Научная статья на тему 'ПАХТАНИ МАЙДА ИФЛОСЛИКЛАРДАН ТОЗАЛАГИЧ БАРАБАНИ ЭГРИ ҚОЗИҚЧАСИ ЭГРИЛИК РАДИУСИ ҚИЙМАТЛАРИНИ ХИСОБЛИК НАТИЖАЛАРИ'

ПАХТАНИ МАЙДА ИФЛОСЛИКЛАРДАН ТОЗАЛАГИЧ БАРАБАНИ ЭГРИ ҚОЗИҚЧАСИ ЭГРИЛИК РАДИУСИ ҚИЙМАТЛАРИНИ ХИСОБЛИК НАТИЖАЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Техника и технологии»

CC BY
3
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
тозалагич / майда ифлослик / эгри қозиқ / радиус / барабан / бурчак тезлиги / ишқаланиш / масса / силжиш / реаксия / хаво қаршилиги / параметр / тозалаш / самараси. / очиститель / мелкая грязь / изогнутый ворс / радиус / барабан / угловая скорость / трение / масса / перемещение / реакция / сопротивление воздуха / параметр / зазор / эффект.

Аннотация научной статьи по технике и технологии, автор научной работы — Джураев Анвар Джураевич, Юлдашев Козимжон Комилжонович, Далиев Шухрат Латибжонович, Низомов Темурбек Исожон Ўғли

Мақолада тавсия қилинган эгри чизиқли барабанлари бўлган пахтани майда ифлосликлардан тозалашда эгри қозиқчалар сиртидан пахта бўлагини муозанат шартига асосан эгри сирти радиусини аниқлаш формуласи келтирилган. Сонли ечим асосида қозиқча эгрилик радиусини барабан параметрларига боғлиғлик графиклари олинган тахлиллар асосида параметрларни мақбул қийматлари тавсия қилинган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по технике и технологии , автор научной работы — Джураев Анвар Джураевич, Юлдашев Козимжон Комилжонович, Далиев Шухрат Латибжонович, Низомов Темурбек Исожон Ўғли

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Results of calculation of the values of the radius of curvature of the curved shaft of the cotton gining drum from small impurities

В статье представлена формула для определения радиуса криволинейной поверхности исходя из условия равновесия куска хлопка с поверхностью криволинейных ворсов при очистке хлопка криволинейными барабанами от мелких примесей. На основе численного решения были получены графики зависимости радиуса кривизны сваи от параметров барабана и рекомендованы оптимальные значения параметров.

Текст научной работы на тему «ПАХТАНИ МАЙДА ИФЛОСЛИКЛАРДАН ТОЗАЛАГИЧ БАРАБАНИ ЭГРИ ҚОЗИҚЧАСИ ЭГРИЛИК РАДИУСИ ҚИЙМАТЛАРИНИ ХИСОБЛИК НАТИЖАЛАРИ»

такомиллаштириш. Техника фанлари фалсафа доктори диссертация, ТТЕСИ, Тошкент, 2017.

5. Ражабов О.И. Пахта хом-ашёсини майда ифлосликлардан тозалаш технологиясини такомиллаштириш. Техника фанлари фалсафа доктори диссертация, Бухоро мухдндислик-технология институти, Бухоро, 2019.

6. E.Muxametshina R.Murodov, А.Жамолов "Possibilities of scarring ways to reduce in the process of cleaning the cotton" In recognition of his/her active and invaluable participation during the "1st" international Conference on Energetics, Civil and Agricultural Engineering (ICECAE 2020) skopus ro'yxatiga kiritilgan 16 oktyabr 2020 yil.

УДК 671.21

ПАХТАНИ МАЙДА ИФЛОСЛИКЛАРДАН ТОЗАЛАГИЧ БАРАБАНИ ЭГРИ ЦОЗЩЧАСИ ЭГРИЛИК РАДИУСИ ЦИЙМАТЛАРИНИ ХИСОБЛИК

НАТИЖАЛАРИ

Джураев Анвар Джураевич Тошкент тукимачилик ва енгил саноат институти т.ф.д проф.

E-mail: adjurayev 1948@gmail.com

Юлдашев Козимжон Комилжонович Андижон машинасозлик институти т.ф.ф.д (PhD) E-mail: kozimjon590@gmail.com

Далиев Шухрат Латибжонович Андижон машинасозлик институти т.ф.ф.д (PhD) E-mail: daliyevshukhrat202@gmail.com

Низомов Темурбек Исожон угли

Андижон машинасозлик институти стажёр тадцицотчи E-mail: temurbeknizomov@gmail. com, tel: +99(893) 781-81-41

Аннотация. Маколада тавсия килинган эгри чизикли барабанлари булган пахтани майда ифлосликлардан тозалашда эгри козикчалар сиртидан пахта булагини муозанат шартига асосан эгри сирти радиусини аниклаш формуласи келтирилган. Сонли ечим асосида козикча эгрилик радиусини барабан параметрларига боглиглик графиклари олинган тахлиллар асосида параметрларни макбул кийматлари тавсия килинган.

Абстрактный. В статье представлена формула для определения радиуса криволинейной поверхности исходя из условия равновесия куска хлопка с поверхностью криволинейных ворсов при очистке хлопка криволинейными барабанами от мелких примесей. На основе численного решения были получены графики зависимости радиуса кривизны сваи от параметров барабана и рекомендованы оптимальные значения параметров.

Abstract. The article presents a formula for determining the radius of a curved surface based on the equilibrium condition of a piece of cotton with the surface of curved piles when cleaning cotton with curved drums from small impurities. Based on the numerical solution, graphs of the dependence of the pile curvature radius on the drum parameters were obtained and the optimal values of the parameters were recommended.

Калит сузлар. тозалагич, майда ифлослик, эгри козик, радиус, барабан, бурчак

тезлиги, ишкаланиш, масса, силжиш, реаксия, хаво каршилиги, параметр, тозалаш, самараси.

Ключевые слова. очиститель, мелкая грязь, изогнутый ворс, радиус, барабан, угловая скорость, трение, масса, перемещение, реакция, сопротивление воздуха, параметр, зазор, эффект.

Keywords. cleaner, fine dirt, curved pile, radius, drum, angular velocity, friction, mass, displacement, reaction, air resistance, parameter, gap, effect.

Кириш. Хисоб схемаси математик модели. 1ХК тозалаш машинасида 4 та кетма-кет бир хил конструкциядаги ва ишлаш режимида пахта майда чикиндилардан такроран тозаланади. [1,2]; Бунда тозалаш самараси юкори эмас тола шикастланиши юкори. Тавсия этилган тозалагичда барабан козикчалари эгри килиб олинган. Пахтани х,ар туртта барабандан утишида титилганлик даражаси ва илиб олинган пахта булаклари массаси х,ар хил булади. Шунинг учун бир барабан козикчалари эгрилигини асослаш учун назарий тадкикотларни амалга ошириш мухим х,исобланади.

1-расм. Барабан эгри козикчали сиртидаги пахта булагини мувозанат шартини

аниклаш буйича х,исоб схемаси.

1-расмда барабан эгри козикчаси сиртидаги пахта булагини мувозанат шартини аниклаш буйича х,исоб схемаси келтирилган. Уига асосан пахта булагига куйидаги кучлар

кучи; марказдан кочма куч; ишкаланиш кучи; хавони каршилик кучи. [3,4];

Мавзуни аналитик ифодадан фойдаланиб [7,8,9,10]; пахта булагини барабан козикчаси сиртидаги хдракат конунини ифодаловчи ечим оинди:

У

таъсир килади: G- огирлик кучи; fKop~ кориолис кучи; N реакция кучи; FHH - инерция

V

+

+

(1 -п

2и>2 (1 + /2/ таг

(/ + Д+Л)

1

2/

2^2(1 + /2

9

ятюС -

+ я -

т

(1)

ш2(1+/2) I/ 2

Бу ерда т - пахта булаги массаси; ю - козикли барабан бурчак тезлиги; R -барабан ички айланиш радиуси; у - ук буйича силжиш масофаси; g - эркин тушиш тезланиши; f - пахта булаги билан эгри козикча орасидаги ишкаланиш коэффициенти; а -огирлик кучи билан У уки орасидаги бурчак.

Олинган (1) ни ечимни тахлилига кура таъкидлаш лозимки бошлангич кисмида утиш жараёнида биринчи иккита кушилувчи кийматлар вакт утиши билан кичиклашиб боради ва уларнинг кийматлари кейинги кушилувчилар, яъни мажбурий хдракатни ифодаловчи хадларга нисбатан жуда кичик булиб, уларни инобатга олмаймиз.

Шу билан бирга эгри к;озик;ча сиртидаги пахта булагини "У" ук;и буйича

элементар силжийди. 0 - бурчаги буйича Г - радиусга мое равишда хдракатланади. 2-раемда келтирилган холат схемасига асосан:

9 = агезт-

(2)

Бунда (19) инобатга олсак (20) куйидаги куринишга келади. Бунда козикча

эгрилик радиуси:

1+р)

+

+

а-/2)

2(х>2 (1 + /

1

^(/-УГТ3)

+

9

(1 +/2)

ог

V

/51710)1 —

20)2(1 + [

(1 -

+ Д -

т

(3)

Масалани сонли ечими ва натижалар тахлили. Пахтани майда ифлосликлардан тозалагич барабани эгри козикчаси сиртидаги пахта булагини хдракатини хдмда козикча сиртида пахта булагини илиб олиниб олиб кетиши шартидан келиб чикиб система параметрларининг куйи кийматларида амалга оширилди: т=(0,15-0,75)10"3 кг; g=9,8 м/с2; ю=(40-45) С-1; £=(0,15-0,4); D=2R=(0,3R0,35) м; К=(0,05-0,07) кг/м; Vx=(1,2-1,4) м/с; е=2,72; п=0,7 10-3м.

Сонли ечимга асосан козикча эгрилик радиусини узгариш конуниятини система параметрларига богликлик графиклари курилди. 3 - расмда барабан козикчаси эгрилик радиусини пахта булагини силжиш масофасига боглик;лик графиклари келтирилган. Олинган (1) га асосан "У" кийматлари х,исобланиб (3) га асосан Т кийматлари х,исобланди. ^урилган график богланишлар тахлилига кура пахта булагини силжиш масофаси 1,5 10-2

м дан 4,2-10"2 м гача купайтирилганида к;озик;чанинг эгрилиги радиуси 0=85° булишида Т

кийматлари 4,6110-2 м дан 6,210-2 м гача чизиксиз богланишда купайиб бориши кузатилди. Чунки козикча эгрилик радиуси канча катта булса, пахта булагининг силжиш масофаси шунча юк;ори булади.

3-расм. Барабан козикчаси эгрилик радиусини пахта булагини силжиш масофасига

боFликлик графиклари.

^озикча эгрилик зонаси камров бурчаги киймати 550 килиб олинганида эса, козикча эгрилик радиуси 4,65 10-2 м дан 9,3 10-2 м гача ночизикликни богланишда ортиб бориши аникланди. Демак, пахта булагини козикча сиртида етарли даражада сакланиб колиши учун унинг силжиш масофасини камайтириш, яъни у<(3,0^4,0)10"2 булиши ва 0=(6Оо^7Оо) оралигида булиши максадга мувофикдир.

Маълумки, козикчали барабан бурчак тезлиги ортиши билан марказдан кочма кучини ортиши х,исобига козикча сиртидан пахта булаклари жуда тез чикиб кетади. Шунинг учун барабан бурчак тезлигини тавсия кийматларини аниклаш мухим х,исобланади. 4-расмда барабан козикчаси эгрилик радиусининг барабан бурчак тезлигини узгаришига богликлик графиклари келтирилган. Тахлилларга биноан козикчали барабан бурчак тезлиги 4,010 С-1 м дан 5,010 С-1 гача узгарганида ва пахта булаги массаси 0,6 103 кг булишида козикча эгрилик даражаси кийматлари 7,7810-2 м дан 5,2110-2 м гача ночизикли богланишда камаяди (4-расм, 1-график). Мое равишда ш=0,2-10"3 кг булганида эса, Т нинг кийматлари 9,3110"2 м дан 5,81 10"2 м гача камайиши аникланди бунда пахта

булакларини козикча эгри сиртида етарли вактгача камайишини таъминлаш учун барабан бурчак тезлиги ю<(4,3^4,6)10 С-1 ва пахтани титилганлиги х,исобига т<(0,4^0,6)10-3 кг булиши тавсия этилади.

г.Ю м

1 - ш = 0,6 ■ 1(Г3 кг; 2-ш = 0,4- Ю-3 кг;

4-расм. Барабан козикчаси эгрилик радиусини барабан бурчак тезлигини

узгаришига боFликлик графиклари.

5-расмда тавсия этилган тозалагич барабани козикчаси эгрилик радиусини унинг сиртидаги пахта булаги массасига богликлик графиклари келтирилган. Бунда пахта булаги массаси канча катта булса унинг козикчадан чикиб кетиши холати юкори булади. Ушбу холатда марказдан кочма куч таъсири юкори булади. Жумладан, т кийматлари 0,2 10-3 кг дан 0,8 10-3 кг гача ортишида ва ишкаланиш коэффициенти 0,35 га тенг булганида козикча эгрилик радиуси кийматлари 5,1-10"2 м дан 7,6-10"2 м гача чизиксиз конуниятда купайса, мое равишда £=0,15 гача камайганида Т нинг кийматлари 6,12-10"2 м дан 9,39-10"2 м гача ночизикли богланишда купаяди. Демак, пахта булаклари канчалик титилган булса уни козикча эгри сиртида сакланиш вакти ортади, тавсия кийматлари т<(0,4^0,6)10-3 кг.

^айд этиш керакки, пахта булагини барабан козикчаси сирти билан ишкаланиш коэффициенти катта булса, унинг силжиш масофаси камаяди. 6-расмда барабан козикчаси эгрилик радиусини / узгаришига богликлик графиклари келтирилган. Курилган график богланишларни тахлил килиш асосида аникландики, пахта булагини эгри козикча сирти билан ишкаланиш коэффициенти кийматлари 0,15 дан 0,4 гача купайганида ва R=0,18 м булганида козикча эгрилик радиуси кийматлари 9,21-10-2 м дан 6,73 10-2 м гача ночизикли конуниятда камайиб бориши аникланди. Худди шунингдек, барабан радиуси киймати 0,15

м гача камайганида эса Т к;ийматлари 6,59-10"2 м дан 4,83 10"2 м гача камайиши к;айд

этилди. Бунда ишкаланиш коэффициента тавсия кийматлари £=(0,2-0,25).

Тавсия этилган пахтани майда ифлосликлардан тозалагичда тозалаш самарасини таъминлаш учун пахтани титилганлик даражасига караб барабанлар буйича куйидаги кийматлар тавсия этилади:

Биринчи барабанда: т>(0,6-0,8)10"3 кг да Г=(5,5-6,5)-10"2 м; ю=(0,42-0,43)-102 С"1. Иккинчи барабанда т=(0,4-0,6)-10"3 кг да Г=(6,5-7,5)-10"2 м; ю=(0,43-0,45)-102 С"1.

5-расм. Тавсия этилган тозалагич барабани козикчаси эгрилик радиусини унинг шартидаги пахта булаги массасига богликушк графиклари.

-2

г, 10 м

9.0

1 — Н = 0,18 т; 2 - Я = 0,17 т; 3 — = 0,16 т; 4- = ОД5 т;

6-расм. барабан козикчаси эгрилик радиусини барабан радиусини узгаришига

богликлик графиклари.

Учинчи барабанда т=(0,2-0,4)-10"3 кг да ?-(7,5-8,5)-10"2 м; ю=(0,45-0,47)-102 С"1.

Туртинчи барабанда т=0,2-10"3 кг да Г=(8,5-9,0)-10"2 м; ю=(0,47-0,49)-102 С"1.

Хулоса. Пахтани майда ифлосликлардан тозалагичнинг самарали конструксияси тавсия этилган. Назарий тадкикотлар асосида барабаглар к;озик;чаларини эгрилик радиуслари ва бурчак тезликларининг макбул кийматлари тавсия этилган.

АДАБИЁТЛАР

1. Э.З.Зикриёева. Первичная переработка хлопка сырца. Учебной пособие. Т.,Мехнат, 1999. С 84-86

2. Пособие по первичной оброботки хлопка, "Узпахтасаноат" Ташкент, 2019, 141150 стр.

3. Djuraev A. 1987 Dynomics of working mechanisms of cotton-processing machines (Tashkent: Fan) 168 p

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

4. Yunusov S.Z. Khaidarov A and Bobomurodov T.G. 2013 Machine unit with the mechanism of a composite cylinder of technological machines Theory of machines and working processesMNPK 2013pp 26-7

5. Mansurov M.A. Madrakhimov SH and Umarova Z.M. 2016 Analysis of the influence of the lengths of the coupler and rocker arm links on the position of the flat four-link mechanism Theory of mechanisms and machines 14 1(2) pp 21-9

6. Dzhuraev A, Zukhriddinov A, Mukhammedjanova S, Mavlonova I and Tursunova G. 2020 Dynamics of machine aggregates with mechanisms of working bodies for cleaning cotton from fine impurities. Solid State technology. Blind Peer Review Referred Journal 63 (6) pp 16981

7. Anvar Dzuraev, Sardor Saitkulov, Bekzod Bozorov. Investigation of working bodies of cotton cleaning machine //Modern Innovations, Systems and Technologies, 2021, 1(4).

8. Джураев А. Сайиткулов С.О. ЭПРА Интарнатионал Жоурнал оф Ресеарч анд Девелопмент (Ижрд) "Ресерч Он Импровинг Ехе Wоркинг Бодиес Оф Тхе Мачине Фор Слеанинг Соттон Фром Wасте" Волуме: 6 Иссуе Змарч 2021.

9. Сайиткулов С.О. "Development of a New Design for Drying Cotton Seeds with Purpose of Efficient Use of Heat" International Journal Of Advanced Research In Science, Engineering And Technology. Vol.7, Issue 4, Aprel 2020

10. A.Djurayev S.Sayitqulov O.Rajabaov B.Haydarov "Analysis of the_effect of a

piece of cotton with a flat surface with a multi-sided grates slope" Journal of Physice conference Series №19/12, 2022

11. A.Djurayev P.Kh. Maxsudov Sh. Holdarov. A.Tukhliyev "Analysis of flexural oscillation of the shaft of saw cylinder on the elastic bearing supports of the fiber cleaner. Journal of Physice conference Series APITECH-IV-2022

12. A.Djurayev K.Yuldashev O.Teshaboyev. "Determination of ways of effectient of A SCREW conveyor for transportation of voluntary materials" МНПХ "Технология повых материалов перс пектива развития полимерных материалов применя емых в машинастроении" Андижан 2022 ст,24-26

УДК 671.21

ПАХТАНИ МАЙДА ИФЛОСЛИКЛАРДАН ТОЗАЛАГИЧ БАРАБАНИ ЭГРИ ЦОЗЩЧАЛАРИ СИРТИДА ПАХТА БУЛАГИ ХДРАКАТИНИ МАТЕМАТИК

МОДЕЛЛАШТИРИШ

Джураев Анвар Джураевич Тошкент тукимачилик ва енгил саноат институты т.ф.д проф.

E-mail: adjurayev 1948@gmail.com

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.