Научная статья на тему 'ФУТБОЛЧИЛАРНИ ТАЙЁРЛАШ ЖАРАЁНИДАГИ МУСОБАҚАЛАР ФАОЛИЯТИ КЎРСАТКИЧЛАРИНИ ТАХЛИЛ ҚИЛИШНИНГ АХАМИЯТИ'

ФУТБОЛЧИЛАРНИ ТАЙЁРЛАШ ЖАРАЁНИДАГИ МУСОБАҚАЛАР ФАОЛИЯТИ КЎРСАТКИЧЛАРИНИ ТАХЛИЛ ҚИЛИШНИНГ АХАМИЯТИ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

120
16
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
машғулот жараѐни / махсус чидамкорлик / жисмоний ривожланиш / цикл / махсус жисмоний тайѐргарлик / Жисмоний юкламалар / мусобақа фаолияти элэментлари / Кўрсаткичларини тахлил қилиш / training process / special durability / physical development / cycle / special physical training / physical loads / elements of competitive activity / Analysis of indicators.

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Жавлонбек Абдуқахор Ўғли Зулхайдаров

Мақолада футболчиларнинг мусобақа ва ўйирларда олинган натижаларни тахлили ахамияти, ва ўтқазилган тажриба натижасида футболчиларда кузатилаѐтган техник-тактик ва жисмоний муаммоларни ўрганиш имкониятлари ва ахамияти юзасидан ишлар хақида фикрлар ва амалий тажриба ѐритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о Земле и смежным экологическим наукам , автор научной работы — Жавлонбек Абдуқахор Ўғли Зулхайдаров

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ACTIVITIES OF COMPETITIONS IN THE PROCESS OF TRAINING PLAYERS THE IMPORTANCE OF ANALYZING INDICATORS

In the article, opinions and practical experience on the analysis of the results obtained in competitions and games of the players, as well as the possibilities and importance of studying the technical -tactical and physical problems observed in the players as a result of the experience gained in the competitions and games of the players are covered.

Текст научной работы на тему «ФУТБОЛЧИЛАРНИ ТАЙЁРЛАШ ЖАРАЁНИДАГИ МУСОБАҚАЛАР ФАОЛИЯТИ КЎРСАТКИЧЛАРИНИ ТАХЛИЛ ҚИЛИШНИНГ АХАМИЯТИ»

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 10 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-10-764-770

ФУТБОЛЧИЛАРНИ ТАЙЁРЛАШ ЖАРАЁНИДАГИ МУСОБА^АЛАР

ФАОЛИЯТИ КУРСАТКИЧЛАРИНИ ТАХЛИЛ ЦИЛИШНИНГ

АХАМИЯТИ

Жавлонбек Абдукахор уFли Зулхайдаров

Чирчик давлат педагогика институти

АННОТАЦИЯ

Маколада футболчиларнинг мусобака ва уйирларда олинган натижаларни тахлили ахамияти, ва утказилган тажриба натижасида футболчиларда кузатилаётган техник-тактик ва жисмоний муаммоларни урганиш имкониятлари ва ахамияти юзасидан ишлар хакида фикрлар ва амалий тажриба ёритилган.

Калит сузлар: машгулот жараёни , махсус чидамкорлик, , жисмоний ривожланиш, цикл, махсус жисмоний тайёргарлик, Жисмоний юкламалар, мусобака фаолияти элэментлари, Курсаткичларини тахлил килиш

ACTIVITIES OF COMPETITIONS IN THE PROCESS OF TRAINING

PLAYERS THE IMPORTANCE OF ANALYZING INDICATORS

ABSTRACT

In the article, opinions and practical experience on the analysis of the results obtained in competitions and games of the players, as well as the possibilities and importance of studying the technical-tactical and physical problems observed in the players as a result of the experience gained in the competitions and games of the players are covered.

Keywords: training process, special durability, , physical development, cycle, special physical training, physical loads, elements of competitive activity, Analysis of indicators.

КИРИШ

Футбол дунё микёсдаги энг ривожланган ва етарли даражада оммалашган спорт тури хисобланади. Спорт даражасидаги мусобакалар натижалари омманинг нафакат кайфиятига, балким бевосита инсонларнинг мехнат фаолиятига таьсир килади, миллатлар ва давлатлар мавкеига дахлдор булади.

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 10 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-10-764-770

Шу сабабли хам спорт сохасига илмий жихатдан ёндашув ва тадкикотлар олиб бориш жадал тарзда ривожланмокда. Сунгги йилларда футболда, умуман олганда спортда кайд этилаётган натижалар шу сохада олиб борилаётган тажрибалар ва янгиликлар улиши нечоглик ахамиятли эканлигини курсатади. Хукумут соханинг спортга, жумладан футдолга булган эьтибори йилдан-йилга ортиб бораётганлигини куришимиз мумкин.

Юртимизда ёш авлоднинг жисмоний тайёргарлик масалалари борган сари мухим ахамият касб этмокда. Футболчиларнинг жисмоний, функсионал, техник-тактик тайёргарлигига таьсир курсатадиган омилларнинг бирлигини узида мужассам киладиган бир катор масалалар илмий-методик адабиётларда етарли даражада ёритилмаган. Ёш футболчилар тренировкаси буйича алохида експериментал ва методик ишланмалар турли шароитларда, ёши ва малакаси хар хил булган футболчилар билан амалга оширилган. Купинча, хусусий масалаларга эьтибор берилиб, тизимлилик ва узаро богликлик муаммолари эьтибордан четда колади. Юкоридаги келтирилган барча далиллар тадкик киллинаётган муаммонинг узок ва яккин хориж давлатларида хамда Узбекистонда етарлича урганиб чиккилмаганлиги ва болзарблигидан далолат беради.

Максади: Футболчиларни тайёрлаш жараёнидаги мусобакалар фаолияти асосий элементларини аниклаш ва Курсаткичларини тахлил килишнинг ахамиятини урганиш.

Ёш футболчиларни мусобакаларга тайёрлаш жараёнида асосий каратилиши лозим булган мусобака фаолияти курсаткич киёматларини аниклаб олиш максадида, футбол буйича мутахассислар, тренер-педагоглар орасида анкета-суров утказиб,ёш футболчиларни мусобака фаолиятида юкори марраларга еришиши учун айнан кандай жихатларга эьтибор бериш керак эканлигини аниклаб олишга харакат килдик.суровномамизда Чирчик шахри,^ибрай ва Бустонлик туманида спорт махорат мактаблари, Болалар-усмирлар спорт мактаблари футбол мураббийлари ва Университет ва институтда фаолият юритадиган жисмоний тарбия укитувчиларидан 41 нафари катнашдилар ва куйидаги натижалар кайд этилди:

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 10 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-10-764-770

1-^aflBa^

Футболчиларни тайёрлаш жараёнидаги мусобакалар фаолияти курсаткичлари кийматлари (анкета-суров натижалари буйича)

№ МФ элэментларининг номи Респондентлар сони %

1 Дарвозага оёклар ва бош билан берилган зарбалар 39 95,1

2 Тупни узатиш 35 85,3

3 Дриблинг(финтлар), алдаб утиш 30 73,1

4 Тупни тухтатиш 24 58,4

5 Тупсиз харакатланиш техникаси 22 53,6

6 Тупни олиб юриш 33 80,4

7 Тупни олиб куйиш 31 75,6

8 Бош билан уйнаш техникаси 19 46,3

9 Гурухдаги узаро харакатлар самарадорлиги 15 36,5

10 Стандарт холатларни амалга оширилиши 14 34,1

11 Тупни ён чизикдан уйинга киритиш 9 21,9

МУ^ОКАМА

Жадвалдан куриниб турибдики , анкета-суровида иштирок этган тренерлар фикрига кура, дарвозага зарба бериш (95,1%), тупни узатишлар (85,3%), тупни олиб юришлар (80,4%), тупни олиб куйишлар (75,6%) каби техник-тактик харакатлар энг ахамиятлиси хисобланади. Ушбу мисоллар футбол уйинининг асосий таркибий кисмлари хисобланади ва шунинг учун тренерлар ушбу харакатлар амалларига устуворликни бериши бежиз эмас.

Афсуски, тупни тухтатиш каби курсаткичлар кутилганидан паст (58,4%) булди. Бизнинг фикримизга кура, ушбу харакат амалларига усмирлик даврида ургатилмаса, кейинчалик футболчининг тоифаси ва махорати даражаси паст булади.

Футболчилар тайёргарлигини назорат килиш машгулот жараёнининг зарурий шарти хисобланади. Бу жараён укишнинг хар бир йили учун аник булиши ва албатта, харакатларни тавсифлайдиган ракамли курсаткичларда ифодаланиши керак. Бевосита уйин вактида кайд килинган маьлумотлар хозирги вактда энг информатив хисобланади. Бу маьлумотлар оркали футболчиларда кузатилаётган натижаларни тахлил килиш ва кайд этилаётган камчиликларни аниклаш имконини беради.

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 10 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-10-764-770

Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институти футбол жамоасининг уртоклик уйинларини тахлил килиш оркали кайд этилган юту; ва камчиликларни аниклаб олиш ва натижалар асосида жамоанинг муаммоларини урганиб, уларни бартараф этишни максад килиб олдик.

Узбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети "Футбол" факультети, Узбекистон миллий университети ва Тошкент ирригация ва мелиорация институти жамоаларига карши утгазилган уртоклик уйинларини тахлил килинди.Тахлилда асосий эьтибор жамоанинг ракиб дарвозаси томон йуллаган зарбаларига эьтидор берилди.

2-жадвал

Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институти футбол жамоасининг уртоклик

уйинларини тахлил килиш натижалари

МФ элементи 1-уйин 2-уйин 3-уйин Уртача курсаткич

Дарвоза томон зарбалар 8 10 17 11.6

Аник зарбалар 2 5 9 5.3

Ноаник зарбалар 3 3 5 3.6

Тусилган зарбалар 3 2 4 3

Жарима майдони ташкарисидан йулланган зарбалар 3 (1 аник) 4 (2 аник) 4 (3 аник) 3.6 (2 аник)

Офсайд холатига тушиш 3-2 2-4 0-2 1.6/2.6

НАТИЖАЛАР

Институт футбол жамоасининг уртокдик уйинларини кузатувлари натижаларни тахлил этганда, жамоа Узбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети "Футбол" факультети жамоасига карши утгазилган бахсда ракиб дарвозаси томон жами 8 та зарба йуллади ва улардан 2 та зарба дарвоза томон аник етиб борди, яна 3 та зарба ноаник йулланган булса, 3 та зарбага ракиб уйинчилари тускинлик килди. Иккинчи уртоклик уйини Узбекистон миллий университети жамоаси билан кечган беллашувда институт жамоаси ракиб дарвозаси томон 10 та зарба амалга оширди ва улардан 5 та зарбаси аник ва 3 та зарба еса ноаник йулланди.Яна 2 зарба ракиб мудофааси томонидан тусиб колинди. Тошкент ирригация ва мелиорация институти жамоаларига карши утгазилган 3-уртоклик уйинида жамоа жами 17 зарбани амалга оширди. Улардан 9 та аник, 5 та ноаник ва 4 та ноаник зарбалар булди.

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 10 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-10-764-770

Учта уртоклик бахсида институт жамоаси уртача натижаси хисобланганда, битта уйин учун 11,6 та дарвоза томон зарбалар кайд этишди. Аник зарбаларнинг уртача киймати 5,3 ва ноаник зарбаларнинг уртача киймати 3,6 тани ташкил этди. Уртача хар уйинда 3 та йулланган зарба ракиб томонидан тусиб колинди.

Жарима ташкарисидан йулланган зарбаларнинг уртача хисоби 3,6 ни ташкил етиб, уларнинг 2 таси аник йулланди.Бу курсаткик жамоа Узбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети "Футбол" факультети жамоасига карши утгазилган бахсда 3 та зарба (1 та аник), Иккинчи уртоклик уйини Узбекистон миллий университети жамоаси билан кечган беллашувда 4 та зарба (2 та аник), Тошкент ирригация ва мелиорация институти жамоаларига карши утгазилган 3-уртоклик уйинида 4 та зарба (3 та аник) ни ташкил етди. ХУЛОСА

1. Уйинларни тахлил килиш оркали Футболчи ёшларда кузатилаётган жисмоний тайёргарликдаги бази муаммоларни аниклаб олиш имконияти мавжуд булади.

2.Уйинларни тахлил килиш оркали мураббийлар шугулланувчиларнинг ютук ва камчиликларини аниклаб олади. Аникланган камчиликларни бартараф етиш учун машгулот мазмунини кайта куриб чикиши ёки узгартириши мумкин. 3Дайт этилган ютуклардан унумли фойдаланиш ва камчиликларнибартараф этишда самарали фойдаланиш мумкин.

REFERENCES

1. Зулхайдаров Ж. А. "Юккори малакали футболчиларни махсус чидамлигини ривожлантириш" Журнал «Интернаука». № 23 (199), 55-56. 2021 г.

2. Ulugbek Zokirov. Individual Features Of Development Of Information And Communicative Competence In Masters Of Higher Pedagogical Education. The American Journal of Social Science and Education Innovations. № 3 (3), 486-491. (2021). https://usajournalshub.com/index.php/tajssei/article/view/2423/2314

3. Зокиров У.М. "Эркин курашчиларнинг умумий ва махсус жисмоний тайёргарликларини такомиллаштириш усуллари". The journal of academic research in educational sciences. № 1 (2), 306-314. (2020).

4. Зокиров У.М. "Совершенствование тренировочного процесса студентов факультета физической культуры специализирующихся в спортивной борьбе" маг. Диссертация ФерГУ 2020 г. 25,26,27,28.

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 10 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-10-764-770

5. Зокиров У.М., Каримов Т.Р. "Бошлангич синф укувчиларини жисмоний тарбиялашда харакатли уйинлардан фойдаланиш усуллари". The Journal Of Academic Research In Educational Sciences. № 2 (2), 583-590. (2021).

6. Зокиров У.М., Каримов Т.Р. "Умумий урта таълим мактаб укувчиларини жисмоний тарбия дарсларида миллий хдракатли уйинларни бажариш оркали жисмоний тайёргарлигини ривожлантириш". The Journal Of Academic Research In Educational Sciences. № 2 (4), 1166-1171. (2021).

7. Зокиров У.М., Курбанова П.С. "Олий таълим муассасалари талабаларида соглом турмуш тарзини ривожлантириш". The journal of academic research in educational sciences. № 2 (5), 150-155. (2021).

8. Zokirov U.M. "Improvement of the training process of students of the Faculty of Physical Education, specializing in wrestling" mag. Dissertation - FerSU 2020 25, 26, 27, 28.

9. Зокиров У.М., Патидинов К.Д. "Умумий урта таълим мактаби 7 - 8 синф укувчиларининг жисмоний тайёргарлигини жисмоний ривожланишига богликлиги". The journal of academic research in educational sciences. № 1 (4), 693-697. (2020).

10. Хонкелдиев Ш.Х., Закиров У.М., Меликузиев А.А. Эффективность разработанной методики повышения физическои подготовленности юных борцов вольного стиля. Наука сегодня вызовы и решения материалы международной научно-практической конференции.№1(1), 164-168. 2020.

11. Зокиров У.М. "Индивидуализация технико-тактической подготовки борцов курашистов при моделировании соревновательной деятельности". Мамлакатимиз олий таълим тизимида жисмоний маданият таълимини модернизациялаш стратегияси муаммолари ва таълим мазмунининг янги моделлари мавзусидаги республика илмий-амалий анжуман материаллари 2019. 82-85.

12. Зокиров У., Жураев Ш. Умумий урта таълим мактабларида жисмоний маданият буйича синфдан ташкари ишларни мониторингини ташкил этиш. The Journal Of Academic Research In Educational Sciences. №1 (3), 1115-1121 (2020).

13. Ханкелдиев Ш., Зокиров У. Оздоровительная направленность занятий физической культурой в сельских общеобразовательных школах в республике узбекистан. Наука сегодня реальность и перспективы. №1 (1), 113114. 2019.

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 10 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-10-764-770

14. У.М.Зокиров. Олий педагогик таълим магистрларида ахборот -коммуникатив компетентликни ривожлантиришнинг дидактика тамойилларини илмий - назарий асослари. "УзМУ ХАБАРЛАРИ" Мирзо Улугбек номидаги Узбекистон миллий университети илмий журнали. № 1/4/1, 74-77. (2021).

15. U.M.Zokirov. Umumiy o'rta ta'lim maktablarida jismoniy tarbiyada sinfdan tashqari ishlarni tashkil etishning shakllari. "Xalq ta'limi" O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligining ilmiy-metodik jurnali. № 5, 38-41. (2021).

16. U.M.Zokirov. Oliy pedagogik ta'lim magistrlarida axborot - kommunikativ kompetentlikni rivojlantirish usullari. "Xalq ta'limi" O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligining ilmiy-metodik jurnali. № 5, 97-100. (2021).

17. Зокиров У.М. Умумий урта таълим мактабининиг 5-6 синф укувчиларини баскетбол спорт уйини оркали жисмоний тайёргарликларини ривожлантириш. Наманган давлат университети илмий ахборотномаси. № 6, 544-549. (2021).

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.