Научная статья на тему 'ЛіНГВАГЕАГРАФіЧНАЕ ДАСЛЕДАВАННЕ ЛЕКСіЧНЫХ АСАБЛіВАСЦЕЙ ГАВОРАК ВЕРХНЯГА НАД''ЯСЕЛЬДЗЯ'

ЛіНГВАГЕАГРАФіЧНАЕ ДАСЛЕДАВАННЕ ЛЕКСіЧНЫХ АСАБЛіВАСЦЕЙ ГАВОРАК ВЕРХНЯГА НАД''ЯСЕЛЬДЗЯ Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
89
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
БЕЛОРУССКИЙ ЯЗЫК / РЕЧЬ / ЛЕКСИКА / МОРФОЛОГИЯ / ГОВОР

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Босак Віктар Мікалаевіч, Босак Алёна Анатольеўна

На тэрыторыі Верхняга Над’ясельдзя (Пружанскі раён Брэсцкай вобласці і сумежжа) выдзелены наступныя групы гаворак: гродзенска-баранавіцкія на поўначы, паўночнабрэсцкія акаючыя на захадзе, паўночнабрэсцкія окаючыя у цэнтры, верхняясельдскія у цэнтры, на ўсходзе і паўднёвым усходзе, малецкія на паўднёвым усходзе, паўночназагародскія на паўднёвым захадзе, сярэднезагародскія на поўдні даследуемага рэгіёна. Верхняе Над’ясельдзе з’яўляецца ўскраінай інавацыйных з’яў, якія пашыраліся ў гэты рэгіён з двух цэнтраў: паўночнага, ці гродзенска-баранавіцкага, і паўднёвага, ці брэсцка-пінскага. Iснуюць яшчэ інавацыі ўласна палескія, якія супрацьпастаўляюцца як гродзенска-баранавіцкай (панямонскай) поўначы, так і брэсцка-пінскаму (уласна загародскаму) поўдню. Лінгвагеаграфічнае даследаванне лексічных асаблівасцей гаворак Верхняга Над’ясельдзя паказала, што тут вылучаюцца найменні, розныя па характару лакалізацыі і пашырэння: агульнапа-шыраныя назвы; найменні, якія пашыраны на большай частцы ці асобных частках рэгіёна; назвы адзінкавай фіксацыі. Даследуемыя лексемы прадстаўлены нарматыўнымі ў літаратурнай мове і дыялектнымі формамі; у складзе намінацый адзначаны фанетычная, марфалагічная, акцэнтная, матывацыйная і словаўтваральная варыянтнасці.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЛіНГВАГЕАГРАФіЧНАЕ ДАСЛЕДАВАННЕ ЛЕКСіЧНЫХ АСАБЛіВАСЦЕЙ ГАВОРАК ВЕРХНЯГА НАД''ЯСЕЛЬДЗЯ»

TpyAbi BfTV, 2017, Cepna 4, № 1, c. 91-95

91

YflK 81'373.21(476.7)

B. M. BocaK1, A. A. EocaK2

'BenapycK g3ap^ayHbi тэxнaпariннbI ymBepcroT 2BenapycK g3ap^ayHbi экaнaмiннbI ymBepcroT

^IHrBArEArPA^IHHAE ^AC^E^ABAHHE ^EKCIHHWX ACAE^IBAC^H TABOPAK BEPXHATA HA^'flCE^b^fl

Ha TapHTopwi BepxHara Hag'acenbg3a (npy^aHcri paeH Bpэcцкaн Bo6nac^ i cyMe^^a) Bbig3e-neHbi HacrynHbia rpynbi raBopaK: rpog3eHcKa-6apaHaB^Kia - Ha noyHaHbi, naУнoннa6pэcцкia aKaro-Hbia - Ha 3axag3e, пayнoннa6pэcцкia oKaronbia - y ^mpbi, BepxHaacenbgcKa - y ^HTpbi, Ha ycxog3e i naygHeBbiM ycxog3e, мaneцкia - Ha naygHeBbiM ycxog3e, nayHoHHa3arapogcKia - Ha naygHeBbiM 3axag3e, capэgнeзaгapogcкia - Ha noygHi gacnegyeMara pэrieнa.

BepxHae Hag'acenbg3e з'aynaeццa ycKpaman rnaBa^iHHbix 3'ay, aria nambipanica y raTbi pэrieн 3 gByx цэнтpay: nayHOHHara, цi rpog3eHcKa-6apaHaB^Kara, i naygHeBara, цi 6pэcцкa-niнcкaгa. IcHy-ro^ amH3 maBanbii ynacHa nanecKia, aKia cynpa^nacrayna^^ hk rpog3eHcKa-6apaHaB^Kan (naHHMOHcKan) noyHaHbi, TaK i 6pэcцкa-niнcкaмy (ynacHa 3arapogcKaMy) noygHro.

HiHrBarearpa^iHHae gacnegaBaHHe neKciHHbix aca6niBac^n raBopaK BepxHara Hag'acenbg3a na-Ka3ana, mTO TyT Bbinyna^^ HaHMeHHi, po3Hbia na xapaKTapy naKani3a^ii i namb^HHa: arynbHana-mbipaHbia Ha3Bbi; HaHMeHHi, aKia nambipaHbi Ha 6onbmaH naci^bi цi aco6Hbix HacTKax pэrieнa; Ha3Bbi ag3iHKaBan ^iKca^ii. ,3,acnegyeMbia neKceMbi npagcrayneHbi HapMaTbiyHbiMi y niTaparypHan MOBe i gbia^eKTHbiMi ^opMaMi; y cKnag3e HaMmanbiH ag3HaHaHbi ^aHeTbiHHaa, Map^anariHHaa, aкцэнтнaa, MarbiBaqbiHHaa i cnoBayTBapanbHaa BapbiaHTHac^.

K^ronaBHH cjobu: raBopKa, neKciKa, ^aHeTbiHHaa, Map^anariHHaa, aK^HTHaa, MarbiBa^iHHaa i cnoBayTBapanbHaa BapbiaHTHac^.

V. M. Bosak1, A. A. Bosak2

1Belarusian State Technological University 2Belarusian State Economic University

LINGVOGEOGRAPHIC ANALYSIS OF LEXICAL FEATURES IN SUBDIALECTS OF VERKHNYAYE NADYASELDYA

According to the research, the following groups of dialects are distinguished on the territory of VerkhnayaNadjaseldya (Pruzhansky district of Brest region and the boundary): Grodno-Baranovichi -in the north, north-Brest as "akayuschaya" - in the west, "okayuchyya" - in the center, Verkhny Nad-jaseldya - in the center, in the east and southeast, Maletsk - in the south-east, paunochnazagarodskiya -in the south-west, syarednezagarodskiya - in the south of the investigated region.

Verhnaya Nadjaseldya is the outskirts of innovative phenomena extending into this region from two centers: northern, or Grodno - Baranovichi and southern, or Brest - Pinsk. There are also innovations actually Polesya, which are contrasted to both Grodno - Baranovichi (Panamon) in the north as well as to Brest - Pinsk (actually Zagorodskaya) south.

The results of lingvogeographic analysis proved that generally spreaded names have been determined in the lexis in subdialects of Verkhnyaye Nadyaseldya: lexical units spreaded on the main part of the investigated territory; names spreaded in the definite part of the region; names which find from time to time; names of single fixation. Lexical units have been presented as normative (in literary language) and dialectal forms in the investigated subdialects. Phonetic, morphological, accentive, motivative and word-building variations have been presented in the structure of nominations.

Key words: subdialect; lexis; phonetic, morphological, accentive, motivative and word-building variations.

yBOfl3rnbi. Тэpнтopнa BepxHara Hag'acenb-g3a (npy^aHcKi paeH Bpэcцкaн Bo6nac^ i aro cy-Me^^a) yaynae ca6on ag3iH ca cBoeaca6niBbix pэ-rieHay Benapyci y nnaHe MmgbianeKTHbix KarnaK-Tay i gbianeKTHbix y3aeMaynnHBay, g3e nambipaHa cyKynHac^ MoyHbix 3'ay ^aHeraHHara, Map^a-nariHHara i neKciHHara xapaKTapy, aKia xapaKTa-pbIзyroццa royHaM cne^i^iKan [1-15].

na BbiHiKax npaBeg3eHbix gacnegaBaHHay Ha тэpнтopнi BepxHara Hag'acenbg3a Bbig3eneHa ceM rpyn raBopaK: rpog3eHcKa-6apaHaBi^ia - Ha noyHanw, naУнoннa6pэcцкia aKaronbia - Ha 3a-xag3e, naУнoннa6pэcцкia oKaronbia - y ^mpbi, BepxHaacenbgcKia - y ^mpbi, Ha ycxog3e i naygHeBbiM ycxog3e, Mane^ia - Ha naygHeBbiM yc-xog3e, nayHoHHa3arapogcKia - Ha naygHeBHM 3a-

92

Лiнгвaгeaгpaфiчнae даследаванне лекочных acaÓAÍBacueé гаворак Верхняга Над'ясельдзя

хадзе, сярэднезагародскiя - на поудш даследуе-мага рэпёна [4, 5, 9, 11].

Значная дыялектная стракатасць рэгiёна абу-моулена тым, што Верхняе Над'ясельдзе з'яу-ляецца ускрашай iнавацыйных з'яу, яюя пашы-ралiся у гэты рэпён з двух цэнтрау: пауночнага, щ гродзенска-баранавiцкага (панямонскага), i пауднёвага, щ брэсцка-пiнскага. 1снуюць яшчэ iнавацыi уласна палескiя, якiя супрацьпастауля-юцца як гродзенска-баранавщкай поуначы, так i брэсцка-тнскаму поудню [4, 8, 16-18].

Лiнгвагеаграфiчнае даследаванне па вызна-чэнню лекшчных асаблiвасцей гаворак Верхняга Над'ясельдзя праводзшася у форме апытван-ня па спецыяльна распрацаванай праграме, якая уключала 102 пытаннi па лексщы на наступных тэматычных групах: ягады, кветкi, агароднiна, лес, грыбы, свойсюя i дзiкiя птушкi, дзiкiя жы-вёлы, насякомыя, прадметы побыту, адзенне i яго части, ежа, хата i падворак, прыродныя i ас-транамiчныя з'явы, свабодная тэматыка [3-4].

Фактычны матэрыял збiрауся на тэрыторьп Пружанскага раёна Брэсцкай вобласщ (асноу-ная частка даследавання) i на сумежнай тэрыто-рыi Брэсцкай i Гродзенскай абласцей. Усяго абследаваны гаворкi жыхароу 231 населенага пункта (у тым лшу 214 - у Пружансюм раёне). Асноуныя метады даследавання - лшгвагеагра-фiчны i апiсальны, якi грунтуецца на адзшстве прыёмау назiрання, абагульнення i штэпрэта-цыi разглядаемых фактау; выкарыстаны такса-ма параунальна-супастауляльны метад.

Асноуная частка. Лiнгвагеаграфiчнае даследаванне лексiкi гаворак Верхняга Над'ясельдзя паказала, што тут вылучаюцца найменнi, розныя па характару лакатзацып i пашырэння [3-4, 7, 10].

Да лшу агульнапашыраных назвау адносяц-ца: шуляк 'каршун', шчур 'пацук', калейка /з фа-нетычнымi варыянтамi: колейка, колШка, кулш-ка/ 'вясковы гурт кароу', ясёнка /¡сёнка, осыпка/ 'асенняе палiто', плот /плут/ 'агароджа (плот)', ёжык 'вожык', калодзеж /калодзезь, колодзезь, колодз1зь, колодэзь, колодяз, кулодяз, колодязь/ 'студня'; зацшак /зацшок, затышок/ 'захше-нае ад ветру месца'.

Асобныя найменнi пашыраны на большай частцы рэгiёна: бруснщы /брусныцы, брус-ныц1ы, брусныцг/ 'бруснщы', ядловец /ядловэц/ 'ядловец', шчавей /шчавэй/ 'шчауе', белыя грыбы /белые грыбы/ 'баравш', сыраежка /сыроежка, сыро1жка/ 'сыраежка', певень /пе-вэнь/ 'певень', каптан 'тнжак', кубак /кубок/ 'кубак'.

Частка лексем ахоплiвае больш паловы аб-следаванай тэрыторыi: гарабта /гарабГна, га-рабына/ 'рабша', бульва 'бульба', боб /буб, б/б/ 'боб', бацвенне /бацвтне, бацвтнё/ 'люце бура-

коу', прач 1прдчык1 'апалошк', цэбар /цэбер, цэбэр, цэбрык/ 'дзежка для жывёлы', опусцэ /апусцэ/ 'манжэты', горын 'мулшэ', мыдлЫ 'пральны парашок', крупшк /круптык, крупнык/ 'крупшк', гарй /горй/ 'гара (гарышча)', падлога /подлога, пудлога/ 'падлога', слон /слун, слт/, услон 'услон', клуня /клюня/ 'гумно', скапёц /скопэц, скопэц/ 'капец бульбы', катца /копща, копыца, купыца, копыця/ 'капа сена', пожня /пужня, тжня/ Чржышча'.

Выяулены назвы, яюя ужываюцца на тэры-торып гаворак поуначы даследуемага рэпёна: ежавгка /ожовыка/ 'ажыны', кастрыцд 'сасновая k-лща', чабор 'чабор', курыная сле-патй 'дзьмухавец', тычковы боб 'боб', бацвт-шско 'люце буракоу', сняк 'махавш', пятух /пэтух/ 'певень', галавйч 'апалошк', абшэуш /абшыую, ашэуш, обшэвкы/, абшлдгя 'манжэты', матуз /матузок/ 'пасак з тканшы', сода /зода/, луг 'пральны парашок', крывянка 'кры-вяная каубаса', камяк, таупёня 'таучоная бульба (пюрэ)', дрыгвй 'студзень (халадзец)', на хац 'гара (гарышча)', качаргй /кочэргд/ 'качарга', гумно 'гумно', фартух /хвартух/ 'прыстасаванне для сяубы', столь 'столь', ржышчо /ржышчэ/ Чржышча', папруга /папружка/ 'скураны пасак', гразь 'бруд на дарозе', сёння 'сёння', столак 'услон', падворак /надворак/ 'падворак'.

Засведчаны назвы, характэрныя пераважна для гаворак захаду рэпёна: лотасць 'лотаць', памост 'падлога', погрэб 'капец бульбы', лгун 'манюка', калода 'божая кароука', кашднка 'крывяная каубаса', бульвавённе 'л1сце бульбы'.

У гаворках пауднёвага захаду даследуемага рэпёна зафшсаваны намшацьп: пухлдй /пухляк/ 'падбярозавш', багнюк 'махав1к', пэрэпылка /пырыпылка, пырыпылка/ 'матылёк', кумнгырцы /комтырцы, подкумтырцы/ 'манжэты', запул /запт/ 'падол', крупэня 'крывяная каубаса', мутюн 'манюка', тыпэр 'сёння', шчавух 'шчауе', бусэль /бусэнь/ 'бусел'.

У гаворках пауднёвага усходу пашыраны назвы: iмшáр /мшар, мшйрык, мьшар, гомшд-рык/ 'махавш', бэлец 'дзежка для жывёлы', нос-глка 'капа сена', мжáчка /мжычка/ 'дробны дождж', спагурок 'узгорак', якмáнь 'толью што', тсок 'скураны пасак', повáл 'столь'.

Для гаворак населеных пунктау, яюя зна-ходзяцца паабапал р. Ясельда, характэрны назвы: лапшаны 'боб', мóрохi /мóрахi, мурахi/ 'мурашю', ушáток 'дзежка для жывёлы', покот 'гара (гарышча)', такмáнь 'толью што', плюсю 'хованю'.

Для гаворак цэнтральнай частю рэг1ёна характэрны найменн1: пэдэрко 'божая кароука', кулёш 'крупшк', грáса /грáца/ 'матыка', шур 'невял1кая павець', мггоць 'дробны дождж', ба-бух /бабушок/ 'падбярозавш'.

Сяpoд нaмiнaцый адзначаюцца нaймeннi, яюя cуcтpaкaюццa cпapaдычнa па ycëй aбcлeдa-ванай тэpытopыi: ca^á IcornáI 'caœa', слепáк I^iná^, aдувáнчык IодувáнчыкI 'дзьмуxaвeц', грыбы, cnрaвэдлíвые, nрayдзíвыя lnрayдзíвые, nрaвдывыel 'бapaвiкi', тáя xáma 'cвятлiцa', па-тaлóк InотолóкI 'cтoль', жмурю ^ваню', боб буб, 6í6I 'фacoля', бaтвá /ботвá, бутвá/ 'лювд буpaкoy', кружка 'кубак'.

Bылучaюццa тaкcaмa назвы адзшкавай ф^а-цыi: крэкоць 'бaлoцicты лec', скулта 'cacнoвaя iï-лiцa', ^m^rnéü ^таць', стыбРлле 'лicцe цыбу-лГ, боровiкí 'бapaвiкi', подосы ннык 'пaдaciнaвiк', корогóдa ^жая rapoyRa', цinушóк 'куpaня', курцж 'шнжак', рубшжы 'манжэты', шоук 'му-лiнэ', прытл 'пaдoл', шчка 'пacaк з ткaнiны', бурка 'гpубae ткан^ пaкpывaлa', чóрнaя кayбacá 'кpывянaя каубаеа', тлаб 'cтoль', зэдлж 'уcлoн', шп0нка 'pbtgrëyRa', колóк, рожóн 'чapaнoк для памяла', cвiрóнaк, адрынка 'нeвялiкaя пaвeць', бурцж 'кaпeц бульбы', cкáлкa 'кpэмeнь'.

У нeкaтopыx гaвopкax aдcутнiчaюць aco6-ныя назвы pэaлiй. Так, для 'бате^стата лecу' назвы aдcутнiчaюць cmpa^rarn на ycëй тэpы-тopыi, для 'жвялшай pыдлëyкi' назва aдcутнi-чae на зaxaдзe.

У cклaдзe тэматычных гpуп пpaдcтayлeнa тaкcaмa мнaгaзнaчнacць (ceмaнтычнae нecу-пaдзeннe агоу): дрыгвá 'гpaзкae бaлoтa; сту-дзeнь (xaлaдзeц)', боб I6í6, 6у61 '6o6; фacoля', по^т 'оголь; гapa (гapышчa)', болóто ^уд на дapoзe; дpыгвa'.

У дacлeдуeмыx гaвopкax нeкaтopыя нaймeн-нi да адвдй i тoй жа pэaлii мoгуць мacaвa нe cу-падаць. Ha^biraa^ для 'cacнoвaй iглiцы' y га-вopкax адзначаюцца нacтупныя нaймeннi: 6ó-дзяхi lбóдэхa, бóдaхa, будаха, бодю, боддзéI (цэ^ф, па^^вы ycxoд), кacтрыцá (гоунач), шыкaтá Iшыкотá, шыnотáI (захад, cпapaдычнa цэнтp), шыпка lшыnшal (па^^вы захад, захад), шыnчóхa lшыnшóхal (cпapaдычнa y цэнт-pы), шniлюхí Штлюшчэ, штлюш 'él (цэ^ф), скулта (^утач).

Для 'кpывянoй кауба^!' адзначаюцца назвы: кшка (гоунач, цэнтp, па^^вы ycxoд), шклёндра (захад, cпapaдычнa цэнтp), шк^нда (цэнтp), крупэня (па^^вы захад), нaлíвaнкa,

нaлíвaчкa, нaлíвaйкa (гоунач, cпapaдычнa цэнтp), кaшáнкa (cпapaдычнa на зaxaдзe), кры-вянка (гоунач (уcxoдняя чacткa)), чóрнaя кау-бacá (захад).

У гaвopкax Bepxнягa Haд'яceльдзя дacлeду-eмыя лeкceмы пpaдcтayлeны нapмaтыyнымi у лiтapaтуpнaй мoвe i дыялeктнымi фopмaмi lнaпp. 'cтoль' - столь lcты ль, стыльI, патт По^т, покутI, nовáл, naтaлóк InотолóкI. Дыя-лeктныя фopмы маюць пaшыpэннe на ycëй аб-cлeдaвaнaй тэpытopыi. Hapмaтыyныя фopмы бoльш пepaвaжaюць у гaвopкax гоуначы pэгiëнa.

У cacтaвe нaмiнaцый шыpoкa пpaдcтayлeны: 1) фaнeтычнaя вapыянтнacць: чарнщы - чорт-цы - чорныц - чэрнщы - чэрныц ^aprn^i'; тлена - пэлена - пылена - тлена - тляна 'пaдoл' i шш.; 2) мapфaлaгiчнaя вapыянтнacць: ажына - ажыны 'ажыны'; лóтaць - лóтac -лaтáцце ^таць'; бульвaвéнне - бульвaвéнкa 'лювд бульбы'; матыль - матъЬка ^a^më^; квáшэлiнa - квашэлты 'cтудзeнь (xaлaдзeц)'; гaчóк - гáчкa 'матыка'; 3) cлoвayтвapaльнaя вapыянтнacць: meéць - naдnaвéць 'жвялшая пaвeць'; хмáркa - пэрэхмарок 'жвялшая xмapa' i iнш.; 4) акцэнтная вapыянтнacць: лóтaць -лотáць ^таць'; мурáшкi - мурашт 'муpaшкi'; квáшэлiнa - квашэлша, квáшaнiнa - квaшáнiнa 'cтудзeнь (xaлaдзeц)'; скопэц - стпэц 'кашц бульбы'; муля - муля 'бpуд на дapoзe'; 5) маты-вацыйная вapыянтнaць (крacноголóвiк красна-гaлóвiк, крacноголóвэц, краснюк 'падашнавш'; тр'е Мр'el 'лicцe цыбулi'; гaлaвáч, гaлaвácцiк IголовácтыкI 'апашшк'; ностка /носылш/ 'капа ceнa'; моховж, бaгнóвiк, багнюк 'махавш'; крупэня, крывянка '^ывяная каубаеа'; свшсш 6í6 '6o6' i шш.

Заключэнне. У cклaдзe лeкceм гaвopaк Bepxнягa Haд'яceльдзя вылучаюцца нaймeннi, poзныя па xapaктapу лaкaлiзaцыi i пашыфэння: aгульнaпaшыpaныя назвы; нaймeннi, яюя па-шыpaны на бoльшaй частцы цi acoбныx чacткax pэгiëнa; назвы адзшкавай фiкcaцыi. Лeкceмы пpaдcтayлeны нapмaтыyнымi у лiтapaтуpнaй мoвe i дыялeктнымi фopмaмi; у cклaдзe намша-цый адзначаны фaнeтычнaя, мapфaлaгiчнaя, акцэнтная, матывацыйная i cлoвayтвapaльнaя ва-pыянтнacцi.

Лiтaрaтурa

1. Атлac укpaïнcькoï мoви. Пoлiccя, Сepeдня Haдднiпpянщинa i cумiжнi зeмлi. Киïв: Haвукoвa думка, 1984. Т. 1. 497 c.

2. Бeлapуcкaя мoвa: энцыклaпeдыя. Miнcк: БeлЭ, 1994. 453 c.

3. Бocaк А. А., Бocaк B. М. Атлac гaвopaк Пpужaнcкaгa paëнa Бpэcцкaй вoблacцi i cумeжжa (Bepxнягa Haд'яceльдзя): лeкciкa. Miнcк, 2006. 124 c.

4. Бocaк А. А., Бocaк B. М. Дыфepэнцыяцыя гaвopaк Bepxнягa Haд'яceльдзя. Miнcк: БДТУ, 2010. 160 c.

5. Бocaк А. А., Бocaк B. М. Hapoдныя гaвopкi Bepxнягa Haд'яceльдзя II Becнiк naneœara дзяpжayнaгa yнiвepciтэтa. Сepыя гpaмaдcкix i гумaнiтapныx навук. 2008. № 1. С. 3-7.

94

Лiнгвaгeaгpaфiчнae даследаванне лекочных асабл1васией гаворак Верхняга Над'ясельдзя

6. Босак А. А., Босак В. М. Фанетычныя асабл1васщ гаворак Верхняга Над'ясельдзя // Весшк Палескага дзяржаунага ушверсгота. Серыя грамадсюх i гумангтарных навук. 2009. № 1. С. 74-79.

7. Босак В. М., Босак А. А. «Лясная тапашмша» у гаворках Верхняга Над'ясельдзя // Труды БГТУ. 2015. № 5: История, философия, филология. С. 178-182.

8. Босак В. М., Босак А. А., Клiмчук Ф. Д. Асаблiвасцi шавацыйных з'яу у гаворках Верхняга Над'ясельдзя // Труды БГТУ. 2014. № 5: История, философия, филология. С. 145-147.

9. Босак В. М., Босак А. А. Даследаванне гаворак Верхняга Над'ясельдзя // Труды БГТУ. 2013. № 5: История, философия, филология. С. 161-163.

10. Босак В. М., Босак А. А. Назвы адзення у гаворках Верхняга Над'ясельдзя // Труды БГТУ. 2016. № 5: История, философия, филология. С. 195-197.

11. Кшмчук Ф. Д. Гаворю Заходняга Палесся. Фанетычны нарыс. Мшск: Навука i тэхшка, 1983. 127 с.

12. Крывщю А. А. Дыялекталопя беларускай мовы. Мшск: Выш. шк., 2003. 294 с.

13. Леванцэвiч Л. В. Атлас гаворак Бярозаускага раёна Брэсцкай вобласщ. Лексша. Брэст: Брэсцкi дзяржауны ушверсгтэт, 2001.135 с.

14. Atlas gwar wschodnioslowianskich Bialostocczyzny. Wroclaw, Warszawa, 1980-1999.

15. Bosak A., Bosak V. Narecni horniho Nadjaseldi // Ceske vedomi Belarusi. Praha: Karolinum, 2013. Р.117-122.

16. Цыхун Г. Арэальныя аспекты фармiравання славянсюх лiтаратурных моу. Мiнск: Навука i тэхнiка, 1993. 24 с.

17. Цыхун Г. Пытанне iнавацыйных цэнтрау у славянсюм мовазнаустве // Prace Slawistyczne. 2003. Nr. 114. С. 25-33.

18. Ossowski L. O chronologii "ciekania" i "dziekania" // Studia Slawistyctne. 1992. Z. 120-123.

References

1. Atlas ukrainskoy movy: Polissya, Serednya Naddnipryanshchina i sumizhny zemli [Atlas of the Ukrainian Language: Polissya, Serednya Naddnipryanshchina and boundary territory]. Kyiv, Navukova dumka Publ., 1984, vol. 1. 497 p.

2. Belaruskaya mova: entsyklapedyya [Belarusian Language: encyclopedia]. Minsk, BelE Publ., 1994. 453 p.

3. Bosak A. A., Bosak V. M. Atlas gavorak Pruzhanskaga rayena Brestskay voblastsi i sumezhzha (Verkhnyaga Nad'yaseldzya): leksika [Atlas of subdialects of Pruzhany district of Brest region and boundary territory (Verkhnyaye Nad'yasel'dze): Lexicon]. Minsk, Publ., 2006. 124 p.

4. Bosak A. A., Bosak V. M. Dyferentsyyatsyya gavorak Verkhnyaga Nadyaseldzya [Differentiation of subdialects of Verkhnyaye Nad'yaseldze]. Minsk, BGTU Publ., 2010. 160 p.

5. Bosak A. A., Bosak V. M. Subdialects of Verkhnyaye Nadyaseldze. Vesnik Paleskaga dzyarzhauna-ga universiteta. Seryya gramadskikh i gumanitarnykh navuk [Bulletin of Palesky State University. Series in social sciences and humanities], 2008, no. 1, pp. 3-7 (In Belarusian).

6. Bosak A. A., Bosak V. M. Phonetic particularities of subdialects of Vekhnyae Nadyaseldze. Vesnik Paleskaga dzyarzhaunaga universiteta. Seryya gramadskikh i gumanitarnykh navuk [Bulletin of Palesky State University. Series in social sciences and humanities], 2009, no. 1, pp. 74-79 (In Belarusian).

7. Bosak V. M., Bosak A. A. Forest lexicon in subdialects of Vekhnyae Nadyaseldze. Trudy BGTU [Proceedings of BSTU], 2015, no. 5: History, philosophy, philology, pp. 178-182 (In Belarusian).

8. Bosak V. M., Bosak A. A., Klimchuk F. D. Particularities of innovation on subdialects of Vekhnyae Nadyaseldze. Trudy BGTU [Proceedings of BSTU], 2014, no. 5: History, philosophy, philology, pp. 145147 (In Belarusian).

9. Bosak V. M., Bosak A. A. Reseach of subdialects of Vekhnyae Nadyaseldze. Trudy BGTU [Proceedings of BSTU], 2013, no. 5: History, philosophy, philology, pp. 161-163 (In Belarusian).

10. Bosak V. M., Bosak A. A. Clothing lexicon in subdialects of Vekhnyae Nadyaseldze. Trudy BGTU [Proceedings of BSTU], 2016, no. 5: History, philosophy, philology, pp. 195-197 (In Belarusian).

11. Klimchuk F. D. Gavorki Zakhodnyaga Palessya [Subdialects of West Palesse]. Minsk, Navuka i tekhnika Publ., 1983. 127 p.

12. Kryvitski A. A. Dyyalektalogiya belaruskay movy [Dialectology of Belarusian Language]. Minsk, Vysh. shk. Publ., 2003. 294 p.

13. Levantsevich L. V. Atlas gavorak Byarozauskaga rayena Brestskay voblastsi. Leksika [Atlas of subdialects of Byaroza district of Brest region. Lexicon]. Brest, BDU Publ., 2001. 135 p.

14. Atlas gwar wschodnioslowianskich Bialostocczyzny [Atlas of subdialects of Byalostochchyna]. Wroclaw, Warszawa, 1980-1999.

15. Bosak A., Bosak V. Narecni horniho Nadjaseldi [Subdialects of Verkhnyaye Nadyaseldze]. Ceske vedomi Belarusi. Praha, Karolinum Publ., 2013, pp. 117-122.

16. Tsykhun G. Areal'nyya aspekty farmiravannya slavyanskikh litaraturnykh mou [Areal aspects of formation of Slavic literary languages]. Minsk, Navuka i tekhnika Publ., 1993. 24 p.

17. Tsykhun G. The question of innovation centers in Slavic Linguistics. Prace Slawistyczne [Slavic writings], 2003, no. 114, pp. 25-33 (In Belarusian).

18. Ossovsky L. About chronology "ciekania" and "dziekania". Studia Slawistyctne [Slavic teachings], 1992, pp. 120-123 (In Polnish).

1нфармацыя пра аутарау

Босак Вжтар Мiкалаевiч - доктар сельскагаспадарчых навук, прафесар, загадчык кафедры бяспею жыццядзейнасщ. Беларускi дзяржауны тэхналапчны ушверспэт (220006, г. Mîhck, вул. Свярд-лова, 13а, Рэспублiка Беларусь). E-mail: [email protected]

Босак Алёна Анатольеуна - кандыдат фiлалагiчных навук, дацэнт, дацэнт кафедры нямецкай мовы. Беларускi дзяржауны эканамiчны ушверспэт (220070, г. Мшск, пр. Партызанскi, 26, Рэспуб-лша Беларусь). E-mail: [email protected]

Information about the authors

Bosak Viktar Mikalaevich - DSc (Agriculture), Professor, Head of Department of Occupational Safety. Belarusian State Technological University (13a, Sverdlova str., 220006, Minsk, Republic of Belarus). E-mail: [email protected]

Bosak Alena Anatol'yeuna - PhD (Philology), Associate professor, Assistant Professor, the Department of the German Language. Belarusian State Economic University (26, Partizanski ave., 220070, Minsk, Republic of Belarus). E-mail: [email protected]

Пастуту 10.03.2017

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.