Научная статья на тему 'НОГИРОНЛИГИ БЎЛГАН ШАХСЛАРНИНГ МЕҲНАТ ҲУҚУҚИНИ ТАЪМИНЛАШГА ОИД ТУШУНЧАЛАР'

НОГИРОНЛИГИ БЎЛГАН ШАХСЛАРНИНГ МЕҲНАТ ҲУҚУҚИНИ ТАЪМИНЛАШГА ОИД ТУШУНЧАЛАР Текст научной статьи по специальности «Химические науки»

CC BY
468
44
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ногиронлиги бўлган шахс / ногирон / меҳнат ҳуқуқи / бандлик / қонунчилик ҳужжатлари / халқаро ҳужжатлар / тўғри қўллаш.

Аннотация научной статьи по химическим наукам, автор научной работы — Б. Ж. Мунавваров

Ногиронлиги бўлган шахсларнинг меҳнат ҳуқуқларини ҳимоя қилиш бўйича ҳуқуқий кафолатлар ҳамда имтиёзлар берилиши бўйича қоидалар белгиланганига қарамасдан, самарали механизмлар етишмаслиги ногиронлиги бўлган шахсларнинг жуда кам қисми иш жойига эга эканлиги, уларнинг бандлигини таъминлаш масаласи долзарб ижтимоий муаммо эканлигидан далолат беради. Ногиронлиги бўлган шахсларнинг бандлигини таъминлаш, уларнинг тўсиқ ва муаммоларсиз ишга жойлашиш ва фаолият олиб боришлари имкониятларини кенгайтириш масалаларини ўрганиш учун ўз навбатида ногиронлиги бўлган шахсларнинг меҳнат ҳуқуқига оид тушунчаларни тадқиқ қилиш лозим бўлади. Ушбу мақолада ногиронлиги бўлган шахслар, уларнинг меҳнат ҳуқуқи, бандлигини таъминлаш аталамалари ва улардан халқаро ва миллий ҳуқуқий ҳужатлардан фойдаланиш масалалари таҳлил қилинади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «НОГИРОНЛИГИ БЎЛГАН ШАХСЛАРНИНГ МЕҲНАТ ҲУҚУҚИНИ ТАЪМИНЛАШГА ОИД ТУШУНЧАЛАР»

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

НОГИРОНЛИГИ БУЛГАН ШАХСЛАРНИНГ МЕХНАТ ХУ^УЦИНИ ТАЪМИНЛАШГА ОИД ТУШУНЧАЛАР

Б. Ж. Мунавваров

Узбекистан Республикаси Бош прокуратураси академияси "Инсон хукукдарига оид халкаро хукук" магистратура мутахассисдиги тингдовчиси

Ногирондиги будган шахсдарнинг мехнат хукукдарини химоя кидиш буйича хукукий кафодатдар хамда имтиёздар беридиши буйича коидадар бедгиданганига карамасдан, самаради механизмдар етишмасдиги ногирондиги будган шахсдарнинг жуда кам кисми иш жойига эга экандиги, ударнинг банддигини таъминдаш масадаси додзарб ижтимоий муаммо экандигидан дадодат беради. Ногирондиги будган шахсдарнинг банддигини таъминдаш, ударнинг тусик ва муаммодарсиз ишга жойдашиш ва фаодият одиб боришдари имкониятдарини кенгайтириш масададарини урганиш учун уз навбатида ногирондиги будган шахсдарнинг мехнат хукукига оид тушунчадарни тадкик кидиш дозим будади. Ушбу макодада ногирондиги будган шахсдар, ударнинг мехнат хукуки, банддигини таъминдаш атадамадари ва удардан хадкаро ва миддий хукукий хужатдардан фойдаданиш масададари тахдид кидинади.

Калит сузлар: ногирондиги будган шахс, ногирон, мехнат хукуки, банддик, конунчидик хужжатдари, хадкаро хужжатдар, тугри куддаш.

Инсон хукукдари, жумдадан ногирондиги будган шахсдарнинг хукукдарини химоя кидиш, инкдюзив ривожданиш, аходининг барча катдамдари учун тенг хукук ва имкониятдарни таъминдашга каратидган кенг кудамди исдохотдар амадга оширидмокда.

Шу бидан бирга, конунчидик хужжатдарида ногирондиги будган шахсдарнинг мехнат хукукдарини химоя кидиш буйича кафодатдар хамда имтиёздар беридиши буйича коидадар бедгиданганига карамасдан, самаради механизмдар етишмасдиги сабабди муайян мехнат турдарини бажаришга даёкатди ногирондиги будган шахсдарнинг атиги 13 фоизи1 иш жойига эга. Ушбу ракамдар ногирондиги будган шахсдарнинг банддигини таъминдаш масадаси додзарб ижтимоий муаммо экандигини яна бир бор тасдикдамокда.

1 Мехнат вазирдигининг расмий тедеграм канадидаги маъдумот, https://t.me/mehnatvazirligi/2580

АННОТАЦИЯ

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

Ногиронлиги булган шахсларнинг бандлигини таъминлаш, уларнинг тусик ва муаммоларсиз ишга жойлашиш ва фаолият олиб боришлари имкониятларини кенгайтириш учун ногиронлиги булган шахсларнинг мехнат хукукига оид тушунчаларни тадкик килиш зарурий ахамият касб этади.

Таъкдилаш жоизки, жисмоний ва (ёки) рухий имконияти чекланган шахслар тоифасини номлаш учун халкаро, хорижий ва махаллий даражада мамлакатлар тажрибасида ханузгача ягона амалиёт шаклланмаган. Тахлиллар шуни курсатадики, конунчилик хужжатлари номланишида "ногиронлиги булган шахслар" атамаси Узбекистон Республикасининг 2016 йил 26 декабрдаги "Кексалар, ногиронлиги булган шахслар ва ахолининг бошка ижтимоий эхтиёжманд тоифалари учун ижтимоий хизматлар тугрисида"ги Конунидан сунг кулланилиб келинмокда. Дастлаб 1991 йил 18 ноябрда, кейинчалик 2008 йил 11 июлда янги тахрирда кабул килинган, ногиронлиги булган шахслар хукукларини таъминлаш учун махсус булган "Узбекистон Республикасида ногиронларни ижтимоий химоя килиш тугрисида"ги Конун урнига 2020 йил 15 октябрда кабул килинган Конун хам "Ногиронлиги булган шахсларнинг хукуклари тугрисида"ги Конун деб номланди ва бошка барча норматив-хукукий хужжатларда хам унга мувофик булган холда "ногиронлиги булган шахс" атамаси кулланилишини белгилаб берди. Бунга кадар, конунчилик хужжатлари матнида "ногирон" ва "ногиронлиги булган шахс" атамаларидан фойдаланилган. Ушбу Конунга кадар Вазирлар Махкамасининг 2006 йил 17 майдаги 89-сон ва 2015 йил 10 августдаги 237-сон карорларида "ногиронлиги булган шахс" атамаси кулланилган.

Бундай узгаришларга халкаро хамжамият томонидан ижтимоий хаёт ва расмий хужжатларда фойдаланиш учун "ногиронлиги булган шахс" атамаси илгари сурилаётгани сабаб булмокда. Бир катор хорижий ва халкаро экспертлар, ихтисослаштирилган ташкилот ва ОАВлар томонидан

хам "ногирон" атамаси инсон хукукларини чекловчи, дискриминацион атама сифатида фикр юритилиб, унинг урнига "ногиронлиги булган шахс" атамаси кулланилиши лозимлиги таъкидланмокда2. Бирлашган Миллатлар Ташкилоти "ногирон" ёки "ногирон шахс" атамаси биринчи навбатда инсонни эмас, балки

2 REACH, АКЩлинг Форт-Уорт, Даллас, Дентон ва Планодаги ногиронлиги шахслар хукукларини илгари суришга ихтисослаштирилган мустакил хаёт буйича ресурс маркази, https://www.reachcils.org/guidelines-writing-and-referring-people-disabilities/#:~:text=Emphasize%20the%20individual%20not%20the,person%20with%20a%20visual%20impairment; Aruma, https://www.aruma.com.au/about-us/blog/disabled-vs-disability-which-is-right/; Disabled World, https://www.aruma.com.au/about-us/blog/disabled-vs-disability-which-is-right/;

ADA, Guidelines for Writing About People with Disabilities, https://adata.org/factsheet/ADANN-writing#:~:text=Remember%20that%20disability%20is%20not,care%20provider%20is%20under%20discussion.

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

-5

HorapoHnHK öenrucura ypry öepumu ynyH xaM HHcoHra epnHK eKH "crama" KyfiraH xonga yHHHr xyKyK^apuHH neKnafigu geö xucoönafigH. fflyHHHrgeK, Кoнвeнцнflнн umnaö HHKHm ®:apaeHHga xaM HorupoHHHK MacanacuHH hhcoh Ba yHHHr aTpo^-MyxHT ypTacugaru y3apo MyHocaöara Ba Tatcupu Harn^acuga Kypum no3HMnHrnra эtтнöop öepunraHH öaeH этнпгaн. Ymöy ^hkphh acocnam ynyH apaBanagaru hhcoh y3 maxcufi öenrunapu Ty^afinu эмac, öanKH ®;aMoaT TpaHcnopTugaru, um ^ofiugaru 3HHanoanap Kaöu aTpo^-MyxuT TycuKgapu yHHHr MOHenuKcro xapaKaraaHumura TycKUHHHK KunraHH caöaönu gapoMagnu umnapra Kupumga KufiuHHunHKnapra gyn Kenumnapu Kypcaraö yTunraH4.

HorupoHnuru öynraH maxcnap xyKyKgapuHH Ba cTaHgapraap öaeH этнпгaн acocufi xan^apo xy^^aT - Кoнвeнцнa Kaöyn KunuHraH HHraro ranugaru acn HoMnaHumu "Convention on the Rights of Persons with Disabilities" öynuö, nyraBufi Ba cy3Ma-cy3 Tap^HMacu, myHHHrgeK EupnamraH Munnaraap TamKunoTHHHHr WKopuga öaeH этнпгaн пoзнцнacнгa Kypa xaM ^ucMoHufi Ba (eKu) pyxufi hmkohhath neKnaHraH maxcnap "HorupoHnuru öynraH maxcnap" Tap^HMa KHHHHagu. ^oHyHHunuK xy^^araapuga WKopuga öaeH этнпгaн y3rapumnapra atHH "HorupoHnuru öynraH maxc" araMacuHH Ky-nnam aManueTura, myHHHrgeK Кoнвeнцнaнннг nyraBHfi Tap^HMacura KapaMacgaH 2021 fiun 8 uwHga Kaöyn KHHHHraH Кoнвeнцнaнн paтн^нкaцнa Kunum xaKugaru ^oHyHga Кoнвeнцнaнннг HOM^aHHrnH5 Ba MaTHHga6 xaM HHraro TunugaH "person with disabilities" (HorupoHnuru öynraH maxc) cy3napu "HorupoH" geö Tap^HMa KunuHraHH kh3hk xonaT.

EyHgaH TamKapu, Kynnaö HopMaTHB-xyKyKufi xy^^araap, my ^yMnagaH MexHaT KogeKcuga xaM xaHy3rana "HorupoH" aTaMacu Ky^naHuö KenuHMoKga xaMga wpuguK TexHHKa Kouganapura 3ug paBumga "HorupoHnuru öynMaraH maxc" aTaMacura y3rapTHpunMacgaH KonMoKga.

Ymöy ypuHga WKopugaru araMaHHHr aHHK, öup xunga Ba Tyrpu KynnaHunumu wpuguK TexHHKa KpuganapugaH öupu экaнпнгн öunaH öup KaTopga öomKa umuMoufi axaMH^Tra эгa экaнпнгн xaKuga xaM TyxTanuö yTum MaKcagra MyBo^HK. M.MypyraMH ymöy Macanagaru ronaHumnapu Hara^acu öyfiuna HorupoHnuru öynraH maxcnap ynyH y3-y3HHH Ky^nu нgeнтн^нкaцнa KH^um Ba Ky^nu y3-y3HHH xypMaT KH^umHHHr puBo^naHumu (MyaüMH amaMamp myfyamu

3 United Nations, Enable. What Is Disability and Who Are Persons with Disabilities? Frequently Asked Questions (FAQs). https://www.un.org/esa/socdev/enable/faqs.htm

4 Уша жойда

5 Узбекистан Республикасининг 07.06.2021 йилдаги "Ногиронлар хукуклари тугрисидаги конвенцияни (Нью -Йорк, 2006 йил 13 декабрь) ратификация килиш хакида"ги УРК-695-сон Крнуни. Lex.uz online. https://lex.uz/docs/5447413

6 "Ногиронлар хукуклари тугрисида Конвенция". Lex.uz online. https://lex.uz/docs/5501227

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

камситилган деб уисобланмаган уолда) ногиронлиги булган шахсларнинг имкониятларини биринчидан, узини шахс сифатида иккинчидан, шунга ухшаш холатлардаги инсонлар гурухи аъзоси сифатида тушунган холда уз хукукларини

7

химоя киладиган даражада кенгаитиради деган хулосага келган .

"Ногиронлиги булган шахсларнинг хукуклари тугрисида"ги Конуннинг 3-моддасида "ногиронлиги булган шахс - ижтимоий ёрдам ва химояга, жамият ва давлатнинг сиёсий, иктисодий, ижтимоий хаётида бошкалар билан бирга тенг тулик ва самарали иштирок этиш учун шарт-шароитлар яратилишига мухтож баркарор жисмоний, аклий, сенсор (сезги) ёки рухий нуксонлари булган шахс" деб таъриф берилган.

Конвенцияда "ногиронлиги булган шахс" тушунчасига бевосита таъриф берилмаган булсада, унинг 1-моддасида асосий элементлари баён этилган. Жумладан, "ногиронлиги булган шахсларга турли тусиклар билан узаро муносабатда уларнинг бошкалар билан тенг холда жамият хаётида тула ва самарали иштирок этишига халакит берадиган баркарор жисмоний, рухий, интеллектуал ёки сенсор бузилишлари булган шахслар тааллуклидир" деб белгиланган. Конвенцияда ногиронлик тушунчаси тиббий холат сифатида эмас балки мухитнинг муайян шахсларнинг холати билан узаро таъсири натижаси сифатида, шунингдек ногиронлиги булган шахсларни муаммоси бор инсонлар деб хисоблашдан фаркли уларок, муносабат ва атроф-мухит тусикларини бартараф этиш оркали уларни жамиятнинг фаол аъзоси сифатида иштирок этишлари хамда уз хукукларидан тулик фойдаланишлари учун шароит яратиш лозимлиги баён

о

этилган .

Таъкидлаш уринлики, "Ногиронлиги булган шахсларнинг хукуклари тугрисида"ги Конунда баён этилган ногиронлиги булган шахс тушунчаси Конвенция коидаларига мувофик. Шундай булсада, Конвенцияда ногиронлиги булган шахс учун асосий белгиларда ургу турли тусиклар билан узаро муносабат масаласига берилган булса, Конунда шарт-шароитлар яратилишига мухтожлик белгиланган.

Конунчилик хужжатларида ногиронлиги булган шахсларнинг мехнат хукуки тушунчасига махсус таъриф берилмаган. Бирок, "Ногиронлиги булган шахсларнинг хукуклари тугрисидаги"ги Конуннинг 42-моддасида ногиронлиги булган шахс одатдаги мехнат шароитларига эга ташкилотларда, ногиронлиги

7 Murugami M. W. Disability and identity //Disability studies quarterly. - 2009. - Т. 29. - №. 4., https://dsq-sds.org/article/view/979/1173

8 UN, Frequently Asked Questions regarding the Convention on the Rights of Persons with Disabilities. https://www.un.org/development/desa/disabilities/convention-on-the-rights-of-persons-with-disabilities/frequently-asked-questions-regarding-the-convention-on-the-rights-of-persons-with-disabilities.html#sqc3

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=2223Q

булган шахсларнинг мехнатидан фойдаланувчи ихтисослаштирилган корхоналарда, цехларда ва участкаларда ишлашга, шунингдек конунчиликда такикланмаган якка тартибдаги мехнат фаолиятини ёки бошка фаолиятни амалга оширишга хакли эканлиги, мехнат муносабатларининг барча шаклларига нисбатан, шу жумладан ишга кабул килиш шартларига, ишга ёллашга, мехнат фаолиятини амалга оширишга, ишни саклаб колишга, хизматда (ишда) лавозим буйича кутарилишга, шунингдек хавфсиз мехнат шароитлари таъминланишига нисбатан ногиронлик белгисига кура камситиш такикланиши белгилаб куйилган.

Конвенциянинг 27-моддаси мехнат ва бандлик масалаларига багишланган булиб, унга мувофик ногиронлиги булган шахсларнинг бошкалар билан тенг равишда мехнат килиш хукукини эътироф этилиши бу мехнат бозори ва ишлаб чикариш мухити ногиронлиги булган шахслар учун очик, инклюзив ва иштирок этиш имконияти булган шароитда узи танлаган ва эркин рози булган мехнат фаолияти оркали турмуш кечиришига пул ишлаб топиш имкониятига эга булиш хукукини камраб олиши назарда тутилган. Ушбу моддада, шунингдек, бандликнинг барча шаклларида,

шу жумладан ишга кабул килиш, ёллаш ва бандлик, иш жойини саклаб колиш, хизмат лавозимида кутарилиш, хавфсиз ва соглом мехнат шароитларига тааллукли масалаларда ногиронлик белгиси буйича камситишнинг ман этилиши, мехнат бозорида ногиронлиги булган шахсларнинг ишга жойлашиш ва хизмат лавозимида кутарилиш, иш излаш, ишга эга булиш, иш жойини саклаш ва мехнат фаолиятини кайтадан бошлаш имкониятларини кенгайтириш, иш жойларини окилона мослаштиришни таъминлаш буйича чоралар курилиши белгиланган.

Юкоридагилардан келиб чиккан холда ногиронлиги булган шахсларнинг мехнат хукуки тушунчасига куйидагича таъриф ишлаб чикилиши мумкин: "ногиронлиги булган шахсларнинг мехнат хукуки - одатдаги ёки мослаштирилган мехнат шароитларга эга иш жойларида ногиронлиги булган шахснинг узи танлаган ва эркин рози булган мехнат фаолияти, шунингдек, конунчиликда такикланмаган якка тартибдаги фаолият ёки бошка фаолиятни улардаги муносабатларнинг барча шаклларида ногиронлик белгисига кура камситилмаган холда амалга ошириш хамда

бу оркали даромадга эга булишга каратилган хукукдир" Мазкур тушунча ва унга берилган таърифда куйидаги асосий белгиларни узида мужассам этади:

1) ногиронлиги булган шахсларнинг одатдаги ёки мослаштирилган мехнат шароитларга эга иш жойларида фаолият курсатишлари;

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

2) мехнат фаолиятини амалга оширишдаги ихтиёр, яъни келгусида амалга ошириш талаб килинадиган функционал мажбуриятларга кирувчи вазифаларни тушуниш ва уларни бажариш учун хохиш-ироданинг мавжудлиги;

3) нафакат ходим сифатида балки якка тартибдаги фаолият (асаларичилик, баликчилик, дехкон ёки томорка хужалигини юритиш) ёки бошка фаолиятни (фрилансинг ёки руйхати Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 8 июндаги П^-4742-сон карори билан тасдикланган узини узи банд киладиган шахслар учун фаолият турлари) амалга ошириш;

4) мехнат фаолияти, конунчиликда такикланмаган якка тартибдаги фаолият ёки бошка фаолиятни улардаги муносабатларнинг барча шаклларида, жумладан, ишга кабул килиш, ёллаш, мехнат фаолиятини амалга ошириш, иш жойини саклаб колиш, хизматда (ишда) лавозим буйича кутарилиш, хавфсиз мехнат шароитлари, якка тартибдаги фаолият буйича руйхатдан утиш, рухсат олиш ва бошка жараёнларда фаолиятни ногиронлик белгисига кура камситилмаган холда амалга ошириш;

5) мехнат фаолияти, конунчиликда такикланмаган якка тартибдаги фаолият ёки бошка фаолиятни даромадга эга булишга каратилганлиги, яъни мехнат муносабатларида ходим сифатида конунчиликда белгиланган асосларла иш хаки ва даромад олиш, якка тартибдаги фаолият ёки бошка фаолиятда эса муносабатлар даромад олишга каратилган булиши (айрим тадбиркорлик тавакалчиликларида даромад олинмай колган холда хам фаолият йуналтирилган булиши) зарурлиги.

Юкорида кайд этилганидек, Бирлашган Миллатлар Ташкилоти томонидан ногиронлиги булган шахслар уларнинг бир куришда аён булган ва яширин ногиронлик белгилари туфайли атроф-мухит тусикларига дуч келишлари сабабли ишга жойлашиш ва мехнат фаолиятини давом эттириш жараёнида аксарият холларда мехнат самарадорлиги паст деб каралиши муаммосига алохида ургу берилади9.

Конвенциянинг 27-моддаси билан иштирок этувчи давлатлар томонидан:

- ногиронлиги булган шахсларнинг мехнат килиш хукукини, жумладан мехнат фаолияти давомида конунчилик йули билан белгиланган тартибда амалга ошириш хукукининг таъминланиши ва рагбатлантирилиши учун мехнат бозорида уларнинг ишга жойлашиш, лавозимида кутарилиш, иш излаш, ишга эга булиш, иш жойини саклаш ва мехнат фаолиятини кайтадан бошлаш имкониятларини кенгайтириш;

9 United Nations, Enable. What Is Disability and Who Are Persons with Disabilities? Frequently Asked Questions (FAQs). https://www.un.org/esa/socdev/enable/faqs.htm

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=2223Q

- тегишли стратегиялар хамда ижобий харакатлар, рагбатлар ва бошка чораларни камраб олиши мумкин булган дастурлар ёрдамида хусусий секторда ишга ёллашни рагбатлантириш буйича зарур чоралар курилиши белгилаб куйилиши оркали бандликни таъминлаш буйича механизмлар ногиронлиги булган шахсларнинг мехнат хукукини таъминлашнинг асосий кисми эканлигини кузда тутилган. Ушбу сабабларга кура хам, Мехнат кодексининг 6-моддасида "мехнат сохасида мехнатнинг муайян турига хос булган талаблар ёки давлатнинг юкорирок ижтимоий химояга мухтож булган шахслар (аёллар, вояга етмаганлар, ногиронлар ва бошкалар) тугрисидаги алохида гамхурлиги билан боглик фарклашлар камситиш хисобланмаслиги хамда имтиёзлар берилиши мумкинлиги кузда тутилган де-дискриминация ёки ижобий дискриминацияга10 оид коида белгиланган.

Юкоридагилардан келиб чиккан холда ногиронлиги булган шахсларнинг мехнат хукукини таъминлаш тушунчасига куйидагича таъриф бериш мумкин "ногиронлиги булган шахсларнинг мехнат хукукини таъминлаш -ногиронлиги булган шахсларнинг корхона, муассаса, ташкилотлардаги иш жойларида, шунингдек, конунчиликда такикланмаган якка тартибдаги фаолият ёки бошка фаолиятни улардаги муносабатларнинг барча шаклларида ногиронлик белгисига кура камситилмаган холда амалга оширишларига каратилган ижтимоий муносабатларни тартибга солувчи норматив-хукукий коидалар, ижтимоий, иктисодий, хукукий ва бошка механизмлар, дастурлар, режалар асосида уларнинг даромад топишга йуналтирилган фаолиятини руёбга чикариш ва бандлигига кумаклашишга оид хукукий ва ташкилий чора-тадбирлар тизими".

Фойдаланилган адабиётлар

REACH, АКШнинг Форт-Уорт, Даллас, Дентон ва Планодаги ногиронлиги шахслар хукукларини илгари суришга ихтисослаштирилган мустакил хаёт буйича ресурс маркази, https://www.reachcils.org/guidelines-writing-and-referring-people-disabilities/#:~:text=Emphasize%20the%20individual%20not%20the,person%20with% 20a%20visual%20impairment;

1. Aruma, https://www.aruma.com.au/about-us/blog/disabled-vs-disability-which-is-right/;

10 University of Dundee. Positive action or positive discrimination - what's the difference?

https://www.dundee.ac.uk/guides/positive-action-or-positive-discrimination-whats-

difference#:~:text=This%20is%20a%20form%20of,right%20skills%20for%20the%20pos

Journalists inside. 13. WHAT IS POSITIVE DISCRIMINATION? /. https://conseilsdejournalistes.com/en/egalite-genre/13 -quest-ce-que-la-discrimination-positive/

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

2. Disabled World, https://www.aruma.com.au/about-us/blog/disabled-vs-disability-which-is-right/;

3. ADA, Guidelines for Writing About People with Disabilities, https: //adata.org/factsheet/ADANN-

writing# :~:text=Remember%20that%20disability%20is%20not,care%20provider%20is %20under%20discussion.

4. United Nations, Enable. What Is Disability and Who Are Persons with Disabilities? Frequently Asked Questions (FAQs). https://www.un.org/esa/socdev/enable/faqs.htm

5. Murugami M. W. Disability and identity //Disability studies quarterly. - 2009. - T. 29. - №. 4., https://dsq-sds.org/article/view/979/1173

6. UN, Frequently Asked Questions regarding the Convention on the Rights of Persons with Disabilities. https://www.un.org/development/desa/disabilities/convention-on-the-rights-of-persons-with-disabilities/frequently-asked-questions-regarding-the-convention-on-the-rights-of-persons-with-disabilities.html#sqc3

7. United Nations, Enable. What Is Disability and Who Are Persons with Disabilities? Frequently Asked Questions (FAQs). https://www.un.org/esa/socdev/enable/faqs.htm

8. University of Dundee. Positive action or positive discrimination - what's the difference? https://www.dundee.ac.uk/guides/positive-action-or-positive-discrimination-whats-

difference# :~:text=This%20is%20a%20form%20of,right%20skills%20for%20the%20p os

9. Journalists inside. WHAT IS POSITIVE DISCRIMINATION? /. https://conseilsdejournalistes.com/en/egalite-genre/13-quest-ce-que-la-discrimination-positive/

10. Y36eKHCTOH Pecny6nHKacHHHHr MexHar KogeKcn. LexUz on-line. https://lex.uz/docs/142859

11. Y36eKHCTOH Pecny6nHKacHHHHr "HorapoHnHrH 6ynraH rnaxcnapHHHr xy^yKgapn TyrpncHga^rn 15.10.2020 Hnngarn yp^-641-coh KpHyHn. LexUz on-line. https://lex.uz/docs/5049511

12. Y36eKHCTOH Pecny6nnKacHHHHr 07.06.2021 Hnngarn "HornpoHnap xyKyKgapn TyrpHCHgarn KoHBeHunaHn (Htro-HopK, 2006 hhh 13 geKa6pt) para^HKauna K^nnm xaKHga"rn yp^-695-coh KpHyHn. Lex.uz online. https://lex.uz/docs/5447413

13. MexHar Ba3HpnHrHHHHr pacMHH TenerpaM KaHanngara MatnyMoT, https: //t.me/mehnatvazirligi/2580

14. "HornpoHnap xyKyKgapn Tyrpucnga KoHBeHuna". Lex.uz online. https://lex.uz/docs/5501227

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.