- 26(37,7 %).
Кешендi тексеруге: В.Н.Чернобровой эдга бойынша ас;азан iшiлiк ;адамды; рН-метрия; жалпы эдiстер бойынша эзофагогастродуоденоскопия;хеликобактер пилорига екi тест: уреаза активтШпне тест жэне Гимза бойынша боялган Yлгiлердi микроскоппен ;арау, сонымен ;атар ас;азанныц кiлегейлi ;абатын гистологиялы; зерттеуюрдь
Зерттеу ретi: ас;азан C0лiнiц ;ышк;ылдыгын аньщтаган соц НР тестiлеу жэне ас;азанныц кiлегейлi ;абатын гистологиялы; зерттеу журпзу Yшiн биопсиялы; материалмен ЭГДС журпзшдь Зерттеу тацертецгiсiн, аш ;арынга жэне тама;танган 12-14 сагат 0ткен соц ЖYргiзiлдi.
Созылмалы ;абынудан зардап шегетш нау;астардыц 100% созылмалы неатрофикалы; гастритке шалдывданы аньщталды, бул нау;астарды эрi ;арай терецiрек тексерудi жэне антихеликобактерлi ем ЖYргiзудi талап етедъ ТYЙiндi свздер:созылмалы iш ;ату, созылмалы неатрофикалы; гастрит,уреаза.
A.A. AVRAMENKO * I. SHUHTINA **, V.V. SHUHTIN **, K.O. SHARIPOV***, D.SH. ZHETPISBAY***, R.F. YAHIN***
Peter Mogila Black Sea State University, Nikolaev * Odessa National Medical University ** Kazakh National medical university ***
CHRONIC ATROPHIC GASTRITIS DETECTION FREQUENCY IN PATIENTS WITH CHRONIC CONSTIPATION
Resume: Chronic constipation is a serious medical and social problem due to the wide prevalence and reduced social activity of patients. Chronic colostasis is widespread in industrialized countries, 25-50% of adult working-age population suffer as well as 15 - 35% of children of different age groups. Chronic constipation significantly reduces the quality of life, and may also cause damage to the rectum: prolapse, anal fissures and expansion of the hemorrhoidal veins, which can cause gastrointestinal bleeding, encopresis, laxative disease due to an overdose of laxatives.
The results of a comprehensive survey of 69 patients suffering from chronic constipation have been analyzed. The disease duration ranged from 5 to 31 years; the duration of the delayed chair ranged from 3 to 7 days. The age of patients ranged from 42 to 62 years old (mean age was 49,4 ± 1,73 years); there were 43 (62.3%) men, and 26 (37.7%) women in the group under analysis.
Comprehensive survey included: a step by step intragastric pH - metry by the procedure of V. N. Chernobrovy; esophagogastroduodenoscopy by the standard technique; dual testing for Helicobacter pylori: a test for urease activity and microscopy stained with Gimsa smears, as well as histological examination of the gastric mucosa. The sequence of examinations: after determining of gastric juice, endoscopy with biopsy was performed. Then the testing on HP and histological examination of the gastric mucosa was done. The study was conducted in the morning, on an empty stomach, 12-14 hours after the last meal.
In 100% of patients with chronic constipation, chronic non-atrophic gastritis has been revealed, which requires a mandatory comprehensive
examination of these patients and treatment of H. pylori.
Keywords: chronic constipation, chronic non-atrophic gastritis, ureaza.
Э0Ж 616.36-004-073.48.
КД¥НАНБАЙ, да. ДЭУЛЕТБАЕВ, С.М. МАЛГАРАЕВА, Э. ДОСБОЛОВА
С.ЖАсфендияров атындагы Казац ¥лттыц Медицина УниверситетI Клиникалыц фармакология жэне фармакотерапия кафедрасы
БАУЫР ЦИРРОЗЫ ЖЭНЕ АСЦИТ БАР НАУЦАСТАРДЬЩ ЕМ1НДЕ ИНЕШАНШУ ЭД1С1Н ЦОЛДАНУ ТЭЖ1РИБЕС1
Кытай мен батыс медицинасыныц интеграциясы заманауи медициналыц гылымныц перспективтI багыты болып табылады. Бул интеграциялардыц мацсаты тек жай гана б!л!м мен бшктшктщ б!р1гу! емес,сонымен цатар емдеуд!ц жаца тшмд! эд!с!н тацдап жузеге асыру ме алдын алу, элемд!кмедицинаны жацарту мен байыту.
Бауыр циррозы, асцит КР-да гана емес, сонымен б!рге бук!л элемдегI мэселелерд!ц б!р! болып табылады. ДД¥ мэл!меттер!не суйенсекжыл сайын 300 000-га жуыц халыц бауыр циррозынан цайтыс болады. Бул мацалада бауыр ауруларында ине шаншу денел!к эд!с!н(акупунутураны) цолдану мэселесI царастырылган. ТYйiндi свздер: ине шаншу эд!с!, Акабанэ эд!с!,бауыр циррозы.
взектипт Статистика бойынша жер шарында 30% халык ДД¥ мэлiметтерiне суйенсек , бул пайыздьщ корсетюш 2
созылмалы диффузды бауыр ауруларынан зардап шегедь млрд адамды курайды екен. Бауыр аурулары медициналык-
кргамдьщ мацызды мэселе жэне осындай бузылыстармен зардап шегетiн 60% нау;астар ецбекке ;абшетт жастагылар болып табылады. Ерлерде жт бай;алады. Ерлер мен эйелдер арсындагы ара;атынасы 3:1-дi ;урайды. Бiздщ тэжiрибемiздiц негiзгi ма;саты:бауыр циррозы мен ас;ынган асциттiц агымы бар нау;астарда инемен емдеу эдiсiн ;олданудыц тшмдшшн аныщтау.
Бауыр — ;анды тазартуга жэне удан арылтуга к0мектесетiн, дененщ ;урсак; б0лiгiндегi оц жа; ;абыргалардыц астына орналас;ан iшкi агза. Бауыр — адам агзасыныц химиялы; зертханасы. 300 миллиард;а жуы; бауырдагы жасушалар ;аннан агзага ;ажетт ;ыш;^1лдар мен к;оректш 0нiмдердi б0лiп алады. Оларды CYзiп, ;ажетт iмYшеге жеткiзiп отырады. Iшiмдiктер, вирустар мен майлы тагамдар бауырдыц ;ызметш т0мендетедi.
Бауырдыц ат;аратын ;ызметтер^
• ас ;орту кезшде MYшелердiц ;ажетт энергиямен, атап айт;анда, глюкозамен ;аматамасыз ету жэне эр TYрлi энергия к0здерiн глюкозага TYрлендiру (айналдыру);
• агзадагы ;ажетйз химиялы; ;алд^1;тарды агзадану;
• агзадагы ;ан жасау немесе жацарту кезiнде ;ан плазмасындагы а;уыздарды синтездеу;
• холестерин мен оныц эфирiн синтездеу, липидтер мен фосфолипидтердi синтездеу жэне агзадагы липид алмасуын реттеу;
• он ею елi iшек пен аш Шектщ кейбiр б0лiгiндегi ас ;орту Yрдiсiне ;атысатын гормондар мен ферменттердi синтездеу;
• 0т ;ышк;ылы мен пигменттерш синтездеу;
• Кейбiр дэрумендердiц ;орын толтырып отыру жэне са;тау. Мысалы, майларды ерiтетiн А жэне Д дэрумендерш, суды ерiтетiн В12 дэрумендерш са;тап, ;орын арттыру. Сондай-а; катиондардыц ;оры да бауырда болады. Бауыр циррозы( БЦ) - бауыр паренхимасыныц фиброзды дэнекер улпамен ;айтымсыз алмасуымен сипатталатын бауыр ауруы.
Бауыр циррозыныц клиникалы; к0ршга бауыр жасушаларыныц за;ымдануыныц дэрежесiне байланысты болады. Бауыр аймагында ауыру сезiмiнiц пайда болуы оц жа; ;абырга астынан бYкiл iшке ауыру сезiмiнiц жайылуы, сыздаган ауыру сезiмi физикалы; ЖYKтемеден кейiн немесе ;ою майлы тагамнан кейiн сезiледi. Ауыру сезiмi бауырдыц сырт;ы цабыгыныц керiлуiмен улгаюынан немесе 0л1 еттену ошацтарыныц бауыр цабыгына жа;ын орналасуынан сипатталады. Диспепсиялы; K0рiнiстер тэбетiнiц T0мендеуiнен немесе жойылуынан, оц жа; цабырга астында тамацтанганнан кейiн ауыру сезiмiнiц пайда болуымен, ЖYрек айнуы, ;усу, iштiц кебуi (эсiресе майлы тагам цабылддаганнан кешн), негiзiнен 0ттiц б0лiнуiнiц бузылуы асцорытудыц бузылуына экелiп согады. Нау;астыц жумыс;а цабшетшщ T0мендеуi, жалпы элсiздiк, тез шаршагышты; уйцысыныц бузылуы бауыр циррозы кезшде жш бай;алады. Тексергенде БЦ мынандай белгiлердi байцауга болады: ЖYДеу - бауырдыц ^^алы; циррозымен ауыратын науцастарга тэн, ауырудыц ;атты улгайган кезiнде, нау;астардыц терi асты май ;абатыныц жогалуы гана емес, булшыцеттердщ де семуi болады, эсiресе иы; булшыцеттершщ семуiн бiрден байцауга борлады. Мундай науцастарга тэн к0рiнiс: бет элпет ЖYДеу, терiсi бозарган, саргыш, тiлi мен ернi ашы; ;ызыл TYCтi, терiде эритемалар, ая;тары ж1щшкерш, iшi улгайган, ая;тары iсiнген, ;урса; цабыргаларында, терi асты к0ктамырларыныц Yлкейiп к0рiнуi бай;алады. Саргаю билиарлы цирроз ауруынан бас;а жагдайларда да кездесед^ ол бауырлы; тiндердiц некрозына байланысты, гепатоцеллюлярлы жеткiлiксiздiгiмен к0рiнедi. Саргаюга тэн белп нэжiстiц TYCсiзденуi, ултабардыц шшдеп суйык;тык;тыц ;урамында оттегiнiц болуымен сипатталады, кейде терще ;ышыну белгiлерi болады. Цирроздыц «гашЬ> белгiлерi:
1. ;ан тамырлы; «жулдызшалар», олардыц к0беюi аурудыц 0ршуiн к0рсетед1
2. алацандагы эритемалар («бауырлы; ала;ан») ;
3. ;ызыл, жалтыраган ерiн, ауыз ;уысы шырышты ;абаты цызарган, тiлi жылтыр, тепстелген, ;ызыл;
4. ерлерде гинекомастия, эйелдерде аменорея;
5. ксантоматозды терiдегi да;;
6. сауса; басы барабан тая;шалары тэрiздi, терiсi цызарган.: Шемен - какпалык циррозга тэн белгi. Сарысу бiртiндеп жиналып, ол Yлкен м0лшерге жетедi, сол кезде нау;астарда енпгу бай;алады. Пальпацияда - бауыр улгайган, тыгыз, беткейi тегiс емес. Т0менп ;ыры 0ткiр. К0кбауыры улгайган - спленомегалия. Аускультацияда - систолалы; шу, тахикардия. Зертханалы; мэлiметтер: ;анда анемия, лейкопения, тромбоцитопения жэне ЭТЖ жогарылауы. Байланыс;ан билирубин жогарылайды, сiлтiлi фосфатаза белсендШп, жалпы липидтер, фосфолипидтер жэне холестерин, альфа-глобулиндер жэне бетта-липопротеидтер децгеш артады. Несепте - уробилиноген жэне нэжкте -стеркобилиноген. Бауырда ;абыну YДерiсiнiц белсендiлiгi артса, альфа2-глобулиндер, ал саргаюда - бетта-глобулиндер децгеш артады. Бауыр функциясы за;ымдануыныц сезiмталдык к0рсеткiшi болып сарысудагыхолинэстераза белсенделшнщ т0мендеу1 табылад^1. Цирроз 0ршiгенде трансаминаза белсендШп артады. Аспапты; зерттеулерден ;олданылатындары: 1. Радиоизотопты сканирлеу, мунда изотоптардыц шашырац;^1 таралуын к0ремiз. 2. УДЗ - ;а;па к0ктамырыныц жагдайын, диаметрш аны;тайды. диаметрiнiц 1,4мм-ден артуы циррозга тэн. 3. Ас;орыту жолыныц рентгеноскопиясында 0цеш к0ктамырларыныц варикозд^1 кецеюш аны;тайд^1. 4. Фиброгастроскопия. 5. Компьютерлш томография. Аурудыц агымы эдетте 0ршiмелi. ¥за;тыгы орташа 3-5 жыл. БЦ ас;ынулары: 1. Гепатолиеналд^1 синдром, ол гиперспленизммен, ягни бауыр мен к0кбауырдыц улгаюымен сипатталады. 2. Iсiнулiк-шемендiк синдром. 3. Энцефалопатия. 4. Кецейген 0цеш к0ктамырларынан ;ан кету. 5. Гепатореналды синдром - ерте азотемия, мочевина белгiлерiмен, тэулiктiк диурездiц T0мендеуi, ш0лдеу жэне т.б
Зерттеу мацыздылыFы: Бiздiц ма;сатымыз инешаншу эдiсiмен диагностика тэйлдерш аны;тау жэне де Акабанэ э,щймен термометриялы; ине шаншу денелiк э,щсп бауыр ауруы бар нау;астарга бiрiншiден ине HYKтелерi ар;^1лы диагностика ;ою жэне де эрбiр нау;ас;а тэн ине шаншу HYKтелерiн аны;тап емдеу.
Диагноз ;ою жэне ине шаншу эдта казiргi медицинада кецiнен ;олданылмайд^1. Сонд^1;тан да бул эдiс Европа медицинасында KYPделi эдiс болып табылады. К^рп тацда ине шаншу эдтамен (инешаншулы;) диагностиканыц к0птеген тэсiлдерi бар. Бул тэсшдщ кейбiр кемшiлiктерi бар екеш баршага аян. Деседе бул эдат на;ты мецгерген маман 80-85%-га дейiн дурыс диагноз ;ою MYMкiндiгi бар. Бiз бул эдiстi Акабанэ эдкш негiзге ала отырып , ЖYргiзiлген зерттеулердiц талдауы негiзiнде ине шаншу денелш эдiс (термометриялы; инешаншу корпоральды эдiсiн негiзге алды; (ТАКЭ), В.И.Орел, 2005).
Дэлелденген К.Акабанэ эдга т0мен инерциялы; термометр K0мегiмен температураны 0лшейдi, ол Yшiн арнайы математикалы; 0цдеулер ;олданылады. Клиникалы; тэж1рибеде ТАКЭ диагностикалы; эдiсiн ;олдану «арналар жуйес!" жагдайын толы; багалауга MYMкiндiк береда жэне соган сэйкес нау;ас;а инешаншу жасалатын HYKте тацдауын оцтайланд^1рады. Жаца эдктщ MYMкiндiктерiн тексеру ма;сатында, бул эдк^ асцитпен ас;^1нган ауруы бар нау;астар емiнде ;олданылад^1.
Бауыр циррозы,ас;ынган асцитi бар нау;астардыц емiнiц мэселей элi KYHге дейiн шешiмiн тап;ан жо;. Дэрiгерлердiц KYШ-жiгерi негiзгi ауруды емдеуге багытталган. Ауыр жагдайларда, ягни тура;ты (резистенттi) асцитте медикаментозд^1 ем
к0мектеспегенде парацентезге (реинфузия, асцитосорбция, ультрафильтрация) ЖYгiнуге тура келедi. Бауыр циррозы бар нау;астарда парацентез ;олдану асциттi аз уак;^ITка гана т0мендетедь ;ан ;урамындагы нэруызд^!
р
www.kaznmu.kz D
т0мендетедi жэне жедел бауырлы; жетiспеушiлiктi туындатады.
Бiздщ ба;ылауымызда 40 жастан бастап 68 жас;а дейiнгi 11 ер мен 11 эйел болды. Мынадай диагноздармен: бауыр циррозы, асцит. Ба;ылаудагы нау;астарга 20 кун бойы ЖYргiзiлген жалпы диуретикалы; терапияга ;арамастан айтарлы;тай оц терапиялы; эсер к0рсетпедi жэне инешаншу эдiсiн ;осуга ;ажеттШк туындады. Инемен емдеу шараларыныц алдында барлы; нау;астарга термометриялы; инешаншу денелiк эдiс 0тюзщщ. Коррекция Yшiн арналар температураныц интегральды к0рсеткiшi мен термолабильдiлiгi негiзiнде тацдалды. Алдымызга диурездi жогарылату мэселесi к;ойылды. 1с-шаралар саны (2-ден 7-ге дейш) тэулiктiк диурез динамикасына тэуелдi болды, iс-шаралар эр 1-4 тэулште жасалып отырды. Инешаншу ем ай;ын диурез жогарылаганда немесе 7 к-шарадан кейiн терапиялы; эсерi болмаганда то;татылды. Инешаншудыц тацдау HYKтесi, эсер ету тэст мен жолдары ТАДЭ-тiц нэтижейне жэне «бес-тек" тужырымдамасына сэйкес келедъ ТАДЭ-пен тест ЖYргiзу нэтижесiнде емге ;ажет арналар HYKтесi тагайындалды. Жш оц тарма; арналарыныц жоFарысезiмталдыFы аньщталды: IG, C, MC, P жэне сол тарма; арнасыныц т0менсезiмталдык;Fы аны;талды: MC, P, GI. Эр нау;аста ТИК жэне ТЛ - дщ ай;ын K0терiлуi бiр-бiрiнен ерекшеленедъ Сол себептен эр нау;аста алгаш;ы жэне келесi шараларда инешаншу HYKтелердiц емдiк сипаты
С Т Н И К """/к**
эр TYрлi. Асцитпен ауыратын нау;астардыц кешендi емiнiц нэтижесiнiц эсерi 15 нау;аста оц нэтиже K0рсеттi , ягни тэулiктiк диурез жогарылап, нау;астыц жалпы жагдайы жа;сарды. Ультрадыбысты; зерттеудiц к0рсеткМ жэне ;урса; ;абыргасыныц ;атаюы , штщ K0лемi, нау;астыц салмагы жэне асцит K0рiнiстерi азайды. ЖYрек ;ан - тамыр жэне тыныс алу ЖYЙесi жа;сарды, ягни нау;аста физикалы; ЖYKтемеге T0зiмдiлiгi жогарылап, K0цiл-KYЙi жа;сарды. Кан мен зэрдiц клиникалы; жэне биохимиялы; талдау к0рсеткiштерi ;алпына келдъ
Ал 6 нау;аста оц нэтиже к0рсетпедъ Бул нау;астарда ;атайган бауыр асцит пен ай;ын бауырлы; милы; бузылыстар ;осарласып дамыган жэне ЖYрек ;ан - тамыр ЖYЙесiнiц 0згерiстерi бай;алды.
Келесi ба;ылау бауыр циррозы, асцитпен ауыратын 13 нау;аста оц нэтиже к0рсетпедъ бiрак; 7 нау;аста инешаншу эдiсiн ЖYргiзу нэтижесiнде тэулштш диурез жогарылап, парацентез ;олдану ;;ажеттшттц т0мендеттi . Цорытынды: Зерттеулердiц нэтижейнде агзаныц зат алмасуы жа;сарып нейроэндокриндi ЖYЙелердiц ;алпына келу нэтижесi бай;алды. Портальды гипертензия мен ас;ынган асцит бар нау;астарга кешендi ем тагайындауда 22 нау;астыц 15 - шде оц эсер K0рсеттi. Бул эдк алдагы уа;ытта iзденiстi ;ажет етедъ Инешаншу эдiсiн ;олдану заманауи емдеу тэсiлдерiмен бiрге 0з мэшн жогалтпаганы ай;ындалды.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Качан А. Т., Орел В. И., Успенский Ю. П. Рефлексотерапия в реабилитации больных после операций на органах пищеварительного тракта //Учебное пособие. - СПб.: МАПО, 2012. - С. 112-123.
2 Кунанбай К. Инешаншу о^лы;. - Алматы: 2012. - 860 б.
3 Орел В. И. Сравнительная оценка диагностических возможностей теста Акабанэ и его термометрического варианта при некоторых заболеваниях внутренних органов: автореф. дис. ... канд. мед. - СПб., 2000. -26 с.
4 Бекмурзаева Э.К., Туртаева А.Е., Элеуметтш мэнд аурулардыц терапиясы жэне алдын алуы. - Алматы: Баспа, 2013. - 279 с.
Кд¥НАНБАЙ, да. дэулетбаев, с.м. малгараева, э. досболова
Казахский Национальный Университет им. С. Д. Асфендиярова Кафедра клинической фармакологии и фармакотерапии
ОПЫТ ПРИМЕНЕНИЯ АКУПУНКТУРЫ В ЛЕЧЕНИИ БОЛЬНЫХ С ЦИРРОЗОМ ПЕЧЕНИ,ОСЛОЖНЕННЫМ ПОРТАЛЬНОЙ
гипертензией и резистентным асцитом
Резюме: Интеграция восточной и западной медицины являеться перспективными направлениями в современной медицине. Целями интегрирования считаются не только повышения знания и навык, но и определиние новых методов лечения и профилактических мер, развитие и обогащение всемирной медицины.
Цирроз печени являются одной из важнейших проблем как в РК, так и во всем мире. Согласно данным ВОЗ ежегодно в мире погибают около 300 000 людей из-за цирроза печени. В этой статье рассматривал вопрос применения акупунктуры у больных печени.
Ключевые слова: акупунктурная диагностика, метод Акабанэ, цирроз печени.
K. KUNANBAI, D.A. DAYLETBAYEV, C.M. MALGARAEBA, A. DOSBOLOVA S. D. Asfendiyarov Kazakh National мedical univercity EXPERIENCE OF APPLICATION OF ACUPUNCTURE IN TREATMENT OF PATIENTS WITH THE HEPATOCIRRHOSIS COMPLICATED BY PORTAL HYPERTENSION AND HYDROPERITONEUM
Resume: Integration of Chinese and Western medicine is a unique sphere of modern medical science. Synthesis of exact methods of a Western medical science with the art of traditional Chinese medicine, comprises huge potential of opportunities for heath research, creation of relative methods of treatment, new developments for modern medicine to serve for all mankind .
Hepatocirrhosis are one of major problems both in RK and in the whole world. According to the World Health Organization(WHO) in the world annually kill about 300 000 people on the a hepatocirrhosis. In this article examined the question of application of acupuncture for the patients of liver.
Keywords: needle therapy diagnostics, method of Akhabanae, hepatocirrhosis.
