Научная статья на тему 'МЕХАНИК САРИҚЛИК СИНДРОМИДА ЭНДОСКОПИК ЭНДОБИЛИАР АМАЛИЁТЛАРНИНГ НАТИЖАЛАРИ'

МЕХАНИК САРИҚЛИК СИНДРОМИДА ЭНДОСКОПИК ЭНДОБИЛИАР АМАЛИЁТЛАРНИНГ НАТИЖАЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
356
20
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЭРПХГ / ЭПСТ / механик (тўсиқли) сариқлик / холедохолитиаз / ўт йўллари обструкцияси / папиллит / литоэкстракция / ERPHG / EPST / mechanical jaundice / choledocholithiasis / obstruction of the biliary tract / papillitis / lithoextraction / ЭРПХГ / ЭПСТ / механическая желтуха / холедохолитиаз / обструкция желчевыводящих путей / папиллит / литоэкстракция

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Маликов Юсуф Расулович, Суннатов Камолиддин Бегмуродович, Азимов Ахмаджон Азимович, Каюмов Алишер Наимович

Мақсад: механик сариқлик (МС) синдромини даволашда эндоскопик ретроград холангиопанкреатикография (ЭРХПГ) ва эндоскопик папиллосфинктеротомия (ЭПСТ)нинг самарадорлигини ўрганиш. Материал ва усуллар: РШТЁИМнинг Навоий филиалида 2010–2020 йилларда даволаниб чиққан 703 нафар беморда МСни даволаш натижалари ўрганилган. 692 нафар беморда ЭРПХГ ўтказилган, улардан 609 тасида ЭПСТ бажарилган. Натижалар: МС синдромида ЭРПХГнинг диагностик самарадорлиги 92,5%ни, ЭПСТнинг даволаш самарадорлиги эса 84,8%ни ташкил этди.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Маликов Юсуф Расулович, Суннатов Камолиддин Бегмуродович, Азимов Ахмаджон Азимович, Каюмов Алишер Наимович

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

RESULTS OF ENDOSCOPIC ENDOBILIARY INTERVENTIONS IN MECHANICAL JAUNDICE SYNDROME

Aim: to study the effectiveness of endoscopic retrograde pancreaticocholangiography and endoscopic papillosphincterotomy in mechanical jaundice syndrome. Materials and methods: it has been analysed the cases clinical records of 703 patients, who were hospitalized due to mechanical jaundice and were cured during 2010-2020 in the Navoi branch of the RRCEM. 603 patients from 703, who were identified mechanical jaundice in their gall-bladder passed ERPHG medical examination. Results: diagnostic effectiveness of ERPHG made up 92,5% and the effectiveness of healing EPST practice made up 84,8% as a result dynamic observation of mechanical jaundice in the Navoi branch of the RRCEM.

Текст научной работы на тему «МЕХАНИК САРИҚЛИК СИНДРОМИДА ЭНДОСКОПИК ЭНДОБИЛИАР АМАЛИЁТЛАРНИНГ НАТИЖАЛАРИ»

МЕХАНИК САРИКЛИК СИНДРОМИДА ЭНДОСКОПИК ЭНДОБИЛИАР АМАЛИЁТЛАРНИНГ НАТИЖАЛАРИ

К.Б. СУННАТОВ, Ю.Р.МАЛИКОВ, А.А. АЗИМОВ, А.Н. КАЮМОВ Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Навоий филиали, Навоий, Узбекистан

RESULTS OF ENDOSCOPIC ENDOBILIARY INTERVENTIONS IN MECHANICAL JAUNDICE SYNDROME

K.B. SUNNATOV, YU.R. MALIKOV, A.A. AZIMOV, A.N. KAYUMOV Navoi Branch of the Republican Research Center of Emergency Medicine, Navoi, Uzbekistan

Мацсад: механик сариклик (МС) синдромини даволашда эндоскопик ретроград холангиопанкреатико-графия (ЭРХПГ) ва эндоскопик папиллосфинктеротомия (ЭПСТ)нинг самарадорлигини урганиш. Материал ва усуллар: РШТЁИМнинг Навоий филиалида 2010-2020 йилларда даволаниб чиккан 703 нафар беморда МСни даволаш натижалари урганилган. 692 нафар беморда ЭРПХГ утказилган, улардан 609 тасида ЭПСТ бажарилган.

Натижалар: МС синдромида ЭРПХГнинг диагностик самарадорлиги 92,5%ни, ЭПСТнинг даволаш сама-радорлиги эса 84,8%ни ташкил этди.

Калит сузлар: ЭРПХГ, ЭПСТ, механик (тусикли) сарицлик, холедохолитиаз,ут йуллари обструкцияси, папиллит, литоэкстракция.

Aim: to study the effectiveness of endoscopic retrograde pancreaticocholangiography and endoscopic papillosphincterotomy in mechanical jaundice syndrome.

Materials and methods: it has been analysed the cases clinical records of 703 patients, who were hospitalized due to mechanical jaundice and were cured during 2010-2020 in the Navoi branch of the RRCEM. 603 patients from 703, who were identified mechanical jaundice in their gall-bladder passed ERPHG medical examination. Results: diagnostic effectiveness of ERPHG made up 92,5% and the effectiveness of healing EPST practice made up 84,8% as a result dynamic observation of mechanical jaundice in the Navoi branch of the RRCEM.

Keywords: ERPHG, EPST, mechanical jaundice, choledocholithiasis, obstruction of the biliary tract, papillitis, lithoextraction.

https://doi.org/10.54185/TBEM/voll5_iss2/a4

Механик сариклик (МС) синдроми билан шифохона-ларга мурожаат киладиган беморларнинг корин бушли™ аъзолари жаррохлик касалликлари структурасида асосий уринлардан бирини эгаллайди. Беморлар орасида бу ха-толик куп учраганлиги сабабли, унинг даволаш муаммола-ри жаррохлик амалиётида актуаллиги буйича колмокда. Тусикли сариклик синдроми билан ёткизилган беморлар шошилинч ёки кечиктирилган холда операцияга олин-ганлиги натижасида операция ва операциядан кейинги даврларда турли хил асоратлар келиб чикишига сабаб булган [1,5,8]. Шуни курсатиб утиш лозимки, тусикли сарикликнинг ривожланишида ут йулларининг секинлик ёки уткир утказувчанлигининг бузилиши ут суюклигининг 12 бармокли ичакка тушишини кийинлаштиради ва ут йулларда босимнинг ошишига, инфекциянинг ривожлани-шига олиб келади. Бунда даволашнинг энг асосли ва тан-ланган усулларидан бири - бу ут йулларининг декомпрес-сиясига каратилган эндоскопик операциялар хисобланади. Эндоскопик ретроградпанкреатикохолангиография (ЭРПХГ) текшируви ва эндоскопик папиллосфинктеротомия (ЭПСТ) операциялари МС синдромида 82-94% холатларда муваффакиятли тугалланади [2,4,6].

Ма^сад. МС синдроми билан шифохонага ёткизилган беморларда диагностика ва даволаш максадида, ут йулларининг декомпрессиясини эндоскопик ретроград панкреатикохолангиография (ЭРПХГ) ва эндокопик папиллосфинктеротомия (ЭПСТ) усулида бажарилган операция-ларнинг натижаларини бахолаш.

Материал ва усуллар

РШТЁИМнинг Навоий филиалида 2010-2020 йиллар давомида тусикли сариклик синдроми билан шифохонага ёткизилган ва даволаниб чиккан 703 та беморнинг касал-лик тарихлари тахлил килинди.

Беморлар шифохонага ёткизилишида шошилинч тиббий ёрдам стандартлари асосида умумий клиник, биохимик тахлиллар, ультратовуш ва компьютер томография тек-ширувлари утказилди.

Ут йулларида тусикли сариклик белгилари булган 703 та бемордан 692 таси (98,4%)да ЭРХПГ текшируви утказилди. 8 холат (1,1%)да беморларда карши курсатмалар (бош мия-да кон айланишининг уткир бузилиши, уткир инфаркт ва полиорган етишмовчилик) булганлиги ва 3 (0,4%) холатда

беморлар текширувга розилик бермаганлиги сабабли ЭРХПГ утказилмади. 692 та ЭРХПГ текширувдан утказилган беморларнинг 288 таси (41,6%) эркак ва 404 таси (58,4%) аёллар; 304 таси (43,9%) ша^ар ва 388 таси (46,1%) кишлок а^олиси. Беморларнинг ёш курсаткичи 16-92 ёш оралиfини ташкил этди. Лаборатор анализларда: механик сариклик синдроми билан ёткизилган беморларнинг конидаги билирубин микдори минимал 32 ммоль/л.дан - максимал 520 ммоль/л.гача булган.

ЭРХПГ утказилган беморлардан 609 ^олат (88%)да ЭПСТ операциялари утказилди. Барча операциялар ён томонла-ма оптикали дуоденофиброскоп "OLYMPUS IF TYPE-E" (Япония), "PENTAX FD-34V2" ва "рентгено-телевизион электро-оптикоперацион мослама" TOSHIBA (Япония), SIEMENS (ГДР) рентген аппаратлари кузатувида утказилди. ЭРХПГ ва ЭПСТ операциялари утказилган барча беморлар текши-рув утказилиши олдидан примедикация килинди. Фатеров суриичи ташки куринишига ба^о берилгандан кейин катетр-ланди ва рентгенконтраст суюклик рентген кузатуви остида юборилди, ун икки бармокли ичак катта сур^чининг супра-папилляр со^асидан 5-18 мм гача кесиб очилди.

Натижалар

ЭРХПГ утказилган беморлардан 595 (86%) ^олатда би-лиар йулларида утнинг ичакка утишида механик тусик аникланган. 52 та (7,5%) беморда эса ЭРХПГ текширу-ви муваффакиятсиз якунланган. 45 та (6,5%) беморда ут йулларида патологик узгаришлар аникланманган.

Механик тусик аникланган беморлардан 381 ^олат (64%)да холедохолитиаз аникланган ва 355 (93,2%) ^олатда ЭПСТ + литоэкстракция амалиёти бажарилган. 26 ^олат (6,8%)да холедохдаги тошлар ЭПСТ кесимига мос келма-ганлиги сабабли, ушбу беморларга билирубин микдорини камайтириш учун вактинчалик холедохга стент (11 ^олатда) ва назобилиар дренаж (7 ^олатда) куйилган.

15 (2,2%) ^олатда эхинококк кистаси ут йулларига ёри-лиши, хитин коби^нинг ут йулларига тикилиши аникланган ва ЭПСТ + ут йуллари санацияси (хитин кобиfини олиш) амалиёти утказилган.

58 (8,4%) ^олатда катта сур^чда чандикли стриктура ва яллиманиш (папиллит) белгилари аникланган ва ЭПСТ амалиёти билан якунланган.

103 (14,9%) ^олатда панкреатодуоденал со^аси усмалари (катта сур^ч ва ошкозон ости бези усмаси) механик сариклик сабаби эканлиги аникланган ва 16 (15,5%) ^олатда катта сур^ч усмаси туфайли утказилган ЭПСТ ама-лиётида ут йуллари блокини бартараф килишга эришилган. 72 (62,9%) ^олатда ЭПСТ+ холедохга стент куйиш амалиёти утказилган. Ошкозон ости бези усмаси туфайли 15 (14,4%) беморда стент куйишнинг иложи булмаган.

Бундан ташкари, 38 (5,5%) беморда ут йулларининг прок-симал кисми ва жигар ости со^аси блоклари аникланган. ЭРХПГ ва ЭПСТ да панкреатобилиар блокни бартараф килиб булмаганлиги сабабли, 23 та беморда цисто-еюно ва холе-дохо-еюно анастомозлар куйиш ^амда холедохни ташки дренажлаш амалиёти утказилган. 13 беморга тери-жигар оркали холангиостомия амалиёти учун ихтисослаштирил-ган марказларга юборилган. 2 та беморга умумий а^воли критик оfирлиги сабабли, ЭРПХГ ёки традицион оператив ёрдам курсатишнинг иложи булмади.

Эндоскопик амалиётлари натижасиз ^олатларда, яъни ультратовуш текширувида ут копи кискармаганлиги ва перихолецистит белгилари булганлиги, ут йулидаги катта тошни олиб булмаганлиги сабабли шошилинч ва кечикти-рилган традицион лапаростомия, холецистэктомия, холе-дохолитотомия амалиётлари утказилган.

Динамик кузатув давомида, биохимик ва клиник та^лиллар натижаларига кура, 207 бемор (33,9%)да ЭПСТ амалиётидан кейин 2-3-кунлари, 263 ^олат (44,2%)да 4-5-кунлари, 61 нафар бемор (10%)да 7-10-кунларига келиб нормал курсатгичларга тушди. 64 (10,7%) беморда кондаги билирубин микдори сезиларли даражада камайиши куза-тилмади ва клиник кечишида коникарсиз динамика куза-тилди.

46 нафар (6,6%) беморда ЭРХПГ ва ЭПСТ амалиётидан кейин турли хил асоратлар кузатилди: шундан, 21 (45,6%) ^олатда панкреатит, 14 (30,4%) ^олатда папиллотомия ке-симидан кон кетиши, 9 (19,6%) ^олатда холангит белгилари кузатилиб, консерватив йул билан даволанди. 2 (4,3%) ^олатда ун икки бармокли ичак ретроперитониал перфо-рацияси кузатилди ва лапаротомия, ичакни тикиш опера-цияси утказилди. ЭПСТнинг асорати сабабли, 1 беморга курсатилган ёрдамга карамасдан корин парда орти флег-монаси, сепсис, полиорган етишмовчилиги сабабли летал ^олат кузатилди.

Клиник мисоллар:

1-расм. Бемор Т. 68 ёш. Д/з: Ошкозон ости бези бош кисми усмаси. Асорати: Тусикли сариклик. ЭРХПГ даги куриниши.

2-расм. Бемор Т. 68 ёш. Д/з: Ошкозон ости бези бош кисми усмаси. Асорати: Тусикли сариклик. ЭПСТ+холедохни стентлаш операцияси.

Механик сариклик синдромида эндоскопик эндобилиар амалиётларнинг натижалари

3-расм. Бемор С. 27 ёш. Д/з: Ут-тош касаллиги. Уткир тошли холецистит. Холедохолитиаз. Асорати: Механик сарик,лик. ЭРХПГ даги куриниши.

Хулоса

С билан кечувчи ут йуллари ва панкреатодуоденал сох,аси касалликларида ЭРХПГ текшируви мух,им диагностик ах,амиятга эга ва беморларга рационал оператив даво-ни белгилаб олишнинг имкониятини беради. ЭПСТ амалиё-ти кам жарох,атли ва ут йулларининг физиологик х,олатини тикловчи операциялардан бири х,исобланади. Беморларни операциядан олдин умумий ах,волларини ижобий томонга узгартириш ва коникарли х,олатда кейинги навбат амалиёт-ларини утказишга ёрдам беради. Шунинг билан бирга эн-доскопик эндобилиар амалиётлар МС булган беморларда анъанавий усулдаги амалиётларнинг камайишида, 0Fир асоратларнинг олдини олишда, даволаниш муддатлари-нинг кискаришида, беморнинг эрта реабилитациясида, каминвазив ва косметик жих,атдан мух,им ах,амиятга эга. МСда ЭРХПГнинг диагностик самараси 92,5% ни, ЭПСТнинг даволаш натижадорлиги 84,8% ни ташкил этади.

Адабиётлар:

1. Алтыев Б.К., Хакимов Б.Б., Хаджибаев Ф.А., Хаши-мов М.А. Диагностика и тактика хирургического лечения холедохолитиаза при дивертикулах папиллярной области двенадцатиперстной кишки. Vestnik ekstrennoy meditsiny. 2013;1:42-45 [Altyev B.K., Khakimov B.B., Khadjibaev F.A., Khashimov M.A. Diagnostika i taktika khirurgicheskogo lecheniya kholedokholitiaza pri divertikulakh papillyarnoy oblasti dvinadtsatipersnoy kishki. Shoshilinch tibbiet akhborotnomasi. 2013;1:42-45. In Russian].

2. Балалыкин А.С., Авалиан М.В., Василенко Ю.В. и др. Оперативная абдоминальная эндоскопия. Хирургия. 1998;2:62-66 [Balalykin A.S., Avalian M.V., Vasilenko Yu.V. i dr. Operativnaya abdominalnaya endoskopiya. Khirurgiya. 1998;2:62-66. In Russian].

44»

4-расм. ЭПСТ+Литоэкстракция операцияси.

3. Блок Б., Шахшаль Г.. Гастроскопия: Учебное пособие. М Медпресс-информ. 2007:154 [Blok B., Shakhshal G. Gastroskopiya: Uchebnoe posobie. M Medpress-inform. 2007:154. In Russian].

4. Гарелик П.В., Жандаров К.Н.,. Мармиш Г.Г, Данилов М.В.. Эндоскопическая хирургия желчекаменной болезни. Руководство для врачей. ред. д.м.н. М.В. Данилов. М Бином 2010:472 [Garelik P.V., Zhan-darov K.N.,. Marmish G.G, Danilov M.V.. Endoskopiches-kaya khirurgiya zhelchekamennoy bolezni. Rukovod-stvo dlya vrachey. red. d.m.n. M.V. Danilov. M Binom. 2010:472. In Russian].

5. Зубареев Л.А. Эндоскопические вмешательства при непроходимости внепеченочных желчных путей и большого дуоденального соска. Материалы диссертационной работы, М. 1993 [Zubareev L.A. Endoskopicheskie vmeshatel'stva pri neprokhodimosti vnepechenochnykh zhelchnykh putey i bol'shogo duodenal'nogo soska. Materialy dissertatsionnoy raboty, M. 1993. In Russian].

6. Панцырев Ю.И., Галлингер Ю.И. Оперативная эндоскопия желудочно-кишечного тракта. М. 1994 [Pantsyrev Yu.I., Gallinger Yu.I. Operativnaya endoskopiya zheludochno-kishechnogo trakta. M. 1994. In Russian].

7. Скуратов А.Г., Призенцов А.А, Осипов Б.Б. Механическая желтуха. Гомель. ГГМУ. 2010:40 [Skuratov A.G,.Prizentsov A.A, Osipov B.B.. Mekhanicheskaya zhel-tukha Gomel. GGMU 2010:40. In Russian].

8. Хаджибаев А.М. (тах,рир). Шошилинч тиббий ёрдам курсатиш буйича кулланма (клиник протоколлар). Узбекистон НМИУ. 2019;2-жилд:564 [Khadjibaev A.M. (tahrir). Shoshilinch tibbiy jordam to'rsatish bo'yicha qo'llanma (klinik protokollar). O'zbekiston NMIU. 2019;2-jild:564. In Uzbek].

РЕЗУЛЬТАТЫ ЭНДОСКОПИЧЕСКИХ ЭНДОБИЛИАРНЫХ ВМЕШАТЕЛЬСТВ ПРИ СИНДРОМЕ МЕХАНИЧЕСКОЙ ЖЕЛТУХИ

К.Б. СУННАТОВ, Ю.Р.МАЛИКОВ, А.А. АЗИМОВ, А.Н. КАЮМОВ

Навоийский филиал Республиканского научного центра экстренной медициской помощи,

Узбекистан

Цель: изучение эффективности эндоскопической ретроградной панкреатикохолангиографии и эндоскопического папиллосфинктеротомии при синдроме механической желтухи.

Материалы и методы: изучены истории болезни 703 больных, получавших лечение по поводу механической желтухи в Навоийском филиале РНЦЭМП за период 2010-2020 гг. Из 703 больных с синдромом механической желтухи 692 больным проведена ЭРПХГ и 609 больным проведена операция ЭПСТ. Результаты: проведенный анализ результатов показал, что диагностическая эффективность ЭРПХГ отмечалась у 92,5%, а лечебная эффективность ЭПСТ составила 84,8%.

Ключевые слова: ЭРПХГ, ЭПСТ, механическая желтуха, холедохолитиаз, обструкция желчевыводящих путей, папиллит, литоэкстракция.

Информация об авторах:

Маликов Юсуф Расулович - директор Навоийского филиала РНЦЭМП. Тел.: (+99879)2203155.

Суннатов Камолиддин Бегмуродович - врач-эндоскопист Навоийского филиала РНЦЭМП. Тел.: (+99893)4301416.

Азимов Ахмаджон Азимович - заведующий 1-го хирургического отделения Навоийского филиала РНЦЭМП. Тел.: (+99888)3200053.

Каюмов Алишер Наимович - врач-эндоскопист

Навоийского филиала РНЦЭМП.

Тел.: (+99897)3210808. E-mail: med_s.a.a@mail.ru

Поступила в редакцию 26.05.2021

Information about authors:

Malikov Yusuf Rasulovich - Director of the Navoi branch of the RRCEM. Тел.: (+99879)2203155.

Sunnatov Kamoliddin Begmurodovich - endoscopist of the Navoi branch of the RRCEM. Tel.: (+99893)4301416.

Azimov Akhmadjon Azimovich - head of the 1st surgical department of the Navoi branch of the RRCEM. Tel.: (+99888)3200053.

Kayumov Alisher Naimovich - Endoscopist of the Navoi branch of the RRCEM.

Tel.: (+99897)3210808. E-mail: med_s.a.a@mail.ru Received 26.05.2021

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.