Научная статья на тему 'ОММАВИЙ РАЗРЯДЛИ ОҒИР АТЛЕТИКАЧИЛАР МАШҒУЛОТ ЮКЛАМАЛАРИ ҲАЖМИ ВА ШИДДАТИНИНГ ОПТИМАЛ НИСБАТЛАРИ САМАРАДОРЛИГИНИ АНИҚЛАШ'

ОММАВИЙ РАЗРЯДЛИ ОҒИР АТЛЕТИКАЧИЛАР МАШҒУЛОТ ЮКЛАМАЛАРИ ҲАЖМИ ВА ШИДДАТИНИНГ ОПТИМАЛ НИСБАТЛАРИ САМАРАДОРЛИГИНИ АНИҚЛАШ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
33
9
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МАССОВЫЙ РАЗРЯД / ТРЕНИРОВОЧНЫЕ НАГРУЗКИ / КОЛИЧЕСТВО ПОДЪЕМОВ ШТАНГИ / ОБЪЁМ / ИНТЕНСИВНОСТЬ / ОБЩАЯ ФИЗИЧЕСКАЯ ПОДГОТОВКА / СПЕЦИАЛЬНАЯ ФИЗИЧЕСКАЯ ПОДГОТОВКА / ОПТИМАЛЬНЫЕ СООТНОШЕНИЯ / ЭФФЕКТИВНОСТЬ

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Маткаримов Р.М.

Ушбу мақолада оммавий разрядли оғир атлетикачилар машғулот юкламалари ҳажми ва шиддатининг оптимал нисбатлари самарадорлигини аниқлаш, ойлик машғулот режасини тузиш, мусобақа машқлари техникасини янада такомиллаштириш, даст ва силтаб кўтариш машқларининг бажарилиш самарадорлигини ошириш учун машғулот юкламалари ҳажми ва шиддатининг оптимал нисбатларини аниқлаш масалалари ёритиб берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ОММАВИЙ РАЗРЯДЛИ ОҒИР АТЛЕТИКАЧИЛАР МАШҒУЛОТ ЮКЛАМАЛАРИ ҲАЖМИ ВА ШИДДАТИНИНГ ОПТИМАЛ НИСБАТЛАРИ САМАРАДОРЛИГИНИ АНИҚЛАШ»

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

Педагогика фанлари номзоди, профессор

Узбекистан Республикасида хизмат курсатган спорт устози

Р.М. МАТКАРИМОВ1,

'Узбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, Чирчик ш.

ОММАВИЙ РАЗРЯДЛИ ОГИР АТЛЕТИКАЧИЛАР МАШГУЛОТ ЮКЛАМАЛАРИ ^АЖМИ ВА ШИДДАТИНИНГ ОПТИМАЛ НИСБАТЛАРИ САМАРАДОРЛИГИНИ АНИ^ААШ

Аннотация

Annotation

В данной статье рассматриваются вопросы определения эффективности оптимальных соотношений объема и интенсивности тренировочных нагрузок тяжелоатлетов массового разряда, построения тренировочных мезоциклов, дальнейшего совершенствования техники соревновательных упражнений, определения оптимальных соотношений объема и интенсивности тренировочных нагрузок для повышения эффективности выполнения толчковых и рывковых упражнений.

Ключевые слова и фразы: массовый разряд, тренировочные нагрузки, количество подъемов штанги, объём, интенсивность, общая физическая подготовка, специальная физическая подготовка, оптимальные соотношения, эффективность.

Ушбу маколада оммавий разрядли огир атлетикачилар машгулот юкламалари дажми ва шиддатининг оптимал нисбатлари самарадорлигини аниклаш, ойлик машгулот режасини тузиш, мусобака машклари техникасини янада такомиллаштириш, даст ва силтаб кутариш машкларининг бажарилиш самарадорлигини ошириш учун машгулот юкламалари дажми ва шиддатининг оптимал нисбатларини аниклаш масалалари ёритиб берилган.

Таянч суз ва иборалар: оммавий разряд, машгулот юкламалари, штанга кутариш сони, х,ажм, шиддат, умумий жисмоний тайёргарлик, махсус жисмоний тайёргарлик, оптимал нисбатлар, самарадорлик.

This article considers the issues of determining the efficiency of optimal ratios of volume and intensity of training loads of weightlifting athletes of mass grade, development of a monthly plan of trainings, further improvement of the technique of competitive exercises, considers the issues of determination of optimal ratios of volume and intensity of training loads, which effectively affect exercises push and jump.

Key words and phrases: Mass discharge, training loads, number of rod lifts, volume, intensity, general physical preparation, special physical preparation, optimal ratios, efficiency.

О CN О CNI

ro ra ■с о о.

Ишнинг долзарблиги. Мустацил Узбекистон Республикаси ижтимоий-щтисодий ривожланиши-нинг хозирги замон бос^ичида, яъни инсон омилини фаоллаштиришга катта эътибор царатилаётган бир пайтда спортчиларнинг оммавий жисмоний тайёр-гарлигини ошириш масалалари янада мудим ахами-ят касб этмокда. Юртимиз вакилларининг Олимпия уйинлари, жахон чемпионатлари, Осиё уйинлари ва чемпионатлари хамда халцаро мусобацаларда юксак натижаларга эришаётгани, дунёда Узбеки-стоннинг обру-эътибори ва спорт салохияти янада ошаётганлиги, республикамиз худудларида жахон андозаларига мос мухташам спорт иншоотлари бар-по этилаётгани, у^увчи ва талаба-ёшлар уртасида уч бос^нчли "Умид нихоллари", "Баркамол авлод" ва 'Универсиада" спорт мусобацаларининг оммалашиб бораётгани, айни^са, дивдатга сазовордир.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 3 июндаги «Жисмоний тарбия ва оммавий спортни янада ривожлантириш чора-тадбирлари тугрисида»ги П^-3031-сон царорида мамлакати-мизнинг барча худудларида оммавий спортнинг инсон ва оила хаётидаги мухим ахамияти, унинг жисмоний ва маънавий согломликнинг асоси

эканини таргиб-ташви; килиш, даётга катта умид билан кириб келаётган ёшларни зарарли одатлар-дан асраш, уларга уз кобилияти ва истеъдодларини руёбга чикаришлари учун зарур шарт-шароитлар яратиш, улар орасидан иктидорли спортчиларни саралаб олиш дамда максадли тайёрлаш тизимини такомиллаштириш каби мудим ва долзарб вази-фалар белгилаб берилган. Огир атлетикачилар куп йиллик тайёргарлик жараёнида турли-ту-ман машгулот юкламаларидан фойдаланадилар. Биз урганган куплаб хорижий (Л.С.Дворкин, В.М. Зациорский, А.Т. Иванов) ва мадаллий (Р.М. Маткаримов, Э.И. Кдциров, К.Ф. Баязитов) адабиётларда огир атлетикачилар тайёргарлигининг турли боскичларида алодида-алодида машгулот юкламалари дажми ва шиддатининг оптимал нисбатлари буйича ани; тизимли маълумотларни етарлича учратмадик [2,3,4,5,6].

Ишнинг мацсади - оммавий разрядли огир атлетикачилар машгулот юкламалари дажми ва шиддатининг оптимал нисбатларини аниклаш.

Тадкицот натижалари ва унинг мудокамаси. 2019 йил сентябрь ойидан бошлаб тадкикот олдига куйилган максадга эришиш учун 2 ой давомида

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

педагогик тажриба ташкил этилди. Тажриба ишла-рида Узбекистан давлат жисмоний тарбия ва спорт университети талабалари хамда Чирчик олимпия захиралари мактаб-интернати укувчилари булган оммавий разрядли огир атлетикачилар катнашиб, уларнинг мусобакаолди, мусобака мезоцикллари жараёни тадкик килинди. Тадкикотда оммавий разрядли огир атлетикачиларнинг машгулот юклам-лари хажми ва шиддатининг оптимал нисбатларини урганиб чщиш вазифаси белгиланди.

Педагогик тажриба боскичи 2 та машгулот циклидан ташкил топди. 1-боскич - тайёргарлик боскичи - 4-хафта (сентябрь), 2-боскич - мусобака боскичи - 4-хафта (октябрь). Машгулотлар тугал-лангандан кейин назорат-синов тестлари кабул килинди ва мусобака утказилди.

Машгулот дастуринитузишда адабиётар тахлили ва амалийтажрибалардан келиб чикиб, тажриба гурухидаги спортчиларга "уртача" юклама режалаштирилди Кучли ва техник типдаги айрим туб гурухлардаги спортчилар машгулотда бир хил хажмдаги юкламаларни бажарди-лар. Шу билан бирга, малакали спортчиларнинг каттарок шиддатдаги машгулот юкламаларини бажара олиш кобилятини хам эътиборга олдик.

1-гурух (урта) ва 2-гурухдаги (паст) малакали огир атлетикачиларнинг машгулот юкламалари асосий тавсифи 1-жадвалда келтирилган.

Иккала гурухдаги спортчилар учун машгулот юкламалари хажми тайёргарлик мезоциклида (4-хафта) ШКС 900, мусобака мезоциклида ШКС 800 га тенг булди. УНШ мезоциклларда узгармади, яъни 1-гурухда - 75,5 %; 2-гурухда - 73,5 %.

1-гурухда ШБК машкида УНШ 19,8% га, кол-ган гурух машкларида 80,2% га тенг булди. 2-гу-рухда ШБК машкида УНШ 19,8% га, колган гурух машкларида 80,2% га тенг булди. Шу гурухдаги

спортчилар учун машгулот юкламаларининг нисба-тан купрок хажмини 3-шиддат зонасида (умумий хажмдан 36%) бажариш режалаштирилди. Бошка зоналарда юкламалар хажми нисбатан камайди. Юкламалар хажми шиддат зоналарига бир меъёрда таксимлаш конунига мувофик белгиланди.

1-гурухдаги спортчиларга машгулот юкламалари хажмини камрок огирликларда бажариш режалаштирилди, 2-шиддат зонасида умумий юклама хажмидан 35% ни, 3-шиддат зонасида эса 28% ни ташкил этди.

Иккала тажриба гурухи учун олдинга куйилган вазифани бажаришда парциал юкламалар хажми-нинг доимийлиги сакланиб колинди.

Тайёргарлик ва мусобака мезоциклларида юкла-маларнинг куйидаги парциал хажмлари режалашти-рилди. Даст кутариш машклари гурухида умумий хажмнинг 22% ни, яъни тайёргарлик мезоциклида ШКС 198, мусобака мезоциклида ШКС 175 ни ташкил этди. Силтаб кутариш машклари гурухида хам худди шу юкламаларнинг парциал хажми тугри келди (22%). Утириб туриш машкларига 25%, тайёргарлик циклида ШКС 225, мусобака циклида ШКС 200, даст кутариш кенглигида штангани белгача кутариш машкларига -10%, яъни ШКС 90, тайёргарлик циклида ва мусобака циклида ШКС 80 га тугри келди. Силтаб кутариш кенглигида штангани белгача кутариш машкларига хам юкламаларнинг худди шундай парциал хажми режалаштирилди (10%). Энгашиш (штанга билан) машкларига -5%, тайёргарлик циклида ШКС 45, мусобака циклида ШКС 40, сикиб кутариш машкларига -6%, тайёргарлик циклида ШКС 54, мусобака циклида ШКС 48 тани ташкил килди.

Юкламаларнинг парциал хажми адабиётлардан олинган маълумотлар ва узимизнинг шахсий таж-рибамиздан келиб чиккан холда режалаштирилди.

1-жадвал

Тажрибанинг биринчи бос^ичида умумий ва парциал юкламалар ^ажми *амда шиддатининг режалаштирилиши

Тажриба гурухлари Ойлар Юкламанинг умумий хажми (ШКС) Машклар гурухи Юклама улчовлари Шиддат зоналари буйича юклама парциал хажми ва шиддатининг таксимланиши Машклар гурухида ШКС % ШКС (сони) хисобида

1 2 3 4 5 6

51-60% 61-70% 71-80% 81-90% 91-100% 100-110%

1-гурух Тайёргарлик 900 ЖСК Ут,СК,Э ШКС% 12,0 16,0 32,1 16,0 4,1 80,2

ШКС (сон) 108 144 289 144 37 722

ДкШБК СкШБК ШКС% 2,9 4,0 7,9 4,0 1,0 19,8

ШКС (сон) 26 36 71 36 9 178

Мусобака 800 ЖСК Ут,СК,Э ШКС% 12,0 16,5 30,5 16,5 4,1 79,6

ШКС (сон) 96 132 244 132 33 637

ДкШБК СкШБК ШКС% 3,0 4,0 8,3 4,0 1,1 20,4

ШКС (сон) 24 32 66 32 9 163

2-гурух Тайёргарлик 900 ЖСК Ут,СК,Э ШКС% 12,0 32,1 20,0 13,5 2,5 80,2

ШКС (сон) 108 289 180 122 23 722

ДкШБК СкШБК ШКС% 2,9 7,9 4,9 3,3 0,7 19,8

ШКС (сон) 26 71 44 30 7 178

Мусобака 800 ЖСК Ут,СК,Э ШКС% 12,0 32,1 20,0 13,6 2,5 80,2

ШКС (сон) 96 257 160 109 20 642

ДкШБК СкШБК ШКС% 2,9 8,1 4,9 3,2 0,6 19,8

ШКС (сон) 23 65 39 26 5 158

О О

ГО

га

О О.

Изох,: ШКС - штангани кутариш сони, ДК - даст кутариш, СК - силтаб кутариш, УТ - утириб туриш, СК - сициб кутариш, Э-энгашиш, ДкШБК- даст кутаришда штангани белгача кутариш, СкШБК- силтаб кутаришда штангани белгача кутариш.

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

Гурухдар ва туб гурухдарда юкламалар динами-касининг максадга мувофик равишда таксимланиши учун хафталик циклларни тузиш кунлар буйича до-имий режа асосида амалга оширилди, юкламаларни кунлар буйича таксимлашда эса тикланиш ва юкори тикланиш жараёнларининг оптимал даражада сакла-нишини назарга олдик. Тайёргарлик ва мусобака мезоциклларида юкламаларнинг умумий хажми хаф-талараро 3 булим асосида режалаштирилди (юклама хажми ойнинг 3-хафтасида ошади).

I хафта умумий ойлик хажмининг 28% ни, ШКС тайёргарлик мезоциклида 252 мартани, мусобака мезоциклида 224 мартани ташкил этди.

II хафта умумий ойлик хажмининг 22% ни, ШКС тайёргарлик мезоциклида 198 мартани, мусобака мезоциклида 175 мартани ташкил этди.

III хафта умумий ойлик хажмининг 35% ни, ШКС тайёргарлик мезоциклида 315 мартани, мусобака мезоциклида 280 мартани ташкил этди.

IV хафта умумий ойлик хажмининг 22% ни, ШКС тайёргарлик мезоциклида 135 мартани, мусобака мезоциклида 120 мартани ташкил этди.

Иккала гурухда хам УНШ ва умумий юклама хажмининг шиддат зоналарига таксимланиши тавсифла-ри хафталар буйича доимий тарзда сакланди. Айрим гурух машкларидаги юкламалар хажми, хафталарга таксимланган умумий хажм каби, 3 булим асосида режалаштирилди (лекин баъзи бир узгаришлар булди). Мусобкадан олдинги охирги хафтада сикцб кутариш, штанга билан энгашиш, штангани белгача кутариш (ШКБ) машкларида машгулот юкламаси сезиларли тарзда камайтирилди (2-жадвал).

2-жадвал

Тажрибанинг биринчи бос^ичида парциал юкламалар хажмининг хафталар буйича режалаштирилиши (ШКС ^исобида)

Машклар гурухи

Ойлар Хафталар ДК 22% СК 22% УТ.т 25% ДкШБК 10% СкШБК 10% Эн. 5% N Жами

1 55 55 63 25 25 13 16 252

ШКС 900 тайёргарлик 2 44 44 50 20 20 10 10 198

боскичи 3 69 69 79 31 31 16 20 315

4 30 30 34 13 13 15 135

1 49 49 56 22 22 11 15 224

ШКС 800 мусобака боскичи 2 39 39 44 17 17 10 10 176

3 61 61 70 28 28 14 18 280

4 26 26 30 12 12 5 9 120

Кейин юкламаларнинг парциал хажмлари (белгиланган тавсифларини хисобга олган холда) шиддат зоналарига таксимланди (3-, 4-, 5-, 6 - жад-валлар). 3-, 4-жадваллардан куриниб турибдики, биринчи гурухда хар хафталик юкламанинг юкори парциал хажми учинчи шиддат зонасига тугри келган.

Юкори хажм хафталарда доимий сакланмайди, 0 юкори хажм факатгина ойнинг учинчи хафтасига о тугри келади. Иккинчи гурухда эса юкламанинг юкори парциал хажми иккинчи шиддат зонасига 2 тугри келади. (5-, 6-жадваллар). го Хафталик хажм микдорига караб, хафта ичи-"С да утказиладиган машгулот сонини белгиладик. ^ Машгулот сони аниклангандан сунг доимий юкла-^ ма хажмини фоизларга таксимладик. ^ Машгулот сонига боглик холда ушбу доимий

фоизлар танланди. Учта машгулотга 25%, 30%, 45%, туртта машгулотга эса 25%, 20%, 35%, 20% этиб белгиланди.

Хафтасига учта машгулот булганда юкламаларнинг максимал хажми (45%) хафтанинг чоршанба кунида бажарилди. Хафтасига туртта машгулот булганда иккита юкори хажм режалаштирилди. Максимал хажм (35%) жума кунига, максималга якин хажм эса (25%) хафтанинг душанба кунига режалаштирилди.

Машгулот юкламаларини машклар гурухи буйича кисмларга ажратишда хажм ва шиддат ур-тасида аникланган нисбат тулик саклаб колинди, яъни уртача хажм микдорида урта ёки катта шиддат режалаштирилди, катта хажм микдорида шиддат кичик ёки урта, кичик хажмда шиддат катта ёки урта даражада булди.

Техника, тактика и методика спортивной тренировки 3-жадвал Тажрибанинг биринчи бос^ичида биринчи гуруадаги спортчилар учун тайёргарлик ойида *афталик циклларга юкламалар парциал ^ажмининг (ШКС) шиддат зоналари буйича режалаштирилиши 1 Рап - эрог1да • №2/2020

Машклар гурухи 1-хафта Шиддат зонаси 2-хафта Шиддат зонаси 3-хафта Шиддат зонаси 4-хафта Шиддат зонаси

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6

ДК 8 11 12 11 3 6 9 18 8 3 10 14 27 14 4 5 6 12 6 1

СК 8 11 12 11 3 6 9 18 8 3 10 14 27 14 4 5 6 12 6 1

УТ.т 9 12 25 13 4 7 10 19 10 3 12 16 31 16 4 5 7 13 7 2

ДкШБК 4 5 10 6 3 4 7 3 2 5 6 12 6 2 2 2 5 3 1

СкШБК 4 5 10 6 3 4 7 3 2 5 6 12 6 2 2 2 5 3 1

Эн. 4 4 3 5 5 1 7 7 3 3 3 1

Ж. 3 4 7 4 2 3 5 2 3 4 7 4 1 1 2 3 2

4-жадвал Тажрибанинг биринчи боздичида биринчи гуруздаги спортчилар учун мусоба^а ойида ^афталик циклларга юкламалар парциал ^ажмининг (ШКС) шиддат зоналари буйича режалаштирилиши

Машклар гурухи 1-хафта Шиддат зонаси 2-хафта Шиддат зонаси 3-хафта Шиддат зонаси 4-хафта Шиддат зонаси

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6

ДК 7 10 19 10 3 6 8 16 8 3 9 12 25 12 3 4 5 10 5 2

СК 7 10 19 10 3 6 8 16 8 3 9 12 25 12 3 4 5 10 5 2

УТ.т 8 11 23 11 3 6 8 17 8 2 10 14 28 14 4 5 6 12 6 1

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

ДкШБК 3 5 9 4 1 2 4 7 3 1 4 6 11 6 1 2 2 5 2 1

СкШБК 3 5 9 4 1 2 4 7 3 1 4 6 11 6 1 2 2 5 2 1

Эн. 4 4 3 4 4 1 6 6 2 2 3 1

Ж. 2 3 6 3 1 1 2 5 2 1 3 3 8 3 1 1 2 3 2

5-жадвал Тажрибанинг биринчи бовдичида иккинчи гуруздаги спортчилар учун тайёргарлик ойида ^афталик циклларга юкламалар парциал ^ажмининг (ШКС) шиддат зоналари буйича режалаштирилиши

Машклар гурухи 1-хафта Шиддат зонаси 2-хафта Шиддат зонаси 3-хафта Шиддат зонаси 4-хафта Шиддат зонаси

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6

ДК 8 22 14 9 2 6 18 11 7 2 10 28 17 12 2 4 12 8 5 1

СК 8 22 14 9 2 6 18 11 7 2 10 28 17 12 2 4 12 8 5 1

УТ.т 9 25 16 11 2 7 20 12 9 1 12 31 20 13 3 5 13 8 6 1

ДкШБК 4 10 6 4 1 3 8 5 3 5 12 7 6 1 2 5 3 2 1

СкШБК 4 10 6 4 1 3 8 5 3 5 12 7 6 1 2 5 3 2 1

Эн. 4 5 4 4 4 3 6 6 5

Ж. 2 6 4 3 1 2 2 4 2 2 2 8 5 3 2 6 4 2 1

6-жадвал Тажрибанинг биринчи бос^ичида иккинчи гуруздаги спортчилар учун мусоба^а ойида ^афталик циклларга юкламалар парциал ^ажмининг (ШКС) шиддат зоналари буйича режалаштирилиши

Машклар гурухи 1-хафта Шиддат зонаси 2-хафта Шиддат зонаси 3-хафта Шиддат зонаси 4-хафта Шиддат зонаси

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6

ДК 7 20 12 8 2 6 15 10 7 6 9 24 15 11 2 4 10 7 4 1

СК 7 20 12 8 2 6 15 10 7 6 9 24 15 11 2 4 10 7 4 1

№2-2020 е-шаИ: fan_sportga@uzdjtsu.uz 37

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

УТ.т 8 23 14 9 2 7 17 11 8 1 10 28 18 12 2 4 12 8 5 1

ДкШБК 3 9 5 4 1 2 7 4 3 1 4 11 7 5 1 2 5 3 2

СкШБК 3 9 5 4 1 2 7 4 3 1 4 11 7 5 1 2 5 3 2

Эн. 4 4 3 3 4 2 1 5 6 3 2 2 1

Ж. 2 6 4 2 1 1 4 3 2 1 3 7 4 3 1 2 3 2 2

Спортчилар организмига юкламалар таъсири хакида тугри хулоса чикаришда режалаштирилган юклама микдорини эмас, балки амалда бажарил-ган юклама микдорини билиш зарур. Машгулот утказилгандан кейин спортчиларнинг кундалик дафтарларидан амалда бажарилган юкламалар аникланди.

Жадвалдан куринишича, режалаштирилган ва амалга оширилган ойлик юкламалар деярли мос келди. 1- гурухда мусобака мезоциклида ШКС 20 тага камайган, 2- гурухда эса ШКС уртача 35 та бажарилмаган.

Оммавий разрядли огир атлетикачиларда машгулот юкламларининг хажми ва оптимал нисбатлари куйдагича таксимланди: 1-гурухда ШБК машкларида 19,8% ни, долган гурух машкла-рида 80,2% га тенг булди. 2-гурухда ШБК машкла-рида 19,2% ни, колган гурух машкларида 80,2% га тенг булди [5,6].

Машгулот юкламаларини машклар гурухи буйича кисимларга ажратишда хажм ва шиддат уртасидаги аникланган нисбат тула даражада саклаб колинди, яъни уртача хажм микдорида урта ёки катта шиддат режалаштирилди. Утказилган тадкикот шуни курсатдики, тажриба гурухидаги огир атлетикачиларнинг даст ва силтаб кутаришда-ги натижалари 8-10 кг га яхшиланди, назорат гурухидаги огир атлетикачиларнинг даст ва силтаб кутаришдаги натижалари бирмунча пастрок - 4-6 кг га яхшиланди.

АДАБИЁТЛАР:

ХУЛОСА

1. Огир атлетикачилар куп йиллик тайёргарлик жараёнида турли-туман машгулот юкламалари-дан фойдаланганлар, аммо хорижий ва махаллий адабиётларда юкламалар умумий килиб берилган. Айнан оммавий разрядли огир атлетикачилар тай-ёргарлигининг алохида-алохида юкламалардан фойдаланиш сони ва хажми буйича аник тизимли маълумотларни учратмадик.

2. Биз томонимиздан тажрибанинг биринчи боскичида танлаб олинган умумий жисмоний тайёргарлик машклари, даст кутаришга ёрдам берувчи махсус машклар, силтаб кутаришга ёрдам берувчи махсус машклар машгулот жараёнида мусобака машклари техникаси ва спорт натижасининг оши-шида уз самарасини берди.

3. Спортчилар организимига юкламалар таъ-сири хакида тугри хулоса чикаришда режалашти-рилган юклама микдорини эмас, балки амалда бажарилган юклама микдорини билиш зарур. Тадкикот утказилгандан кейин спортчиларнинг кундалик дафтарларидан амалда бажарилган юкла-малар аникланди. 1-гурухда мусобака мезоциклида ШКС 88±2 тага камайган, 2-гурухда мусобака мезоциклида ШКС 91±3 тага камайган.

1. Узбекистан Республикаси Президентининг 2017 йил 3 июндаги ПК-3031-сонли «Жисмоний тарбия ва оммавий спортни янада ривожлантириш чора-тадбирлари т^риси-да»ги кэрори.

2. Баязитов К.Ф. Повышение спортивно-педагогического мастерства в тяжелой атлетике. Т, 2011.

3. Дворкин Л.С. Тяжелая атлетика. 2005.

4. Дворкин Л.С. Подготовка юного тяжелоатлета. -М., 2006.

5. Дворкин Л.С. Тежелая атлетика, методика подготовки юного тяжелоатлета. Учебник, 2-изд., М.«Юрайт», 2017, 336с.

6. Ким Д.Ф. Тяжелая атлетика. Программа и учебное пособие.-T.: Лидер пресс, 2007,141с.

7. Маткаримов Р.М. ОFир атлетика назарияси ва услу-бияти, Т, 2015.

8. Иванов А.Т. Зависимость результата в толчке от силы мышц ног// Тяжелая атлетика: Ежегодник - 1974. М.: ФиС, 1974. -с.28-29.

9. Крдиров Э.И. Бошпа^ич спорт тайёргарлиги боскичида ёш OFир атлетикачилар машрулотларининг хусусиятлари. Т, 2007.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.