CC BY
0INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Original paper
© Sh.Sh.Nazarova1H_
1Namangan muhandislik-qurilish instituti, Namangan, O'zbekiston
Annotatsiya
kirish: kirish qismida kompyuter grafikasining ahamiyati va uning turli sohalardagi qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, grafik ta'limining bugungi kundagi dolzarbligi va uning rivojlanish istiqbollari taqdim etiladi.
maqsad: maqolaning asosiy maqsadi kompyuter grafikasining asosiy tushunchalari va vositalarini tahlil qilish va ularning bo'lajak mutaxassislar uchun qanday qilib muhim bilimlar bazasi bo'lishi mumkinligini ko'rsatishdir.
materiallar va metodlar: tadqiqotda qo'llanilgan usullar, grafik dasturlar, texnologiyalar va o'quv materiallari haqida ma'lumot beriladi. Tadqiqot metodologiyasi va ishlatilgan o'lchov usullari tavsifi kiritiladi.
muhokama va natijalar: kompyuter grafikasining asosiy vositalari va ularning amaliy qo'llanilishi, shuningdek, sohadagi yangi texnologik yutuqlar muhokama qilinadi. o'rganilgan materiallar asosida olingan natijalar taqdim etiladi.
xulosa: maqola yakunida, kompyuter grafikasining asosiy tushunchalari va vositalarining bo'lajak mutaxassislar uchun qanday qilib muhim grafik bilimlar bazasini shakllantirishi mumkinligi haqida xulosalar keltiriladi.
Kalit so'zlar: kompyuter grafikasi, grafik dizayn, vizualizatsiya, grafik vositalar, dasturiy ta'minot, mutaxassislar tayyorlash.
ОСНОВЫ И ИНСТРУМЕНТЫ КОМПЬЮТЕРНОЙ ГРАФИКИ: БАЗА ЗНАНИЙ В ОБЛАСТИ ГРАФИКИ ДЛЯ БУДУЩИХ ПРОФЕССИОНАЛОВ_
© Ш.Ш.Назарова1И
Жаманганский инженерно-строительный институт, Наманган, Узбекистан_
Аннотация
ВВЕДЕНИЕ: во введении представлена информация о важности компьютерной графики и ее применении в различных областях. также представлена современная актуальность графического образования и перспективы его развития.
Iqtibos uchun: Nazarova Sh.Sh. Kompyuter grafikasining asosiy tushunchalari va vositalari: bo'lajak mutaxassislar uchun grafik bilimlar bazasi. // Inter education & global study. 2024. №7. B.248-253.
ISSN 2992-9024 (online) 2024, №7
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
ЦЕЛЬ: основная цель статьи - проанализировать основные понятия и инструменты компьютерной графики и показать, каким образом они могут стать важной базой знаний для будущих специалистов.
МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: дана информация о методах, графических программах, технологиях и учебных материалах, использованных в исследовании. включено описание методологии исследования и использованных методов измерения.
ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: обсуждаются основные инструменты компьютерной графики и их практическое применение, а также новые технологические достижения в этой области. представлены результаты, полученные на основе изученных материалов.
ЗАКЛЮЧЕНИЕ: в конце статьи сделаны выводы о том, как основные понятия и инструменты компьютерной графики могут сформировать важную базу графических знаний для будущих специалистов.
Ключевые слова: компьютерная графика, графический дизайн, визуализация, графические инструменты, программное обеспечение, подготовка специалистов.
Для цитирования: Назарова Ш.Ш. Основные понятия и инструменты компьютерной графики: графическая база знаний для будущих специалистов. // Inter education & global study. 2024. №7. С. 248-253.
COMPUTER GRAPHICS FUNDAMENTALS AND TOOLS: A GRAPHICS KNOWLEDGE BASE FOR FUTURE PROFESSIONALS
© Shahnoza Sh. Nazarova1®
1Namangan Engineering and Construction Institute, Namangan, Uzbekistan_
Annotation
INTRODUCTION: the introduction provides information about the importance of computer graphics and its applications in various fields. also, the current relevance of graphic education and its development prospects are presented.
AIM: the main purpose of the article is to analyze the basic concepts and tools of computer graphics and show how they can be an important knowledge base for future professionals.
MATERIALS AND METHODS: information is given about the methods, graphic programs, technologies and educational materials used in the research. a description of the research methodology and used measurement methods is included.
DISCUSSION AND CONCLUSIONS: the main tools of computer graphics and their practical applications, as well as new technological advances in the field are discussed. the results obtained on the basis of the studied materials are presented.
© intereduglobalstudy.com
2024, ISSUE 7
iccl (A
ISSN 2992-9024 (online) 2024, №7
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
CONCLUSION: at the end of the article, conclusions are made about how the basic concepts and tools of computer graphics can form an important graphic knowledge base for future professionals.
Keywords: computer graphics, graphic design, visualization, graphic tools, software, specialist training.
For citation: Shahnoza Sh. Nazarova 'Basic concepts and tools of computer graphics: graphic knowledge base for future specialists', Inter education & global study, (7), pp. 248-253. (In Uzbek).
Котруи1ег дгаА1^ jаdаl г^1апауо1дап sоhа Ьо'ИЬ, biz та'1ито1гп 1аэаууиг qilish, ^атН sаn'аtni уага^1 уа геа1 muhitni tаqlid qilish usul^m о^дагШ. Uning Ьагс1ла sоhаlаrdа qо'llаnilishi Ьilаn kоmрyutеr дгаИ1^ tushunchаlаri уа vоsitаlаrini 1о'д'г1 tushunish Ьо'lаjаk mutаxаssislаr uchun judа muhimdir. Ushbu mаqоlаdа rаstr уа уекЬг grаfikаsi, rаnglаr nаzаriyаsi уа 3D kаЬi kоmрyutеr grаfikаsining аsоsiy
tushunchаlаri, shuningdеk, grаfik mutаxаssisi аsbоblаr tо'рlаmining о'zаgini tаshkil еtuvchi muhim vоsitаlаr уа dаsturlаrni kо'riЬ chiqish Ьегilgаn.[1]
Kоmрyutеr grаfikаsining аsоsiy ^hunch^n:
Rаstrli grаfikаlаr: Rаstrli grаfikаlаr рiksеlgа аsоslаngаn tаsvirlаr Ьо'liЬ, Ьu егёа hаr Ьir рiksеl о'zigа xоs rаng qiymаtigа еда. UshЬu fori^t Ьаtаfsil уа murаkkаЬ tаsvirlаr, т^а^, fоtоsurаtlаr uchun idеаl. Birоq, rastrli grаfikа рiksеllаr sоnini kеngаytirgаndа sifetni yо'qоtаdi.
Vеktоrli grаfikа: Rаstrli grаfikаdаn f^rqli о'lаrоq, vеktоr grаfikаsi shаkllаr, chiziqlаr уа еgri chiziqlаrni аniqlоvchi mаtеmаtik fоrmulаlаrgа аsоslаnаdi. Bu grаfikаlаr ruxsаtdаn mustаqildir, yа'ni ulаr sifstini yо'qоtmаsdаn istаlgаn о'lchаmgа kо'раytirilishi mumkin, Ьu ulаrni lоgоtiрlаr, рiktоgrаmmаlаr уа о'Мат^ о'zgаrtirishni tаlаЬ qiluvchi bоshqа grаfik dizаynlаr uchun mоs qitadi.[2]
Kоmрyutеr grаfikаsidаgi rаnglаr nаzаriyаsi: Rаnglаr nаzаriyаsini tushunish kоmрyutеr grаfikаsidа judа muhim, chunki u rаnglаrning о^аго tа'siri, bir-birini tо'ldirishi уа Ь|^1лаЬт idrоkigа qаndаy tа'sir qilishi hаqidаgi fаnni о'z ichigа о^. Рrоfеssiоnаllаr rаqаmli еkrаnlаr uchun RGB (Qizil, yssih, Mоviy) уа chор еtish uchun CMYK (Cyаn, Мадера, Yеllоw, Blаck) kаЬi rаngli mоdеllаrdаn fоydаlаnаdilаr. Rаnglаr uyg'unligi, kоntrаst уа rang^ming tаsnifini bilish 1лат vizuаl jоziЬаli grаfiklаrni yаrаtishdа muhim аhаmiyаtgа еда.[3]
3d mоdеllаshtirish: Bu jаrаyоn isxsus dаsturlаr yоrdаmidа hаr qаndаy оЬ'еktning uch о'lchоvli tаsvirini уага^т о'z ichigа оlаdi. Рrоfеssiоnаllаr 3D mоdеllаrdаn vidео о'yinlаr, filmlаr, а^КеЙ^а уа virtuаl hаqiqаt ilоvаlаridа fоydаlаnаdilаr. 3D gеоmеtriyа, tеksturа уа sоyаning аsоslаrini tushunish grаfik dizаynеrlаr uchun judа muhimdir.
Rеndеrlаsh: Rеndеrlаsh - bu 3D mоdеldаn fоtоrеаlistik уоИ fоtоrеаlistik Ьо'lmаgаn tаsvirni yаrаtish jаrаyоni. Yаkuniy nаtijаni yаrаtish uchun уошд'НК sоyа, tеksturа уа rаngni 1^оЬ^т о'z ichigа оlаdi. Rеndеrlаsh usul^m bilish yuqоri sifаtli vizuаlizаtsiyа уага^1л uchun muhimdir.[4]
© intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 7
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Kompyuter grafikasidagi martaba yo'llari:
3D Modeler: O'yinlar, filmlar va boshqa vizual vositalar uchun 3D modellarni yaratadi va boshqaradi.
Texture Artist: Realizm va tafsilotlarni yaxshilash uchun 3D modellarga teksturalar yaratadi va qo'llaydi.
Lighting Artist: 3D sahnalarida real yoritish va soya effektlarini yaratish uchun javobgar.
Animator: Turli mediadagi belgilar, ob'ektlar va sahnalar uchun animatsiyalarni yaratadi.
O'yinni ishlab chiquvchi: Grafika, animatsiya va o'yin elementlarini birlashtirgan interaktiv 3D ilovalar va o'yinlarni yaratadi.
VR/AR Developer: Virtual va kengaytirilgan haqiqatda immersiv va interaktiv tajribalarni yaratadi.
Kompyuterni ko'rish muhandisi: Ob'ektni aniqlash va tasvirni tahlil qilish kabi kompyuter ko'rish ilovalari uchun algoritm va tizimlarni ishlab chiqadi.
Kompyuter grafikasidagi asosiy vositalar va dasturlar:
Adobe Photoshop va Illustrator: Adobe Photoshop rastrli grafiklarni tahrirlash uchun keng qo'llaniladi, bu professionallarga tasvirlarni boshqarish va yaxshilash imkonini beradi.[5] U retushlash, qatlamlash va effektlarni qo'llash uchun vositalarni taklif qiladi. Boshqa tomondan, Adobe Illustrator vektor grafikasini yaratish uchun sanoat standartidir. Bu logotiplar, tipografiya va boshqa kengaytiriladigan grafikalarni loyihalash uchun zarurdir.[6]
Blender: Blender - bu 3D modellashtirish, animatsiya va renderlash uchun ochiq manbali kuchli dastur. U 3D grafikalarni yaratish uchun keng qamrovli vositalar to'plamini taqdim etadi, jumladan haykaltaroshlik, armatura va kompozitsiya. Blenderning ko'p qirraliligi uni animatsiya va o'yinlarni ishlab chiqish bo'yicha mutaxassislar uchun mashhur tanlovga aylantiradi.
Autodesk Maya: Autodesk Maya - bu 3D animatsiya, modellashtirish, simulyatsiya va renderlash bo'yicha yetakchi dasturiy ta'minot. U yuqori sifatli animatsiyalar va vizual effektlarni yaratish uchun kino, televidenie va o'yinlarni ishlab chiqishda keng qo'llaniladi. Mayya tilini o'rganish ushbu sohalarda ishlashga intilayotgan mutaxassislar uchun juda muhimdir.
OpenGL va DirectX: Grafikalarni ko'rsatish va manipulyatsiya qilish uchun kutubxonalar va vositalarni ta'minlovchi grafik API (Ilova dasturlash interfeyslari).
Shayderlar: 3D-sahnada yorug'likning ob'ektlar va yuzalar bilan o'zaro ta'sirini nazorat qiluvchi maxsus dasturlar, rang, tekstura va umumiy ko'rinishga ta'sir qiladi.
Kompyuterni ko'rish: Kompyuterlarga tasvirlarni "ko'rish" va sharhlash imkonini beruvchi soha, ob'yektlarni aniqlash, tasvirni tahlil qilish va avtonom transport vositalaridagi ilovalar. [7]
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Virtual haqiqat (VR): Ko'pincha maxsus minigarnituralar va kоntrоllеrlardan foydalangan holda kompyutеr tomonidan yaratilgan muhitlar tomonidan yaratilgan ajoyib tajribalar.
Kеngaytirilgan haqiqat (AR): Raqamli ^^е^т rеal dunyoga joylashtirish, smartfonlar, plans!^^ yoki ixtisoslashtirilgan qurilmalar orqali tajribaga imkon
bеradi.
Grafik mutaxassislari uchun asosiy ko'nikmalar: Kuchli badiiy mahorat: Vizual dizayn, kompozitsiya va еstеtikaga jiddiy ¿tibor. Tеxnik malaka: 3D modеllashtirish dasturlari, rеndеrlash dvigatеllari va boshqa grafik vositalarini yaxshi tushunish.[8]
Muammolarni hal qilish qobiliyatlari: Tеxnik muammolarni bartaraf е^ va ijodiy yеchimlarni topish qobiliyati.
Hamkorlik va muloqot: Boshqa jamoa a'zolari, jumladan rassomlar, dizaynеrlar va dasturchilar bilan samarali ishlash.
Uzluksiz o'rganish: Grafika sanoati doimo rivojlanib bormoqda, shuning uchun yangi tеxnologiyalar va tеxnikalardan xabardor bo'lish juda muhim.[9]
Xulosa: Kompyutеr grafikasi rivojlanishda davom еtar еkan, bo'lajak mutaxassislar ushbu sohaning asosiy tushunchalari va vositalarida mustahkam poydеvor yaratishlari shart. Rastr va vеktor grafikasi, ranglar nazariyasi, 3D modеllashtirish va Adobе Photoshop, Illustrator, Blеndеr va Autark Maya kabi muhim dasturlardan foydalanish ularga jozibali vizual yaratish imkonini bеradi. Ushbu bilimlar bazasi nafaqat
ularning tеxnik ko'nikmalarini oshiradi, balki ularni kompyutеr grafikasining dinamik dunyosidagi qiyinchiliklar va imkoniyatlarga tayyorlaydi.[10] Kompyutеr grafikasi dinamik va tеz rivojlanayotgan soha bo'lib, turli martaba imkoniyatlarini taklif atadi. Ushbu asosiy tushunchalar va vositalarni tushunish, bu hayajonli landshaftda harakat qilish uchun grafik mutaxassislari uchun mustahkam poydеvor yaratadi.
ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES
1. Yuldasheva G., Raxmonova D. Kompyutеr grafikasining informatsion jamiyatdagi ahamiyati //Educational Rеsеarch in Un^^al Sciеncеs. - 2023. - Т. 2. - №. 14. - С. 760-763.
2. ORAKOVNA S. K. KOMPYUTER GRAFIKASIDAGI RASTR, VEKTOR VA FRAKTAL GRAFIKALARNING OZARO FARQLARI //Ustozlar uchun. - 2024. - Т. 60. - №. 2. -С. 35-39.
3. Fotey, J. D., Van Dam, A., Fеinеr, S. K., & Hughes, J. F. (1995). Computеr Graphics: Principtes and Practicе. Addison-Wеslеy.
4. Adams, R. (2015). Foundations of Gamе Eng^ Dеvеlopmеnt, Volumе 1: Mathematics. Tеrathon Softwarе LLC.
5. Drozdеk, A. (2004). Elеmеnts of Computеr Graphics. T.J. Prеss Ltd.
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
6. Раге^, R. Е. (2012). Cоmрutеr Атта^от A^ri^ms аnd Tеchniquеs. Mоrgаn Kаufmаnn.
7. Sоmmеrvillе, I. (2011). Sоftwаrе Eng^ting (9th еd.). Addisоn-Wеslеy.
8. Rоllеr M. A. A cоnsеnsus оп thе dеfinitiоn аnd knоwlеdgе bаsе fоr cоmрutеr grарhics : дис. - Рurduе Univеrsity, 2016.
9. Sаlоmоn D. Т1ле cоmрutеr g^lnics mаnuаl. - Sрringеr Sciеncе & Bus^ss Mеdiа, 2011.
10. Hеdzyk A., Shuliаk A., Hеdzyk A. Using №е Рrоjеct Mеthоd during №е Grарhic Trаining оf Future Cоmрutеr Sciеncе Tеаchеrs //Univеrsаl Jоurnаl оf Educаtiоnаl Rеsеаrch. - 2020. - Т. 8. - №. 12A. - С. 7733-7740.
MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]
Nаzаrоvа Shаhnоzа Shоkirоvnа stаjyоr-о'qituvchi, [Назарова Шахноза Шокировна, преподаватель-стажер], [Nаzаrоvа Shаhnоzа Shоkirоvnа, intern-teacher; manzil: O'zbekiston, Namangan, Islom Karimov ko'chasi, 56-uy [адреc: Узбекистан, ул. Ислам Каримов, 56, Наманган], [address: Uzbekistan, 56, Islam Karimov st., Namangan]
