Научная статья на тему 'ОҒИР АТЛЕТИКА БУЙИЧА АНДИЖОН ВИЛОЯТ ТЕРМА ЖАМОАСИНИНГ НАТИЖАЛАР ТАҲЛИЛИ (2020-2021 ЙИЛЛАР КЕСИМИДА)'

ОҒИР АТЛЕТИКА БУЙИЧА АНДИЖОН ВИЛОЯТ ТЕРМА ЖАМОАСИНИНГ НАТИЖАЛАР ТАҲЛИЛИ (2020-2021 ЙИЛЛАР КЕСИМИДА) Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
9
2
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МАЛАКАЛИ ОғИР АТЛЕТИКАЧИЛАР / ДАСТ КЎТАРИШ / СИЛТАБ КЎТАРИШ / ЁНДАШУВЛАР САМАРАДОРЛИГИНИ ТАҲЛИЛ қИЛИШ / ТЕХНИК-ТАКТИК ТАЙЁРГАРЛИК

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Махмудов Р.М., Тоштурдиев Ш.Х.

Ушбу мақолада Андижон вилояти терма жамоасининг Ўзбекистон чемпионатлари мусобакаларида кайд этилган натижаларни таҳлили ва малакали оғир атлетикачиларни техник-тактик тайергарлиги уларга берилган имкониятлардан фойдаланишлари, уринишлар самарадорлиги масалари ёритилган.В статье проведен педагогический анализ результатов сборной команды Андижанской области по тяжелой атлетике, проведен анализ эффективности использования подходов тяжелоатлетов на республиканских соревнованиях.В статье проведен педагогический анализ результатов сборной команды Андижанской области по тяжелой атлетике, проведен анализ эффективности использования подходов тяжелоатлетов на республиканских соревнованиях.The article provides a pedagogical analysis of the results of the Andijan region national weightlifting team analyzing the effective use of weightlifters' approaches at republican competitions.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ОҒИР АТЛЕТИКА БУЙИЧА АНДИЖОН ВИЛОЯТ ТЕРМА ЖАМОАСИНИНГ НАТИЖАЛАР ТАҲЛИЛИ (2020-2021 ЙИЛЛАР КЕСИМИДА)»

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

курсаткичлар 11% гача, 11 ёшда 12 %, 12 ёшда 13% , 13 ёшда 15%, 14 ёшда 17%, 15 ёшда 18% га, 16 ёшда 19% гача усди. Машгулотлар давомида тикланиш воситаларидан фойдаланилди.

Хулоса килиб айтадиган, чидамлиликни ривож-лантириш методикалари жуда хилма-хилдир. Бу чидамлилик зарур булган фаолият турларининг чексиз хиллари билан боглик, (хозирги вактда 20 дан ортик махсус чидамлилик турлари ажратила-ди). Шу билан бирга, чидамлиликни намоён килиш билан боглик булган хар кандай фаолиятни руёбга ошириш маълум бир физиологик механизмлар

хамда энергия таъминоти манбаларининг иштирок этишига мухтож.

Адабиётлар:

1. Волков Н.И. Биоэнергетика спорта: монография / Н.И. Волков, В.И. Олейников. - М.: Советский спорт, 2011. - 160 с.

2. Кулаков В.Н. Программирование тренировочного процесса высококвалифицированных бегунов на средние, длинные и сверхдлинные дистанции: автореф. дис. ... д-ра. пед. наук / В.Н. Кулаков. - М., 1995. - 48 с.

3. Рахматов Н.А., Махмудов Т.М., Мирзаев С. Чидамкорликнинг биокимёвий асослари ва уни ривожлантириш услублари //Биокимё: Дарслик. - Т., 2007. - Б. 390-396.

4. Югуриш ва юриш буйича мусобакрларни утказиш кридалари // Енгил атлетика: Укув кулланма. - Т., 2007. - Б. 98-100.

Огир атлетика буйича Андижон вилояти терма жамоаси бош мураббийи, Катта укитувчи Р.М. МАХМУДОВ1 Андижон давлат университети Андижон шахри, Узбекистан

Мустакил изланувчи Ш.Х. ТОШТУРДИЕВ2

2Узбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети Чирчик шахри, Узбекистон

Муаллиф билан ботланиш учун:

toshturdiycv@itsu.uz

ОГИР АТЛЕТИКА БУЙИЧА АНДИЖОН ВИЛОЯТ ТЕРМА ЖАМОАСИНИНГ НАТИЖАЛАР ТАХДИЛИ (2020-2021 ЙИЛЛАР КЕСИМИДА)

Аннотация

Annotation

В статье проведен педагогический анализ результатов сборной команды Андижанской области по тяжелой атлетике, проведен анализ эффективности использования подходов тяжелоатлетов на республиканских соревнованиях.

Ключевые слова: квалифицирированные тяжелоатлеты, рывок, толчок, анализ эф-фектывност подходов, технико-тактическая подготовка.

Ушбу маколада Андижон вилояти терма жамоасининг Узбекистон чемпионатлари мусобакаларида кайд этилган натижаларни та^лили ва малакали огир атлетикачиларни техник-тактик тайергарлиги уларга берилган имкониятлардан фойдаланишлари, уринишлар самарадорлиги масалари ёритилган.

Калит сузлар: малакали огир атлетикачилар, даст кутариш, силтабкутариш, ёндашувлар самарадорлигини та^лил цилиш, техник-тактик тайёргарлик.

The article provides a pedagogical analysis of the results of the Andijan region national weightlifting team analyzing the effective use of weightlifters' approaches at republican competitions.

Key words: qualified weightlifters, jerk, push, analysis of the effectiveness of approaches, technical and tactical training.

CM CM О CM

ГО

та t

0 ü w

1

Долзарблиги. Мамлакатимизда соглом турмуш тарзини шакллантириш, айникса ёш авлодни жисмо-ний тарбия ва спортчиларни оммавий спорт билан мунтазам шугулланишлари уларнинг буш вактлари мазмунли утказишлари учун замон талабларига мос шарт-шароитлар яратиш, спорт мусобакалари оркали ёшларда уз иродасига, кучи ва имкониятларига булган ишончни ошириш мардлик ва ватанпарварлик она ватанга булган садокат туйгуларини камол топтириш, шунингдек ёшлар оркали иктидорли спортчиларни саралаб олиш ишларини тизимли ташкиллаштириш хамда жисмоний тарбия ва оммавий спортни янада ривожлантиришга йуналтирилган кенг куламли ишлар олиб борилмокда.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 3 июндаги "Жисмоний тарбия ва оммавий спортни янада ривожлантириш чора-тадбирлари тугри-сида"ги ПК-3031 сонли Карорида мамлакатимизда оммавий спортни ва Олимпия харакатини ривожлан-

тириш шунингдек, жамиятда соглом турмуш тарзини шакллантириш, ахолининг кенг катламини, айникса, ёшларни жисмоний тарбия ва спорт билан шугулла-нишга жалб этиш, мамлакат спортчиларини Олимпия ва Осиё уйинлари, жахон ва Осиё чемпионатлари хамда бошка йирик халкаро спорт мусобакаларига тайёрлаш, уларнинг мазкур уйинларда муваффакиятли иштирок этишларини таъминлаш, максадида катор ишлар олиб борилмокда.

Тадкикотнинг максади. Андижон вилоят огир атлетика терма жамоасининг 2020-2021 йиллардаги республика чемпионатларда иштирокини илмий-на-зарий тахлил килишдан иборат.

Тадкикот натижалари ва унинг мухокамаси. Спортчиларнинг сунги 2 йил яъни 2020-2021-йил-ларда булиб утган, республика чемпионати мусо-бакалари иштирокларини назарий тахлил киладиган булсак, Имона Муминова 45 кг вазн тоифасида иштирок этган. Унинг охирги икки йилда Узбекис-

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

тон чемпионати мусобакаларида иштироки яъни

2020 йилги мусобакада даст кутаришда 54 кг силтаб кутаришда 65 кг натижа курсатган. 2021 йилги булиб утган Узбекистон чемпионати мусобакасида 45 кг вазн тоифасида иштирок этиб, даст кутаришда 56 кг тошни буйсундирган булса, силтаб кутаришда эса иккинчи уринишда 74 кг огирликни кутарган. У узининг учинчи уринишига 77 кг буюртма берган, унинг мазкур уриниши муваффакиятли чикмади. Агар спортчи ушбу огирликни узига буйсундирганда, Халкаро тоифадаги спорт устаси талабини бажарар эди. И.Муминованинг мусобакаларда иштирокини карасак, у узига берилган имкониятлардан тулик фойдалана олмаган. Имкониятлардан фойдалана олмаган булсада, мамлакат биринчилигини кулга киритган. Вилоятимиз спортчиси М.Набиева 2020 йил Узбекистон биринчилигида иштирок этмаган.

2021 йилда булиб утган Узбекистон чемпионатида, 59 кг вазн тоифасида иштирок этиб, фахрли 1-уринни эгаллади. Даст кутаришда 100 кг силтаб кутаришда эса 118 кг натижа курсатган. Бу унинг утган йил-лардаги натижасига караганда, купрок тошни узига буйсундирган, аммо у аввалги мусобакаларида 55 кг вазн тоифасида катнашган. Хакимжон Шамсиддинов

2020 йилги Узбекистон чемпионатида 89 кг вазнда катнашиб, фахрли 1-уринни эгаллаган. Даст кута-ришда 145 кг, силтаб кутаришда эса 185 кг натижани кайд этган. 2021 йилги мамлакат биринчилигида даст кутаришни 1-уринишида 150 кг огирликни кутарган, аммо колган уринишларилдан фойдалана олмаган. Силтаб кутаришда барча имкониятларидан фойдалана олмаган. Мухаммадкодир Алижонов 2020 йилги Узбе-кистон чемпионатида 81 кг вазн тоифасида иштирок этган, даст кутаришда 118 кг натижа курсатган силтаб кутаришда эса барча имкониятларидан фойдалана олмаган. 2021 йил Узбекистон чемпионатида даст кутаришда 131 кг, силтаб кутаришда 159 кг вазнни узига буйсундириб, спорт устаси талабини бажарган. Хикматилло Фазлиддинов 2020 йилги мамлакат чемпионатида 81 кг вазнда иштирок этиб, даст ва силтаб кутаришдаги барча имкониятларни кукка совурган.

2021 йилги Узбекистон биринчилигида эса, 89 кг вазн тоифасида иштирок этиб, силтаб кутаришда 135 кг, силтаб кутаришда 170 кг натижа курсатиб, спорт устаси талабини бажарган дамда 2-уринни эгаллаган.

Х,аётбек Зокиров 2020 йилги мамлакат биринчили-гида 96 кг даст кутаришда 144 кг, силтаб кутаришда 160 кг огирликни узига буйсундирган дамда 3-уринни эгаллаган. 2021 йилги Узбекистон чемпионатида 102 кг вазн тоифасида иштирок этиб, даст кутаришда 150 кг, силтаб кутаришда эса 170 кг вазнни кутарган.

1-жадвал

Андижон вилоят цизлар терма жамоасининг 2020 йилги Узбекистон чемпионатидаги курсаткичлар тахлили (Чирчиц шахри)

2-жадвал

№ Ф.И.Ш Даст кутариш Силтаб кутариш

1 2 3 Фойдаланилган Ёндашувлар 1 2 3 Фойдаланилган Ёндашувлар

1. И.Муминова 49 52 64 X 68 2

2. Ж.Зокирова 44 47 49 ч 57 60 2

Андижон вилоят цизлар терма жамоасининг 2020 йилги Узбекистон чемпионатидаги курсаткичлар тахлили (Чирчиц шахри)

№ Машклар Муваффакиятсиз ёндашувлар Муваффакиятли Ёндашувлар

Сони %

сони % сони % Сони %

1. Даст кутариш 0 0 0 0 1 50 83.3

2. Силтаб кутариш 1 50 1 25 0 0 4 67.3

Жами 1 25 1 25 1 75 75.3

3-жадвал

Андижон вилоят терма жамоасининг 2021 йилги Узбекистон чемпионатидаги курсатгичлар тахлили (Чирчиц шахри)

№ Ф.И.Ш Даст кутариш Силтаб кутариш

1 2 3 Фойдаланилган ёндашувлар 1 2 3 Фойдала-нилган Ёндашувлар

1. И.Муминова Ж 55 58 70 74 Ж 2

2. М.Мухаммаджонова 55 Ж Ж 69 Ж ж

3. К.Вахобова Ж 57 59 Ж Ж 74

4. М.Набиева 95 100 110 118 - 2

5. Н.Шукурова 50 53 Ж 63 Ж Ж

6. Г.Дадамирзаева Ж Ж 75 95 100 2

7. М.Абдуллажонова 65 Ж 68 83 87 2

Жами 4 4 4 12 6 4 1 11

Муваффакиятсиз ёндашувлар Муваффакиятли Ёндашувлар

№ Машклар

сони % сони % сони % сони %

1. Даст кутариш 3 42,6 2 28,5 3 42,6 12 60

2. Силтаб кутариш 1 14,4 3 42,6 4 57,1 11 55

Жами 23 57.5

Юкоридаги жадвалда курсатилган натижалар-ни тадлил киладиган булсак, 2020 йилги мамлакат чемпионатида Андижон вилоят терма жамоасидан 2 нафар спортчи кизлар катнашган булса, 2021 йил Узбекистон чемпионатида 7 нафар спортчи кизлар иштирок этган. Бу эса, утган йилги натижага караганда 3 бараварга ортик натижа дисобланади. Огир атлетика буйича Андижон эркаклар терма жамоаси спортчиларининг, Узбекистон чемпионатида даст ва кутариш машкларида утказилган педагогик тадлил натижаларида куйидагича курсаткичлар аникланди.

4-жадвал

Андижон вилоят эркаклар терма жамоасининг 2020 йилги Узбекистон чемпионатидаги курсаткичлар тахлили (Чирчиц шахри)

№ Ф.И.Ш Даст кутариш Силтаб кутариш

1 2 3 Фойдала-нилган ёндашувлар 1 2 3 Фойдала-нилган Ёндашувлар

1. Р.Арсланов 80 X X 100

2. Р.Эркинбоев 90 X X 105 X

3. М.Алижонов 115 118 X X X 0

4. Х.Шамсид-динов 145 175 180 185 3

5. Х.Сотволдиев 96 100 х 115 120 X 2

6. Х.Зокиров 140 144 Х146 152 157 160 3

СМ

см о см

го га

0 ^

ю

1

с го

2

2

6

2

4

жами

№4-2022

www.fansports.uz

23

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

7. Э.Умаралиев 100 105 120 130 136 3

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Жами 7 4 0 11 6 4 3 13

Муваффакиятсиз ёндашувлар Муваффакиятли

№ машклар Ёндашувлар

Сони % сони % сони % Сони %

1. Даст кутариш 0 0 3 42.8 7 100 11 52.3

2. Силтаб кутариш 1 14.2 3 42.8 4 57.1 13 61.9

Жами 19 57.1

5-жадвал

Андижон вилоят терма жамоасининг 2021 йилги Узбекистон чемпионатидаги курсаткичлар тахлили (Чирчик шахри)

№ Ф.И.Ш Даст кутариш Силтаб кутариш

1 2 3 Фойдаланилган ёндашувлар 1 2 3 Фойдала-нилган ёндашувлар

1. Ж.Абдувахобов Ч^ 412^ - - - -

2. М.Алижонов 124 128 131 155 Ч^ Ч^ 2

3. Х.Фазлиддинов 130 135 438^ 164 170 2

4. Х.Шамсиддинов 150 455^ Ч^ Ч^ Ч^ 0

5. Х.Зокиров 150 X 170 475^

6. ОДучкоров 120 120 Ч^ 145 150 X 2

7. Р.Нуриддинов 180 185 Ч^ 225 235 - 2

жами 6 4 1 11 5 3 0 9

Муваффакиятсиз ёндашувлар Муваффакиятли Ёндашувлар

№ Машклар

Сони % сони % сони % сони %

1 Даст кутариш 1 14,2 3 42,8 6 85,7 11 52,38

2 Силтаб кутариш 2 28,5 4 57,1 7 100 38

Жами 19 45,4

СМ

см о см

го га t

0

w

1

Огир атлетика буйича Андижон вилоят терма жамоасининг Узбекистон чемпионати мусобакалари-даги натижалари буйича утказилган илмий-назарий тахлил хулосалари.

1. Огир атлетика буйича Андижон вилояти терма жамоасининг 2020-2021 йилларда утказилган Узбе-кистон чемпионати мусобакаларида даст кутариш машкларида утказилган педагогик тахлил натижалари куйидаги курсаткичлар аникланди. 2020 йил Чирчик шахрида утказилган Узбекистон чемпионати мусо-бакасида аёллар жамоаси 83,3%, эркаклар жамоаси 52,3% коникарли даражада имкониятлардан фойда-ланилган, 2021 йилги Чирчик шахрида утказилган Узбекистон чемпионатида даст кутариш машкида

аёллар жамоаси 60%, эркаклар жамоаси 53% хам коникарли даражада имкониятлардан фойдаланилган.

2. Огир атлетика буйича Андижон вилояти терма жамоасининг Узбекистон чемпионатларида силтаб кутариш машкларида утказилган педагогик тахлил натижаларига кура куйидагича курсаткичлар аниклан-ди. 2020 йил Чирчик шахрида утказилган Узбекистон чемпионати мусобакасида кизлар жамоаси 67,3%, эркаклар жамоаси 61,9%, коникарли даражада имкониятлардан фойдаланилган. 2021 йил Чирчик шахрида утказилган Узбекистон чемпионатида кизлар жамоаси 55% коникарли натижа курсатган булсалар, эркаклар жамоси берилган 100% имкониятлардан атига 38% имконият фойдаланилган, бу эса коникарсиз натижа саналади.

3. Педагогик тахлил курсаткичлар вилоят терма жамоаси спортчиларнинг даст ва силтаб кутариш машкларида техник-тактик тайергарлик тайергарлик коникарли даражада эканлнлиги курсатади. Мусо-бакада берилган имкониятлардан, айникса силтаб кутаришда хатоларга йул куйилгани, машгулотларда купрок шугулланишни ва хато устида ишлаш керак-лигини курсатади. Хулоса килиб олганда, вилоят терма жамоасида авлодлар алмашинуви, ёшларга имкониятлар берилаётгани хисобга олиб, катта захира борлиги,уларнинг техник-тактик ва рухий тайёргар-лик борасида янада купрок ёндошилса, келгусида берилган имкониятлардан тулик фойдаланилади. Бу эса коникарли натижаларга олиб келади.

Адабиётлар:

1. Маткаримов Р.М. Ofhp атлетикачилар куп йиллик тайёргарлик тизимининг илмий-назарий асослари: Монография. Т.: O'ZKITOB SAVDO NASHRIYOTI MATBAA IJODIY UYI. 2021. - 239 б.

2. Маткаримов Р.М, Оммавий разрядли 0Fир атлетикачилар машрулот нагрузкалари щжм ва шиддатининг оптимал нисбатлари. Педогогика фанлари номзоди илмий даражасини олиш учун бажарилган диссертация. Тошкент.1999 й.

3. Маткаримов Р.М. Юкрри малакали 0Fир атлетикачиларни куп йиллик тайёрлашнинг илмий-назарий асослари. Педогогика фанлари доктори илмий даражасини олиш учун бажарилган диссертация. Тошкент. 2022 й. 88-94 б.

4. Matkarimov R.M. Questions of temporary adaptation of weightlifters to different climatic and geographical conditions // Eurasian Journal of Sport Science. Vol. 1: Iss. 1, Article 3. 2020. - Р. 18-22.

5. Matkarimov R.M. Pedagogical analysis of the participation of the national teams of Uzbekistan and China in the XXXII Tokyo 2020 summer Olympic games in weightlifting // Eurasian Journal of Sport Science. Vol. 1: Iss. 2, Article 35. 2021. - Р. 207-211.

6. Маткаримов Р.М. Оммавий разрядли 0Fир атлетикачилар машрулот юкламалари щжми ва шиддатининг оптимал нисбатлари самарадор-лигини аниклаш // FAN - SPORTGA илмий-назарий журнали. Т., 2020. -№2. - Б. 34-38.

7. Маткаримов Р. М. ОПТИМИЗАЦИЯ ПРОЦЕССА ПОДГОТОВКИ ВЫСОКОКВАЛИФИЦИРОВАННЫХ ТЯЖЕЛОАТЛЕТОВ В ГОДИЧНОМ ЦИКЛЕ //Проблемы и перспективы физического воспитания, спортивной тренировки и адаптивной физической культуры. - 2021. - С. 361 -365.

8. Toshturdiev Sh.Kh. Features of the de es of the development of str elopment of strength qualities during the ength qualities during the training of cyclists Eurasian Journal of Sport Science: Vol. 1: Iss. 2, Article 12. 2021.- Pg 66-78.

9. Тоштурдиев Ш.Х. Велосипедчиларнинг куч сифатини 0Fир атлетика воситалари оркали ривожлантириш услубияти/A'FAN - SPORTGA» илмий-назарий журнали 2020.- № 1. C. 39-45.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.