Научная статья на тему 'МЕНОПАУЗА КЕЗІНДЕГІ ЖАТЫР МИОМАСЫНЫҢ АҒЫМЫ'

МЕНОПАУЗА КЕЗІНДЕГІ ЖАТЫР МИОМАСЫНЫҢ АҒЫМЫ Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
125
23
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МЕНОПАУЗА ЖАСЫНДАғЫ әЙЕЛДЕР / ЖАТЫР МИОМАСЫ / ГОРМОНДЫ АЛМАСТЫРУШЫ ТЕРАПИЯ

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Кошенова Л.Б., Сабырділда Ж.С., Байболат А.С., Алашбек Ж.Қ., Ендалов Д.С.

Жатыр миомасы(UFs) - гонодатропты гормондардың әсер етуімен мезенхималды бағаналы жасушалардың бірінің генетикалық өзгерісімен туындайтын қатерлі емес ісік. Қазіргі таңдағы стратегия бойынша жатыр миомасын емдеудің негізгі әдісі хирургиялық араласулар болып табылады, бірақ емдеудің түрлерін таңдау бірнеше факторға байланысты: пациенттің жасына, фертильді қабілетін сақтауға, жатырды сақтап қалуға, миоманың топографиясы мен өлшеміне. Хирургиялық емдеудің түрлеріне миомэктомия ( гистероскопиялық, лапароскопиялық, минилапаротомиялық, лапоратомиялық) және гистерэктомия, жатыр артериясының эмболизациясы жатады[1]. Сонымен қатар, хирургиялық емдеумен қоса, жатыр миомасын медикаментозды емдеу де (гормонды алмастырушы терапия) жиі қолданылады. Оларға: прогестагендерді, антифибринолитиктерді, ҚҚСЕП, прогестеронды рецепторлардың селективті модуляторлары, гонадотропин-рилизинг-гормон аналогы жатады[2]. Ретроспективті зерттеу әдісі арқылы Алматы қаласындағы поликлиниканың бірінде жатыр лейомиомасы диагнозы(2013-2019 жж.) қойылған, менопауза жасындағы 70 әйелге зерттеу жүргізілді.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Кошенова Л.Б., Сабырділда Ж.С., Байболат А.С., Алашбек Ж.Қ., Ендалов Д.С.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE COURSE OF UTERINE FIBROIDS DURING MENOPAUSE

Uterine fibroids (UFs) are non - malignant tumors caused by a genetic change in one of the mesenchymal stem cells under the influence of gonodatropic hormones. According to the current strategy, the main method of treating uterine fibroids is surgical interventions, but the choice of treatment options depends on several factors: the age of the patient, the preservation of fertility, the preservation of the uterus, the topography and size of fibroids. Types of surgical treatment include myomectomy ( hysteroscopic, laparoscopic, minilaparotomic, laporatomic) and hysterectomy, uterine artery embolization[1]. In addition, in addition to surgical treatment, medical treatment of uterine fibroids (hormone replacement therapy) is also often used. These include: progestogens, antifibrinolytics, NSAIDs, selective progesterone receptor modulators, gonadotropin-releasing hormone analog[2]. Diagnosis of uterine leiomyoma in one of the polyclinics in Almaty by retrospective research (2013-2019). a study was conducted on 70 women of menopausal age.

Текст научной работы на тему «МЕНОПАУЗА КЕЗІНДЕГІ ЖАТЫР МИОМАСЫНЫҢ АҒЫМЫ»

УДК: 618.14-006.36/.173

DOI 10.53065/kaznmu.2022.44.79.010

Л.Б. Кошенова, Ж.С. Сабырдыда, А.С. Байболат, Ж.Ц. Алашбек,Д.С. Ендалов

СЖ.Асфендияров атындагы цазац улттыцмедицинаyrneepcumemi Акушерия жэне гинекология кафедрасы №10 цалалыц емханасы Алматы, Цазацстан

МЕНОПАУЗА КЕЗ1НДЕГ1 ЖАТЫР МИОМАСЫНЫН, AFblMbI

Тушн: Жатыр мuомаcы(UFs) - гонодатропты гормондардыц эсер етуiмен мезенхималды баганалы жасушалардыц 6ipiHщ генетикалыц взгерiciмен туындайтын цатерлi емес ск.

^азiргi тацдагы стратегия бойынша жатыр миомасын емдеудщ негiзгi эдс хирургиялыц араласулар болып табылады, бiрац емдеудщ турлерт тацдау бiрнеше факторга байланысты: пациенттщ жасына, фертuльдi цабыетт сацтауга, жатырды сацтап цалуга, миоманыщ топографиясы мен влшемте. Хирургиялыц емдеудщ турлерте миомэктомия ( гистероскопиялыц, лапароскопиялыц, минилапаротомиялыц, лапоратомиялыц) жэне гистерэктомия, жатыр артериясынъщ эмболизациясы жатады[1].

Сонымен цатар, хирургиялыц емдеумен цоса, жатыр миомасын медикаментозды емдеу де (гормонды алмастырушы терапия) жui цолданылады. Оларга: прогестагендерд1 антифибринолитиктерд1 ЩСЕП, прогестеронды рецепторлардыщ cелектuвтiмодуляторлары, гонадотропин-рилизинг-гормон аналогы жатады[2] Ретроcпектuвтi зерттеу эдс арцылы Алматы цаласындагы поликлиниканыщ бiрiнде жатыр лейомиомасы диагнозы(2013-2019 жж.) цойылган, менопауза жасындагы 70 эйелге зерттеу жyргiзiлдi.

Tyurndi свздер: менопауза жасындагы эйелдер, жатыр миомасы, миомэктомия, гормонды алмастырушы терапия.

Л.Б. Кошенова, Ж.С. Сабырдильда, А.С. Байболат, Ж.К. Алашбек, Д. С. Ендалов

Казахский национальный медицинский университет имени С. Д. Асфендиярова Кафедра акушерства и гинекологии Городская поликлиника №10 Алматы, Казахстан

ТЕЧЕНИЕ МИОМЫ МАТКИ ПРИ МЕНОПАУЗЕ

Резюме : Миома матки (UFs) - доброкачественная опухоль, возникающая при генетическом изменении одной из мезенхимальных стволовых клеток под действием гонодатропных гормонов.

По современной стратегии основным методом лечения миомы матки являются хирургические вмешательства, но выбор видов лечения зависит от нескольких факторов: возраста пациента, сохранения фертильности, сохранения матки, топографии и размеров миомы. К видам хирургического лечения относятся миомэктомия (гистероскопическая, лапароскопическая, минилапаротомическая, лапоратомическая) и гистерэктомия, эмболизация маточной артерии[1].

Кроме того, наряду с хирургическим лечением часто используется медикаментозное лечение миомы матки (заместительная гормональная терапия). К ним относятся: прогестагены, антифибринолитики, НПВП, селективные модуляторы прогестероновых рецепторов, аналог гонадотропин-рилизинг-гормона[2].

Диагностика лейомиомы матки в одной из поликлиник г. Алматы методом ретроспективного исследования (20132019 гг.)) проведено исследование 70 женщин климактерического возраста.Ключевые слова: женщины в менопаузе, миома матки, миомэктомия, заместительная гормональная терапия.

L. B. Koshenova, J. S. Sabyrdilda, A. S. Baibolat, J. K. Alashbek, D. S. Endalov

Kazakh National Medical University named after S. D. Asfendiyarov Department of Obstetrics and Gynecology Polyclinic № 10 Almaty, Kazakhstan

THE COURSE OF UTERINE FIBROIDS DURING MENOPAUSE

Resume: Uterine fibroids (UFs) are non - malignant tumors caused by a genetic change in one of the mesenchymal stem cells under the influence of gonodatropic hormones.

According to the current strategy, the main method of treating uterine fibroids is surgical interventions, but the choice of treatment options depends on several factors: the age of the patient, the preservation of fertility, the preservation of the uterus, the topography and size of fibroids. Types of surgical treatment include myomectomy ( hysteroscopic, laparoscopic, minilaparotomic, laporatomic) and hysterectomy, uterine artery embolization[1].

In addition, in addition to surgical treatment, medical treatment of uterine fibroids (hormone replacement therapy) is also often used. These include: progestogens, antifibrinolytics, NSAIDs, selective progesterone receptor modulators, gonadotropin-releasing hormone analog[2].

Diagnosis of uterine leiomyoma in one of the polyclinics in Almaty by retrospective research (2013-2019). a study was conducted on 70 women of menopausal age.

Keywords: women in menopause, uterine fibroids, myomectomy, hormone replacement therapy.

бзектШп. Жатыр миомасы(UFs) - гонодатропты гормондардыц эсер етуiмен мезенхималды баганалы жасушалардыц бiршiц генетикалы; eзгерiсiмен туындайтын к;атерл1 емес iсiк.

ирБ - букш элемде менопаузага дейiнгi эйелдерде жш кездесетiн ;атераз гинекологиялы; iсiктер тобына жатады.Гылыми а;параттарга суйенсек, 70% - 80% эйелдерде ем1ршщ белгiлi бiр уа;ытында жатыр миомасы пайда болады деп кeрсетiлген. Жатыр миомасы жш меноррагия жэне метроррагиямен кeрiнедi,сонымен ;атар эйелдщ фертилдi ;абшетше зиянды эсер етуi MYMкiн.

Жатыр миомасыныц табиги регрессиясы менопауза кезецшен басталады. Б1ра; та бул патология менопауза жасындагы эйелдерде де толы;тай жойылып кетпейдЦ21[3].

Жатыр миомасы - репродуктивтi жастагы жэне менопаузадан кейiнгi эйелдердегi ауырушылдьщтын, негiзгi себебi болып табылады. Миоманыц ец ы;тимал кeрiнiсi - оныц эйелдщ етеккiр циклiне эсерi немесе жамбас ;ысымыныц белгiлерi.

Лейомиосаркома - ете сирек кездесетш менопаузадан кешнп эйелдердегi миоманыц eсуiмен сипатталатын

ауру. Жатыр миомасыныц толы; себебi аны;талмаган, сонды;тан жатыр миомасын дер кезшде диагностикалау мен оган ;олданылатын емдi аны;тау ец бiрiншi то;талатын жагдай Ш[4]. Мацсаты: Менопауза кезецшдеп эйелдердеп жатыр миомасыныц жагдайын жалпы багалау. Зерттеу эдiсi мен материалдары: Ретроспектив^ зерттеу эдiсi ар;ылы Алматы ;аласындагы поликлиниканыц бiрiнде жатыр лейомиомасы диагнозы(2013-2019 жж.) ;ойылган, менопауза жасындагы 70 эйелге зерттеу ЖYргiзiлдi. Зерттеуге алынган эйелдердщ жасы 42 мен 75 жас аралыгындагы пациенттер болды. Зерттеу жумысы ауру тарихымен ;оса, диагноз ;ойылган эйелдерге сауалнама жасау ар;ылы толы;тырылды.Сауалнамага ;атыс;ан пациенттер саны-52, сауалнамадан eтуден бас тарт;ан пациенттер саны-18. Зерттеудщ нэтижесi.

К^.Р. денсаулы; са;тау ЖYЙесi усынган хаттамага сэйкес, менопауза кезецшдеп эйелдерде климакстыц жасына сай жiктелуi ;арастырылган[5][5]. Осы жiктеме бойынша зерттеу барысында алынган пациенттер топтарга бeлiндi.

1-кесте - Менопауза кезецшдеп эйелдерде климакстыц жасына сай жжтелу

Менопауза Уа;ытынан бурын дамыган <40 жас;а дейiн 0 пациент

Ертедамыган 40-45 жас аралыгы 16 пациент

6з уа;ытымен дамыган 46-54 жас аралыгы 29 пациент

Кеш дамыган >55 жастан жогары 7 пациент

35 30 25 20 15 10 5 0

29

16

Уакытынан Ерте дамы^ан 0з уакытымен Кеш дамы^ан бурын дамы^ан дамы^ан

<40 жаска дейiн 40-45 жас араль^ы 46-54 жас аралыFы I >55 жастан жоFары

1-Диаграмма - Менопауза кезецшдеп эйелдерде аны;талган жатыр миомасыныц динамикасы

1-диаграмма бойынша 52 пациентте дамыган жатыр миомасыныц

55,7%-i - eз уа;ытымын дамыган менопауза кезецше 30,7-i - ерте дамыган менопауза кезецше 13,44 -кеш дамыган менопауза кезецше жататыны кeрсетiлген.

Менопауза жасындагы эйелдердiц ауру тарихы ар;ылы жатыр лейомиомасына ;андай ем ;олданылганы жэне емнщ тиiмдiлiгi зерттелiндi. Сонымен ;атар динамикалы; ба;ылауга эйелдердщ ;аншалы;ты жш келетiндiгi тексерiлдi, пациенттердiц eмiр тарихынан миоманыц пайда болып, дамуына эсер етушi факторлы ;осымша гинекологиялы; жэне бас;а агзаныц аурулары

аны;талды. Атап айтатын болса;, гинекологиялы; ЖYрек -;ан тамыр, эндокринологиялы;,аурулар жэне CYт безшщ патологиясы.

Жатыр миомасы мен полиптщ, кистаныц eсуiне эстроген децгейiнiц жогарылауы эсер етедi, ал ол нейрогормоналды eзгерiстер туындатады жэне эндокриндi-синтездеушi функцияны бузады. Оныц дэлелi ретiнде зерттеудеп пациенттерден аны;талган гинекологиялы; ауруларды ;араса; болады. Мысалы: эрозия, полип, эндоцервицит, оофорит, аднексит, сальпингит, киста, к^ жамбас куысыныц варикозды кецеюi жэне т.б.

7

Гинекологиялык, аурулар

0 ■ Эрозия

15

21 ■ Эндоцервицит

■ Офорит, аднексит,

13 сальпингит

■ Кш жамбас аймагындагы

варикозды кецеюлер

25 ■ Полип

17

3 { Аналык без кистасы

2-диаграмма - 52 пациентте аны;талган ;осымша гинекологиялы; аурулары

Зерттеуге алынган 52 жатыр миомасы аны;талган пациенттердщ

Эрозия - 15

Эндоцервицит - 13

Офорит, аднексит, сальпингит - 17

К^ жамбас аймагыныц варикозды кецеюi - 3

Полип - 25

Аналы; без кистасы - 21 аны;талды.

3-диаграмма 52 пациентте аньщталFан экстрагенитальды аурулары

Экстрагенитальды аурулар

Артериалды гипертензия

■ Эндокриндт аурулар Сут безшщ ФКМ

■ Семiздiк

■ Энцефалопатия

■ Вич-инфекция

■ Гепатит В

3-диаграмма - 52 пациентте аньщталган экстрагенитальды аурулары

3-диаграмма бойынша 52 пациенттщ 17-с1 артериальды гипертензиямен, 13 пациент эндокриндж аурулармен, 41 пациенттен CYт безшщ ФКМi , семiздiк-38 пациенттен, энцефалопатия 7 эйелден, ВИЧ 2 пациенттен, гепатит В 3 пациенттен аны;талды.

Келес кезекте пациенттердщ акушерлiк анамнезше назар аударылды. Зерттелушi топтардыц акушерлж

анамнезiнде босану мен ЖYктiлiк болган немесе болмагандыгына, Yзiлген ЖYктiлiк пен eздiгiнен болган TYсiк санына мэн бершдь Миоматозды TYЙiндердiц дамуында акушерлж анамнездщ де мацызы бар. Егер ас;ынган акушерлiк анамнез болса, ЖYктiлiк саны аз болса, бул да миоманыц дамуына алып келетiн факторлардыц бiрi болып саналады.

Жатыр миомасы бар 52 пациенттщ iшiнде ас^ынган акушерлiк анамнезi бар

эйелдер

40 20 0

Жасанды тYсiк

0здiгiнен болFан тYсiк

Жатыр миомасы анык1талFан 52 пациенттщ шшде аскынган акушерлiк анамнезi бар эйелдер

ЖYктiлiк болмаFан

4-диаграмма - Жатыр миомасы бар 52 пациенттщ шшдеп аскынган акушерлiк анамнезi бар эйелдер

52 пациенттщ шшде 28 эйелде жасанды тусж, 7 эйелде ездшнен болган TYсiк аныкталган, ал 2 эйелде жуктшк болмаган.

Жогарыдагы диаграммадан керш отырганымыздай пациенттердщ жартысынан кебшде аскынган акушерлiк анамнез бары аныкталды, сонымен катар ЖYктiлiктi басынан еткермеген пациенттер де кездесп, зерттеуге алынган пациенттердщ кепшiлiгiнде босанган бала саны 1-2 ш курады. Пациенттерде гинекологиялык операциялардын, бiрнеше TYрi ЖYргiзiлгенi аныкталды. Жатыр миомасынын, емi ретiнде орташа келемдi миоматозды TYЙiндерге консервативтi миомэктомия жасалган,

сонымен катар жатыр денесшщ барлык белiгiне таралган миоматозды TYЙiндерге косымша ауруларын ескере отырып, кейбiр пациенттерге керсеткiштерi бойынша жатыр ;осалк;ыларынсыз ампутация, жатыр экстирпациясы, , гистерэктомия ЖYргiзiлген. Сонымен катар, гинекологиялык косымша ауруларына байланысты операцияга дейiн эрозияга ДЭК, лапароскопия, гистероскопия, полипэктомия, жатыр куысынын, диагностикалы; кюретажы жасалган. Зерттелшген пациенттерге жатыр миомасынын, ем1 ретшде консервативтi жэне оперативтi емдеу тэсiлдерi колданылган.

2 - кесте - 52 пациенттщ жатыр миомасына карастырылган емдеу TYрлерi

Консервативт ем - 3 Оперативт ем-25

Ем ;абылдамаган, тек динамикалы; ба;ылаудагы эйелдер -24

Операцияльщ араласулар

4 ■ Консервативт миомэктомия

3 ■ Жатыр косалкыларынсыз ампутация

1 17 ■ Жатыр косалкыларынсыз экстирпация

% ■ Жатыр косалкыларымен гистерэктомия

5-диаграмма - 52 пациенттщ жатыр

Жатыр миомасыныц галемше, санына, жалпы жагдайын багалай отырып, негiзгi ем ретiнде операциялы; араласу усынылады. Операцияныц TYрi жалпы кeрсеткiштер бойынша аны;талады. Жогарыдагы диаграмма ар;ылы жатыр миомасы емiнде лапароскопиялы; миомэктомия бiрiншi орынды алып отырганы зерттелдi жэне тиiмдiлiгi бойынша да Yлкен кeлемдi, кeп таралган миоматозды TYЙiндерге миомэктомия эффективтi деп саналады. Сонымен ;оса, кeрсеткiшерi бойынша жатыр экстирпациясы, ампутация, гистерэктомия да жасалынады. Алынган 52 пациенттiц iшiнде 32,6% (17) -Консервативт миомэктомия 1,9% (1) - Жатыр ;осал;ыларынсыз ампутация 5,7% (3) - Жатыр ;осал;ыларынсыз экстирпация 7,6% (4) - жатыр ;осал;ыларымен гистерэктомия операциясы жасалган.

Жатыр миомасына жасалган операциядан кейiн миоманыц ;айталап eсiп дамуы, ягни рецидив берген 2 пациентте болган жагдай. Сэйкесiнше, жатыр экстирпациясы жасалган 3 пациенттiц 2-еу1 миоматозды TYЙiннiц рецидив беруiне байланысты жасалган.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Зерттеуде жатыр миомасына ем ретшде кeрсеткiштерi бойынша операциялар гана емес, консервативтi ем де ЖYргiзiлген пациенттер ;арастырылды. K^азiргi кезде жатыр миомасын (12 аптага дейiн) емдеуде сына;тан eткен мифепристон (Ru486) антигестогеш ;олданылады. Консервативтi емде мифепристон мен левоноргестрел пайдаланган пациенттердiц саны - 3.

миомасына жасалган операция TYрлерi

Дэрiлер эффективтi эсер етiп, динамикада миоматозды TYЙiндер кiшiрейген. Левоноргестрел курамды жатырiшiлiк спираль (ЛНГ-ВМС) (Мирена) - жатыр миомасы жэне ;ан кетуiмен ас;ынган TYрлерiнде ;олданылады жэне хирургиялы; емнiц эффективтi альтернативi болып саналады. Кан кетумен ас;ынган симптомды эйелдерге мирена орнат;анда 3 айдыц iшiнде 94%-га ;ан кету жойылган.

Мифепристонныц ;олданылуы жeнiндегi алгаш;ы деректер бойынша 2002 жж Де Лео жэне т.б. галымдар 12,5-тен 50 мг дешнп KYнделiктi дозада ;олданганда, жатыр/миома кeлемi 40-50% кiшiрейгендiгi жайлы дэлелденген. Сонымен ;атар, мифепристонды

;олданган эйелдерде миоманыц кeлемi кiшiреюiмен ;атар, миомамен байланысты симптомдар азайып, eмiр сапасы жа;сарган, минимальды жанама эсер мрсет^^6!^].

Жатыр миомасын емдеу ма;сатында жазып берген дэрiлердi сатып алмай ;абылдамагандардыц саны-2. Себебi, ;аржы жагынан ;ымбат дэрi ретiнде саналган. Пациенттердщ ем алу барысындагы динамикалы; ба;ылауы белгiлi бiр уа;ыт аралыгында акушер-гинекологтыц ба;ылауына барып туруы жэне зерттеулерден (УДЗ) eтiп, миоманыц жагдайын багалап отыргандыгы ескерiлдi. 52 пациенттщ 10 пациент 3 айда 1 рет, 11 пациент 6 айда 1 рет, 25 пациент жылына 1 рет, 6 пациент скринингтж ша;ыртуга гана барган.

6-диаграмма - 52 пациенттщ

Жатыр миомасы аныкталганнан бастап, динамикалык бакылауда пациент поликлиникага каралып, миоманыц жагдайын багалауы кажет. Отбасылык жагдайына катысты статустарына келетiн болсак, 52 пациенттщ 30-ы некеде, 8-i ажыраскан, 5-i жеар, 9-ы ешкашан отбасы курмаган. Социалды статусы пациенттердщ 18-i пенсионер, 27- i жумыс жасаушы, 7-i жумыссыз.

Цорытынды:

- Менопауза кезещндеп 52 пациентт зерттеу барысында климакстыц басталуына миоманыц эсер етпейтiндiгiн аныктадык, 29 эйелде климакс ез уакытына сэйкес басталган.

- Жатыр миомасы мен полиптщ кистаныц есуiне эстроген децгешнщ жогарылауы эсер етедi, ал ол нейрогормоналды езгерiстер туындатады жэне эндокриндi-синтездеушi функцияны бузады. 25 эйелде полип, 21 эйелде киста аныкталган. Демек, гиперэстрогенемия нэтижесшде бiрнеше гинекологиялык аурулар кабаттаса дамуы MYMкiн.

- Экстрагенитальды аурулар, соныц iшiнде, айта кететш болсак, сYт безшщ ФКМ, семiздiк, артериалды гипертензия, эндокриндi ЖYЙе аурулары жэне т.б. аурулар гормоналды функцияныц бузылуына экеледi. Ал жатыр миомасы гормонга тэуелдi ауру болып саналады.

- Жасанды TYсiк (28) пен ездтнен болган ЖYктiлiк (7) эйелдердеп аскынган акушерлiк анамнезд1 керсетедi жэне эйел агзасына стресстiк фактор ретшде эсер етiп, гормоналды дисбаланс тудырады.

- Зерттеу нэтижесi бойынша 3 пациентке консервативт ем тагайындалып, мифепристон мен левоноргестрел колданып, миоманыц к^рейгендт аныкталган.

- Орташа келемдi миоматозды TYЙiндер емiнде ец тиiмдi консервативт миомэктомия екендiгiне зерттеу нэтижелерi бойынша кез жетюздж.

- Клиникалык кершга жок, жатырдыц келемi кiшi миомаларын максатты TYPДе емдеу туралы мэселе эл1 толык шешiлмеген. Сондыктан, бундай наукастарга (24 пациентке) мiндеттi TYPДе гинекологиялык динамикалык бакылаудан етiп, жылына 1 рет

калык бакылауга келу жишп

ультрадыбыстык тексерiлу керек. Наукастарга миоманыц есушщ жэне гипоталамо-гипофизарлы-аналык без катынасыныц реттелушщ алдын алуын усынады. Наукастарга жылумен байланысты шараларды колдануга, KYнге кыздырыну мен солярий кабылдауга тыйым салынады[7]. Сонымен катар, менопауза кезенднде организмдегi гормоналды езгерютерге байланысты миома есуiнiн кiдiруi жэне деградациясы орын алгандыктан, эрбiр эйелге езше ыщайлы тэсiл карастырылып, динамикалык бакылауда болу кажет.

Авторлардыц улесь Барлык авторлар осы макаланы жазуга тец дэрежеде катысты. Мудделер цацтьгеысы - мэлiмделген жок. Бул материал баска басылымдарда жариялау Yшiн бурын мэлiмделмеген жэне баска басылымдардыц карауына усынылмаган.

Осы жумысты ЖYргiзу кезшде сырткы уйымдар мен медициналык екшджтердщ каржыландыруы жасалган жок.

Царжыландыру ЖYргiзiлмедi.

Вклад авторов. Все авторы принимали равносильное участие при написании данной статьи. Конфликт интересов - не заявлен. Данный материал не был заявлен ранее, для публикации в других изданиях и не находится на рассмотрении другими издательствами. При проведении данной работы не было финансирования сторонними организациями и медицинскими представительствами. Финансирование - не проводилось.

Authors' Contributions. All authors participated equally

in the writing of this article.

No conflicts of interest have been declared.

This material has not been previously submitted for

publication in other publications and is not under

consideration by other publishers.

There was no third-party funding or medical representation in the conduct of this work. Funding - no funding was provided.

ЭДЕБИЕТТЕР

1 Доннез Дж., Долманс М. Лечение миомы матки: от настоящего к будущему. Обновление Hum Reprod. Ноябрь 2016 г.; 22(6): 665-686. doi: 10.1093/humupd/dmw023. Epub 2016 27 июля. Идентификатор PMID: 27466209; идентификатор PMCID: PMC5853598.

2 Маррет Х., Фритель Х., Ульдамер Л., Бендифалла С., Брун Дж.Л., Де Хесус I, Дерриен Дж., Жиро Г., Кан В., Коскас М., Лежандр Г., Люко Дж.П., Ниро Дж., Панель П, Пелаж Дж.П., Фернандес Х.; CNGOF (Французский колледж гинекологии и акушерства). Терапевтическое лечение опухолей миомы матки: обновленные французские рекомендации. Eur J Акушерский Гинекологический репрод биол. 2012 Декабрь; 165(2):156-64. doi: 10.1016/j.ejogrb.2012.07.030. Epub 2012 29 августа. Идентификационный номер: 22939241.

Т1З1М1

3 Улин М., Али М., Чаудри З.Т., Аль-Хенди А., Янг К. Миома матки в менопаузе и перименопаузе. Менопауза. 2020 Февраль; 27(2): 238-242. doi: 10.1097/GME.0000000000001438. Идентификатор PMID: 31834160; идентификатор PMCID: PMC6994343.

4 Хан АТ, Шехмар М., Гупта Дж.К. Миома матки: современные перспективы. Int J Женское здоровье. 2014 29 января;6:95-114. doi: 10.2147/IJWH.S51083. Идентификатор PMID: 24511243; идентификатор PMCID: PMC3914832.

5 Протокол № 101 "25" июня 2020 года, Казахстан

6 Хан АТ, Шехмар М., Гупта Дж.К. Миома матки: современные перспективы. Int J Женское здоровье. 2014 29 января;6:95-114. doi: 10.2147/IJWH.S51083. Идентификатор PMID: 24511243; идентификатор PMCID: PMC3914832.

7 Гинекология: учебное пособие / Б. И. Байсова и др. ГЭОТАР-медиа, 2015,256 стр.

REFERENCES

1 Donnez J, Dolmans MM. Uterine fibroid management: from the present to the future. Hum Reprod Update. 2016 Nov;22(6):665-686. doi: 10.1093/humupd/dmw023. Epub 2016 Jul 27. PMID: 27466209; PMCID: PMC5853598.

2 Marret H, Fritel X, Ouldamer L, Bendifallah S, Brun JL, De Jesus I, Derrien J, Giraudet G, Kahn V, Koskas M, Legendre G, Lucot JP, Niro J, Panel P, Pelage JP, Fernandez H; CNGOF (French College of Gynecology and Obstetrics). Therapeutic management of uterine fibroid tumors: updated French guidelines. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2012 Dec;165(2):156-64. doi: 10.1016/j.ejogrb.2012.07.030. Epub 2012 Aug 29. PMID: 22939241.

3 Ulin M, Ali M, Chaudhry ZT, Al-Hendy A, Yang Q. Uterine fibroids in menopause and perimenopause. Menopause.

2020 Feb;27(2):238-242. doi:

10.1097/GME.0000000000001438. PMID: 31834160; PMCID: PMC6994343.

4 Khan AT, Shehmar M, Gupta JK. Uterine fibroids: current perspectives. Int J Womens Health. 2014 Jan 29;6:95-114. doi: 10.2147/IJWH.S51083. PMID: 24511243; PMCID: PMC3914832.

5 Protocol No. 101 "25" June 2020, Kazakhstan

6 Khan AT, Shehmar M, Gupta JK. Uterine fibroids: current perspectives. Int J Womens Health. 2014 Jan 29;6:95-114. doi: 10.2147/IJWH.S51083. PMID: 24511243; PMCID: PMC3914832.

7 Gynecology: textbook / B. I. Baisova et al. GEOTAR-media, 2015.256 P.

Авторлар туралы аппарат

Кошенова Ляйля Биратовна - ассистент кафедры акушерство и гинекологии, НАО КазНМУ им.С.Д.Асфендиярова, эл.почта: Ьуа1уа 69@mail.ru https://orcid.org/0000-0002-2051-395X Сабырдшда Жанар Сабырдшда^ызы - магистр медицины, преподаватель кафедры ПиМЗ, НАО КазНМУ им.С.Д.Асфендиярова, эл.почта: б zhanara@mai1.ru https://orcid.org/0000-0002-2981-4580

Байболат Акбепе Сабырханкызы - врач-интерн, НАО КазНМУ им.С.Д.Асфендиярова, эл.почта:

akbope.baibolatova@mail.ru https://orcid.org/0000-0003-1577-0836

Алашбек Жацылжан Цуралбеккызы - врач-интерн, НАО КазНМУ им.С.Д.Асфендиярова, эл.почта: alasbekz@gmail.com https://orcid.org/0000-0002-4454-7476

Ендалов Данияр Сабыржанулы - врач-интерн, НАО КазНМУ им.С.Д.Асфендиярова, эл.почта: danyar-katon@mail.ru https://orcid.org/0000-0002-0291-7205

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.