OPTIMIZING MODERN SERVICING OF CARS DURING THE WARRANTY PERIOD Текст научной статьи по специальности «Техника и технологии»

UDK 656

OPTIMIZING MODERN SERVICING OF CARS DURING THE WARRANTY PERIOD

Zukhurova Dildora Makhmudovna Dhizaksky Polytechnic Institute, assistant, dildorazukhurova634@gmail.com, +998991260204

Annotation. This article discusses the features of warranty and post-warranty service, the specifics of work to identify problems and take into account the prospects for the development of warranty and post-warranty service, compare warranty and post-warranty service before and after the purchase of equipment.

Аннотация. В данной статье рассматриваются особенности гарантийного и послегарантийного обслуживания, специфика работы по выявлению проблем и учету перспектив развития гарантийного и послегарантийного обслуживания, проводится сравнение гарантийного и послегарантийного обслуживания до и после покупки оборудования.

Annotatsiya. Ushbu moqolada kafolat va kafolatdan keyingi xizmat xususiyatlarini o'rganish, ishning o'ziga xos xususiyatlari muammolarni aniqlash va kafolatli va kafolatdan keyingi xizmatni rivojlantirish istiqbollarini hisobga olish hamda, tadqiqot natijasida asbob-uskunalar sotib olishdan oldin va asbob-uskunalar sotib olinganidan keyin kafolatli va kafolatdan keyingi xizmati taqqoslangan.

Keywords: after-sale service, warranty service, service, customer.

Ключевые слова: послепродажное обслуживание, гарантийное обслуживание, сервис, заказчик.

Kalit so'zlar: sotishdan keyingi xizmat, kafolat xizmati, xizmat ko'rsatish, mijoz.

The volume and quality of service delivery affects potential consumers during the initial purchase of the product, and especially when updating it. The provision of services related to the consumption of complex technical products is one of the tools for creating a system of close relations between the manufacturer and its consumers. This contributes to the strengthening of cooperation with customers and ensures a stable increase in the revenues of enterprises [1]. At the same time, for the constant circulation of increasing volumes of technical and commercial data, the corresponding area is provided [3].

- safety of goods (work, service) — absence of risk associated with the possibility of damage to the life, health or property of the consumer and the environment in the usual conditions of consumption, use, storage, transportation or sterilization of the goods (work, service), as well as the results of their use;

- certificate of Conformity — a document confirming the conformity of a certified product to the established requirements;

- defect of the goods (work, service) - inconsistency of the goods (work, service)with the mandatory requirements of regulatory documents, the terms of the contract or the requirements usually imposed on the quality of the goods (work, service);

- a serious defect of the goods (work, Service) is a defect that requires a lot of Labor and time to eliminate or make an impossible use of the goods (work, service)for the specified purpose;

- warranty period — the normative period of the use (in the account of the commodity (service)) or the specific task of the commodity (service) (in how many hours, in how many working processes, how many kilometers, etc.k.) the period established in the manner of execution time, during which the manufacturer (executor) guarantees and ensures the fulfillment

of the requirements stipulated in the normative documents in relation to the quality of the goods (service), if the provisions of the use of the Goods (use of the service) are observed;

- service life — is the fixed period of use of the commodity, and after its completion, regardless of the technical condition of the commodity, its use must be stopped;

The warranty period is determined by the manufacturer's specifications, the beginning of the warranty period is calculated from the date of sale .

Fulfillment of the terms of the warranty period by the manufacturer includes the following:

- providing customers with new spare parts;

- the result obtained during the collection, analysis and processing of information;

- control over the quality of maintenance and compliance with the rules of operation;

- carrying out joint work on carrying out repair work on the design of the car and its technical processes;

- compliance with the rules of storage of vehicles before storage and after servicing;

-providing and issuing the necessary regulatory and technical documents to the owner of

the vehicle .

Service to the sold spare part is one of the most important components of any maintenance service activity.

At present, the organization of repair and timely maintenance begins to interest the customer not less than the issue of the cost of spare parts and the terms of delivery. Thus, the service is increasingly becoming one of the main competitive advantages of the seller.

Principles of Service:

- high quality of services provided;

- functions that provide maximum convenience for the user;

- the fact that the spare parts are placed at the minimum cost of customers to provide maintenance services;

- longevity and effort of technical service enterprises.

Service functions:

- spare-parts maintenance ;

- attract customers ;

- support and development of spare parts sales order manufacturer;

Conducted experiments have shown that improper installation or improper use of the spare parts indicates that an accident condition may occur. Therefore, the work of the customer service centers begins long before the moment when the sold spare parts require repair, that is, before the warranty event occurs, and this t provides advice on the reliable operation and safety of the spare parts [4]. After carrying out the sale of spare parts, the maintenance services carry out the training of the after-sales service-delivery, installation, control and operation rules.

Warranty maintenance is a technique from the implementation of technical services for the restoration of parts, the supply of spare parts and spare parts. Warranty service is carried out within the framework of documenting the contract. Warranty obligation is intended for the buyer to confirm the conditions of high-quality after-sale technical service of spare parts purchased from the manufacturer, seller.

Warranty repair is the fulfillment of warranty obligations, which the manufacturer undertakes at the time of manufacture and sale of these products, aimed at eliminating hidden project defects, as well as restoring the full working condition of the vehicle [2].

The formation of guaranteed technical services can be carried out either on the basis of their technical documentation, or by attracting these documents from a third party on a

contractual basis. The main condition of such a contract is that a certificate of a third party for the repair and maintenance of this type of car will be available.

Warranty obligations can be canceled before the end of the warranty period, which occurs in the following cases:

- in case of non-compliance with the parameters specified in the normative-technical documents;

- in case of improper observance of the frequency of maintenance of cars;

- when participating in sports events;

- when this vehicle is used for other purposes .

In accordance with the normative-technical documents, responsibility for the standards of technical service is imposed on the owner of this vehicle, regardless of the type of maintenance.

As a general rule, the warranty period is calculated from the moment the goods are handed over to the consumer. At the same time, the law gives the parties the right to consider another event as the beginning of the warranty period for the purchase and sale agreement (for example, the date of manufacture of the spare part, the date of delivery from the factory, etc.).) [5].

The procedure for calculating the warranty period should be brought to the attention of the consumer in writing at the conclusion of the contract of sale, if this period does not correspond to the established law. Foreign manufacturers often give the consumer the right to free repair in the service center of any dealer of specific products. In this case, it is impossible to call the work that the dealer must perform a warranty repair, since it is still a paid repair, but it is paid not by the consumer, but by the importer. As a result, the obligations of the dealer are also established in his personal contract, and the dealer does not always have to pass the expert examination of the goods or extend the warranty period.

In cases where the warranty period established at the time of purchase is at least two years and the defects in the goods are detected by the buyer after the expiration of the warranty period, in accordance with the current civil legislation, but the seller is responsible in such case if the buyer can prove that the defects occurred before the sale of For example, everywhere you can find a situation where a one-year warranty period is set for the product, and in the store the sales consultant will suggest putting the warranty period for two years or more. If the buyer agrees uzaytirishga for more than two years, it is his right. But up to two years the buyer and without any additional payment will be protected by law.[6]

The comparative analysis of the warranty and post-warranty service before and after the purchase of the spare part is presented in Table 1.

Comparative analysis of warranty and post-warranty service before and after the purchase of equipment

1-table.

Technical service

Spare-parts before purchase

Spare-parts after purchase

•Pre-sales scheduling

•Warranty service

•Technical

specifications, features and

•adjustment of equipment at the stage of conclusion of the contract. •Technical advice •Suggestions for solution

•customer's problems

•Supply

•Training customers on the rules of operation of equipment

•Installation and commissioning •Provide spare parts and

•parts within warranty

•service.

•Repair service.

•Diagnostic

•check.

Warranty and post-warranty service the main difference of the service is that the warranty is provided free of charge by the seller (manufacturer, importer). The purpose of after-sales activity is to determine what kind of image the customer has of the brand, company or product [4]. The biggest advantage of After-Sales Service is to keep customers. The main methods of post-sale service are:

Service channels - the use of several methods of speaking to the customer with a technical service representative.

by phone, social networks, e-mail, website, blog, etc.

Feedback-about a month after the purchase, contact the customer via mobile or email to let them know that the product is working as expected.

Send greeting cards-send greeting cards via mobile to customers for holidays and tavvalud component day.

Warranty cards-an incentive and a discounted introduction to buy spare parts coming to regular customers.

In conclusion, say that during the warranty period, the product should work smoothly. If the defect occurs with any fault of the buyer, the seller must correct the defect himself or provide a similar new one.

However, the service fee is paid separately. The client makes an independent decision on its use. After-warranty service is a service that allows repair of previously purchased tokens from the manufacturer or authorized dealer. Warranty service is carried out by the technical services for the restoration of spare parts, the supply of spare parts.

By providing after-repair services, the maintenance service can monitor the working conditions of the facility and reduce their negative impact. Consequently, the maintenance service itself may be interested in the after-sales service.

REFERENCE

1. Report of Sh.M.Mirziyoev with the staff of the Agency of the Republic of Uzbekistan on Road Transport. August 28, 2018.

2. Jizzakh city Department of Internal Affairs Statistical data for 2020

3. O.K.Adilov. Q. Kh.Azizov, Sh.P.Magdiev "Modern car service" Jizzakh 2013 -155p.

4. Data of the Jizzakh regional department of the Ministry of transport of the Republic of Uzbekistan. 2018.

5. Adilov O Improving traffic safety services at transport enterprises. Tashkent. "Navruz". 2015- 122b

6. OK Adilov, AU Urolboev OTSENKA EFFECTIVENESS OF WORK ON TECHNICAL OBSLUJIVANIYU AVTOTRANSPORTNYX Sredsedv Vestnik nauki, 2021

УДК. 656.02

TASHISHNI TASHKIL ETISHDA DISPETCHERLIK TIZIMINI TEXNIK TA'MINLASH KOMPLEKSINING TAVSIFI

Ilhomov Sardor Sobir o'g'li Toshkent davlat transport universiteti, tayanch doktoranti, sardor.uz93@gmail.com, Tel: +998973335598

Annotatsiya: Ushbu maqolada dispetcherlik hizmati va uning kelib chiqish tarixi, transport dispetcheri harakatni to'g'ri va samarali bo'lishini ta'minlash, yuk tashishni boshqarish tizimlari (TMS - Transport Management System) haqida so'z boradi. Shuningdek, yong'in xizmati, shoshilinch tibbiy yordam, taksilar, yuk tashish xizmati, temir yo'l xizmatlari va boshqa xizmat ko'rsatuvchi kompaniyalar kabi bir qator tashkilotlar qo'ng'iroqlar haqida ma'lumot olish va ularning harakatlarini muvofiqlashtirish uchun dispetcherlardan foydalanadilar.

Аннотация: В данной статье рассказывается о диспетчерской службе и истории ее возникновения, транспортном диспетчере для обеспечения правильного и оперативного движения, системах управления грузоперевозками (TMS - Transport Management System). Также ряд организаций, таких как пожарные службы, службы скорой медицинской помощи, службы такси, автотранспортные службы, железнодорожные службы и другие обслуживающие предприятия, используют диспетчеров для получения информации о вызовах и координации своих действий.

Annotation: This article tells about the dispatch service and the history of its occurrence, the transport dispatcher to ensure the correct and efficient movement, cargo transportation management systems (TMS - Transport Management System). Also, a number of organizations, such as fire departments, ambulance services, taxi services, motor transport services, railway services and other service enterprises, use dispatchers to receive information about calls and coordinate their actions.

Kalit so'zlar: dispetcher, yuk, avtomobil, logist, logistika, logistika xizmatlari, transport, transportai boshqarish tizimi, avtotransport parkini boshqarish tizimi, fleet management, marshrutlash, dispetcherlik, monitoring.

Ключевые слова: диспетчер, груз, автомобиль, логист, логистика, логистические услуги, транспорт, система управления транспортом, система управления автопарком, управление автопарком, маршрутизация, диспетчеризация, мониторинг.

Key words: dispatcher, cargo, car, logistician, logistics, logistic services, transport, transport management system, fleet management system, fleet management, routing, dispatching, monitoring.

Transportni boshqarish muammolarini hal qilishda transport xizmatlarini ko'rsatish sifatining rejalashtirilgan darajasining ishonchliligi va oldindan tuzilgan jadvallarning bajarilishining aniqligini ta'minlash masalalari katta ahamiyatga ega. Bugungi kunga kelib, avtomobil transportini avtomatlashtirilgan boshqarish, transportai yo'naltirish va rejalashtirish nazariyasi samaradorligini oshirish sohasidagi bir qator nazariy va amaliy vazifalar hal qilindi. Dispetcherlik boshqaruvining avtomatlashtirilgan tizimlaridan foydalanish orqali ta'minlanishi

mumkin bo'lgan oqilona va samarali dispetcherlik nazorati va muntazam yuk tashish harakatini boshqarish masalasi alohida o'rin tutadi. Biroq, zamonaviy avtomatlashtirilgan dispetcherlik boshqaruv tizimlarida asosiy texnologik operatsiyalarni bajarishda dispetcherning yuqori samaradorligi jiddiy muammo bo'lib qolmoqda, bu ayniqsa dispetcherlik xodimlariga yukning keskin oshishi bilan namoyon bo'ladi. Ushbu holat muntazam shaharlararo yo'nalishlar bo'yicha yuklarni dispetcherlik boshqaruvini takomillashtirish yo'nalishini ilmiy asoslash nuqtai nazaridan tadqiqotning dolzarbligini belgilaydi.

Dispetcherlik texnologik jarayonlarni boshqarish va boshqarishni, moddiy va energiya manbalarini, transport vositalarini boshqarish va tezkor taqsimlashni, mashinalar va mexanizmlarning ishlashini hisobga olishni, transport harakati xavfsizligi va aniqligini oshirishni o'z ichiga oladi [4]. Uskunalarning ishlamay qolishi va ish vaqtining yo'qolishi va buyurtmalarni o'z vaqtida bajarilishining oldini olishga yordam beradigan dispetcherlik mamlakat iqtisodiyotiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi [12].

Dispetcherlik xizmatining eng oddiy shakli dastlab 18-19 asrlarda sanoat inqilobi davrida paydo bo'lgan. Dastlab dispetcherlik xizmatining asosiy vazifasi ishchi kuchi, hom-ashyo va materiallarni taqsimlash va tayyor mahsulotlarni hisobga olish edi. Katta hajmli va ommaviy ishlab chiqarishning rivojlanishi bilan, qo'shni korxonalar o'rtasida ishlab chiqarish aloqalarining paydo bo'lishi, yirik sanoat va energetika birlashmalarining tashkil etilishi, shuningdek transportning tez yaxshilanishi bilan dispetcherlik texnologik jarayonlarning murakkab majmuasini tezkor boshqarish, transport tizimlari alohida bo'g'inlarining o'zaro ta'siri uchun zarur bo'ldi. Ibtidoiy dispetcherlik xizmati zamonaviy aloqa, avtomatlashtirish, sanoat televideniyesi, telemexanika va kompyuter texnologiyalaridan foydalangan holda mukammal boshqarish va boshqarish usullariga asoslangan zamonaviy dispetcherlikka yo'l ochdi. Dispetcherlik sanoat, energetika, transport, qurilish, qishloq xo'jaligi, savdo va boshqa sohalarda eng muhim boshqaruv vositalaridan biriga aylandi.

Avtomobil, havo, suv va temir yo'l transportlarida dispetcherlik xizmatining tuzilishi va tashkil etilishi transportning ayrim turlarining o'ziga xos xususiyatlari va ularning texnik jihozlaridagi farqlar tufayli sanoat korxonasidagi dispetcherlik xizmatidan sezilarli darajada farq qiladi. Transportning barcha turlari uchun umumiy maqsad mavjud bo'lib, bu yo'lovchilar va yuklarni tashishning ishonchliligi va uzluksizligini ta'minlashdan iborat hisoblanadi. [5].

Transportda dispetcherlik qilishning o'ziga xos xususiyati-bu liniyalarda, boshlang'ich va oxirgi nuqtalarda vaziyatning doimiy o'zgarishi, transport jadvallarining sezilarli darajada o'zgarishi va transport vositalarining kun, oy, yil davomida tirbandligi, bu alohida tarmoqlar ishidagi mavsumiylik, ish kunining davomiyligi, ta'til davri, yozgi mavsum, dam olish kunidagi shahar atrofidagi sayohatlar, davlat yo'lda ob-havo va boshqalar. Transportda dispetcherlikning asosiy vazifalari: harakatlanuvchi tarkibning holatini, uning texnik tayyorgarligini, yuklash va tushirish jadvallarining holatini va transport jadvaliga rioya qilinishini doimiy ravishda nazorat qilish; yo'lovchilarni chiptalar va zarur sayohat ma'lumotlari bilan ta'minlash. Katta temir yo'l markazlarida, aeroportlarda, Daryo va dengiz portlarida dispetcherlik bir nechta dispetcherlik punktlarini yaratishni o'z ichiga oladi, ularning ishi zamonaviy radio va telefon aloqasi, avtomatlashtirish, telemexanika va kompyuter texnologiyalari bilan jihozlangan Markaziy punktdan bosh dispetcher tomonidan muvofiqlashtiriladi. Alohida dispetcherlik punktlari, qoida tariqasida, yuk ortish va tushirish sohasida, chiptalar kassalarida, omborlarda, garajlarda, avtobus to'xtash joylarida, aloqa punktlarida yordamchi xizmatlarda va hokazolarda tashkil etiladi. Transport jarayonlarini avtomatlashtirish uchun dasturiy ta'minot bozorini tahlil qilish asosida quyidagi uchta yechim guruhini ajratish mumkin (1-rasm):

1. Lokal yechimlar - uzluksiz tashish jarayoni (avtomobilni yuklashni optimallashtirish, marshrutni rejalashtirish, dispetcherlik qilish, tashish ta'riflarini hisoblash) doirasida individual

vazifalarni avtomatlashtiradigan dasturiy mahsulotlar.

1-rasm Transport jarayonlarini boshqarish axborot tizimlarining asosiy toifalari

Ushbu toifadagi dasturiy mahsulotlar transport marshrutlash va dispetcherlik tizimlarini (RDS - Routing And Dispatching Sistems) - texnik vositalar to'plamini (navigatsiya va aloqa uskunalari, sensorlar), ma'lumotlarni uzatish kanallari va asosiy ishlash ko'rsatkichlarini monitoring qilish va avtomashinani ekspluatatsiya qilish uchun dasturiy ta'minotni o'z ichiga oladi (2-rasm).

2-rasm Avtotransport vositalarini kuzatish tizimi

Bunday tizimlar orqali tezlikni, marshrutni, harakat jadvalini, masofani va yoqilg'i sarfini

onlayn va oflayn nazorat qilish, avtomobilning ishlash rejimlarini (bo'sh vaqt, dvigatelning yuqori tezligida, tormoz va debriyaj pedallarining holati), asosiy parametrlarni boshqarishni nazorat qilish. avtomobil tizimlari (dvigatel harorati, yonilg'i bosimi, bortdagi tarmoq kuchlanishi, nosozlik ko'rsatkich lampalari, dvigatel sovutish suvi harorati, yoqilg'i harorati, dvigatel moyi bosimi, dvigatel momenti, avtomobil o'qiga yuk), yuk tashish haroratini nazorat qilish, transport vositalarining joylashishini kuzatish, transport vositalari mablag'lari, yuklar, haydovchilar, ularning buzilishi to'g'risida signal bilan marshrut topshiriqlarining bajarilishini nazorat qilishga erishish mumkin [10].

Transport vositalarini marshrutlash va dispetcherlik tizimlari operatsion darajada transport vositalarini boshqarishning to'liq siklini amalga oshirishga imkon beradi:

• Belgilangan ish jadvaliga muvofiq marshrut vazifalarini qo'lda yoki avtomatik ravishda tayinlash

• Marshrut vazifasining bajarilishini kuzatish (joylashuvni, harakat yo'nalishini, "nazorat" punktlarining o'tishini - alohida operatsiyalarni bajarishni - yukni yuklash/tushirish vaqti va joyini aniqlash)

• Sensor ko'rsatkichlari asosida avtomobilning holatini, maxsus tizimlar va jihozlarning ishlashini aniqlash

• Bajarilish jarayonida marshrut vazifalarini zudlik bilan o'zgartirish

• Avtotransport vositalari harakati, ish vaqtidan foydalanish bo'yicha hisobotlarni shakllantirish, keyingi tahlil qilish va tashish jarayonlarini optimallashtirish uchun statistik bazani shakllantirish.

2. Avtotransport parkini boshqarish tizimi (Fleet management) - yuk jo'natuvchilar/tashuvchilar tomonidan o'zlarining transport aktivlari tomonidan amalga oshiriladigan yuklarni rejalashtirish va nazorat qilish, shu jumladan asosiy tashish jarayonini (monitoring, nazorat va operativ boshqaruv) va ma'muriy va iqtisodiy jarayonlarni boshqarish uchun foydalaniladigan yechim (3-rasm).

3-rasm Avtotransport parkini boshqarish tizimi

Ushbu turdagi yechimning o'ziga xos xususiyati markazlashtirilgan transport rejasini yaratishdir. Masalan buyurtma ma'lumotlari (ichki yoki tashqi) asosida tizim transport vositasining xususiyatlarini hisobga olgan holda kerakli transport turini va ma'lum bir transport vositasini tanlashi mumkin. (masalan, yoqilg'i-moylash materiallarining o'rtacha iste'moli to'g'risidagi ma'lumotlar - yonilg'i quyish va ular bilan bog'liq vaqt va moliyaviy xarajatlarni rejalashtirish uchun) va yo'nalishlarning xususiyatlari, allaqachon berilgan vazifalar, tashqi va ichki mijozning talablari, yuk xususiyatlari yuqori darajada o'rganilib, nazorat qilib boriladi. Tashish rejasini optimallashtirish mezonlari transport vositasining yuklanishi va transport

xarajatlarini minimallashtirish, ishlamay qolish vaqtini qisqartirish yoki avtomobilning bo'sh yurishini kamaytirish va boshqalar bo'lishi mumkin. Rejalashtirishda transport vositalariga texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash bo'yicha chora-tadbirlar ham hisobga olinadi. Shuningdek, u asosiy vositalar sifatida avtotransport vositalari parkini boshqarishni qo'llab-quvvatlaydi (transport vositasini egalik qilish, lizing yoki lizingga olish, transport vositasini ishga tushirish foydalanishga topshirish, sug'urtalash, amortizatsiya va transport vositalarini o'zgartirish bo'yicha bitimlarni qo'llab-quvvatlash). texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash, qayta baholash, foydalanish xarajatlarini boshqarish bilan bog'liq transport vositasining narxi) [6].

3. Yuk tashishni boshqarish tizimi - strategik qarorlar qabul qilish tartib-qoidalarini qo'llab-quvvatlashdan tortib, xaridlarni rejalashtirish va transport jadvalini tuzishdan tortib, uni etkazib berish va nazorat qilish, xarajatlarni boshqarish va iste'molchilar / yetkazib beruvchilar bilan transport xizmatlarini muvofiqlashtirishgacha bo'lgan barcha transport jarayonini qamrab oluvchi kompleks yechim. Ko'pincha yuk tashishni boshqarish tizimlari alohida biznes ilovasi sifatida ishlaydi, lekin eng katta samaraga ular global mahsulotlarning boshqa quyi tizimlari -ERP-(Enterprice Resource Planning) yoki SCM-(Supply Chain Management) tizimlari bilan integratsiyalashganda erishiladi (4-rasm).

4-rasm Ta'minot zanjirini boshqarish axborot tizimida TMSning o'rni

Yuk tashishni boshqarish tizimlari mijozning ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda modulli tarzda ishlab chiqilgan. Yuk tashishni boshqarish yechimlari provayderlari (ayniqsa, ularning eng yiriklari - Oracle, SAP(System Analysis and Program), i2 Technologies) tizimning funksionalligini doimiy ravishda kengaytirmoqda, shuning uchun yuk tashishni boshqarish tizimlari yechimlarining har qanday mos yozuvlar modelini taklif qilish mumkin emas (ayniqsa, Rossiya bozorining o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda) [8]. Bunday urinish 2011 yilda "Capgemini Consulting" konsalting kompaniyasi mutaxassislari tomonidan "Transportni boshqarish hisoboti 2011" davriy hisobotida qilingan, ular taklif qilgan yuk tashishni boshqarish tizimlari funksionalligining biroz o'zgartirilgan modeli 5-rasmda ko'rsatilgan.

Quyida yuk tashishni boshqarish tizimlari tomonidan bajariladigan transportni boshqarishning o'ziga xos vazifalari keltirilgan va ularni yuqorida muhokama qilingan boshqa dasturiy ta'minot toifalaridan nimasi bilan ajratib turadi:

Transport manbalari - mustaqil ravishda va uchinchi tomon tashkilotining resurslarini jalb qilgan holda amalga oshiriladigan tashish vazifalari o'rtasidagi optimal muvozanatni topish jarayonini ta'minlash. Bu transport usulini, ijrochini tanlash bo'yicha qaror tayyorlash uchun asos

bo'lib, etkazib beruvchini izlash va xizmatlarni sotib olish jarayonlarini qo'llab-quvvatlaydi yoki tegishli ravishda taktik va operatsion darajalarda shaxsiy avtoulovlar parki uchun vazifalarni

yaratadi.

5-rasm TMS tizimlari funksionalligining referent modeli

Samaradorlikni boshqarish - strategik darajadagi ta'minot zanjiri parametrlari bilan transport samaradorligi ko'rsatkichlarining muvofiqligini ta'minlash. Biznes razvedkasini boshqarish tamoyillari va texnologiyalariga asoslanib, yechim ta'minot zanjirlarida transport jarayonlarini takomillashtirish bo'yicha qarorlar qabul qilish uchun tahliliy asosni onlayn shakllantirish imkonini beradi.

Tarmoqni loyihalash - kompaniyaning logistika tarmog'ini modellashtirish va optimallashtirish, uning ishtirokchilari uchun ta'minot zanjiri parametrlarining global optimalligi shartlariga asoslanadi.

Shartnomalarni boshqarish - uchinchi tomon xizmatlarini xarid qilish uchun kanallarni yaratish uchun zarur bo'lgan jarayonlarni ta'minlash. Shartnomaning hayot aylanishini qo'llab-quvvatlash xizmat ko'rsatuvchi provayderlar uchun takliflarni ishlab chiqish, xizmatlarni sotib olish bo'yicha tenderni boshlash va o'tkazish, tanlangan takliflar va etkazib beruvchini tanlash asosida tashish rejalarini tuzatish, shartnoma tuzish, monitoring va yopishni o'z ichiga oladi.

Omborni boshqarish - ombor majmuasi hududida transport vositalarini boshqarish tizimi. U WMS(Warehouse Management System) va yuk tashishni boshqarish tizimlari boshqaruvi ko'lamini moslashtirish va inventarlarning harakatidagi bo'shliqlarni bartaraf etish uchun ombor majmuasi va omborga tutash hududning kiruvchi va chiquvchi yuk oqimlarini boshqaradi. Omborda yuklash va tushirish operatsiyalari uchun vaqt oralig'ini rejalashtirish sizga transport vositalaridan foydalanishni optimallashtirishga, shuningdek, xodimlar va ombor

jihozlarining bir xil yuklanishini ta'minlashga imkon beradi.

Mijozning hisob-kitobi - ko'rsatilgan xizmatlar narxini aniqlash va mijoz bilan tuzilgan shartnomalarning moliyaviy qismini hisob-kitob qilish jarayoni. Yechim har bir mijoz uchun noyob buyurtmani bajarish bilan bog'liq barcha operatsiyalarni nazorat qilish va kiritilgan tariflar asosida xizmatlar narxini hisoblash imkonini beradi.

Yuk tashishni boshqarish tizimlarini rivojlantirishning asosiy yo'nalishlari qatoriga quyidagilar kiradi: ta'minot zanjiridagi kontragentlar uchun transportni boshqarish tizimlarini integratsiyalash (iste'molchi-logistika operatori-yetkazib beruvchi), transportni boshqarish dasturiy ta'minotining xizmatga yo'naltirilgan dizayni SOA (Service Oriented Architecture), mobil yechimlarni ishlab chiqish, CRM(customer relationship management)/WMS(Warehouse Management System)/APS(Advanced Planning and Scheduling) yechimlari bilan integratsiya, atrof-muhitga ta'sir monitoring [8].

Xulosa:

Transportni boshqarish muammolarini hal qilishda, transport xizmatlarini ko'rsatishda rejalashtirilgan sifat darajasining bajarilishining ishonchliligini va oldindan tuzilgan jadvallarni bajarishning to'g'riligini ta'minlash masalalari katta ahamiyatga ega. Bugungi kunga qadar avtomobil transportida tashishni avtomatlashtirilgan boshqarish samaradorligini oshirish, transport marshrutini belgilash, grafiklarni tuzish nazariyasi sohasida bir qator nazariy va amaliy masalalar hal etilgan. Avtomatlashtirilgan dispetcherlik boshqaruv tizimlarini qo'llash orqali ta'minlanishi mumkin bo'lgan muntazam transport yo'nalishlari bo'ylab yo'lovchi transport vositalarining harakatini oqilona va samarali dispetcherlik nazorati va boshqarish masalasi alohida o'rin tutadi.

Biroq, zamonaviy avtomatlashtirilgan tizimlarda dispetcherlik nazorati asosiy texnologik operatsiyalarni bajarishda dispetcherning past samaradorligi jiddiy muammo bo'lib qolmoqda, bu ayniqsa dispetcherlik xodimlariga yukning keskin oshishi bilan namoyon bo'ladi. Ushbu holat doimiy shaharlararo yo'nalishlarda yuklarni tashishni dispetcherlik boshqaruvini takomillashtirish yo'nalishini ilmiy asoslash nuqtai nazaridan tadqiqotning dolzarbligini belgilaydi.

ADABIYOTLAR

1. Бочкарев, А. А. Логистика городских транспортных систем : учебное пособие для среднего профессионального образования / А. А. Бочкарев, П. А. Бочкарев. - 2-е изд., перераб. и доп. - Москва : Издательство Юрайт, 2022. - 150 с.

2. Воропаев А. Комплексное решение задач транспортной логистики//Автотрансинфо - 24 января 2011 №1 (239), с. 17-24

3. Гаспарян В. Об оптимальном уровне автоматизации процессов, связанных с планированием работы транспорта// Логистика сегодня - № 02(44)2011, с. 110-11

4. Герами, В. Д. Городская логистика. Грузовые перевозки : учебник для вузов / В. Д. Герами, А. В. Колик. - Москва : Издательство Юрайт, 2022. - 343 с.

5. Григорьев, М. Н. Коммерческая логистика: теория и практика : учебник для вузов / М. Н. Григорьев, В. В. Ткач, С. А. Уваров. - 3-е изд., испр. и доп. - Москва : Издательство Юрайт, 2022. - 507 с.

6. Дыбская, В. В. Логистика складирования : учебник / В. В. Дыбская. - Москва : ИНФРА-М, 2021. - 559 с.

7. Сингх Ранджит. Концепция работы замкнутого цикла планирования транспортировок// Логистика сегодня - № 04(40)2010, с. 200-203

8. Корпоративная логистика в вопросах и ответах : монография / под общ. и науч. ред. проф. В. И. Сергеева. - 2-е изд., перераб. и доп. - Москва : ИНФРА-М, 2022. - 634 с.

9. Левкин, Г. Г. Контроллинг логистических систем : учебное пособие для вузов /

Г. Г. Левкин, Н. Б. Куршакова. - 2-е изд., испр. и доп. - Москва : Издательство Юрайт, 2022. - 167 с.

10. Логистика и управление цепями поставок на транспорте : учебник для вузов / И. В. Карапетянц [и др.] ; под редакцией И. В. Карапетянц, Е. И. Павловой. - Москва : Издательство Юрайт, 2022. - 362 с.

11. Baxtiyorovich, A. I., & Ogli, R. U. F. (2021). Yengil avtomobillarda yoqilgi sarfini kamaytirish usullari. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 1(1), 183-189.

12. Eshquvvatovich, I. S., & Baxtiyorovich, A. I. (2021). Avtotransport korxonalarini texnologik jihozlashga ta'sir qiluvchi asosiy faktorlarni aniqlashda ekspert baholash usulidan foydalanish. Me'morchilik va qurilish muammolari, 147.

13. Umirov, I. I., & Shukurov, S. A. O. G. L. (2022). Avtobus va mikroavtobus yo'nalishlarida harakat xavfsizligini oshirish uchun tavsiyalar ishlab chiqish. Academic research in educational sciences, 3(2), 274-279.

14. Umirov, I. I. O. G. L., & Xushro'Y, A. S. (2022). Avtobus va mikroavtobus yo'nalishlarida harakat miqdori va tarkibini tadqiq qilish. Academic research in educational sciences, 3(2), 412-420.

15. Ilkhom, U., & Shokhzod, S. (2022). Studying the experience of international traffic safety management. Journal of Academic Research and Trends in Educational Sciences, 1(4), 83-89.

http://www.antor.ru

http://www.aquamcg.com

http://www.capgemini.com

http://www.dssconsulting.ru

МУАЛЛИФЛАР ДИВДАТИГА

Механика ва технология илмий журналида маколаларни чоп этиш учун расмийлаштиришга куйиладиган талаблар

1. Наманган мухандислик-курилиш институтининг «Механика ва технология илмий журнали» («Научный журнал механика и технология», «Scientific Journal of Mechanics and Technology») да республикамизнинг олий таълим ва илмий-тадкикот институтлари, илмий-ишлаб чикариш марказлари ва хорижда бажарилган илмий ахамиятга молик илмий-тадкикот ишларининг натижалари нашр этилади. Илмий журнал бир йилда турт марта чоп этилиб, унда куйидаги йуналишлар буйича маколалар эълон килинади:

- механика;

- автомобилллар ва цишлоц хужалик машиналари;

- технология;

- цисца хабарлар.

2. Тахририятга такдим этилаётган макола кулёзмаси буйича муаллиф фаолият олиб бораётган муассаса рахбарияти томонидан имзоланган йулланма хати, маколани чоп этиш мумкинлиги хакидаги эксперт хулосаси ва макола муаллифларининг таркибида фан доктори булмаган такдирда тегишли фан йуналиши буйича фан докторининг расмий такризи булиши шарт. Маколалар узбек, рус ёки инглиз тилларида такдим этилиши мумкин. Маколанинг номи, кискача аннотацияси (8-10 катор) ва калит сузлар (10-15 та) узбек, рус ва инглиз тилларида берилади.

3. Макола матни "MS Word" дастурида "Times New Roman" ширифтида 12 pt улчамда, хажми 1 интервалда 6-10 бет булиши керак. Варак улчами 210х297 мм (А4-формат), матн чегара улчамлари юкоридан ва пастдан- 2,0 см, чапдан - 3,0 см, унгдан -1,5 см булиши лозим.

4. Маколани расмийлаштириш коидалари куйидагилардан иборат. Макола бошининг чап томонида УУТ (УДК), кейинги каторда маколанинг номи узбек, рус ва инглиз тилларида (бош харфларда, уртада, калин ёзувда (жирный)), ундан кейинги каторда муаллифлар тугрисидаги маълумотлар (фамилияси, исми, отасининг исми, иш жойи, лавозими, илмий даражаси ва унвони, электрон манзили хамда телефон ракамлари) узбек, рус ва инглиз тилларида кичик босма хдрфларда ёзилади, кискача аннотацияси (8-10 катор) ва калит сузлар (10-15 та) узбек, рус ва инглиз тилларида берилади.

Маколанинг аннотацияси(abstract) яъни маколанинг кискача мазмунида максади(objective), усуллари(methods), натижалари(results) ва хулоса (conclusion) кисмлари кискача ёритилиб утилиши шарт. Чунки макола аннотациясини укиб чикиб, олим маколани тулик укишга карор килиши учун маколанинг асосий тушунчаларини етарлича тушиниши керак. Аннотациядан сунг мавзуга тегишли терминлар, калит сузлар^у^^) хам келтирилиши керак;

Маколанинг асосий кисмида Кириш(Introduction), усуллари(methods), натижалар (results), мухокамалар(discussion), ва хулосалар(conclusion) булимлари аник маълумотлар асосида ёритиб берилиши керак.

Бир катордан сунг макола матни ёзилади. Маколадаги формулалар Microsoft Equation 3.0 да ёзилади. Расм (график, схема ва чизма)лар стандарт коидаларга риоя килинган холда 10х10 см дан катта булмаган улчамда тайёрланиши, уларни сони 5 тагача, киска хабарларда эса 2 тагача рухсат этилади. Номлари эса расмдан сунг калин ёзувда уртада ёзилади (1-расм. Номи). Жадвалларнинг номлари жавалнинг юкори кисмида калин ёзувда уртада ёзилади (1-жадвал. Номи). Адабиётларга хаволалар макола ичида [1]

куринишда булиб, фойдаланилган адабиётлар макола охирида хаволалар кетма-кетлиги тартибида берилади. Адабиётлар руйхатида куйидагилар курсатилади: журналда чоп этилган маколалар ва маъруза тезислари учун - Муаллифларнинг фамилияси, исми шарифи. Маколанинг номи // Журналнинг номи. - Нашр жойи ва йили. - Сони ёки кисми. - Бетлари. (1. Турдалиев В.М., Махкамов F.Y. Пиёз экиш технологиясини танлаш буйича тажрибавий тадкикотлар // Наманган мухандислик-технология институти илмий-техника журнали. - Наманган, 2019. - №3. - Б. 77-81.); монографиялар учун - Муаллифларнинг фамилияси, исми шарифи. Номи. - Нашриёт номи, жойи ва нашр йили. - Бетлар сони. (1. Джураев А., Максудов Р.Х., Турдалиев В.М. Узгарувчан узатиш нисбатли тасмали узатмаларни кинематик ва динамик тахлили. - Фан ва технологиялара: Тошкент, 2013. -168 б.); авторефератлар учун - Муаллифнинг фамилияси, исми шарифи. Мавзуси: ишнинг даражаси. - Нашр жойи ва йили. - Бетлар сони. (1. Турдалиев В.М. Тупрокка ишлов берадиган ва сабзавот экинларини экадиган комбинациялашган машинани ишлаб чикишнинг илмий-техник ечимлари: Техн. фан. док. дисс. автореф. - Тошкент, 2018. - 64 б.); диссертация учун - Муаллифнинг фамилияси, исми шарифи. Мавзуси: ишнинг даражаси. - Нашр жойи ва йили. - Бетлар сони. (1. Турдалиев В.М. Тупрокка ишлов берадиган ва сабзавот экинларини экадиган комбинациялашган машинани ишлаб чикишнинг илмий-техник ечимлари: Техн. фан. док. дисс. - Тошкент, 2018. - 200 б.); китоблар учун - муаллифларнинг фамилияси, исми шарифи, китобнинг номи, нашр жойи, нашриёт номи, нашр йили, кисми ва бетлари (1. Жураев А., Мавлявиев М., Абдукаримов Т., Мирахмедов Д. Механизм ва машиналар назарияси. - Т.: F.Fулом, 2004. - 592 б.); патент учун - Патент олинган давлат ва унинг раками / эълон килинган йил. Муаллифларнинг фамилияси, исми шарифи. Мавзуси // Патент раками, нашр йили. -Бюллетен раками. (1. Патент УзР FAP 00848 / 31.10.2013. Джураев А., Тухтакузиев А., Мухамедов Ж., Мамаханов А. Занжирли узатма // Узбекистон Республикаси патенти, 2013. - Бюл. №10.); интернет маълумотлари учун - URL, маълумотга мурожаат этилган сана. (1. ZiyoNet таълим портали. http://library.ziyonet.uz/ru. 20.05.2020.)

5. Тахририят барча маколаларни такризга юборади, ушбу такриз натижалари асосида маколани чоп этиш масаласи буйича тегишли карор кабул килади.

6. Юкоридаги талабларга жавоб бермайдиган маколалар тахририят томонидан куриб чикилмайди.

7. Келтирилган талаблар якуний эмас, баъзи маколалар борасида тахририят кушимча маълумот сураш хукукини саклайди.

МЕХАНИКА ВА ТЕХНОЛОГИЯ ИЛМИЙ ЖУРНАЛИ ТА^РИРИЯТИ:

Нашр учун маъсул С.К. Кучкоров

Маъсул мухаррир Ж.З. Холмирзаев

Мусаххих Д.Шерматова

Компьютерда сахифаловчи А.А.Косимов

Тахририят манзили: 160103. Наманган шахри, Ислом Каримов кучаси, 12-уй. Телефон/факс: (0-369) 234-15-23, Бизнинг сайт: тех1ех.ц2 Е-шаП: Mex-tex@edu.uz

Узбекистон Республикаси Президенти Администрацияси хузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги томонидан 2020 йил 21 августда №1101 ракам билан давлат

руйхатидан утган

НамМКИ кичик босмахонасида чоп этилди. Манзил: Наманган вил. Наманган шахар И. Каримов куча, 12-уй