Научная статья на тему 'ПАХТАНИ МАЙДА ИФЛОСЛИКЛАРДАН ТОЗАЛАГИЧ БАРАБАНИ ЭГРИ ҚОЗИҚЧАЛАРИ СИРТИДА ПАХТА БЎЛАГИ ҲАРАКАТИНИ МАТЕМАТИК МОДЕЛЛАШТИРИШ'

ПАХТАНИ МАЙДА ИФЛОСЛИКЛАРДАН ТОЗАЛАГИЧ БАРАБАНИ ЭГРИ ҚОЗИҚЧАЛАРИ СИРТИДА ПАХТА БЎЛАГИ ҲАРАКАТИНИ МАТЕМАТИК МОДЕЛЛАШТИРИШ Текст научной статьи по специальности «Техника и технологии»

CC BY
1
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Тозалагич / майда ифлослик / эгри қозиқ / радиус / барабан / бурчак тезлиги / ишқаланиш / масса / силжиш / реакция / хаво қаршилиги / параметр / тозалаш / самараси / формула / Тозалагич / майда ифлослик / эгри қозиқ / радиус / барабан / бурчак тезлиги / ишқаланиш / масса / силжиш / реакция / хаво қаршилиги / параметр / тозалаш / самараси / формула

Аннотация научной статьи по технике и технологии, автор научной работы — Джураев Анвар Джураевич, Джураев Анвар Джураевич

Мақолада тавсия қилинган эгри чизиқли барабанлари бўлган пахтани майда ифлосликлардан тозалашда эгри қозиқчалар сиртидан пахта бўлагини муозанат шартига асосан эгри сиртни радиусини аниқлишнинг назарий асослари келтирилган. Аналитик усулда пахта бўлагини эгри қозиқча сиртидаги харакатини ифодаловчи математик моделда қозиқча радиуси, қамров бурчагида барабан радиуси бўйича ўқ бўйлаб харакати формулалари олинган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по технике и технологии , автор научной работы — Джураев Анвар Джураевич, Джураев Анвар Джураевич

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Mathematical modeling of cotton movement on the curved surface of cotton gining drum from small impurities

В статье представлены теоретические основы определения радиуса криволинейной поверхности исходя из условия уравновешивания куска хлопка с поверхности криволинейных ворсов при очистке хлопка криволинейными барабанами от мелких примесей. В математической модели, представляющей движение куска ваты по поверхности изогнутого ворса, получены формулы движения вдоль оси в зависимости от радиуса ворса и радиуса барабана в угле охвата.

Текст научной работы на тему «ПАХТАНИ МАЙДА ИФЛОСЛИКЛАРДАН ТОЗАЛАГИЧ БАРАБАНИ ЭГРИ ҚОЗИҚЧАЛАРИ СИРТИДА ПАХТА БЎЛАГИ ҲАРАКАТИНИ МАТЕМАТИК МОДЕЛЛАШТИРИШ»

Хулоса. Пахтани майда ифлосликлардан тозалагичнинг самарали конструксияси тавсия этилган. Назарий тадкикотлар асосида барабаглар к;озик;чаларини эгрилик радиуслари ва бурчак тезликларининг макбул кийматлари тавсия этилган.

АДАБИЁТЛАР

1. Э.З.Зикриёева. Первичная переработка хлопка сырца. Учебной пособие. Т.,Мехнат, 1999. С 84-86

2. Пособие по первичной оброботки хлопка, "Узпахтасаноат" Ташкент, 2019, 141150 стр.

3. Djuraev A. 1987 Dynomics of working mechanisms of cotton-processing machines (Tashkent: Fan) 168 p

4. Yunusov S.Z. Khaidarov A and Bobomurodov T.G. 2013 Machine unit with the mechanism of a composite cylinder of technological machines Theory of machines and working processesMNPK 2013pp 26-7

5. Mansurov M.A. Madrakhimov SH and Umarova Z.M. 2016 Analysis of the influence of the lengths of the coupler and rocker arm links on the position of the flat four-link mechanism Theory of mechanisms and machines 14 1(2) pp 21-9

6. Dzhuraev A, Zukhriddinov A, Mukhammedjanova S, Mavlonova I and Tursunova G. 2020 Dynamics of machine aggregates with mechanisms of working bodies for cleaning cotton from fine impurities. Solid State technology. Blind Peer Review Referred Journal 63 (6) pp 16981

7. Anvar Dzuraev, Sardor Saitkulov, Bekzod Bozorov. Investigation of working bodies of cotton cleaning machine //Modern Innovations, Systems and Technologies, 2021, 1(4).

8. Джураев А. Сайиткулов С.О. ЭПРА Интарнатионал Жоурнал оф Ресеарч анд Девелопмент (Ижрд) "Ресерч Он Импровинг Ехе Wоркинг Бодиес Оф Тхе Мачине Фор Слеанинг Соттон Фром Wасте" Волуме: 6 Иссуе Змарч 2021.

9. Сайиткулов С.О. "Development of a New Design for Drying Cotton Seeds with Purpose of Efficient Use of Heat" International Journal Of Advanced Research In Science, Engineering And Technology. Vol.7, Issue 4, Aprel 2020

10. A.Djurayev S.Sayitqulov O.Rajabaov B.Haydarov "Analysis of the_effect of a

piece of cotton with a flat surface with a multi-sided grates slope" Journal of Physice conference Series №19/12, 2022

11. A.Djurayev P.Kh. Maxsudov Sh. Holdarov. A.Tukhliyev "Analysis of flexural oscillation of the shaft of saw cylinder on the elastic bearing supports of the fiber cleaner. Journal of Physice conference Series APITECH-IV-2022

12. A.Djurayev K.Yuldashev O.Teshaboyev. "Determination of ways of effectient of A SCREW conveyor for transportation of voluntary materials" МНПХ "Технология повых материалов перс пектива развития полимерных материалов применя емых в машинастроении" Андижан 2022 ст,24-26

УДК 671.21

ПАХТАНИ МАЙДА ИФЛОСЛИКЛАРДАН ТОЗАЛАГИЧ БАРАБАНИ ЭГРИ ЦОЗЩЧАЛАРИ СИРТИДА ПАХТА БУЛАГИ ХДРАКАТИНИ МАТЕМАТИК

МОДЕЛЛАШТИРИШ

Джураев Анвар Джураевич Тошкент тукимачилик ва енгил саноат институты т.ф.д проф.

E-mail: adjurayev 1948@gmail.com

Юлдашев Козимжон Комилжонович Андижон машинасозлик институты т.ф.ф.д (PhD) E-mail: kozimjon590@gmail.com

Худойкулов Шавкат Сойибжанович Наманган давлат педагогика институти т.ф.ф.д (PhD) E-mail: daliyevshukhrat202@gmail.com

Низомов Темурбек Исожон угли Андижон машинасозлик институти стажёр тадкикотчи E-mail: temurbeknizomov@gmail.com, tel:+99(893) 781-81-41

Аннотация. Маколада тавсия килинган эгри чизикли барабанлари булган пахтани майда ифлосликлардан тозалашда эгри козикчалар сиртидан пахта булагини муозанат шартига асосан эгри сиртни радиусини аниклишнинг назарий асослари келтирилган. Аналитик усулда пахта булагини эгри козикча сиртидаги харакатини ифодаловчи математик моделда козикча радиуси, камров бурчагида барабан радиуси буйича ук буйлаб харакати формулалари олинган.

Аннотация. В статье представлены теоретические основы определения радиуса криволинейной поверхности исходя из условия уравновешивания куска хлопка с поверхности криволинейных ворсов при очистке хлопка криволинейными барабанами от мелких примесей. В математической модели, представляющей движение куска ваты по поверхности изогнутого ворса, получены формулы движения вдоль оси в зависимости от радиуса ворса и радиуса барабана в угле охвата.

Abstract. The article presents the theoretical foundations for determining the radius of a curved surface based on the condition of balancing a piece of cotton from the surface of curved piles when cleaning cotton with curved drums from small impurities. In a mathematical model representing the movement of a piece of cotton wool over the surface of a curved pile, formulas for movement along the axis are obtained depending on the radius of the pile and the radius of the drum in the angle of coverage.

Калит сузлар. Тозалагич, майда ифлослик, эгри козик, радиус, барабан, бурчак тезлиги, ишкаланиш, масса, силжиш, реакция, хаво каршилиги, параметр, тозалаш, самараси, формула.

Ключевые слова. Очиститель, мелкая грязь, изогнутый ворс, радиус, барабан, угловая скорость, трение, масса, перемещение, реакция, сопротивление воздуха, параметр, очистка, эффект, формула.

Keywords. Cleaner, fine dirt, curved pile, radius, drum, angular velocity, friction, mass, displacement, reaction, air resistance, parameter, cleaning, effect, formula.

Пахта хом ашёсини майда ифлосликлардан тозалаш жараёнида асосан барабан козиклари пахта булагини илиб олиб, узи билан олиб кетиб, турли юзадан судраб утиб кетиши, ажралган майда ифлосликлар турли юза тешикларидан чикариб юборилиши билан хдрактерланади. Бунда бошлангич холатда козикчалар пахтани катта булагини илиб олиб, узи билан олиб кетиши масаласи деярли урганилмаган [1.2]. Умуман олганда, 1ХК тозалаш машинасида 4 та кетма-кет бир хил конструкциядаги ва ишлаш режимида пахта майда чикиндилардан такроран тозаланади. Бунда тозалаш самараси юкори эмас тола шикастланиши юкори. Тавсия этилган тозалагичда барабан козикчалари эгри килиб олинган. Пахтани х,ар туртта барабандан утишида титилганлик даражаси ва илиб олинган пахта булаклари массаси х,ар хил булади. Шунинг учун бир барабан козикчалари

эгрилигини асослаш учун назарий тадкикотларни амалга ошириш мухим х,исобланади.

1-расм. Барабан эгри козикчали сиртидаги пахта булагини мувозанат шартини

аниклаш буйича х,исоб схемаси.

1-расмда барабан эгри козикчаси сиртидаги пахта булагини мувозанат шартини аник;лаш буйича х,исоб схемаси келтирилган. Унга асосан пахта булагига куйидаги кучлар

таъсир килади: С- огирлик кучи; кориолис кучи; N- реакция кучи; ^ инерция

->

кучи; марказдан кочма куч; иищаланиш кучи; Ру- хавони кар шил и к кучи.

Пахта булагини эгри козикча сиртидаги мувозанат шарти [3,4]:

Олинган (1) вектор тенгламани мос равишда координата уклари Х ва У га

проекциялаймиз, у холда:

(2)

' — "Ь/

(2.2) даги кучларни я;исоблаш ифодалари [ 5,6 ]:

Бу ерда m - пахта булаги массаси; ю - козикли барабан бурчак тезлиги; R -барабан ички айланиш радиуси; у - ук буйича силжиш масофаси; g - эркин тушиш тезланиши; f - пахта булаги билан эгри козикча орасидаги ишкаланиш коэффициенти; а -огирлик кучи билан У уки орасидаги бурчак.

Урнига куйиб куйидаги дифференциал тенгламалар системасини хосил киламиз:

m.cj2 (R + у) — fN — mgcosy = ту (4)

Олинган (4) ни системанинг иккинчи тенгламасидан х=0 шартига асосан реакция кучини аниклаймиз:

МЕХАНИКА ВА ТЕХНОЛОГИЯ ИЛМИЙ ЖУРНАЛИ, 2023, № 3 (12)

39

(5)

Хосил килинган (5) ифодани (4) нинг биринчи тенгламасига куйиб, пахта булагини козикча сирти буйлаб хдракатни ифодаловчи куйидаги дифференциал тенгламани хосил киламиз [7,8];

А" - 2 у - - т = гг: (6)

Олинган иккинчи тартибли дифференциал тенгламани ечимини олиш учун стандарт холатга келтирамиз:

у = 2[а)у — а) у = [дБту — дсозу + со Н —

Ушбу тенгламани характеристик тенгламаси куйидагича булади [9,10]: (7) ни умумий аналитик ечими куйидаги куринишда булади: Бу ерда

У холда

(7) тенгламани унг кисмини, яъни мажбурий хдракати учун ечимини инобатга

(7)

(8) (9)

(10)

олсак:

у1 = а-^сояыТ + Ь1з1пй)Т

Икки марта вакт буйича хосил а олсак: у± = —а^а^ЬшТ. + Ъ^оусобоуЬ

(12)

Уг

—a1íi^2i:os£i^t — й)25ти)Т

(13)

Олинган (13) ни (7) га куйсак:

—a1£í^2cosí^Jt + Ь1О)2БШО)1 — 2[а1о)2Биио1 + 2[Ь1ь)2соз^ — a1í^J2í:osí(Jt

— Ь1со2з1псо1 = дсоз^ + [дз1пу + со2Я —

т

Коэффициентларни узаро солиштириб куйидаги системани хосил киламиз: а1 + 2/Ь1-а1 = ^;

14)

СО'

Бу ерда

1 2ш2 1 1 2ш2

(15)

У холда у\ ни ечими

(7) системанинг умумий ечими куйидагича булади:

(16)

(17)

Пахта булагини козикча сиртидаги холатининг бошлангич шартлари t=0 да у=0, у=0 булишини инобатга олган холда:

(18)

Олинган интеграл доимийликлари С1 ва С2 ни урнига куйиб пахта булагини барабан к;озик;часи сиртидаги хдракат к;онунини ифодаловчи ечимини оламиз:

-«*(/+у-1+Г)

+

V

1

3

т.

ых^-^Ч1) д Г , . (1-/г)согшг] , п ГКУХ ш2(1 + Г2) V

-Я - --" (19)

т

шг(1+/2)1/ 2

Олинган (19) ни ечимини тахлилига кура таъкидлаш лозимки бошлангич кисмида утиш жараёнида биринчи иккита кушилувчи кийматлар вакт утиши билан кичиклашиб боради ва уларнинг кийматлари кейинги кушилувчилар, яъни мажбурий хдракатни ифодаловчи хадларга нисбатан жуда кичик булиб, уларни инобатга олмаймиз [11,12].

Шу билан бирга эгри к;озик;ча сиртидаги пахта булагини "У" ук;и буйича элементар силжийди. 0 - бурчаги буйича Г - радиусга мое равишда хдракатланади. 2-раемда келтирилган холат схемасига асосан:

в = агсят- (20)

Бунда (19) инобатга олсак (20) куйидаги куринишга келади. Бунда козикча эгрилик радиуси:

+

2/

1

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

2и2(1 + /

9

+

3

а>41 +/2)

/$¿71^ -

(1 -

+ к -

т

(21)

Масалани сонли ечими аниклаш натижасида пахта булагини эгри козикча сиртидаги харакат чизикларини аниклаш мумкин булади.

Бунда тозалаш самарасини юкорилигини таъминлаш учун козикча эгрилик радиуси кийматлари, барабан айланиш частотаси, барабан радиуси ва пахтани титилиш даражаларини асослаш мумкин булади.

2-расм. Х,исоб схемалари.

Хулоса. Пахтани майда ифлосликлардан тозалагични такомиллашган конструкцияси тавсия этилган. Бунда тозалагич барабанлари козикчалари эгри сиртли килиб белгиланган. Назарий тадкикотлар асосида пахта булагини эгри козикчали сирт буйлаб харакатини ифодаловчи формулалар аникланган.

АДАБИЁТЛАР

1. Э.З.Зикриёева. Первичная переработка хлопка сырца. Учебной пособие. Т.,Мехнат, 1999. С 84-86

2. Пособие по первичной оброботки хлопка, "Узпахтасаноат" Ташкент, 2019, 141-

150 стр.

3. Djuraev A. 1987 Dynomics of working mechanisms of cotton-processing machines (Tashkent: Fan) 168 p

4. Yunusov S.Z. Khaidarov A and Bobomurodov T.G. 2013 Machine unit with the mechanism of a composite cylinder of technological machines Theory of machines and working processes MNPK 2013 pp 26-7

5. Mansurov M.A. Madrakhimov SH and Umarova Z.M. 2016 Analysis of the influence of the lengths of the coupler and rocker arm links on the position of the flat four-link mechanism Theory of mechanisms and machines 14 1(2) pp 21-9

6. Dzhuraev A, Zukhriddinov A, Mukhammedjanova S, Mavlonova I and Tursunova G. 2020 Dynamics of machine aggregates with mechanisms of working bodies for cleaning cotton from fine impurities. Solid State technology. Blind Peer Review Referred Journal 63 (6) pp 16981

7. Anvar Dzuraev, Sardor Saitkulov, Bekzod Bozorov. Investigation of working bodies of cotton cleaning machine //Modern Innovations, Systems and Technologies, 2021, 1(4).

8. Джураев А. Сайиткулов С.О. ЭПРА Интарнатионал Жоурнал оф Ресеарч анд Девелопмент (Ижрд) "Ресерч Он Импровинг Ехе Wоркинг Бодиес Оф Тхе Мачине Фор Слеанинг Соттон Фром Wасте" Волуме: 6 Иссуе Змарч 2021.

9. Сайиткулов С.О. "Development of a New Design for Drying Cotton Seeds with Purpose of Efficient Use of Heat" International Journal Of Advanced Research In Science, Engineering And Technology. Vol.7, Issue 4, Aprel 2020

10. A.Djurayev S.Sayitqulov O.Rajabaov B.Haydarov "Analysis of the_effect

of a piece of cotton with a flat surface with a multi-sided grates slope" Journal of Physice conference Series №19/12, 2022

11. A.Djurayev P.Kh. Maxsudov Sh. Holdarov. A.Tukhliyev "Analysis of flexural oscillation of the shaft of saw cylinder on the elastic bearing supports of the fiber cleaner. Journal of Physice conference Series APITECH-IV-2022

VERTIKAL O'QLI SHAMOL TURBINASI AYLANTIRUVCHI KUCH MOMENTINI QANOTLAR JOYLASHISH BURCHAGIGA BOG'LIQLIGI

Aliyev Raimjon Andijon davlat universitetti, t.f.d, professor,

Mirkomilov Ozodbek Oqyo'ljonovich Andijon mashinasozlik instituti, doktorant, mirkomilovo754@gmail.com, +99(897) 234 03 09

O'rinov Kosimjon Isoqboevich Andijon davlat universiteti, doktorant

Batirov Behzod Barotovich Andijon mashinasozlik instituti, doktorant,

Annotatsiya. Maqolada vertikal o'qli shamol turbinasi ochilib yopiluvchi qanotlarining aylantiruvchi kuch momentini shamol tezligi va qanotlarning joylashish burchagiga bog'liqligi yoritilgan, shuningdek, generatorning ishlashi qanotlar sonining o'zaro ta'siriga bog'liqligi o'rganilgan. Tajribalar 1,2, 3 va 5 qanotli shamol turbinalari uchun o'tkazildi.

Annotatsiya. В статье описана зависимость момента открывания и закрывания

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.