Научная статья на тему 'УМУМТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА ФУТБОЛ ТЎГАРАКЛАРИНИНГ ТАШКИЛ ЭТИЛИШИ'

УМУМТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА ФУТБОЛ ТЎГАРАКЛАРИНИНГ ТАШКИЛ ЭТИЛИШИ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

231
22
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
футбол тўгараклари / ѐшга оид хусусиятлар / жисмоний юкламалар / спорт иқтидори / машғулотлар. / football clubs / age features / physical loads / sports powerful / trainings.

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Темур Умарович Зуфаров, Нурсейт Абдужабор Ўғли Тулавбердиев, Самандар Толиб Ўғли Жўраев

Ушбу мақолада умумтаълим мактабларда футбол тўгаракларининг ташкил этилиши, ѐшларни олимпия спорт турларига жалб қилишнинг самарали усуллари сифатида експериментал синовлар ўтказилиб орқали ѐшларни футбол тўгаракларига тақдим этилганлига хақида сўз юритилади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о Земле и смежным экологическим наукам , автор научной работы — Темур Умарович Зуфаров, Нурсейт Абдужабор Ўғли Тулавбердиев, Самандар Толиб Ўғли Жўраев

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ORGANIZATION OF FOOTBALL CLUBS IN SECONDARY SCHOOLS

In this article we will talk about the organization of football clubs in secondary schools, the presentation of young people to football clubs by conducting experimental tests as an effective way of attracting young people to Olympic sports.

Текст научной работы на тему «УМУМТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА ФУТБОЛ ТЎГАРАКЛАРИНИНГ ТАШКИЛ ЭТИЛИШИ»

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 10 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723

Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-10-1105-1109

УМУМТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИДА ФУТБОЛ ТУГАРАКЛАРИНИНГ

ТАШКИЛ ЭТИЛИШИ

Темур Умарович Зуфаров

Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институти

tima.8815 @mail .ru

Нурсейт Абдужабор ^ли Тулавбердиев

Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институти

Самандар Толиб ^ли Жураев

Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институти

АННОТАЦИЯ

Ушбу маколада умумтаълим мактабларда футбол тугаракларининг ташкил этилиши, ёшларни олимпия спорт турларига жалб килишнинг самарали усуллари сифатида експериментал синовлар утказилиб оркали ёшларни футбол тугаракларига такдим этилганлига хакида суз юритилади.

Калит сузлар: футбол тугараклари, ёшга оид хусусиятлар, жисмоний юкламалар, спорт иктидори, машгулотлар.

ORGANIZATION OF FOOTBALL CLUBS IN SECONDARY SCHOOLS

ABSTRACT

In this article we will talk about the organization of football clubs in secondary schools, the presentation of young people to football clubs by conducting experimental tests as an effective way of attracting young people to Olympic sports.

Keywords: football clubs, age features, physical loads, sports powerful, trainings.

КИРИШ

Мамлакатимизда юксак маданиятга эга булган хар томонлама етук хамда жисмонан соглом авлодни шакллантириш максадида ахолининг жисмоний тарбия ва спорт сохасида малака ва билимларини орттиришга каратилган устувор йуналишларни белгилаш, иктидорли спортчиларни танлаб олиш

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 10 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-10-1105-1109

(селекция) жараёнига инновацион шакллар ва усулларни жорий этишга алохида эътибор каратилмокда.

АДАБИЁТЛАР ТА^ЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Жамиятимизда соглом турмуш тарзини шакллантириш, ёш авлодни жисмоний тарбия ва оммавий спорт билан мунтазам шугулланиши учун замон талабларига мос шартшароитлар яратиш, спорт мусобакалари оркали ёшларда уз иродаси, кучи ва имкониятларига булган ишончни мустахкамлаш, ёшлар орасидан иктидорли спортчиларни саралаб олиш ишларини тизимли ташкиллаштиришга йуналтирилган кенг куламли ишлар амалга оширилмокда. Шу билан бирга, жисмоний тарбия ва спорт сохасида ахоли соглигини мустахкамлашга кумаклашадиган аник дастурларни амалиётга жорий этиш, ёшларни спортга кенг жалб килиш ва улар орасидан иктидорли спортчиларни саралаб олиш, спорт турлари буйича юкори натижаларни таъминлайдиган махоратли спортчилар билан миллий терма жамоаларни шакллантириш ва тренерлар учун кушимча шарт-шароитлар яратиш зарурати мавжуд.

Мактаб укувчиларнинг буш вактини тугри ташкил этиш, спортга кизикишларини орттириш, уларни чакконликка, уз олдиларига куйган максадларига эришишга, бир-бирлари билан хамжихат ва дустона муносабатда булишга, шунингдек, футбол буйича булажак спортчини тайёрлаш максадида тугараклар ташкил килинади.

Футбол - кизикарли, марокли ва жамоавий уйини. Футбол билан шугулланиш организмнинг умумий жисмоний ривожланишига ижобий таъсир этади, ички органларнинг хар томонлама ривожланишига ёрдам беради, модда алмашинувини яхшилайди ва харакат кординатсиясини ривожлантиради.

Футбол тугараги - укувчиларни мунтазам равишда спорт билан шугулланишига жалб килади, уларни "Алпомиш" ва "Барчиной" назорат меёрларини топширишга, спорт разрядларини бажаришга тайёрлайди, организмни чиниктиришга, жисмоний тугри ривожланишга кумаклашади. Ёш авлодни Ватанимиз шаънини химоя килиш, интизомли, ботир, иродали булиш рухида тарбиялайди.

Тугарак ра^барининг мажбурияти - мактабда укувчиларнинг интизоми, машгулотларни кай даражада узлаштиришини кузатиши, зарурият тугилганда синф рахбари ва ота-оналар билан учрашиб сухбатлашиши лозим.

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 10 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-10-1105-1109

Футбол тугараги дастурнинг барча укув материали - гурухларни тулдиришда ёшига мос равишда таксимланади, назарий билимларини, амалий малака ва харакатларнинг секин аста хамда кетма - кетлиги назарда тутилади.

Футбол тугараги машFулотида шуFулланиш учун - укув гурухи шугулланувчиларининг умумий жисмоний тайёргарлиги ва спорт даражаси, жинси хамда ёши хисобга олиниши зарур.

Жумладан: Бошлангич тайёрлов гурухи (11-12 ёш), усмирлар (13-14 ёш), кичикуспирин ёшлар (15-16 ёш).

Бунда барча болалар тиббий курикдан утиши ва тиббиёт ходимининг хулосасини олиши лозим. Айрим холатларда кичик гурухга 10 ёшга етмаган, лекин жисмоний томондан яхши ривожланган ва машгулотга тиббий ходим томонидан рухсат этилган укувчилар кабул килинади.

Бошлангич тайёрлов гурухи ва усмирлар гурухи учун дастур 136 соат, кичик успиринлар гурухи учун 216 соатга мулжалланади. (Амалдаги соатлар)

Машгулот хафтасига 2 марта утказилади. Унинг давом этиши кичик ва усмирлар гурухида 2 соат, кичик ёшлар гурухида 2,5-3 соат булади.

Х,ар бир ёш гурухи уз тугарагининг умумий вазифалари билан бир каторда, узига хос хусусиятига эгадир.

Куплаб олимларимиз ёш футболчиларга бериладиган юкламаларни ёшга оид хусусиятлари узига хослигини, машгулотлар организмнинг ёшини инобатга олган холда режалаштириш лозимлигини таъкидлашади. Умумтаълим мактабларининг аксариятида ташкил этилган футбол тугаракларида эса шугулланувчиларнинг ёши инобатга олинмагнан.

Умумтаълим мактабларида тугараклар ташкил этишда синфларни (шугулланувчилар ёшини) хисобга олиш энг мухим омиллардандир.

Куплаб олиб борилган тадкикотларда футболчиларнинг тайёрлаш ва улар машгулотларини режалаштиришда таксимлаган булинган.

Ёшга оид куринишда таксимланганда жисмоний тарбия фанидан футбол элементлари бор синфларни барчасини камраб олиш мумкин. Ташкил этиладиган хар бир гурухга бир жисмоний тарбия укитувчиси масъул килиб белгиланади.

Илмий-услубий адабиётларнинг тахлили футболчи тайёрлаш жараёнида ёшга оид хусусиятларни ривожлантириш ва такомиллаштириш йулларини урганишни такозо этувчи муаммоларни аниклаш ва уни хал этишга оид маълумотларни умумлаштиришга имкон берди. Манбаларни урганишда

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 10 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-10-1105-1109

аникланган энг мухим жихат мактабдаги футбол тугараги буйича олиб борилган тадкикотлар деярли мавжуд эмаслигида намоён булди.

МУ^ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Айни пайтда ташкил этилаётган ва утказилаётган тугаракларнинг замон талабларига мос эмаслиги ва укувчи ёшларни хар томонлама жисмоний ривожланишига шароит яратилмаганлиги хам сир эмас албатта. Умумтаълим мактабларида футбол спорт тури билан шугуллантириш ва укувчиларни футбол спорт турига камраб олиш уларнинг буш вактларини самарали ташкил этиш ва саломатлигини мустахкамлаш учун хизмат килади. Футбол билан шугулланган ёшларнинг жисмоний ривожланиши, жисмоний тайёргарлиги ошиши ва функционал имкониятларини ортишини куплаб олимлар уз тадкикотларида исботлаб беришган.

ХУЛОСА

Футбол жахон микёсидаги энг оммабоп ва географияси кенг спорт тури булибгина колмай мамлакат иктисодиётига хам салмокли хисса куша оладиган дея тан олинган бир пайда у билан шугулланувчи ёшларни янада ошириш ва футбол билан шугулланувчиларга кенг куламли шароитларни яратиш, шунингдек шугуллантиришнинг самарали педагогик тизимларини яратиш бугуннинг долзарб мавзусига айланиб улгурган. Биз томонимиздан такдим этилаётган футбол тугаракларини ташкил этишнинг янгича ёндашуви мамлакатимиз умумтаълим мактабларида хали кулланилмаган. Тугаракларнинг тизимли ишлаб чикилиши ва тадбик этилиш ёшларимизни хар томонлама жисмоний ривожланиши ва усиб - улгайиши учун хизмат килади.

Шунингдек, футбол билан бир вактнинг узида куплаб ёшларни шугуллана олиши янада купрок ёшларни спортга - айнан олимпия спорт тури булмиш футболга камраб олиш ва Ватанимиз футболи захирасини шакллантиришда улкан имкониятлар эшигини очади.

REFERENCES

1. Акрамов Р.А. Футбол дарслик: Укув кулланма. Уз.ДЖТИ.:2006.- 406 б.

2. Акрамов Р.А. Ёш футболчиларни танлаб олиш ва тайёрлаш: Укув кулланма.-Т.1989.-87 б.

3. Павлов Ш.К., Абдалимов О.Х., Юсупова З.Е. Гандбол назарияси ва

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 10 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-10-1105-1109

услубияти: Дарслик.-Т."Фан ва технология", 2017, 448 бет

4. С.Х.Хабибуллаев, Т.У. Зуфаров Профилактика заболеваний средствами физической-ACADEMIC RESEARCH in EDUCATIONAL SCIENCES №.1. 2020 2-октябрь 315-324.

5. T.U.Zufarov, D.Anarbayev "Shaxsning sog'lom o'sishi rivojlantirishda jismoniy tarbiyaning ahamiyati" Uzluksiz ta'lim // Ilmiy - uslubiy jurnal 6 - son 86-89 bet. Ilmiy maqola T.: 2018-yil.

6. Совершенствование комбинационных действий у квалифицированных борцов греко-римского стиля ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

7. Zufarov, T. U., & Asatov, A. A. (2020). Umumta"lim maktablarida milliy harakatli o'yinlarning ijtimoiy-pedagogik asoslari. "Boshlang„ich ta"limga innovatsion va kompetensiyaviy yondashuvning dolzarb masalalari", 43-47.

8. Zufarov, T. U. (2020). Suzish sport turining ahamiyati va davolovchi ta'siri. Maktab va hayot, 2(150), 20-21.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.