6Chirchik State Pedagogical University Effectiveness of Introduction of Digital Technologies in the Educational Process
Volume 4 | CSPU Conference 1 | 2023 Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni
etish samaradorligi
g
O'QUV JARAYONINI ARALASH TA'LIMNING FLIPPED CLASSROOM VA STATION ROTATION MODELI ORQALI TASHKIL ETISH
METODIKASI
Chirchiq davlat pedagogika universiteti, Chirchiq, O'zbekiston
D. A. Abduhayotova
Chirchiq davlat pedagogika universiteti talabasi, Chirchiq, O'zbekiston
shohistabonu55@gmail.com
Zamonaviy jamiyatda ro'y berayotgan ta'limni raqamlashtirishning uzluksiz jarayoni turli xil elektron ta'lim resurslarining keskin ortishi bilan kechadi. Oliy ta'lim sohasida raqamli texnologiyalardan foydalanishning tobora ommalashib borayotgani elektron ta'lim resurslarining sifatini, ta'lim jarayonida foydalanishga yaroqliligi nuqtai nazaridan ekspert baholashni taqozo etmoqda. Bunday holda, "ekspert baholash" atamasini uslubiy mazmunning to'liqligi, didaktik mazmunning sifati, uni tuzish usullari va fan sohasini taqdim etish, o'quv intizomi, qo'llaniladigan pedagogik texnologiyalar, elektron ta'lim resurslarining dizayni va ergonomikasi va dasturiy ta'minotning ishlab chiqarilishi baholash bo'yicha mutaxassislar guruhining kompleks tahliliy faoliyati sifatida tavsiflash mumkin.
Aralash ta'lim - ta'lim jarayonini tashkil etish texnologiyasi bo'lib, u AKT va boshqa zamonaviy o'quv qo'llanmalari taqdim etgan yangi didaktik imkoniyatlarga asoslangan an'anaviy auditoriya tizimi texnologiyalari va masofaviy ta'lim texnologiyalarini uyg'unlashtirish konsepsiyasiga asoslanadi.
Amaliy va laboratoriya mashg'ulotlarini amalga oshirishda qo'llaniladigan aralash ta'limning samarali modellaridan biri - Station rotation (stansiya aylanishi) modeli bo'lib, biz o'z tadqiqot ishimizda amaliy mashg'ulot o'quv jarayonlarini ushbu model asosida loyihaladik. Ushbu modelni tashkil etishda auditoriyada kompyuter yoki planshetlar, o'qituvchi tomonidan LMS dan foydalanish va auditoriyani guruhlarga bo'la olish qobiliyati talab qiladi (1-rasm).
Sh. Sh. Allamova
https://cspi.uz/
Republican Scientific and Practical Conference
October 20, 2023
Chirchik State Pedagogical University Effectiveness of Introduction of Digital
Volume 4 | CSPU Conference 1 | 2023 Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni
O'qituvchi bilan frontal
Guruhda ishlash, jamoa loyihalari
Online ta'lim
1-rasm. "Station rotation" modeli
Ushbu aralash ta'lim modelida talabalar o'quv faoliyati turlariga ko'ra uch guruhga bo'linadi, har bir guruh auditoriyaning (bekatning) o'ziga xos qismida ishlaydi:
> o'qituvchi bilan ishlash guruhi;
> onlayn ish guruhi;
> loyihai ish guruhi.
Ushbu modelni o'quv jarayoniga tadbiq etishda o'qituvchiga kichik guruhlar bilan ishlash qobiliyati, tabaqalashtirilgan yondashuvni amalga oshirish qobiliyati, tyutor bo'lishga tayyorlik, auditoriyaning o'quv madaniyatini shakllantirish qobiliyati talab etiladi.
Auditoriyaga kelgan talabalar aralash ta'lim modellaridan biri station rotation (joylarni almashtirish) modeli asosida ishlaydilar. Guruhlarning tarkibi o'sha kuni o'qituvchi muayyan talaba oldiga qanday maqsadlar qo'yganiga qarab o'zgaradi. Guruhlarga taqsimlashda - differensial adaptatsiyani qo'llash, talabalarning o'rganilayotgan mavzuga bo'lgan qiziqishi yoki o'quv materialini o'zlashtirish tezligi asos bo'lishi mumkin. Guruhning optimal tarkibi taxminan 6-9 kishidan iborat.
Ushbu texnologiyada auditoriyai uchta zonaga (joylarga) bo'linadi. Ushbu zonalarni tashkil qilish uchun stollar bir joyda talabalar bir-biriga yaqin bo'lishi va iloji bo'lsa, boshqa joylarda o'qiyotgan talabalarga xalaqit bermasligi uchun o'zgartiriladi. Auditoriya davomida har bir guruh uchta joydan ham o'tadi. Auditoriyaning bir qismida talabalar o'qituvchi bilan ishlaydi (frontal stantsiya), so'ngra loyiha (loyiha stantsiyasi) ustida ishlash uchun o'zgartirilgan stollarda o'tirishadi, so'ngra devorga qarshi stollarda o'rnatilgan kompyuterlarga o'tishadi. Shunday qilib, stansiya aylanish modelida o'quv jarayonini tashkil qilish uchun 1:1 1 talaba uchun
https://cspi.uz/
October 20, 2023 Republican Scientific and Practical Conference
738
Chirchik State Pedagogical University Effectiveness of Introduction of Digital
Volume 4 | CSPU Conference 1 | 2023 Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni
bitta kompyuterdan (1:1 texnologiya) foydalanadi. Auditoriya simli internetga ulangan stol kompyuterlaridan foydalanadi.
Frontal guruhda ishlaydigan bolalar vazifani oladilar. Frontal guruh talabalari mashqlar ustida ishlayotganda, o'qituvchi loyiha guruhiga murojaat qilishi mumkin. Qoida tariqasida, loyiha guruhida talabalar hozirda dasturda o'rganilayotgan materialga tegishli topshiriq ustida ishlaydi.
Biz quyida, aralash ta'lim asosida "Informatikaning nazariy asoslari" fanidan "Shaxsiy kompyuter qurilmalari bilan ishlash" mavzusi bo'yicha aralash ta'limning Flipped classroom va Station rotation modellarini o'zaro transformatsiyasini muvofiqlashtirishga asoslangan o'quv muhitidan foydalanish metodikasini loyihalaymiz (3-rasm).
3-rasm. Amaliy mashg'ulotlarni Flipped classroom va Station rotation modellarini o'zaro transformatsiyasini muvofiqlashtirishga asoslangan o„quv muhitidan foydalanish
metodikasini loyihalash algoritmi
Oliy ta'lim muassalarida o'quv jarayonini "Flipped classroom" va "Station rotation" modellarini o'zaro transformatsiyasini muvofiqlashtirish asosida tashkil etish, talabalarning yuzma-yuz auditoriyada faolligini nazarda tutadi: ular bir-birlaridan so'raydilar, maslahatlashadilar, bahslashadilar, shuning uchun yuzma-yuz samarali muloqotni ta'minlash uchun interfaol vazifa ustida o'ylash zarur.
Shunday qilib, oliy ta'lim tizimini modernizatsiya qilishning hozirgi bosqichida o'quv jarayonida ushbu ta'lim texnologiyalaridan foydalanish mavjud pedagogik tizim funksiyalarini tubdan o'zgartirishni, shu jumladan o'qituvchi rolini bir shakldan ikkinchisiga o'tkazishni anglatadi, innovatsion va kommunikatsiya texnologiyalarini joriy
https://cspi.uz/
October 20, 2023 Republican Scientific and Practical Conference
739
Chirchik State Pedagogical University Effectiveness of Introduction of Digital Technologies in the Educational Process
g
Volume 4 | CSPU Conference 1 | 2023 Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni
etish samaradorligi
g
etish, aralash va masofaviy ta'lim shakllarini keng qo'llash, o'quvchilaming mustaqil ta'lim faolligini oshirish va uzluksiz ta'limga e'tiborni individual psixofiziologik xususiyatlarni hisobga olgan holda o'rganish yo'llarini topish imkonini beradi.
Ilmiy izlanishlar natijasiga ko'ra, o'quv jarayonini aralash ta'lim modellari orqali tashkil etish, talaba erkinlik va mas'uliyat maydoniga ega bo'lish, talabalarning bilim darajasini avtomatlashtirilgan nazorat qilish tizimini joriy etish orqali ular akademik faoliyati traektoriyalarini qurish, o'qituvchilar esa talabalarni auditoriya ishiga yo'naltirish, qayta aloqali munosabatni tashkil etish va tuzatish imkoniyatiga ega bo'ladilar.
REFERENCES
1. Алламова Ш.Ш. Повышение эффективности образовательного процесса в условиях смешанного обучения вуза // European Journal of Education and Applied Psychology. 2023.№1. - URL: https://ppublishing.org/archive /publication/631-povishenie-effektivnosti-obrazovatelnogo-prots
2. Т. Н. Лебедева, О. Р. Шефер, Л. С. Носова, А. А. Рузаков. Педагогические аспекты формирования профессиональной компетентности будущих бакалавров в условиях SMART-общества: монография - Челябинск: ЮжноУральский научный центр РАО, 2020. - 351 с.
https://cspi.uz/
Republican Scientific and Practical Conference
October 20, 2023
