Научная статья на тему 'ПАХТАНИ ТОЗАЛАШ МАШИНАЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ МАҚСАДИДА ЎТКАЗИЛГАН ТАДҚИҚОТЛАР ТАҲЛИЛИ'

ПАХТАНИ ТОЗАЛАШ МАШИНАЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ МАҚСАДИДА ЎТКАЗИЛГАН ТАДҚИҚОТЛАР ТАҲЛИЛИ Текст научной статьи по специальности «Техника и технологии»

CC BY
2
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Майда ифлослик / қозиқли барабан / тензодатчик / деформатсия / отсилограф / индукция / график / айланувчи ротор. / Мелкие примеси / колковый барабан / тензодатчик / деформация / осциллограф / индукция / график / вращающийся ротор.

Аннотация научной статьи по технике и технологии, автор научной работы — Мурадов Рустам Мурадович, Жамолов Абдурахмон Солижонович, Қозоқов Саидмухтор Олимжон Ўғли, Тохирова Мафтуна Умиджон Қизи

Ушбу мақолада пахтани майда ифлосликлардан тозалаш бўйича янги таклиф этилаётган қурилма келтирилган бўлиб, бу қурилмани ишлаш жараёнида бурчак тезлигининг оний қиймати ҳамда тебранишларнинг оний қийматларини отсилографдан фойдаланиб графикларини топилган ҳамда натижаларни таҳлил қилинган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по технике и технологии , автор научной работы — Мурадов Рустам Мурадович, Жамолов Абдурахмон Солижонович, Қозоқов Саидмухтор Олимжон Ўғли, Тохирова Мафтуна Умиджон Қизи

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Analysis of research carried out to improve cotton line machinery.

В этой статье приведена новая предполагаемая конструкция устройства по очистке хлопка от мелких примесей, а величина углов раскрытия и величина вибраций в процессе работы устройства находятся по осциллографу, находятся по графикам, а также дополнительно анализированы и приведены по результатам

Текст научной работы на тему «ПАХТАНИ ТОЗАЛАШ МАШИНАЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ МАҚСАДИДА ЎТКАЗИЛГАН ТАДҚИҚОТЛАР ТАҲЛИЛИ»

обоснование параметров винтового конвейера для транпортировки и очистки хлопкового линта" "Механика муаммолари" 2020 №2 сон. 80-83 б.

4. A. Дж. Джураев., Н.Н.Жураев., Б.В.Давронов. Винтсимон конвейерлар механизмларини ишлаш муддатини оширишда подшипник корпусининг урни ва ахдмияти // Фаргона Политехника Институти Илмий техника журнали. 2021йил. Махсус сон №2. Б.226-230.

5. А. Дж.Джураев., Н.Н.Жураев. Подшипникларни ишлаш даврийлигини оширишда кайишкок элементларнинг механизмларга кулланилиши // "Илм-фан тараккиётида ёшларнинг урни" мавзусида Узбекистон Республикаси Олий ва урта махсус таълим вазирлиги микёсидаги илмий- амалий онлайн- конференция материаллари туплами. Андижон 2020. Б.42-45.

6. Джураев А., Жураев Н.Н. Methods for calculating the parameters of screw conveyors with a two-way wave surface. Наманган мухдндислик-технология институти илмий-техника журнали. VOL 6 - Issue (1) 2021. -c. 205.

7. Маматова Д., Юнусов С. Муродов О. Механизм привода с ременной передачей с переменным передаточным отношением. Тезис докладов международной научной конференции «Проблемы теоретической и прикладной механики». Алматы, Казахстан, 2006. Алматы. -2006, с. 96.

8. Маnsuova М.А., Behbudov Sh.H., Tashpulatov S.Sh. Mathematical model of dynamics of device for applying polymer composition on grind parts of the clothes // European Sciences review. -Austria. - 2016 y. (January-February) № 11-12. - P. 129-131.

9. Мансурова М.А., Таджибаев З., Мансурова Д., Динамические исследования механизма с упругой связью толкателя нижней нити швейной машины // Ж. «Известия Вузов», серия технических наук, № 2-3, Ташкент, 2002, - С.69-72.

УДК 677.21.021

ПАХТАНИ ТОЗАЛАШ МАШИНАЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ МАЦСАДИДА УТКАЗИЛГАН ТАДЦЩОТЛАР ТА^ЛИЛИ

Мурадов Рустам Мурадович НамМТИ профессори, Rustam.m@list.ru +998942729456

Жамолов Абдурахмон Солижонович НамМТИ, PhD, abdurahmon jamolov@gmail.ru, +998 93 914 54 25

^озоков Саидмухтор Олимжон угли НамМТИ таянч докторанти, qozoqovsaidmuxtor@gmail.com +998993090241

Тохирова Мафтуна Умиджон кизи НамМТИ таянч докторанти, +998770106123

Аннотация. Ушбу маколада пахтани майда ифлосликлардан тозалаш буйича янги таклиф этилаётган курилма келтирилган булиб, бу курилмани ишлаш жараёнида бурчак тезлигининг оний киймати хдмда тебранишларнинг оний кийматларини отсилографдан фойдаланиб графикларини топилган хдмда натижаларни тах,лил килинган.

Аннотация. В этой статье приведена новая предполагаемая конструкция устройства по очистке хлопка от мелких примесей, а величина углов раскрытия и

величина вибраций в процессе работы устройства находятся по осциллографу, находятся по графикам, а также дополнительно анализированы и приведены по результатам.

Annotation. This article presents a new proposed design of a device for cleaning cotton from small impurities, and the magnitude of the opening angles and the magnitude of vibrations during the operation of the device are found on an oscilloscope, are found on graphs, and are also additionally analyzed and given according to the results.

Калит сузлар. Майда ифлослик, козикли барабан, тензодатчик, деформатсия, отсилограф, индукция, график, айланувчи ротор.

Ключевые слова. Мелкие примеси, колковый барабан, тензодатчик, деформация, осциллограф, индукция, график, вращающийся ротор.

Key words. Small impurities, peg drum, load cell, deformation, oscilloscope, induction, graph, rotating rotor.

Жах,онда табиий толалардан бири х,исобланган пахта толасига талаб юкорилигини инобатга олган х,олда, сифатли тола ишлаб чикаришда пахтани тозалаш курилмаларидан умумли фойдаланиш масалаларига алох,ида ахдмият берилмокда. Дунё микёсида тукимачилик саноатининг асосий хомашёларидан бири булган пахта толаси ишлаб чикарувчи техника ва технологияларини такомиллаштириш оркали ускуналар иш унумдорлигини, тозалаш самарадорлигини яхшилаш, ишлаб чикарилаётган толанинг сифатини оширувчи техникаларни яратишга катта эътибор каратилмокда [1].

Республикамиз пахтачилик саноатида пахтани дастлабки ишлаш техника ва технологияси, ишлаб чикарилаётган толанинг сифатини оширишга каратилган тадкикотларни утказиш ва уларни корхоналарга куллаш буйича кенг куламли чора-тадбирлар амалга оширилмокда. 2022-2026 йилларга мулжалланган Янги Узбекистоннинг тараккиёт стратегиясида, жумладан «Иктисодиётни электр энергияси билан узлуксиз таъминлаш хдмда "Яшил иктисодиёт" технологияларини барча сохдларга фаол жорий этиш, иктисодиётнинг энергия самарадорлигини 20 фоизга ошириш» буйича вазифалари белгиланган. Ушбу вазифаларни амалга оширишда, жумладан, сифатли тукимачилик мах,сулотларини ишлаб чикаришда замонавий техника ва технологияларни куллаган х,олда, сифатли пахта толасини олиш учун ишлаб чикариш жараёнида кулланилаётган жих,озларни модеонизация килиш оркали сифатни ошириш борасида кенг куламда тадкикотлар олиб бориш, шунингдек, пахтани тозалашда кия жойлашган козикли барабанларни конструкциясини такомиллаштириш мух,им масалалардан х,исобланади.

1-расм. Индуксион датчик тузилиши

Шу боисдан пахтани майда ифлосликлардан тозалаш агрегатининг янги кия жойлашган козикли барабанли конструкциясини ишлаб чикилди. Бу кия жойлашган

козикли барабан ишлаш жараёнида курилмада х,осил булган бурчак тезликнинг оний кийматини урганиш учун махсус индукция конунларига асосланган кичик электр юритувчи куч (ЭЮК) х,осил килувчи курилма тайёрланди [2].

Ушбу курилмада х,осил булган (ЭЮК) нинг киймати валдаги бурчак тезликнинг кийматига тугри мутаносиб булиб (ЭЮК)нинг вакт буйича олинган натижаларини отсилограф ёрдамида х,исоблаш машинасига юклаб сунгра график устида тах,лил ишларини олиб бориш имконияти мавжуд булади.

2-расмда валдан олинган сигналнинг вакт буйича графиги келтирилган булиб, бунда вакт утиши билан ундаги бурчак тезликнинг уртача киймати ортиб буришини куриш мумкин. График юкорисида кузатув утказилган сана ва вакт, отсилограф каналининг тартиб раками, отсилографда танлаган сигнал кабул килиш частотаси, даври, сигнал импулслари орасидаги утиш вакти хдмда танланган интервалда кузатилиши мумкин булган сигнал кучланиш ампилитудасининг киймати келтирилган [3].

2-расм. ^урилма валининг двигател тасмали узатмаси бириктирилган кисмида олинган индуксион (ЭЮК)нинг вакт буйича графиги.

Индуксион датчикда индукцияланган ЭЮК:

8=£т Оин(Ш + ф) (1)

конун буйича узгаради.

Бу ерда а = - = — (2)

t t '

булиши керак.

Бирок графикдаги конуният гармоника конуниятларига х,ар доим х,ам буйсунмаслиги куриниб турибти. Бунга сабаб валга тушаётган юкнинг вал инерсиясига таъсири булиб уни кузатиш учун микро ва нано секундлардаги узгаришни сезувчи асбобга эхтиёж пайдо булади ва бундай кузатувни отсилографдан фойдаланиб амалга ошириш тугри танлов эканлигини олинган натижа билан исботланди. Бунга мисол 80 ва 240 мкС ларда булган х,одисадир.

3-расмда дастлабки кузатув нуктасининг ишчи жисм тушгандан сонги механик кучланишдан чикиш вактдаги 30-40 мкС интервали олинган булиб бунда курилманинг механик кучланишда тургун ишлаганини куриш мумкин. 5-расмда курилманинг тургун х,олига интилиши ва суний нотургунликдан олинган график тах,лилидан фойдаланиб иш жараёнида вижудга келиши мумкин булган нотургунлик х,олатларида х,ам ишлай олишини бах,олашимиз мумкин. Олинган натижалар тах,лилига кура пахта тозалаш курилмаси бурчак тезлигининг уртача кийматлари доимий сакланди.

3-расм. Валининг двигател тасмали узатмаси бириктирилган кисмида олинган индуксион (ЭЮК)нинг вакт буйича 2- графиги.

U , „ =

ort

<Рх +Рз +.....^-р +Pn =dp

n dt

= const

(3)

(3) ифодага биноан пахта тозалаш курилмаси бурчак тезлигининг уртача кийматлари доимий сакланишини кузатиш мумкин. Бунинг учун ихтиёрий натижа кийматларини кетма кет н тасини олиш ва урта арифметигини топишни узи кифоя. Аниклик юкори булиши учун унинг киймати катта булиши шарт [4].

4-расм. Улчов назоратида тасмани салки х,олатга келтирилди ва курилма асос таянчларидан айримлари олиб куйилган х,олдаги сигнал шакли

Тензодатчик деформатсия натижасида (ЭЮК) х,осил булишини таъминлаб беради. Бу эса тебранувчи обектни отсилограф ёрдамида тебранишларининг бир неча микросекунд интервалларда кузатишни самарали усулидан фойдаланиш имконини беради. 6-расмда анъанавий усул билан вибратция катталикларини тах,лил килиш услуби келтирилган.

Бирок аник бир тебранишнинг мавжуд ёки мавжуд эмаслиги билан чекланмасдам балки унинг катталикларини х,ам аник интервалларда улчай олиш даркор. Бунинг учун аник бир деформация катталигига мос келувчи (ЭЮК) кийматларини билиш ва улчов курилмасини калибрлаш (натижаларни мос конуниятлар асосида керакли катталикларга озгартириш) керак.[5]

20

Oil' ■ ишДшшЫ! -- I.

._ ■ ' .■ ' ' 1 , >1 | - mnilFi . , ' -■Пв^гтг ЩЛЩшвШШШ^Шг L '< -'ГТПЦ. г

20 о 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500

5-расм. ^ия жойлашган козикли барабанли пахта тозалаш курилмасининг турли нукталаридан олинган тензодатчик оркали аникланган таъсир кучларининг

осциолограммалари

Юкоридаги графикда курилманинг бешта нуктасидаги тебранишларнинг вакт буйича кийматлари келтирилган булиб улар куйидагича; 1-пахта чикиш томони тасмали узатма шкифнинг тепа кисмида, 2-пахта чикиш томони тасмали узатма шкифнинг ён кисмида, 3-двигател кисмида, 4-курилма чикиш томон таянчининг куйидан 15 см тепа кисмида, 5-курилма ишчи кисмининг юкори иккинчи ярмида [6].

Двигателнинг улчамга нисбатан айланувчи роторни айни вактнинг узида маховик деб х,исоблаш ва двигателда тебраниш ва резонанс х,одисаларни сундиришга хизмат килади деб х,исобланса тугри булади ва бунинг исботи юкоридаги графикнинг учинчи шаклида номоён булган.

курилманинг ерга якин нукталарида х,ам юкори кисмга нисбатан тебраниншнинг ампилитудаси паст, бирок частота кийматлари айни бир курилмалиги учун бир бирига якин. Энергия сарфини х,исобга олган х,олда мавжуд тебранишларни ишни самарадорлигига салбий таъсири сезилмади. Аммо кам ва кичик ампилитудали тебранишларни сундириш учун махсус мах,овиклар тайёрлаб фойдаланиш максадга муофикдир.

АДАБИЁТЛАР

1. W.S. Anthon and D.M. William Cotton ginners handbook А^Ш департамента, 1994.

2. А. Жамолов, Р. Муродов "Эффективные способы очистки хлопка от мелкого сора" УНИВЕРСУМ: Технические наук. Выпуск:5(74) май 2020 часть 2.Моксва, 11-14 ст

3. А. Жамолов "Analysis of Devices Which Clean Raw Cotton from Fine Impurities" International Jurnal of advanced Research in Science, Engineering and Technology. 6.06.2019(ISSN: 2350-0328) Hindiston

4. Бобоматов А.Х. Пахтани майда ифлосликлардан тозалашнинг самарали конструкциясини яратиш ва х,исоблаш усулларининг илмий асосларини

такомиллаштириш. Техника фанлари фалсафа доктори диссертация, ТТЕСИ, Тошкент, 2017.

5. Ражабов О.И. Пахта хом-ашёсини майда ифлосликлардан тозалаш технологиясини такомиллаштириш. Техника фанлари фалсафа доктори диссертация, Бухоро мухдндислик-технология институти, Бухоро, 2019.

6. E.Muxametshina R.Murodov, А.Жамолов "Possibilities of scarring ways to reduce in the process of cleaning the cotton" In recognition of his/her active and invaluable participation during the "1st" international Conference on Energetics, Civil and Agricultural Engineering (ICECAE 2020) skopus ro'yxatiga kiritilgan 16 oktyabr 2020 yil.

УДК 671.21

ПАХТАНИ МАЙДА ИФЛОСЛИКЛАРДАН ТОЗАЛАГИЧ БАРАБАНИ ЭГРИ ЦОЗЩЧАСИ ЭГРИЛИК РАДИУСИ ЦИЙМАТЛАРИНИ ХИСОБЛИК

НАТИЖАЛАРИ

Джураев Анвар Джураевич Тошкент тукимачилик ва енгил саноат институти т.ф.д проф.

E-mail: adjurayev 1948@gmail.com

Юлдашев Козимжон Комилжонович Андижон машинасозлик институти т.ф.ф.д (PhD) E-mail: kozimjon590@gmail.com

Далиев Шухрат Латибжонович Андижон машинасозлик институти т.ф.ф.д (PhD) E-mail: daliyevshukhrat202@gmail.com

Низомов Темурбек Исожон угли

Андижон машинасозлик институти стажёр тадцицотчи E-mail: temurbeknizomov@gmail. com, tel: +99(893) 781-81-41

Аннотация. Маколада тавсия килинган эгри чизикли барабанлари булган пахтани майда ифлосликлардан тозалашда эгри козикчалар сиртидан пахта булагини муозанат шартига асосан эгри сирти радиусини аниклаш формуласи келтирилган. Сонли ечим асосида козикча эгрилик радиусини барабан параметрларига боглиглик графиклари олинган тахлиллар асосида параметрларни макбул кийматлари тавсия килинган.

Абстрактный. В статье представлена формула для определения радиуса криволинейной поверхности исходя из условия равновесия куска хлопка с поверхностью криволинейных ворсов при очистке хлопка криволинейными барабанами от мелких примесей. На основе численного решения были получены графики зависимости радиуса кривизны сваи от параметров барабана и рекомендованы оптимальные значения параметров.

Abstract. The article presents a formula for determining the radius of a curved surface based on the equilibrium condition of a piece of cotton with the surface of curved piles when cleaning cotton with curved drums from small impurities. Based on the numerical solution, graphs of the dependence of the pile curvature radius on the drum parameters were obtained and the optimal values of the parameters were recommended.

Калит сузлар. тозалагич, майда ифлослик, эгри козик, радиус, барабан, бурчак

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.