Өнеркәсіптік меншік объектілерін сотқа дейін және сотта қорғаудың кейбір мәселелері Текст научной статьи по специальности «Право»

Елеуызова Индира Царжаубайцызы,

КР Зац шыгару институты азаматтыц, азаматтыц ¡с ЖYргiзу зацнамасы жэне атцарушылыц т ЖYргiзу бвлiмiнiц жетекшi гылыми цызметкерi, зац гылымдарыныц кандидаты

ЭНЕРКЭСШТ1К МЕНШ1К ОБЪЕКТ1ЛЕР1Н СОТЦА ДЕЙ1Н ЖЭНЕ СОТТА ЦОРГАУДЫЦ КЕЙБ1Р МЭСЕЛЕЛЕР!

Энеркэсштш меншш объектшершщ ;ар;ынды турде ;ызмет етуi Yшiн авторлар мен патент иеленушшершщ к^ыщтарын ;оргауды ;амтамасыз ету ;ажет. Онын ;оргалуына иеленушi занды жэне жеке т^лга да муддел^ Патент иеленушiлер вздерiнiн внеркэсштш меншiк объектiлерiн мемлекеттiк тiркеу ар;ылы ;оргау нэтижесiнде бас;а осындай объектiнi вндiрушi, сатушы жэне бас;а да эдiстермен пайдаланушылардан ;оргайды. Сощысынын эрекетi то;татылады жэне оган б^зушылы;

нэтижесiнде мемлекеттiк тiркеуден вткен патент иеленушюше келтiрiлген шыгындарды втеу мiндеттiлiгi жYктеледi.

Энеркэсiптiк меншш объектiлерiнiн табигаты материалды; емес, сонды;тан оларды ;оргау Yшiн ерекше ;^;ы;тын белгiлi бiр аума;та, белгiлi бiр уа;ыт iшiнде жэне белгiлi бiр квлемде жYзеге асырылуы ;ажет.

Каза;станнын интеллектуалды; меншiк са-ласында квптеген халы;аралы; шарттарга, конвенцияларга, келiсiмдерге ;осылганына ;арамастан, бiздiн елiмiзде автор ;^;ы;тар толы; квлемде ;оргалмаган. Сол себепп, 1999 жылы взiнiн аумагында зияткерлш меншiк ;^;ыгынын тиiмсiз ;оргалуын ;амтамасыз ететiн ел ретiнде Казахстан АКЩ-тын 301 Тауар вкiлiнiн ба;ылау тiзiмiне енгiзiлген. Eлiмiздiн б^л тiзiмге енпзшу себептерiне автордын вз енбегi нэтижесш толы; пайдалануына мYмкiндiгiнiн болмауы, авторлы; бузушылыщтын толы;

заннамалы; бектлмеу^ б^зушылы; Yшiн

тагайындалатын жазанын келтiрiлген шыгынга сэйкес келмеуi болып табылады. Б^л жагдай ;азiрдiн взшде орын алуда.

Халы;аралы; ^йымдар вкшдершщ пiкiрiнше, Каза;станда внеркэсiптiк меншiк саласындагы б^зушылыщтар оган ;арсы кYресуге жеткiлiктi ресурс пен ;ажетп тэж1рибелердщ жо;тыгынан, сыбайлас жем;орлы;тын орын алуынан пайда болуда. Автор ;^;ы;тарынын жогаргы дэрежеде ;оргалуы Yшiн ен алды-

менен осы саладагы б^зушылыщтарды

;арастыратын соттар ж^мыстарын, сыбайлас жем;орлы;пен кYрестi жэне эрекет етушi заннаманы жетiлдiру ;ажет [1, 122 б.].

Свзаз, осы саладагы б^зушылы;

жагдайы Каза^станнын ДYниежYзiлiк сау-да уйымына мYше болуына кедерп келтiредi. Интеллектуалды; меншiктiн Халы;аралы; альянс мэлеметтерi бойынша Казахстан, Латвия, Литва, Таджикистан жэне бас;а мемлекеттер-мен ;атар (барлыгы 29 ел) «ба;ылау тiзiмiне» енгiзiлген. Ресей б^л тiзiмде Yшiншi орынды иеленедi. Квптеген елдерде жана технологиялар саласындагы ;ылмыстарга, сонын iшiнде терроризм мен экстремизм сия;ты ;ылмыстарга ерекше квщл бвлiнуде жэне оган орай катан жазанын ;арастырылу саясатын усталуда. Мэселен, АКШ-та авторлы; б^зганы Yшiн он

жылга бас бостандыгынан айыру жазасы, Фран-цияда тек туындыны зансыз таратушыга гана емес, сонымен ;атар, оны пайдаланушыга да жаза тагайындалуы, Кытайда интеллектуалдык меншiк саласындагы кейбiр б^зушылыщтар Yшiн ;ылмысты; жауапкершшктер ;арастырылган. Ресейде интеллектуалды; меншiк объектшершщ барлыгы эрекет етушi ;ылмысты; занмен ;оргауын иеленген (авторлы; жэне саба;тас ;^;ы;тар - 146-бап, внертабысты; жэне патентпк - 147-бап, тауар белпс мен ;ызмет белгiлерi, тауар шыгарылган жер атауы - 180-бап, тутынушылардын айга; а;парат;а ;^;ыгы - 182-бап, коммерциялы; ;^пия тэрнбшде ;оргалган ноу-хау - 183-бап) [2, 38 б.].

Казахстан Республикасынын патентпк занына сэйкес внеркэсiптiк меншiк объектшерше:

1) авторлы;ты зансыз иеленуi;

2) ;оргау ^^жатынын дурыс берiлмеуi;

3) патент иеленушш д^рыс аны;талмауы;

4) ^штеп лицензиянын зансыз берiлуi;

5) патент иеленушшщ ;оргалатын объектiсiн пайдалануга айры;ша ;^;ыгын жэне бас;а да мYлiктiк ;^;ы;тарын б^зуы;

6) коргалатын обьектюш пайдалануга зацсыз лицензиялык шарттардыц жасалуы мен орында-

луы;

7) зацсыз алдын ала жэне соцынан пайдалануы;

9) жумыс берушшц авторга сыйакы твлемеуi;

10) кукык коргауга байланысты коргау кужатынан туындайтын баска да бузушылыктар жауапкершiлiкке экеп согады.

Эрине, норма кажетп жэне орынды. Осы норманы тиiсiнше колдану кукык бузушыларды жасаган iс-эрекегтерi ушш жауапкершiлiкке тарту нэтижесiнде когамда эдшеттшкп орнатуга улес досуга мYмкiндiк береди Норманыц болуыныц взi жеке немесе занды тулгалардыц онда аталган кандай-да бiр эрекегтердi жYзеге асыру алдын-да оны жасау аркылы жауапкершшкке тартылу (белгiлi бiр материалдык игшктерден, беделiнен, бас бостандыгынынан айыру мYмкiндiгi) немесе оны жасамау аркылы ондай шектеулердi болдыр-мау жвнiнде ойлануга мYмкiндiк бередi. Бiрак, бул норманыц мазмунында жауапкершiлiкке тарты-луы мYмкiн кукык бузушылык эрекеттер шектеулi екендЫ келтiрiлген. Ал, кукык кагидасы бойын-ша занда кукык бузушылык ретвде квзделмеген эрекет кукык бузушылык болып табылмайды жэне тиiсiнше оны жасаганы Yшiн жауапкершiлiк туындамайды. Энеркэсiптiк меншш объектiсiн автор келiсiмiнсiз квшiрмелеу, азаматтык айналымга енгiзiлмеген объектiнi суретке туиру, оны квпшiлiк алдында орындау, хабарлау сиякты кукык бузушылыктардыц накты аталып кврсетiлуi жеке азаматтык, экiмшiлiк, кылмыстык iстердi карастыру жэне шешiм кабылдау кезiнде вте мацызды болып табылады [3, 30 б.].

Бiрак, бiздiн мемлекетiмiзде внеркэсiптiк меншiк объектiсiн пайдалану мен одан та-быс табуга байланысты кукыктардыц коргау тэжiрибесi вте сирек кездеседь

Коргау кужатына бYкiл колданылу мерзiмi iшiнде оны беруге карсы карсылык бойынша мынадай жагдайларда:

1) коргалатын внеркэсiптiк меншiк объекта патент кабшеттшп талаптарына сэйкес келмесе;

2) внертабыстыц, пайдалы модельдiн фор-муласында немесе внеркэсiп Yлгiсiнiн елеут белгiлерi жиынтыгында втiнiмнiн бастапкы ма-териалдарында болмаган белгiлер болса;

3) коргау кужаты втiнiм берушiнiн внеркэсштш меншiк объектiлерiн шет елде па-тенттеу ережелерiн бузуы жагдайында бершсе;

4) коргау кужатында авторы (авторлары) немесе патент иеленушi дурыс кврсетiлмесе дау айтылуы жэне толык немесе iшiнара жарамсыз деп танылуы мYмкiн.

Аталган негiздер бойынша коргау кужатын беруге карсылык уэкшетп органга берiледi. Карсылык оныц тYCкен кунiнен бастап алты ай мерзiмде шагым (аппеляциялык) кенесiнде каралуга

тшс. Карсылык берген тулга патент иеленушш карсылыкпен таныстыруга мiндетгi. Бул ереже тек коргау кужатында авторы (авторлары) немесе патент иеленушi дурыс кврсетшмесе дау айтылуы жэне толык немесе шшара жарамсыз деп танылуы мYмкiндiгiне гана таратылмайды.

Сонымен, коргалатын внеркэсштш меншiк объектiсiн патенттiк зацга кайшы пайдалану-шы кез келген адам патент иеленушшщ ерекше кукыгын бузушы (коргау кужатын бузушы) болып есептеледь

Коргалатын внеркэсiптiк меншiк объектюш пайдалана отырып жасалган внiмдi руксатсыз дай-ындау, колдану, жеткiзу, сактау, сатуга усыну, сату жэне азаматтык айналымга взгеше енгiзу, сондай-ак тiкелей коргау эдiсiмен дайындалган внiмдi колдану немесе азаматтык айналымга енпзу патент иеленушiнiн ерекше кукыгын бузу (коргау кужатын бузу) болып танылады. Бул орайда жаца вшм взге де дэлелдемелер болмаган жагдайда коргалатын эдiспен алынган деп есептеледь

Квп жагдайларда внеркэсiптiк меншiк объектганщ авторларымен вз кукыктарын коргай алмау себептерiне талап-арызды кабылдау Yшiн твленетш бажы мен сараптама жургiзуге, коргаушы жалдауга жэне тагы баска iс-эрекеттердi жYзеге асыру Yшiн материалдык жагдайларыныц болмауы жатады. Сонымен катар, внеркэсштш меншiк объектiлерiнiн авторлары мен патент иеленушшершщ кукыктары Казпатент бвлiмшелерiнiн бiрi - шагым (апелляциялык) кенесiмен жэне сот тэртiбiмен коргалады. Шагым (апелляциялык) кенесi - Казпатенттщ внеркэсiптiк меншш объектiсiне патент беруден бас тарту туралы шешiм кабылдаган жэне коргалатын внеркэсiптiк меншiк объектiсi патентке кабшеттшп талаптарына сэйкес келмеген, внеркэсштш меншiк объектiсi формуласында втiнiмнiн бастапкы материалдарын-да болмаган белгiлер болган, коргау кужаты втiнiм берушiнiн шетелдерде патенттеу ережелерiн бузган жагдайларында бершген мэн-жайга карсылыктар бойынша дауаларды сотка дешн карау жвнiндегi Казпатенттщ мамандандырылган органы болып табылады.

Эрине, мамандандырылган бул арнайы кукык коргау органы внеркэсштш меншiк объектiлерiнiн барлык кыр-сырларын жетiк бiледi, тiптi оныц кемшiлiктерi мен жетiстiктерiн олардан артык бшетш адам жок деп айтуга бо-лады. Олар арнайы бiлiмдерi бар, осы саланы жетiк мецгерген кызметкерлер болып табылады. Бiрак, олардыц кузыретi тек вздерiмен бiрге бiр ведомствога карасты органдардыц, ягни Казпатенттщ баска бвлiмшелерiмен жYргiзген эрекеттерiне катысты карсылыктарды кабылдау, сол бойынша тексеру, сараптама жYргiзу, алынган нэтиже бойынша шешiмдер шыгарумен камтылады. Дегенмен, шагым (апелляциялык)

кенесшщ шешiмiне ;арсылы; бiлдiруге болады жэне ол сот;а шагымдалады.

Сонымен, шагым (апелляциялы;) кенеске:

1) внертабыс;а инновациялы; патенттi, внертабыс;а, пайдалы модельге, внеркэсштш Yлгiге патенттi беруден бас тарту туралы уэкiлеттi органнын шешiмдерiне (сарапта-ма жасау уйымынын ;орытындысына) тYCкен ;арсылы;тар. Карсылы;ты втiнiш берушi неме-се онын мурагерi тшелей взi не вкiл ар;ылы бере алады;

2) внертабыс;а инновациялы; патентп, внертабыс;а, пайдалы модельге, внеркэсiптiк Yлгiге патенттi беруге ;арсы ;арсылы;тар берiлуi мYмкiн. Карсылы;ты кез келген мYДделi тулга тiкелей взi не вкш ар;ылы бере алады.

Алайда, шагым (апелляциялы;) кенесте ;аралмайтын ;арсылы;тар болуы мYмкiн. Олар, егер:

1) ;арсылы; Каза;стан Республикасынын заннамасына сэйкес апелляциялы; кенесте ;аралуга жатпаса;

2) ;арсылы;;а ;ол ;ойылмаса не оган ;ол ;оюга вкiлеттiгi жо; тулга ;ол ;ойса;

3) ;арсылы; белгiленген мерзiмдi буза оты-рып берiлсе жэне кврсетшген мерзiмдi узарту мен ;алпына келтiру мYмкiндiгi жо; болса;

4) впшш берушi ;арсылы;ты берудi реамдеуге, мазмундауга жэне рэсiмдеуге ;ойылатын талаптарга ;атысты кемшiлiктердi белгiленген мерзiмде жоймаса, ;арсылы;ты ;арауга ;абылдаудан бас тартылады.

Кврсетiлген мэн-жайлар болган жагдайда, ;арсылы; берген тулгага алынган ;арсылы;ты ;арауга ;абылдауга болмайтыны жэне ол бершген жо; деп есептелетiнi туралы хабарлама ж1бершед1

Шагым (апелляциялы;) кенес ал;асы отыры-сты вткiзу мерзiмдерiн мынадай жагдайларда:

1) ;арсылы;ты ;арауга ;атысу ;у;ыгы бар тулгалардын бiреуi келмегенд^ен, ;арсылы;ты бул отырыста ;арау мYмкiн болмаганда;

2) мэнi бойынша шешiм ;абылдау Yшiн жетiспейтiн;осымша;ужаттарды(дэлелдемелердi) тараптардын усынуы ;ажет болганда;

3) тараптардын втiнiшi бойынша кейiнге ;алдыруга ;у;ылы.

Дау мэш бойынша шешiлген жагдайда шагым (апелляциялы;) кенес ал;асы шешiм шыгарады.

Шешiм апелляциялы; кенес ал;асы мушелершщжайквпшшкдаусымен;абылданады. Дауыстар тен болган жагдайда апелляциялы; кенес ал;асынын отырысында тврагалы; етушшщ дауысы шешушi болып табылады.

Карсылы;ты ;арау нэтижелерi бойынша мы-надай:

1) ;арсылы;ты ;анагаттандыру туралы;

2) ;арсылыкты iшiнара ;анагаттандыру туралы;

3) ^р^шы;™ ;арау мерзiмiн кейiнге

;алдыру туралы;

4) ^р^шы;™ ;анагаттандырудан бас тарту туралы шешiм шыгарылады.

Шагым (апелляциялы;) кенес ал;асы шешiм шыгарылган ^ннен бастап он жумыс кYнi iшiнде апелляциялы; кенестiн шешiмiн эзiрлейдi жэне тараптарга жiбередi. Шагым (апелляциялы;) кенестщ шешiмi жазбаша нысанда баяндалады жэне ол юргспелш, сипаттамалы;, дэлелдемелiк жэне ;арарлы; бвлiктерден туруга тиiс. Апелляциялы; кенестiн шешiмiне апелляциялы; кенес ал;асынын барлы; мYшелерi ;ол ;ояды.

Энеркэсштш меншiктi тиiстi денгейде ;оргау - ел дамуынын негiзгi бастауы, онын табиги ресурстарынын болуына не болмауына ;арамастан бэсекеге кабiлеттiлiгiн ныгайтуга жэне дYниежYзiлiк аренада тура;тануына кепiл. Себеб^ сапанын бэсекеге кабiлеттi денгейi тек шыгармашылы;, внертапкыштык негiзiнде гана ;амтамасыз етiледi.

Азаматты; к¥кыктык ;уралдарды ;олдану ерекшелiктерi iшiнде осы жагдайда ;оргау ;ужатын алуга к¥кылы деп пайымдалатын тулгага патент беру болып табылатын втiнiм берушi талабынын к¥кыктык презумпциясы сал-дарымен кездесемiз.

Реттеу мен ;оргау кукык ;атынастарынын ара;атынасы квз;арасынан, бул жерде эдеттегi жагдай емес, реттеу кук^Iк ;атынасы пэнiнiн бар-жогы - внеркэсiптiк меншiк объектшерше к¥кык;ты тек куэландырылган кукык бойынша (патентке кабiлеттiктiн бар-жогы) шагымдану (сонын iшiнде сот;а) кезiндегi ;оргау к¥кык ;атынастарын iске асыру вндiрiсiнде гана белгшенед1

Каза;станда внеркэсiптiк меншiк объектшерш пайдалану тэжiрибе сi элi де болса ;алыптаспаган. Бiзге внеркэсiптiк меншш объектiлерiне патенттi тiркеудi жою бойынша сот iстерi таныс емес. Ресей тэжiрибесi де аталган мэселе бойынша ;алыптасу кезенiнде, бiрак казiрдiн взвде ерiктi сипаттагы патенттi беру, внертабысты; денгей сия;ты кYрделi критерийге сараптама жYргiзбеу (внертабыс;а алдын-ала патент пен пайдалы модьге патент беру кезщде), ;оргау ;ужатынын вмiр CYPУ мYмкiндiгiн, внеркэсiптiк меншiк объектiлерiне тиiсiнше ;оргалуынын

манызын квтеретiндiгiн ангартады [4, 82 б.].

Энеркэшппк меншiк объектшерше ;атысты квптеген даулардын тэжрибеде туындауы патент берiлген шешiмнiн внертабысты; денгешнде бол-мауымен байланыстырылады. Мэселен, пайдалы модельдщ жана болуын тексеруге немесе патентпк ведомствага не ;орга а^аратты; iздеуге тапсырыс беруге бiр кYндi жумсап, шамамен 100% кепiлдiк беретш патенттi алуга болады [5, 88 б.].

Азаматты; кукыктын жалпы ;агидаттарынан патентке кабiлеттi деп тану шешiмi экiмшiлiк тэртiпте сотта даулануы мYмкiн (1994 жылгы

КР АК 11 бабы). Бiрак, сотта осындай даулар-ды карастыру тэжiрибесiнiн аз болуын ескерiп, втiнiм берушшщ кукыктарын коргау бойынша елеулi тиiмдi шара, бiздiн квзкарасымызга пай-далы модельге патент беруден бас тарту тура-лы дау Казпатенттiн арнайы органмен каралып жэне тек соцгысыныц шешiмiмен келюпеген жагдайда гана, сотпен немесе елеулi жогаргы инстанциямен карастырылуы (егер сот органы Казпатенттiн арнайы орган Yлгiсi бойынша куралса) максатты деп санаймыз.

Энеркэсiптiк меншiк объектiлерiне кукыктарды сотта коргалу Yшiн кукык иеленушшердщ карсылыктары келесi тiзiмге сэйкес болуы тиiс:

1) внеркэсiптiк меншiк объекпсше авторлык туралы;

2) коргау кужатыныц дурыс берiлуi туралы;

3) патент иеленушш аныктау туралы;

4) ^штеп лицензия беру туралы;

5) патент иеленушшщ коргалатын внеркэсiптiк меншiк объектюш пайдалануга айрыкша кукыгын жэне баска да мYлiктiк кукыктарын бузушылык туралы;

6) коргалатын внеркэсштш меншiк объектiсiн пайдалануга лицензиялык шарттардыц жасалуы мен орындалуы туралы;

7) алдыцгы жэне соцынан пайдалану кукыгы туралы;

8) жумыс берушiнiн кызметтiк внертабыс ав-торына сыйакы твлеуi туралы;

9) втемакыларды твлеу туралы;

10) кукык коргауга байланысты коргау кужатынан туындайтын баска да даулар.

Сот шешiмi негiзiнде сараптама жасау уйымы коргау кужаттарына катысты взгерютер туралы мэлiметтердiн жарияланымын жYргiзедi.

Шагым (апелляциялык) кенесi шешiмiнiн немесе сот шешiмiнiн негiзiнде коргау кужаты толык немесе iшiнара жарамсыз деп танылады.

Сараптама жасау уйымы бюллетеньде шыгарылган барлык мэлiметтердi жариялай-ды. Жарияланым кYнi патенттiн колданылуы калпына келтсршген кYн болып табылады.

Патенттiн колданылуы токтатылган кYн мен калпына келтсршген кYн аралыгындагы кезенде Казакстан Республикасыныц аумагында патент-пен коргалатын внеркэсштш меншiк объектiсiн пайдалана бастаган немесе оган кажеттi дайындык жасаган кез келген адам оны одан эрi осындай пайдаланудыц квлемiн улгайтпай, тегш пайдалану кукыгын сактап калады (соцынан пайдалану кукыгы).

Соцынан пайдалану кукыгы баска адамга внеркэсштш меншiк объектюш пайдалану орын алган немесе оган кажетп дайындык жасалган вндiрiспен бiрге гана берiлуi мYмкiн.

Интеллектуалдык меншш объектiлерiне катысты дауларды карастыру арнайы маман-дандырылган тврешiлер курамын куру туралы ой-ларды осы саладагы гылыми енбектерi бар бiркатар авторлар айтып келедi. Олардыц пiкiрлерiнше, внеркэсштш меншiк объектiсi мен жалпы интеллектуалдык меншк объектiлерiне катысты дауаларды шешу Yшiн аралык соттар енгiзу кажет. Аралык соттардыц взгешелiгi мен басымдылыгы ретiнде онда шешiм шыгарудыц тездшп, карауга твленетiн акыныц тиiмдiлiгi, мемлекетпк соттарда карастырумен салыстырганда ресми рэамдеудщ аздыгы, тараптардыц техникалык бiлiмi бар тврешш тацдау еркiндiгi, дауды карау барасын-да белгiлi болган мэлiмет пен акпараттыц купия сакталуына косымша кепiл - iстi карауга катысатын тулгалардыц аздыгы аталган [6, 110 б.].

Бiздiн мемлекетiмiзде тараптардыц келiсiмi бойынша аралык соттар вз кызметтерш жYзеге асыруда. Егер автор немесе патент иеленушi жэне баска да тулгалар пайдалы модельге катысты даудыц аралык сотта карастырылуына ниет бiлдiрсе, дау аралык сотта карастырылады. Сонымен, аралык сот тараптар тацдауы бойынша, ягни мiндеттi сот жYЙесi емес жэне тек азаматтык ютер бойынша гана жYргiзiледi.

Ал,внеркэсшт1кменшш,жалпыинтеллектуалцык меншк объектiлерiне катысты даулар сипаты-на карай тек азаматтык гана емес, сондай-ак эюмшшк те, кылмыстык та ютерге катысты болуы мумкiн. Осыган байланысты внеркэсiптiк меншiк объектiсiне катысты ютерда сотта карастыру Yшiн тагайындалатын тврешiлер курамы кукыктык бiлiмi, эрi техника саласында арнайы бiлiмi бар тулгалардан куралганы жвн болар ед1

Осыган сэйкес, внеркэсiптiк меншiк объектiлерi авторлары мен патент иеленушiлерiнiн вз кукыктарын пассивт коргауына себеп - оныц коргалу рэсiмiнiн уйымдастырылу кемшшктер^ арнайы мамандандырылган кукык коргау органдарыныц болмауы.

Энеркэсштш меншiк объектiлерiн кукыктык коргау мYлiктiк жэне мYлiктiк емес авторлык жеке, ерекше кукык ретвде сипатталады. Сондай-ак, внеркэсштш меншiк объектiлерiне авторлык кукык тек бiр гана (немесе бiрнеше косалкы авторларга) тулгага тиесш болады жэне оган усынысты карастыру бойынша арнайы органдарга бiрiншi болып втшм берген тулга танылады.

Энеркэсштш меншiк объектiлерiнiн мемлекет пен когам Yшiн кызмет етуi ец алдыменен оныц авторлары мен баска да кукык иеленушшершщ зацмен камтамасыз етшген мYдделерi мен кукыктары коргалуыныц тшмдшгш артты-руын талап етедi. Себеб^ егер тулга взiнiн кукыктарыныц тиют дэрежеде зацмен коргалуын сезiнбесе жэне оныц нэтижесшде

оган ;андай-да 6ip материалдьщ жэне/немесе материалдьщ емес иriлiкгердi иеленетiндiгiн кермесе, оньщ тарапынан оныц шыгармашыльщ ;ызметпен ш^гылдануга ^мтылысы болмай-ды. Бiз иеленушшщ енеркэсiпгiкменшiк

объекгiлерiне ;атысты ;^;ьщтарды ;оргаудьщ бiрден-бiр жолы ретiнде эрекет етушi Патенгтiк зацнама нормаларыныц енеркэсштш меншiк объектiлерiне ;атысты нормаларын езгерту мен тольщтыруды ^сынамыз.

ПайдаланFан эдебиеттер Ti3iMi

1. Авторское право и смежные права: учебник / Под ред. И.А. Близнеца. - Москва: Проспект, 2011. - 416 с.

2. Елеусизова И.К. Казахстан Республикасы азаматтарыныц шыгармашыльщ ;ызметш ;амтамасыз ету шарасы ретiнде пайдалы Yлгiнi ;оргау // Тура би. - 2007. - №4. - 36-39 бб.

3. Григорьев Ю.В. Право изобретателя на вознаграждение и патентное законодательство // Патенты и лицензии. - 2010. - № 1 - С. 26-32.

4. Томашев В. Охрана полезных моделей // Интеллектуальная собственность. - 1997. - №7-8. -С. 80-83.

5. Варфоломеева Ю.А. Интеллектуальная собственность в условиях инновационного развития. -М.: Ось-89, 2007. - 144 с.

6. Медетова И. Санаткерлш менш^щ ;^;ьщтьщ ;оргалуы // Тура би. - 2003. - №4. - 103-111 бб.

Макалада енеркэсттт менш1к объектшерш цоргаудыц азаматтыц-цуцыцтыц эджтершщ жалпы ережелер1 царастыр^глган. Сонъщ штде, аталган объекттерд1 сотца дейш жэне сотта цоргаудыц кейб1р мэселелерт айцындауга ерекше кецт белшген. Патент иелерМц цуцыцтарын цоргауга багытталган нормаларга талдау журггзу нэтижеанде автормен патенттт цуцыц саласындагы эрекет етуш1 зацнаманы жетыдгру жолдары усынытеан.

Туйт сездер: патент, внертабысшы, патент иеленуш1, пайдалы модель, внертабыс, енеркэсттт улг1, патенттт цуцыцтар, сотта цоргау, шагыгм кецес, цуцыц бузушышыц царсыглыц бтд1ру.

В статье раскрываются общие положения гражданско-правового способа защиты объектов промышленной собственности. В частности, особый акцент делается на раскрытие некоторых вопросов досудебного и судебного способа защиты данных объектов. В результате проведенного анализа норм, направленных на охрану прав патентообладателей, автором предложены пути совершенствования действующего законодательства в области патентного права.

Ключевые слова: патент, изобретатель, патентообладатель, полезная модель, изобретение, промышленный образец, патентные права, защита на суде, апелляционный совет, правонарушение, возражение.

In article general provisions of a civil-law way of protection of objects of an industrial property reveal. In particular, the special accent becomes on disclosure of some questions of a pre-judicial and judicial way of protection of these objects. As a result ofthe carried-out analysis ofthe norms directed on protection of the rights of patentoobladatel, the author offered ways of improvement of the current legislation in the field of patent law.

Keywords: the patent, the inventor, a patentoobladatel, useful model, the invention, an industrial sample, patent rights, protection in court, appeal council, an offense, objection.

ИД. Елеуазова,

КР Зац шыгару институты азаматтьщ, азаматтьщ ю жYргiзу зацнамасы жэне ащарушыльщ ю жYргiзу белiмiнiц жетекшi гылыми ;ызметкер^ з.г.к.

Энеркэсштж менш1к объектшерш сотка дешн жэне сотта n;opFay5bi4 H^6ip мэселелерi

Елеусизова И.К.,

ведущий научный сотрудник отдела гражданского, гражданско-процессуального законодательства и исполнительного производства ИЗ РК, к.ю.н.

Некоторые вопросы досудебной и судебной защиты объектов промышленной собственности

I.K. Eleusizova,

Senior Research Fellow SI «Institute of legislation of the Republic of Kazakhstan», candidate of Law

Some questions of pre-judicial and judicial protection of objects of an industrial property