Научная статья на тему 'МУСИҚИЙ ВА ПЕДАГОГИК МАҲОРАТ АСОСЛАРИ'

МУСИҚИЙ ВА ПЕДАГОГИК МАҲОРАТ АСОСЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Искусствоведение»

CC BY
96
17
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
инновацион / таълим –тарбия / ижро / технология / метод / жўрнавоз / дидактик. / innovative / education / productivity / technology / method / leadership / didactics.

Аннотация научной статьи по искусствоведению, автор научной работы — N. Djalalova

Ушбу мақолада мусиқа ўқитиш жараёнида мусиқий педагогик махоратни таркибий ўз ичига оладиган бадиий мусиқа, мусиқий санъат мазмунида шахсни ахлокий эстетик ва тинглаш маданиятини шакллантириш, ўқувчиларни ижодий кобилиятини ривожлантиришда уйин холатини қуллаш, ўқувчиларни мустакил тайёрлашда малака кўникмаларни шакллантириш, педагогик ижодкорлик, ўқув тарбиявий вазифаларни ечишда ва мусиқий таълимни урганишда янги педагогик технологиялардан фойдаланиш, мусиқа дарсларида мусиқий мулоқат жараёнини ташкил этиш, мусиқа фанининг бошқа фанлари билан боғлиқлиги хақида сухбат, инновацион технологиялар ёрдамида мусиқий таълим самарадорлигини ошириш, дарс ишланмалари ва умум таълим мактабларида дарсдан ташкил қилади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по искусствоведению , автор научной работы — N. Djalalova

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

FUNDAMENTALS OF MUSICAL AND PEDAGOGICAL SKILLS

In this article, the content of musical art considers art music, which includes musical and pedagogical skills as a component in the process of musical education, the formation of a moral, aesthetic and auditory culture of the individual, the use of the home environment in the development of students' creative abilities, the formation of skills for self-training of students, pedagogical creativity, solving educational problems and musical use of new pedagogical technologies in the study of education, organizing the process of musical communication in music lessons, talking about the relationship of music with other subjects, increasing the effectiveness of music education with the help of innovative technologies, lesson developments and lessons in secondary schools.

Текст научной работы на тему «МУСИҚИЙ ВА ПЕДАГОГИК МАҲОРАТ АСОСЛАРИ»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

МУСЩИЙ ВА ПЕДАГОГИК МАЙОРАТ АСОСЛАРИ Джалалова Нигора Хусановна

Фаргона давлат университети Санъатшунослик факультети "Мусиций таълим ва

маданият" кафедраси ук;итувчиси https://doi.org/10.5281/zenodo.7358511 Аннотация. Ушбу мацолада мусща уцитиш жараёнида мусиций педагогик махоратни таркибий уз ичига оладиган бадиий мусица, мусиций санъат мазмунида шахсни ахлокий эстетик ва тинглаш маданиятини шакллантириш, уцувчиларни ижодий кобилиятини ривожлантиришда уйин холатини цуллаш, уцувчиларни мустакил тайёрлашда малака куникмаларни шакллантириш, педагогик ижодкорлик, уцув тарбиявий вазифаларни ечишда ва мусиций таълимни урганишда янги педагогик технологиялардан фойдаланиш, мусица дарсларида мусиций мулоцат жараёнини ташкил этиш, мусица фанининг бошца фанлари билан боглицлиги хацида сухбат, инновацион технологиялар ёрдамида мусиций таълим самарадорлигини ошириш, дарс ишланмалари ва умум таълим мактабларида дарсдан ташкил цилади.

Калит сузлар: инновацион, таълим -тарбия, ижро, технология, метод, журнавоз, дидактик.

ОСНОВЫ МУЗЫКАЛЬНО-ПЕДАГОГИЧЕСКОГО МАСТЕРСТВА Аннотация. В данной статье в содержании музыкального искусства рассматривается художественная музыка, включающая в себя музыкально-педагогические умения как компонент в процессе музыкального воспитания, формирование нравственно-эстетической и слуховой культуры личности, использование домашней среды в развитии творческих способностей учащихся, формирование навыков самостоятельной подготовки учащихся, педагогического творчества, решения учебно-воспитательных задач и музыкального использования новых педагогических технологий в изучении образования, организации процесса музыкального общения на уроках музыки , беседа о связи музыки с другими предметами, повышении эффективности музыкального образования с помощью инновационных технологий, уроковых разработок и уроков в общеобразовательных школах.

Ключевые слова: инновационное, образование, производительность, технология, метод, руководство, дидактика.

FUNDAMENTALS OF MUSICAL AND PEDAGOGICAL SKILLS Abstract. In this article, the content of musical art considers art music, which includes musical and pedagogical skills as a component in the process of musical education, the formation of a moral, aesthetic and auditory culture of the individual, the use of the home environment in the development of students' creative abilities, the formation of skills for self-training of students, pedagogical creativity, solving educational problems and musical use of new pedagogical technologies in the study of education, organizing the process of musical communication in music lessons, talking about the relationship of music with other subjects, increasing the effectiveness of music education with the help of innovative technologies, lesson developments and lessons in secondary schools.

Keywords: innovative, education, productivity, technology, method, leadership, didactics.

БС1ТЖСТ ЛЖБ ЖЖОУАТЮЖ

ЮТЕЯМАТЮМЛЬ 8С1ЕОТ1Р1С ГОШМАЬ УОШЫЕ 1 188иЕ 8 иШ-2022: 8.2 | КБК 2181-3337

Укитувчи укувчиларни фаоллаштирадиган, узи ва урганувчи учун кулай булган йулларни, усул ва услубларни, укитиш шакллари, метод ва жараёни самарадорлигини оширади. Укувчиларни мустакил фикрлашга ургатиб, укув жараёнининг юкори сифат ва самарадорлигига эришади. Шу боисдан хам, педагогик технология, дидактик технология, таълим технологияларигаукув жараёнидаги энг самарали воситалар деб карашдага улардан дунё педагогик амалиётида кенг фойдаланишда. Хозирги кундаги энг долзарб масала ва вазифа таълим стандартларини укув жараёнига татбик этишдан иборатдир. Агар бу вазифа амалга оширилмас экан, таълим -тарбия сохасида сифат вазиятларни излайди, замонавий педагогик технологияга суяниб, укув билимларини беришга интилиш, ва ишга сидкидилдан берилган инсон иш жараёнидаги хаёти билан яшайди.

Мусика укитувчисининг узига хос сирлари булади. Мусикага мухаббат, кизикиш билан караш, болаларга бор. Тажрибали педагоглар мусика фанини мураккаблигини ва укитувчи билан созанданинг богликлигини курсатиб утганлар. Мусика укитувчиси укув ва тарбия ишларини олиб боради. У факатгина кенг билимга эга булиб колмай, узини фанини хам яхши билиши лозимдир. Болаларни мусика санъати билан тарбиялаши, дунёкараши, фикрлаши, тушунчаси биринчи даражали ахамиятга эгадир. Мусика киши хиссиётини айникса эмоционал эстетик хисиётини актив ривожлантиради. Мусика укитувчини яхши созанда ва яхши санъаткор булиши лозимдир. Мусика асбобида яхши чалиш, с эта олиш, яхши овозга эга булиши, нотага караб яхши ижро этиш болалар кобилиятини ажрата билиши лозимдир. Мусика укитувчиси мусика асбобида яхши ижро этиши жуда мух,имлиги куйидагича курсатилади:

Биринчидан: жонли ижро эшитилиши - синфда кайфиятни яхшилайди. Иккинчидан: Жамоа булиб (хор) ижро этаётганда х,охлаган эпизодни ёки (тактик) жумлани кайтариш. Учинчидан: Мусика асбобида таълим -тарбия эта оладиган мусика укитувчиси уз тарбияланувчиларига мусикани узи ижро этиш накадар кизикарлигини вамухимлигини амалиётда курсатиб утади- Мусика укитувчиси мусика асбобини яхши ижро этиши билан чекланиб колмай яхши товуш, дирижёрлик даражаси билан мусика назариясини мукаммал билмоги ва ижод килиши лозимдир. Укитувчини шахсиятини мусика фанининг такдирини хдлкилади. Бунда укитувчига у томонидан булажак дарсни технологик харитасини тузиб олиши катта ахдмиятга эгадир, чунки дарснинг тех,нологик хдритаси хар бир мавзу, хар бир дарс учун укитилаётган предмет, фаннинг хусусиятидан, укувчи - талабаларнинг имконияти ва эхтиёжлардан келиб чиккан холда тузилади. Бундай технологик харитани тузиш осон эмас, чунки бунинг учун укитувчи педагогика, психология, хусусий методика, педагогика ва ахборот технологиялардан хабардор булиши, шунингдек, жуда куп методлар ва усулларни билиши керак булади. хар бир дарсни ранг - баранг, кизикарли булиши аввалдан пухта уйлаб тузилган дарснинг лойихалаштирилган технологик харитасига боглик. Дарснинг технологик харитасини кай куринишда ёки шаклда тузиш, бу укитувчининг тажрибаси, куйган максади ва ихтиёрига боглик. Технологик карта кандай тузилган булмасин, унда дарс жараёни яхлит холда акс этган булиши хамда аник белгиланган максад, вазифа ва кафотланган натижа. Дарс жараёнини ташкил этишнинг технологияси тулик уз ифодасини топган булиши керак. Технологик картани тузилиши укитувчини дарсни кенгайтирилган конспектини ёзишдан халос этади, чунки бундай картада дарс жараёнининг барча кирралари уз аксини топади.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Укитувчи томонидан узи укитаётган фаннинг хар бир мавзуси, хар бир дарс машгулоти буйича тузилган юкоридаги каби теднологик карта унга фанни, предметини ядлит долда тасаввур этиб ёндошишга, тушунишига (бир семестр, бир укув максадидан тортиб, эришиладиган натижасига кура олишига ёрдам беради.)

^уйидаги укитиш жараёнида куллаш мумкин булган баъзи бир тренинглар (технологиялар) га тавсифнома берилади, яхлит укув жараёнида бошланиши, бизни жуда куп товушлар камраб олган: Уйда, кучада, богда, далада. (Аслида хакикий атроф оламидаги мусика нарса-ходисаларда мужассамланган. Ижодкор уларни асбоблар ёрдамида ургатади). Хакикий мусикий товушлар мусикий асбобларда яшайдилар. Шунингдек, хонандалар товушларида. Созандалар, хонандалар ижро этганидагина товушлар жарангладилар. Энди шундан келиб чикиб бу жараён характер хусусиятига караб якканавозлик, журнавозлик ва журсозликка булинади.Бир кушик бир овозда ижро этилса «Якка овоз», икки, уч, турт киши бирга ижро этса «Журнавоз» ёки шу ижрога созандачилар дам кушилса «Журсоз» дейилади. Таркатма материаллар ёрдамида

дарс мавзуси тушунтирилади. Тулдирилган карточкалар доскага илиб куйилади. (Хар бир гуруд карточкалари алодда ёр дамида инттлади.) Хар бир гурухдан вакил чикиб мавзуни тушунтириб беради. Хар бир карточкалардаги гурух жавоблари тадлил килинади ва хулоса келтирилади. Фикрларнинг тармокланиши - бу педагогик стратегия булиб, у укувчиларни бирон бир мавзуни чукур урганишларига ёрдам бериб, укувчиларни мавзуга таллукли тушунча ёки аник фикрни эркин ва очик равишда кетма-кетлик билан узвий богланган холда тармоклашларига ургатади. Бу метод бирон чукур урганишдан аввал укувларнинг фаолиятини жаддалаштириш дамда кенгайтириш учун хизмат килишни фикрлаш мумкин. Шунингдек ута лаг а н мавзуни мустахкамлаш, яхши узлаштириш, умумлаштириш дамда укувчиларни шу мавзу буйича тасаввурларни чизма шаклида ифодалашга ундайди. Мазкур технология бир машгулот давомида укув материалини чукур ва яхлит холатда урганиш ижодий тушуниб етиш, эркин эгаллашга йуналтирилган. У турли мазмун ва характерга (муаммоли, мунозарали, турли мазмунли) эга булган мавзуларни урганишга ярокли булиб, уз ичига огзаки ва ёзма иш шаклларини камраб олади дамда бир машгулот давомида хар бир иштирокчиларнинг турли топширикларни бажариши, навбат билан укувчи ёки укитувчи ролида булиши, керак булади.

REFERENCES

1. Баркамол авлод Узбекистон тараккиётининг пойдевори. Т. «Шарк», 1997 йил.

2. Умумий урта таълим ДТС ва укув дастури Т. «Шарк» 1999 йил.

3. Ж. F. Йулдошев, С. А. Усмонов. Педагогик технология асослари. Т. «Укитувчи». 2004 йил.

4. В.М .Каримова,Ф.А.Акрамова Психолигия..Маърузалар матни. Т. ФТДК, ДИТАФ 2000 йил.

5. Мавлянова, О.Тураева, К.Холикбердиев. Педагогика. Т «Укитувчи», 2001 йил.

6. О.Иброхимов, Ж.Иброхимов. Мусика 4-синф. Т. Е.Еуломов, 2003 йил.

7. А.Мансуров, Д.Каримова. Мусика 5-синф. Т. Г.Гулом, 2004 йил.

8. С.Бегматов ва б. Мусика 6-синф. Т. F.Гулом 2002 йил

9. О.Иброхимов, Ж.Садиров. Мусика 7- синф. Т. Г.Гулом 2003 йил.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

10. Ergashev A. et al. THE ROLE OF COMPOSERY IN THE ART OF NATIONAL SINGING //Galaxy International Interdisciplinary Research Journal. - 2021. - T. 9. - №. 12. - C. 863-867.

11. Juraevna A. S. et al. MODERN SOCIAL AND PEDAGOGICAL FUNCTIONS OF MUSIC ART AND EDUCATION //Journal of Ethics and Diversity in International Communication. - 2021. - T. 1. - №. 1. - C. 57-59.

12. Yelena V. et al. THE ROLE OF FOLK ART IN RAISING THE MORALE OF YOUNG PEOPLE //Web of Scientist: International Scientific Research Journal. - 2022. - T. 3. - №. 3. - C. 699-702.

13. Ergashev A. et al. THE ROLE OF COMPOSERY IN THE ART OF NATIONAL SINGING //Galaxy International Interdisciplinary Research Journal. - 2021. - T. 9. - №. 12. - C. 863-867.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.