Научная статья на тему 'ПАНДЕМИЯ: НУЖДАЕТСЯ ЛИ ТРУДОВОЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО В РЕФОРМАХ?'

ПАНДЕМИЯ: НУЖДАЕТСЯ ЛИ ТРУДОВОЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО В РЕФОРМАХ? Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
142
38
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
пандемия / трудовые отношения / отдых / оплата труда / дистанционный труд. / pandemic / labour relations / work holiday / payment for labour / telework.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Мирёқуб Рахимов

в данной статье анализируется влияние глобальной пандемии на трудовые отношения, а также необходимость совершенствования действующего законодательства.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям , автор научной работы — Мирёқуб Рахимов

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE PANDEMIC: DOES LABOUR LEGISLATION NEED FOR REFORMS?

This article analyzes influence of global pandemic for labour relations as well as necessity of improvement current legislation.

Текст научной работы на тему «ПАНДЕМИЯ: НУЖДАЕТСЯ ЛИ ТРУДОВОЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО В РЕФОРМАХ?»

Hill

Miryokub Rakhimov,

Teacher of Tashkent State university of Law

THE PANDEMIC: DOES LABOUR LEGISLATION NEED FOR REFORMS?

Аннотация: This article analyzes influence of global pandemic for labour relations as well as necessity of improvement current legislation.

Калит сузлар: pandemic, labour relations, work holiday, payment for labour, telework.

Мирёкуб Рахимов,

Преподаватель Ташкентского государственного юридического университета

ПАНДЕМИЯ: НУЖДАЕТСЯ ЛИ ТРУДОВОЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО В

РЕФОРМАХ?

Аннотация: в данной статье анализируется влияние глобальной пандемии на трудовые отношения, а также необходимость совершенствования действующего законодательства.

Калит сузлар: пандемия, трудовые отношения, отдых, оплата труда, дистанционный труд.

Мирёкуб Рахимов,

Тошкент давлат юридик университети укитувчиси

ПАНДЕМИЯ: МЕ^НАТ ЦОНУНЧИЛИГИ ИСЛО^ОТЛАРГА МУХТОЖМИ?

Аннотация: мазкур мацолада глобал пандемиянинг ме^нат муносабатларига таъсири, шунингдек амалдаги цонунчиликни такомиллаштириш зарурати та^лил цилинган.

Калит сузлар: пандемия, ме^нат муносабатлари, таътил, ме^натга %ац тулаш, масофавий ме^нат.

Кириш. Мамлакатимизда коронавирус инфекциясига карши курашиш максадида инсонларнинг хдракатланишига куйилган чекловлар натижасида корхоналар узларининг фаолиятини бутунлай ёки кисман тухтатишга мажбур булди. Натижада иктисодиётнинг турли сохдларида мех,нат килаётган узининг иш хаки билан богли; даромадига эга ходимларнинг манфаатларига жиддий путур етди. Статистик маълумотларга кура давлатимиз рах,бари Ш. Мирзиёев томонидан жорий йилнинг 22 апрелида утказилган йигилишда таъкидланишича, мамлакатимизда карантин туфайли 196 мингта корхонада

1

Review of law sciences

a

w ............... 1

- Д^

ишлаб чикариш ва хизматлар курсатиш хажми кескин камайган [1]. Бу натижада ходимлар бандлиги курсаткичи даражасининг тушиб кетишига сабаб булди. Мазкур тоифа ходимлар орасида ёшларнинг улуши хам юкори хисобланади. Д. Атажанова ёшлар бандлигини таъминлаш хакида давлатнинг кафолатлари мухимлигини таъкидлаган эди [2]. Жахон микиёсидаги ракамларни тахлил килар эканмиз, вазият анча жиддий эканлигининг гувохи буламиз. Халкаро мехнат ташкилоти экспертларнинг хисоб-китобларига кура 2020 йилнинг иккинчи чорагида тулик иш вакти режимида ишловчи мехнаткашларнинг 195 миллион нафари узларининг иш жойларидан махрум булади. Натижада 2020 йилнинг сунгига кадар булган даврда дунё ишчилари томонидан йукотиладиган иш хакининг микдори 3,4 триллион долларни ташкил этиши тахмин килинмокда [3].

Барча мехнаткашлар, шу жумладан, иктисодиётнинг турли тармокларида фаолият юритаётган ходимларнинг хукукларини химоя килиш, уларни хар томонлама куллаб-кувватлаш максадида давлатимиз рахбари томонидан зарур ва кечиктириб булмайдиган чора-тадбирлар амалга оширилди.

Пандемия шароитида ахолининг эхтиёжманд катламлари, жумладан, ходимлар манфаатларини химоя килиш максадида 2020 йил 19 мартда Узбекистон Республикаси Президентининг "Коронавирус пандемияси ва глобал инкироз холатларининг иктисодиёт тармокларига салбий таъсирини юмшатиш буйича биринчи навбатдаги чора-тадбирлар тугрисида"ги ПФ-5969-сон Фармони кабул килинди. Эътиборли томони шундаки, фармон билан коронавирус инфекцияси билан зарарланиши ёки зарарланган деб гумон килиниши муносабати билан карантинга жойлаштирилган ота-оналар (улар урнини босувчи шахслар, васийлар, хомийлар), шунингдек уларнинг 14 ёшгача булган боласини парвариш килаётган шахслар тоифасининг мехнат хукукларини химоя килиш билан боглик алохида тартиб урнатилди:

биринчидан, мазкур тоифадаги ходимларга уртача ойлик иш хакининг 100 фоизи микдорида вактинча мехнатга кобилиятсизлик нафакаси туланиши назарда тутилди. Шуни таъкидлаш уринлики, амалдаги "Давлат ижтимоий сугуртаси буйича нафакалар тайинлаш ва тулаш тартиби тугрисида"ги низомга [4] асосан, мазкур турдаги нафака 100 фоизи микдорида факатгина айрим тоифадаги жумладан, уруш катнашчилари, карамогида уч ёки ундан ортик болалари булган ходимларига берилар эди;

иккинчидан, мазкур тоифадаги ходимлар билан мехнат шартномаларини иш берувчининг ташаббуси билан бекор килиш такикланди. Эътиборли жихати шундаки, Мехнат кодексининг 100-моддаси 2-кисмининг 2-бандига биноан, агар тиббий хулосага кура ходим мехнат жамоаси аъзолари ёхуд улар хизмат киладиган фукаролар учун хавф тугдирса у билан тузилган шартнома ходимнинг соглиги холатига кура иш берувчининг ташаббуси билан бекор килиниши мумкин эди;

учинчидан, мазкур тоифадаги ходимларга йиллик таътилдан фойдаланиш графигидан катъи назар (шу жумладан 6 ойдан кам ишлаганларга) йиллик таътил такдим этилиши белгилаб куйилди. Аслида Мехнат кодексининг 143-моддасига асосан, айрим ходимларни истесно этган холда йиллик асосий таътил ходимга биринчи иш йили учун олти ой ишлангандан кейин берилади. Шунингдек, таътилдан фойдаланиш навбати календарь йил бошлангунга кадар иш берувчи томонидан касаба уюшмаси кумитаси билан келишиб тасдикланадиган жадвалга мувофик белгиланади;

туртинчидан, мехнатни олиб боришнинг янги, масофавий шакли конунийлаштирилди. Карантин даврида иш берувчилар томонидан ходимларни, айникса,

хомиладор аёллар, кексалар, имконияти чекланган хамда сурункали касалликка чалинган шахсларни, уларнинг розилиги билан, масофадан туриб ишлаш усулига, кулай иш графигига ёки уйдан туриб ишлашга утказиш тартиби жорий килинди. Масофавий мехнатнинг айрим элементларини узида акс эттирган 2006 йил 11 январдаги Касаначилик тугрисидаги низомни хисобга олмаганда шу кунга кадар Мехнат кодекси ва бошка конун хужжатларида мехнатнинг масофавий шаклини тартибга солувчи алохида норма мавжуд эмас эди.

Асосий кием. Пандемияда иш берувчи ва ходим уртасидаги муносабатлар кандай тартибга солинди? Мазкур саволга жавоб беришга харакат киламиз. Карантин шароитида биринчи долзарб масала ходимларни даромад манбаидан махрум булиб колишига йул куймаслик булса, иккинчи масала ишлаб чикариш жараёни тухтаб колган пайтда иш берувчиларнинг иктисодий баркарорлигини саклаб колиш ва уларни келгусидаги фаолиятини куллаб-кувватлаш эди. Шу уринда соханинг айрим вакиллари пандемия шароитида ходим билан тузилган мехнат шартномасини Мехнат кодексининг106-моддаси тарафларнинг ихтиёрига боглик булмаган холатлар буйича бекор килиш керак деган фикрларни таъкидладилар. Албатта, биз буни конунга зид холат деб бахолаймиз. Хукукшунос Б. Рахимберганова 106-моддага кура шартномани бекор килишни хеч бир тараф хохламаслигини мехнат шартномасининг бекор килишига объектив сабаб асос булишини таъкидлайди [5]. Хакикатан хам бу вазиятда ходим узи билан тузилган мехнат шартномасини бекор килишдан манфаатдор эмас.

Мехнат шартномаси тарафлари хисобланган иш берувчи ва ходим уртасидаги баланс мутаносиблигини таъминлаш оркали вазиятни бахолаш давлат олдидаги энг макбул ечим эди. Шу сабабли мехнат муносабатлари иштирокчилари пандемия шароитидаги мавжуд муаммони хал килиш учун куйида санаб утилган йуллардан бирини танлашга мажбур булди:

биринчи танлов, корхона ходимларни масофавий ишлаш режимигаутказиш.

СОУШ-19 мехнат хукуки сохасига янги институт масофавий мехнатни конунчилик даражасида мустахкамланишига сабаб булди. Узбекистан Республикаси Бандлик ва мехнат муносабатлари вазирининг 2020 йил 25 мартдаги 9-2020/Б-сон буйруги (руйхат раками 3228) билан иш берувчилар ходимларни розилиги билан уларни масофавий иш усулида, мослашувчан иш жадвалида ёки уйда ишлашга утказишлари мумкинлиги белгиланди.

Мазкур ходиса узок кутилган ва ахамияти мухим булган янгилик сифатида бахоланди. Адлия вазири Р. Давлетов масофавий иш олиб бориш услуби хам узини оклаши, амалиётда кулланиши мумкинлиги исботини топганлигини таъкидлади [6]. Хакикатан хам юкоридаги фикрнинг асосли эканлиги эътирофга сазовордир. Зеро, мамлакатимизда фаолият юритаётган айрим касб эгалари иш берувчи билан келишган холда мехнатни ташкил этишнинг масофавий шаклиги пандемияга кадар булган даврдаёк утиб булган эди.

Масофавий мехнат фаолиятининг ривожланиши билан ишсизликнинг сезиларли олди олиниши мумкин, чунки у иш билан банд булиш имкониятларини кенгайтиради [7]. Сузимизнинг исботи сифатида айтиб утар эканмиз, масофавий мехнат карантин шароитида нафакат ишсизликнинг олдини олишга балки мавжуд иш уринлари саклаб колишга хам хизмат килди. Мамлакатимизда масофавий технологиялар жорий килиниши натижасида 10 мингда зиёд таълим муассаларида 7 миллион укувчи ва 500 минг талабага онлайн дарс бериш йулга куйилди [8]. Тан олиш керак масофавий мехнат режими жорий килинган айрим сохаларда иш унумдорлиги одатий мехнат шароитига караганда бироз паст эканлиги

кузатилади. Бирок бандликни таъминлаш, замон талаблари асосида мехнатни ташкил этиш хамда сохадаги конунчиликни такомиллаштириб бориш оркали мавжуд камчиликлар бартараф этиш имкони мавжуд деб хисоблаймиз;

иккинчи танлов, ходимларга йиллик х;ац туланадиган мехнат таътили бериш.

"Вазиятдан чикиш"нинг мазкур усули конунчилик даражасида мустахкамланди. Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг "Коронавирус инфекцияси таркалишига карши кушимча чора-тадбирлар тугрисида"ги 2020 йил 23 мартдаги 176-сон карорига асосан, мамлакат худудида 2020 йил 24 март соат 00.01 дан бошлаб идоравий буйсунуви ва ташкилий-хукукий шаклидан катъи назар, барча ташкилотларнинг асосий иш фаолиятига таъсир этмаган холда конун хужжатларида белгиланган тартибда ходимларни мехнат таътилига чикариш лозимлиги белгиланди. Мазкур карор ижросини таъминлаш максадида Узбекистон Республикаси Бандлик ва мехнат муносабатлари вазирининг 2020 йил 25 мартдаги 8-2020/Б-сон (руйхат раками 3227) буйруги кабул килинди. Юкоридаги конун хужжатлари асосида иш берувчилар Мехнат кодексининг 143-моддасига мувофик ходимларга дастлаб утган йилларда фойдаланилмаган таътилларини берди. Кейинчалик карантин муддатининг узайтирилганлиги сабабли иш берувчилар таътил жадвалида белгиланган навбатга хам риоя килмасдан ходимга жорий 2020 йилдаги олиши мумкин булган таътилидан фойдаланишни таклиф килди. Маълумот урнида айтиб утиш керакки, Мехнат кодексига мувофик хак туланадиган йиллик таътилларнинг энг кам микдори 15 иш кунини, энг куп микдори эса 48 иш кунини ташкил этади. Масалан, олий таълим муассасалари техник ходимлари 15 иш куни, профессор-укитувчилар таркиби эса 48 иш куни микдорида таътил олишга хаклидир. Бирок амалиётда ушбу танловнинг кулланилиши юкорида санаб утилган конуности хужжатлари ва Мехнат кодекси уртасидаги айрим зиддиятларга сабаб булди. Натижада Мехнат кодексининг айрим нормалари ишламади, айримлари уз мазмунидан узгача шаклда талкин килинди.

Жумладан:

S кодекснинг 143-моддасига кура ходимга биринчи иш йили учун олти ой (карантинда бу муддат хисобга олинмади) ишлангандан кейин таътил берилиши;

S кодекснинг 144-моддасига кура таътил бошланишидан камида ун беш кун олдин ходимни хабардор килиш, таътилдан фойдаланишнинг жадвалда белгиланган вактини узгартиришда ходим билан келиш (карантинда мазкур тартибга риоя килинмади) лозимлиги;

S кодекснинг 148-моддасига кура таътил учун туланадиган хакни таътил бошланмасидан олдинги охирги иш кунидан (карантинда мехнат таътили олиш учун ариза олинган кундан бошлаб уч иш куни ичида туланади) кечикмай амалга ошириш зарурлиги;

•S кодекснинг 150-моддасига кура иш хаки сакланмаган холда бериладиган таътилни уч ойдан ортик булмаган (карантинда ушбу муддатга куйилган чекловлар олиб ташланди) муддатга берилиши;

•S кодекснинг 142-моддасига кура иш хаки сакланмаган холда бериладиган муддати икки хафтадан куп булган таътиллар (карантинда ушбу муддатга куйилган чекловлар хисобга олинмади) муддатининг йиллик асосий таътилни олиш хукукини берувчи иш стажига киритилмаслиги;

•S кодекснинг 142-моддасига кура таътилдан чакириб олишга факат ходимнинг розилиги (карантинда ходимни таътилдан чакириб олишга йул куйилмайди) билан йул куйилишини назарда тутувчи нормалар юкоридаги фикрларимизга мисол булади.

Албатта, ушбу вактинчалик тартиб норматив-хукукий хужжатлар иерархияси талабларига мос келмасада, карантинда кабул килинувчи холат сифатида бахоланди. Шу оркали давлат барча даражадаги бюджетдан таъминланувчи таълим муассалари ходимлари манфаатларини химоя килди. Масалан, гарчи бюджетдан ташкари пенсия жамгармасига мажбурий бадал утказилмаса хам иш хаки сакланмаган холда бериладиган таътилнинг барча даври (хатто уч ойдан ортик кисми) пенсия учун хисобланадиган иш стажига куйилиши бунга мисол булади;

учинчи танлов, ходимга иш х;аци сацланмаган х;олда бериладиган таътиллар бериш.

Аксар иш берувчилар мазкур вазиятда узларнинг маблагларини тежаш максадида ходимларга Мехнат кодексининг 150-моддасида назарда тутилган иш хаки сакланмаган холда таътил олишни таклиф килди. Шу уринда таъкидлаш уринлики, конун талабларига кура таътилнинг мазкур тури ходимнинг аризасига кура берилади ва мажбурий таътилга чикариш максадида ходимга утказилган хар кандай таъсир хукукка хилофдир. Зеро, таътилда ходимнинг иш хакисиз унинг ижтимоий ахволи огирлашишига сабаб булади. Бизнинг фикримизча, ушбу жараёнда мехнат шартларини белгилашнинг макбул булган ечимлардан бири бу медиатив келишув булар эди [9]. Карантин шароитида мехнат муносабатларини тартибга солишга каратилган норматив-хукукий хужжатларда ходимларни иш хаки сакланмаган холда бериладиган таътилга чикаришни назарда тутувчи норма учрамади. 2020 йилнинг 24 мартидан хукумат карори асосида хак туланадиган таътилга чикарилган ходимларнинг таътил муддати тугаши натижасида фаолияти тикланмаган корхоналар ходимларининг таътили масаласи очик колганга ухшади. Ушбу вазиятда мазкур масалага Бандлик ва мехнат муносабатлари вазирлигининг руйхат раками 3227-сон буйруги асосида ечим берилди. Буйрукка мувофик ходим карантин даврида мактабгача таълим ташкилотлари ва умумтаълим муассасаларининг фаолияти тухтатилишидан олдин мехнат таътилини олган булса ёки карантин даврида мехнат таътилини олишни хохламаса, иш берувчи ходимнинг хохишига кура куйидагиларни амалга ошириши мумкин:

- ходимни масофавий иш усули, мослашувчан иш графиги ёки уйда ишлашга вактинча утказиши;

- ходимга иш хаки сакланмаган холда таътил бериши.

Бизнинг фикримизча, бу вазиятда иш хаки сакланмаган таътилга мажбурлаб чикариш белгилари учрамайди. Зеро, хукук ижодкори кечаётган вазиятни хисобга олиб, ходимларни даромаддан махрум килмаслик максадида иш берувчининг зиммасига корхонада масофавий, мослашувчан ёки уйда ишлаш режимини жорий этиш мажбуриятини юкламокда. Бу вазиятда ходим хохласа биринчи йулни хохласа иккинчи йулни танлайди.

Бирок масаланинг иккинчи томони шундаки, бу танлов ва буйрукда курсатилган таътилга доир имтиёзлар факатгина мактабгача таълим ташкилотлари тарбияланувчилари ва умумтаълим муассасалари бошлангич синф укувчиларининг ота-оналарига тааллукли булиб колди. Ушбу гурухга кирмайдиган тоифадаги бошка ходимларнинг хукукий холатига ечим берилмади.

Фикримизни давом эттирган холда яна бир масалани тахлил килар эканмиз, масофавий асосда ишлаш шароитига ута олмайдиган, йиллик хак туланадиган таътил муддати тугаб булган узига боглик булмаган холатда бекор туриб колган ходимнинг хукукини химоя килиш масаласи конунчиликдаги айрим ноаникликка сабаб булди. Мехнат

кодексининг 159-моддасига биноан ходимнинг айбисиз бекор туриб колинган вактда унинг уртача иш хаки сакланади. Ушбу нормадаги бекор туриб колиш факти пандемияни хам назарда тутадими ёки йукми? Мазкур савол аксар ходимлар ва иш берувчиларни кийнади. Зеро, ушбу вазиятда корхонанинг тухтатилишига ходим айбдор булмагани каби иш берувчи хам алокадор хисобланмайди. Фукаролик кодексига асосан пандемия форс-мажор холат хисобланиб мазкур вазиятда шартнома тарафлари томонидан мажбуриятларнинг бажармаслиги жавобгарликка сабаб булмаслиги белгиланган. Хукукшунос олим М. Гасановнинг фикрича, мехнат конунчилиги иш берувчининг ходим олдидаги мажбуриятларини бажаришни тухтатиб туриш имкониятини берадиган кандайдир нормаларни назарда тутмайди. Иш берувчи ходимни унинг розилигисиз иш хаки сакланмаган таътилга чикариши мумкин эмас [10]. Ш. Исмоилов ва Д. Муродуллаевлар фавкулотда вазият ва чекловчи тадбирлар пайтида иш берувчи ходимга мажбурий таътил берган холда лавозим маоши ёки тариф ставкасининг ярмидан кам булмаган микдорда хак тулаши, бу микдор мехнатга хак тулашнинг энг кам микдоридан оз булмаслиги керак деб хисоблайди. Олимлар хориж тажрибасини тахлил килар экан айнан шунга ухшаш холат Германиянинг "Инфекцион касалликлардан химоя килиш тугрисида"ги конуни, Россиянинг Мехнат кодекси, А^Шдаги Tax Return дастурларида шунга ухшаш тартиблар мавжудлигини кайд этади [11]. Юкоридагилардан келиб чикиб иш берувчи пандемия туфайли бекор туриб колган ходимга кундалик турмуш тарзи учун етарли булган микдорда иш хаки хак тулаши лозим.

Шуниси эътиборлики, конунларга расмий шарх беришга ваколатли орган Узбекистон Республикаси Конституциявий суди Мехнат кодексининг 159-моддасини пандемияга нисбатан кулланиши ёки кулланилмаслик масаласи юзасидан расмий шарх эълон килмади [12]. Бизнинг фикримизча, бу вазиятда иш берувчи ходимга ойлик иш хакига нисбатан кам микдорда булса хам нафакалар, моддий ёрдамлар куринишида таъминотни бериши лозим ва бу тартиб конун хужжатида уз аксини топиши керак. Ёхуд карантин шароитида мехнат муносабатларини тартибга солишга каратилган алохида норма Мехнат кодексида акс эттирилмоги даркор. Мехнат хукуки хукукнинг бошка сохаларидан фаркли равишда локал норматив хужжатлар билан хам тартибга солинишини хисобга оладиган булсак, иш берувчи хамда ходимлар вакиллик органлари мавжуд муаммоларни жамоа шартномалари ёрдамида хал килиш имкониятидан фойдаланиши мумкин деб хисоблаймиз.

Хулоса

Хулоса урнида фикрларни умумлаштирар эканмиз, пандемия мехнат конунчилигида айрим бушликлар мавжудлигини курсатиб берди ва шу билан бир каторда янги муносабатларни вужудга келишига замин яратди десак муболага килмаган буламиз. Зеро, карантин чекловлари шароитида ходимларга иш хакини тулаш тартиби, уларга бериладиган таътиллар, ижтимоий кафолатлар билан боглик иш берувчининг мажбуриятлари, шунингдек ходим ва иш берувчи уртасидаги масофадан туриб амалган ошириладиган электрон хужжат алмашинувини тартибга соладиган янги конунчилик базасини яратишни замон такозо килмокда. Таклиф ва мулохазалар урнида айтмокчимизки, биринчи навбатда, мамлакатимизда масофавий мехнатни жорий этиш истикболларини аник белгилаб олиш зарур деб хисоблаймиз. Кейинги навбатда, пандемияга ухшаш фавкулотда вазиятларнинг мехнат муносабатларига таъсирини олдини олишга каратилган аник нормаларни ишлаб чикиш оркали иш берувчи ва ходимнинг хукукий холатини белгилаш зарур. Бу мехнат

шартномаси тарафлари ихтиёрига боглик булмаган вазиятлар форс-мажор холатларида кандай йул тутиш лозимлигини узида акс эттириши керак.

References:

1. Aholi bandligini ta'minlash masalasi muhokama qilindi. Manba: O'zbekiston Respublikasi Prezidentining rasmiy veb-sayti http://president.uz. Murojaat qilingan sana: 08.05.2020.

2. Atajanova, D.S. (2018) "Apprenticeship- as a form of vocational training for young women in student," Review of law sciences: Vol. 2 , Article 12. Available at: https://uzjournals.edu.uz/rev_law/vol 2/iss1/12

3. Pandemiyaning global mehnat munosabatlarigi ta'siri. Manba: Xalqaro Mehnat Tashkilotining rasmiy veb-sayti http://ilo.org. Murojaat qilingan sana: 08.05.2020.

4. O'zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirining Davlat ijtimoiy sug'urtasi bo'yicha nafaqalar tayinlash va to'lash tartibi to'g'risidagi nizomni tasdiqlash haqida buyrug'i [O'zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2002 yil 8 mayda 1136-son bilan davlat ro'yxatidan o'tkazilgan].

5. Raximberganova, B.D. (2018) "The issues of improving the basics of working on situations beyond the will of the parties," Review of law sciences: Vol. 2, Article 15. Available at: https://uzjournals.edu.uz/rev_law/vol2/iss1/15

6. Davletov R.D. Koronovirus nimalarni o'zgartirdi: huquqshunoslar oldidagi dolzarb masalalar. Manba: O'zbekiston va jahon yangiliklari sayti http://www.kun.uz. Murojaat qilingan sana 05.05.2020.

7. Raximov, M.A. Migratsiya siyosatini amalga oshirishda masofaviy mehnatni huquqiy tartibga solish istiqbollari // O'zbekiston Respublikasida migratsiya siyosatini ta'minlash muammolari va yechimlar: Respublika ilmiy-amaliy konferentsiyasi materiallari (2019 yil 17 may). - T.: O'zbekiston Respublikasi IIV Akademiyasi, 2019. - B.91

8. Ta'lim tizimmidagi yangi qulayliklar muhokama qilindi. Manba: O'zbekiston Respublikasi Prezidentining rasmiy veb-sayti http://president.uz. Murojaat qilingan sana: 08.05.2020.

9. Raximov, M.A. (2018) "New institution: resolving labour disputes through mediation," Review of law sciences: Vol. 3 ,Article 11. Available at: https://uzjournals.edu.uz/rev_law/vol 3/iss1/11.

10. Gasanov, M.Yu. Pandemiya sharoitlarida ish beruvchining xodimlar oldidagi majburiyatlari. Manba: O'zbekiston va jahon yangiliklari sayti http://www.norma.uz. Murojaat qilingan sana 05.05.2020.

11. Ismoilov Sh.A., Murodullayev D.N. Karantinda mehnatga haq to'lash bilan bog'liq yangi me'yorlar joriy etish zarur. Manba: O'zA sayti http://www.uza.uz. Murojaat qilingan sana 07.05.2020.

12. O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudning rasmiy veb-sayti:

http://www.ksu.uz. Murojaat qilingan sana: 10.05.2020.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.