Научная статья на тему 'ПАХТА ХОМ-АШЁСИНИ ТОЗАЛАШНИ ИННОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯСИ'

ПАХТА ХОМ-АШЁСИНИ ТОЗАЛАШНИ ИННОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯСИ Текст научной статьи по специальности «Техника и технологии»

CC BY
5
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Чигитли пахта / майда ифлосликлар / пассив ифлос аралашмалар / актив ифлос аралашмалар / қозиқчали барабанли тозалагичлар / тўрли сирт юзаси / сепаратор. / Хлопок-сырец / мелкие примеси / пассивные примеси / активные примеси / очистители ворсовых барабанов / сетчатая поверхность / сепаратор

Аннотация научной статьи по технике и технологии, автор научной работы — Муродов Рустам Муродович, Хашимов Собитҳон Хошимович

Ушбу мақолада пахта хомашёсини тозалаш ва тола сифатини яхшилаш учун модернизациялаштирилган қурилмаларни яратиш ҳамда уларнинг имкониятларига оид маълумотлар келтирилган. Модернизациялаштирилган қурилмани тозалаш секциясида 6 та сепаратор(ғалвир ёки элак) вертикал жойлаштирилган бўлиб, улар орқали пахта таркибидаги майда ифлосликлар тозаланади. Бундай технологиядаги тозалашда толанинг табиий хусусиятлари сақланган ҳолда чигитлар қобиғига шикаст етмайди. Ушбу технологияни яна бир жиҳати шуки, пахта бўлаклари оқими юқоридан пастга йўналтирилганлиги учун ҳаракат инерцияси туфайли ифлосликлардан қутулиш даражаси ошади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по технике и технологии , автор научной работы — Муродов Рустам Муродович, Хашимов Собитҳон Хошимович

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ПАХТА ХОМ-АШЁСИНИ ТОЗАЛАШНИ ИННОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯСИ

В данной статье представлена информация о разработке и возможностях модернизированных устройств для очистки хлопка-сырца и повышения качества волокна. В очистительной секции модернизированного устройства вертикально размещены 6 сепараторов (сито), через которые очищаются мелкие примеси в хлопке. При очистке по этой технологии сохраняются природные свойства волокна, не повреждается шелуха семян. Еще один аспект этой технологии заключается в том, что поток кусочков хлопка направлен сверху вниз, поэтому уровень избавления от примесей повышается за счет инерции движения.

Текст научной работы на тему «ПАХТА ХОМ-АШЁСИНИ ТОЗАЛАШНИ ИННОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯСИ»

УДК 677.021.152

ПАХТА ХОМ-АШЁСИНИ ТОЗАЛАШНИ ИННОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯСИ

Муродов Рустам Муродович НамМТИ, профессор, rmuradov1956@mail.ru

Хашимов Собитх,он Хошимович НамМКИ, доцент, xoshimov-S@umail.uz, +998938087057

Аннотация. Ушбу маколада пахта хомашёсини тозалаш ва тола сифатини яхшилаш учун модернизациялаштирилган курилмаларни яратиш хдмда уларнинг имкониятларига оид маълумотлар келтирилган. Модернизациялаштирилган курилмани тозалаш секциясида 6 та сепаратор(галвир ёки элак) вертикал жойлаштирилган булиб, улар оркали пахта таркибидаги майда ифлосликлар тозаланади. Бундай технологиядаги тозалашда толанинг табиий хусусиятлари сакланган х,олда чигитлар кобигига шикаст етмайди. Ушбу технологияни яна бир жихдти шуки, пахта булаклари окими юкоридан пастга йуналтирилганлиги учун хдракат инерцияси туфайли ифлосликлардан кутулиш даражаси ошади.

Аннотация. В данной статье представлена информация о разработке и возможностях модернизированных устройств для очистки хлопка-сырца и повышения качества волокна. В очистительной секции модернизированного устройства вертикально размещены 6 сепараторов (сито), через которые очищаются мелкие примеси в хлопке. При очистке по этой технологии сохраняются природные свойства волокна, не повреждается шелуха семян. Еще один аспект этой технологии заключается в том, что поток кусочков хлопка направлен сверху вниз, поэтому уровень избавления от примесей повышается за счет инерции движения.

Annotation. This article provides information on the development and capabilities of modernized devices for cleaning raw cotton and improving the quality of the fiber. In the cleaning section of the modernized device, 6 separators (sieve) are vertically placed, through which small impurities in cotton are cleaned. When cleaning using this technology, the natural properties of the fiber are preserved, the seed husk is not damaged. Another aspect of this technology is that the flow of cotton pieces is directed from top to bottom, so the coefficient of get rid of from impurities is increased due to the inertia of the movement.

Калит сузлар: Чигитли пахта, майда ифлосликлар, пассив ифлос аралашмалар, актив ифлос аралашмалар, козикчали барабанли тозалагичлар, турли сирт юзаси, сепаратор.

Ключевые слова: Хлопок-сырец, мелкие примеси, пассивные примеси, активные примеси, очистители ворсовых барабанов, сетчатая поверхность, сепаратор.

Keywords: Raw cotton, small impurities, passive impurities, active impurities, lint drum cleaners, mesh surface, separator.

Кузатувлар натижасида шу нарса маълум булдики, ифлослик даражаси юкори булган чигитли пахта тезда уз - узидан кизийди, чунки ифлос пахтада намликни вактинча ушлаб турадиган компоненталар - гуза барглари ва бошка ифлосликлар микдори одатдагидан купрок булади. Чигитли пахтани тозалаш даврида намлик жуда катта ахамиятга эгадир. Чунки, намлик канчалик куп булса, унда нуксонларнинг ажралиши шунчалик кийинлашади, урилган ёки жарохатланган чигитларнинг купайишига олиб келади. Шу сабабли, пахта тозалаш заводлари ва тайёрлов пунктларида кабул килинган пахтанинг юкори навлари учун намлиги 11 % , пастки навлар учун эса, 13 % дан ошмаслиги керак. Жин ускунасидан олдинги намлик эса(пахтани тозалаш жараёни), 7-8 % оралигида булса, пахта толасининг сифат курсаткичлари сакланиб колади.

Мутахассисларни фикрича, пахтани кайта ишлаш жараёнида пахта таркибидаги ифлос аралашмалар микдори 0,5 фоиздан кам булса, пахтани тозалаш курилмаларидан утказилмайди. Бугунги кунда етиштирилаётган пахтанинг асосий кисми кул билан терилганлиги сабабли улардаги ифлос аралашмалар микдори 2,0 % атрофида булиб, аралашмаларнинг асосий кисмини майда ифлосликлар(баргчалар, хас-чуплар, кум ва кесак майдалари хамда чанглар) ташкил килади[10-15].

Намлик микдори куп булган чигитли пахтада нуксон ва чикиндилар микдори куп булади, пахтанинг тозаланиш даражаси кам булиб, толанинг сифат курсаткичларининг ёмонлашишига олиб келади. Натижада, толадан олинаётган тайёр махсулотлар сифатига салбий таъсир курсатмасдан колмайди. Бундан ташкари, пахта курилма ишчи кисмлари орасига тикилиб колади, урилган ёки жарохдтланган чигитлар ва унинг кобик пустлоклари тола сифатини пасайишига олиб келади[ 1,2,3].

Пахта хом ашёсида учрайдиган ифлосликларни келтириб чикарадиган аралашмалар органик ва минерал жисмларга булинади. Органик жисмларга гуза тупининг кисмлари, барг, шохчалар, чанок, паллалари, гул барглари ва бошка усимлик кисмлари (гумай ва бошка бегона утлар) киради. Минерал кушилмаларга тош, кум, тупрок, кесак ва хоказолар киради. Пахтада буладиган ифлос аралашмалар улчами жихатидан шартли равишда икки гурухга булинади: Майда аралашмалар гурухига тешиклари 10 мм ли турдан утадиган. Йирик аралашмалар гурухига (10 мм) турдан утмайдиганлари киради[21].

Ифлос аралашмалар пахтага илашиши жихатидан пассив ёки инертли ва актив хилларга булинади. Пассив ёки инертли аралашмалар пахта паллаларининг сиртида булиб, енгил силкитганда пахтадан осон ажралади. Актив аралашмаларни пахтадан ажралиши кийин булади. Актив аралашмаларни пахтадан ажратиш учун уларни аввал пассив холатга келтириш керак булади. Шунинг учун пахта тозалаш курилмаларини лойихалашда ифлослик аралашмаларининг характерига ва уларнинг пахтага кандай ёпишганлигига ахамият бериш керак.

Юкорида келтирилган тахлиллар шуни курсатмокдаки, пахтани тозалашда асосан козик-барабанли тозалагичлардан фойдаланилган. Кейинги кузатишларда шу нарса маълум булдики, пахта хом-ашёсининг сифат курсаткичлари пасайишига нафакат ифлос аралашмалар, балки унга таъсир этувчи механик жараёнлар хам сабаб булмокда.

Пахтадан хар хил ифлосликларни ажратиш учун керакли курулмаларни

лойихдлашда уларни физика-механикавий хусусиятларини (улчамлари, келиб чикиши, пахтага илашиш даражаси) назарга олиш катта ахдмиятга эга. Пахтани хас-чуплардан тозалаш машиналари козикчали барабанлар секцияси ва аррачали барабанли секцияларидан иборат булади. Майда хасчуплар козикчали барабанлар секциясида, йирик аралашмалар эса аррачали барабанли секцияларда яхши тозаланади.

Майда ифлосликлар пахтадан барабанли ва шнекли тозалагичларда яхши ажралади, уларни ажратиш учун тозалаш жараёнида пахтани тозалаш етарли деб х,исобланади. Шу сабабли пахтани майда ифлосликлардан тозалаш учун козикли титкилаш ускуналари ишлатилади.

Маълумки, пахта тозалаш саноатида пахта хомашёсини тозалаш учун асосий технологик машиналар, масалан, пахта хом ашёсини майда ифлосликлардан тозалаш учун 1ХК, шунингдек, пахта хомашёсини майда ва йирик ифлосликлардан тозалаш учун мулжалланган УХК агрегати кулланилади. Мавжуд пахта хомашёсини майда ифлосликлардан тозалашда козикли барабанларининг конструкцияси саккизта бир хил барабанлардан иборат булиб, улар козикли барабанларининг диаметри 400 мм, козикларнинг узунлиги 50 мм, диаметри 12 мм(1-расм). Тозалашнинг тавсия этилган конструкцияси турли баландликдаги титувчи элементлари булган барабанларга эга булиб, улар кетма-кет бир нечта бир хил барабанлардан иборат гурух,ларга урнатилади ва пахта хомашёсининг биринчи гурух,лари титувчи элементларнинг баландлиги ёки вал устидаги сифатида кетма-кет бир-бирига урнатилади[21-23].

— — Gi+G

бу ерда: F1 - Пахта булагининг турли сиртга ишкаланиш кучи; G1 - марказдан кочма куч; G - пахта булагининг огирлиги; F2 - пахта булагининг козик сиртига ишкаланиш кучи; P -

камера ичидаги хдвоокимининг каршилиги. 1-расм. Барабан коз^ининг пахта булакчасига таъсир килгандаги кучлар чизмаси

Пахта тозалаш корхоналарида майда ифлосликлардан тула ажратиб олиш учун пахтани бир неча маротаба козикли барабанлардан утказилади. Бунда козикли барабан пахтага механик зарба куринишида таъсир килиб, уни турли юза буйлаб сидириб олиб утади. Натижада пахтадаги майда ифлосликлар турли сирт тешикларидан ажраб шнекка тушади. Утказилган тадкикотлар асосида шу нарса аникландики, агар пахтага канчалик куп кучли механик кучлар таъсир этса, чигит шунчалик куп шикастланиб, толада тозаланмайдиган нуксонлар хосил булиб, купайиши маълум булди. Олинган натижаларга кура, пахтани майда ифлосликлардан тозалашда хар битта козикли барабан чигитни 0.05 % атрофида шикастлайди. Агар битта тозалагичда 8 та козикли барабан булишини инобатга олсак, бу холда саккизта барабанда шикастланиш 0.4 % ни ташкил килади. Бу уз навбатида толанинг таркибида 0.2 % атрофида нуксонлар хосил булишига сабабчи булади. Мана шу 0.2 % нуксонлар айрим холларда тола сифатини олий синфдан яхшига ёки яхшидан урта синфга тушиб колишига, бу эса сотиладиган тола нархини(1-2 нав ва 2-3 навларига нисбатан синфларини хам хисобга олганда) уртача хар тоннасига 874 минг сумга пасайишига сабаб булади. Бу эса йилига 10 минг тонна пахта толаси ишлаб чикарадиган корхона(93 фоизи 1-2 нав) учун сезиларли 8130,4 млн. сумлик иктисодий зарарни таъминлаши мумкин[13-14].

Бирок, шуни таъкидлаш керакки, чигитли пахта таркибидаги ифлосликлар(гуза барглари, кусоклари, кесаклар ва бошка ифлосликлар) мавжуд анъанавий технологиялар оркали тозалаш ишларини олиб бориш билан пахта тозалаш корхоналари фаолиятида амалга ошираладиган ишларни, жумладан: пахта хом-ашёсини куритиш(2 СБ-10 -куритиш барабанларида) ишларини амалга ошириш ва тозалаш цехида(УХК тозалагич линияси) дагал ва майда ифлосликлардан тозалаш ишларидан кейинги чиккан пахта хом ашёси талаб даражада эмаслиги кузатилди. Маълумки, оби - хавони яхши булиши ва бу шароитда йигиштирилган пахта гарамлари ва ундан олинган пахта хом - ашёсини пахта тозалаш корхоналарида амалга оширадиган ишларда муаммо деярли кам булади(намлик фоизи меёрида булгани учун), бирок оби-хаво узгарувчан холатида, ёгингарчилик шароитларида пахта таркибидаги намлик юкори булиб, пахта хом-ашёсини сифати талаб даражада деб булмайди, чунки бу холатда тозалаш ишларини амалга ошириш жараёнида курилмаларда иш унумдорлиги пасайиб, ишлаш ритмида махсулот микдори камайиб, натижада тола сифати нуксонлар эвазига ёмонлашади. Бу уз навбатида олиниши лозим булган тола микдорини хам камайтиради.

Юкорида келтирилган асосларга кура, бугунги кунда жамият тараккиёти жахон андозаларига мос келадиган юкори сифатли тола ишлаб чикариш йуналишида пахтани кайта ишлаш соха мутахассислари ва олимлари олдига мавжуд техника ва технологияни такомиллаштириш каби мухим вазифани куймокда. Уз навбатида йигирув ва тукувчилик ускуналарини такомиллашиб бораётганлиги хам пахта толаси сифатига катта эътибор каратиш зарур эканлигини курсатмокда[12].

Пахта хом-ашёсини тозалаш ва тола сифатини яхшилаш учун, бу сохада тадкикотчи олимлар томонидан катор назарий ишлар олиб борилган[1,2,3,7,8,9,17,18].

Бу борада Узбекистон олимларини назарий ва амалий олиб борган ишлари

тах,синга лойик булиб, тадкикот ишларида турли аралашмаларни галвирлаш усули ёрдамида тозалаш ёки чигитли пахтани тозалаш жараёнидаги турли сирт юзасидаги унинг хдракати урганилиб, мавжуд ифлосликларга бардам бериш усуллари келтирилган[ 19,20].

Кейинги тадкикотларда чигитли пахта таркибидаги йирик ва майда ифлосликларга бархдм бериш максадида яратилган турт барабанли тур юзага эга булган айланувчи пахта тозалаш курилмаси яратилганлиги ва унинг ёрдамида пахта толаси сифати 5-7 фоизга ошиши асосланган[ 7,8].

Пахта хом-ашёсини тозалаш ва тола сифатини яхшилаш учун биз томондан пахта тозалаш курилмасини лойих,аси(2-расм) ишлаб чикилган. Бу пахта тозалаш курилмаси ёрдамида пахтани ифлосликларини тозалаш ва пахта таркибидаги говаклик даражасини янада ошириш х,исобига тола хдмда чигит сифати оширилиши кузда тутилган .

2-расмдан куриниб турибдики, пахта тозалаш курилмасида пахта хдракатини таъминловчи(1) узелига гарамдан пахта келиб тушади, бу пахта хом - ашёси таъминлагич валиги тишлари орасига(80-100мм) тушиб, пахта говаклаштирилади, яъни, тишлар ёрдамида пахта хдракатини таъминлаш натижасида маълум даражада у говаклашади, натижада ундаги ифлосликлар хдракатга келтирилиб, уни биринчи турли сирт юзасига(2) узатилади, хдракатлантириш давом этиб, кейинги боскич турли сиртларига(2,3,4,5,6-турли сиртларга) кетма-кет узатилади. Шундан сунг, ифлосликлардан тозаланган ва говаклик даражаси ошган пахта махсус тозалаш курилмасини 1 -чикиш камераси(7)га тушади. Кейин эса, бу жараёндаги ажратилган ифлосликлар, яъни: х,ар бир турли сиртдаги пахтани йуналтириш ва узатиш учун хизмат килувчи курилма узели(3) ва курилма чикишига йуналтирувчи махсус узел - х,имояловчи сирт(4) оркали курилмани иккинчи чикиш туйнугидан(2) чикариб юборилади. Турли сиртлардаги х,ам горизонтал ва ^ам вертикал тебранма хдракатларни кулочоклар(б) (эллипсоида шаклларида) ёрдамида амалга оширилади.

1. Х,аракатни таьминлагич

2. Турли сирт (тебранма харакатда)

3. Х,имояловчи ва йуналтирувчи сирт

4. Х,имояловчи сирт

5. Ифлосликлар камераси

6. Кулочоклар (эллипсоидлар, турли сиртни харакатга келтиради)

7. Тозаланган пахта тушиш камераси

Изох,, ушбу тадкикот иши:

Узбекистон республикаси Давлат патент идораси Ихтиро патентига тавсиф № UZ 1АР 03256 1АР 2005 02.03.2005 ракамда мухофазаланган.

2-расм. Тавсия этилаётган пахтани майда ифлосликлардан тозалаш курилмасини

фазовий чизмаси.

2-расмдан куриниб турибдики, пахта тозалаш курилмасида пахта харакатини Ушбу тадкикот ишида кузатганимиздек, пахта хирмони гарамидан келган чигитли пахта ушбу яратилган курилмага тушгандан кейин турли юза сиртига тушган пахта кетма - кет равишда олти марта элакдан(турли сирт) утади ёки галвирланади. Х,ар бир галвирланишда турли юза тешикчаларидан утган ва юзадан четга чиккан чанг ва хар хил ифлосликлар махсус йул(5) оркали чикариб юборилади. Турли юза сиртини(Сепаратор) турли шаклда тайёрлаш мумкин(3 -расм).

00000000000000000 эоооооооооооооооо-00000000000000000 хюоооооооооооооос 00000000000000000

а) пулат симдан тукилган, б) хар хил тешикли в) хар хил тешикли

тунукадан тунукадан

3-расм. Пахта тозалаш курилмасини сепараторини турли сирти.

Изох: Турли сиртлар пулат симлардан тукилган, хар хил шаклдаги кузли яхлит тунука ёки турли шаклдаги кобиргалардан ясалган:( а) ; б) ; в) .

Ушбу технологияни яна бир жихати шуки, пахта булаклари окими юкоридан пастга йуналтирилганлиги учун харакат инерцияси туфайли ифлосликлардан кутулиш даражаси ошади, яъни пахта таркибидаги нокерак булган элементлар(примеслар) пастга йуналтирилгани учун, уз-узидан ифлосликлар пастга томон харакатда булиб, уларнинг

микдори тезда камаяди. Жинга тушаётган пахтани говаклик даражаси ошиши х,исобига унинг сифати яхшиланиб, ундан сифатли тола олинишига эришилади.

Шуни таъкидлаш лозимки, охир - окибатда тола сифатини яхшилаш учун чигитли пахта таркибидаги ифлосликларни(пахта барги, кесак, кум ва бошкалар) имкон даражада барчасини тозалаш лозим булади. Бундай тозалашни галвирлаш усулида олиб бориш яхши самара беради, чунки сепаратор вазифасини бажарувчи - пахта тозалаш курилмасини турли юза сиртига тушган чигитли пахта булакларини боскичма-боскич галвирланиши, галвир тешикчаларидан(турли юза сиртидан) пахта эмас, унинг таркибидаги ифлосликларни утиши натижасида пахта булакларида тозаланишни амалга оширилади ва бу усулда пахтани табиий х,олати сакланиб, олинаётган тола сифати янада яхшиланади. Кетма - кет галвирланиш х,исобига пахта говаклик даражаси янада ортади ва пахта булагини чузилиши хдмда тарангланиши х,исобига унинг сирти ва таркибидаги ифлосликлар тукила боради. Демак, бу технологияда пахта таркибидаги ифлосликлар деярли йукотилади ва жин курилмасига деярли талаб этилгандай говаклик даражасига эга булган пахта келиб тушади хдмда пахта толасини дастлабки табиий х,олати тула сакланади.

Ушбу тадкикот ишлари натижасидан, бу йуналишга оид: тадкикотчилар, аспирантлар, доктарантлар,талабалар ва укитувчилар уз тадкикотлар ишларида фойдаланиши тавсия этилади.

АДАБИЁТЛАР

1. Мирошниченко Г.И. Основы проектирования машин первичной обработки хлопка. М.Машиностроение 1972, с.63-65..

2. Жабборов.Ж. Чигитли пахтани ишлаш технологияси. «Укитувчи», Тошкент,

1987.

3. Салимов А.М., Ахматов М.А. Пахтага дастлабки ишлов бериш. «Билим», Тошкент, 2005.

4. Блехман И.И. Вибрационная механика.-М.: Физматлит, 1994-400с

5. А.Е.Лугачев Пахта таркибидаги майда ифлосликларни ажратиб олишнинг янгича усули. Тошкент - 2003й.

6. Первичная обработка хлопка-сырца. Учебное пособие. Под общей редакцией Э.З.Зикреева. Ташкент, «Мехнат», 1999, С.84-86.

7. Х.Т. Ахмедходжаев, А.А. Умаров "ТЕХНОЛОГИЯ И ОБОРУДОВАНИЕ ОТРАСЛИ" Наманган-2015 с. 44-45.

8. Х.Т.Ахмедходжаев, А.М.Салимов, Т.О.Туйчиев. Табиий толаларни дастлабки ишлаш технологияси. Н., 2020, 288 бет.

9. Code of Federal Regulations (CFR). 2010. Method 201A—Determination of PM10and PM2.5emissions from stationary sources (Constant sampling rate procedure). 40 CFR 51, Appendix M. Available at http://www.epa.gov/ttn/emc/promgate/m-201a. pdf (verified 19 Aug. 2013).

10. Р.Мурадов Пахта таркибидаги огир аралашмаларни тутиб колувчи мослама конструкциясини такомиллаштириш. - Узбекистон Республикаси Фанлар Академияси

—Фан11 нашриёти, Тошкент -2007й.

11. Мурадов Р., Каримов А., Тадаeва Е. —Чигитли пахта хом ашёси таркибидаги йирик ва майда ифлосликларни мeханик (зарба) таъсирида чикаришни назарий тадкикоти! Фаргона илмий-техника журнали ФарПИ ИТЖ-2015 й.

12. Тадаева Е. «Эгри контурли турли юзада харакатланувчи пахта хом ашё булакчаси таркибидаги ифлослик заррачалларини зарба ва судраш усуллари воситасида ажратиш» 2016. Том 20.№ 4 Научно-технический журнал ФерПИ.

13. Тадаева Е. «Тозалаш Зонасида харакатланаётган толали массадан ажралган ифлосликлар микдорини аниклаш», 2016.Том 2, Проблемы механики Ташкент 2016

14. Тадаева Е. «Теоретическое изучение очищения хлопка сырца механическим влиянием от крупного и мелкого сора» Role of the using innovative teaching methods to improve the efficiency of education, Moscow 2017, volume 2

15. Мурадов Р.М., Хошимов С., Дадажанов А. —Пахта тозалаш курилмаси! Узбекистон Республикаси Давлат Патент идораси. Ихтирога патент бериш тугрисидаги карор Талабнома№1АР 2050069, Талабнома топширилган сана 02.03.2005

16. Максудов Р.Х., Джураев А.Ж., Шухратов Ш.Ш., Холдоров Ш.С. Пахта сепаратори ишчи органлар ва юритиш механизмларини такомиллаштириш // Проблема механики. - Ташкент, 2013, №3-4. - С. 28-31. (05.00.00, №06

17. Р.Мурaдoв, А.Каримoв, E.Тaдaeвa. Чигитли пахта хомашёси таркибидаги йирик ва майда ифлосликларни механик (заба) таъсирида чикаришни назарий тадкикоти. Фаргона илмий-техника журнали,ФарПИ ИТЖ-2016.

18. Р.Мурадов, А.Каримов, E.Тадаeва "Эгри контурли турли юзада харакатланувчи пахта хом ашё булакчаси таркибидаги ифлослик заррачаларини зарба ва судраш усуллари воситасида ажратиш" Фаргона илмий-тeхника журнали ФарПИ ИТЖ-2015 й.

19. Мурадов Р., Каримов А., Тадаeва Е. "Чигитли пахта хом ашёси таркибидаги йирик ва майда ифлосликларни мeханик (зарба) таъсирида чикаришни назарий тадкикоти" Фаргона илмий^хника журнали ФарПИ ИТЖ-2015 й.

20. Тадаева Е. «Тозалаш Зонасида харакатланаётган толали массадан ажралган ифлосликлар микдорини аниклаш», 2016.Том 2, Проблемы механики Ташкент 2016.

21. Олимжон Шарипжанович Саримсаков "Пахта тозалаш корхоналарида майда ва йирик ифлосликлардан ажратувчи машиналарнинг тозалаш самарадорлигини аниклашни мисоллар ёрдамида ургатиш методикаси" Academic Research in Educational Sciences с. 6

22. Р.К.Джамолов, Б.Ч.Пардаев, Р.Х.Расулов, "Пахтани майда ифлосликлардан тозалаш тизимида куп киррали козикли барабан коплама диаметрини узгариб боришда тозалаш самарадорлигига таъсирини урганиш" "PEDAGOGS" International research journal, с 93-97.

23. Кулмуминов Олимжон Хуррамович, "Пахтани майда ифлосликлардан тозалаш. нновационные исследования, с 137-140.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.