Научная статья на тему 'ОЛИЙЖАНОБ ИНСОН – ҚАДРЛИ УСТОЗ'

ОЛИЙЖАНОБ ИНСОН – ҚАДРЛИ УСТОЗ Текст научной статьи по специальности «Искусствоведение»

CC BY
19
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук

Аннотация научной статьи по искусствоведению, автор научной работы — Мукаррам Аюпова

Ҳаётда шундай одамлар бўладики, мазмунли ва ибратли умри, қолдирган асарлари, қобил фарзандлари, яхши ном билан орамизда янги-янги авлодлар ичида мангу яшаб қолаверадилар. Ҳамма замонларнинг нурли, зиёли, камтарин ва ўрнак бўлгулик камол шахси сифатида жамиятнинг олдинги сафида юраверади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ОЛИЙЖАНОБ ИНСОН – ҚАДРЛИ УСТОЗ»

ОЛИЙЖАНОБ ИНСОН - ЦАДРЛИ УСТОЗ Мукаррам Аюпова

Проф.пед.фан.номзоди https://doi.org/10.5281/zenodo.10663742

Дейдилар, дунёда асли ким азиз, Айтдилар,устоздир,устоз бегумон. Тагин айтдиларки, азиз, шубхасиз, Устозин кадрига етолган инсон.

Абдулла Орипов

Х,аётда шундай одамлар буладики, мазмунли ва ибратли умри, колдирган асарлари, кобил фарзандлари, яхши ном билан орамизда янги-янги авлодлар ичида мангу яшаб колаверадилар. Х,амма замонларнинг нурли, зиёли, камтарин ва урнак булгулик камол шахси сифатида жамиятнинг олдинги сафида юраверади.

Комил инсонда одамийликнинг катор яхши х,ислатлари: мех,р-мух,аббат, рах,м-шафкат, адолат ва диёнат, хдёю-иффат, зарофату назокат , вафою садокат, х,иммату сах,оват, фидою окибат, иззату хурмат, иймону эътикод кабилар мужассам булади.

Халкимизнинг ана шундай камтарин, камсукум, фан фидоийси, айни пайтда истикболни олдидан кура биладиган, юкори интелектуал салох,иятли олимлардан бири Узбекистонда хизмат курсатган Ёшлар мураббийси, Узбекистон Республикасида Махсус педагогика фанининг биринчи доктори, профессор Муминова Лола Рах,имовнадир.

Инсон маълум ёшга етгандан сунг босиб утган йулига ортда колган умрига бир назар ташлайди. Умрининг кайсидир онларида бир нафас тин олиб, эришган ютукларидан, орттирган тажриблари, илмий изланишлари, хдётдан олган сабокларидан хулосалар чикаради. Уз хотиралари билан узи ёлгиз колиб хдётини сарх,исоб килади. Таникли олима, мох,ир педагог Лола Рахимовна Муминова бугун ана шу бахтли бекатда жуда катта илмий тажрибалари ва илмий салох,иятлари, педагогик мах,оратлари, юзлаб ёшларнинг севимли мураббийси ва устози сифатида турибдилар.

Буюк бобокалонимиз Алишер Навоийнинг "Тухум ерга кириб чечак булди, курт жондин кечиб ипак булди" иборасини устоз уз шогирдларига карата куп куллайдилар ва тухумчалик, куртчалик гайратинг йукми тарикасида хитоб киладилар. Х,акикатдан х,ам инсон уз аклини, кучини тугри саклай билса куп нарсаларга эришиши мумкин. Мен буни биз учун кадрли булган устозим Лола Рахимовна Муминовна фаолиятида курдим.

Устозим Лола Муминованинг босиб утган хаёт йулларига, мехнат фаолиятларига бир назар ташлар эканмиз, бу утган умрнинг сермазмунлигига, бошкалар учун ибратли ва урнак буладиган, халол мехнатлари оркали жамиятда уз уринларини топганликларига, хамкасблари, дугоналари ва шогирдлари орасида эътиборли, хурматга сазовор эканликларига амин буламиз.

1986 йилдан дефектология факультети мустакил факультет сифатида ажралиб чикди. Лола Рахимовна 1986- 2000 йиллар давомида шу факультет декани лавозимида фаолият курсатдилар.

Лола Рахимовна 1984 йилда номзодлик, 1992 йилда эса докторлик диссертацияларини муваффокиятли х,имоя килдилар, 1995 йилда профессор унвонига эга булдилар.

Узбекистон мустакиллика эришганидан сунг проф. Л. Муминова ОАК нинг психологик- педагогик булимининг эксперти, бир неча ихтисослашган илмий кенгаш

аъзоси, Республика таълим марказининг дефектология булими укув-методик кенгаш раиси булиб иш олиб бордилар.

2005 йилдан ТДПУ кошидаги 13.00.06. ва 13.00.03 мутахассисликлари буйича ихтисослашган кенгашининг раис моуни, хамда Козогистон давлат аёллар педагогика институти кошидаги 13.00.03. мутахасслиги буйича ихтисошланган кенгаш аъзоси сифатида иш олиб бордилар.

профессор Лола Муминованинг илмий фаолиятида махсус мактабгача тарбия муассасаларида таълим-тарбия, болаларда нутк бузилишларининг намоён булиши ва бартараф этилиш йуллари каби муаммолар атрофлича талкин этилган. Лола Муминованинг "Тутилиб гапирувчи усмирлар учун кулланма", "Болалар нуткидаги нуксонлар ва уларни бартараф этиш", "Логопедия", "Нутк нуксони булган мактабгача ёшдаги болалар давлат талаблари", "Болаларни логопедик текшириш ва укитиш" , "Мактабгача ёшдаги болаларга савод ургатиш", "Логпедик альбом" , "Нутк алифбоси" каби укув кулланма ва методик кулланмалари амалиётда кулланиб келмокда.

Л.Муминова томонидан колежлар учун укув кулланмалар, дарслик, методик кулланма, дастурлар яратилган, 300 дан ортик илмий ишлари чоп этилган. .

Профессор Лола Муминова илмий рахбрлигида 1992-2018 йилларда миллий логопедиянинг ривожланишига оид самарали ишлар олиб борилди. Укув педагогик ишларини ривожлантиришда Л.Р.Муминова хорижий мамлакатлар тажрибасидан, хусусан, Исроил, Америка, Россия, жахон андозасида мос тарзда олиб бориладиган дефектология фанига оид замоновий педагогик технологиялардан, мазмун ва шаклларидан, ургатиш услубиятидан самарали фойдаланмокда. Бу хилдаги ташаббускорлик илмий педагогикамизни тараккий эттиришда кул келиши табиийдир.

Республикамизда дефектология фанининг ривожланишига асос солган профессор Л.Муминова юкори даражали мутахассис-дефектологларни тайёрлашга катта хисса кушиб келмокда. Бу сохада бугунги кунда олима уз илмий мактабига эга.

Устоз... Бу сузлар замирида буюк инсонларнинг захматли мехнатлари ётибди.

Устоз.Бу чанкок кузлари билан дунёни танишга, харф урганишга иштиёкманд болажонга калам тутказган укитувчи.

Устоз.Илм дунёси деб аталувчи бекиёс жараёнда шогирдига "ок йул" тилаб йуналтирган инсон. Бу тарифларнинг барчаси устозим Лола опа Муминовада мужассамдир.

Опамни калбини жушкин сойга, киргокларидан тулиб-тошиб окадиган шаффоф дарёга ухшатгим келади. Чунки опамни калб чашмасидан барча бахраманд булиб келмокда. Устозда узаро хурмат, дустларга ишонч, барчага урнак буладиган камтаринлик, одоб-ахлок, аёллик латофати, мусъулияти, яхши хислатлар каби фазилатлар мужассам.

Лола опамни Бозор^ургонда (^иргизистон) утган болалик, укувчилик, Москвадаги талабалик йиллари, турмушга чикиб фарзандли булган йилларини тарихини узларидан эшитган булсак, камол йилларидаги яъни 34 йилдан буёгидаги хаёт фаолиятларида доим хамжихатман. Устоз илмга мехр куйган, изланувчан, уни кадрлайдиган, сабр-токатли, окибат ва мехр саховатни узига касб этган аёлдир.

Бу инсон билан танишишимга устознинг якин дугоналари, сирдошлари, дустлари булмиш рахматли Рихси опа Шомахмудова сабабчи булдилар. Мен Низомий номидаги ТДПУ 1981-йилда тугатиб Рихси опа Шомахмудова рахбарлик килаётган Республика кузи ожиз болалар мактаб - интернатига ишга бордим. Биринчи педагогик фаолиятимни шу даргохдан бошлаганман. Менинг уз касбимни яхши куришимни, илмга интилишимни

сезган Рихси опа бир куни "Сен илм билан шугулланишинг керак. Мен сени дугонам Лола Рахимовна билан таништириб куяман. у сенга илм йулини курсатади, ёрдам беради" деб айтдилар. Илк танишувим шу даргохда булди. Мен бу танишув учун Рихси опа Шомахмудовадан бир умр миннатдорман. Уларнинг жойлари жаннатда булсин, охиратлари обод булсин. Лола опам билан биринчи вактларда йигинларда учрашиб турдик. 1986-йили Лола опа мени Низомий номидаги ТДПУ "Дефектология" факультети кафедрасига ишга таклиф килдилар. Бу азим даргохдаги иш фаолиятим 1986-йилнинг сентябрь ойидан бошланган булса Лола опани хаёт фаолиятларида шу ойдан бошлаб пайдо булдим. У инсон факультетда 1985-йилдан 1999-йиллар давомида декан лавозимида ишладилар. Шу йиллар давомида хамиша бирга булдик. Мени илмнинг катта йулига кулимдан ушлаб олиб кирган инсон хам Лола опадир. Лола опа билан насибамиз кушилганига, у инсон билан елкама-елка бирга ишлаганимга, уларнинг илм сохасидаги сабокларидан бахраманд булганимдан яратганнинг узига шукроналар айтаман. Якинлик билан утган шу йиллар ичида амин булдимки Лола опа нихоятда окибатли, дугоналарига, дусту-биродарларига ута содик, мехрибон ва жонкуяр аёл. Бизнинг бу якинлигимиз оилаларимизни бир -бирига якинлаштирди.

Ота-онам, жигарларим,кариндошларим бу инсонни яхши биладилар, хурмат билан тилга оладилар. Лола опа каерда кимга нима гап гапириш кераклигини биладилар. Шу хислатлари менга ёкади. Мен уларнинг биринчи аспиранти, шогирдлари булганимдан фахрланаман ва бунга содик колишга харакат киламан.

Лола опа жуда харакатчан рахбар булдилар. Айтган ишларини катъиятлик билан бажаришни Лола опадан ургандим. Улардан рахбарлик этикасини, турмушда сабрли булишни, мулокатда вазминликни, оилада вафодор ёр, мехрибон она булишни ургандим. Булар хаётда укитиладиган нарсалар эмас балки хаётдан олинадиган ибратдир. Лола опа шундай ибрат була оладиган аёлдир. Уларнинг турмуш уртоклари мен учун ака, кизлари Наргиза, келинлари Шахноза сингилларим, угиллари эса укамдир. Яхши устозга шогирд булишнинг узи катта бахт. Х,амиша уз билими, иктидори харакатчанлиги билан шогирдлар хурматини козониб келган жонкуяр опам, устозим билан хар канча фахрлансам шунча кам.

Х,аётимга Лола опадай инсон кириб келганидан, шундай олижаноб калб эгаси билан такдир тукнаштирганига Оллохга хамду санолар айтаман. Мен доим Лола опамдан урнак олиб келганман, билмаганларимни сураб урганганман. Уз урнида Лола опам на вактини на маслахатини аямаган.

Опажон улуг ёшингиз билан кутлайман умрингиз узок булсин. ^албингиздаги шижоат, гайрат, фидойиликка куз тегмасин. Яна бир гап, Лола опамнинг чин бахти элга фидоийларча хизмат килишдир. Бу барча шогирдлар учун сабок, урнакдир. Кунглимдаги тоза тилагим шу, доимо ОМОН булинг опажон.

Сузимни шоирнинг куйидаги шеъри билан якунлайман:

Эй, устоз муаллим, келар сизга хавасим,

Бир умр олдингизда гарданда бордир карзим.

Умрингиздан барака топинг, жафокаш мард инсонсиз,

Сизга минг бор тахсин, сизга юракдан таъзим.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.