Научная статья на тему 'НОВЫЕ ВОЗМОЖНОСТИ ДЛЯ ДИСТАНЦИОННОГО ОБУЧЕНИЯ В ПРАВООХРАНИТЕЛЬНЫХ УЧРЕЖДЕНИЯХ ВЫСШЕГО ОБРАЗОВАНИЯ ВО ВРЕМЯ ПАНДЕМИИ COVID-19'

НОВЫЕ ВОЗМОЖНОСТИ ДЛЯ ДИСТАНЦИОННОГО ОБУЧЕНИЯ В ПРАВООХРАНИТЕЛЬНЫХ УЧРЕЖДЕНИЯХ ВЫСШЕГО ОБРАЗОВАНИЯ ВО ВРЕМЯ ПАНДЕМИИ COVID-19 Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
61
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Review of law sciences
Область наук
Ключевые слова
COVID-19 пандемия / правоохранительные высшие учебные заведения / наука / электронное обучение / офицер / курсант. / COVID-19 pandemic / law enforcement higher education institutions / science / e-learning / officer / cadet.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Хосиятхон Абдурахмонова

В данной статье анализируется качество дистанционного обучения во время пандемии COVID-19. Также представлен опыт зарубежных стран. Выявлены недостатки и преимущества дистанционного обучения во время пандемии COVID-19.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

NEW OPPORTUNITIES FOR DISTANCE LEARNING IN LAW ENFORCEMENT INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION DURING THE COVID-19 PANDEMIC

This article analyzes the quality of distance learning during the COVID-19 pandemic. The experience of foreign countries is also presented. The disadvantages and advantages of distance learning during the COVID-19 pandemic were identified.

Текст научной работы на тему «НОВЫЕ ВОЗМОЖНОСТИ ДЛЯ ДИСТАНЦИОННОГО ОБУЧЕНИЯ В ПРАВООХРАНИТЕЛЬНЫХ УЧРЕЖДЕНИЯХ ВЫСШЕГО ОБРАЗОВАНИЯ ВО ВРЕМЯ ПАНДЕМИИ COVID-19»

Review of law sciences

Khosiyatkhon Abdurakhmanova,

Acting Professor, Department of Public Law, Customs Institute of the State Customs Committee of the Republic Of Uzbekistan

NEW OPPORTUNITIES FOR DISTANCE LEARNING IN LAW ENFORCEMENT INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION DURING THE COVID-19 PANDEMIC

Abstract: This article analyzes the quality of distance learning during the COVID-19 pandemic. The experience of foreign countries is also presented. The disadvantages and advantages of distance learning during the COVID-19 pandemic were identified.

Keywords: COVID-19 pandemic, law enforcement higher education institutions, science, e-learning, officer, cadet.

Хосиятхон Абдурахмонова,

и.о. профессор кафедры «Общее право» Таможенного института, доктор юридических наук (D.Sc). E-mail: xosiyat.1986@mail.ru

НОВЫЕ ВОЗМОЖНОСТИ ДЛЯ ДИСТАНЦИОННОГО ОБУЧЕНИЯ В ПРАВООХРАНИТЕЛЬНЫХ УЧРЕЖДЕНИЯХ ВЫСШЕГО ОБРАЗОВАНИЯ

ВО ВРЕМЯ ПАНДЕМИИ COVID-19

Аннотация: В данной статье анализируется качество дистанционного обучения во время пандемии COVID-19. Также представлен опыт зарубежных стран. Выявлены недостатки и преимущества дистанционного обучения во время пандемии COVID-19.

Ключевые слова: COVID-19 пандемия, правоохранительные высшие учебные заведения, наука, электронное обучение, офицер, курсант.

Хосиятхон Абдурахмонова,

Узбекистон Республикаси Давлат божхона кумитаси Божхона институти божхона хизмати капитани "Умумхукукий фанлар" кафедраси профессори в.б., юридик фанлар доктори (D.Sc).

E-mail: xosiyat.1986@mail.ru

COVID-19 ПАНДЕМИЯСИ ВАЦТИДА ^УЦУЦНИ МУ^ОФАЗА ЦИЛУВЧИ ОЛИЙ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИДА МАСОФАВИЙ УЦИТИШНИНГ ЯНГИ

ИМКОНИЯТЛАРИ

Аннотация: мазкур мацолада COVID-19 пандемияси вацтида масофавий таълимнинг сифати та%лил этилган. Шунингдек, хорижий мамлакатлар тажрибаси хам келтирилган. COVID-19 пандемияси вацтида масофавий таълимнинг камчиликлари ва афзалликлари ёритиб утилган.

Калит сузлар: COVID-19 пандемияси, %уцуцни му%офаза цилувчи олий таълим муассасалари, фан, электрон таълим, офицер, курсант.

Бутун ер шарини камраб олган COVID-19 пандемияси, шунингдек коронавирус инфекцияси таркалиши сабабли жорий этилган чекловлар одатий жараёнларни сезиларли даражада узгартириб юборди. Бутун дунё давлатларининг хукуматлари COVID-19 пандемиясини тухтатиш максадида укув муассасаларини ёпишга карор килдилар. ЮНЕСКО маълумотларига кура, 100 дан ортик давлат бутун мамлакат микёсида укув муассасаларини ёпди, бу бутун дунёдаги барча таълим олувчиларнинг ярмида купрогига уз таъсирини утказди [1].

Коронавирус пандемияси барча сохалар сингари таълим тизимига хам уз таъсирини утказди: богча, мактаб ва олий таълим муассасалари оммавий равишда ёпилди. UNESCO маълумотига кура, бугун дунё буйича 1,7 миллиард укувчи дарслар тухтатилгани сабаб оффлайн укишдан махрум. Юздан ортик мамлакатда университетларнинг ёпилиши дунё талабаларининг 90 фоизини уйда утиришга мажбур килди [2]. Пандемия сабабли тизимга масофавий технологиялар жорий килиниб, 10 мингдан зиёд таълим муассасасидаги 7 миллион укувчи ва 500 минг талабага онлайн дарс бериш йулга куйилди. Бу янги механизм карантин шароитида фанлар уз вактида узлаштирилишини таъминлаб бермокда.

Жорий укув йилини сифатли максадида хорижий давлатлар тажрибаси ва бугунги вазиятдан келиб чикиб, олий укув юртларида битирув имтихонларини онлайн шаклда утказилмокда.

Таълим муассасаларига хужжатлар кабулини такомиллаштириб, масофадан, онлайн шаклда, интернет оркали хужжат топшириш имкониятини яратилмокда.

Пандемия учоги хисобланган Хитойда вазиятни кулга олиш учун 17 февралдан онлайн дарслар йулга куйилди. Укитувчилар, асосан, Wechat дастури оркали укувчилар билан мулокот килмокда. Ундан кейин Эрон хукумати бир нечта худудлардаги богча, мактаб ва олий таълим муассасаларида укув жараёнини тухтатди. 3 мартга келиб UNESCO 13 та мамлакатда таълим муассасаларининг вактинча ёпилиши окибатида 290,5 миллион укувчи ва талаба укишдан узилиб колганини маълум килди ва уларни зудлик билан масофавий таълимга утишга чакирди. Айни пайтда улим курсаткичи буйича етакчилик килаётган Италия эса мамлакатда вирус туфайли вафот этганлар сони 100 нафарга етгандан сунггина мактаб ва университетларга таътил берди. Бу пайтда уч китъадаги 22 та давлат аллакачон онлайн таълимга утган эди.

Маълумотларга кура, бугун пандемия сабаб таълим муассасаларини ёпган мамлакатларнинг 60 фоизигина тулик ракамли таълимга утган. Баъзи халкаро экспертлар онлайн таълимга тулик утиб булмаслиги, бу жараёнга муаммоли вазиятдан чикиш йули сифатида караш лозимлигини, акс холда таълим сифати тушиб кетишини таъкидласа, баъзилар замонавий таълим учун янги давр бошланганини эътироф этмокда. Айрим давлатлар зиёлилари эса масофавий таълимга камраб олишда таъминот масаласини илгари сурмокда. Интернет манбаларида хабар берилишича, бугунги кунда атиги унга якин давлатдаги талабаларнинг 95 фоизида компьютер бор. Индонезияда эса 34 фоиз ёшнинг

интернетдан фойдаланишга шароити етарли. Долган давлатларда бу курсаткич анча паст. Бу эса айрим мутахассислар тахмин килаётганидек, таълим сифати тушиб кетишига сабаб булиши мумкин [2].

СОУШ-19 пандемияси вактида хукукни мухофаза килувчи олий таълим муассасаларида (кейинги уринларда ОТМ) масофавий укитишнинг янги имкониятлари яратилди. Хусусан, вазирликлар ва кумиталарнинг вилоятлардаги бошкармалари томонидан битирувчи кадрларни билим ва махорати билан якиндан танишиш, уларда назарий ва амалий касбий малакаларни такомиллаштириш, фукаролар билан вевосита мулокот килиш куникмалари деярли тулик шаклланди.

Шу билан бирга, Вазирлик ёки ^умита - хукукни мухофаза килувчи олий таълим муассасалари -бошкарма ва курсант-тингловчилар билан ракамлаштирилган электрон тизим тулик уз иш фаолиятини бошлади. Х,ар бир педагог-офицерлар томонидан курсантлар билан белгиланган укув жадваллари асосида масофавий укитиш амалга оширилди. Шунингдек, ОТМ да пендемия вактида масофавий укитиш буйича тартиблар белгиланди ва тизимлар шакллантирилди. Жумладан, Узбекистан Республикаси Давлат божхона кумитасининг Божхона институтида курсантларнинг фанлар буйича укув дастурларини узлаштирганлик даражаларини бахолаш тартиби кабул килинди. Ушбу тартиб Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 19 мартдаги "Коронавирус пандемияси ва глобал инкироз холатларининг иктисодиёт тармокларига салбий таъсирини юмшатиш буйича биринчи навбатдаги чора-тадбирлар тугрисида"ги ПФ-5969-сон Фармони, Вазирлар Махкамасининг 2020 йил 23 мартдаги "Коронавирус инфекцияси таркалишига карши кушимча чора-тадбирлар тугрисида"ги 176-сон карори, [3] Узбекистон Республикасига коронавируснинг кириб келиши ва таркалишини олдини олиш юзасидан чора-тадбирлар дастурини тайёрлаш буйича республика махсус комиссияси йигилишининг 11 -сон баёни, Узбекистон Республикаси Олий ва урта махсус таълим вазирининг 2020 йил 27 мартдаги 233-сон хамда Давлат божхона кумитасининг 2020 йил 11 апрелдаги 64-сон буйруклари ижросини таъминлаш максадида ишлаб чикилган булиб, коронавирус инфекцияси туфайли карантин даврида Институтда жорий этилган масофавий укитиш давомида курсантларнинг фанлар буйича укув дастурларини узлаштирганлик даражасини бахолаш тартибини белгилаб беради.

Мазкур тартибда масофавий укитиш даврида курсантларнинг укув семестридаги белгиланган фанларни узлаштириш даражасини бахолаш семестр давомида, шу жумладан "Электрон таълим" масофавий укитиш тизими (кейинги уринларда - Масофавий тизим деб юритилади) ёки узга телекоммуникация ва алока воситалари оркали уларга берилган мустакил таълим топширикларини бажаришлари хамда укув семестри охирида утказиладиган якуний назоратдан олган бахо (балл)ларини инобатга олган холда амалга оширилиши белгиланди. Узга телекоммуникация ва алока воситаларидан фойдаланган холда мустакил таълим топшириклари хамда якуний назорат материалларини кабул килиш ва топшириклар ижросини такдим килиш Масофавий тизимдан техник ва бошка объектив сабабларга кура фойдаланиш имкониятига эга булмаган ва бу хакда белгиланган тартибда далолатнома расмийлаштирилган курсантларга нисбатан татбик этилади. Курсантларнинг семестр давомида, шу жумладан Масофавий тизим ёки узга телекоммуникация ва алока воситалари оркали берилган мустакил таълим топширикларини бажаришлари 2017-2018 укув йилигача укишга кабул килинганлар учун рейтинг тизимида 60 баллгача, 2017-2018 ва ундан кейинги укув йилларида укишга кабул килинганлар учун 5 бахолик тизимда

бахоланади. Мустакил таълим топширикларини бажариш буйича саралаш бали (бахо)ни олган курсантлар фан буйича якуний назоратга киритилиши курсатилиб утилди.

Якуний назорат утказиш жадвали Божхона иши факультети томонидан ишлаб чикилади ва Институт бошлигининг биринчи уринбосари томонидан тасдикланади. Якуний назорат утказиш жадвали асосида кафедра профессор-укитувчилари томонидан Масофавий тизим ёки узга телекоммуникация ва алока воситалари оркали хар бир курсантга индивидуал якуний назорат билетлари юборилишига кафедра бошлиги масъул хисобланади. Курсантлар Масофавий тизим оркали узига ажратилган логин ва пароллар асосида якуний назорат материаллари билан танишиш, ёзма ишни мустакил тайёрлаш ва якуний назорат жадвали ёки Масофавий тизимда белгиланган муддатларга катъий риоя килган холда Масофавий тизим ёки узга телекоммуникация ва алока воситалари оркали топширишга (тест саволларини ишлашга) масъул хисобланади.

Жорий укув йилида Институтни тамомлайдиган битирувчи курс курсантларининг диплом олди малакавий амалиёти натижалари худудий божхона бошкармаларининг аттестация комиссиялари баённомалари асосида Институтдаги амалиёт рахбарлари томонидан 100 баллик тизимда бахолаш кайдномасида расмийлаштирилади. Малакавий амалиёт буйича бахо таълим буйича бахоларга тенглаштирилади ва курсантларнинг умумий узлаштириши якунларини чикаришда инобатга олинади.

Бундан ташкари COVID-19 пандемияси вактида хукукни мухофаза килувчи ОТМ масофавий олимпиадалар хам утказилди. Шуниндек, таълим ва фанни ривожлантиришга доир масофавий миллий ва халкаро конференциялар хам ташкил этилди. Электрон нашрлар чоп этилди. Диссертация химоялари амалга оширилди.

Бирок, COVID-19 пандемияси вактида таълим сохасига тегишли норматив хукукий хужжатларни кабул килиш ва уларни амалиёга жорий этиш буйича камчиликлар хам мавжуд эди:

Биринчидан, яратилган электрон таълим тизими синов тарикасида иш фаолиятини бошлаши асосий камчилик сифатида бахоланади;

Иккинчидан, хар бир курсант-тингловчининг шахсий логин ва пароли алохида булишига кармасдан унинг узи томонидан бажарилганлигини текшириш имкониятининг мавжуд эмас;

Учинчидан, интернет алокаларининг яхши эмаслиги;

Туртинчидан, харбийлаштирилган ОТМ фанларини ургатиш методлари юзасидан махфий хужжатлар билан ишлаш тартиби ургатилади. Буни эса масофавий таълимда урганиш тизими тулик ишлаб чикилмаган. Шу сабабли, ID ёки ERI каби фойдаланиш имкониятларини яратиш зарур.

Юкоридаги камчиликларни бартараф этиш учун куйидаги хулосаларга келиш мумкин:

Биринчидан, пандемия вактида ОТМ масофавий таълимни тартибга солувчи алохида норматив-хукукий хужжат ишлаб чикиш максадга мувофик. Харбийлаштирилган ОТМ да махфий хужжатлар билан ишлаш тизимини хам уз ичига олувчи электрон программа яратиш лозим.

Иккинчидан, пандемия вактида масофавий докторлик диссертациялар химоясини алохида тартибга солувчи низом ишлаб чикиш максадга мувофик.

Учинчидан, пандемия вактида масофавий тарзда иктидорли курсант тингловчилар билан ишлаш тизимини узлуксиз равишда йулга куйиш лозим.

Туртинчидан ракамли таълимни шакллантириш ва хар бир фанга махсус код тизимини эорий этиш лозим.

Бешинчидан, олий таълим муассасаларининг профессор-укитувчилари ва бошка тоифадаги ходимларини моддий рагбатлантириш лозим.

Review of law sciences References:

1. https://mehnat.uz/uz/news/covid-19. murojaat qilingan sana: 14.05.2020 y. Saytning rasmiy tili: o'zbek tili.

2. https://www.pv.uz/uz/news/ murojaat qilingan sana: 14.05.2020 y. Saytning rasmiy tili: o'zbek tili.

3. https://lex.uz/ murojaat qilingan sana: 14.05.2020 y. Saytning rasmiy tili: o'zbek tili.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.