5Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology,
Pedagogy: a Problem and Solutions
Toshkent tibbiyot akademiyasi Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi:
LOTIN TILINI O'QITISHDAGI MUHIM VAZIFALAR VA USULLARI.
Shirin Oybek qizi Eshmurodova
Toshkent tibbiyot akademiyasi Pediatriya, stomatologiya, xalq tabobati va tibbiy pedagogika fakulteti tyutori
ANNOTATSIYA
Ushbu maqolada lotin tilini o'rganishning yangi pedagogik texnologiyalaridan foydalanish masalalari muhokama qilinadi. Tibbiyot oliy o'quv yurtlarida lotin tilini o'qitishning mavjud uslublari tahlil qilingan. Tibbiyot terminologiyasi, so'z yasalish elementlari, so'z yasalish tuzilmalari fandagi o'rni, ayniqsa, klinik terminologiyada boy bo'lib, kasal organizm bilan bog'liq tibbiy va biologik terminlar bilimlar sohasining rivojlanishiga qaratilgan bilimlar sohasi qayd etib o'tilgan.
Kalit so'zlar: til, lotin tili, kommunikativ kompetentsiya, leksik-semantik, lug'at, fanlararo o'qitish usullari.
АННОТАЦИЯ
В данной статье рассматривается использование новых педагогических технологий изучения латинского языка. Проанализированы существующие методы преподавания латыни в медицинских вузах. Медицинская терминология, словообразовательные элементы, словообразовательные структуры имеют место в науке, особенно в клинической терминологии, а медико-биологические термины, относящиеся к больному организму, отмечаются как область знаний, направленная на развитие области знаний.
Ключевые слова: язык, латынь, коммуникативная компетентность, лексико-семантика, лексика, меж предметные методы обучения.
ANNOTATION
This article discusses the use of new pedagogical technologies for learning the Latin language. The existing methods of teaching Latin in medical universities analyzed. Medical terminology, word-formation elements, word-formation structures have a place in science, especially in clinical terminology, and medical and biological terms related to the diseased organism noted as a field of knowledge aimed at the development of the field of knowledge.
438
April 26, 2024
Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology,
Pedagogy: a Problem and Solutions
Toshkent tibbiyot akademiyasi Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi:
Keywords: language, Latin, communicative competence, lexical-semantic, vocabulary, interdisciplinary teaching methods.
KIRISH.
Lotin tili va tibbiy terminologiya fani anatomiya, fiziologiya, klinika va farmatsevtika fundamental yo'nalish fanlari atamalarini chuqur tadqiq qiladi, hamda tibbiy va biologik bilimlar sohalari uchun bir nechta asosiy nomenklatura tizimini o'z ichiga oladi. Maqolamizning asosi shundan iboratki, roman aynan fransuz tilining so'z yasash vositalarining murakkab va xilma-xil tizimiga ega ekanligi bilan belgilanadi. Tilning barcha darajadagi vositalari - fonetik, morfemik, leksik-semantik va sintaktik vositalar yordamida yangi leksik birliklar yaratiladi. Ba'zan bir vaqtning o'zida bir nechta turli usullar qo'llaniladi.
Oliy ta'lim yurtlarida lotin tili o'qituvchilari xorijlik talabalar bilan ishlashda katta tajribaga ega. vositachi sifatida rus tili orqali lotin tilini o'rgangan. Lotin tilini ingliz tilida so'zlashuvchi auditoriyada vositachi tilsiz o'rgatish boshqa narsa. Ingliz va roman tillari bo'lgan mamlakatlarda shifokorlar lotincha xalqaro atamalarni yozadilar, faqat lotin grammatikasi me'yorini e'tiborsiz qoldiradilar. Ingliz tili lotin tiliga asoslangan, shuning uchun chet ellik talabalar leksik materialni osongina o'rganishadi. Tibbiyot oliygohlarida lotin tilini o'rganish so'z boyligini o'rganishni o'z ichiga oladi, ya'ni grammatika, terminologik elementlardir. Talabalarning lingvistik qobiliyatlarini rivojlantirishning dolzarb vazifalaridan biri bu o'qitishning intensiv shakllarini rivojlantirishdir. Talabalar tibbiyot yo'nalishi bo'yicha o'qishlarini muvaffaqiyatli davom ettirishlari uchun tibbiyot terminologiyasi asoslari bilan tanishadilar. Lotin tilini o'qitish metodikasining maqsadi talabalarga tushunarli, sodda tilda boshqa fanlar: masalan, tibbiyot oliy o'quv yurtlarida o'qitiladigan rus, ingliz va fransuz tillari, anatomiya, fiziologiya bilan integratsiyalashgan usulda tushuntirishdan iborat.
Lotin tilini o'qitish metodikasining asosiy maqsadi talabalarda tibbiy terminologiya bo'yicha kasbiy kompetensiyani shakllantirish, lotin tili asoslarini o'zlashtirish, bu ularga to'g'ri o'qish, yozish va tarjima qilish, shuningdek matn mohiyatini tushuntirish imkonini beradi. .
Lotin tilini o'qitish jarayonida o'quvchilarda tibbiy atamalarni idrok etish va esda saqlashni yaxshilaydigan fanlararo o'qitish usullari amalga oshirilmoqda, lotin tilini o'qitishning ushbu yaxlit usuli umumiy ta'lim va ta'lim vazifalarini bajaradi. Ma'lumki, yunon-lotin tilidagi lug'at boyligini boyitish, tibbiyot terminologiyasi
439
April 26, 2024
Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology,
Pedagogy: a Problem and Solutions
Toshkent tibbiyot akademiyasi Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi:
_mumovayechimlaL
bo'yicha dunyoqarashni kengaytirish, mantiqiy fikrlashni rivojlantirish va, albatta, o'quvchilarning tibbiy madaniyatini yuksaltirishdan iborat.
Lotin tilini o'zlashtirish zamonaviy tilshunoslik talablariga to'la mos keladi, ya'ni tilni shakl va vositalar majmuasi sifatida o'qitishdan yaxlit, ongli-qiyosiy yondashuvga o'tish, shu bilan birga ikkinchi xorijiy tilni o'qitishning asosiy tamoyillaridan biri bo'lib qoladi. Lotin tilini o'qitishning butun kursi davomida turlicha rol o'ynaydi. Ikkinchi chet tili bo'yicha ko'nikmalarning rivojlanishi va o'zlashtirilgan til materiali hajmining oshishi bilan ta'sirning doimiy pasayishi kuzatiladi. Vaqt o'tishi bilan talabalar lotin tili tizimini qurishning ichki qonuniyatlarini tushuna boshlaydilar va "til tuyg'usi" shakllanadi.
Yunon-lotin terminologiyasi an'anaviy ravishda xalqaro tibbiyot fanining "thesaurus" (so'zning keng ma'nosida), ya'ni, tibbiyotning barcha asosiy tushunchalari va atamalarini o'z ichiga oladi, ularni bilmagan holda uning tarkibiga kiruvchi maxsus fanlar va fanlarni mazmunli o'zlashtirish mumkin emas. Talabalarga lotin tilini o'rgatish tajribasi shuni ko'rsatadiki, anatomik, klinik va farmatsevtik atamalarning leksik tarkibini o'rganishda talabalar jiddiy qiyinchiliklarga duch kelmaydilar, chunki boshqa tillardan lotin tiliga juda ko'p miqdordagi terminlar o'tganini ko'rishimiz mumkin.
Tibbiy atamalar ko'pincha lotin atamalari bilan umumiy ildizga ega; ular asosan ovoz va grafik dizaynda mos keladi. Lotin tilining so'z yasalish tizimini o'zlashtirishda talabalar uchun o'quv jarayonidagi qiyinchiliklar paydo bo'ladi. Shuning uchun lotin tilining so'z yasovchi elementlarini o'rganishda siz yunon-lotin tilidan kelib chiqqan eng muntazam prefiks va qo'shimchalarga e'tibor berishingiz kerak.
Lotin tibbiyot terminologiyasini o'zlashtirish jarayonida aniqlangan ko'nikma va malakalarni shakllantirishning asosiy ko'rsatkichi amaliy mashg'ulotlar va test topshiriqlaridan faol foydalanish hisoblanadi.
XULOSA.
Bo'lajak shifokorning kasbiy kompetensiyasining ajralmas qismi tibbiy terminologiyani bilish va undan foydalanish qobiliyatidir. Terminologik kompetentsiya bo'lajak shifokorlar uchun integratsiyalashgan o'quv jarayonining bir qismi bo'lgan lotin sinflarida shakllanadi. Lotin tilini chet tili sifatida o'rgatish o'n besh asrdan ko'proq davom etgan uzoq tarixga ega va, albatta, batafsil o'rganishga loyiqdir. Tibbiyot fakultetidagi "tibbiy atamashunoslik" fanining asosiy vazifasi talabalarga tibbiy atamalarni iloji boricha tushunishga yordam berish, atama va uning
440
April 26, 2024
Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology,
Pedagogy: a Problem and Solutions
Toshkent tibbiyot akademiyasi Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi:
_mumovayechimlaL
tarkibiy qismlarining tuzilishini tushunish, retseplarini tez va malakali yozish, dori vositalarining nomlarini, ta'kidlashni o'rganishdan iborat.
REFERENCES
1. Chernyavskiy M.N. Lotin tili va tibbiyot terminologiyasi asoslari. M.: M. 2002 yil.
2. Esonovna, A. S. (2020). Linguistic features of Latin and Greek synonymous morphemes in the lexical system of the french language. International scientific review, (LXXII), 47-48.
3. Esonovna, A. S. (2023). Substitution of Latin and Greek Morphemes in Words in Medical Terminology. Central Asian Journal of Theoretical and Applied Science, 4(2), 32-34.
4. Ziyoda, A., Mukaddam, S., & Shakhnoza, A. (2019). Communicative peculiarities of impersonal sentences in English discourse. Вопросы науки и образования, (7 (53)), 82-84.
5. Esonovna, A. S. (2023). LOTIN VA YUNON TILLARINING TIBBIYOT TERMINOLOGIYASIDAGI O 'RNI.
6. Abrayeva, S. E., Esanov, U. J., Saydullayeva, M. A., & Shirinkulova, S. M. (2022). Linguistic Features of Latin and Greek Synonymous Morphemes in the Lexical System of the French Language (Based on Medical Texts).
7. Shahnoza, A. (2022). ФРАНЦУЗ ТИЛИ ТИББИЙ ТЕРМИНОЛОГИЯСИДА СТАТИСТИК-КОМБИНАТОР МЕТОДЛАРНИНГ ИШЛАТИШИ.
8. Абраева, Ш. Э. (2023). ЛОТИН ВА ЮНОН МОРФЕМАЛАРИНИНГ ТИББИЁТ МАТНЛАРИДА ТАКСИМЛАНИШИ ВА КУЛЛАНИЛИШИ. Scientific Impulse, 7(6), 1255-1258.
9. Abrayeva, S. (2022). DYU GARA ASARLARIDAGI FRAZEOLOGIK BIRLIKLARNING FUNKSIONAL STILISTIK VAZIFALARI.
10.Esonovna, A. S. (2021). Аpplication of latin and greek synonymic morphemes in medical terminology of the french language.
11.Esonovna, A. S. (2023). TIBBIYOT TERMINOLOGIYASIDA LOTIN VA YUNON TILLARINING AHAMIYATI.
Esonovna, A. S. (2023). ZAMONAVIY TIBBIYOTNING TERMINOLOGIK TIZIMI. Новости образования: исследование в XXI
441
April 26, 2024
