Научная статья на тему 'ОСОБЕННОСТИ ТЕЧЕНИЯ ПНЕВМОНИИ У ДЕТЕЙ РАННЕГО ВОЗРАСТА С РАСЩЕЛИНОЙ НЕБА И ГУБЫ'

ОСОБЕННОСТИ ТЕЧЕНИЯ ПНЕВМОНИИ У ДЕТЕЙ РАННЕГО ВОЗРАСТА С РАСЩЕЛИНОЙ НЕБА И ГУБЫ Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
39
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
пневмония / клиника / раннего возраста / расщелины верхней губы и нёба / врожденная аномалия.

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Ахрорхонов Рустамхон Акмалхон Угли, Алиев Аҳмаджон Лутфуллавич

Целью данного исследования: является анализ клинического течения у детей раннего возраста на фоне с расщелиной губы и нёба. Материалом данной работы послужило наблюдение в динамике заболевания за 166 детьми, больными острой пневмонии и 58-пневмонии на фоне с расщелиной нёба и губ у детей раннего возраста. Проведенные исследования показали, что течение обычной пневмонии и пневмонии у детей раннего возраста с расщелиной нёба и губы мало чем отличается по клиническому течению, однако при пневмонии на фоне расщелиной нёба и губы лихорадка отмечалась на субфебрильных цифрах или вообще отсутствует, чаще превалировал сегментарный тип легочной инфильтрации. У этих больных происходят патологические изменения в желудочно-кишечном тракте и они усугубляют течение пневмонии. Со стороны показателей крови преимущественно наблюдались лейкопения, нейтропения, эозинопения, моноцитопения, что указывает не снижение защитно-адаптационных возможностей у этих больных и ставит вопрос о необходимости назначения им наряду с общей принятой терапией стимулирующих средств.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Ахрорхонов Рустамхон Акмалхон Угли, Алиев Аҳмаджон Лутфуллавич

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ОСОБЕННОСТИ ТЕЧЕНИЯ ПНЕВМОНИИ У ДЕТЕЙ РАННЕГО ВОЗРАСТА С РАСЩЕЛИНОЙ НЕБА И ГУБЫ»

ОСОБЕННОСТИ ТЕЧЕНИЯ ПНЕВМОНИИ У ДЕТЕЙ РАННЕГО ВОЗРАСТА С РАСЩЕЛИНОЙ НЕБА И ГУБЫ

1Ахрорхонов Рустамхон Акмалхон угли, 2Алиев Ах,маджон Лутфуллавич

1 Ташкентский Педиатрический Медицинский Институт 2Андижанский государственный медицинский институт https://doi.org/10.5281/zenodo. 8416458

Аннотация: Целью данного исследования: является анализ клинического течения у детей раннего возраста на фоне с расщелиной губы и нёба.

Материалом данной работы послужило наблюдение в динамике заболевания за 166 детьми, больными острой пневмонии и 58-пневмонии на фоне с расщелиной нёба и губ у детей раннего возраста.

Проведенные исследования показали, что течение обычной пневмонии и пневмонии у детей раннего возраста с расщелиной нёба и губы мало чем отличается по клиническому течению, однако при пневмонии на фоне расщелиной нёба и губы лихорадка отмечалась на субфебрильных цифрах или вообще отсутствует, чаще превалировал сегментарный тип легочной инфильтрации. У этих больных происходят патологические изменения в желудочно-кишечном тракте и они усугубляют течение пневмонии. Со стороны показателей крови преимущественно наблюдались лейкопения, нейтропения, эозинопения, моноцитопения, что указывает не снижение защитно-адаптационных возможностей у этих больных и ставит вопрос о необходимости назначения им наряду с общей принятой терапией стимулирующих средств.

Ключевые слова: пневмония, клиника, раннего возраста, расщелины верхней губы и нёба, врожденная аномалия.

Аннотация: Тадкикот максади. Эрта ёшдаги танглай-лаб кемтиклиги нуцсони бор болаларда зотилжамнинг клиник кечишини та%лил цилиш.

Материал ва услублар. Ушбу ишда танглай-лаб кемтиклиги нуцсони бор 58 та болалар (асосий гуру%) ва бундай нуцсонсиз ривожланган, шунингдек тулиц даволаниши лозим булган учоцли цушилувчан зотилжам билан огриган 116 та бола (назорат гуру%и) урганилди.

Натижалар шуни курсатдики, танглай-лаб кемтиклиги нуцсони бор болаларда ва бундай нуцсонсиз ривожланган зотилжамнинг клиник кечиши деярли бир-биридан фарц цилмайди, аммо танглай-лаб кемтиклиги нуцсони бор болаларда купинча упкада сегментар турдаги инфильтратив узгаришлар устун туради. К,он курсаткичларида купинча лейкопения, эозинопения, моноцитопения курилди, бу эса уз навбатида организмнинг %имоя-мослашиш %усусиятларини пасайиб кетганлигидан далолат бериб, даволаш жараёнида умумий даволаш чора-тадбирлари билан бирга царшилик кучини кутарувчи дори воситаларини кенг цуллаш кераклигини курсатади.

Калит сузлар: зотилжам, илк ёшдаги болалар, танглай-лаб кемтиклиги нуцсони, клиника.

Abstract. The aim of the present research is to analyses the clinical course of pneumonia in early age children with congenital anomalies of cleft lip and palate. The material of the given work has been served the observation in the dynamics of decease at 166 children suffered from acute and 58 patient from them severe pneumonia in early age children with cleft lip and palate (main group).

The research have been showed that the clinical course of acute pneumonia and pneumonia with cleft lip and palate does not have big differences, however in pneumonia with cleft lip and palate fever was subfebrile or absent and the segment type of lung infiltration

2012

predominated. On those patients who showed pathological changes in the gastrointestinal tract and it exacerbated the pneumonia. Complete blood count showed mainly leukopenia, neutropenia, eosinopenia, monocytopenia resulted reduction of defensive -adaptation capabilities ofpatients and it has been necessary to put a question on prescription with the common therapy, stimulated agents as well.

Keywords: pneumonia, clinical, infants, cleft lip and palate, congenital anomaly.

Хозирги даврда А^Щ Гарбий Европа ва МДХ мамлакатларида танглай-лаб кемтиклиги нуксони билан тугилган болалар 1000:1 га тугри келади. (2)

Юкори лабнинг кемтиклиги бир томонлама (унг, чап), шунингдек икки томонлама (симметрик, ассимметрик) булиши мумкин. Нуксон кисилган бурун йулигача ёки тулик бурун йулларининг тубигача бориши мумкин.

Танглай нуксони - огир нуксонлардан бири хисобланади. У табий бурун ва огиз бушликлари орасида тусикнинг бузилишига ва улар уз навбатида нафас олиш, овкатланиш ва гапириш бузилишига олиб келади. Бола тугилганида танглай ва лаб функцияси куринарли издан чикади. Суриш, ютиш, чайнашдаги бузилишлар окибатида бола усиш ва ривожланишдан оркада колади, бу баьзан хаётининг биринчи хафталарида улим билан якун топади (аспирация хисобига). (3).

Хрзирги даврда бу тугма нуксонни жаррохлик йули билан муваффакиятли даволашмокда. Аммо жаррохлик жараёнига болалар сог, етук вазнли, хамрох касалликлардан (камконлик, оксил-энергетик танкислик, зотилжам, дисбактериоз ва б.) холи булишлари лозим.(1). Шу сабабдан биз олдимизга илк даврдаги танглай-лаб кемтиклиги нуксони бор болаларда зотилжамнинг клиник кечишини тахлил килиб куришни максад килиб куйдик.

Материал ва услублар.

Маколага 58 та илк даврдаги танглай -лаб кемтиклиги нуксони бор болаларда ва бу нуксонсиз уткир зотилжам билан огриган болаларда касаллик динамикасидаги кузатишлар материал килиб олинди. Услублардан эса олдинги маьлум булганлари (кон ва сийдикнинг умумий тахлиллари, коагулограмма) кулланилинди.

Натижалар ва мухокама.

Беморларнинг клиник кузатишлар натижасида касалликнинг уткир кечиш даврида 6,6% беморларда тана харорати кутарилганлик холати кузатилди ва 51,3% эса фебрил хароратда булди.(жадвал)

Асосий гурухдаги 24,3% беморларда иситмали реакция кузатилмади. 51,3% да эса иситма субфебрил холатда булди. Асоссий гурухдаги танглай-лаб кемтиклиги нуксони бор зотилжам билан огриган беморларда паст хароратли реакция булиши ёки булмаслиги, ушбу беморларда химоя мослашув механизмининг сустлигини курсатади.

Уткир зотилжамнинг авж олган даврида I, II даражали нафас олиш етишмовчилигининг ривожланиши, тахминан бир хил микдордаги беморларда (42,6% ва 47,5% да мос равишда) Ш даражали нафас олиш етишмовчилиги 9,9% беморларда кайд этилди. Зотилжамнинг узок (чузилган) кечиш жараёнининг ушбу даврида I даражали нафас етишмовчилиги шубхасиз кам (Р<0,01)кузатилди. Бу шунинг хисобига булдики, II даражали нафас етишмовчилиги бир канча купрок урин олди (P<0,05).

III даражали нафас етишмовчилиги касалликнинг уткир кечишида тахминан худди шундай частотада (Р<0,05)кайд этилди. Шундай килиб, биз илк ёшдаги болаларда зотилжамнинг асосий ва назорат гурухларида кечиши авж олганда нафас олишнинг бузилиш даражаси хар хил куринишда эканлигини кайд этдик.

2013

Асосий ва назорат гурухидаги беморларнинг гемодинамик бузилиши бир хил частотада ривожланди. Айрим холатларда юрак етишмовчилиги аломатлари (цианоз ва юзнинг шишинкираши, юрак уришининг бузилиши, асосан чап томонда, юракнинг симиллаб огриши ва нисбий чегарасининг кенгайиши, буйин венасида коннинг ивиб колиши аломати, жигар хажмининг катталашиши) устунлик килди. Бир катор беморларда юрак-кон томир етишмовчилиги аломатлари, тери рангининг зохил-окиш тус олиши, ушлаб курилганда тери копламалари совук, паст ва тез-тез урадиган пульс, артериал босимнинг пастлиги, юрак товушларининг бугиклиги устунлик килди. Умуман олганда, юрак товушларининг бугиклиги 63-77% бееморларда гемодинамик ва микроциркулятор бузилишлар, намоён булган токсикоз ривожланишидаги миокардитнинг дистрофик узгаришлари натижасида кузатилади.

Асосиий ва назорат гурухидаги зотилжамнинг авж олган даврида юрак-кон томир етишмовчилиги, асосан, юракнинг унг коринчаси етишмовчилиги (жигар хажмининг катталашиши, акроцианоз, буйин томирларидаги коннинг тухтаб колиши, сийдик микдорининг камайиши (олигоурия) камдан-кам умумий характерга эга. Кейинги холатда беморларнинг ахволи кескин огирлашди, цианоз кучайди, нафас етишмовчилиги Ш даражага етди, упкада икки томонлама хириллашлар, крипитациялар аникланди.

Кейинги холатларда марказий ва периферик гемодинамикада аник функционал узгаришлар, биринчи навбатда, миокарднинг кискариш функциясининг сезиларли даражада камайиши билан биргаликда кичик кон айланиш доирасидаги бузилишлар ривожланди.

Зотилжам ривожланган асосий ва назорат гурухидаги беморларнинг купчилигида огирлиги турли даражада булган нейротоксикоз ривожлана борди. Биринчи холатда I даражали токсикоз беморларнинг 18,6% да, иккинчи холатда текширилганларнинг бир канча (Р<0,05)купрогида яни 23,3% да ривожланди. Бу холатнинг клиник намоён булиши безовталик, гиперестезия, энса мускулларининг котиб колиши, кусиш, айрим гурух мускулларининг вакти-вакти билан тиришиб кискариши, купинча респираторли ацидознинг ривожланишини курсатувчи тургун фебрил жарохат ва гемостаз узгаришларининг ривожланиши билан характерланди.

II даражали нейротоксикоз узок кечадиган зотилжам билан огриган беморларда (56,9%) анча куп кузатилди. Бундай холларда клиник кузатишлар умумий холсизлик, адинамия, куринишидаги гипоксик энцефолопатия аломатларининг кучайиши, тиришиш синдромларининг кучайиши, тез-тез такрорланадиган кусишлар, сийдик микдорининг камайиши (олигоурия), иситма тушурувчи дорилар (антипиретиклар)га резистент хароратлар, субкомпенсацияланган ацидознинг мавжудлиги, турли муолажалар утказилишида беморларнинг суст реаксияси аникланди.

III даражали нейротоксикоз мос равишда 10,4% ва 12,9% беморларда кайд этилди. Шу билан бирга декомпенсацияланган ацидоз фонида комотоз холатнинг вужудга келиши кайд этилди, хаётий мухим функцияларнинг кескин депрессияси хушдан кетишда, мускуллар гипотониясида, брадиаритмияда, юрак уриш товушларининг бугиклигида, брадипноэнинг нафас олишнинг патологик турига айланишида , ичакларнинг Ш даражали парезида, олиго-, анурияларда намоён булди.

Касаллик уткир кечишининг 36,2% холатида асосий ва назорат гурухида 20% холатда нейротоксикоз ДВС- синдром билан бирга содир булди. Шу билан бирга, кузатилаётган болаларнинг факат ярмидагина упка "карахт" (шокли) орган ролини бажарганлиги аник булиб чикди. ^олганларда касалликнинг клиник кечиш огирликлари уткир буйрак усти (30,4%), уткир буйрак (16,7%), уткир жигар (12,8%) етишмовчиликлари

2014

аникланди. Шу билан бир вактнинг узида бараварига ДВС -синромининг I боскичида гиперкоагуляциянинг лабораторияга оид аломатлари ривожланиши хамда II боскичида коагулопатиянинг мавжудлиги хам кайд этилди.

Гепатолиенал синдроми асосан (86,4%), 3-5 см гача богланишсиз жигар катталашуви (гепатомегалия) да намоён булди ва камдан-кам (15,6%) холда талокринг 3см гача биргаликда катталашуви хам урин олди. Уртача гепатомегалия уткир зотилжамли асосий гурухдаги беморларда 39,6% ва назорат гурухидаги беморларнинг 46,9% да (Р<0,05)кайд этилди. Жигарнинг салмокли катталашуви, аксинча, уткир зотилжамли беморлар назорат гурухида куп кузатилди (37,8% га 55,2%). Эхтимол, организмда юзага келган интоксикациянинг ривожланиши, катта кон айланиш доирасининг етишмовчилиги, ДВС -синдромининг окибатида микроциркулятор бузилишлар, шунингдек ретикулоэндотелиал тизимдаги хужайраларнинг инфекцион яллигланиш жараёнларига жавобан реактив холати гепатолиенал синдромнинг келтириб чикарувчи сабаблар булган. ^он айланиш доирасидаги бузилишлар, артериал босимнинг пасайиши, кон окишининг сустлашуви ва буйраклардаги махаллий микроциркуляциянинг издан чикиши окибати кузатилиётган гурухларнинг 22.5% хамда 18,6% беморларида олигоурия ривожланишига сабаб булган.

Асосий ва назорат гурухларидаги зотилжамда упкадаги морфологик узгаришлар тафсилотини урганиш, биринчи навбатда учокли зотилжам беморларнинг 54,2% да кузатилди, 43,8% да эса упкадаги узгаришлар сегментар ва полисегментар характерга эга эканлигини курсатди. Асосий гурухдаги бемор болалардаги зотилжамда, аксинча, упка инфильтрациясининг сегментар тури устунлик килди (74,2%), хамда деярли кам (15.8%) холлардагина яллигланиш жараёни учокли эди.

Зотилжам авж олган давридаги лаборатория кузатишлари куидагиларни аниклади : асосий гурухдаги беморларнинг зотилжам авж олган даврдаги яллигланиш жараёнларига лейкоцитларнинг фаол реакцияси деярли кам беморларнинг 51,7% да кузатилди. Кейинги холатда лейкоцитларнинг нормал микдори (сони) кам ( 31% га 25,2%) кузатилди. Назорат гурухидаги беморларда 62,5% лейкоцитоз (лейкоцитлар сони 10*109/л дан ортик) кузатилди. Упка тукимасидаги яллигланиш жараёнларига лейкопоэз таьсирчанлик микдорининг асосий фарки шунда эдики, асосий гурухдаги зотилжамда касаллик анча (Р<0,001)куп (34,4%га назорат гурухидаги зотилжамда 12,6% ) холларда периферик кондаги кам микдордаги лейкоцитли (6*109 /л дан паст) холатларда кечади. Бошка томондан каралганда, кон ишлаб чикаришнинг ок таначали усимталарининг бронх-упка тизимидаги инфекцияли яллигланиш жараёнларининг суст, чузилган холда кечишига ёрдам беради деб талкин килиш табийдир.

^он ишлаб чикаришнинг ок таначали усимтасининг катта микдордаги фаоллик даражасини лейкоцитар формула таьрифлайди. Аникланишича назорат гурухидаги зотилжамда беморларнинг 57,3% да нейтрофилёз борлиги аникланди, бунинг устига деярли барча холларда нейтрофил каторидаги метамиелоцитлар ва миелоцитларга кадар ёшариш холати, хамда беморларнинг 29,6% да нисбий лимфоцитоз кузатилди. Беморларнинг 76,5% да моноцитлар ва 69,3% да эозинофиллар таркиби меьёрга жавоб берди. Шундай килиб, назорат гурухидаги беморларда зотилжамнинг авж олиш давридаги лейкоцитограмманинг асосий белгиси чап томонга силжиган нейтрофилёз булди.

Асосий гурухдаги беморларда нейтрофилёз деярли (Р<0,001)камайган беморларнинг 41% да кайд килинди. Шубхасиз купрок (P<0,001) беморларнинг 37,9% да лимфоцитоз кайд килинди. Асосий гурухдаги беморларнинг факат 53,4% да моноцитоз ва моноцитопения куп ( мос холда22,2% ва 24,2% бемор болаларда) кузатилди. Асосий гурухдаги зотилжам жараёнидан периферик коннинг бириктирувчи тукима хужайра

2015

(макрофаг) ларнинг микдорий узгаришларидаги шунчалик карама-каршилик, чамаси уларнинг турли хил функционал фаоллигига богликдир ва натижада бизнинг фикримизча яллигланиш жараёнларида моноцитлар реакциясининг намоён булмаган сони уларнинг тула конли химоя функциясини амалга оширишга ёрдам берувчи аник сифатли узгаришларга мос келиши керак деб тахмин килиш табийдир. Назорат гурухидаги бемор болаларда уз навбатида анологик узгаришларнинг содир булиш даража(частота)сини анча сезирарли даражада оширади.

Асосий гурухдаги бемор болаларнинг 24,2% ва 27,6% да эозинофилия ва эозинопения бир томондан яллигланиш жараёнида упка тукимасидаги намоён булган ва тургун экссудативли узгаришларга сабабчи булган аллергик компонентнинг иштирокини акс эттиради, иккинчи томондан эозинопения уткир зотилжамнинг чакмоксимон кечиши билан огриган беморларда гемостазнинг химоя-мослашув имкониятларининг пасайганини тасдиклайди.

Шундай килиб, утказилган тахлиллар зотилжамнинг огирлашган уткир ва танглай -лаб кемтиклиги нуксони бор беморлардаги зотилжам шаклларининг клиник кечишлари бир-биридан кам фарк килади, аммо асосий гурухдаги танглай - лаб кемтиклиги нуксони бор бемор болаларда иситма субфебрил ракамларда кайд этилди ёки умуман намоён булмади, купрок упка инфильтрациясининг сегментарли тури устунлик килди. Кузатувимиздаги (асосий гурух) танглай-лаб кемтиклиги нуксони бор бемор болалар ошкозон-ичак тизимидаги узгаришлар эьтиборга лойик булди. Ичак синдроми касаллик бошланиши билан ёки касалхонага тушгач 2-3 кундан кейин намоён булди ва касалликнинг уткир даврида асосий симптом сифатида колди. Боланинг кукрак билан овкатланишига тускинлик килувчи тугма нуксон (аксарият болалар биринчи кундан суьний овкатлантиришда булган), ошкозон-ичак тизимидаги узгаришлар канча купайса упка-нафас тизими томонидан кечаётган жараёнлар шунчалик кучайди. ^он курсаткичлари буйича лейкопения, нейтропения, эозинопения, моноцитопения устунлик килди, бу уз навбатида беморларда химоя-мослашув имкониятларининг пасайишини курсатади ва бу беморларга хаммага макул даволаш чора тадбирлари билан бир каторда стимул берадиган дори-дармонлар тавсия этиш зарурлиги хакидаги масалани кундаланг куяди.

Жадвал

Зоитлжам билан огриган беморларнинг клиник тавсифи

Клиник белгилар Асосий гурух Назорат гурух P

А6С(П=58) Фоиз % Абс (n=166) Фоиз %

Тана хароратини

кутарилишии: -бор 14 24,3 11 6,6 <0,001

-субфебрил 30 51,7 70 42,2 <0,01

-фебрил 14 41,0 85 51,3 <0,01

Нафас олиш

етишмовчилиги 19 32,8 71 42,6 <0,001

Лдаража

-II даража 31 53,4 79 47,5 <0,05

-III даража 8 13,8 16 3,9 >0,05

Юрак тонларининг бугиклиги 37 63,7 128 77,1 <0,01

2016

Юрак

чегараларининг 21 36,2 159 35,5 >0,05

кенгайиши

Юрак-кон томир 23 39,6 62 37,4 >0,05

етишмовчилиги:

-кузатилмайди

-кузатилади 35 60,4 104 63,6 >0,05

Нейротоксикоз: 10 17,2 21 12,6 <0,05

-кузатилмайди

-1даража 17 23,3 31 18,6 >0,05

-II даража 25 43,1 93 55,9 <0,01

-III даража 6 10,4 21 12,9 <0,05

ДВС-синдром 37 63,8 139 73,5 <0,01

-кузатилмайди

-кузатилади 21 36,2 27 20,5 <0,001

Гепатолиенал 3 5,2 22 13,3 <0,01

синдром:

-кузатилмайди

-кузатилади 13 22,5 31 18,6 >0,05

-яккол кузатилади 32 55,2 66 37,8 <0,01

Олигоурия: 45 77,5 135 81,4 >0,05

-кузатилмайди

-кузатилади 13 22,5 31 18,6 >0,05

Зотилжамнинг 14 24,1 102 61,4 <0,001

рентгенологик

куриниши

-учоклик

-сегментар 34 58,6 52 31,4 <0,01

REFERENCES

1. Муртазоев С.С Раннее комплексная предоперационная подготовка и лечение детей с врожденной односторонней расщелиной верхней губы и неба на этапах реабилитации.

2. Шевченко А.А., Силаева Л.Ю., Мироняк П.А., Лисице В.В. Синдром Пьера - Робена у детей. Международным стоматологический журнал. Москве , 2010, ст 50-51.

3. Колесников А.А. Стоматология детского возраста М. Медицина 1991.

2017

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.