CC BY
9
УДК 636.2.053:619:615.339(476.6)
МЕТАБАЛ1ЧНЫЯ I ПРАДУКТЫУНЫЯ ПАКАЗЧЫК1 ЦЯЛЯТ ПРЫ ВЫКАРЫСТАНН1 Б1ЯЛАГ1ЧНЫХ ПРЭПАРАТАУ
Г. А. ТУМШОВ1Ч, Дз. М. ХАРЫТОШК, С. В. ГРЫШЧУК, А. М. ЛАМАН, А. А. СЯНЬКО
УА «Гродзенскi дзяржауны аграрны утверстэт» г. Гродна, Рэспублжа Беларусь, 230008
(Поступила в редакцию 22.01.2018)
У артыкуле разглядаюцца метабалiчныя i прадуктыуныя паказчык цялят-гтатрофжау пры выкарыстанш сiнбiятычнага прэпарата «Ствет» i прабiятычнага прэпарата «Бтавет-С». Устаноулена станоучае бiялагiчнае дзеянне сiнбiятычнага прэпарата «Ствет» i прабiятычнага прэпарата «Бшавет-С». Аднак варта адзначыць, што прымяненне сiнбiятычнага прэпарата «Ствет» з мэтай паляпшэння адаптацый-ных здольнасцяу, карэкцыi антэнатальнага недаразвщця i аптымiзацыi працэсу калаМзацып тшэчшка фiзiялагiчнай м^афлорай — эфектыуны спосаб правядзення лячэбна-прафшактычных мерапрыемствау i фармiравання мiкраэкалагiчнага статусу юшэчнага бiятопа маладняку буйной рагатай жывёлы i зтжэння яго захворвання.
Ключаеыя слоем: цяляты, гiпатрафiя, сiнбiётык, кроу, метабальзм, гастраэнтэ-рыт.
Metabolic and productive performance of calves when using biological products. Tumilovich G. A., Haritonik D. N., Grishchuk S. V., Laman, A. M., Senko A. A. The article discusses the metabolic and productive parameters of calves-hypotropics when using a synbiotic preparation "Sinvet"probiotic preparation "Bilavet-C. " A positive biological effect of synbiotic preparation "Sinvet" probiotic preparation "Bilavet-C. " However, it should be noted that the use of the drug "Sinvet" with the aim of improving the adaptive abilities of correction of prenatal underdevelopment and optimization of the process of colonization of intestinal physiological flora is an effective method of treatment and preventive measures and the formation of intestinal microecological status of the biotope of young cattle and reduce the disease.
Key words: calves, hypotrophy, synbiotic, blood, metabolism, gastroenteritis.
Увядзенне. У апошшя дзесящгодцз1 для павышэння генетычнага патэнцыялу прадуктыунасщ жывёл пры штэнауным ix вырошчванш навукоуцы i практым праводзяць пошук эфектыуных кампанентау кармавых дабавак у форме б1якомплексау [1, 3-6, 8-10].
Стратэпя i тактыка тэрапп i прафшактыш дысбактэрыёзу сельска-гаспадарчых жывёл i птушш заключаецца у неабходнасщ прымянення экалапчна бяспечных эфектыуных прэпаратау, здольных забяспечыць б1ялапчную абарону жывёл. Найбольш поуна гэтым патрабаванням адказваюць сшб1ятычныя прэпараты [1, 2, 4, 5]. Сшб1ётыш - прэпара-ты, атрыманыя у вышку рацыянальнай камбшацьп праб1ётыкау i прэб1ётыкау, што павышае 1х эфектыунасць. Гэта новае пакаленне бак-тэрыяльных прэпаратау комплекснага дзеяння, яшя утрымл1ваюць лак-
тулозу, внятны, сaрбенты, aнтыaксiдaнты, тлустыя шслоты, iмyнaстымyлятaры [1, 4, 5].
Прынцып выкapыcтaння сiнбiётыкay зaключaеццa y тым, што яны, тpaпляючы y шшэчшк, нaрмaлiзyюць мiкробны бaлaнс, дyшaчы naTa-генныя мiкрaaргaнiзмы i aднayляючы ягасны i колькaсны склaд мiкрaфлоры. Ha жaль, прaз досыць кaроткi прaмежaк чaсy яны гiнyць, i скгад мiкрaфлоры зноу мяняеццa y горшы бок, a пaтaгенныя мiкрaaргaнiзмы рaзмножвaюццa, руйнуючы мiкрaфлорy. Дзякуючы прэбiётыкy ^рысныи бaктэрыi (прaбiётыкi) зaбяcпечaны xaрчaвaннем. Менaвiтa тaмy у сiнбiётыкy, aкрaмя прaбiётыкay, yтрымлiвaюццa прэбiётыкi, як1я слyжaць пaжыyным aсяроддзем, энергетычным рэсур-сш i aднaчaсовa сродкaм aбaроны прaбiётыкay aA знешнягa aсяроддзя, тым с^ым пaвялiчвaючы прaцяглacць ix жыцця i aRraymc^ [1, 2, 4, 5, 10].
Выкaрыcтaнне ciнбiятычныx прэпaрaтay для прaфiлaктыкi i лячэн-ня кiшэчныx дысфункцый y ветэрынaрнaй прaктыцы мaе перaвaгy у пaрayнaннi з тpaдыцыйным ужьтаннем aнтымiкробныx cродкay. Пaколькi мiкрaaргaнiзмы прaбiётыкay не aкaзвaюць прыгнятaльнaгa уздзеяння га прaдcтayнiкоy нормaфлоры aргaнiзмa - racrarapa, тым с^ым aкaзвaючы cтaноyчaе cтымyлюючaе дзеянне нa cicтэмы неcпецыфiчнaгa iмyнiтэтy [1, 2, 4, 5].
Вapтa aдзнaчыць, што cкapмлiвaнне бiялaгiчнa aктыyныx дaбaвaк не зaбяcпечвaе icтотнaгa пacтyплення пaжыyныx pэчывay для aтpы-мaння дaдaтковaй пpaдyкцыi. Лднaк ix бiялaгiчны пaтэнцыял спрыяе пaляпшэнню здapоУя, aбменy pэчывay, фiзiёлaгa-бiялaгiчнaгa cтaтycy жывёл, гавышэнню узроуню ix пpaдyктыyнacцi, лепшaмy выгары-cтaнню кapмоУ [3, 5, 8-10].
Улiчвaючы гэтa, нaмaгaннi cyчacнaй гавуш нaкipaвaны нa pacпpaцоУкy новыx пеpcпектыyныx кapмaвыx дaбaвaк y комплекcнaй форме - ciнбiётыкay, як1я уяуляюць caбой aктыyны мiкpaбiялaгiчны cклaднiк, cеpaдy i гагауняльшк. Яны cтвapaюць умовы для жыцця i пеpшacнaгa xapчaвaння прыунесегай y apгaнiзм мiкpaфлоpы.
У гет^й cyвязi aктyaльным з'яyляеццa вывучэнне уплыву ciнбiятычraгa пpэпapaтa «Сшвет» i пpaбiятычнaгa пpэпapaтa «Б^вет-С» нa метaбaлiчныя i ^a^ra^mm пaкaзчыкi цялят-гiпaтpофiкay.
Мэта працы - вызнaчэнне метaбaлiчныx i пpaдyктыyныx якacцяy цялят-гiпaтpофiкaУ пры выкapыcтaннi ciнбiятычнaгa пpэпapaтa «Сшвет» i пpaбiятычraгa пpэпapaтa «Б^вет-С».
Матэрыял i методыка даследаванняу. Haвyковa-вытвоpчыя дacледaвaннi пa paшэннi пacтayленaй мэты aжыццяyлялicя у 20152017 гг. вa yмовax СВК «Пpaгpэc-Веpцялiшкi» Гpодзенcкaгa paёнa, ДП «Гaлынкa» Зэльвенcкaгa paёнa, КСУП э/б «Пaгapоднa» Воpaнaycкaгa
paёнa. Клшчныя дacледaвaннi цялят пpaводзiлi згодня з aгyльнaпpыняты у ветэpынapыi пляне (А. М. CмipноУ i шш.), a тaкcaмa зыxодзячы з pacпpaцaвaныx методык В. В. Maлaшкa i Г. А. Тyмiловiчa [7], для вызнячэння мapфaфyнкцыянaльнaй cтaлacцi новaнapоджaныx цялят. Аб^кт^ дacледaвaння служыл цяляты кяроу чоpнa-пяpэcтaй пapоды aд нapaджэння дa меcячнaгa узросту з пpыкметaмi aнтэнaтaльнaгa недapaзвiцця i жывой мacaй пры нapaджэннi нiжэй пяроднык cтaндapтay.
Haмi было cфapмipaвaнa 3 групы метaдaм пap-aнaлaгay пa 15 жы-вёл y кожняй з ix. Вaгa жывёл y кaнтpольнaй группе cклaлa 28,1±0,69 кг, y 1 доcледнaя групе - 27,9±0,83 кг i y 2 доследняя группе - 28,2±0,95 кг. Жывёлaм 1 доcледнaй групы зaдaвaycя бiялaгiчны прэ-трят (ciнбiётык) «Ciнвет». Змеcцiвa флякога pacтвapaлi у 1 л цёплaгa мялята (мaлодзiвa) ябо пiтной вяды, выпaйвaлi ня пряцягу 5-6 дзён пяд^с кярмлення у колькacцi: для пpaфiлaктыкi зaxвоpвaнняy 100 мл ня 1 галяву у сутк1; для лячэння - 200 мл ня 1 гaлaвy у cyткi. Курс з 1 пя 6 з 14 пя 19 днi жыцця.
Жывёлям 2 доследняй групы зaдaвaycя бiялaгiчны прэпярят (пpaбiётык) «Бiлaвет-C». Змеcцiвa фляконя pacтвapaлi у 1 л цёплягя мялякя (мaлодзiвa) ябо пiтной вяды, выпaйвaлi ня пряцягу 5-6 дзён пяд^с кярмлення у колькacцi: для пpaфiлaктыкi зaxвоpвaнняy 30 мл ня 1 гaлaвy (1 мл ня 1 кг жывой мясы) y сути; для лячэння - 60 мл ня 1 галяву (2 мл ня 1 кг жывой мясы) y сутк1. Курс з 1 пя 6 з 14 пя 19 днi жыцця.
Maтэpыялaм дacледaвaння з'яyлялicя кроу i кял. Для прявядзення гемaтaлaгiчныx i бiяxiмiчныx дacледaвaнняy aдбipaлi пробы кpывi яд 5 цялят кожняй групы i у розныя узросгавыя перыяды (y новaнapоджa-ныx, 15- i 30-дзённыx цялят). Узяцце фекaлiяy для бaктэpыялariчныx дacледaвaнняy пpaводзiлacя дя пячятку доследу, зятым ня 10-ты, 20-ты, 30-ты дзень. Miкpaбiялaгiчнaе дacледaвaнне фекaлiяy цялят уключяля вызнячэнне скляду мiкpaфлоpы шшэчшкя i га^зя^и мiкpaapгaнiзмay (ляктя- i бiфiдaбaктэpый, yмоУнa-пaтaгенныx бяктэрый). Якясняе дяс-ледявянне мiкpaфлоpы кiшэчнiкa пpaводзiлi пя Э. П. Кacaткiнaй з cyayтapaмi. Вылучэнне бiфiдaбaктэpый пpaводзiлi пясевям вялiкix paзвядзенняy фекaлiяy y серяду Бляурокя. Лaктaбaктэpыi выpошчвaлi ня acяpоддзi MPC. У кpывi вызнaчaлi: утрымянне гемягляб^ -гемiглaбiнцыянiдным спосябям, колькясць эpытpaцытay, лей^^ту, тр^бя^и^ i гемятякрытны лш пaдлiчвaлi з дaпaмогaй гемaтaлaгiчнaгa aнaлiзaтapa MEDONIC CA - 620. Усе бiяxiмiчныя пaкaзчыкi сыгровяти кpывi цялят вызнaчaлi ня бiяxiмiчным aнaлiзaтapы D^AB Autolyzer 20010D.
ВынмК даследаванняу i ix абмеркаванне. npbMHHeHHe cшбiятычнaгa пpэпapaтa «Cirae^» i пpaбiятычнaгa пpэпapaтa «Бiлaвeт-С» aкaзaлa cтaнoУчы уплыу Ha гeмaтaлariчныя i бiяxiмiчныя пaкaзчыкi кpывi цялят дocлeдныx груп. Анaлiз гeмaтaлaгiчныx пaкaзчыкay (тaбл. 1) cвeдчыць aб тым, штo y кpывi цялят дocлeдныx гpyп нaзipaюццa змeны, yлacцiвыя aктывiзaцыi гeмaпaэзa. У я^од pэфe-pэнтнaгa пaкaзчыкa нaмi 6ЫУ УЗЯТЫ гeмaтaкpыт. Гeмaтaкpыт дae yяyлeннe aб cyaднociнax пaмiж aб'ёмaм плaзмы i aб'ёмaм фopмeныx элeмeнтay кpывi жывёл.
Пя^чьт гeмaтaкpытy y дocлeдныx гpyпax Ha yciм ^au^ry дacлeдaвaнняy 6ыу y мeжax 36,93-38,14 %, y кaнтpoльнaй гpyпe -37,98-42,82 %. Haйбoльшы пaкaзчык гeмaтaкpытy 6ыу выяyлeны y жывёл кaнтpoльнaй гpyпы Ha 15-ты дзeнь дacлeдaвaнняy, штo cвeд-чыць aб мaгчымыx з'явax дэгiдpaтaцыi apгaнiзмa цялят. УcтaнoУлeнa, штo y пaчaткy дocлeдy мapфaлariчныя пaкaзчыкi кpывi цялят raH-тpoльнaй i дocлeдныx гpyп He aдpoзнiвaлicя. Ha 30-ты дзeнь дocлeдy УcтaнoУлeнa, штo кoлькacць эpытpauытay y жывёл 1 i 2 дocлeдныx груп пaвялiчылacя y пapayнaннi з aнaлaгiчным пaкaзчыкaм кaнтpoльнaй гpyпы Ha 8,41 % i 9,43 %, што, Ha няш пoгляд, звязaнa з aктывiзaцыяй эpьпpaпaэзa, нapмaлiзaцыяй дыxaльнaй футцып i л^в^цы гiпaкcii. yipbrnaHHe гeмaглaбiнy y пaчaткy дacлeдaвaнняy icтoтнa He aдpoзнiвaлacя, aднaк y кaнцы дocлeдy paзбeжкa пaмiж пaкaзчыкaмi кaнтpoльнaй, 1 i 2 дocлeдныx гpyп cклaлa - 11,5 г/л i 9,2 г/л.
Тaблi ua 1. Гематалапчныя маказчыК крыв1 цялят
Пaкaзчык Гpyпa Днi гeмaтaлaгiчныx дacлeдaвaнняy
1 15 30
Гeмaтaкpыт, % дocлeд 1 38,14±2,43 36,93±2,01 37,15±2,87
дocлeд 2 37,85±1,86 37,81±1,76 37,08±2,15
кaнтpoль 37,98±1,89 42,82±2,81 40,21±2,35
Гeмaглaбiн, г/л дocлeд 1 109,86±8,37 117,35±5,43 121,81±3,81*
дocлeд 2 110,42±5,54 115,78±6,78 119,34±5,48
кaнтpoль 108,73±9,28 128,12±4,87 110,32±3,38
Эpытpaцыты, 1012/л дocлeд 1 6,39±0,46 7,07±0,89 7,21±0,59
дocлeд 2 6,49±0,52 6,78±0,67 7,13±0,84
кaнтpoль 6,48±0,37 6,93±0,58 6,53±0,73
Лeйкauыты, 109/л дocлeд 1 6,71±0,38 7,31±0,29 7,08±0,81
дocлeд 2 6,57±0,53 7,64±0,34 7,29±0,63
кaнтpoль 6,83±0,51 7,53±0,38 7,87±0,53
Лiмфaцыты, 109/л дocлeд 1 3,38±0,21 2,91±0,19 3,28±0,19
дocлeд 2 3,41±0,19 3,01±0,21 3,19±0,24
кaнтpoль 3,29±0,27 3,72±0,21 3,67±0,28
Р<0,05 - у aAHociHax Aa кaнтpoльнaй гpyпы.
У лeйкaцытapнaй фopмyлe мaлaднякy 1 i 2 дocлeдныx гpyп aдзнaчaлi з'яyлeннe эaзiнaфiлay, a y жывёл кaнтpoльнaй гpyпы aдзнa-
чалася значнае павышэнне iх колькасцi. Лейкаграма жывёл доследных груп, акрамя таго суправаджалася рэзк1м зн1жэннем колькасцi палач-каядзерныя нейтрафшау, але як i у кантрольных жывёл, быу захаваны зрух ядра улева, з даставерным павышэннем у iх лiку маладых гранулацытау. 1стотныя змены былi выяулены у крывi i па змесце лiмфацытаy, колькасць як1х у кантрольных жывёл узнялася у параунанш з зыходньвш дадзенымi на 15-ты дзень доследу на 13,9 %, а на 30-ты дзень зменшылася на 2,9 %.
Даследаванне па вывучэнню уздзеяння бiялагiчных прэпаратау «Сшвет» i «Бшавет-С» на бiяхiмiчныя паказчык1 крыш цялят праводзiлi у 1-, 15-, 30-дзённым узросце (табл. 2). З аналiзу таблiцы 2 ввдаць, што бiяхiмiчны статус крывi цялят доследных груп мае некато-рыя адрозненш ад кантрольных жывёл. Змест агульнага бялку у сыро-ватцы крыш цялят 1 i 2 доследных груп перавышае паказчык1 кан-трольнай групы на 15-ты дзень доследу на 9,7 % i 6,6 % i на 9,1 % i 7,5 % на 30-ты дзень адпаведна. Утрыманне глюкозы у сыроватцы крывi жывёл доследных груп да канца доследу было вышэй на 9,9 % i 14,5 %, чым у цялят кантрольнай групы. Адсюль мы бачым, што дыфузшная актыунасць i метабалiчная запатрабаванасць глюкозы на тканкавым узроуш вышэй, дзе выкарыстоувал прэпарат «Сшвет». Утрыманне мачавшы у жывёл 1 i 2 доследных груп на 15-ты дзень было шжэй на 21,7 % i 10,6 %, на 30-ты дзень - 11,8 % i 8,3 %, што сведчыць аб адэкватным кампазiцыйнай паступленш i эканомным выкарыстанш амiнакiслот для сштэзу бялку.
Таблща 2. Бшхппчиын паказчыК крыв1 цялят
Паказчык Група Дш бiяхiмiчных даследаванняу
1 15 30
Агульны бялок, г/л дослед 1 51,34±1,27 59,28±2,81 65,28±1,87*
дослед 2 49,87±1,34 57,29±2,31 64,18±1,24
кантроль 48,81±1,83 53,51±2,73 59,35±2,04
Глюкоза, ммоль/л дослед 1 3,87±0,39 5,43±0,45* 5,93±0,59
дослед 2 3,95±0,27 5,45±0,23 5,63±0,48
кантроль 3,81±0,31 4,31±0,37 5,07±0,38
Бiлiрубiн, мкмоль/л дослед 1 2,87±0,71 5,21±0,38 5,08±0,49
дослед 2 3,11±0,54 6,28±0,19 6,04±0,32
кантроль 3,09±0,53 7,03±0,22 6,27±0,51
Мачавша, мкмоль/л дослед 1 3,21±0,64 5,81±0,48 5,41±0,71
дослед 2 3,33±0,45 6,38±0,26 5,51±0,34
кантроль 3,38±0,44 7,31±0,49 5,97±0,35
АлАт, ммоль/лт дослед 1 0,83±0,14 0,71±0,13 0,58±0,12
дослед 2 0,84±0,16 0,74±0,14 0,61±0,11
кантроль 0,79±0,11 0,89±0,12 0,72±0,12
АсАт, ммоль/лт дослед 1 1,21±0,21 1,01±0,24 0,99±0,12
дослед 2 1,24±0,24 0,99±0,14 1,02±0,15
кантроль 1,25±0,17 1,24±0,21 1,12±0,17
Р<0,05 - у адносiнах да кантрольнай групы.
У нoвaнapoджaныx цялят-гiпaтpoфiкaУ aдзнaчaнa пaвeлiчэннe ax-тыyнacцi aмiнaтpaнcфepaз: acпapтaтaмiнaтpaнcфepaзы (AcAт) i aлaнiнaмiнacтpacфepaзы (AлAт). Iндыкaтapaмi пaтaлoгii пeчaнi з'яyляeццa пaвышэннe aктыyнacцi AcAт i ЛлЛт. У пepшыя днi дocлeдy y цялят дocлeдныx i кaнтpoльнaй гpyп aктыyнacць AлAт icтoтнa He aдpoзнiвaлacя. У кaнцы дocлeдy былo aдзнaчaнa пaвeлiчэннe знaчэння AлAт y цялят-гiпaтpoфiкaУ кaнтpoльнaй гpyпы, штo з'яyляeццa мapкe-p^ гeпaтauэлюляpнaгa пaшкoджaння клeтaк пeчaнi. Aктыyнacць AлAт y кaнцы дocлeдy y цялят i дocлeднaй гpyпы cклaлa 0,58±0,i2 ммoль/л•г i гэты пaкaзчык 6ыу нaймeньшы y пapayнaннi з жывëлaмi 2 дocлeднaй i кaнтpoльнaй гpyпы.
Aктыyнacць AcAт зa пepыяд дocлeдy y цялят-гiпaтpoфiкaУ raH-тpoльнaй i дocлeдныx ^уп пacтyпoвa знiжaлacя, пpы гэтым у жывёл кaнтpoльнaй гpyпы, гэты пaкaзчык 6ыу знaчнa вышэй. Aктыyнacць AcAт y цялят кaнтpoльнaй гpyпы cклaлa i,i2±0,i7 ммoль/л•г, штo ш-paßbraae гэты пaкaзчык у цялят i i 2 дocлeдныx гpyп Ha i 1,6 % i 8,9 %. Пaтaлoгiя клeтaк пeчaнi тлyмaчыць пapyшэннe яe бялoкciнтэзyючaй фyнкцыi. Пaвышэннe aктыyнacцi AcAт i AлAт y кpывi цялят-гiпaтpoфiкaУ кaнтpoльнaй rpymi мы звязвaeм з пapyшэннe cтpyктypы мeмбpaн гeпaтauытay, штo cпpыяe элiмiнaцыi фepмeнтay у кpoy.
Клiнiчнae знaчэннe бiлipyбiнy зaключaeццa y тым, што ëH з'яyляeццa нapмaльным пpaдyктaм paraa^ гeмaглaбiнy. Гэты пpaцэc пaчbшaeццa y ceлязëнцы, дзe yтвapaюццa бiлiвepдiн i ш^шы бiлipyбiн. Яны пacтyпaюць у ^oy i дaлeй у пeчaнь, дзe пepaтвapaюццa y пpaмы бiлipyбiн. У cклaдзe жoУцi, aфapбaвaнaй мeнaвiтa жoУцeвымi пiгмeнтaмi, бiлipyбiн пacтyпae y кiшэчнiк, дзe пepaтвapaeццa y ypaбiлiнaгeн i зaтым y cтepкaбiлiнaгeн - mmem кaлa. Змecт aгyльнaгa бiлipyбiнy y cbфoвaтцы кpывi цялят-гiпaтpoфiкaУ i i 2 дocлeднaй rpymi Ha 15-ты дзeнь дocлeдy змeншыycя Ha 25,8 % i 10,6 %, a Ha 30-ты дзeнь - Ha 15,9 % i 19,0 % y aднociнax дa цялят-гiпaтpoфiкaУ raH-тpoльнaй гpyпы. Гэтa, Ha гаш пoгляд, звязaнa ca cтaнayлeннeм бiлipyбiнciнтэзyючaй фyнкцыi ceлязëнкi i бiлipyбiнвыдзяляльнaй футцып пeчaнi y жывёл дocлeдныx ^уп пaд yздзeяннeм cшбiятычнaгa пpэпapaтa «Cirae^» i пpaбiятычнaгa пpэпapaтa «Бiлaвeт-C».
^ль^^ь мaчaвiны зa двyxтыднëвы пepыяд пaвялiчылacя y цялят i дocлeднaй rpymi Ha 44,7 % i 2 дocлeднaй гpyпы Ha 47,8 %, a y цялят кaнтpoльнaй rpymi - Ha 2i6,3 %, што звязята з цяжкiм цягaм дыяpэйнaгa ciндpoмy, якi, як вядoмa, cyпpaвaджaeццa ypэмiяй.
Taкiм чbшaм, выкapыcтaннe cшбiятычнaгa пpэпapaтa «Cirae^» ara-ЗЯЛЯ бoльшы эфeкт Ha бiяxiмiчныя пaкaзчыкi ^ыш цялят-гiпaтpoфiкaУ у aднociнax ДЯ пpaбiятычнaгa пpэпapaтa «^mabe^C». Пpымянeннe
прэпарата «CiHBeT» cnpbiana 3Hi^3HHro 3ry6Hara y3g3eHHHH экза- i энgaтaкciнay, HapMani3aubii a6MeHy рэнмвay i ^yHKubii nenaHi uHnHT.
npbi npaBag3eHHi gocnegy na BbiBy^HHi ynnHBy ciH6iHTbraHara npэ-napaTa «CiHBeT» i npa6iHTbraHara прэпaрaтa «BinaBeT-C» Ha Mkpa^nopy кimэннiкa uanHT, 6bini 3a$iKcaBaHbi agpo3HeHHi na BbiBynaeMbix naKa3-Hbmax naMi® rpynaMi. KonbKacHHH BHHiKi HeKaTopbix MiKpa6iHnariHHbix naKa3HHKay кimэннiкa y po3HHH nepbiagbi gocnegy, aTpbiMaHbia npbi gacnegaBaHHi MiKpa^nopbi кimэннiкa uanHT, npagcrayneHH y Ta6n. 3.
.3k naKa3ani Hambi gacnegaBaHHi, nanynaubiH кimэннaн nananKi y CTpaBaBa^bHHM TpaKue ®HBen KamponbHaft rpynbi Ha 10-th g3eHb 3Han-Ha nepaBbimana naKa3HbiKi ®HBen 1 i 2 rpyn, ane y®o Ha 20-th g3eHb KO^bKacub кimэннaн nananri HapMani3aBanaca. ^a 20-ra gHH gacnegaBaHHay y ®HBen KamponbHaft rpynH ag3Hanaeuua 3HanHae 3Hi^3HHe KonbKacui naKTa6aubin, mTO нeхapaктэpнa gna uanHT, hkIh 3Ha-xog3auua Ha ManonHbiM ragaBaHHi i na3a3Bae Ha пapymэннe yMoy yTpbi-MaHHH i KapM^eHHH ®HBen. Ha npauary ycaro nepbiagy Ha3ipaHHH y ®h-Ben KamponbHaft rpynH ag3HanaHa naBenraHHe KonbKacui canbMaHen 3 2,9±0,2*103 ga 10,1±2,2*103, mTo i a6yMoBina pa3Biuue racтpaэнтэpanb-Haft naranorii 6aKrepbiHnbHaH этbIнnorii.
Ta6niua 3. Ko.bKa^b MeKaTopbix MiKpaapraMi3May y <|>eKa.iiii\ ^.ht y poiiiMii iiepi>in.u>i, KyA/r
^3eHb gocnegy rpyna ®HBen
rpyna MiKpaapraHi3May KaHrponbHaa 1 gocnegHaa 2 gocnegHaa
rpyna rpyna rpyna
1 5,9±0,4 6,1±0,8 6,5±0,7
E. coli, 107 10 16,3±0,7 6,0±1,0 4,9±1,0
20 7,2±1,7 7,2±2,5 2,1±0,8
30 4,7±1,4 3,8±1,8 0,8±0,4
1 2,9±0,2 3,2±0,4 3,1±0,3
Salmonella, 103 10 5,6±2,4 3,1±0,3 4,3±3,1
20 7,2±1,0 1,9±0,3 1,3±0,3
30 10,1±2,2 1,9±0,8 1,3±0,6
1 5,6±0,9 5,3±0,8 5,9±0,7
Lactobacillus, 108 10 6,9±1,1 7,2±0,5 7,9±1,6
20 0,4±0,2 4,5±1,1* 4,3±0,6*
30 2,6±1,0 4,5±1,1* 2,9±0,5
1 8,4±1,1 7,9±1,0 8,2±1,2
Bifidobacterium, 108 10 4,2±1,7 6,6±0,9 7,9±1,1
20 0,9±0,1 2,7±0,5* 1,5±0,2
30 1,8±0,5 5,2±0,9* 3,2±1,0
P<0,05 - y agHociHax ga KaHTponbHaft rpynH.
3MeHa MiKpa^nopH CTpaBaBanbHara TpaKTa uanaT, HKaa xapaKTapH3y-euua 3HanHHM 3Hi^3HHeM y3poyHro naKTa- i 6i$iga6aKTepbiH, npbicyTHac-uro cnopayTBaparoHHx 6aKrepbiH, cra^inaKoKay, npaтэн, nnecHeBHx rpb6oy, ynacuiBa im3HciyHbiM тэxнanoriнм BbipomHBaHHH ®HBen, CKa-®aronH пpaцэcн ^apMipaBaHHH кimэннara MiKpa6iaTona y HoBaHapog®a-
mix. Зaлiшняe пpыcyтнacць у cклaдзe ШшэчньК бiятoпaУ yмoУнa-пaтaгeннaй мiкpaфлopы Herarayra aдбiвaeццa Ha пpaцэcax мiкpoбнaгa cтpaвaвaння i знiжae зacвaeннe кapмoy. Збpoджвaннe вyглявoдay энтэpaбaктэpbIямi, клacтpыдзiямi, гнiлacнымi бaктэpbIямi i плecнeвымi гpыбaмi aдбывaeццa пя тыпу вoцaтнaкicлaгa i мacлянaкicлaгa зaкicaння, чтo знiжae энepгeтычнyю кaштoУнacць кopмy. Пaбoчныя пpaдyкты мeтaбaлiзмy yмoУнa-пaтaгeнныx бaктэpый i плecнeвыx гpыбoУ - бiягeннbIя aмiны i мiкaтaкciны y выcoкaй мepы тягачныи для нoвaнapoджaныx жывёл.
AcHoyHbm фaктapaм, вызнaчaючым aдaптaцыйныя здoльнacцi ho-вaнapoджaнaгa apгaнiзмa, yзнiкнeннe i xapa^rap цягу xвapoб, з'яyляeццa сту^нь ягo мapфaфyнкцыянaльнaй cтaлacцi. Тяжу цяляты-гiпaтpoфiкi знaxoдзяццa y гpyпe pызbIкi пя шэpaгy зaxвopвaнняy, звя-зяньк з пpaявaй cтpayнiкaвa-кiшэчнaй пaтaлoгii. Пaкoлькi aдcoдaк пpaяyлeння дыcбaктэpыëзy y дяняй raran-opm жывёл мoжa дaxoдзiць дя 100 %. Дaдзeны фякт i CTay пaдcтaвaй для aцэнкi эфeктыyнacцi выкapыcтaннi мiкpoбныx бiялaгiчныx пpэпapaтay «Cime^» i «Бiлaвeт-С» з мэтяй пяляпшэння aдaптaцыйныx здoльнacцяy, кapэкцыi янтэня-тяльнягя нeдapaзвiцця, i amb^a^n ^a^cy кaлaнiзaцыi кiшэчнiкa фiзiялaгiчнaй мiкpaфлopaй.
3a yвecь repb^, у i дocлeднaй гpyпe зaxвopвaннe cклaлa i3 %, у 2 дocлeднaй гpyпe 26 %, a y кaнтpoльнaй rpyœ 60 %. Мaкciмaльнaя зaxaвaнacць жывёл выяyлeнa y i дocлeднaй rpyœ, вя 2 гpyпe - 93 %, a y кaнтpoльнaй - 73 %. Пpaцяглacць xвapoбы цялят y кaнтpoльнaй rpy-пe y paзлiкy Ha i цяля cклaдaлa 7,6 дня, a y i i 2 дocлeднaй гpyпe 5,3 i 5,9 дня aдпaвeднa.
У жывёл дocлeдныx гpyп зя чac пpaвядзeння дocлeдy былi aдзнaчa-ны змeны звязяныя з xyткiм aднayлeннeм экcтэp'epныx пaкaзчыкay i пaвeлiчэннeм xyraac^ pocтy. У цялят-гiпaтpoфiкaУ i i 2 дocлeдныx гpyп у rnpayHaHHi з кaнтpoльнaй гpyпaй cяpэднecyтaчны пpbфocт дя 30-ra дня дocлeдy 6ыу вышэй Ha 43,i % i 39,7 %. Жывяя мaca цялят-гiпaтpoфiкaУ i i 2 дocлeдыx гpyп пepaвыciлa тякую y цялят-гiпaтpoфiкaУ кaнтpoльнaй гpyпы дя ганда дocлeдy Ha 4,7 кг i 4,0 кг.
Заключэнне. Taкiм чыням, ycтaнoУлeнa cтaнoyчae бiялaгiчнae дзe-янш ciнбiятычнaгa пpэпapaтa «Cime^ i пpaбiятычнaгa пpэпapaтa «Бiлaвeт-C». Лдняк вapтa aдзнaчыць, штo пpымянeннe ciнбiятычнaгa пpэпapaтa «Cirae^» з мэтяй пяляпшэння aдaптaцыйныx здoльнacцяy, кapэкцbri aнтэнaтaльнaгa нeдapaзвiцця i a^bE^a^ii пpaцэcy ^лямзя^и кiшэчнiкa фiзiялaгiчнaй мiкpaфлopaй - эфeктыyны cпocaб пpaвядзeння лячэбнa-пpaфiлaктычныx мepaпpыeмcтвay i фapмipaвaння мiкpaэкaлaгiчнaгa c^ycy кiшэчнaгa бiятoпa мaлaднякy бyйнoй para-тяй жывёлы i знiжэння яго зaxвopвaння.
Рaбoтa выкaнaнa пpы пaдтpымцы БРФФД HAH Бeлapyci гpaнд № Б15^0.
Л1ТАРАТУРА
1. Taray^, E. H. Сшб1етык y paцыëнe кypaнят-бpoйлepay / E. H. Taray^, H. H. Зa-бaштa, А. Г. Koшчaey // npa^i Kyбaнcкaгa дзяpжayнaгa aгpapнaгa yH^a, 2017. - В. 2. -С.113-118.
2. Зiятдзiнay, M. Г. Тэxнaлoгiя выpoшчвaння i aдкopмy мaлaднякy бyйнoй paгaтaй жывëлы з выкapыcтaннeм фepмeнтнaгa пpэпapaтa ГлюкoЛюкc F i ciнбiëтыкa Pyмicтapт / M. Г. Зiятдзiнay, А. В. Якiмay // Kapмлeннe ceльcкaгacпaдapчыx жывëл i кopмaвытвopчacць, 2016. - № 10. - С. 21-33.
3. Miкpaэкaлaгiчнaя xapaктapыcтыкa кiшэчнaгa бiяцэнoзy y цялят з ciндpoмaм гiпaтpaфii / А. Г. Шaxay [i iнш.] // Дaклaды PACГH, 2013. - № 6. - С. 57-60.
4. Myдapыcay, Ф. Дж. Выкapыcтaннe мiнepaльныx i cшбiятычныx дaбaвaк y Удacкaнaлeннi тэxнaлoгiй yзнayлeння cтaткy, выpoшчвaння цялят i вытвopчacцi мaлaкa: ayтapэф. дыс. ... кaнд. ceльcкaгacп. нaвyк: 06.02.10 / Ф. Дж. MyдapыcaУ; Ч^^шс^я дзяpжayнaя ceльcкaгacпaдapчaя aкaдэмiя. - Чэбaкcapы, 2017. - 21 с.
5. Myдapыcay, Ф. Дж. Pэaлiзaцыя бiяpэcypcнaгa пaтэнцыялy пpaдyктыyнacцi бyйнoй paгaтaй жывëлы чopнa-пяpэcтaй пapoды зa кoшт выкapыcтaння y paцыëнax нoвыx rap-мaвыx дaбaвaк / Ф. Дж. Myдapыcay, В. В. Caлaxay, А. В. Якiмay // Зaaтэxнiя, 2016. - N° 1.
- С. 13-15.
6. Пeтpaкoy, E. С. Cтaнayлeннe мiкpaбiяцэнoзa кiшэчнiкa, пaкaзчыкi кpывi i ^ста^^чтая pэзicтэнтнacць y цялят пpы выкapыcтaннi говьк пpaбiятычныx штaмay лaктaбaцiлы: ayтapэф. дыс. ... кaнд. бiял. нaвyк: 03.03.01 / E. С. ПeтpaкoУ; Уcepaciйcкi нaвyкoвa-дacлeдчы iнcтытyт фiзiялoгii, бiяxiмii i xapчaвaння ceльcкaгacпaдapчыx жывëл.
- Бapoycк, 2010. - 30 с.
7. Тyмiлoвiч, Г. А. Mapфaфyнкцыянaльныя acaблiвacцi i зaaтэxнiчныя пaкaзчыкi aнтэнaтaльнaгa нeдapaзвiцця цялят / Г. А. Тyмiлoвiч, В. В. Maлaшкa // Ceльcкaя гacпaдapкa - пpaблeмы i пepcпeктывы: зб. нaвyк. тp.: Т. 2. - Гpoднa, 2008. - С. 119-125.
8. Тyмiлoвiч, Г. А. Cтpyктypнa-фyнкцыянaльнaя apгaшзaцыя cтpaвaвaльнaгa тpaктa цялят : мaнaгpaфiя / Г. А. Тyмiлoвiч, Дз. M. Хapытoнiк. - Гpoднa: ГДзАУ, 2015. - 275 с.
9. XapbiTOHiR, Дз. M. Mapфaцытaxiмiчныя змeны y cтpaвaвaльнaй i мышaчнaй cicтэмax цялят пpы пpымянeннi кoмплeкcныx вiтaмшa-мшepaльныx пpэпapaтay: мaнaгpaфiя / Дз. M. Хapытoнiк, Г. А. Тyмiлoвiч. - Гpoднa: ГДзАУ, 2014. - 213 с.
10. Шaxay, А. Г. Aптымiзaцыя пpaцэcy фapмipaвaння кiшэчнaгa мiкpaбiяцэнoзa y нoвaнapoджaныx цялят для пpaфiлaктыкi cтpayшкaвa-кiшэчныx xвapoб / А. Г. Шaxay, Л. Ю. Caшнiнa, Т. А. EpbiHa // Paciйcкaя ceльcкaгacпaдapчaя нaвyкa. - 2014. - № 6. - С. 50-53.
