CC BY
79
26 Ч_НОМ АН донишгох
А. Каримов
ЧДНБАХ.ОИ МИЛЛИИ РИВОЧ.И К.ИССАИ ЛИРИКЙ
Вожатой калидй: адабиёти муосири тоцик, циссаи лирики, ташаккули циссаи лирики, сарчашма^оициссаи лирики Аз рявпяцу риво^и адабиёгх,ои тамоми мамолики мутамадцин пайдост, ки аввалин сарчашмаи инкишофи онх,о мероси миллии маъиавй будааст. Халцх,ое, ки адабиёти классикй иадоштаид, дар иешрафти адабиёти хаттии худ, аввал аз х,ама, аз э^одиёти лафзй-афсоиаву ривоягх,о, суруду гаронах,о ва достойной мардумй бах,ра анд^хтаанд Мисоли бар^асгаи ин адабиёти муосири к;иргиз мебошад, ки иахустии шеъри хаттии он дар рузномаи тозабуиёди «Ала-тоо» дарч шуда буд ва он ба ралами Аалй Туцунбоев тааллуц дорад.
Мардумоне, ки адабиёти FaHiin классикй доранд, дар асри XX - давраи эх,ёи худ аз он манфиатх,ои зиёд дидаанд. Адабиёти муосири T0411K, адабиёти хялкдои арман, озар ва гур^й аз чумлаи х,амин гуна сарвагх,ои маъиавй ба шумор мераванд, ки мероси фарх,ан1 ни FaHñ доранд. Ин гуна адабиётх,о дар рох,и инкишоф х,ам аз адабиёти классикй ва х,ам аз э^однёти шифох,ии а^доди худ х,амеша манфиат мебардоранд. Дар ин бора х,ам донишмандон, х,ам нависандагон андешах,ои ^олиби гава^^ух, доранд.
«Агар ба та'фибаи санъати суханварии дунё назар афканем, пас мебинем, ки чи ди рут? ва чи нмруз, аз Фирдавсию Данте cap карда, то Шекспиру Албер Камю ва Шамсиддин Шохину Айтматов, бисёре аз устодони цалам рнвоёту афсонах,ои цадимро мувофиц ба талаботи замоин худ такмил дода, иайваста ба масъалах,ои дога пятимой аз тахайюли бадей гузаронида, асарх,ои бузург офаридаанд,»-мегуяд С.Турсун, ки асос дорад (10,20). К.иссаи лирикй дар адабиёти муосири то^ик иеш аз х,ама
сарчашмах,ои миллй- бостонй дорад.
Аз «Авесто» ва дигар китобх,ои динию мук'яддяси мардуми форсизабон шрифта, то «Ч,явомеъ-ул-х,икоёт ва лавомеъ-ур-ри-воёт»- и Мух,яммяди Авфй, «Гулистон»-и Саъдии Шерозй, «Ба-доеъ- ул-вякоеь»-и Восифй, «Наводир- ул-вякоеъ»-и Ах,мяди До-ниш ва дигарон мо упсурх,ои насри лирикиро дида метавонем.
Х,амчунин дар насри ривоятй, махсусан «Самаки айёр», «Ча-х,ор дарвеш», «Х,яфт сайри Х,отями Той» тарзи лирикии баён, эх,со-соти гуяпдя, яндешях,ои нозук, моиологх,ои ботинй хеле зиёд мушох,идя мешавад.
«Авесто» аввалин намунаи осори адабй-фалсафии хялкдои форсизабон аст, ки аз тясвирх,ои сабки лирики бархурдор буд. Дар ин китоби \iyiyi, щаси зардуштиён баъзан мятлябх,о ох,яш и гуфтори мяхрямоня дошта, аз х,иссиёти баланди ботинии цяхрямоион дарак медих,янд. Ёдгории «Авесто»-ро cap то по метавон аз яндешях,ои фалсафй ва циссаву х,икоятх,ои лирикй иборат иомид. Мусох,ибях,ои Ах,уро Маздо ва Зардушт аз дафтари якуми он «Гох,он» cap карда, то «Яштх,о»-сурудах,о ва «Карда»-х,ои сершумор, ки ба таъбире «оя» метавон гуфт, моломоли эх,сосоти еииой мебошаид. Чй Дхуро Маздо вачй Зардушт, ки дар «Авесто» Hiaxcx,oii аввалин мах,суб мешаванд, дар сух,батз,ои худ бо эх,сосоти баланд ва шуру шарар ибрози аидеша мекунаид. Дар \[усох,иГ)()1и эшон масъалаи яктоиарастй ^ои асосиро ишгол мекунад. Онх,о дар бораи меъёрх,ои асосии я\локг гуфтори нек, ииидори иек, рафтори иек бо '(ушу хуруш сухан мероианд. Тамоми мав^удоти оламро аз иродаи Ах,уро Маздо иборат медонанд. Зардушт, ки худ низ офаридаи худой яккаву ягона аст, Ах,уро Маздоро х,амин гуна сарчашмаи тамоми х,асгй мешуморад.
Чунончи дар бахши «Уштавадгох,. Ясна», х,оти 43 омадааст:
«...Эй Маздо!
Туро тавонову пок шииохтам: он гох,, ки донистам, ки дар партави тавоноият орзух,ои мо бароварда хох,ад шуд: он гох,, ки дарёфтам ашаванону дурвандонро подош ва подафра \ох,й бахшид; он гох,, ки пай бурдам дар партави гармои Озари ту, ки нерумандиаш аз Аша аст, неруи Манишн нек ба ман руй хох,ад намуд »(1, 76).
Дар бахши «Ах,унавадгот. Ясна», х,оти 28 омадааст:
«...Ай Маздо Ах,уро! Ба дастёрии Урдибих,ишт, ки ба покону некон гумоиш дих,ад, ободии ду '(ях,опи хокй ва минуиро ба ман, ки ба манишн нек ба ту руй меоварам, арзонй дор» (1,82).
— 28 - НОМАИ донишгох J
<*. .Кай фаро мерасад он рузе, ки ман битавоиам Урдибих,инп у Бауману боргох,и пурфарру шукух,н Ах,урою пайравону фармон-барони Маздоро ба дидагони худ бингарам?
Ман бад-ин мех,ип гуфтор, зиёнкорону девпарастонро ба рох, оварам, то ба дини ростин биграванд» (1, 63).
Табиист, ин гуна асар дар замоне ба вудуд меояд, ки ахлоци домеа аз назари муносибатх,ои идтимой ва х,ук,ук,у цимати шахе ниёзманди тарбият бошад.
Китоби «Авасто» х,як,ик,я1с аз маънавияту ахлоци шоистаи инсонист ва тараннумгари кирдорх,ои шоистаи он аст. Ардамех,р ситоиши Зардуштро аз дониби мутафаккири бузурги х,инд-Робиндранат Такур чунин меорад:
«.. .Зардушт суруди ягонагй мехонад ва маро, ки худ шоири сурудсозам, беихтиёр ба суи нагмаи осмонии худ мекашад» (3,63).
Унсури лирикапардозй давра ба давра назокат ва таъсир-бахшиашро намоён мекунад.
Фарогирии надидах,ои лирикй дар мух,имтарин намунах,ои насри ривоятии форсу тодик низ дойгох,и шоистае дорад. К,ади м-тарин асар дар ин замина, ки чанд циссаву х,икояти лирикиро низ дар бар гирифтааст, китоби Мух,аммади Авфй «Ч,авомеъ-ул-х,икоёт ва лавомеъ-ур-ривоёт» мебошад (7,214).
К,ариб тамоми дикости асар саршор аз циссах,ои u6pai ому sy 1у1х,ря\[()попя ва мух,аббати иок буда, х,аёги одилонаро тараннум менамояд ва нишонах,ои лирикй дорад. Аз номи шахеи якум баён шудани воцеа, х,иссу х.яя^опи баланди пок,ил, надидах,ои насри мусаддаъ х,амин гуна аломатх,оянд:
«Ман умед аз дон бурида ва дил ба марг них,ода, бо дидаи намноку синаи гамнок нишаста будам, ки об дар чуш даромад... I lorox, дидам, ки оби дарё ба ман наздик расид ва ман калимаи шах,одат мехондам ва назора мекардам, ки х,амин замон л у к, vi я и мох,иён хох,ам шуд» (2,15).
Ё худ дар дигар маврид:
«Саросема аз хоб бархостам, назар кардам, падарро кушта дидам... Як руз рох, рафтам, ба шах,ре расидам, то ки ба дарвозаи шах,р омадам, дарро мазбута кардаанд. Х,арчанд фарёд кардам, касе нашунид» (2,177).
Дар дои дигар, рози мах,рамонаи ^ах,рамононро дучор шудан мумкин аст, ки ин гуна унсурх,ои лирикй яке аз данбах,ои иайдоиши
к,иссях,ои лирикии замони мо гаштаанд: «...Эй маликаи хубон, аз сарат гардам, чи мешавад, ки маро аз васли худ комёб гардонй. Умре шуд, ки ба х,авои ту местам, аз оташи шик,и ту дар изтиробам, то кай рози худ шшх,он дорам, туро аз х,оли май хабар нест» (2, 189).
Ин аст, ки \[ух,як,к,ик()п, аз чумла Ю.Салимов дар гадцикоти худ оид ба насри ривоятии форс- то^ик дар радифи монологх,ои нацлй ва драмавй мав^удияти монологи лирикиро низ таъкид кардааст: «...Монологи зернин Хуршеди оинщ ба навъи лирикй мансуб аст, чунки дар он 1у1х,ря\[оп х,олати рух,й ва эх,соси худро нисбат ба воцеа хеле равшан ва таъсирнок ифода кардааст» (8, 63).
Намунае, ки у барон тасдици ин маънй овардааст, ^олиби диедат мебошад: «Эй дилором, ку^о рафтй? Дил аз ман бисито-диву маро танх,о бигзоштй ва маро ба коми душман кардй ва ному насаби хеш нагуфтй. Акнун аз ку^о талабгори ту бошам ва ин гам ба кй гуям. Ва кист, ки ин ах,вол аз ман бовар дорад. Ч,ах,опиёп маро бад-ин кор чй гуянд? То акнун бар ошикон мена-кух,идя\[ ва акнун маро нак^х,анд. Фарёд аз кй чуям ва дармони дард аз кй чуям ва рози дил ба кй гуям».
Дар як монолог омадани чанд чумлаи саволй х,адафи муайяни эстетикй дорад. Ба воситаи х,амин монолог рух,ия ва табъи латифу иурэх,соси 1у1х,ря\[оп равшан гаштааст» (8, 136).
«Самаки айёр» яке аз мух,имгарин осори насри ривоятии асри XII мах,суб ёфта, унсури лирикии зиёдеро фаро мегирад.
Яке аз хусусиятх,ои циссяи лирикй дар он аст, ки симои зох,ирй ё хисла 1'х,ои цах,рамони асосй дар як 40 мукаммал тасвир нашуда, х,ар '(о-х.яр '(о ба маврид пяк,л аз ^узъиёти он меравад ва дар насри ривоятии унсурх,ои лирикй дошта низ ин сабк ба мушох,ида мерасад: «...Самаки айёр он чавони чолок марде буд боинсоф, бо х,ама асбоб ороста».
Чои дигар, аз забоин Хо^а Саъд чунин омадаасг: «... Он чавони пама^чпуш, ки хан^архр дар ямину ясор бурда, сари айёрон аст ва, уро Самаки айёр мехонанд ва иисархонди Шагали I Iii i syp аст» (9,191).
Азбаски яке аз вижа1 их,ои аввалини циссаи лирикй дар мсх,-вари асар 40Й гирифтани муаллиф (цах,рамони лирикй) аст ва кулли воцеах,о бевосита бо фаъолияти у гирех, мехурад, чунин суханони Самак аз насри ривоятй ах,амия г доранд:
«.. .Эй Оташак, ман ширхора будам ва Сах,лон бинни Фируз бинни Ромин шароб мехур, i ва иадари ман шаробдори вай буд.
— 30 НОМАИ донишгох j
Як руз дар канори вай будам ва падари ман шароб аз х,авз барме-гирифт ва дар ханаб мекард. Падари маро бо модар хусумате буд. Падар модарамро бизад. Ман аз канори модар ба х,авз афтодам. Чун падару модар маро аз х,авз ба дар оварданд, маблаге шароб дар шиками ман рафта буд..» (9).
Академик Носирдон Салимов аз боби мавдудияти ншнонах,ои лирикй дар насри асрх,ои IX-XIII дарак дода, бо такя ба табацабандии Х,усайни Размду ва Сируси Шамисо аз намунах,ои осори ин давра ба ин гари к, ёдоварй кардааст:
«...Осори мансури ганой... аз к,иссях,о, достойно ва х,икоёту шарх,н руйдс [х,о фарох,ам оварда, дар мех,вари мавзуи инщ ва онпщй давр мезанад: «Х,азору як шаб», «Самаки айёр», «Рох,ат-ул-арвох,» ё «Бахтиёрнома»-и Шамсуддин Мух,аммад Дакоици Марвазй ва дигар бахтиёрномах,о, «Бустони хаёл», «Озодбахт ва Х,азоргесу», «Толибу Матлуб», «Рошид ва Рашид», «Ширинно-ма», «Чих,ил тутй» ва гайри он..» (7, 214).
«Чах,ор дарвеш» ва «Х,афт сайри Х,отами Той» низ чун наму-нах,ои долиби насри ривоятии асрх,ои миёна саршор аз унсурх,ои лирикианд. Ба цавли устод Айнй «Чах,ор дарвеш» яке аз 1нох,асарх,ои бисёр дилчасии халцй аст, ки аз замонх,ои бисёр иеш cap шуда, бо пайдо шудани х,одисах,ои нав дар дунё то вацги навишта шуданаш иурра ва мукаммал шудааст» (11, 8).
Нацли х,ар дарвеш эх,сосоти гуянда, андешах,ои нозук, монолоп(,ои ботинии уро дар бар гирифтааст, ки х,усни асарро дозибтар сохтаанд. Масалан, дарвеши аввал бо чунин ифода ва сифатчиних,ои мох,ирона х,олату х,аядонашро ифшо менамояд:
«... Нозанине ба руи чун мох, ва муе чун мушк сиёх,, к,яд ба сони сарв хиромон, донн дах,он ва дах,они дон... Аммо тайн нозанинаш ба захми хандари дафо мадрух, гашта ва муйх,ои мушкнобаш ва зулфони пуриечутобаш ба хун OFynrra, рухсори аргувониаш заъфаронй гардида, аз гояги заъф чашм аз сайри гулистони ^ах,он пушнда. Ба х,олате, ки шарбати марг пунш; (а. Ман монли руй ва мун он зебоннгор шудам, ман мах,ви дамоли бокамоли он баландахтари шараф ва икГюл шуда, х,айрон будам, ки оё аз ку^о ва чаро ин зах,мат ва ранд ба у расида ва кадом золими сангдил ба у ин зулмро кардааст» (11, 21-22).
Дар дои дигар, мех,ру мух,аббати дарвеши аввал ба мах,бу-бааш чунин ифода шудааст:
«... Г ГIавцм диданаш ба дидаам 40 гирифт ва султони мух,аб-баташ ба дилам маъво гирифт. Даме агар намедидам, дилам метаиид, рангам меиарид, ба х,олаге ки х,амсух,батоиам ба ишки ман пай бурданд» (11, 42).
Монологи ботинии дарвеши дуввум боз х,ам муассиртар аст: «...Внсоли он симбар ба ту муяссар нахох,ад шуд. Акнун аз Чоми фирок, хунтой бисёр хурй ва бисёр pysx,o дар водии х,и1фон ба cap барй. Занни голиб он ки чони ширин ба ёди он лаъли ширин дарбозй... гох,о мегуфтам: «хушо х,олат, агар ба зудй чоп фидо кунй ва дар чар гаи вафодорон иашъунамо куий!..» (11, 56).
Хулосаи калом, дар «Чах,ор дарвеш» офаридах,о capono лирикианд. Азоби рух,й, дарди иочорй ва тасвири х,аячонбахши х,олати рух,иро дар нацли чор дарвеш мушохрда кардан мумкин аст: «Эй ^авони Fapn6! Баъд аз он мулку мол аз дастам рафт, дус-тонам канора гирифтаид, ходимои ва одамонам х,ар як ба тарафе гирифтаид. Ман дар кун^и хоиаи вайрои нишастам. Х,амин ки касе дар пешам монд ва ба 40e нарафт, ин духтарам буду бас. Mo х,ар ду ба х,оли зори худ чаидон гиристем, ки х,ар кас бар мо гузашт, бар х,оли мо бигрист ва чатттми ман аз бииой бозмонд... » (11,183).
Х,амин тариц, дар насри ривоятии асрх,ои миёиа мав^уд будани ох,ан1 х,ои лирикиро х,ам та^рибаи таравдиёти адабиёт ва х,ам ах,л и таджик; тасдик; кардааид.
Яке аз ёдгорих,ои бузурги асри XIII «Гулистои»- и Саъдии Шерозй нацли бадеии х,аёги ноором ва инъикоси рузгори шоири бузургро дар бар мегирад. Тасвири х,иссиёти ботинии иисон дар асар мавцеи калон дорад. IVlVb^on лирикй, нигориши шоироиаи симои маынуь;а, рози махрамонаи дилдода, тасвири х,олаi и рух,ии онпщ, х,икоях,оро ^аззоб сохтааид:
«...дар айёми ^авонй гузар доштам ба куе ва назар ба руе дар тамузе, ки х,арураш дах,он бихушкоиидй ва самумаш магзи устухон бичушонидй, аз заъфи башарият тоби офтоби х,ачир наёвардам ва илти^о ба сояи деворе кардам мутараедиб, ки х,арри тамуз аз ман бибарад, обе фуру иишоиад, ки х,аме ногох, аз зулмати дах,лс !и хона равшанй битофт, яъне ^амоле, ки забоин фасох,ат аз баёни сабох,аш у о^из ояд, чуионки дар шаби торе субх, барояд ё оби х,аёг аз зулмот бадар ояд, к,ядях,с барфоб бар дасту шакар дар он рехта ва ба aparç баромехта, надонам, ба гулобаш мутайиб карда буд ё к,я i ряс чанд аз гули руяш дар он
чакида. Филдумла, шароб аз дасти нигоринаш баргирифтаму бих^рдам ва умру чавонй аз cap шрифтам» (12, 139).
«Бадоеъ-ул-вацоеъ»-и Зайниддин Махмуд и Восифй низ х,ам-чун асари намоёни адабиёти аввали асри XVI тодик х,одисах,ои сиёсй, идтимой, 1щтисодй, маданй ва адабии замонашро дар бар мегирад, ки чун намунаи осори ёддоштии классикй аз номи шахси якум навишта шуда, бо сабки лирикй омехта аст. Барон мисол аз «Х1икояти саргузашти I нёсиддин ва муаллиф» ицтибос меорем: «.. .Он ду шахе моро ба хонае дароварданд, ки rçamorçe дошт ва моро дар он до андохтанд ва мах,бус сохта, дарро бар рун мо куфл карданд. Ман гиряву иола мекардам ва I "нёсиддин ро ба худо х,авола намуда, мегуфтам, ки: - Эй золими сангандил ва эй берахдш мехргусил, ин чй кор буд, ки кардй ва ин чй амал буд, ки пеш овардй? Маро аз ватан дудо сохтй ва дар тахдукаву вартаи бало аидохтй!» (4,47).
Х1амии тариц, дар иамунах,ои насри гузашта, то Ах,мади Дониш фарогнрин лирика дар тарзу шаклх,ои мухталиф сурат гирифтааст. «Наводир-ул-вацоеъ» дар ин замина яке аз намуна-х,ои долиби i яняддух,е аст:
«...Рузе чанд ба умеди ахзи мол ба он марзи шум таваедуф намудем. Ва х,ар вак/г, ки назди х,оким рафтем, шамотату унф шунидем. Дар охир дазм кардем, ки х,оким саркардаи дуздон аст ва эшон уро чокарон, ба чанд воситаю рисола панд-шаш дирам ба кирояи рох, аз х,оким талабида, ба х,азор мазаллат баъд аз ранду кулфати фаровон, гуруснаю урён, монанди гадоён дохили Бухоро гардидем... Ман низ ба ватани маълуф даромадам. Дидам, модарам фавтида ва кулбае мухтасар ба мероси ман гузошта. Солеро ба х,азор таабу тахдука гузаронида бо худ гуфтам: Мо озмудаем дар ин шацр бахти хеш, Берун кашид бояд аз ин варта рахти хеш» (5,151). Дар асари Ах,мади Дониш фикру андешах,ои идтимой ва фалсафии у бо эх,сосотн ботинии лирикй ифода ёфтаанд. У х,амаи дидах,ояшро ботинан гахдил мекунад ва тахгншх,ои гинони у ба тасвирх,он эпикй пайваста, манзарах,ои х,аётро реалистоиа ба риштаи таевнр мекашанд. Аз он думла, нигох,и у ба дамъияти рус, ба хусус андешах,ояш дар бораи базму тарабх,ои аъёну ашрофи рус бо xjiccuëi у х,аядони ботинй ^аламдод шудаанд. Нависандавамутафаккири го^ик дунёи ботинии аъёну ашрофи русро тахдил мекунад ва ахлоци гуногунмазмуни onx,opo нишон медих,ад. Масалан, х,()лягх,ои рух,ии
С ученые записки" V 33 -
занон -Зайд ва Амр(исмх,ои шартй), дар мавриди дидани занони аз худ зеботар ва хушлибостар, х,иссу х,ая^они ботинии шавх,арони эшон-Башир ва Холид (низ исмх,ои шартй), инчунин дидани он шавх,арх,о, ки занх,ояшон чй тавр бо чавонони бегонаи зебо бо х,авас parçc мекунанд, аз лих,ози ганой хеле хуб тахдил шудаанд (6, 99-100).
«Бадоеъ-ул-вацоеъ» ва «Наводир-ул-вацоеъ» осоре х,астаид, ки дсосоти ботинии и'пимоии 1у1х,ря\[опро фаро гирифтаанд. Ч,устучуи мабдаи лирикй ба муаллифон дар рох,и кашфи эх,сосоти идпшоии цах,рамонон бакор омадааст.
Х,амин гуна, ба мушохрда гирифтан мумкин аст, ки падидах,ои ганой дар осори мансури классикй аз марх,алах,ои нахустини ташаккули он ба зухур омада, як навъ василаи ^аззоб ва муассири баёни х,олати равонй, маънавй ва и^гимоии цах,рамон ба шумор рафтааст. 11амунах,ое, ки мо аз насри бадеиву омиёнаи то^ик зикр намудем, бозгуи он аст, ки ох,ангх,ои лирикй, дар мисоли тасвири хаёлот ва дунёи ботинии цах,рамон, тавсифи мамдух, ё маьшуц, ифодаи рамзу рози шик,, махрумият ва муваффацияти шахсия i х,ои марказии асарх,о усули хоси баёни тафаккур ва '(ях.опшипосии нависанда мах,суб ёфта,заминах,ои ташаккули циссаву х,икоях,ои лирикии садаи XX гардида, ин хусусиятх,ои э^одй цабули мох,ияти х,одисаву воцеах,оро барон хонанда осой мегардонад.
ПАЙНАВИШТ
1. Авесто. -Душанбе: К,онуният, 2001
2. Авфй, Мух,аммад. Ч,омеъ-ул-х,икоёт ва лавомеъ-ур-ривоёт. ^илди
2. -Душанбе: Ирфон, 1981
3. Ардамех,р. Зардушти Сапитамон //Садои Шарк;.- 1989.- №9
4. Восифй, Зайниддин. Х^исоёти латиф аз «Бадоеъ-ул-вак;оеъ». -Душанбе: Маориф, 1967
5. Дониш, Ах,мад. Наводир-ул-вак;оеъ. -Душанбе: Дониш, Китоби 1, 1988
6. Дониш, Ах,мад. Порчах,о аз «Наводир- ул-вак;оеъ».Нашриёти Давлатии То^икистон, Сталинобод, 1957
7. Салимов Н. Марх,алах,ои услубй ва тах,аввули анвоъи наср дар адабиёти форсу то^ик (асрх,ои IX-XIII).- Ху^анд: Нури маърифат, 2002
8. Салимов Ю. Насри ривоятии форсу то^ик. -Душанбе: Дониш, 1971
НОМАИ донишгох
— 34 -
9. Самаки айёр. 4,1--Душанбе: Ирфон, 1967
10. Турсун С. Зимистони умр. -Душанбе: Адиб,2006
11. Чор дарвеш. -Душанбе: Нашриёти давлатии тодик, 1960
12. Шерозй, Саъдй. Гулистон. -Душанбе: Дониш, 1988
Национальные аспекты развития лирической повести А. Каримов
Ключевые слова: современная таджикская литература, лирическая повесть, становление лирической повести, источники лирической повести
Статья посвящена аналзу предпосылок появления и становления лирической повести в современной таджикской литературе. Автор статьи рассматривает классическую таджикско-персидскую литературу как один из важнейщих источников появления и становления лирической повести. На основе многочисленных примеров из классической литературы - начиная от священной книги заорас-тигщев «Авесты» до произведений Ахмада Даниша (Х1Хв.) - автор убедительно показывает наличие лирических начал и элементов в таджикской художественной прозе и «народных» романах и их роль в формировании лирической повести.
National Aspects of the Development of a Lyrical Narration
A.Karimov
Key words: modern Tajik literature, lyrical stories, development of the lyrical narratives, sources of lyrical narratives
The article dwells on the premises of appearance and development of lyrical narratives in modern Tajik literature. The author of the article reviews the classic Tajik and Persian literature as one of the important sources of appearance and development of lyrical narratives. On the base of numerows examples from classic literature starting from the holy book byZoroastrians "Avesta " to the works of Ahmad Donish (XIXc.) the author convincingly shows the lyrical origins and elements in Tajik literary prose and 'folk" novels and their role in the formation of lyrical narrations.
