CC BY
29ГТАХР: 82.09; 82-95
ЛУ ШУННЬЩ "АЩАЙЫ" Сия MY
:1ле педагогикалык университет^ когамдык гылымдар институтыныц доцентi, Кытай Халык Республикасы, Кулжа к., e-mail: [email protected]
Мацалада жазушыныц "Айцай" атты эцгiмелер жинагы талцыланады. Жинацца енген эцпмелерге жеке-жеке цысцаша сипаттама берглед^ Жазушы осы шыгармалары арцылы сол кездеп отарлыц жYЙедегi цытай цогамына царата алцымына тыгылган жан дауысын бар кYшiмен айтцысы келедi [1]. Алайда, аузын ашса, жан сарайы цулазып сала бередi. Торыццан, элжуаз халы мен жацсы KYHHeH ешцашан Yмiтiн Y36ereH асцац муратын баяндайды.
Тушн свздер: ^ытай, Лу ШYн, айцай, Yмiтсiздiк, цулазу, болашац.
Лу Шун - (25.9.1881-19.10.1936) Кытайдыц улы жазушысы, ойшылы. Кытай жазушылар одагыныц "Лу Шун" эдеби сыйлыгы осы жазушыныц курметше берiледi.Лу Шун кытай халкы ушiн, тiптi элем окырмандары ушiн танымал тулга. Оныц дуниетанымыныц калыптасуына взшщ жеке-дара ойлау кабшета, ол жолдагы умтылысымен коса, сол тустагы вркениеттi елдердщ озык ойынан сусындай бiлгендiгi де ип ыкпал еткенiн анык. Ол сондай-ак квптеген шетел жазушыларыныц шыгармаларын тэржiмалап, халыкка жеткiзiп отырды. Мысалы, «Спартак рухы», француз жазушысы - Фанорьеаныц «Жер взегiне саяхат», «Айга сапар» секiлдi фантастикалык шыгармаларын аударып жариялады. Сонымен бiрге «Мэдениеттеп ауыткушылык туралы» деп аталатын ецбепнде Ницше, Ибсен катарлы батыс ойшылдарыныц, эдебиетшшершщ ецбектерш таныстырумен бiрге, взшщ де философия мэдениет жвшндеп пайымдауларын усынады. Ал «Сикырлы поэзияныц кудiретiнде» Байрон, Шиллер, Пушкин, Лермонтов, Петефи, Мискевич сиякты батыстыц романтик акындарыныц шыгармашылык ерекшелшн жан-жактылы таныстырады. Дорыта айтканда, Лу Шун взшщ отандастары ушiн кай кезде де, вткеннщ квркем шежiресi, бугшнщ катал безбенi, ертецп куннщ адастырмас темiр казыгы болып танылды. Ал бiздщ заманымыздыц окырмандары ушш кытай халкын танудыц жанды окулыгы ретiнде багаланады. Демек, Лу Шунды тану деген свз кытай халкын тану деген свз болып табылады. .
Лу Шун шыгармашылыгын гылыми макала немесе зерттеу ецбектерi аркылы толык канды танып-бiлу мумкiн емес. Алайда, шетелдш окырмандарга жазушыныц шыгармасы мен идеясын жэне сол кездщ тарихи келбетiн жеткiзу максатында, оныц "Айкай" атты эцпмелер жинагын талдап, жинакка енген эцгiмелердiц бiразына кыскаша сипаттама берудi жвн санып отырмын.
"Есалацныц естелiгi" - естелiк туршде жазылган бул эцгiмеде есалацныц жан дуниешндеп урейi суреттеледi. Есалац айналасындагы адамдардыц, агасыныц, дэрiгердiц взiн жеп коюынан катты коркады. Ол ушнен шыкпай ескi жазбаларга уцiледi. Оныц бул бейнесш жазушы былайша суреттейдк "Эрцандай icmi зерттемей турып, угыну циын. Адам жеу - ежелден бар цубылыс екент бтгетммен, оныц онша байыбына бармаппын. Зерттеп кврешн деп тарихца уцысем, ондагы деректердщ мерз1м1 жазылмапты, тек цана 9f6if бетте «цайырыт, эдеп, мораль, мтез» деген свздердг айбац-сайбац цып жаза бертт1. Менен уйцы цаша бастады, тарихи цужаттарды тунтц жарымына дейгн шуцшиып оцып шыцтым. Oh, мгне, таптым! Букы ктаптыц вн бойындагы эрбгр свздщ тасасында «адамныц етт же!» деген свз жазулы тур екен. Тацданганым сонша еciм шыгып кеттИ".
Лу Шунныц бул турдеп дуниелерге калам тартуы тепн емес едь Ол кытайдыц есю жазбалар сырымен бурыннан ак таныс едь Оган оныц "Кытай романдарыныц тарихи желюГ' атты ецбегш окысацыз взщз де квз жетюзешз. Ол Будда ютабы, Конфуцилык тагылым мен христиандык iлiмдi сондай-ак ескi заман тарихшысы Сы Мачян мен акын Чуй Юан жэне улы жазушы Сау Шуечиннщ ецбектерiн терец мецгерген. Оныц бул дарыны оныц эцгiмелерiнде кврiнiс тауып отырады.
Лу Шун осыншама ескi кытай эдебиетi мен тшн жете мецгерседе, оган катысты екi удай квзкарас устаган. Мэселен, есю эдебиетiнiц сикырлы ирiмдерiн взшщ шыгармаларында шебер пайдалана отырып, ецщ бiр жагынан, жастардыц ескiлiктi ютаптарды окуын куптамаган, есесiне
дамыган елдердщ, эсiресе батыстьщ шыгармаларын кеп о^уга ундеген. Оныц бул ^айшылывда толы кещл-куш шыгармаларынан бащалып отырады.
Бiз сез етiп отырган "Есалацныц естелтнде" адамга ой саларлыщ бiр эпизод бар. Есалац ^иялында бiр адамды кередi, ол былайша суреттеледк
"Жас шамасы жиырманъщ о жащ бу жагында сиящты, кейт-кестр!н аныщ байщай алмадым, ол маган кулгмсгреп бас изедг, бащсам кулкгсг де шын кулкгге онша келгцкгремейдг. Сосын мен одан:
- Адам жеу деген дурыс щылыщ па вз1? - деп сурадым.
- Ашаршылыщ болмаса, адамды щалай жейдг? - деп, ол бурынгысынша кулгмсгреп жауап берд1. Мен буныц да элг1 адам жеуге щумарлардыц жемтттеа екетн б1рден ацгардым. Сосын ерлЫ ж1гер1м тасщындап кетт1 бтем:
- Жощ, сол дурыс щылыщ па?- дед1м, тащымдап.
- Мундайды сурап щайтесщ, езщ....барып турган... щылжащбас екенац... Буг1н ауа райы щандай тамаша болып тур, - дед1 ол.
- Кун райыныц жащсы екент быем, ай да жарыщ. Бгращ мен сенен: сол дурыс щылыщ па?- деп сурап турмын.
Ол ыцгайсызданып щалды да:
- Жощ... - дед1 мщг1рлеп.
- Жощ? Олай болса олар неге жедИ
- Жощ, ондай жагдай болган емес...
- Болган емес? Берт деген ауылындагылар жеп жатыр деп ест1д1м, ал бурынгылардыц жегет туралы ютапта да жазулы тур, муныц барлыгы тайга тацба басщандай бадырайып турган жощ па!
Оныц ещ темгрдей сурланып кеттг. Сосын маган кезт шащшитып:
-Болса болган да шыгар, бул ез1 ежелден бер1 бар жагдай... - дед1.
-Ежелден бер1 бар жагдай болса, дурыс бола бере ме?
- Бул туралы сетмен сейлескгм келмейдг, щысщасы, сен мундай сездердг айтпа. Цателесеац! Мен кез1мд1 алайтып орнымнан атып турып ед1м, элг1 адам ¡з1м-гайым жощ болды. Тула бойымды тер басып кеттг...
Мше, бул сол урейт, умггаз заманныц образы едь Оны Ду Шун болмасада, элде бiреу осылай шындыщты айту керек едь Мэселен, "Кудай елдГ'-деп Ф.Ницше айщанда. Лу Шун аныгында сол кезецнщ осы жастагы «тарихи аралыщтардыц» тагдырын жа^сы бшдь Ол олар туралы уназ-самар^ау ^алуына да, тшт^ жайдары-жайсац бейне де таныта алар едь Бiрак, ол ез заманыныц шындыгын айтатын досы болуды ^алады. Ол кеп адам жа^сы деген дуниенщ жа^сы бола бермейтшдтн, элде бiреудi ^орласац, бiр топ адамды езще ^арсы ^ойып алатындыгын жете тусвдь Оныц бул тужырымы оныц кептеген эсселерiнде кершю тауып отырды. Ол езi сомдаган кейiпкерлерi ар^ылы уй^ыдагы "Yнсiз Кытайды" оятып, жаца емiрдi кергiсi келдi, оны асыга кYттi. Сондыщтан оныц сулу сез сапырып, эсемдiк пен табигатты жырлап отыруга уа^ыты болмады. Ол барынша езi емiр сурген мешеу саяси-^огамдыщ ортаныц сур^ия бет-пердесiн ащы-мыс^ылга толы, кекесiнмен "тырнап" ашып, оспа^тап сынап-мiнеп отырды. Оныц бул ум "Айк;ай" болып уй^ыдагы елдiц аспанында жацгырып жатты.
Ол езiнiц осы ецбеп Yшiн тым кеп уа^ыты мен а^ыл-парасатын жумсайтындыгын бiлдi. Ол Лао Цзуды жа^сы керiп о^ыды. Бiра^ Конфуцийдiц «ДYниенi езгерту ушш, алдымен адам езгерiстi езiнен бастау керек»-деген ойга сиятын идеясын ^уп кердi. Эзi ар^алаган ауыртпалыщпен бiрге мэцгiлiкке жо^ болып кетiп, келер урпавда жа^сы кYндi сыйлагысы келдь Ол Кытайды соншалыщты берiле суйд^ бiра^ ^ытайлыщтарды жа^сы кере алмады, Лу Шун тек елiнiц болашагынан Yмiт кYттi, ^азiрri кYЙiнен тущлВД [2].
Батыстыц эдебиетi мен философиясына ^анывдан Лу Шун олардан езше Yлгi тутарлыщ устаздарды тапты. Соныц бiрi - Андре Жид. Оныц: "Бащига армансыз аттансам, мен ушгн одан артыщ арман болмас. Ол ушгн т1ршш1г1мдег1 барлыщ щуштарлыгым мен куш-жггергмдг толыщ ада етт кету1м тшс. Ойтпегенде, олар маган кер1мде де тыныштыщ бермес аныщ. Сондыщтан кецыге буккен барша ум1т1мд1 ащтап кету1м керек. Сонда гана, еш уайымсыз кез жумамын. Кемелд1 ем1р сур, щайгысыз ажал щуш" - деген осы емiрлiк устанымын Лу Шунде емiрiне прек еткен сеюлдь Егер Фридрих Ницше оны кездес^рген болса, ^абагын тушп турып, жар^ын дауыспен "Мше бул - Бiрегей адам" дерi сезаз/3/. Эйткеш, ол «Адам бул - ^уз устшдеп жырт^ыш пен жогары санатты адам
арасындагы аркан. Эту де каушт^ жол журу де каушт^ артка карау да каушт^ коркыныш пен токтау да каушп. Адамныц улылыгы сол - ол нысан емес, кешр»-деген жок па? [4].
"^аралы жанныц каЙFысы" эцпмес де сол кездегi ец тацдаулы эрi ец ыкпалды шыгарманыц бiрi болды. Окиганыц желюше жацаша тэрбие алган жастар Жуан Шыц мен Зы Жунныц махаббаты негiзгi аркау болады. Х1Х гасырдыц 20 жылдары Кытай когамында Батыстыц эдеби мэнерi мен улгiсi ене бастаган кез едi. Тарихта мэлiм «4-мамыр» эдебиет тецкерiсi тусында поэзия, прозамен кабаттаса, жарыса жанданган жанрдыц бiрi - драматургия саласы болды. Жастардыц еркiн махаббаты, неке тендт секiлдi элеуметтiк мэселелер ескi дэстур-салттармен карама-кайшы келiп, когамда, эсiресе жацашыл жастар арасында кызу колдауга ие болып жаткан тус болатын. Буган Генрик Юхан Ибсеннiн "Куыршак уш" секiлдi элемге танымал сахналык шыгармалардыц да эсерi мол болды. Жуйеден, шыгарма кейiпкерi Нораныц уйден кетш калуы оныц ерлiгi мен батылдыгы ретiнде танылып былайгы журттыц алкауына ие болып жатты. Алайда, Лу Шун бул урдiске сын кезбен парады. Ал окиганыц ары карай калай ербитiнiн Ибсеннiн езi де жазган емес. Лу Шун Нораныц уйден кур кол кетуi туралы "Оган алдагы уакытта ас-су, кшм-кешек керек емес пе? Тек жалгыз сезiмге суйенген "жалацаш" махаббат жастарды бакытты ете ала ма?" деген ойда болды, эрi бул ойын осы "Каралы жанныц кайгысы" аркылы жеткiздi де.
Жуан Шыц мен Зы Жуннщ сол кездегi жацашыл, албырт жастарга тэн бала махаббаттары емiрдiн катал эрi сынакка толы тагдырынан асып ете алмады. Ею турлi кез-карас, екi турлi талгам мен тэрбие ец соцында екеуi арасындагы ыстык сезiмнiн солуына соктырады. Теркiнiне кеткен Зы Жун кайгыдан кан жутып емiрден ерте аттанады. Жарыныц елiмi Жуан Шыцга ете ауыр кайгы экеледi. Энгiме оныц еткенш ойлау, сагына, екiне еске алуы негiзiнде жазылады. Лу Шун жан-дуниесi еткен куннiн екiнiшi мен муцына мужiлген Жуан Шыцныц каралы, азалы кенiл-куйiне муцдас, тшектес пигылда емес, кайта Шекспирдiн "Гамлет" традегиясындагы Гамлеттiн елiмiндей шарасыздык пен дагдарыска толы тагдырды шендестiредi. Даналар сезiмен айтканда: махаббаттыц терiс бет каргыс, ыстыктыц карсы мэнi - суык. Демек, бул адамдар аздамзатты суйдi, галамды суйе бiлдi, эрi адамзаттыц немкурайлылыгы мен талгамсыздыгыныц кайгысын керсетiп берiп кеттi деуге болады.
"ДэрГ'. Бул энгiме 1919 жылы жазылган, сол жылы кытайдыц осы заман эдебиетш насихаттайтын «Жаца жастар» журналында жарык кередi. «ДэрЬ> — Лу Шун эцriмелерi iшiндегi бегенайы белектеу дуние. Энгiме кыскаша былай: кытай ацыздарында адамныц ыстык канына шыланган нан екпе ауруына ем болады-мыс. Буны естiген жалгыз улдары екпе ауруына шалдыккан ерлi-зайыпты екеу^ укiметке карсы болып басы алынган тенкерiсшiнiн канына шыланган нанды ауру балага жегiзедi. Бiрак одан бала жазылмайды да, кеп етпей шетшейдь Энгiменiн соцында елген бала мен тецкерюшшдщ кабiрлерi катар койылып, ею улдыц кан жутып катар турган екi анасы мен кос бешт арасындагы бiр сурлеу жолдыц жатканын суреттейдi. Бiрак жазушы осы шагын дуниеден тутас бiр тарих пен саясатка, когамга жук болардай аукымды ойды айтады. Ец эуелi баскалардыц аузымен гана аталып ететiн тецкерюшшщ тегi Шиа, ал оныц канымен ауруын емдетпек болган баланыц теп Хуа делшедь Бiр-бiрiне мулде керегар осы екi образдыц атын косып окысак, кытай тiлiнде "Хуашиа" деген сез келш шыгады. Бул сездщ аргы заманда "кытай" дегендi бiлдiргенiн бiлемiз. Ендi бiр сезбен айтканда, Лу Шун бул эцпмешнде кытай халкыныц екi улыныц тагдыр- талгамын сез етедi. Кытай ултыныц бiр улы жат улттардыц улттык езпсше карсы шыгып жанын курбандыкка шалады.
Бiрак оныц бул курбандыгын былайгы тобыр тусiне бермейдi, тусiнгендi былай койганда олар сол улт кЛарманыныц канына шыланган нанга ауыз салалуга дейiн барады.
"Тiрiлген соц". Бул Лу Шуннщ ец соцгы жазган эцпмелершщ бiрi. Энгiме Кытай тарихында еткен эйгiлi гулама - Жуац Зыныц сапар устiнде, жол женекей кездескен елген адамныц бас суйеп аркылы оны тiрiлтiп алганы жэне сол адаммен арадагы болган окига диалог негiзiнде ербидi:
Жуац Зы езтщ эулиел1г1мен цу CYйекке жан бШ1ред1 де, т1ртген адамга царап:
- Сен эуелде осыдан 500 жыл тгер1 вм1рден еткен адам едщ, мен сем цайта т1рттт1м - дейд1. Муны естт тацырцаган адам:
- МYмкiн емес, мен бар болганы бграз кезгмнщ шырымын гана алдым - дейдг. Оныц сез!н ку.ле тыцдаган гулама:
- Солай, менщ есiмiм Жуац Зы эулие, сет 500 жылга елi ^йден мте ендi тiрi ^йге зкелдiм -дейдi, сезт тагы цайталап. Ал длгi адам оган мYлде сенбейдi де:
Kflsav, мeмлeкeттiк v^iedap neдaгогикaлъщ yнивepcитeтiнiц Хaбapшыcы № 1 (73), 2018
- Жо, жоц мYлдe олaй eмec. Meнiц Ycтiмдeгi киiмдepiм vaüda ^т^н - deüdi, ол eндi взiнe 6ip cdm квз caлыn. Жyaц Зы огaн:
- Meн caгaн aйтыn тypмын гой, ceн влгeнiцe 500 жыл болды. Киiмдepiц бaягы da-av шipin, momipavva ацт тт^н - deüdi. Ал aнa Kici огaн da илaнбaй:
- аз вmipiк aйmacыз, мeнiц жолдоpбaм da, цол шamыpым da жоц, мYмкiн аз aлгaн шыгapcыз den eндi эулштц взiнe щмэн кeлmipe бacmaйды. Жyaц Зы огaн:
- Сeн мaгaн ceн, 500 жылдaн 6epi ceнiц жолдоpбaц мeн vолшamыpыцныц eшmeцeci vaлмaгaн kyüí тозыт, жep бemiнeн жогaлыn 6immi. Оныц 6ул cвзiн ecmiгeн элгi:
- Meн жолayшы ЖYpin, myыcmapымa Kemin 6apa жamцaн aдaм eдiм, eш кшмаз, цолымдa eшбip зamым жоц цaлaй бapaмын eндi, онaн da мeнi vaüma влmip, мyндaй mipлiкmiц мaгaн цaжemi жоц - den, Жyaц Зыныц жaгacынaн aлa Kemedi.
Эзге елге ш^^рмен кетш бaрa жaткaн Жyaц Зы e3rn 6a^a елдщ эмiршiсi кутш отырFaнын arnbm, оныц aяFынa орaлFы болмayын aйтaды. Âлaйдa, Rama пршген пенде зaтын, кшмш беруд^ болмaсa кaйтaдaн eлтiрiп тaстayын e^rn одaн бiр елi aйырылмaй кояды. Арaдa тaлaй упт-нэсжят болсa дa, нэтижесш бермеген соц, шaрaсыз кaдFaн Жyaц Зы жолынaн ^maybi ушiн aйкaйлaп кeмекке сол мaцды шaрлaп журген кYзетшiнi шaкырaды. Кузетш^е eзiнiц кeршi елдiц эмiрiне кетш бaрa жaткaн aтaкты Fyлaмa Жyaц Зы екенiн aйтып, мынa юсщен aрaшa сyрaйды. КYзетшi оны устал aдып кaлaды, aд Жyaц Зы e3 жолынa тYседi. Жyaц Зыдaн Ke3 жaзып кaдFaн элгi aдaм ендi eзiнiц киiмi мен зaттaрын тayып берyiн тaдaп етiп, кузетшшщ aдкымынa жaрмaсa кетедi [5].
Эцпменщ узын ырFaFы осы. Бул эцпменшщ тaрихи aстaрынa Yцiлер болсaк, aвтордыц aйтпaк ойын тYсiнер едiк. К^тай елiнде 1912 жылы y3a^ ya^birrarç пaтшaлык билiкке ^рсы тeцкерiс бaстaлып, нэтижесiцце пaтшaлык кугап, хaдык тецщк aлaды, бiрaк eкiнiштiсi сол пaтшaдыккa кызмет еткен aдaяктaр орaйды сэтп пaйдaдaнып билiкке келедi. Лу Шунныц сeзiмен суреттегенде: "Тeцкерiстiц aддындa кул едiм, тeцкерiстен кейiн кyлдaрдыц кулы^ aйнaдып кaдy едГ'. Езгiден Ke3 aшкaн кaрaпaйым хaдык ендi жокшылыкпен, нaдaндыкпен жэне iшкi aдayыздыкпен бетпе-бет келедь Автордыц екiншi бiр aстaрлы ойы "eмiр" мен "eлiм"- arra екi улкен жaрaтылыстыц aйырмaшылыFы мен ерекшелшн aйтy aркылы eмiрдiц бшк екендiгiн, ол Yшiн куресу кaжеттiлiriн жэне отaн CYЙгiш, улт жaнды aзaмaттaрFa осы екi жолдыц бiрiн тaцдay керектiгiне шaкырaды.
Кyрметтi окырмaн, эдебиет деген осынay aдып мухитга эр тYрлi жaнр aркaдaFaн aлып кемелер тaрихтaн бYгiнге дейiн жузш келедi. Олaрдыц бaFыт-бaFдaрлaрыы дa сaн aлyaн. Мiндетi мен мaксaты дa, мaзмyны мен кeркемдiгi де гап тYрлi. Соныц iшiнде кYлкiлi эцпмелер дейтiн eзiнше бeлек сaдaсы бaр. Бул сaдa e3 дэyiрiнiц, e3 ортaсыныц коFaмдык-элеyметтiк жaFдaйыныц жaFымды-жaFымсыз жaктaрын eткiр тiл, aщы эрi эжyэлi шендестiрy aркылы сипaттaйды [6]. Ал a™ aцызFa aйнaдFaн aтaкты жaзyшы Лу ШYннiц ецбектерiнен ондай кYлкiлi сюжеттердi кездестiрy киын. БолFaн кунде де кYлкiден гeрi шмысынды кaйрaйтын тyстaры кeп. Мысaды, осы "Â^a^' жинaFынa енген бiрaз эцпмелершен-arç eздерiцiз бaйкaп отырFaндaрыцыздaй aвтордыц бул ецбектервде тугелдей KOFaмныц кaрaцFы тyстaрын шену, улттыц нaдaндыFы мен токaшaрлыFын мiнеy секiлдi мэселелер кeтерiлген. Оныц будан бaскa дa шыFaрмaдaрынaн эсем тaбиFaт, жaнFa жaйлы eмiр немесе лирикaFa толы мaхaббaт iздеп тaппaйсыз. Ол ондaй дYниелердi жaзyды кaдaмaды мa элде ол кiсiде сезiм болмaды мa? Жок олaй емес, ол e3 зaмaныныц "Âсaн кaЙFысы" болды. Оныц бул yстaнымы "ÂйкaЙFa" кiрмеген eзге де жaзбaлaрынaн такты кeрiнiс тayып отырaды. Мысaды, 1922 жылы жaрык кeрген "Â Кюдщ толык eмiрбaяныдa" осы кaрaцFы тyстaрды кeрсеткен [7].Сол кытай хaдкы ушш кaрa тунектей бaскaн зaмaндa e3 ултын жaн-тэнiмен суйген aзaмaт, жaзyшы aдaм кaлaй Faнa шaттaнa aлсын, олaй iстеy мYмкiн де емес едь...
ÂныFындa ол коFaмнaн Farn емес, eзiнен де Yмiт кутпедь Ол эуелден-aK eзiнiц бaскaлaрFa "неш кaдiрлеy немесе кiмдi ояту"- тyрaлы aйтyFa еш сaлayaтыныц жок екенш тYсiндi. "Есaлaцныц естелiгiндегi", "Тaрихты пaрaктaп отырып, кенет кaншaмa жылдaр бойы aбaйсыздa кaншaмa aдaмныц етiн жеп койдым". "Âдaм етiн жеген" бaскaлaрFa "aдaмныц етiн жемецдер"-дейдi. Бул e3rn де, eзгенi де aлдaFaндык кой. Ол eзiнiц де бiр aзaмaт ретiнде коFaмныц кaрaцFылыFынa Yлесi бaр деп тYсiнедi. Âлaйдa, оны серпштуге шaрaсыз. Тек aлFa "Бaтыскa" , eркениетке кaрaй жылжый беру керек деп тусшдь
Лу Шун 1936 жылдыц кыркуйек aйындa ец со^ы шыFaрмaсы "Âжaлды" жaзып, оны жaкындaрынa тaбыстaды. Бул улы жaзyшыны ayрy aзaбы эбден мецдеткен кезi едь Эл-дэрменi кaлмaFaн ол бaдaсын к&сыш шaкырып aдып, бaр кYшiн бойыт жинaп: "Ешкашан ултсыздаотан
жазушы болма"- деген соцгы есиетш айтып калдырды. Осыдан 6ip ай еткен соц, казан айында Лу Шун дуние салды.
Ескерту: бул макала - КХР-ныц Шынжац ауданы Жогары оку орындары когамдык гылымдарыныц iргелi зерттеу базасы "Шынжац казактарыныц мэдениет мен осы замангы дамуын зерттеу орталык корыныц" демеуiмен "Жакынгы заман казак эдебиетшщ жацгыру жэне оны кытай эдебиетiмен салыстыра зерттеу" жумыстарыныц нэтижелерiнiц 6ipi. Немiрi:XJEDU080112B06.
ПайдаланылFан эдебиеттер
1 Лу Шун. "Дала шебГ'. - Бей Жиц: Эдебиет баспасы, 2014 жыл 3 наурыз
2 Лу Шун. "Дала шебГ', - Бей Жиц: Эдебиет баспасы, 2014 жыл, 3 наурыз - 21 бет
3 Андре Жид. "Тацдамалы шыгармалары".- Тиян Жин каласы:- Бай Хуа баспасы, 2012 жыл. 9 наурыз
4 Эбаноидзе И. Фридрих Ницше шайкаска шакырады. /https://massaget.kz/layfstayl/debiet/kkzhiek/10943/
5 Сан Тоц. Менщ Алгашкы философиялык ютабым- //www.douban.com//2016-12-28
6 Кешекова А.А., Калжанова Г. Кулкiлi эцгiмелер. - Казак мемлекетпк кыздар педагогикалык университетi Хабаршысы. 2017. № 4-5 (70). 66-70 б.
7 Китай ХХ1 века/ сост. РЦК "Иероглиф"-Мн .: 2004 - 196 с.
"КРИК" ЛУ СИНЯ Сия И^
1 Доцент института социальных наук, Илийский педагогический университет Китайская Народная Республика, г. Кульджа e-mail: [email protected]
В статье обсуждается сборник новелл китайского писателя Лу Синя "Крик" и дается краткое описание рассказов, вошедших в сборник. Писатель хочет довести "крик" своей души в своих произведениях колониальному китайскому обществу. Но он всегда чувствовал бессилие: "Когда я молчу, я чувствую себя исполненным, и я буду говорить и чувствовать пустоту", но он не терял надежды, "крича" в своих лучших попытках наполнить темный Китай свежим воздухом.
Ключевые слова: Китай, Лу Синь, крик, безнадежность, депрессия, будущее.
"CALL TO ARMS" OF LU XUN Xia Yu1
'Associate Professor, Institute of Humanities, Yili Normal University Kulja, China, e-mail: [email protected]
The article discusses a collection of short stories the Chinese writer Lu Xun "Call to Arms" and gives a brief description of the stories included in the collection. The writer wants to bring the cry of his soul in his works to the colonial Chinese society. But he always felt impotent, as he said: "When I remain silent, I feel full and I will speak and feel emptiness. But he did not lose the hope of "Call to Arms" in his best attempts to fill dark China with fresh air.
Key words: China, Lu Xun, screaming, hopelessness,depression, the future.
