CC BY
14МЕДИЦИНА САЛАСЫНДА ДЭР1ГЕРЛ1К КАТЕЛ1КТЩ КЫЛМЫСТЬЩ
ЭРЕКЕТТЕН ЕРЕКШЕЛ1Г1
М. С. Шекербекова
Зац гылымдарыныц магистрi ага окытушы, Академик Э.Куатбеков атындагы Хальщтар достыгы университетi (Шымкент к, Казахстан)
Maka 789@mail.ru
Медицина гылымыныц карыштап дамуы, бурын емдеу мYмкiн болмаган ауру тYрлерiмен кYресудiц тYрлi тэсшдерi аркылы жузеге асырылуы бул саладагы кылмыстык; кукыктык; реттеу саныныц артуына экелдг
Дэр^ерлш кателштщ кылмыстык; эрекеттен ерекшелт онда кэшби кызметл ат;ару кезшде ;аса;ана салак;тык;тыц, салгырттык;тыц жэне немкурайдылык;тыц болмауы» [10].
Дэрiгерлiк кателштщ зацды тYPде аныктамасы жок;, дегенмен бул зацмен немесе зацга тэуелдi нормативтш-кукыктык; актiлердi бузу немесе сактамаудан туындайды. Демек, дэрiгерлiк кателжтщ накты ерекше тусы ретiнде дэрiгердiц нау;ас;а адал кемек кeрсетуi кезiнде жасалган эрекеп, ягни ол эрекеттiц шынайы негiзi зацга кайшы болуы танылады. Дегенмен аурудыц белгiлерi мен эртYрлiлiгi жэне оныц салдары мен адам организмшщ ерекшелiгiне орай дэрiгер эрекетiнiц кателшшз болуы бiлiм децгейi мен бшктшк кабшетше тэжiрибе жYзiнде кепiлдiк бере алмайтын жагдайга жатады. Медицина саласындагы кэсiби бiлiктiлiк дэрiгердiц тек ауру тYрiмен жумыс iстеуiмен катар жеке тулгага кызмет кeрсетуi жэне адам денсаулыгы мен eмiрiне деген тшелей жауапкершiлiгiмен тYсiндiрiледi. Макалада осы женшде сез eрбiтпек.
ТYЙiндi сездер: сот-медициналы; реттеу, медициналык; кате, касакана немкурайлылык;, кэсiби кызмет, кукыктык акт, пациентке кемек.
DIFFERENCE BETWEEN MEDICAL ERRORS AND CRIMINAL ACTIVITIES
IN THE FIELD OF MEDICINE
The progressive development of medical science, the implementation of various ways to combat previously incurable forms of diseases have led to an increase in the number of forensic regulation in this area. The difference between a medical error and a criminal one is in the absence of intentional negligence, negligence and negligence in the exercise of professional activity" [10]. Legally, there is no definition
АНДАТПА
ABSTRACT
of medical error, although it occurs due to violation or non-compliance with the law or subordinate regulatory legal acts. Consequently, a specific distinguishing moment of a medical error is recognized as an act committed by a doctor while providing him with conscientious assistance to a patient, that is, the actual basis of this act is contrary to the law. However, the signs and diversity of the disease and its consequences and the infallibility of the doctor's actions, due to the specifics of the human body, cannot guarantee a practical level of knowledge and qualification abilities. Professional competence in the field of medicine is explained not only by the work of a doctor with a type of disease, but also by personal service and direct responsibility for human health and life. The article will talk about this.
Keywords: forensic regulation, medical error, deliberate negligence, professional activity, legal act, patient assistance.
Кез келген баска кызметкердщ кызметшдеп сияк;ты, дэр^ердщ тэжiрибелiк к;ызметшде де эр тYрлi кателжтер мен олкыльщтардын, кездесуi мYмкiн жэне, еюшштю^ кездесш турады, олар кебшесё медициналы; бшмнщ, диагноз ;ою мен емдеу эдютершщ жетшмегендтне байланысты орын алады. Кейде мYндай ол;ылы;тар дэр^ердщ жYмыс процесшде кажетл сакты; жасамаган жагдайында немесе езiнiц кызметгш мiндеттерiне салдыр-сала; карауы жагдайында болуы мYмкiн.
НЕГ1ЗГ1 БОЛ1М
Дэрiгердiц кателш кебiнесе наукастардыц немесе олардыц туган-туыскандарыныц шагым жасауына экеп согады. Шагым жасаудыц на;ты дэлелдерi мен себептерi мейлiнше алуан тYрлi, мысалы, олар: емдеудiц немесе операцияныц сэтшз бо-лып шыгуы; диагноздыц ;ате койылуы немесе дер кезiнде койылмауы; медицина кызметкерлершщ дерекiлiгi жэне нем-курайдылы^ы жэнет.б. Кептеген жагдайларда ауру процесiне белсене араласатын дэрiгерлердiц - хирургтер мен акушер-гинекологтардыц кызметше шаFым айтылады. Педиа-трлар мен терапевтердщ кателштерше шаFым едэуiр сирек айтылады, ал баска мамандыктаFы дэрiгерлерге шаFым айты-луы ете сирек. Наукастар мен олардыц туFан-туыск;андарыныц шаFымдары бойынша козFалFан iстердiц кепшiлiгi алдын ала тергеуден кейiн кыскартылып тасталады, ейткенi мYндай жаFдайлардыц басым кепшшгшде дэрiгерлердiц эрекеттерiнен кылмыс курамы табыла бермейдi.
Медицина к;ызметкерлерi ездерiнiц лауазымды; мiндеттерiн орындау кезiнде мынадай к^идаттарды басшылыкка алады:
К1Р1СПЕ
1) бейтараптьщ;
2) адалдык жэне объективтшк;
3) эдептшк;
4) кэшби кузыреттшк;
5) MÎHCÎ3 мшез-кулык;
6) адалдык;
7) акпараттын купиялылыгы;
8) адамгершiлiк;
9) тэуелшздк [1].
Сонымен катар дэр^ерлер, ак халатты абзал жандар медицина кызметшде ягни жумыс бабында:
I) езшщ лауазымдык мiндеттерiн адал орындайды, енбек тэртiбiн сактайды, ез жумыс уакытын утымды жэне тиiмдi пайдалануга;
2) жогары моральдык жэне адамгершшк елшемшарттарга сэйкес келедi, Казакстан Республикасынын зандарында белгiленген шектеулер мен тыйым салуларды сактайды;
3) клиникалык тиiмдiлiгi дэлелденген емдеудщ заманауи эдiстерi мен технологияларын басшылыкка алады;
4) езшщ кэшби бiлiмiн, дагдыларын, к¥зыреттерi мен кэсшкойлыгын Yздiксiз жетiлдiредi;
5) Казакстан Республикасынын медицина жэне фармацевтика кызметкерi жогары атагынын беделiн тYсiруге кабшетл эрекеттер немесе эрекетсiздiктер жасамайды;
6) сыбайлас жемкорлык керiнiстерiне карсы турады;
7) кызметтш акпаратты пайдакYнемдiк жэне езге де жеке максаттарда пайдалануга жол бермейдц
8) занда тэртiптiк, эюмшшк немесе кылмыстык жауаптылык кезделген кукык бузушылыктар мен бузушылыктар жасауга жол бермейдц
9) жеке мэселелерiн шешу максатында кызметтiк жагдайды пайдалануга жол бермейд^ медициналык енiмдердi жарнамалауга жэне кызметтш мiндеттерiн орындауга байланысты жеке жэне занды тулгалардан сыйлыктар, кызметтер алу фактiлерiне жол бермейдi;
10) жеке Yлгiсiмен орныкты моральдык-психологиялык жагдай жасауга жэне ужымда корпоративтiк эдеп пен каушшздш кагидаттарын сактауга ыкпал етедi;
II) азаматтардын Казакстан Республикасынын Денсаулык сактау жYЙесiне сенiмiн ныгайтуга ыкпал етедi;
12) Ар-намыс кодексшщ нормаларын сактауга ыкпал етедi [2].
Алайда осыларды айта келе, мейлшше адалдык керсеткеннщ езшде де жагдайлардыц кездейсок тогысуы салдарынан медицина кызметкерлершщ кэсштш кызметшдеп алуан тYрлi кукык бузушылыктар мен кемшiлiктердi негiзiнен алганда мынадай топтарга белуге болады:1) касакана iстелген кылмыстар; 2) абайламай жасалган эрекеттер; 3) дэр^ерлш кателктер;4) медицина тэжiрибесшдеri жазатайым окигалар.
Медицина ;ызметкерлер1 касакана кылмыстар жасаган жагдайда кылмыстык жауапка тартылады, сондай-ак олардыц мемлекетлк жэне когамдык мYДделерге елеулi нрксан келтiрген немесе азаматтардыц денсаулыгына зиян келтiрген абайламай жасаган эрекеттерi Yшiн де жауапка тартылуы мYмкiн. Баска жагдайларда дэрiгерлердi экiмшiлiк немесе тэртштж жауапкершiлiкке тарту кезделедi.
Медицина тэжiрибесiнде емдеудiц сэтсiз аякталуы жазатайым оциза деп саналады. Ол дэрiгер кызмет мiндеттерiне мейлiнше адалдык керсеткеннiц езшде де жагдайлардыц кездейсок тогысуы салдарынан болады.
Жазатайым окигалардыц себептерi мыналар болуы мYмкiн:
- медицинаныц гылым ретiнде жетiлмегендiгi;
- организмнiц анатомиялык-физиологиялык жеке ерекшелiктерi, ол, мысалы, организмге эдеттеп ем мелшерiнде енгiзiлетiн кейбiр дэрiлердi жаратпаушылыктан керiнедi;
- операция жасап жатканда адамныц кенеттен елш кетуi (жYректiц немесе тыныс алудыц рефлекторлык токтап калуы, сезiмдiк естен тану, т.б) [3].
Адам анатомиялык ^рылысы эдеттен тыс болган жагдайда немесе дененщ мYшелерi мен белктершщ дамуында туа бiткен ауыткулар болган жагдайда пункция жасау салдарынан елш кетуi мYмкiн. Организмнiц анатомиялык ^рылысы калыпты болган жагдайда да кездейсок аскынудыц бел алып кетуi ыктимал. Мысалы, сiрiкауыз куысына пункция жасаган жагдайда ауыр аскыну болып, адам сiрiкауыздык естен тану кезiнде де елш кетедг
Медицина тэжiрибесiндегi дэр^ерлш кателiктер мен жазатайым окигалар кылмыс деп саналмайды жэне олар Yшiн дэрiгер кылмыстык жауапка тартылмайды. МYндай окигалар клиникалык анатомиялык конференцияларда немесе емдеу бакылау комиссияларында талкыланады.
Медицина кызметкерлершщ кэсiптiк кызметше байланысты шагымдарды тергеген кезде тергеу жэне сот органдарында бiркатар арнаулы мэселелер пайда болады, ал оларды бiлiктi сот-медицина сараптама комиссиясы гана шеше алады. МYндай iстерде, эдетте, соныц корытындысы ец басты жэне ец непзп дэлелдеме болып табылады. Орынсыз айып тагылу мYмкiн екендiгiне байланысты медицина кызметкерлершщ кэсштж KYк;ык бYзушылыктары жагдайында кылмыстык iстер
козгаудын белгш бiр тэртiбi белгшенген. МYндай iстер бойынша тергеудi тек прокуратура тергеушiлерi гана жYргiзедi. Кылмыстык ю козгау женiндегi каулы республика, облыс, республикалык багыныстагы кала прокурорынын шешiмi бойынша кабылданады.
Негiзсiз шагым бойынша кателесiп кылмыстык iс козгауга жол бермеу Yшiн кебiнесе прокурорлык тексеру жYзеге асырылады. МYндай тексеруге сот дэрiгерлерi мен клиника дэрiгерлерi тартылады, олар кызметл тексередi жэне шагым жасалган дэрiгердiн жYмысы туралы ган£ емес, жалпы белiмшенiн, аурухананын немесе емхананын жумысы туралы да тужырымдар жасайды [4]. Егер тексеру нэтижесшде шагым негiзсiз болып шыкса, прокурор мYны шагым жасаган адам мен тексершген медицина мекемесiнiн басшысына жазбаша тYPде хабарлайды. Кылмыстык тэртшпен жазаланбайтын кемшiлiктер аныкталган жагдайда прокурор оны кiнэлiге экiмшiлiк сипаттагы шаралар колдану Yшiн медицина мекемесiнiн басшысына хабарлайды. Ал медицина кызметкершщ эрекеттершен кылмыс кYPамы ангарылган жагдайда прокурор кылмыстык ю козгауга рYKсат бередi [5].
Сот-медицина сараптамасы тергеушiнiн каулысымен тагайындалады, каулыда iстiн мэн-жайы баяндалып, комиссиянын барлык мYшелерiнiн аты-женi айтылуга жэне шешуге койылган барлык мэселелер теш келпршуге тиiс. Комиссияга каулымен бiрге барлык тYпнYCка медициналык кужат-тар: наукастын амбулаториялык картасы, енбекке уакытша жарамсыздык парагы, мYгедектiк туралы аныктама, наукас тарихы жэне баскалары косылып, кылмысты материалдары табыс етiледi.
Наукас адам елш калган жагдайда аталган кYжаттарFа коса елiктi сот-медициналык зерттеудiн толык корытындысы (актiсi) немесе патологиялык-анатомиялык сою хаттамасы, барлыклабораториялык (патологоанатомиялык, сот-химиялык, бактериологиялык, биологиялык, т.б.) зерттеулердiн нэтижелерi кажет болады. Сот-медицина сараптама комиссиясы сонымен бiрге емдеу-бакылау комиссиялары, клиникалык-анатомиялык жэне клиникалык конференциялар мэжiлiстерiнщ хаттамаларын, жауапка тартылушы медицина кызметкерше кызмет орнынан бершген мiнездеменi жэне олардын алFан жауаптарынын хаттамаларын зерттеуге тиiс.
Комиссия жумысынын барысында медицина кызметкерлерiмен олардын бшктшгш, жумыс тэжiрибесiн, кейде накты медициналык мэлiметтердi бiлуiн аныктау Yшiн жеке энпмелер еткiзу кажет болады. ЖYмыстын бул сатысы тергеу сипатында етедi жэне оны iстi жYргiзушi тергеушшщ тiкелей катысуымен еткiзу керек. Сарапшылар ден коятын мэселелердiн аныкталуын тергеушi жауап алу хаттамасымен рэсiмдейдi.
Комиссия жумыс кезшде кажет болуына карай ведомстволык буйрыктарды, нYCкауларды, эдютемелж хаттарды, сондай-ак медицина к;ызметкерлерi жYмысыныц накты тYрлерiн, мысалы, кан куюды, алдын ала егу iсiн, т.б. реттейтш баска да ресми медициналык KYжаттарды пайдалануга тиiс. Бул орайда осы кужаттардыц мазмунын медицина кызметкерлершщ iс-эрекеттерiмен салыстыра отырып, жол бершген бурмалаушылыктар мен ауыткуларды аныктау максат етiп койылады.
Iстiц барлык материалдарын зерттегеннен кейiн сарапшылар комиссиясы корытынды жазады,
онда тергеушiнiц сурактарына гылыми негiзделген, объективтi жауаптар берiледi. Комиссия медицина кызметкерлершщ эрекеттершде олкылыктар мен кемшшктер болган- болмаганын аныктауга тшс. Кемшiлiктер болган жагдайда ол бул кемшшктердщ накты неден болганын керсету^ олардыц себебiн тYсiндiрiп, емдеудiц нэтижесше олардыи кандай дэрежеде эсер ете алганын аныктауы керек, ягни емдеу мен оныц нэтижесi арасындагы себепт байланысты аныктайды.
KаскYнемдiк, кiнэ, кылмыстык жауаптылык туралы мэселенi шешу сарапшылардыц кузыретiне кiрмейдi. Бул мэселенi сот шешедг Бiр окигага байланысты бiрнеше дэрiгердiц эрекеттерi туралы мэселенi шешу кажет болган жагдайда олардыц эркайсысы жiберген кателiк дэрежесi жеке керсетшедг
Денсаулык сактау саласындагы кылмыстар мен кукыкбузушылыктар казiргi тацдагы езектi мэселелердщ бiрiне айналып, БА^, кукык коргау органдары мен азаматтар тарапынан жт бакылануда. Медицина гылымыныц карыштап дамуы, бурын емдеу мYмкiн болмаган ауру тYрлерiмен кYресудiц тYрлi тэсiлдерi аркылы жYзеге асырылуы бул саладагы кылмыстык кукыктык реттеу саныныц артуына экелдг
И.М.Тяжковтыц керсетуiнше: «...медицина кызметкерлершщ кэшби мiндеттерiн зацга сэйкес орындамауы ауыр салдарга жэне орны толмас шыгынга экелгенi Yшiн жауапкершiлiк кагаз беттершде бiрнеше рет жарык кергенiне карамастан, зац мен тэжiрибе жYзiнде ез шешiмiн тапкан жок [6].
Медициналык кемеки керсету кезiндегi ец басты кемшiлiк медициналык кызметкерлердщ (дэрiгер) кэшби кызметш орындамауы немесе сапасыз орындауымен сипатталады. Осы орайда медицина кызметкерлерше зацды тYPде аныктама беретiн болсак, ол - кэсiптiк медициналык бiлiмi бар жэне медициналык кызметп жYзеге асыратын жеке тулгалар, ал бейiндi маман ретiнде жогары медициналык бшмд^ белгiлi бiр мамандык бойынша сертификаты бар медицина кызметкер1 танылады [7].
Медицина кызметкерлершщ кэшби кызмепмен байланысты эрекеттерш Yш топка белiп карастырады:1. жазатайым ок^а, 2. дэрiгерлiк кателш, кэсiби кызмепмен байланысты кылмыс.
Жазатайым ок^а мен дэрiгерлiк кателiк кылмыс болып табылмайды, сондыктан кылмыстык жауаптылыкка жатпайды. АталFан саралау тек кэшби медицина кызметкерлершщ кателiгiн Fана емес, сондай-ак орта бiлiмдi медициналык персоналдын коFамFа кауiптi эрекетiн айкындауFа непз болатындыFын атап еткен жен. А.В. Грегори жазатайым окша ретiнде емдеуде немесе операция кезшде пайда болFан кез келген кенет окиFаны караFан орынды. ОFан мысал ретiнде операциядан кейiн инфекциялардын козуы, операциядан кешнп аскыну, наркоз кезiнде кусыктын салдарынан туншы^у жэне т.б. жаFдайды жаткызуFа болады [8].
И.В. Марковиннын жазатайым окша деп операция кезiндегi кYPделi жаFдаЙFа экелген техникалык олкылыктарды санауFа болады: абцесс деп тауып кан тамырларын кесу, кейде тiптi жатыр iшiндегi жYктiлiктi iсiк деп табу окшалары, дэрiгерлер бiлiктiлiгiнiн жетiлмегендiгiмен тYсiндiрiледi, кейде накты диагноз коюдын мYмкiн болмауы тек жумыс жолына ендi аяк баскан дэрiгерлерде Fана емес, сондай-ак бшкл дэрiгерлердiн езiнде де орын алады [9]. Мэселен, 9 жасар бала сокыр iшек белшегшщ аскынып ауыруы бойынша шуFыл операцияFа экелiндi. ОперацияFа дейiн толык тексеру жасалып, операциянын жасалу тэсiлiнде, наркозды беру YPДiсiнде ереженi бузу эрекет орын алFан жок. Дегенмен наркозды бергеннен кешн наркозда жиi кездесетш кYPделi процесс орын алды. Бул болжауFа мYмкiн болмаFан тукым куалаушылык фактордын салдарынан болFан кенет окша[10].
Осылайша, жазатайым окиFа ретiнде медициналык тэжiрибеде дэрiгерлiк кызмет барысында дэр^ерлж кателiкке жатпайтын салдарды, керiп болжауFа мYмкiн болмаFан жеке тулFанын организмшдеп ерекшелiктерi, тттуътл медициналык кемектi керсетуге мYмкiндiктiн болмауы, эмоционалдык немсее психикалык есенгiреуге байланысты операция Yстелiнде кез жуму жэне т.б. жаFдайлар танылады.
Келесi коFам арасында кен таракан тYсiнiк «дэр^ерлш кателш». Ю.Д. Сергеев медициналык эдебиетте дэрiгерлiк кателiктердi камтитын алпыска жуык жаFдай тiркелгендiгiн керсетедi [11]. И.Ф. Огарков медициналык кателiктердi екi топка белiп карастыруды усынады:аурудын диагностикасы кезiнде жасалатын кателiктер жэне емдш шараларды таFайындау мен жYзеге асыру кезiнде жасалатын кателiктер [6,14-б.].
Зангер И.Ф. Крылов дэрiгерлiк кателiктердi Yш топка беледi:
1) диагностикалык кателштер, оган ауруды аныктамау немесе дурыс аныктамау;
2) тактикалык кателiктер, ягни операцияга жiберу барысында керсеткiштердегi кателiктер, уакыттыц дурыс тацдалмауы, операция барысындагы кателiктер жэне т.б.;
3) техникалык кателiктер, медициналык техниканыц дурыс колданылмауы, тиiстi дэрьдэрмектердщ берiлмеуi мен диагностикалык куралдардыц дурыс колданылмауы жэне т.б. [8].
Дэр^ерлш кателштер кеп жагдайда объективтiк жагдайлармен тыгыз байланысты. Оган зерттеу немесе емдеу тэсшнщ жетiлмеуi, дэрiгер тэжiрибесi мен бiлiктiлiгiнiц аз болуы немесе шуыл медициналык кемек керсетуге объективт жагдайдыц болмауы [9]. Эдетте когам «дэр^ерлш кателштЬ) дэрiгерлер эрекетiнiц салдарынан орын алган кылмыстык жагдай ретшде кабылдайды.
Академик И.В. Давыдовтыц ойынша: «Дэр^ерлж кателiк бул - дэрiгердiц езшщ кэсiби мiндетiн адал орындау кезшдеп кателесуi.
Дэрiгерлiк кателiктiц кылмыстык эрекеттен ерекшелт онда кэсiби кызметл аткару кезiнде касакана салактыктыц, салгырттыктыц жэне немкурайдылыктыц болмауы» [10]. Дэрiгерлiк кателштщ зацды тYPде аныктамасы жок, дегенмен бул зацмен немесе зацга тэуелдi нормативтж-кукыктык актiлердi бузу немесе сактамаудан туындайды. Демек, дэрiгерлiк кателштщ накты ерекше тусы ретiнде дэр^ердщ наукаска адал кемек керсетуi кезшде жасалган эрекетi, ягни ол эрекеттщ шынайы негiзi зацга кайшы болуы танылады. Дегенмен аурудыц белгiлерi мен эртурлшп жэне оныц салдары мен адам организмшщ ерекшелiгiне орай дэр^ер эрекетiнiц кателiксiз болуы бiлiм децгеш мен бiлiктiлiк кабiлетiне тэжiрибе жYзiнде кепiлдiк бере алмайтын жагдайга жатады.
Жалпы алFанда «кэriби кателж» - тек медицинаFа катысты терминология емес. Дегенмен езге салаларда кэсiби кателш медицина кызметкерлершщ кэсiби кателiгi ретшде арнайы когам назарына алынбайды. Медицина саласындагы кэсiби бiлiктiлiк дэрiгердiц тек ауру тдамен жумыс iстеуiмен катар жеке тулгага кызмет керсетуi жэне адам денсаулыгы мен емiрiне деген тшелей жауапкершiлiгiмен тYсiндiрiледi. Осылайша, кiнэлi кукыкка кайшы кэсiби бiлiктiлiкке байланысты медициналык кателштер езiнiц салдарына жэне денсаулыкка тигiзген зиян келемiне карай эюмшшк, азаматтык жауапкершiлiкке, сирек жагдайда кылмыстык
жауаптылыкка экеледi.
КОРЫТЫНДЫ
Сонымен катар медицина саласывдаFы кызметкерлердщ езшдж кувдылыктары бар, жэне оны ic тэжiрибелерде эрдайым баFалай бiледi. ¥йым кундылыктары - персоналдын, моральдiк жэне iскерлiк касиеттер^ лауазымдык мiндеттердi, 6ip реттш жэне туракты тYPдегi тапсырмаларды орындау, iскepлiк эрекеттесу жэне тулгааралык карым-катынас кeзiндeгi кызметкердщ мшез-кулкын peттeйтiн ужым салттары.
1. Кэшбилш
2. Мeйipiмдiлiк
3. Емдeлушi кукыктарын коргау
4. Жeтeкшiлiк
5. Yлкeнгe курмет
6. Ресурстарды тиiмдi пайдалану.
Дэpiгep болу оцай емес. Жумыс ютемеген адам гана кателеспейдг Катацдатылган кодeкстiц медицинага бepeтiнi кеп. Пайдасы да, зияны да бар. Тек буны iс жYзiндe уакыт керсетпек.
ПАЙДАЛАНЫЛГАН ДЕРЕК КЭЗДЕРР (REFERENCES)
1. КР Конституциясы. Алматы, 1995 ж. (2019 жылгы езгертулер мен толыктырулар eнгiзiлгeн).
2. Казакстан Республикасыныц медицина жэне фармацевтика кызмeткepлepiнiц Ар-намыс кодeксi, 1-тарау. Жалпы ережелер /2020 жылгы 23 желтоксандагы № КР ДСМ-319/2020 буйрыкка косымша/
3. Медицина кызметкер1 кукыгын калай коргалады? Атты макала, Автор: Мэдина ОМАРК¥ЛОВА 23 января 2015ж.
4. Судебная медицина. Учебник / В. Н. Крюков, Л.М. Бедрин. Москва «Медицина», 2005 - 474 с.
5. Практикум по судебной медицины. Г.П. Джуваляков, Д.В. Сундуков. Ростов-на-Дону «Феникс», 2006.
6. Мохов, А.А. Медицинское право - самостоятельная отрасль российского права / А.А. Мохов // Право и политика. - 2002. - № 8. - С. 128-138.
7. Тяжкова И.М. Уголовная ответственность медицинских работников // Вестник Московского университета. Сер.
8. Право, № 6. - С. 14.
9. Крылов, И.Ф. Врач и закон: Правовые вопросы врачебной деятельности, Л.,
10. А.Б. Отарбаева, Г.Х. СYлейменова, КЖ. Байтекова Алматы: КазУУ Хабаршысы журналы, 2013ж\
1972
CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL ISSN: 2181-2489
OF SCIENTIFIC RESEARCH VOLUME 1 I ISSUE 3 I 2021
11. Шепель Т.В. О критериях и юридической квалификации врачебной ошибки при оказании психиатрической помощи / Т. В. Шепель // Российский юридический журнал, 2002. - №4.
19
UZBEKISTAN | www.caajsr.uz
