Научная статья на тему 'КАМБАҒАЛЛИКНИ КАМАЙТИРИШДА МАҲАЛЛАБАЙ ИШЛАШ ТИЗИМИНИНГ ЎРНИ'

КАМБАҒАЛЛИКНИ КАМАЙТИРИШДА МАҲАЛЛАБАЙ ИШЛАШ ТИЗИМИНИНГ ЎРНИ Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
246
30
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МАҲАЛЛАБАЙ ИШЛАШ ТИЗИМИ / МАҲАЛЛА / КАМБАғАЛЛИК / ХАТЛОВ / АҲОЛИГА БЕРИЛАДИГАН КЎМАК ВА ЁРДАМ / ДАРОМАД / КРЕДИТ / СУБСИДИЯ / ЎСИШ НУқТАЛАРИ (ДРАЙВЕР) / ИЖАРА / ЎқИТИШ / ТАДБИРКОРЛИК / ҲОКИМ ЁРДАМЧИЛАРИ

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Рафеев Д.Р.

Мақолада маҳаллабай ишлаш тизими, камбағалликни қисқартириш бўйича ислоҳотларнинг бош мезони эканлиги, уни иқтисодий ҳолат сифатидаги тавсифи ва таҳлили ёритиб берилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE ROLE OF THE MAHALLABAY WORK SYSTEM IN POVERTY REDUCTION

The article describes the system for the work of mahallabay, the main criterion for reforms to reduce poverty, its description and analysis as an economic condition

Текст научной работы на тему «КАМБАҒАЛЛИКНИ КАМАЙТИРИШДА МАҲАЛЛАБАЙ ИШЛАШ ТИЗИМИНИНГ ЎРНИ»

Рафеев Д.Р., и.ф.н. СамИСИ доценти

КАМБАГАЛЛИКНИ КАМАЙТИРИШДА МАХДЛЛАБАЙ ИШЛАШ

ТИЗИМИНИНГ УРНИ

Аннотация: Мацолада мауаллабай ишлаш тизими, камбазалликни цисцартириш буйича ислоуотларнинг бош мезони эканлиги, уни ицтисодий уолат сифатидаги тавсифи ва таулили ёритиб берилган

Калит сузлар: Мауаллабай ишлаш тизими, мауалла, камбагаллик, хатлов, ауолига бериладиган кумак ва ёрдам, даромад, кредит, субсидия, усиш нуцталари (драйвер), ижара, уцитиш, тадбиркорлик, уоким ёрдамчилари.

Rafeev D.R., i.f.n. associate professor SamISI

THE ROLE OF THE MAHALLABAY WORK SYSTEM IN POVERTY

REDUCTION

Annotation: The article describes the system for the work of mahallabay, the main criterion for reforms to reduce poverty, its description and analysis as an economic condition

Key words: mahallabay work system, mahalla, poverty, census, assistance and support to residents, income, credit, subsidy, points of growth (driver), rent, training, entrepreneurship, assistants to khokims.

Kiipiiw. EyryHrn KyHga MaM.aKaTHMH3ga ^yKapo.apHHHr h^thmohh xhmoachhh KynaHTHpHm, ax,o.HHH aHrn nm ypHH.apu, Ka^o.arau gapoMag MaH6an, Ma.aKa.H th66hh Ba Tat.HM xroMaraapn, MyHocn6 amam mapouraapn 6n.aH TatMHH.amHH cn^aT ^Hx,aTHgaH aHrn 6ocKHHra KyTapnm op^ann KaMÔaFa..HKHH KHCKapTupnm gaB.aT cnëcaTHHHHr ycTyBop HyHannmH CH^aTHga 6e.rH.aHgn.

2022-2026 HH..apra My.^a..aHraH ^Hrn Y36eKHCTOH TapaKKHëT CTpaTernacHHHHr "mh..hh MaH^aaT.apgaH Ke.n6 HHKKaH xo.ga yMyM6amapHH MyaMMO.apra ëHgamnm" 6-ycTyBop HyHannmnga x,aM MaM.aKaTga aHrn nm ypHH.apn apaTHm, ax,o.H gapoMag.apnHH omnpnm Ba my op^a^H 2026 hh. aKyHHra Kagap KaM6aFa..HKHH KaMHga 2 6apaBapra KHC^apTHpHm 6yHHHa gaB.aT gacTyp.apHHH nm.a6 HH^nm Ba aMa.ra omnpnm anoxuga (85-Ma^cag) 6e.rn.aHraH.55

55 Узбекистан Республикаси Президентининг 2022 йил 28 январда имзоланган "2022-2026 йилларга мулжалланган Янги Узбекистоннинг тараккиёт стратегияси тугрисида"ги ПФ-60

Шуни алохида таъкидлаш лозимки, мамлакатимизда камбаFал ахоли мавжудлиги тyFрисида Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил

24 январдаги Олий Мажлисга Мурожаатномасида биринчи марта расман кайд этилди. Мурожаатномада "КамбаFалликни камайтириш - бу ахолида тадбиркорлик рухини уЙFOтиш, инсоннинг ички куч-куввати ва салохиятини тулик руёбга чикариш, янги иш уринлари яратиш буйича комплекс иктисодий ва ижтимоий сиёсатни амалга ошириш, демакдир. Шунинг учун Жахон банки, Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Тараккиёт дастури ва бошка халкаро ташкилотлар билан бирга КамбаFалликни камайтириш дастурини ишлаб чикишни таклиф этаман. Бу борада халкаро меъёрлар асосида чукур урганишлар утказиб, камбаFаллик тушунчаси, уни аниклаш мезонлари ва бахолаш усулларини камраб олган янги методологияни яратиш лозим"56 деб таъкидланди.

Шу сабабли мамлакатимизда кам таъминланган ва эхтиёжманд ахолини янги иш уринлари ва кафолатли даромад манбаи билан таъминлаш оркали камбаFалликни кискартириш буйича олиб борилаётган ислохотларни тадкик килиш ва урганиш бугунги кунда ута долзарб хисобланади.

Мавзуга оид адабиёлар та^лили. Сир эмас, юртимизда камбаFаллик куп йиллар давомида "ёпик мавзу" булиб келди. Бу категориянинг урнига дардимизни хаспушлаш учун "кам таъминланганлик", "эхтиёжмандлик" деган тушунчалардан фойдаландик. Окибатда камбаFаллик исканжаси хакикатда камайиб колмади ва остонамиздан бутунлай йук булиб кетмади.

Халк билан мулокотнинг бугунгидай самарали тизими хакикий ахволни кузгудагидай намоён этди. Одамларнинг аслида кандай хаёт кечираётгани, уларнинг энг OFрикли нукталари ошкор булиб колди.

Х,озирги кунда худудларимизда, айникса, кишлок жойларда ахолининг аксарият кисми етарли даромад манбаига эга эмас. Дунёнинг бошка мамлакатларидаги сингари бизда хам камбаFал катлам мавжуд. Улар тахминан

12 - 15 фоизни ташкил этиши хам рост.57

Ушбу жараён инобатга олиниб, мамлакатда ахолининг бандлиги ва яшаш шароити буйича таркибий тузилиши, фукароларнинг ижтимоий химоясини кучайтириш, ахолини янги иш уринлари, кафолатли даромад манбаи ва муносиб яшаш шароитлари билан таъминлаш буйича жорий йилнинг утган даврида амалга оширилган ишлар тахлил килинган.

сонли Фармони. Узбекистон Республикаси Конунчилик маълумотлар миллий базаси https ://lex.uz/uz/docs/5841063.

56Узбекистон Республикаси Президентининг Олий Мажлисга мурожаатномаси. https://uza.uz/oz/politics/.

57 Шерзод Мустафокулов, Тошкент давлат иктисодиёт университетининг «Университет 3.0» халкаро укув, илмий-инновацион тадкикотлар маркази директори, иктисодиёт фанлари доктори,Халк сузи, 25 март 2020 йил https://xs.uz/uzkr/post/kambagallik-ajb-emas-biroq

Тад^и^от методологияси. Тадкикот жараенида ахборотларга асосланган мантикий тахлил усуллари кулланилди. Бунда билиш назариясининг макон ва замон, тахлил ва синтез каби услубларидан ва ёндошувларидан хам фойдаланилган.

Тахлил ва натижалар. КамбаFаллик - хар бир шахс ёки ижтимоий гурухнинг яшаши, мехнат кобилиятини саклаши, авлодни давом эттириши учун зарур булган минимал эхтиёжлар маълум доирасини каноатлантирмайдиган иктисодий холатнинг тавсифидир.

У оилани бокиш ва кийинтириш, мактабда укиш ёки касалхонада даволаниш, уз ерида истеъмол махсулотларини етиштириш ёки яшашга имкон берадиган даромад топадиган ишга эга булиш, шунингдек, кредитларни олиш хукуки имкониятларининг йуклигида намоён булади.58

Жорий пайтда камбаFаллик вактинчалик ва сурункали (доимий узок вакт такрор давом этадиган) камбаFаллик билан фаркланади.

Иктисодий, сиёсий ва ижтимоий нуктаи назардан энг хавфли камбаFаллик шакли сурункали камбаFаллик хисобланади. Бу холда жамиятнинг маълум гурухларида ёки алохида минтакаларда камбаFаллик купайиши чекланган вазият тизимли равишда тасвирланади, яъни, одамларнинг бир неча авлоди качонлардир камбаFалликни келтириб чикарган омиллар ва сабабларни енгишга кодир булмайдилар.

Вактинчалик камбаFаллик - оила турмуш даврининг маълум боскичлари билан ёки мавсумий тебранишлар билан ёхуд фавкулодда холатлар билан боFлик, кайтар холатдир. Вактинчалик камбаFалликнинг намоён булиши нисбатан кам ижтимоий хавфлидир. Шу уринда таъкидлаш лозимки, бутун дунёда ва жумладан, бизнинг мамлакатимизда хам пандемия даврида вактинчалик камбаFалликнинг купайиши содир булди.

Давлатимиз рахбарининг бу борада изчил амалга ошираётган сиёсатини хукумат таркибида Бош вазирнинг Молия-иктисодиёт ва камбаFалликни кискартириш масалалари буйича уринбосари лавозимини киритилиши ва Иктисодий тараккиёт ва камбаFалликни кискартириш вазирлиги, хусусан, ушбу вазирлик хузурида Махаллабай ишлаш ва тадбиркорликни ривожлантириш агентлиги ташкил этилишида янада яккол куриш хамда мазкур масаланинг накадар долзарблигини англаш мумкин.

Ушбу ислохотлар, хусусан, махалаббай ишлаш тизими республикада илк бор, Самарканд вилоятида (Узбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил

6 майдаги "Самарканд вилоятида эксперимент тарицасида мауаллабай ишлаш тизимини жорий этишга царатилган чора-тадбирлар тугрисида"ги ПК,-5105-сонли царори) 2021 май ойида Ургут, Булуетур хамда ПастдарFOм туманларида, июль ойида (Вазирлар Маукамасининг

58 Руководство по измерению бедности. ЕЭК, ООН, Нью-Йорк-Женева, 2017 г. с.4

2021 йил 29 июндаги "Мауаллабай ишлаш марказлари фаолиятини ташкил этиш чора-тадбирлари тугрисида"ги 398-сонли царори) колган шахар ва туманларда (Мауаллабай ишлаш марказлари орцали) ташкил этилган.

Ушбу тизим оркали дастлаб Самарканд вилоятидаги махаллаларнинг хар 3 тасида бир нафардан махаллабай ишлаш инспекторлари фаолияти йулга куйилиб, кишлок жойларида ишсизлик даражаси юкори ва OFир махаллалар билан ишлаш оркали ижобий натижаларга эришилди. Ушбу тажриба ва ижобий натижалар инобатга олиниб, махаллабай ишлаш тизимини ривожлантиришнинг мухим локомотиви сифатида 2022 йил январь ойидан (ПФ-29//03.12.2022) республиканинг барча махаллаларида тадбиркорликни ривожлантириш, ахоли бандлигини таъминлаш ва камбаFалликни кискартириш масалалари буйича туман (шахар) хокимларининг ёрдамчилари лавозими таъсис этилди.

Шу уринда таъкидлаш лозимки, хоким ёрдамчиларига берилган ваколат ва хукуклар доирасида махаллабай ишлаш тизими оркали ахолига бериладиган кумак ва ёрдам (ижарага ер бериш, кредит, субсидия, касбга ва тадбиркорликка уцитиш, доимий ва мавсумий ишга жойлаштириш, уз -узини банд цилиш орцали норасмий сектордаги фуцаролар фаолиятини цонунийлаштириш ва бошцалар) хар бир махалла ахолиси, айникса, кишлок ахолиси турмуш тарзи узгариши, бандлиги таъминланиши ва муким даромадга эга булишида кенг имкониятлар яратмокда.

Жумладан, хоким ёрдамчилари томонидан дастлаб, хар бир махалла хонадонларида утказилган хатловларда ахолини кийнаётган муаммолар, хонадон тоифалари хамда ахоли даромадларини ошириш учун фойдаланаётган «усиш нукталари» ва уларда яшовчи ахолининг тадбиркорлик фаолиятидаги ихтисослашуви урганиб чикилди (1-жадвал).

1-жадвал

Самарканд вилоятида хоким ёрдамчилари томонидан 2022 йилда утказилган хатлов натижалари 59

№ Туман Маха л-лалар сони Урга-нилга н хона- донла р сони Хонадоннинг иктисодий-ижтимоий ахволи

биринчи тоифа иккинчи тоифа учинчи тоифа туртинчи тоифа

сони % сони % сони % сони %

1 Самарканд ш. 215 120 274 11 472 9,5 44 048 36, 6 7 794 6,5 56 960 47, 4

2 Каттакургон ш. 36 19 082 2 255 11, 8 7 559 39, 6 1 127 5,9 8 141 42, 7

3 Булунгур т. 55 32 748 6 497 19, 8 8 389 25, 6 2 397 7,3 15 465 47, 2

4 Жомбой т. 38 33 420 4 249 12, 11 33, 2 769 8,3 15 45,

59 Махаллабай ишлаш маркази ва махалла фукаролар йетини фаолиятини узаро боFлик холда ракамлаштиришни назарда тутувчи online-mahalla.uz электрон платформаси маълумотлари.

7 288 8 114 2

5 Иштихон т. 62 44 463 9 816 22, 1 9 327 21, 0 3 133 7,0 22 187 49, 9

6 Каттакургон т. 69 52 865 9 461 17, 9 15 474 29, 3 3 603 6,8 24 327 46, 0

7 Нарпай т. 57 38 652 8 215 21, 3 11 677 30, 2 2 699 7,0 16 061 41, 6

8 Нуробод т. 39 30 028 5 091 17, 0 11 889 39, 6 1 863 6,2 11 185 37, 2

9 Окдарё т. 35 32 297 4 467 13, 8 7 812 24, 2 4 370 13, 5 15 648 48, 5

1 0 Пастдаргом т. 107 66 995 9 080 13, 6 23 197 34, 6 5 723 8,5 28 995 43, 3

1 1 Пахтачи т. 59 32 588 5 722 17, 6 10 646 32, 7 2 650 8,1 13 570 41, 6

1 2 Пайарик т. 65 48 165 9 865 20, 5 12 456 25, 9 5 116 10, 6 20 728 43, 0

1 3 Самарканд т. 74 47 827 7 419 15, 5 18 878 39, 5 3 671 7,7 17 859 37, 3

1 4 Тайлок т. 50 36 617 7 308 20, 0 10 806 29, 5 3 618 9,9 14 885 40, 7

1 5 Ургут т. 120 83 525 13 896 16, 6 27 462 32, 9 7 657 9,2 34 510 41, 3

1 6 Кушработ т. 45 21 910 3 543 16, 2 7 191 32, 8 1 496 6,8 9 680 44, 2

Жами: 1 126 741 456 118 356 16, 0 238 099 32, 1 59 686 8,0 325 315 43, 9

Самарканд вилоятида 2022 йилда 1 126 нафар хоким ёрдамчилари томонидан жорий йилнинг утган даврида 741,5 минг хонадонлар хатловдан утказилган. Уларнинг:

- 118,4 минг таси (16,0 %) биринчи тоифа (даромади кам, ишсиз аъзолари булган, уз ишини бошлашга цизициши катта, шунингдек даромад топишга, касб урганишга уаракат цилаётган) э^тиёжманд ^ир) хонадонлар;

- 238,1 минг таси (32,1 %) иккинчи тоифа (доимий даромадга эга, цушимча даромад топиш истаги бор) урта хонадонлар;

- 59,7 минг таси (8,0 %) учинчи тоифа (ногиронлиги бор ва касал аъзолари булган,боцувчисини йуцотган уамда ижтимоий уимояга муутож хонадонлар) э^тиёжманд ^ир) хонадонлар;

- 325,3 минг таси (43,9 %) туртинчи тоифа (щтисодий ауволи яхши ва узига туц хонадонлар) намунали хонадонлар эканлиги аникланган.

Шунингдек, ахоли хонадонларида утказилган хатлов жараёнида вилоятдаги 1 126 та махаллаларнинг 298 таси чорвачилик ва паррандачилик, 331 таси савдо ва хизмат, 264 таси дехкончилик ва иссикхона, 123 таси боFдорчилик, 34 таси кичик ишлаб чикариш, 10 таси хунармандчилик ва 66 таси бошка йуналишларда махаллаларда ахоли

даромадларини ошириш учун фойдаланаётган «усиш нукталари» ва тадбиркорлик фаолиятидаги ихтисослашув эканлиги аникланган.60

Махаллаларнинг усиш нукталари (драйвер) буйича дастлаб, ахолига аграр тармокда уз бизнесини ташкил этишга кумаклашиш максадида (Узбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 23 ноябрдаги ПК-20-сон ва 2022 йил 10 сентябрдаги ПК-373-сон царорлари буйича) сабзавотчилик, полиз, дуккакли, мойли экинлар, картошка ва бошка кишлок хужалиги махсулотлари етиштириш каби лойихаларни амалга ошириш учун 2022 йил давомида ишсиз, кам таъминланган ва эхтиёжманд булган

36,9 мингта ишсиз (60 фоизга яцин ижтимоий дафтарларда турган фуцаролар) фукароларга 8 712,0 га ер майдонлари (0,10 гектардан 1 гектаргача) аукцион оркали узок муддатга ижарага берилди.

Оилавий тадбиркорлик дастурлари доирасида имтиёзли тарзда берилаётган кредитлар ахолининг махаллалар усиш нукталари (драйвер) асосида даромадларини оширишда мухим омил хисобланади. Шу максадда 2022 йил давомида вилоят буйича 40,2 мингдан ортик жисмоний ва юридик шахсларга 901,9 млрд.сумга якин имтиёзли кредитлар ажратилган булиб, ушбу молиявий манбалар махаллаларда ишсизлар, ёшлар ва хотин кизларнинг кичик ишлаб чикариш ва хизмат курсатиш лойихалари буйича тадбиркорлик фаолиятини амалга оширишда кумак булмокда.

Х,оким ёрдамчилари томонидан 2022 йил давомида 3 470 та кичик ишлаб чикариш ва хизмат курсатиш буйича "махаллабай" микролойихалар ишга туширилиб, 16 634 та янги иш уринлари яратилган.

Ишсиз, кам таъминланган ва камбаFал оила аъзолари булган кишлок ахолисини куллаб-кувватлаш, тадбиркорлик ва узини узи банд килиш фаолиятини бошлашига кумак бериш максадида Ахолини тадбиркорликка жалб килиш жамFармаси маблаFлари хисобидан 2022 йил давомида 7 286 нафар фукароларга 19,5 млрд.сумга якин субсидия маблаFлари ажратилган.

Махаллабай ишлаш тизимида, ишсиз, муким даромадга эга булмаган 2022 йилда 25 759 нафар ахоли касб хунар ва тадбиркорликка укитилган.

Юкорида кайд этилган барча йуналишларда амалга оширган ишлар ахоли даромадини ошириш, бандлигини таъминлаш ва камбаFалликни кискартиришда мухим ахамиятга эга. Шу сабабли, махаллабай ишлаш оркали амалга оширилган ишларнинг самараси ва кишлок ахолиси хаётидаги узгаришларни аниклаш максадида хоким ёрдамчилари кумак берган ахоли хонадонларида даромадлари узгариши хам тахлил килиб борилмокда.

60 Махаллабай ишлаш ва тадбиркорликни ривожлантириш агентлиги Самарканд вилояти худудий бошкармаси маълумотлари.

Хрким ёрдамчиларига берилган ваколат ва хукуклар доирасида махаллабай ишлаш тизими оркали ахолига берилган кумак ва ёрдам (ижарага ер бериш, кредит, субсидия, касбга ва тадбиркорликка уцитиш, доимий ва мавсумий ишга жойлаштириш, уз-узини банд цилиш орцали норасмий сектордаги фуцаролар фаолиятини цонунийлаштириш ва бошцалар) натижалари махаллаларда а^оли бандлигини таъминланиши, хонадонларда а^оли жон бошига даромадлар узгариши ва энг му^ими камбаFаллик даражасини кискартиришда куринмокда.

Биринчидан, хоким ёрдамчилари томонидан ахолига берилган кумак ва ёрдам натижасида 2022 йил давомида даромадли мехнат билан банд булган 353,8 мингга якин ахоли (уларнинг, 118,1 мингга яцини доимий ишларга, 12,9 мингга яцини уац туланадиган жамоат ишларига, 172,8 мингга яцини узини-узи банд цилиш орцали, 13 мингдан ортизи якка тартибдаги тадбиркорлар ташкил этиш ва 37 мингга яцин фуцаролар ижарага ер ажратиш уисобига) руйхатга олинган.

Иккинчидан, хоким ёрдамчилари томонидан 2022 йилда кумак берилган 202,6 мингта хонадонларнинг, дастлаб ёрдам берилган (2022 йил 9 ойида) 142,3 мингтасининг 1 ойда жон бошига даромад узгариши буйича утказилган хатловда, улар оила аъзолари жон бошига даромади вилоят буйича уртача 489 минг сумдан 874 минг сумга (78,7,0 фоиз) ошган. Учинчидан, энг мухим натижа, вилоятда камбаFаллик даражаси 2022 йилда хокимликлар, ваколатли ташкилот ва идоралар кумаги хамда хоким ёрдамчилари саъий-харакатлари билан 18,2 фоиздан 14 фоизга кискартирилган (2-жадвал).

2-жадвал

Самарканд вилоятида 2023 йил якуни буйича камбагаллик курсаткичларининг

кутилиши61

№ Худудлар номи Жами оилалар сони 2022 йил якунлари 2023 йил якуни буйича кутилиши

КамбаFал оила сони Камба-Fаллик даражаси (фоизда) КамбаFал ахоли сони КамбаFаллик даражаси (фоизда)

Жами 997 116 139 596 14,0 504 691 12,0

1 Самарканд ш. 159 348 10 604 6,7 33 949 6,5

2 КаттакурFOн ш. 23 926 2 678 11,2 9 324 9,8

3 Окдарё т 38 588 6 043 15,7 23 568 13,7

4 Булуетур т 45 205 6 964 15,4 25 077 12,4

5 Жомбой т 41 194 6 166 15,0 24 620 13,1

6 Иштихон т 60 744 9 829 16,2 35 899 13,0

7 КаттакурFOн т 68 185 9 150 13,4 34 384 11,7

61Узбекистон Республикаси КамбаFалликни кискартириш ва бандлик вазирлиги хузуридаги Махаллабай ишлаш ва тадбиркорликни ривожлантириш агентлигининг 2022 йил якунлари ва 2023 йил прогноз курсаткичлари хисоботи. (Расмий сайтдан олинган)

8 ^ушработ т 29 588 4 408 14,9 18 444 13,0

9 Нарпай т 50 006 7 764 15,5 30 870 13,5

10 Пайарик т 62 396 11 304 18,1 42 035 15,3

11 Пахтачи т 43 110 6 758 15,7 20 928 13,8

12 ПастдарFOм т 85 108 15 344 18,0 57 155 14,9

13 Самарканд т 71 923 5 348 7,4 17 684 6,5

14 Нуробод т 36 886 6 084 16,5 20 383 12,5

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

15 Ургут т 127 586 25 272 19,8 89 202 16,0

16 Тайлок т 53 323 5 880 11,0 21 169 9,6

Хулоса ва таклифлар. Тадкикот натижаларидан шундай хулоса килиш мумкинки, махаллабай ишлаш тизими хар бир махаллада ахоли, хусусан, кишлок ахолисини тадбиркорлик ташаббусларини амалга оширишга молиявий кумаклашиш, уларнинг даромадли мехнат билан бандлигини таъминлаш, камбаFалликни кискартириш, республика, вилоят, туман ва шахарларда курсатиладиган давлат хизматлари ва манзилли молиявий куллаб-кувватлаш инструментларини бевосита махалла даражасига туширишга хизмат килиб, ахоли турмуш тарзини яхшилаш, муким даромадга эга булиши ва фаровонлигини таъминлашга хизмат килиб, мамлакатимизда камбаFалликни камайтириш буйича олиб борилаётган ислохотлар бош мезонига айланади.

Узбекистонда кейинги 10 йилда мехнат ва кичик бизнес даромадларининг усиши камбаFалликнинг кискаришига олиб келганини инкор килмаймиз. Иш хаки ва бизнесдан келадиган даромад манбалари ахамияти тобора ортиши билан нафакалар, ижтимоий ёрдам дастурлари ва бошка даромад турларининг роли камайгани хам рост.

Ушбу ишларни амалга оширишда махалла фукаролар йотинлари раислари, хоким ёрдамчилари, хотин кизлар фаоли ва ёшлар етакчиси фаолияти уЙFунлигини таъминлаш мухимдир.

КамбаFалликни бартараф этишнинг туFри ва энг самарали усули ахоли бандлиги даражасини оширишдир. Одамлар учун уларга муносиб ва даромади юкори иш уринларини яратиш максад сари дадил кадамдир. Бунинг учун, махаллалар, айникса кишлок жойларида тадбиркорлик учун шарт-шароитлар, бизнес учун кулай мухит яратиш ишларини жадаллаштириш зарур. Яна шуни таъкидлаш лозимки, хар кандай узгаришлар, шу жумладан, тузилмавий узгаришлар амалга оширилишидан катъий назар белгиланган максадларга эришишга таъсир килмайди.

Президентимиз таъбири билан айтганда, камбаFалликни камайтириш - бу ахолида тадбиркорлик рухини уЙFOтиш, инсоннинг ички куч-куввати ва салохиятини тулик руёбга чикариш, янги иш уринлари яратиш буйича комплекс иктисодий, ижтимоий сиёсатни амалга ошириш, демакдир.

Ушбу ислохотларни амалга оширишда мамлакатимизда камбаFалликни расман аниклаш учун камбаFаллик чегарасини аниклаш, камбаFалликни аниклаш услубиятини ишлаб чикиш ва меъёрий-хукукий

хужжат сифатида кабул килиш, шунингдек, камбаFалликни кискартириш туFрисида махсус дастурлар ва

чора-тадбирларни ишлаб чикиш ва махаллабай тарзда манзилли амалга ошириш талаб этилади.

Фойдаланилган адабиётлар руйхати:

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 28 январда имзоланган "2022-2026 йилларга мулжалланган Янги Узбекистоннинг тараккиёт стратегияси туFрисида"ги ПФ-60 сонли Фармони. Узбекистон Республикаси К,онунчилик маълумотлар миллий базаси Шрв ://1ех.и2/и2/аоев/5841063

2. Узбекистон Республикаси Президентининг Олий Мажлисга мурожаатномаси. https://uza.uz/oz/po1itics/

3. Махаллабай ишлаш ва тадбиркорликни ривожлантириш агентлиги Самарканд вилояти худудий бошкармаси маълумотлари

4. Узбекистон Республикаси КамбаFалликни кискартириш ва бандлик вазирлиги хузуридаги Махаллабай ишлаш ва тадбиркорликни ривожлантириш агентлигининг 2022 йил якунлари ва 2023 йил прогноз курсаткичлари хисоботи (Расмий сайтдан олинган)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.