Қозғалтқыштың жұмыс үрдісіне жанармай бүрку үрдісінің әсері Текст научной статьи по специальности «История и археология»

веж 621. 43. 038

КОЗГАЛТКЫШТЫН Ж¥ШЫС УРД1С1Н1

Д, Б, Имангазинова С. Торайгыроз агчындвгы Павлодар

Дизельд! козгалткыштьщ нормалды жумысы козгалткыштьщ жумыс урд!с1н1ц жанармай бурку урд1с.1мен дурыс косылуынан мендо дережеде тэуедщ.

Сондыктан жанармай жуйелерйпц непзп мэш бул: козралткьннтьщ

*

жумыс режимше сай, жанармайдыгы накты ёлшенген порциясьшьщ ци-линдрге дозалЫлыгы жэне Öepmyi; козгалткышшн жумыс урдклмен сай, жанармайдьщ нацты елшенген порциясьшьщ бытыранады тур1ндеп жану камерасьша ез уакытында бурку1; жумыс ауасьш енгташдо пайдалану мак,-сатымен жану камерасыныц келем1 бойьшша жанармайдьщ сапальщ то-зацдату жэне оньщ б1ркалыпты орналасуы. Ол yniiH бурку саньш жэне жылдамдыкын, озу бурышьш жэне жанармай беру узактыгын реттеу ушш карапайым курал кажет, жанармай жуйелершщ барлык элементтер! косыл ганда, олар коспа жасау жэне жану урдютерш ец жаксы турде камтама-сыздандыруы ушш тацдалуы керек. Жоварыда жазыпнанды канагаттан-дыратын эр турл1 жанармай жуйелер1 турлершщ бхртума курастыруларын жасауга, 1ргел1 зерттеулер нэтижесшде непзделген, козвалткьпн жумыс урдктершщ жэне жанармай бурку урдютершщ кец теоретикальщ жэне экснерименталды зерттеулер себеп болды.

Н.Р. Бриллинг, Б.С. Стечкин, A.C. Орлин, Г. Г. Калит, Д.Н. Вырубов, Б. Г. Либрович, С.Е. Лебедев, М.М. Чурсин, А.Д. Чаромский, Б.И. Сифман. В.Я. Натаязон, А.И. Толстов, Н.В. Шмигельский, И.8 Астахов, М.С. Ховах, В.А, Кутовой. В.И. Кругов, М.Г. Кругшв. О.Б. Леонов, С. Г. Роге нов.. А С. Ю.Я Фомин. В.И, Трусов.

Р..Й. Балакг-и, H.H. Ив&кчеакэ, ЯX. Дьг-юнч:, И.О. Ждвнозский, Л В. Яя^олаенко. 1 Г.Д A.C., Хачяан. И.В. Болды-

Кузнец'Ж Ji.j-I Голубке:: ¡Ч.Л Иълж&рго H.H. Патрахальцез.

№2, 2008 г.

21

В.А. Марков жэне тары баска галымдардьщ, олардьщ окушыларыныц жумыстарында дизельдщ жумыс урдютершщ, нптен жану козгалткышта-рын жасаудьщ жэне курастырудыц гылыми непздер1 жазылган.

Жанармай буркудщ оптималды зацы бар маглуматка сай, коспа жасау жене жану урд1стер1 ушш орайлы, ол терт периодка белшш (дайындама-льщ; от алдьфу жэне бастапкы жану; непзп жану; жанганша), келес1 турде керсетуге болады:

а) (1.) жанармайдьщ ездшнен от алдыру бегелю периодьшда бершген, жанармай улес1 ен югш болуы керек;

э) жанудьщ екшпд периодьшда жанармай бурку урдга каркьшды жэне жанармай бурку кысымы (р ) ескен кезшде болуы керек. Осы период-тьщ жануында тек кана жанармайдьщ ездтнен от алдыру бегелю периоды кезшде буркшген жанармай улеЫ. катысады. Осы ею период козгалт-кыштын жумыс урдютершщ динамикальщтьшытьш аныктайды;

б) (р) цилиндрдеи максималды кысымга жету моментшен, (Г ) мак-сималды температура жету моментше дешнп уакытка сейкес, жанудьщ ушшнппериодыньщ басьша дейш жанармай бурку урдш аякталуы керек. Осы периодта екшнп период кезшде бершген, жанармайдьщ толык жа-нуы жэне ушшпп периодта буркшген жанармайдьщ белшекпен жануы болады. Уппнпп периодта ауаньщ артык коэффициент! кыскаратындыктан, жанармайдьщ тозандату саласы мацызды мэнге ие болады. Осы периодта жанармай жану кезшде белшетш жылу, аз тшмдшкпен пайдаланыла-ды, баяу жану жэне жанганша терт1шш периодта аз кысьм кезшде буркшген жанармай санын минимумга экелу ушш, жанармай бурку урд!сшщ соцы буршаш кысымьшьщ тез темендеу1 кезшде болуы керек. Егер бурку ас-тында болмаса, осы периодта жанармай бершу! болмайды. Осытан кара-мастан, жанганша периодыныц узактыгы мэнд1 елшемде жанармай жуйесшщ жумысьшан тэуедщ: жогаргы ел1 нуктесшен кейшп (ЖОН) жанармай бурку урдюшщ узактыгьшан жэне жанармай сапалык тозацдату ушш жеггкшкс1з кысым кезшде жанармай бурку урдю1 аякталганда жене сопл тесжтер1 алдында жанармай бурку кысымы темендегенде, корытын-ды сатыдагы жанармайдьщ тозандату сапасынан. Осыган байланысты тез берудщ кыршуьш камтамасыздандырылуы керек.

Крзгалткьпшъщ жумыс урдасш уйымдастыру ушш жанармай бурку урдюшщ басы мен соцы мацызды мэнде болады. Ерте берипс, козгалщыштьщ мото-

7г.;гсые :5зне жумыс сеньмдшгш туаретшдштен, (dp/d?) ища бгактщ буры-~\~ъипы оойынша есш кысымы жылдамдыгыньщ ©суше экеледа, ягни -::галпиш жумысыныц катащрыгьша жэне кеш бершс кез1нде темендейтш ззнудыц максималды кысымына, б1рак сонымен б1рге козгалткыштьщ эко-н: микалык; жэне экологиялык корсеткнптер! нашарлайды.

Жанрамай бурку узактыгьшьщ азаюы - козгалткыш экономикалылы-гын кетерудщ непзп. б!р шарты, с ебеб1 жанармай буркудщ тым ужен узак-тыты тозандату сызыгында жанганшага экелш, козгалткыштьщ эконо-микалык жэне экологиялык кереетюштерш нашарлатады, б!рак артык кыскарту жанудьщ динамикалыктьшыгьшьщ есуше окелу1 мумкш.

Осыдан, козгалткыштьщ экономикалык жэне экологиялык керсет-шштерш жаксарту ушш, жумсак жану урдасш камтамасыздандьфу ушш жанармай бурку узактыгы жэне озу бурышы оптималды болуы керек.

Сол тесктер1 алдындагы жанармай бур^у кысымымен, пишшмен, елшемдер1мен, сопл тесштердщ орналасуымен жэне де пайдалану кезш-деп олардьщ техникалык жагдайымен, ягни олардьщ тозу дэрежеамен жэне кокстауымен аньщталатьш жанармай тозандату сапасы жэне жану камерасыныц келечй бойынша жанармай орналасуы жану жэне коспа жасау урдютерше эсер ете/ц, дайьшдау технологиясыныц ауыткуы, ягни ендерютк дефектшер, бур1юаштердщ пайдалану дефектшер1 жогарлатады.

1штен жану козгалткыштарыньщ даму болашагьш карастырып, белп-лейд1, дизельщ жанармай жуйелершщ жетщд1ршу1 бойынша гылыми-зерт-теулпс жэне тэж1рибелш-курастырушьшык жумыстар ерекше назар талап етедк цилиндрлерге жанармай дозалыгыньщ тиянактылыгын, козгалт-кьпп бшшшц жогары айналу жишп кезшдеп жумыстьщ турактылыгын жэне мэцгЫктшгш жогарлату бойьшша, бул автомобильд1 парктьщ ди-зелизациясымен байланысты, жанармай жуйелершщ жумысын жаксарту ушш ретгеу мушелер1 мен принциптерш жетивдру керек.

Жанармай экономиясына багытталган, гьшыми-зерттеулк жэне тэж!ри-белш-курастьфушьшык жумыстардьщ езекппн профессор Круглов М.Г. (Н.Э.Бауман атындагы МВТУ "Б1ркт1р1лген ¡штен жану козгалткыштарьт" Э-2 кафедра мецгерухша, СССР ГКНТ баскарманьщ орынбасары) келес1 турде сипаттап берда: "шпен жану козгалткыштары бар куралдардьщ пай-дапану экокомикальщтылыгьш жаксартудьщ улкен коры бул карбюратор-лы козгалткьЕ'пты дизельге ауыстыру. Бул автомобиль жасаута катысты,

№2, 2008 г.

23

мунда осы ауыстыруда жанармайдьщ пайдалану шышныц 25-35 % туаруге болады. Bipmini рет Караганда дизельдердщ жо,ары багасы карбюраторлы козралткыштармен салыстырганда аса жогары емес: есю козгалткыштар-ды металл еыныктарга тапсырганнан кешн металлдьщ кеп белМ ещцрюке кайта оралады, сол уакытта шыгарылган жанармай жогалады".

Жылдамдьщ жэне жук режимдершщ жылдамдыгымен сипатталатьш, дизель жасаудьщ кейшп дамуы, Ka3ipri уакытга шектеледа, б1ршндден, дина-микалык жуктерге экелетш, дизельдердщ жумыс урдютершщ катацдыгы-мен жэне непзп тетктердщ жылу кернеу1мен; екшшщен, жану ешмдершщ улылыгымен жэне жорарлатылган шуылмен. Осы факторлар жанармай касиеттершен, цилиндрдеп ауалык, заряд жагдайымен, жанарамай бурку урдютершщ зандылыгымен жану жэне коспа жасау урдютершщ оту!мен аньщталатын, жылу белу сипаттамасымен байланысты.

Резюме

В данной статье описано действие процесса опрыскивания топливом на рабочий процесс двигателя.

Resume

In the given article is described a process of spraying a fuel upon working engine.