Научная статья на тему 'МИНИ-ФУТБОЛ БЎЙИЧА АЁЛЛАР ЖАМОАЛАРИДА АМАЛГА ОШИРИЛГАН СТАНДАРТ ВАЗИЯТЛАР ТАҲЛИЛИ'

МИНИ-ФУТБОЛ БЎЙИЧА АЁЛЛАР ЖАМОАЛАРИДА АМАЛГА ОШИРИЛГАН СТАНДАРТ ВАЗИЯТЛАР ТАҲЛИЛИ Текст научной статьи по специальности «Технологии материалов»

CC BY
52
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Fan-Sportga
Ключевые слова
ЖЕНСКИЙ МИНИ-ФУТБОЛ / СБОРНЫЕ КОМАНДЫ / СТАНДАРТНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ / АНАЛИЗ

Аннотация научной статьи по технологиям материалов, автор научной работы — Шукурова Ш.Т.

Мақолада мини футбол бўйича аёллар жамоалари томонидан ташкил этилган стандарт вазиятлар сони ва самарадорлик кўрсаткичлари таҳлил қилинган ҳамда аниқланган айрим камчиликлар ёритилган.Келтирилган маълумотлар мутахассислар томонидан ўқув машғулотлари жараёнида стандарт вазиятларга оид машқларни тўғри режалаштиришда фойдаланиш мумкин.В статье рассматриваются вопросы, касающиеся организации стандартных положений в женском мини-футболе, в частности, определены количественные и качественные параметры, выявлены недостатки при организации стандартных положений. Представленные данные могут быть использованы специалистами при планировании тренировочных упражнений для развития стандартных положений.The article deals with the issues concerning the organization of standard provisions in women's mini-football, in particular, quantitative and qualitative parameters are determined, shortcomings in the organization of standard provisions are revealed. The presented data can be used by specialists in the planning of training exercises for the development of standard provisions.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «МИНИ-ФУТБОЛ БЎЙИЧА АЁЛЛАР ЖАМОАЛАРИДА АМАЛГА ОШИРИЛГАН СТАНДАРТ ВАЗИЯТЛАР ТАҲЛИЛИ»

элементларни бажариш самарадорлиги анча усгани маълум булди.

Лекин ёш гандболчиларни техник хдракатларни бажаришга уРгатишДа замонавий технологиялардан фойдаланилса, узлаштириш сифати янада тезрок ва яхширок булиши аникланди.

Хулоса килиб айтганда, укув машгулотида ахборот технологияларидан фойдаланиб, шугулланувчиларга аввал

техник элементнинг бажарилиш холати ва харакатни тугри бажариш тартиби тушунтирилса, шугулланувчилар бу техник элементни осонрок узлаштира олишар экан ва унинг бажарилиш сифати яхшиланар экан. Буларни инобатга олган холда укув машгулотларида техник-тактик, жисмоний тайёргарлик турларини ривожлантиришда ахборот технологияларидан фойдаланишни тавсия этамиз.

Адабиёдлар:

1. Азизхужаева Н.Н. Педагогик технология'ва педагогик махорат. - Т.: ТДПУ, 2003.

2. Зиёмухаммедов Б.Г, Абдуллаева Ш. Илгор педагогик технология. Т., Абу Али ибн Сино, 2001 йил.

3. Игнатьева В.Я, Тхорев В.И, Петрачева И.В. Подготовка гандболистов на этапе высшего спортивного мастерства. М.: Физическая культура, 2005.

4. Ишмухамедов Р.Ж. Инновацион технологиялар ёрдамида таълим самарадорлигини ошириш йуллари - Т.: ТДПУ, 2004.

Ш.Ф.Тулаганов

Маколада ёш гандболчиларни техник усулларга ургатиш услублари, ахборот технологиялардан фойдаланиш самарадорлиги тугрисида суз юритилган. Еш гандболчиларга техник усулларни ургатишда кулланиладиган воситалар ва уларнинг ахамияти ёритиб берилган.

The article discusses the methods of teaching young handball players technical techniques and the effectiveness of the use of information technologies. Highlights the importance of using tools in the training of young handball players technical techniques.

СПОРТ МАШГУЛОТЛАРИ: ТЕХНИКА, ТАКТИКА, УСУЛИЯТ / ТЕХНИКА, ТАКТИКА И МЕТОДИКА СПОРТИВНОЙ ТРЕНИРОВКИ

МИНИ-ФУТБОЛ БУЙИЧА АЁЛЛАР ЖАМОАЛАРИДА АМАЛГА ОШИРИЛГАН

СТАНДАРТ ВАЗИЯТЛАР ТА^ЛИЛИ

Ш.Т.ШУКУРОВА,

^збекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университета, Чирчиц

Аннотация. В статье рассматриваются вопросы, касающиеся организации стандартных положений в женском мини-футболе, в частности, определены количественные и качественные параметры, выявлены недостатки при организации стандартных положений. Представленные данные могут быть использованы специалистами при планировании тренировочных упражнений для развития стандартных положений.

Ключевые слова: женский мини-футбол, сборные команды, стандартные положения, анализ.

Долзарблиги. Мустакилликдан кейин турига алохида эътибор каратилмокда.

хукуматимиз томонидан барча спорт Президентимизнинг 2017 йил 3 июндаги

38

№2/201'

ПК^-3031-сонли "Жисмоний тарбия ва оммавий спортни янада ривожлантириш чора-тадбирлари тугрисида"ги карори сохадаги яна бир мухим жужжат булди [1]. Ушбу карор билан Узбекистон Республикасида жисмоний тарбия ва оммавий спортни янада ривожлантириш дастури кабул килинди. Бунинг самараси уларок; спортчиларнинг кулга киритаётган ютуклари хажми тобора ортиб бормокда. Бунда машгулотлар жараёнига купрок; ёш спортчи кизларнинг жалб килиниши спорт сохдсидаги мутахассисларга катта масъулият юклайди. Айникса, ёш кизларнинг спортда уз урнини топишида аёл мураббийларимиз жуда катта урин эгаллайдилар.

Спорт сохдсида хар хил ёшдаги хотин-^изларнинг жисмоний машцлар билан шугулланиши асосан иккита максадга каратилган булиб, уларнинг биринчиси -саломатликни яхшилаш, иккинчиси спорт сохасида эркаклар билан ёнма-ён туриб, республикамиз шон-шухратини хдмоя щишшда иштирок этишдир. Маълумки, жисмоний тарбия ва спорт билан шугулланувчи аёллар сони йилдан-йилга ортиб бормокда. Бу, бир томондан, республикамизда спортнинг кун сайин ривожланаётганлигидан далолат берса, иккинчи томондан, бу нарса хаёт фаолиятимизда руй бераётган узгаришлар билан чамбарчас богликдир [2].

Юксак спорт натижаларига эришиш куп жихатдан мини - футболчининг техник усулларнинг хилма-хил воситаларини канчалик тулик билишига, ракиб жамоа уйинчиларига каршилик курсатишига, чарчок; орта бораётган шароитда уйин фаолиятидаги турли вазиятларда техник ва тактик харакатларни канчалик мо^ирлик билан самарали кулдай билишига хамда уйин жараёнида стандарт вазиятларни мохирлик билан бажаришига боглик;. Футболда стандарт вазиятларни самарали бажариш эса мини - футболчилардан машгулот жараёнида хар томонлама тайёргарлик куришини талаб килади.

Мини - футболда стандарт вазиятлардан фойдаланишгах,озирги вактда талаб анчаошиб бормовда. Мини футболчиларда тупни олиб юриш, тупни

узатиш техникаси ва тактик харакатлари канча юкори булса, уларнинг стандарт вазиятлардаги имкониятлари шунчалик ошади. Окибатда мини футболчилар жамоанинг ютукка эришиш режасини аникдаб беради. Лекин бугун футбол мутахассислари махоратли футболчи-ларнинг стандарт вазиятлардаги асосий камчиликларига эътиборни каратиш жуда мухдм деб хпсоблашади [3,4].

Мини - футболда стандарт вазиятлардан унумли фойдаланиш эса хужумдаги купгина тактик вазифаларни муваффакиятли хал килиш имконини беради. Шу сабабдан уйин мобайнида мини

футболчи кизларнинг стандарт вазиятларни урганиши долзарб деб хисобланади.

Тадк;ик;отнинг максади: аёллар орасидаги мини - футбол мусобакаларида амалга ошириладиган стандарт вазиятлардаги ютук ва камчиликларни тахлил килиш.

Тадкикот ишимизда мини - футбол буйича кизлар уртасида утказиладиган Осиё уйинларида иштирок этиб келаётган жамоаларни кузатиш натижалари келтирилган. Барча кузатув жараёнлари дискка ёзиб олинган хамда махсус ^айдномаларда акс эттириб борилган.

Тадкикот натижалари ва унинг му^окамаси. Тадкикотдан олинган маълумотларнинг уРтача кнйматлари (X) куйидаги 1-жадвалда курсатилган булиб, унда аёллар мини футболи буйича Эрон,Малайзия ва Узбекистон терма жамоаларинин гузаро бахслардаги курсаткичлари келтирилган.

Тадкикот натижасида биз шуни таъкидламокчи булдикки, укув-машгулот жараёнида аниклик даражасини устириш буйича машкларни такомиллаштириш зарур.

Жадвалга эътиборни каратадиган булсак, Эрон терма жамоаси уйинчилари тупни дарвоза ёнидан уйинга киритиш буйича биринчи булимда жами 3 та, самарали 100% (+3), иккинчи булимдажами 6 та, самарали 100% (+6), бутун уйин давомида эса жами 9 та, самарали 100% (+9) стандарт вазиятларни бажарганларини куришимиз мумкин. Бурчак туплари

СПОРТ МАШГУЛОТЛАРИ: ТЕХНИКА, ТАКТИКА, УСУЛИЯТ / ТЕХНИКА, ТАКТИКА И МЕТОДИКА СПОРТИВНОЙ ТРЕНИРОВКИ

буйича эса уйинчилар биринчи булимда жами 3 та, самарали 67% (+2), иккинчи булимда жами 2 та, самарали 100% (+2), бутун уйин давомида эса жами 5 та, самарали 80% (+4) стандарт вазиятларни бажардилар. Тупни ён чизикдан уйинга киритиш буйича *уйинчилар биринчи булимда жами 31 та, самарали 81% (+25), иккинчи булимда жами 31 та, самарали 87% (+27), бутун уйин давомида эса жами 42 та, самарали 76% (+32) стандарт вазиятларни бажарганларига гувох булдик. Жарима ва эркин туплар буйича уйинчилар биринчи ва иккинчи булимда хдм жами 2 тадан, самарали 100% (+2), бутун уйин давомида эса жами 4 та, самарали 100% (+4) стандарт вазиятларни бажарганликлари аён булди. Эрон терма жамоасининг уйиндаги стандарт вазиятлари сони ва самарадорлиги буйича хулоса киладиган булсак, жамоа футболчилари тупни дарвоза ёнидан уйинга киритиш хдмда жарима ва эркин тупни уйинга киритиш харакатларини аник ва бехато бажарганлар.

Малайзия терма жамоаси мини футболчи кизлари томонидан тупни

дарвоза ёнидан уйинга киритиш стандарт вазияти биринчи булимда жами 9 та, самарали 100% (+9), иккинчи булимда жами 10 та, самарали 100% (+10), бутун уйин давомида эса жами 19 та, самарали 100% (+19) бажарилганини курамиз. Бурчак туплари буйича уйинчилар биринчи булимда жами 1 та, самарали 100% (+1), иккинчи булимда жами 3 та, самарали 33% (+1), бутун уйин давомида эса жами 4 та, ^самарали 50% (+2) стандарт вазиятларни бажарганларини куришимиз мумкин. Тупни ён чизикдан уйинга киритиш буйича уйинчилар биринчи булимда жами 29 та, самарали 94% (+29), иккинчи булимда жами 22 та, самарали 100% (+22), бутун уйин давомида эса жами 41 та, самарали 100% (+41) стандарт вазиятларни бажарганлари маълум булди.

Жарима ва эркин туплар буйича уйинчилар биринчи булимда жами 4 марта, самарали 75% (+3), иккинчи булимда жами 4 та, самарали 100% (+4), бутун уйин давомида эса жами 7 та, самарали 100% (+7) стандарт вазиятларни

бажарганликлари аникданди.

1-жадвал

Аёллар мини-футболи буйича Осиё чемпионатида иштирок этган терма жамоалар томонидан амалга оширилган стандарт вазиятлар буйича олинган маълумотлар (X)

Терма жамоалар Булимлар Стандарт вазиятлар

Тупни дарвоза ёнидан уйинга киритиш Бурчак туплари Тупни ён чизикдан уйинга киритиш Жарима ва эркин туплар Жами

+ - ск % + - СК % + - СК % + - СК % + - СК %

1 I 3 0 100 2 1 67 25 6 81 2 0 100 32 7 82

II 6 0 100 2 0 100 27 4 87 2 0 100 37 4 90

Жами 9 0 100 4 1 80 32 10 76 4 0 100 69 11 86

2 I 9 0 100 1 0 100 29 2 94 3 1 75 42 3 93

II 10 0 100 1 2 33 22 0 100 4 0 100 37 2 95

Жами 19 0 100 2 2 50 41 0 100 7 0 100 79 5 94

3 I 6 0 100 2 1 67 21 8 72 2 1 67 31 10 76

II 8 1 89 1 1 50 16 6 73 3 2 60 28 10 74

Жами 14 1 93 3 2 60 37 14 73 5 3 63 59 20 75

Изох,:

-Эрон; 2-Малайзия; З-Узбекистон.

Малайзия терма жамоаси уйин давомида стандарт вазиятлардан тупни дарвоза ёнидан уйинга киритиш, тупни ён

чизикдан уйинга киритиш хдмда жарима ва эркин тупларни амалга ошириш буйича самарадорликнинг энг юк;ори

40

№2/2019

курсаткичларини намойиш этганини курдик.

Узбекистон терма жамоаси мини -футболчи кизларининг тупни дарвоза ёнидан уйинга киритиш вазиятини ташкил этиши ^ак;ида фикр юритадиган булсак, биринчи булимда жами .6 та, самарали 100% (+6), иккинчи булимда жами 9 та, самарали 89% (+8), уйин давомида жами 15 та, самарали 93% (+14) стандарт вазиятларни бажарганларини курамиз. Бурчак туплари буйича мини футболчиларимиз биринчи булимда жами 3 та, самарали 67% (+2), иккинчи булимда жами 2 та, самарали 50% (+1), бутун уйин давомида эса жами 5 та, самарали 60% (+3) стандарт вазиятларни бажарганларига гувох булдик. Тупни ён чизивдан уйинга киритиш буйича уйинчилар биринчи булимда жами 29 та, самарали 72% (+21), иккинчи булимда жами 22 та, самарали 73% (+16), бутун уйин давомидаэса жами 51 та, самарали 73% (+37) стандарт вазиятларни бажарганларини кузатдик. Жарима ва эркин туплар буйича уйинчиларнинг

биринчи булимда жами 3 марта, самарали 67% (+2), иккинчи булимда жами 5 та, самарали 60% (+3), бутун уйин давомида эса жами 8 та, самарали 63% (+5) стандарт вазиятларни бажарганликлари аникданди. Узбекистон терма жамоасининг уйин давомидаги жами стандарт вазиятлар буйича самарадорлик курсаткичи 75% ни ташкил этганлигини курдик.

Бундан ташкари, кулга киритилган яна бир маълумот хдкида айтиб утмокчи эдик:' мини-футбол уйини давомида гол урилган вазиятлар асосан жарима ва эркин туплар, тупни ён чизикдан уйинга киритишда содир булишини аникладик. Мини-футбол уйини давомида стандарт вазиятлар орасида тупни ён чизикдан уйинга киритиш энг куп микдорда амалга оширилар экан.

1-расмда биз Эрон, Малайзия хдмда Узбекистон терма жамоаларининг уйинда амалга оширилган стандарт вазиятлар буйича самарадорлик курсаткичлари узаро солиштирилганлигини курамиз.

100 100

Эрон ■ Малайзия ■ Узбекистон

inn inn 100

Тупни дарвоза Бурчак снидан уйинга туплари киритиш

Тупни ён чизикдан уйинга киритиш

Жарима ва эркин туплар

жами

1-расм. Терма жамоаларнинг уйиндаги стандарт вазиятлар буйича самарадорлик

курсаткичлари.

Эрон терма жамоаси мини футболчи кизлари томонидан амалга оширилган стандарт вазиятларнинг зфтача самарадорлиги Малайзия терма жамоаси мини-футболчи кизлари томонидан амалга оширилган стандарт вазиятларнинг уртача

самарадорлигига нисбатан пастрок эканлиги аникланди. Вах,оланки, Эрон терма жамоаси Малайзия терма жамоаси устидан галаба козонган. Узбекистон терма жамоаси

натижалари эса юкорида келтирилган икки терма жамоа натижаларидан паст эканлигига гуво^ булдик. Демак, Малайзия терма жамоасининг уйин давомида стандарт вазиятларни бехато бажариши маълум булди.

Хулоса. Юкоридаги фикрлардан келиб чикиб айтиш мумкинки, жамоалар галабага стандарт вазиятлардан самарали фойдаланиш оркали эришишлари мумкин экан.

ГПОРТ МАШГУЛОТЛАРИ: ТЕХНИКА, ТАКТИКА, УСУЛИЯТ / ^^gggg^HMFTOJIHKAСПГ>РТИВНПИ ТРЕНИРОВКИ

Адабиётлар:

1 Узбекистон Республикаси Президентининг "Жисмоний тарбия ва омм^ий спортни янада ривожлантириш чора-тадбирдари тугрисида'Ти 2017 йид 3 июндаги Щ-3031-сонди

КаР2°РИАкРамов Ж.А. "Боладарпи спортта жадб килишда аёддарнинг.урни». Аёддарнинг фан

— подготовки ЮНЫХ

спортсменов 13-14 дет по мипи-футбоду, дис. ... капд. пед. наук,- Ташкент.. 2008.

■ /

Ш.Т.Шуйурова

Макодада мини футбол буйича аёддар жамоадари томонидан ташкид этидган стандарт вазиятаарсони ва сам^адорлик курсаткичдари та,,„л ==да = аирим

и —JSSÏÏTS» режадаштирншГа

Ф°ЙД The lide^eT with the issues concerning the organization of standard provisions m women's

the planning of training exercises for the development of standard provisions.

ОПТИМИЗАЦИЯ НАГРУЗОК РАЗЛИЧНОЙ НАПРABЛЕННОСТИ В МЕЖИГРОВЫХ ЦИКЛАХ СОРЕВНОВАТЕЛЬНОГО ПЕРИОДА ГАНДБОЛИСТОВ

ВЫСОКОЙ КВАЛИФИКАЦИИ

Доцент, Ф.А.АБДУРАХМАНОВ1 Р.Р.КАРИЕВА1

Узбекский Государственный университет физической культуры и

спорта, Чирчик

Аннотация.Маколада гандболчиларнинг ракобатбардош фаолияти давомида юкламаларнинг тузилиши ва иуналиши самарадорлигини аниклаш учун утказилган педагогик кузатув

натижалари келтирилган.

Калит сузлар:юкламалар йуналиши, жисмонии ишчанлик,

юкламалар тартиби, мусобака фаолияти.

Анализ специальной литературы по гандболу выявил недостаточно глубокую изученность вопросов структуры и направленности нагрузок в период соревновательной деятельности

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

гандболистов.

Известно, что соревновательный период у гандболистов длится около 9 месяцев (Чемпионат Узбекистана, Кубок Узбекистана, Кубок Независимости,

Международные соревнования) и физические кондиции, приобретенные за подготовительный период, несколько ослабевают, в то время как гандболистам предстоит провести до 50-55 официальных матчей.

В этих условиях оптимальное сочетание тренировочных ^ и

соревновательных нагрузок крайне затруднительно, при этом особенно важно

42

№2/2019

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.